Samenvatting ANW, Hoofdstuk 2. Biosfeer in beweging.

+ antwoorden van de
vragen
Bevolkingsgroei in beweging.

2.1 bevolkingsgroei in modellen.

Hoe kun je bevolkingsgroei voorspellen?
In Nederland wonen ruim 16 miljoen mensen. Het centraak bureau voor de statistiek
(CBS)denkt dat de bevolking in Nederland steeds langzamer groeit en zelfs op een
moment stopt of afneemt.

De jaarlijkse groei van de wereld is 1,5%. Het is belangrijk om een goed beeld te krijgen
van de toekomstige grootte en samenstelling van de bevolking. Met modellen
voorspellen wetenschappers deze groei.

Exponentiële groei: iets neemt met een vaste groeifactor toe.

Lineaire groei: aantal in een vaste periode met een vaste hoeveelheid toe.

Hoe betrouwbaar zijn de voorspellingen?

Het CBS heeft bij de modellen over de bevolkingsgroei een onzekerheidsmarge, want het
is moeilijk om in te schatten. Er zijn namelijk veel invloeden waar je rekening mee moet
houden. Hoe verder weg , hoe moeilijker te voorspellen. Zo’n voorspelling is dus beperkt
betrouwbaar. Dit komt omdat je in een model ook niet de mogelijke politieke en
economische ontwikkelingen mee kan nemen.

De Brit Malthus (1798) voorspelde hongersnood op grote schaal, de bevolkingsgroei zoi

volgens hem exponentieel zijn en die van voedsel lineair. De club van Rome voorspelde
in 1972 het volgende:
- de groeiende wereldbevolking vereist een steeds hogere voedselproductie
- natuurlijke hulpbronnen als olie en gas zullen snel uitgeput raken
- industrialisatie zorgt voor verdergaande milieuvervuiling
gelukkig zaten ze er naast. Dit kwam omdat ze zich hadden vergist in technologische en
sociale ontwikkelingen. (meer olie en andere energiebronnen/meer tegen bestrijding
milieu/sommige schaarse grondstoffen vervangen door kunststoffen) En ook begonnen
mensen meer voorbehoedmiddelen te gebruiken. Maar de bevolkingsgroei is wel iets
wat veel mensen zorgen baat.
in 2002 deed het WNF weer een voorspelling: de rijke landen zullen hun levenstandaard
drastisch moeten veranderen om te voorkomen dat natuurlijke hulpbronnen uitgeput
raken. Anders is de kans groot dat over 150 jaar op zijn.

Bij het uitrekenen van zo’n model komen veel aspecten kijken. Je kan ze niet voorspellen
maar wel samenvatten in verschillende toekomstscenario’s.
RIVM 1997:
In het hiërarchische scenario heerst ‘buisness as usual’ en hebben overheden grote
invloed op het gedrag van burgers. Er is een vaste economische groei.
In het egalitaire scenario gaat men uit van algemene zorg voor milieu en natuur en
wordt de ‘economie van het genoeg’ toegepast.
Het individualistische scenario gaat uit van een zo groot mogelijk individuele
ontplooiing., volkomen vrije markt en een zo groot mogelijke economische groei.
2.2 meer kennis, meer voedsel
wat levert onderzoek aan planten op?
Vergroting van de voedselproductie is mogelijk om het groeiend aantal mensen op de
wereld te kunnen voeden.

In een potje aarde zou een plant goed groeien. Vlaming van Helmont nam een wilgje in
1600, van 2,5 kg en zette het in een pot aarde en gaf het regelmatig water. Na 15 jaar
woog hij 82 kg. De aarde was maar 50 gram lichter geworden. Verklaring: fotosynthese.
Onder invloed van licht maken de bladgroenkorrels zuurstof en glucose uit water en
kooldioxide uit de lucht. Sterft de plant, dan komen de kooldioxide weer vrij. Als je een
plant eten gebeurt eigenlijk hetzelfde. Planten, dieren en mensen maken deel uit van de
koolstofkringloop en de zuurstofkringloop. Dit zijn voorbeelden van elementkringlopen.
Hetzelfde wilgje zou in gedestilleerd water niet groeien. Hierin zaten niet alle nodige
stoffen. Want 13 van de 17 chemische elementen voor de groei van een plant zitten in de
grond.

Stikstof is belangrijk omdat het een onderdeel is van eiwitten. Deze krijgen zij door
bacteriën in de bodem waarmee ze in symbiose leven. Die nemen de stikstof uit de lucht
op en zetten het om in ammoniak en nitraat. Dat kunnen planten wel opnemen.

Hoe veranderen kennis en techniek de landbouw?

Methodes om voedselproductie te verhogen:
Methode Omschrijving
Slash-und-burn Een stuk bos afbranden en
als landbouwgrond gebr.
Bemesting Uitrijden van mest/mens
uitwerpselen op akker
Groenbemesting In de grond onderploegen
van vlinderbloemingen
Wissellandbouw Ene jaar vlinderbloeming
en ander jaar ander gewas
Mechanisatie Grond bewerken, zaaien.
Oogsten met machines
Gewasbescherming Spuiten van gewassen
tegen schadelijk
gewas/onkruid
Kunstmest Kunstmest over akkers
Klassieke biotech. Kruisen van verschillende
rassen
Werking/resultaat
Vruchtbare grond door
mineralen uit as.
Mest bevat mineralen en
energie die Bac. Gebruiken
om nitraat te produceren
Veel stkstof in de grond
door nitrificerende bacter
Vlinderbloeming leven een
stikstof rijke grond
waardoor de opbrengst van
het andere gewas vergroot
Grotere
voedselopbrengstper
Hectare door sneller
Insectiden en herbiciden
doden dat wel maar
gewassen niet
Dit bevat stikstof die direct
door planten word
opgenomen
Er ontstaat een nieuw beter
gewas dat goede
eigenschappen van beide
ouders erft.
1913: ammoniak kunstmatig gemaakt. In 1950 is er een grote doorbraak bij het
verwerken van ammoniak in kunstmest. Te veel kunstmest zorgt voor overschot in
grondwater. Door kunstmest en mechanisatie is er nu sprake van intensieve landbouw.
Groene revolutie: door wetenschappelijk onderzoek nieuwe plantenrassen ontstaan met
een hogere opbrengst.

Kunstmest is duur , waardoor mensen in armere landen het niet kunnen betalen en weg
trekken naar steden. Ook is er een belangrijk gevolg voor de landbouwpolitiek.
Westerse afnemers willen graag grote hoeveelheden waardoor boeren in ontwikkelings
landen vaak 1 gewas verbouwen, monocultuur. Hierdoor is er een grotere kans op
mislukking van de oogst.

2.3 systeem aarde

hoe beïnvloeden de atmosfeer en het leven op aarde elkaar?
Naast voedsel is ook de atmosfeer belangrijk voor het leven op de aarde. De atmosfeer
heeft niet altijd dezelfde samenstelling gehad. De eerste levensvormen hadden geen
zuurstof in de atmosfeer, en die konden dan ook in een zuurstofloze atmosfeer leven.
Omdat er steeds meer leven ontstond steeg de zuurstofproductie sneller dan de opname.

Natuurwetenschappelijke theorie: door uitstoting van gassen door vulkanen ontstond een
dichte atmosfeer van vooral kooldioxide. Meteorieten stortten neer en dit zorgde naast
verwoesting ook voor water. Ze namen ook organische verbindingen mee. Het warme
water met daarin opgeloste mineralen vormden een soep met daarin chemische reacties en
steeds complexere stoffen.

De atmosfeer beschermt het leven op aarde: als schild tegen ruimtepuin , filter tegen
gevaarlijke straling in de ruimte en als isolatiedeken voor een leefbare temperatuur. 65
miljoen jaar geleden mogelijk een eind aan het tijdperk van de dino’s. Als UV,
rontgestraling of gammastraling het aardoppervlak bereikt en een levende cel
binnendringt kunnen celprocessen ontregeld raken. Zonder natuurlijk broeikaseffect
zou de gemiddelde temperatuur op aarde ongeveer -18 zijn. Want dan zouden
zonnestralen niet vastgehouden worden op aarde.

Hoe regelt water de aardse thermostaat?

De gemiddelde temperatuur op aarde is 14,3 graden. De aarde lijkt dus een regelsysteem
met thermostaatwerking te hebben. dit systeem word gevormd door atmosfeer en
oceanen. Water behoort bij de stofkringloop, gaat steeds om 1 stof die word vervoerd.
Kunnen alleen fase verandeirngen zijn. Oceanen zijn ook een opslagplaats, ze kunnen
namelijk veel warmte opnemen. Dit heeft dus een matigende invloed op de temperatuur.

Hoe werkt systeem aarde?

Biosfeer: onderste deel van de atmosfeer, bovenste kilometers van de aardkorst, en
water op aarde. Dit is een gesloten systeem, afgezien van de zonnestralen. In de biosfeer
worden stoffen elementen en energie via kringlopen getransporteerd. In de
koolstofkringloop zijn planten in buffers opgeslagen. Dat is een opslagplaats van koolstof
uit de atmosfeer. Mensen en dieren geven koolstof af aan de atmosfeer , bronnen.
Onderzoekers proberen de processen in de biosfeer te doorgronden. Er is in Arizona een
schaalmodel gemaakt van de biosfeer. Proef personen probeerde in harmonie te leven
met deze biosfeer, helaas mislukte het experiment. De buffer kon niet nagebootst worde.