PENGGUNAANFACENIASKDAI,A}'TPERAWATAN
MALOKLUSI DENGAN PROGNATIK MANDIBULA
PADA USIA TLNIBT]HK-EMBANG
Gina tr'laringkr*.Krisnawati**
*Peserta
Program PendidikanDokterCigi Spesialjs
Onhodonti
*lStaf Pengajar
Departemen Orthodonti
FakultasKedokteran GigiL niversitas
lndonesia
Abstract
T€n llmiahKPPIKGXIII
t , ; t n . t\ t d r r t : < l , r l \ n \ a a r d t l
'
akhlr Scdangkan pcra\aIanorlopodlkdinl icbrl)kc alrrcnordan nraksrlaNlo\.rs dan
d , r 1 u rd . r I r | ' 3 n ] d a p a 5 r \ ' nl J r q l . l J l ,
p 1 " . . d r . . b , r l r r r r r l , ' l l r r . rk r l . t . I l l
lcngkapgrgi sulungi\a slrIa koopcralrf nlcnladr skclctal dan pscrido
(tiurgsioDal) r '
I l l r . d a r r \ l c \ , r n r a r . rn r r n . r r r r r l : r . l)scudo kclas III
b,ths.r .ibarran b(..rr nralollLrsrlrlas 1.. d r r l . r b l . r nl . r r . r r rh , r . . . r r r r r l r . r r r L l r h r r l . r
skclclal ditaDdar dengan maxrllan l. J,pr.r la.,r,/Arl.," 'i,4,,t'-,, n. 1
rcrroinilsnr R(bcrrpr Pljr)rlrrr .,lrb.rl lor.Jl prrIr.llrf. rr.rdr r." i|l.irrl
nrnggunrlrr , 4r" .rl rrntr.L rrrr.rgorek., b.r*.lrdlrr rtl s r l r r n u r ' trr r l . h - t . r p . n
pola malokluslkclasIII skclctalIni Tctapl ,. r. lll s l . l e t . r lr < l a . l l l < r . r o
pcrs\alan nnDdibula saia tidak cukup krrcDa kclrdakhamlorlisrm p.rtunlbuhtul
untuL ntengoril:r po.r.r rrrel:rh rrrrg r r r r k . . l :d r r r r r r l r J r b u i a , l c n g ar rnra r r d r b , r L
relrognati Aldt odopcdrl unrIl \.Irg prognJrr \,lcn-rur \4o'cr(. sLclerrl
Ir!Irprolral.r nulsrl.r antJrr larr -d.rLh krlas III rnl bisakarenaprognatlnrandrbuh
prottuclionhcadgc.r dcrrg..rrr dc..Lrr,r:rr. . 1 t. r . r . r . r r r r r k rr ( n g J l r J l r I \ J I r b I u . .
rrrk(rLrl ulrlr Pilrr \irl.. / ,..,,..,..
/ . " , r r , , , r . r n d r r r b i a . . L n r . rJ 1 . , r r . r 1 . . . . l t . , h . . r \ . r ' r r rr.) . l . \ , n . , , . o l r
bJr.JnJ-:.InJd.ntJI l{.7 . \1.. . ' | . r . . , 1 t . , 1 . r r r . , kl .l . , . r \ r h . III
L.t','n,t,' d nJtu /({,/l l.rsrb l r ' r . , r J . r p . rrt Ll r . . u hp o b \ J r l u LJlornpu^
borlirngsl scbagai splnt nraksila Ban\ak \ . r . r r t Lrrr r . r l ' r l ur u r n r . l r r r d , h r l , rI ! b . . 1
pcncLlixn ncngalakan bah\a efek ckspaDsl bcsar dari normal- kelompok B. \artu
oleh llMlr \ang mcmccah srstcrlr sulura rrr.rk.,h l i f ' r l rl . c r l d r r i r n n n r ' n t . r n d i b r r l . .
nakslla aken ncnpcrkuat cfck ortopcdik nornral. kclonpok C mksila dan
d.rfl /:r,,r,1rr \ir|nIr urr, il||rJrr /(l// nrandibulanomral K.lonpok D. \ai!u
rtrr .inJ. drpcrlulrn hrl.r t.r1..Jr maksilalcbrh kccil dari norural.sedangkan
d.lrrprrr.r rrtrk.rh rr.rlr rr,r.\rr..rl rrr:.rJrbul-r lrbrb b.s.rr drri norrnrl
Dalam hal lni. pcnggunaanlacend\k dan krlor)rpokf \irtu mrLsrlJ drI Inndibula
liVh dapat dilakrrkar tidak bersama-sama lebih besar dari nornral. keionpok F raitu
IrrgJrrn||rgl(irdJaI .l(iclal manJ \Jn; Iul.rlil d.r' IritrdrbulalLrranld.:rrrIorn,al.
nren\cbabka.ikcadxannaloklusi kelas lll kclornpok C \: lu mxksila Dornal
Profill .cprrlr r:rry Llrlutrp( . r r : r r r d i l - r kr l' ,. 'r r 1 . h r r r r o r r r r .DLrl - . k r t r r r . r h
Jcong . dkk berpcndapat untuk hasil \ans kelompok ini. kasus maloklusi kelas lll
oplrrrrrlprdJ korrl':r nrrlokl...r lr.r. 1.. \eng drscbabkanpcrlumbuhannnodibula
\ J n g d r . r b J b l : r no l . h r . 1 n r . r I n J l . r l - rang bcrlcbihanpaling ban\ak drtenrukan
scbcikn\c dilakukan pada saat usia 6-7 rlclorrrl'"1 \t. Jrrlrrt. .l.rr,r.r kr.,r.
r l r\ . r r J l , u l h . r p ( n d J p r l
t J h . r n . . o r . n l . r 'a. h rnaloklusrlelas Ill dengan maksila \ang
korcksruntuk protraksinuksila scbaikn\a rcornK(c||oJn fornrSr(Kcronrpor( t'l
dil-\.rl.tr .ebrlunt u:n l, tJhun .rr.r-.
-1 dJlr,\it sJb!l lt ,rrrrr,.r.rrkip..r..rl, r-r,
pcfiunrbuhan pubertal':r
Padalaporankasusini akan dibahas
tentang penanganan nnloklusi kclas III
prde p:r.rcnu.ir trrntbrrlt
'
l.nrbrng d.ngJrr
vu
nrcnggunakanFaccmaskgllia ncnpcrolch
rntcfdigrtasl \ang balk dan ncmpcrbarkr
frr,tg. i pclgrrnralrrrl.clirligu\ rn(Jup.rbJrlI
cslclls
GanrburI Eurparlanasihrbrurganskelelal
naksiladar nandibrlap?danalokhsi skel€tal
kclaslll \rng pa|ngserimS ditunpr'lA)
TinjauanPustaka Maksill nonurlclurrnrndibrlaptottu.l4l B)
i\laksrhrfrlrLrldiu mamdrbula nonnal C)
Nl0loklusr
kclaslll ldalahsuatu Nhksrhdrn rurldibulanonnal D) Milk-sila
nulr(lJ-r rJhxrrgdJn4rn lclJL Inrirdibul. rcttuklll d,r1 ]nla]ndlbula
fotrtkled
9)6
T e n u l l i n l i l hK P P T K ( iX t i r
( i ina.\ Iatngka. KnrnatNart
xlll
Tcnrullmi l KPPIKC 921
t'ensguhaanI;acenatk tlalant Perawatanl\'latoklusi(lenganPrcgnatik lrlandib lapada Usia'l'umbuh
Padapemeriksaan fungsionaltidak
KasusI tcrdapat gangguanpada TMJ, Gerak buka
tutup mulut norma.l, terdapat hambatan
Pasicr)laki-laLrbcrusiaq tahurr oklnsi (blockikg\ pada 12,11,21,22,63
dcngan krluhan gig' ba$ah maju. Pada dengan33-32,31 -41,42,43.Pola penelanan
4 bulanPerawatan
drr Setelah
Tabel1. EvaluasiScfalornct.iScbcluur
Po NB I
I ].MI 8.1" 80'
I-I NB 2 nxn
l0l l2llnnn
I MuLr TdNdh rjyo
I MulJ lldtr.dr i ri, t)yr
2.5 nnn
OI.SN 12'
Kasus 2
Pasienwanitausia 6 tahLrndimjuk
oleh dokter gigi Puskcsmas untuk
mendapatkan Perawatan di klnik
OrthodontiFKG-UI karenaterlihatggrtan
Elastik YangdigunakanPadabulan silangpadagigigeligi arteriornya'Nampak
pro{ll 1\'aiahpasienlLrruscerlderungce(un.-q
keduatrcnrngkatm€njadi4/16- 2 oz dan
pada regio l/3 tengahdan bawah
hasillang djdapatadalahgigi arterioratas -
Pada Pemeriksaar intra orlrl
lela| edge to edge dengar glgr irrlterlor
dijumpaigigi 51.52,61. 62 vangtedetak
ba*ah dangrgi Molar RA terlihatbergeral'
cross biie terludap g,gr gellgr anterror
kc anterrorsehrngqahubunganMolar
ba*ah. Reqio posteriorkanaDdaD kln
lnenladiionjollaNantonlol qieiiannva toniol-loniol Relasi molar
iLilurrgmesiokl,rsi. Cigi 36. 46 pafiial
erupt.
Sebagai tahap a\\al dlupavaKan
-pasrencross blle y:rng aoJ
unluk menealasi
Berhubung datangpada fase alllr
eier bercampur maka laml buall:rnaldl
initro tepusan benlur eLspansrrgilal
Nampakn\aPencgunaall alal l \uran^
oerh.1.il.krre'la I'orcksi\and drh:!s'lran
bulan
Ganbar8. Oklusipendcritasetelah hanya mampu nencapai gigitan edge to
keduaPetawahu edgedi erterior.
Setelaheigi 16dar 26 lunbuh datr
H:sil r,:rngdrdaprr Pada bulsn bisa dipasangkan molarbend.pasicnNul'r
NeLr!.1 uerl\\alrnxdalalr Siy anlerlor1ta5 diralvat menggunakanperanti FaceDlask
, : . ri,droepan ercia_ler.ofbrlvahharr\a kombinasi dcngan RctPi'l Mdxillar)'
'Jn I
s-r, -l rarrqnrsihedgcLo. dgr dcrl
i . " e ' o . r . t - ' a ndgr P r n a k lm n a ' r h4 l o - )
oz d.rnr.rulaidrlakukan perrrasangan bralcl
uadx j l l ' . 3 J . 4 1 . 4 , ) . - +
d .
c 1n q n nA \ I SS
elastik Pembahasan
iound .014 + Multiple loops dan
kelaslll Kasus maloklusi xelas III Pada
Tiga mirggu setelahbulan ketiga
oa-r.n Lc-l ildalallmaksilaretrudeddarl
pera$atandilakukan penasa[gan braker marrdrbuh prolruoed Dari arrilllsis
R A o " d al l . l 2 . ' 1 . 2 2u n l L rnkr e m b ugarl g r - 5efalomelnl.oesrrsudutANB
o" drn ?rrv
giqr 'erseoul/everrs. derrganAw 5\ Wilts aP\raisal sebesar -14 mn'
Round.0t4 + Mulitiple ioops dan tetap Mengitgat pasienmasih dalam usia tumbuh
dipakaielastikk€laslll. kembang. nrakadrgunakan Facenlask untuk
Pada bulan keempat Perawatan' merangsang perumbuhanmakslla sekallgu5
Lrsrl\anp drdxpar adalaio\erje{I Snrm
TcrmllrDiahKPPIKGXlll 9.i l
l'a.eDn\li.talart P.ttrtatatl \ldbkitN l'tgdn l'n!dtti \lattdihttld ldda | \!a lnilhth
Pen&nradn
j
912 Tcru Illnirh KPI'lK(; Xll