Coaching

Alles is mogelijk

Uw gratis proefles
Weet wat u gaat leren! CIVAS geeft u, voordat u daadwerkelijk
met uw studie begint, deze gratis proefles. Zo raakt u alvast ver-
trouwd met ons heldere, moderne en professionele lesmateriaal.
Studeren bij CIVAS betekent bovendien:

• deskundige begeleiding door ervaren docenten

• contact met medestudenten via internet
• studeren in alle vrijheid, waar en wanneer u wilt
• nieuwe kansen en carrièremogelijkheden

Ga snel van start

Schrijf u vandaag nog in en ga binnen enkele dagen met uw
studie van start. Inschrijven kan via de website of telefonisch via
(023) 55 11 511. Dit nummer staat tijdens kantooruren ook open
voor al uw vragen. Wij zijn u graag van dienst!

Direct inschrijven
COACHING

Het beroep ‘Coach’

In vergelijking tot enkele jaren geleden begint het beroep Coach

veel meer naamsbekendheid te krijgen. Vroeger associeerden men-
sen de term coaching vooral met de sportwereld, maar tegenwoor-
dig zijn coaches te vinden op velerlei werkgebieden, zowel in het
bedrijfsleven als in de privésector.

Coaching is een heel gevarieerd beroep waarin op basis van gelijk-

waardigheid mensen worden gestimuleerd hun talenten te ontwik-
kelen. Dit gebeurt door analyse, verkenning en doelen stellen, en
uiteindelijk natuurlijk de praktische uitvoering ervan. Coaching
wordt beïnvloed door verschillende vakgebieden zoals psycholo-
gie, maatschappelijk werk, onderwijs, counseling, organisatieont-
wikkeling, mentoring, consultaties, sport, filosofie en spiritualiteit.

Wat is coaching en wat is het niet?

Coaching is...
1 Persoonlijke ondersteuning
Een coach biedt ondersteuning aan individuen of groepen mensen
die graag bepaalde doelen willen bereiken, of die optimaal willen
functioneren en daardoor succesvol en gelukkig in het leven willen
staan. Soms hebben coachees (degenen die gecoached worden)
het gevoel dat er iets mis is in hun leven of dat het allemaal beter
kan (‘is dit alles?’). Dat is meestal de centrale gedachte die ze aan-
moedigt contact te zoeken met een coach.

2 Betrokkenheid
Als coach ben je betrokken bij de problemen van de coachee. Je
zoekt uit hoe je de coachee kunt helpen de situatie waarin hij ver-
keert te veranderen: van waar hij nu is tot waar hij wil zijn.

3 Een samenwerking
Coachen betekent een samenwerking tussen de coach en de coa-
chee middels conversatie. De dialoog is wel anders dan normale
gesprekken die je hebt met een vriend, collega of familielid.

CIVAS
COACHING

4 De juiste vragen stellen

Als coach motiveer je de coachee om de huidige situatie waarin hij
verkeert te analyseren. Dit doe je door de juiste vragen te stellen.
Je helpt hem te beslissen welke aspecten moeten veranderen en
welke aanpak nodig is om gestelde doelen te behalen.

5 Een doelbewuste conversatie

Als coach voer je een doelbewuste en open conversatie met de
coachee. Familie en vrienden zijn emotioneel gebonden aan de
coachee en staan daarom niet altijd open en objectief tegenover
de situatie. Collega’s hebben ook vaak hun eigen motieven en zijn
daarom ook niet de beste kandidaten om te helpen.

6 Een proces
Coaching is een proces. Dit proces helpt je coachee na te denken
over hoe hij elk aspect van zijn leven in balans kan brengen.

7 Focussen op het hier en nu en op de toekomst

Als coach richt je je op het nu en op de toekomst. Het verleden is
alleen relevant als het een negatieve impact heeft op de succes-
volle afloop van het coachingprogramma.

8 Verkenning
Als coach zorg je ervoor dat de coachee zijn horizon verbreedt. De
coachee wordt gestimuleerd zijn gedachten en zijn levenservarin-
gen nader te verkennen en wordt geholpen zijn doelen te definië-
ren om zijn persoonlijke groei te bevorderen.

9 Een katalysator
Als coach ben je voor de coachee een katalysator om tot inzich-
ten te komen en te leren. Dit is een doorlopend proces en het is
daarom mogelijk dat het niet alleen tijdens de coachingsessies
voorkomt, maar ook daarbuiten.

10 Een machtig instrument

Coaching is een machtig instrument. Je helpt de coachee zijn com-
municatiestijl te herkennen en te komen tot positieve communica-
tie. Dit alles om als coachee meer zelfvertrouwen te krijgen, gemo-
tiveerd te raken, om stressbestendiger te worden, om beter met het
dagelijkse leven om te kunnen gaan, zelf discipline te ontwikkelen

CIVAS
COACHING

en nutteloze gedragspatronen te herkennen en te veranderen.

Coaching is geen…
1 Counseling
Counseling is een goede aanvulling, maar verschilt op essentiële
punten wel van coaching.

2 Aanvullende therapievorm
Er worden met coaching geen diepgewortelde psychische proble-
men behandeld.

3 Advies geven
Als coach geef je geen gerichte adviezen.

4 Korte behandelmethode
Het is geen behandelmethode om als ‘quick fix’ voor een probleem
te kunnen dienen. Het gaat om het bereiken van veranderingen
voor de lange termijn.

5 Opdringen van je eigen levensvisies of het

oplossen van problemen
Je dringt je levensvisie niet op. De coachee wordt gestimuleerd zijn
eigen problemen zelf aan te pakken.

6 Verantwoordelijkheid ontnemen van de

coachee
Een coach moedigt de coachee aan om zelf de verantwoordelijk-
heid te nemen en een eigen oplossing te bedenken. Zelfs als de
oplossing anders is dan wat je zelf zou doen, blijf je de coachee
ondersteunen.

De verschillen tussen coaching en counseling

De beroepen coaching en counseling worden vaak met elkaar ver-
ward. Ik zet de verschillen even op een rijtje.

Coaching
De professionele terminologie voor de te coachen persoon is de
‘coachee’ of speler.

CIVAS
COACHING

De belangrijkste taak van een coach is de coachee tot actie te

stimuleren. Deze actie heeft te maken met het ‘hier en nu’ en het
bereiken van doelen die de coachee zelf zou willen behalen.

Het is natuurlijk mogelijk dat tijdens een coachingsessie de coa-

chee geconfronteerd wordt met ervaringen uit het verleden die
behandeld moeten worden. Mocht dit zo zijn dan moet de coach
zijn coachee doorverwijzen naar een counselor of zelf over coun-
selingvaardigheden beschikken.

Zelfs als de coach een achtergrond in counseling heeft is het in

sommige gevallen verstandig om de coachee door te verwijzen
naar een andere counselor. Anders kan het onduidelijk zijn voor de
coachee of het nu om een counseling- of coachingsessie gaat.

Counseling
De professionele terminologie voor de te counselen persoon is
‘cliënt’. De twee termen coachee en cliënt dienen niet met elkaar
verwisseld te worden.

Counseling richt zich op cliënten die tijdelijk niet lekker in hun vel
zitten. Vaak heeft het gevoel te maken met een onverwerkt trauma
of emotionele problemen uit het verleden. Voorbeelden hiervan
zijn: een rouwproces, onverwachts ontslag en een echtscheiding.

Counselingcliënten hebben ook regelmatig last van lichamelijke

klachten zoals slaapstoornissen, hoofdpijn, migraine, hyperven-
tilatieaanvallen, buik- en darmklachten, diverse fobieën en pa-
niekaanvallen. De counselingsessies bieden de mogelijkheid om
onopgeloste problemen, ervaringen of blokkades te behandelen
en een plek te geven, zodat deze geen grip of impact meer hebben
op het hedendaagse leven van de cliënt.

Verder gaat de counselor vaak minder direct te werk dan de coach.

De counselor probeert de cliënt op non-directieve wijze te onder-
steunen, terwijl de coach zijn coachee meer gericht stimuleert tot
actie.

CIVAS
COACHING

Welke kwesties worden behandeld tijdens een coachingstraject?

Tijdens een coachingstraject gaat het vooral om persoonlijke of
werkgerelateerde problematiek.

Voorbeelden van persoonlijke problemen zijn:

• Relatieproblemen
• Een laag zelfbeeld
• Niet assertief zijn
• Angst voor verandering
• Slechte communicatieve vaardigheden
• Geen balans kunnen vinden tussen werk en privéleven
• Het beste uit je leven willen halen, maar niet weten hoe:
het ontplooien van eigen talenten en kwaliteiten
• Over weinig doorzettingsvermogen beschikken
• Last hebben van faalangst

Voorbeelden van werkgerelateerde problemen zijn:

• Problemen met andere werknemers
• Problemen met de werkgever
• Reorganisatie
• Aanpassingsproblemen
• Plotseling ontslag
• Het ambiëren van een promotie, maar niet weten hoe die
te bemachtigen
• Geen inzicht hebben in het verloop van de verdere
loopbaan

De rol van de coach

Jouw rol als coach is de coachee te stimuleren om een nieuwe, po-
sitieve visie op het leven te ontwikkelen, waarbij idealen realiteit
kunnen worden en doelen behaald kunnen worden.

Een professionele coach oordeelt niet, is onpartijdig tot het einde

van het traject en heeft 100% vertrouwen in de coachee. De coach
zal misschien suggesties ter verbetering geven met betrekking tot
de doelstellingen van de coachee, maar zal de planning niet geheel
uitstippelen of vertellen welke doelstelling voorrang zou moeten
krijgen.

CIVAS
COACHING

Als coach bied je zelf geen oplossingen aan de coachee. Door ef-
fectief te luisteren en vragen te stellen zal de coachee gestimuleerd
worden om zelf inzicht te krijgen in het probleem en daardoor zelf
in staat zijn tot oplossingen te komen. Wel neemt de coach een be-
langrijke rol in met betrekking tot de ontwikkeling van de coachee
door middel van stimulatie en motivatie tot actie. Daardoor worden
uiteindelijk de vastgestelde doelen en afgesproken acties bereikt.

Als coach is het jouw rol om de coachee te ondersteunen en te

helpen duidelijkheid te krijgen over welke doelen hij in zijn leven
wil bereiken, welke acties daartoe ondernomen moeten worden en
hoe de coachee gefocust kan blijven.

Het komt regelmatig voor dat mensen veel tijd en energie verspil-
len met praten over wat zij in hun leven willen bereiken, maar er
verder niets aan doen. Om welke reden dan ook durven zij de no-
dige stappen niet te nemen of stellen ze de activiteiten uit. Dikwijls
is de coachee zich niet bewust van zijn kwaliteiten of mogelijk-
heden en kan hij deze daardoor ook niet optimaal benutten. Daar
ligt voor jou als coach een belangrijke taak! Een van de krachten
van coaching is dat het mogelijkheid schept voor de coachee om
zijn denkpatroon te veranderen. Zo wordt ruimte gecreëerd voor
een meer effectieve aanpak om doelen te bereiken en dromen te
realiseren.

De rol van de coachee

Een coachee is iemand die veranderingen in zijn leven wil aan-
brengen, maar niet weet welke koers er gevolgd zou kunnen
worden. Ook ontbreekt het de coachee nog aan kennis over hoe
hij deze koers moet invullen.

In het verleden opgedane overtuigingen, normen en waarden

werken vaak als remmende factoren en staan de coachee in de
weg. Over het algemeen is de potentiële coachee zelf dan ook zijn
ergste vijand. Vijfenzeventig procent van het coachingproces is
de verantwoordelijkheid van de coachee, de overige vijfentwintig
procent die van de coach.

CIVAS
COACHING

Welke kwaliteiten zijn er nodig om een

succesvolle coach te zijn?
“Je kunt een mens niets leren; je kunt hem alleen helpen het zelf te
ontdekken.”
–Galileo Galilei–

De onderstaande kwaliteiten zijn van belang om een succesvolle

coach te worden:

1 Communicatieve vaardigheden
2 De juiste vragen stellen
3 Begrip van normen en waarden
4 Een goede relatie met de coachee
5 Honderd procent inzet
6 Neurolinguïstisch programmeren (NLP)

Hieronder worden deze punten alvast kort uitgewerkt. Later in de

cursus worden ze nog uitgebreid toegelicht.

1 Communicatieve vaardigheden
• Non-verbale communicatie
• Actief luisteren
• Praten en stemklank

Communicatieve vaardigheden zijn van groot belang binnen het

coachingproces. Daarom moet het verwerven van deze vaardighe-
den een prioriteit voor je zijn.

Non-verbale communicatie
Coaching heeft te maken met twee vormen van communicatie, de
verbale communicatie – die wij met onze oren opvangen - en de
non-verbale communicatie – opgevangen door onze ogen. Jij als
coach moet in staat zijn bewust te luisteren naar de betekenis van
de verbale communicatie, maar ook goed kunnen letten op de
non-verbale communicatie van de coachee.

Er zijn feitelijk twee vormen van non-verbale communicatie:

CIVAS
COACHING

1 Stilte
2 Lichaamstaal

Stilte
Wanneer stiltes in een doelgericht gesprek vallen, probeer dan de
oorsprong van de stilte te traceren. Het is mogelijk dat bepaalde
woorden, gevoelens of emoties door de coachee worden verbor-
gen. Het is daarom belangrijk dat je de stilte niet doorbreekt, maar
juist de stilte dieper laat worden. Hierdoor kan de coachee ruimte
krijgen om zelf verder te denken en door te gaan met het commu-
niceren van diepere gedachten, die gewoonlijk in het onderbe-
wustzijn zouden blijven hangen.

Lichaamstaal
De meeste mensen zijn zich niet erg bewust van hun lichaams-
taal, ondanks dat verbale taal en lichaamstaal meestal samengaan.
Aangezien de verbale taal beperkt is en lichaamstaal een grote be-
trouwbaarheidswaarde heeft, hebben wij lichaamstaal hard nodig
om een volledig beeld tijdens het communicatieproces te krijgen.

Er zijn bepaalde elementen die bij lichaamstaal horen:

• Gezichtsuitdrukking
• Haardracht (verward haar kan betekenen dat de persoon
een chaotisch karakter heeft)
• Kleding
• Versieringen (piercings, baard, snor, bakkebaarden,
make-up enzovoorts)
• Sommige lichaamsbewegingen (heen en weer wiebelen
op een stoel)
• Lichaamshouding

Voorbeelden van lichaamshouding

• De coachee kijkt je niet aan
Dat wil niet zeggen dat de coachee niet openstaat voor het
gesprek, geen contact wil maken en zich niet op zijn
gemak voelt.
• De coachee gaapt
Dit is een teken dat het concentratievermogen heel laag is.
• De ogen van de coachee knipperen

CIVAS
COACHING

De ontvangen informatie wordt niet begrepen.

Als toeschouwer moet je kunnen waarnemen wanneer het lichaam

van de coachee reageert op emoties en woorden met lichaamsbe-
wegingen en gebaren. Deze hoeven niet altijd overeen te komen
met de verbale communicatie die op dat moment uitgesproken
wordt. Dit zijn juist de momenten als coach om voorzichtig vragen
te stellen over de tegenstrijdigheid in zijn communicatie en de coa-
chee aan te moedigen er eerlijk over te praten.

Als de coach niet oplettend is en zich daardoor niet bewust is

van de non-verbale communicatie, kan er belangrijke informatie
verloren gaan tijdens een coachingsessie. Het is ook uiterst belang-
rijk dat jij je als coach bewust bent van je eigen lichaamstaal, om
er tijdens een coachingsessie voor te zorgen dat je geen verkeerde
boodschap overbrengt op je coachee.

Actief luisteren
In de huidige maatschappij waar men gehaast leeft en minder be-
zig is met zijn medemens, is de kunst van ‘echt’ naar elkaar luiste-
ren verloren gegaan.

Luisteren naar de coachee is een essentieel aspect van coaching.

Daardoor voelt de coachee zich gehoord en serieus genomen.
Zonder deze aspecten zal er ook geen sprake zijn van vertrouwen.
Bovendien wordt er zo achtergrondinformatie verkregen, waar-
door er begrip kan ontstaan over de situatie van de coachee. Door
actief te luisteren naar wat de coachee vertelt krijg je een waarde-
vol beeld van hoe hij zijn leven ervaart en krijg je inzicht in zijn
persoonlijke normen en waarden.

Ondanks dat het nodig is om empathie te tonen, moet je de coa-

chee niet aanmoedigen ‘het slachtoffer’ te spelen. Deze rol wordt
aangenomen wanneer iemand het gevoel heeft dat een situatie
hem is aangedaan, buiten zijn wil om. Hij heeft hier geen invloed
op en moet doen wat de situatie van hem vraagt. Het geeft hem het
gevoel dat hij oneerlijk behandeld is. Hij neemt nooit de verant-
woordelijkheid voor zichzelf of de situatie.

CIVAS
COACHING

Het is belangrijk als coach om de coachee uit te laten praten en

niet tussentijds te storen. Als de coachee zich ervan bewust wordt
dat de coach actief aan het luisteren is, zal dit ook het gevoel van
vertrouwen en wederzijds respect sterker maken.

Het bewust identificeren van de specifieke woordenkeus die de

coachee gebruikt is ook een essentieel aspect van het coaching-
proces.

Coachee: “Ik zal proberen anders met de situatie om te gaan, al-

leen hoop ik dat het mij lukt.”

Doordat de coachee woorden gebruikt als ‘proberen’ en ‘hoop’

geeft hij de indruk dat hij het wel gaat proberen maar er zelf niet
helemaal van overtuigd is dat het gaat lukken.

Een voorbeeld van een betere respons is:

Coachee: “Ik zal mijn best doen om anders met de situatie om te

gaan, dan zal het vast lukken!”

Door deze positieve formulering is het duidelijk dat deze coachee

zelf gelooft dat het gaat lukken. Dit is de kracht van positief taalge-
bruik.

Niet alleen moet je actief luisteren, maar je moet ook de volgende

disciplines onder de knie krijgen:

• Je moet niet willen anticiperen op wat de coachee wil

gaan zeggen, door bijvoorbeeld zijn zinnen af te maken of
zelf te beslissen dat iets niet relevant is. De coachee moet
de tijd krijgen om zelf zijn vragen en antwoorden te
formuleren.
• Je moet je niet laten afleiden door je eigen gedachtegang
(innerlijke dialoog).

Voorbeelden van ‘innerlijke dialoog’ zijn:

1 Het is mogelijk dat jij het gevoel hebt dat de coachee te
veel aan het uitwijden is over een bepaald onderwerp en

CIVAS
COACHING

dat je aandacht begint af te nemen.

2 Het kan ook zijn dat de coachee in herhaling treedt over
een onderwerp dat al besproken is in een vorige sessie. Ga
niet met een half oor luisteren omdat je denkt dat je het
toch al gehoord hebt. Blijf een open houding aannemen
want het is mogelijk dat je heel essentiële informatie te
horen krijgt die je coachee in een vorige sessie niet durfde
te uiten.
3 Terwijl je coachee aan het woord is, ben jij met je gedach-
ten afwezig, omdat je aan het bedenken bent wat de
volgende stap in de coachingsessie wordt.

De onderdelen actief luisteren en non-verbale communicatie zijn

cruciale vaardigheden in je professionele coaching-gereedschaps-
kist. Hierboven hebben wij slechts een tipje van de sluier opge-
licht, maar verderop in de cursus wordt hier nog veel dieper op
ingegaan.

Praten en stemklank
Professionele coaches moeten in staat zijn onzekerheid in de stem
van de coachee op te vangen. Ook moet de coach in staat zijn aan
de stem van de coachee te horen wanneer deze niet overtuigd is.
Deze aspecten spelen een belangrijke rol tijdens de coachingses-
sies. Je wordt daarom ook geacht om op de juiste manier te kun-
nen reageren of in te spelen op de situatie.

Het is belangrijk om je bewust te zijn van iemands intonatie,

aangezien je hieruit de emotionele toestand kunt opmaken. Een
levendige toon kan enthousiasme, positief denken of creativiteit
betekenen. Terwijl een platte monotone stem vaak betekent dat
iemand geen contact heeft met zijn eigen emoties of dat hij opgaat
in oude denkpatronen.

Tegelijkertijd is het ook belangrijk dat je je bewust bent van je

eigen toon, hoe deze overkomt op de coachee en welke effecten
dat kan hebben.

CIVAS
COACHING

Metaforen
Een metafoor is een indirecte vergelijking tussen twee of meer,
ogenschijnlijk niet gerelateerde objecten. Een metafoor is eigenlijk
‘spreken in beeldvorm’. Metaforen worden zeer regelmatig ge-
bruikt.

Voorbeelden van metaforen

Metafoor: Hij is een rots in de branding.
Omschrijving: Hij is jouw steun en toeverlaat.
Metafoor: De wind uit iemands zeilen nemen.
Omschrijving: Ze voelt zich zwak of is geschrokken.
Metafoor: Een olifant in een porseleinkast.
Omschrijving: Hij was heel onhandig of niet tactvol.
Bovenstaande zin betekent niet dat er echt een olifant in een por-
seleinkast zit, maar is alleen bedoeld ter illustratie van de situatie.

Tijdens een coachingsessie is het gebruik van metaforen een zeer

behulpzaam instrument
om iets te benadrukken of om de coachee te stimuleren naar het
grotere verband van de situatie te kijken. Het geeft de coachee
ook de mogelijkheid om de situatie vanuit een ander perspectief te
bekijken.

Het gebruik van metaforen moet effectief zijn, maar ook leuk.
Metaforen kunnen gebruikt worden om elke situatie te illustreren.
Songteksten en filmscènes kunnen ook gebruikt worden. Meta-
foren zijn het meest effectief als ze speels zijn en wanneer ze met
gemak een mentaal beeld kunnen creëren.

Een metafoor die coaching illustreert

Ook het beroep coaching is door middel van een metafoor te
omschrijven. Een diamanthandelaar is actief in zijn vak en heeft
een goed verstand van alle facetten van de diamantenindustrie. De
coach is de diamanthandelaar en de coachee is de diamant zelf.

Bij het eerste contact met de diamant is deze nog ruw, maar de
handelaar ziet zijn potentie. Naarmate de diamant wordt opge-
poetst begint hij te stralen en een mooiere vorm aan te nemen. De
diamant begint een uniek juweel te worden waarvan geen twee
hetzelfde zijn.

CIVAS
COACHING

De diamanthandelaar is een harde werker en heeft daardoor

inzicht in de karakteristieken van elke diamant. Met zijn expertise
en inzet kan hij de ware schoonheid van de diamant naar boven
halen.

Het is interessant om de komende dagen eens op te merken hoe

vaak metaforen in het dagelijkse leven gebruikt worden, wellicht
zal je merken dat je ze zelf ook toepast.

2 Vragen stellen
Een andere cruciale vaardigheid die ontwikkeld moet worden is
het op een goede wijze stellen van de juiste vragen.

Door middel van het stellen van doorzoekende vragen zul je

inzicht krijgen in de angsten, levensdoelen en dromen van de coa-
chee. Belangrijker nog, wat hun weerhoudt om ze te bereiken.

Vermijd het gebruik van vaktaal zoveel mogelijk, omdat dit een ne-
gatieve uitwerking kan hebben op de eigenwaarde van de coachee
en een prettige communicatie belemmert. Het is daarom belangrijk
om de vragen af te stellen op het niveau van je coachee, zodat hij
de vragen beter begrijpt.

Onderschat het gebruik van intonatie en taal niet. Wanneer jij als
coach bijvoorbeeld een afkeurende opmerking maakt kan de coa-
chee zich afsluiten voor een gesprek, maar wanneer de coach een
belonende opmerking maakt zal de coachee meer openstaan voor
wat er komen gaat. Daarnaast moet je ook niet de indruk wekken
dat het gesprek een kruisverhoor is; de coachee zal zich hier niet
prettig bij voelen en minder durven te vertellen.

In een gesprek kun je de volgende typen vragen toepassen:

• Open vragen
• Gesloten vragen
• Leidende vragen
• Reflectieve vragen

CIVAS
COACHING

Open vragen
Door open vragen te stellen nodig je de coachee uit om zoveel
mogelijk zelf te vertellen.

Bijvoorbeeld:
Coach: “Wat zou je vandaag willen bespreken?”
Of
Coach: “Hoe gaat het met je doelstellingen?”
Het geeft je ook de mogelijkheid om brede, algemene informatie
over je coachee te verzamelen en creëert ruimte voor je coachee
om vrijuit te spreken.

Gesloten vragen
Wanneer je een gesloten vraag stelt zijn de antwoordmogelijkhe-
den beperkt. Vaak kunnen gesloten vragen alleen beantwoord
worden met ja of nee. Wel spelen zij een belangrijke rol binnen het
coachingproces, omdat ze (wanneer ze op de juiste manier toege-
past worden) ervoor zorgen dat de coachee in actie komt.

Coach: “Wil je dit onderwerp voor aanstaande dinsdag met je

werkgever hebben besproken?”
Of
Coach: “Had je trein vertraging?”

Gesloten vragen kunnen ook gebruikt worden om na te gaan of je

de coachee goed hebt begrepen. Zo kom je erachter of je conclu-
sies kloppen.

Coach: “Dus als ik het goed begrepen heb, zou je als je de keus had
liever niet terugkeren naar je huidige baan?”
Of
Coach: “Klopt het dat je liever een frisse start maakt met een baan
waar jij beter je ei in kwijt kan?”

Leidende vragen
Met een leidende vraag bepaalt de coach in welke richting de
coachee gestuurd wordt. Dit is strikt verboden tijdens een coa-
chingsessie. Het gaat om wat de coachee wil en de coach mag
nooit zijn mening of emotie opdringen. Hetzelfde geldt voor
vragen die met het woord ‘waarom’ beginnen, deze dienen ook

CIVAS
COACHING

vermeden te worden. Ook kan het zijn dat leidende vragen gesteld
worden met een toon van afkeuring of dat ze het idee geven dat

een antwoord goed of fout kan zijn. De coachee zal de toon gelijk
opmerken.

Dit soort vragen hebben een nadelige invloed op het coachingpro-

ces, omdat de coachee het gevoel zal krijgen dat hij zichzelf moet
verdedigen. Zo ontneem je de coachee de mogelijkheid om zijn
eigen opinie te formuleren. Bovendien geeft dit de indruk dat de
coach en de coachee niet op één lijn zitten.

Hieronder staan wat voorbeelden ter illustratie van het boven-

staande:

Leidende vraag
Coach: “Jij zult je wel verward voelen als je al die opdrachten tege-
lijkertijd af moet hebben?”

Leidende vraag
Coach: “Wordt jouw leidinggevende hier kwaad over?”

Wanneer je tijdens de coachingsessie een leidende vraag wil

stellen, bestaat de mogelijkheid om deze om te buigen tot een niet-
leidende vraag. Zie daarvoor de onderstaande voorbeelden.

Niet-leidende vraag
Coach: “Hoe denk je dat je jezelf zou voelen als je al die opdrach-
ten tegelijk af moet hebben?”

Niet-leidende vraag
Coach: “Hoe denk je dat je leidinggevende hierop zal reageren?”

Reflectieve vragen
Het is de bedoeling dat je tijdens het coachingproces je coachee
aanmoedigt en motiveert om zijn normale manier van denken en
zijn gedrag te verbreden. De technieken die je gebruikt om vragen
te stellen kunnen een mogelijkheid creëren waardoor grote door-
braken ontstaan. Bijvoorbeeld:

CIVAS
COACHING

Coach: “Waardoor ben jij ervan overtuigd dat je partner het

uitmaakt als je vertelt dat je ontslagen bent?”
Of
Coach: “Zou je precies kunnen omschrijven wat je bedoelt met je
opmerkingen over gelukkig worden? Wat betekent gelukkig zijn
voor jou?”

Het aspect ‘vragen stellen’ binnen het beroep coaching is een vaar-
digheid waarbij de uitdrukking ‘oefening baart kunst’ zeer toepas-
selijk is. Door de cursus heen zal over dit onderwerp daarom ook
meer uitgewijd worden.

3 Begrip van normen en waarden

De vorming van onze normen en waarden begint vanaf het mo-
ment dat je wordt geboren. Je krijgt de basis mee van mensen uit je
directe en indirecte omgeving zoals je ouders, grootouders, broers,
zussen, vrienden, leraren, mensen in autoriteitsposities en zelfs je
vijanden.

Voorbeeld normen en waarden:

• Je mag niet stelen

• Je dient mensen in hun waarde te laten
• Je moet eerlijk zijn tegen de mensen in je omgeving
• Je mag mensen niet manipuleren

Normen en waarden zijn van essentieel belang binnen het coa-

chingproces en het is daarom noodzakelijk om hier inzicht in te
krijgen. Waar komen onze normen en waarden vandaan? Welke
invloed hebben ze op je coachee? Je moet je goed bewust zijn van
je eigen normen en waarden, maar je mag deze nooit opdringen
aan je coachee.

Onze normen en waarden bepalen hoe wij reageren op bepaalde

situaties. Het is niet eenvoudig je gewoontes te veranderen. De
coachee moet zich ervan bewust worden dat zonder het maken
van veranderingen, het leven zo blijft, inclusief alle beperkingen.
Dat is het moment waarop je coachee de uitdaging durft aan te
gaan en de eerste stap tot succes is genomen.

CIVAS
COACHING

Ondanks dat dit een positieve stap is, zullen veel coachees het
ontzettend moeilijk vinden om hun persoonlijke ‘comfort zone’ te
doorbreken. Een comfort zone is het leven zoals de coachee dat
gewend is en gewoonlijk graag wil behouden en heeft veel te ma-
ken met de normen en waarden die hij heeft. Het is leven zoals hij
het kent, volgens zijn eigen realiteit. Het is vertrouwd en biedt vei-
ligheid. De keuze om hieruit te breken is voor velen een enorme
uitdaging. Het kan lijken alsof het hebben van een comfort zone
positief is, maar dat is het juist niet. De realiteit is dat het beperkin-
gen op je leven legt en geen ruimte of mogelijkheden biedt voor
positieve persoonlijke ontwikkelingen.

Elke coachee moet de tijd en ruimte krijgen om zijn comfort zone

aan te passen, als coach moet je daarom geduld tonen. Je moet het
proces dat je coachee ondergaat volledig begrijpen. Het is jouw
taak om niet alleen aan te moedigen, maar ook om steun en empa-
thie te bieden. De coachee moet de gelegenheid hebben om zijn
eigen tempo te bepalen. Als je dit toestaat en ook met mate stimu-
leert, zal de coachee de voordelen hiervan ervaren en vooruitgang
boeken.

Het is jouw taak om je coachee te steunen en te helpen bij het

evalueren van zijn normen en waarden. Daarbij wordt gekeken
naar welke aspecten hem hebben weerhouden in zijn persoonlijke
ontwikkeling en welke normen en waarden een positieve invloed
hebben gehad.
De coach moedigt de coachee aan te begrijpen dat veranderin-
gen mogelijk zijn. Daarna krijgt hij de vrijheid om zelf te besluiten
welke normen en waarden hem van dienst zijn. De coachee bekijkt
welke normen en waarden niet meer waardevol zijn en welke
toegevoegd kunnen worden om zijn persoonlijke ontwikkeling te
stimuleren.

4 De relatie tussen de coach en

de coachee
Een professionele en solide coach-coacheerelatie is fundamenteel
voor het coachingproces. Om dit te behouden moet met verschil-
lende aspecten rekening gehouden worden.

CIVAS
COACHING

In de onderstaande tekst ga ik hier verder op in.

De eerste kennismaking – intakesessie

Eerste indrukken zijn zeer belangrijk, aangezien je nooit meer een
tweede kans krijgt deze bij iemand te bewerkstellingen.

Dokter Albert Mehabrian eindigde in 1967 zijn studies in commu-

nicatie. Uit zijn studies kwam naar voren dat 55% van de commu-
nicatie bestaat uit lichaamstaal, 38% uit stemklank en slechts 7% uit
verbale taal!

Het is daarom goed je te realiseren dat 55% van de eerste indruk-

ken non-verbaal is. Je coachee zal binnen de eerste paar seconden
van de eerste ontmoeting beoordelen of je uiterlijk hem genoeg
aanstaat, of hij zich veilig voelt, of hij vertrouwen heeft in je vakbe-
kwaamheid enzovoorts. Ook de coach vormt binnen een paar se-
conden een mening over zijn coachee op basis van uiterlijkheden.

Een professionele werkomgeving zal ook deels helpen om een

mening te vormen. Het is in het begin niet altijd nodig om in een
dure praktijkruimte te investeren. De coachingsessies moeten wel
worden gehouden in een kalme en opgeruimde omgeving. Als je
werkomgeving niet-georganiseerd en chaotisch is, zal je coachee
de indruk krijgen dat je manier van werken ook zo zal zijn. Dit zou
eraan kunnen bijdragen dat een coachee minder vertrouwen in je
heeft. Een slechte eerste indruk kan met de tijd herstellen, maar het
is handiger om vanaf de eerste ontmoeting een goede verstand-
houding te hebben.

Je zult natuurlijk een efficiënt en goed systeem voor je administra-

tie moeten opzetten, zodat je goed voorbereid bent voordat elke
coachingsessie begint. Dit weerspiegelt jouw professioneel hande-
len. Het is essentieel dat je de juiste naam weet van elke coachee,
op de hoogte bent van de huidige ontwikkelingen en hem op zijn
gemak kan stellen. Als er voorafgaand aan de sessie een telefoon-
gesprek of een e-mailuitwisseling is geweest, is het verstandig
hiernaar te verwijzen. Een voorbeeld ter illustratie:

Coach: “Goedemorgen meneer Smits, welkom. Ik herinner mij dat

u tijdens ons telefoongesprek verleden week vroeg naar een route-

CIVAS
COACHING

beschrijving om naar de praktijk te komen. Kon u het wel in één

keer vinden?”

Dit geeft een bevestiging aan de coachee dat je geïnteresseerd en

zorgzaam bent. Uiteindelijk geeft dit toegevoegde waarde aan jullie
vertrouwensband.

Het coachingtraject
Het is belangrijk dat de coachee begrijpt wat een coachingtraject
inhoudt. Hierdoor wordt de coachee zich bewust van wat het te
bieden heeft en wat er van hem verwacht wordt tijdens een coa-
chingtraject.
Het is een gebruikelijk misverstand dat een coachee denkt dat hij
veel zal praten met de coach over zijn problemen en waarom hij
niet in staat is om zelf voor oplossingen te zorgen. En dat vervol-
gens de coach de coachee de oplossing voor alle problemen zal
aandragen.

Deze veronderstelling staat ver van de realiteit af. Jij moet vanaf
het begin zeer duidelijk maken wat coaching is en hoe het anders
is dan andere therapieën. Je moet ook benadrukken dat het de
verantwoordelijkheid van de coachee zelf is om doelen te stellen
en actielijsten op te zetten. Wel is het de rol van de coach om de
coachee door middel van de juiste vraagstelling en doelgerichte
dialogen aan te moedigen en steun te geven.
Natuurlijk moet je ook de coachee de ruimte bieden om zelf te ver-
woorden wat zijn verwachtingen van het voorgestelde coachingtra-
ject zijn. Door te luisteren naar zijn visie en te bevestigen dat jullie
beiden de bedoeling, intentie en richting van het traject begrijpen,
weet je zeker dat beide partijen dezelfde verwachtingen hebben.

Gezien de verwarring over wat coaching werkelijk inhoudt, kan

het voorkomen dat een traject niet de meest geschikte optie is voor
de coachee. Mocht dit uiteindelijk zo zijn dan is het de taak van de
coach om de coachee te adviseren naar andere en meer geschikte
mogelijkheden te informeren.

Doordat ieder persoon uniek is bestaat er geen vaste duur van een
coachingtraject. Wel moet je een indicatie kunnen geven van de
hoeveelheid sessies die je vermoedt nodig te hebben. Ook de tijds-

CIVAS
COACHING

duur van de sessie dient van tevoren besproken te zijn. Over het
algemeen duurt een sessie tussen de 60 en 95 minuten, afhankelijk
van wat behandeld moet worden. Dit moet je duidelijk aan de coa-
chee uitleggen en de coachee moet hiermee instemmen voordat de
sessie begint.

Vertrouwen
Vertrouwen is het belangrijkste aspect van het beroep coaching.
Je moet de coachee ervan kunnen verzekeren dat er geen inhou-
delijke details van jullie sessies aan derden zullen worden onthuld.
Als coach ben je gebonden aan de Wet op de privacy en je hebt de
positie van vertrouwenspersoon.
Administratie is ook een belangrijk onderdeel van vertrouwelijk-
heid. De persoonsgegevens zoals naam, adres, telefoonnummers
en andere contactgegevens mogen niet aan derden worden ver-
strekt en moeten veilig opgeborgen worden. Als de gegevens in de
computer bewaard worden, moet een paswoord worden aange-
maakt om te waarborgen dat anderen geen toegang krijgen tot de
gegevens.

Focus
Tijdens een coachingtraject zul je je als coach duidelijk bewust
moeten zijn van persoonlijke kwesties of conflicten die je functio-
neren als coach of je professionele relatie zouden kunnen versto-
ren of belemmeren.

Stel je voor dat je zelf door een moeilijke periode in je leven gaat,
zoals een rouwproces of gezondheidsproblemen. Het is hoogst-
waarschijnlijk dat deze aangelegenheden de focus, bewust of
onbewust, naar je coachee toe zullen verstoren. Het is daarom be-
langrijk dat je op een dergelijk moment het geven van coachingses-
sies uitstelt tot je wel in staat bent je volle aandacht aan je coachee
te geven. Mocht de moeilijke periode uiteindelijk van lange duur
zijn, dan ben je verplicht je coachees naar een collega te verwijzen
om onnodig ongemak en vertraging in het traject te voorkomen.

In veel andere beroepen, waarbij geen diepgaande gesprekken

met andere mensen plaatsvinden, kan misschien wel doorgewerkt
worden, maar als professionele coach is het noodzakelijk om
de totale concentratie aan je coachee te geven. Het zou dan ook

CIVAS
COACHING

onrechtvaardig zijn voor jezelf en de coachee om toch door te

werken.

Als je coachee het gevoel heeft dat je afgeleid of niet geïnteres-

seerd bent, zal dit niet alleen je professionele relatie beschadigen,
maar het hele coachingtraject zou hieronder kunnen gaan lijden.

Eerlijkheid
Je moet als coach een omgeving voor de coachee creëren waarin
hij de vrijheid voelt om helemaal eerlijk te zijn, niet alleen tegen-
over jou maar ook tegenover zichzelf. Dit is in feite veel moeilijker
dan het lijkt. Er zijn weinig mensen die helemaal eerlijk durven
te zijn, uit angst voor de respons die het teweeg kan brengen. Ze
lopen het gevaar om uitgelachen of beoordeeld te worden. Het
hardop durven verwoorden wat je echt voelt is een risico dat wei-
nigen durven te nemen.

Vreemd genoeg ben jij als coach niet verplicht om even eerlijk te
zijn tijdens de coachingsessies als de coachee. Neem een ‘feed-
back’ situatie (feedback is wanneer de coach een boodschap over
het gedrag of de prestaties van de coachee wil geven). Stel je
voor dat je coachee een bepaalde doelstelling met je heeft door-
genomen. Je hebt het aangehoord en in principe is er niets op de
structuur, motivatie of het doel aan te merken. Maar het komt niet
overeen met je eigen normen en waarden. Als je coachee ervan
overtuigd is dat hiermee vooruitgang geboekt kan worden, mag je
niet je eigen mening aan de coachee opdringen. Je moet hem dan
stimuleren om verder door te gaan, zelfs als het niet goed voelt
omdat jij een andere koers had willen varen die naar jouw mening
beter zou zijn. Het gaat hier niet om jou, dus je geeft niet je eerlijke
opinie en je ondersteunt je coachee en motiveert hem de doelstel-
ling op zijn eigen manier te behalen.

Het is cruciaal voor de coach een ruimte te creëren waarbij de coa-

chee zich moedig voelt, verantwoordelijkheid durft te nemen voor
het verloop van zijn eigen leven, eerlijk durft te zijn en niet bang
is dat de coach hem gaat beoordelen. Alleen dan zal de coachee in
staat zijn om zijn eigen dromen te verwezenlijken.

Respect

CIVAS
COACHING

Je coachee is niet je vriend: jullie hebben een zakelijke relatie.

In andere beroepen zul je niet altijd alle collega’s aardig vinden,

maar dat zal weinig uitmaken voor het succes van het eindproduct.
In coaching is respect voor je coachee essentieel, zelfs als zijn type
persoonlijkheid niet je voorkeur heeft.

Tijdens de coachingsessies moet je niet alleen de coachee zelf res-

pecteren, maar ook zijn visie op het leven, ongeacht of het wel of
niet overeenkomt met je eigen visie. Deze houding geeft dan een
solide en professionele relatie.

Terwijl je de coachee stimuleert om zijn normen en waarden onder

de loep te nemen en daardoor te begrijpen, zal wederzijds respect
ontstaan. Daardoor zal er een sterke basis gevormd worden om
vooruit te gaan. Een gerespecteerde coachee zal ook respect heb-
ben voor zijn coach.

Professioneel gedrag
Vanwege de aard van het beroep kan empathie voor je coachee
verkeerd opgevat worden. Het is daarom van het grootste belang
voor je coach-coacheerelatie dat je een professionele, emotionele
afstand neemt gedurende het gehele coachingtraject.

Als fatsoenlijke grenzen niet in het begin van het traject vastgesteld
zijn, kan er een situatie ontstaan waardoor de coachee de indruk
krijgt dat er iets ‘speciaals’ is gegroeid tussen jullie gedurende de
sessies. Dit heeft als gevaar je positie als coach ontzettend moeilijk
te maken. Mocht dit toch gebeuren, dan moet je direct maatregelen
nemen om de situatie te redden. Je moet gelijk een professionele
collega raadplegen om te beslissen welke verdere actie onderno-
men moet worden. Indien nodig moet er besloten worden om de
sessies tijdelijk uit te stellen of te beëindigen en je coachee door te
verwijzen naar een collega.

Het is ook mogelijk dat jij als coach gevoelens koestert voor een
coachee. Wij zijn natuurlijk allemaal mensen. Je band met je coa-
chee is gebaseerd op integriteit en vertrouwen dus onder geen
enkele voorwaarde mag je je persoonlijke gevoelens laten blijken
omdat je daardoor over de professionele grenzen zou gaan. Dit

CIVAS
COACHING

betekent ook dat je niet in de verleiding moet komen om meer ses-

sies voor te stellen dan noodzakelijk, of een sessie langer dan afge-
sproken te maken omdat je je aangetrokken voelt tot je coachee.

Het is ook mogelijk dat je coachee tijdens een sessie last heeft
van een emotioneel probleem door een ervaring uit zijn verleden.
Mocht je van mening zijn dat dit je coachee belemmert om vooruit
te gaan, dan is het mogelijk dat hij baat heeft bij een andere inter-
ventie zoals counseling of een andere vorm van hulpverlening.
Ondanks dat jij misschien een gediplomeerde hulpverlener bent,
zou het schadelijk voor de coachee zijn als jijzelf deze vorm van
hulpverlening zou integreren in het coachingtraject. In de meeste
gevallen is het aan te raden om tijdelijk te stoppen met het coa-
chingtraject, terwijl een andere hulpverlener samen met je coachee
het probleem behandelt. Pas als dat opgelost is kan de coachee het
coachingtraject hervatten.

Het afsluiten van een coachingtraject

Aan het einde van een coachingtraject is het belangrijk voor de
coachee om de tijd te nemen om het gehele traject te evalueren en
het traject goed af te sluiten. Het is het laatste stadium van het coa-
chingproces en het geeft de coachee tijd om afstand te nemen.

Deze sessie is even belangrijk als de eerste sessie, het intakege-

sprek.

Het is essentieel de coachee de tijd te gunnen om te vertellen wat

hij tijdens de sessies heeft geleerd, wat hij moeilijk vond te be-
grijpen en welke methodes of technieken eenvoudig of moeilijk
waren om toe te passen.

Dit deel van de sessie is vooral belangrijk voor de coachee omdat

hij de gelegenheid krijgt te registreren hoeveel en wat hij speci-
fiek geleerd heeft, maar ook hoe zijn leerproces zich ontwikkeld
heeft tijdens het traject. Alleen deze manier van feedback geven
geeft jou als coach een indruk van het succes van jouw manier van
coaching.

Deze waardevolle feedback geeft jou ook een kans je eigen functi-
oneren te evalueren als coach om zo je eigen coachingvaardighe-

CIVAS
COACHING

den uit te breiden en te verbeteren.

Je moet ook met de coachee terugkijken naar de originele situatie
tijdens het intakegesprek waarin de originele doelen en intenties
zijn vastgesteld. Dit zal voor de coachee precies benadrukken wat
de volle omvang is van het geleerde sinds de eerste sessie. Zo-
doende kan de coachee erkennen wat hij bereikt heeft. Bovendien
zal het een effectieve herinnering voor hem zijn dat de resultaten
door zijn eigen doorzettingsvermogen en de acties die hij heeft
ondernomen behaald zijn. Uiteindelijk realiseert hij zich dat hij zelf
verantwoordelijk is voor de positieve veranderingen in zijn leven
en niemand anders. Dit zal zijn eigenwaarde nog groter maken.

Als je wat onzekerheid bemerkt tijdens het feedback geven met

betrekking tot het gebruik van een specifieke vaardigheid of tech-
niek, kun je de nodige stappen even herzien met de coachee. Hier-
door zal het zelfvertrouwen in zijn eigen capaciteiten versterken.

Het zou oneerlijk en niet integer zijn als je de coachee de indruk

geeft dat hij nog steeds je steun nodig heeft, terwijl het coaching-
traject volgens de originele afspraken met de coachee is voltooid.
Het is uiteraard niet de bedoeling dat je de positie als coach mis-
bruikt en/of afhankelijkheid van je coachee stimuleert. Wel moet je
de coachee duidelijk maken dat hij je in de toekomst in kan scha-
kelen wanneer hij je hulp nodig denkt te hebben bij een andere
kwestie. Dit zal voor de coachee een geruststellende gedachte zijn.

Het is ook belangrijk dat jij als coach niet afhankelijk wordt van de
coachee. Dit zou kunnen voorkomen, wanneer je bijvoorbeeld on-
gerust bent dat je te weinig werk hebt. Eigen financiële problemen
zijn nooit een geldige reden om een coachingtraject te verlengen.

5 Honderd procent inzet

Alle bovenstaande aspecten zijn onbruikbaar zonder volledige
inzet. Met daarbij het echte verlangen en de interesse om mensen
te stimuleren om hun dromen te verwezenlijken. De coach moet
de coachee vrijlaten de doelen in zijn eigen tempo en tijd te beha-
len. Waar nodig kan de coach ondersteuning geven, zonder een
machtspositie te forceren. Jij als coach geeft je coachee je onver-
deelde aandacht. Je coachee zal het gevoel hebben dat iemand

CIVAS
COACHING

naar hem luistert, dat hij gehoord wordt en zijn opinies geres-
pecteerd worden. Jij zult een ruimte creëren waarbij de coachee
je aanmoedigingen zal waarderen. Dit vertrouwen in jou als zijn
coach is de basis van een succesvolle samenwerking tussen jullie
beiden. Zonder dit vertrouwen in het begin van de coachingses-
sies, zal weinig vooruitgang geboekt worden en daar kan een
teleurstellend resultaat uit voortkomen.

Als coach moet je in staat zijn de coachee begeleiding en steun aan

te bieden in de overtuiging dat de coachee het werkelijk tot een
succes kan brengen.

Je moet dit kunnen uitvoeren zonder veroordelingen of meningen

die gebaseerd zijn op eigen normen en waarden en deze niet op-
dragen aan de coachee. Hierbij speelt authenticiteit en integerheid
een grote rol.

Het gaat er nooit om wat jij, de coach, denkt dat de beste weg
voorwaarts is voor de coachee. Hij moet juist ontdekken en onder-
vinden wat zijn doelen zijn, de obstakels herkennen en uiteindelijk
zelf inzicht krijgen en ontdekken hoe de obstakels overwonnen
kunnen worden.

Het is absoluut niet jouw functie als coach om een adviserende rol
aan te nemen of je mening op te dringen aan de coachee. Het is
jouw functie de coachee te stimuleren en te motiveren in actie te
komen. Hierdoor neemt de coachee zelf de verantwoordelijkheid
voor zijn persoonlijke levensloop.

Hoofdregel binnen coaching is dat de coachee altijd centraal staat

tijdens de sessies.

6 Neurolinguïstisch programmeren (NLP)

Richard Bandler en John Grinder waren de bedenkers van NLP in

de jaren zeventig. Door hun studie en onderzoek naar de gedrags-
patronen van succesvolle personen, ontwikkelden de heren een
serie technieken waaruit deze gedragspatronen gerepliceerd kon-
den worden. Indien toegepast konden zij daardoor de persoonlijke
ontwikkeling van het individu verbeteren.

CIVAS
COACHING

Neuro Alles wat te maken heeft met hoe je denkt en hoe

je hersenen functioneren. Behandelt alle aspecten
van hoe wij denken en hoe onze hersenen
functioneren.

Linguïstisch Heeft betrekking op ons taalgebruik en wat voor

invloed dit op ons heeft. Dit is relevant voor zowel
de verbale als non-verbale communicatievormen.

Programmeren Behandelt de manier waarop onze gedachten en

taal ingericht kunnen worden in gedragspatronen
en ook hoe deze patronen veranderd kunnen
worden.

Elke persoon bepaalt zijn visie op het leven op grond van zijn
eigen ervaringen, gevoelens, zintuigen en opinies, die gebaseerd
zijn op zijn aanhankelijkheid van zijn normen en waarden. Dit lijkt
misschien logisch, maar er is een negatieve kant die alle kansen
van persoonlijke groei belemmert.

Niet in staat zijn je eigen verdraaide, negatieve of niet-behulpzame

gedachtepatronen te herkennen zal uiteindelijk je keuzemogelijk-
heden beperken. Als je echter wel openstaat voor het concept om
je normale visie op het leven en je denkpatronen te veranderen,
dan kan het uiteindelijk deuren openen die altijd gesloten leken.

NLP focust zich op het veranderen van iemands waarneming van

zijn leven. Door hem te motiveren wordt hij gestimuleerd om zich
bewust te worden van welke aspecten in zijn leven succesvol zijn.
Daarna leert hij hetzelfde gedragspatroon te reproduceren in an-
dere aspecten van zijn leven waarin hij minder succesvol is.

Oefening 2

Maak onderstaande oefening om een duidelijk beeld te krijgen hoe het

mogelijk is om gedragspatronen te reproduceren.

1 Neem een onderdeel van je leven in gedachten waarvan je op dit moment

het gevoel hebt dat je hier minder of helemaal niet succesvol in bent
CIVAS
COACHING

(bijvoorbeeld je relatie, je werk of geldkwesties).

2 Herhaal dit proces, maar neem nu een onderdeel in je leven waarvan je

wel het gevoel hebt dat je hier succesvol in bent. (Bijvoorbeeld dat je een
goede kok bent of goed met cijfers bent. Of misschien ben je een uitsteken-
de verkoper).

Maak nu een vergelijking tussen het eerste en het tweede scenario dat je in
gedachten nam. Wees je er, terwijl je deze vergelijking maakt, van bewust
hoe je houding tegenover beide situaties is.

Verdeel een vel papier in twee kolommen. Op de linkerhelft schrijf je ant-

woorden op die betrekking hebben op het gebied waarin je succesvol bent.
Op de rechterkant doe je hetzelfde voor het gebied waarin je nog niet suc-
cesvol bent. Hieronder staan enkele voorbeeldvragen die je jezelf kunt stel-
len, maar je kunt natuurlijk ook een reeks van andere vragen toevoegen aan
de lijst. Dat is zelfs wenselijk; bekijk beide scenario’s vanuit zoveel mogelijk
perspectieven. (Je uitwerkingen hoef je niet mee te sturen met je huiswerk.
Deze aantekeningen zijn slechts voor jezelf bedoeld en maken geen onder-
deel uit van het huiswerk).

Ik ben succesvol in... Ik ben niet succesvol in...

Welk gevoel geeft dit mij? Welk gevoel geeft dit mij?
Hoe denk ik er over? Hoe denk ik er over?
Vind ik het leuk om te doen? Vind ik het leuk om te doen?
Heb ik de nodige kennis op Heb ik de nodige kennis op dit
dit gebied? gebied?
Heb ik de nodige ervaring? Heb ik de nodige ervaring?
Geeft dit mij genoeg uitdaging? Geeft dit mij genoeg uitdaging?
Welke actie moet ik ondernemen Welke actie moet ik ondernemen
om mijn kennis en expertise om mijn kennis en expertise
te verbeteren? te verbeteren?

Bedenk ook wat het verschil zou zijn in de toon van je stem als je beide sce-
nario’s zou verbaliseren in plaats van opschrijven? Zou je spanningen in je lijf
voelen, en zo ja, waar?

Als je deze oefening voltooid hebt, krijg je goed inzicht in welke veranderin-
gen je moet doorvoeren - zowel in houding, als in gevoel en aanpak - om op
het gebied waar je niet succesvol bent, ook je doelen te bereiken. Maak daar

CIVAS
COACHING

bij gebruik van de kennis die het gebied waarop je succesvol bent je geeft en
kopieer die kennis naar het niet-succesvolle gebied.

Een alternatieve methode is iemand die al succesvol is op een bepaald vlak

te bestuderen. Wees je bewust van zijn gedragspatronen en reproduceer ze
dan in je eigen leven op de gebieden die verbeterd kunnen worden. Om
deze techniek effectief toe te passen zijn de volgende stappen nodig:

• Maak een vergelijking van de vakkundigheid van het rolmodel met

jezelf, met de intentie om van hem te leren.
• Wees je bewust van de verschillen tussen zijn omgangswijze met
de situatie waarbij succesvolle resultaten worden behaald en de
manier waarop jij op hetzelfde moment met dezelfde situatie
omgaat met minder succesvolle resultaten.
• Pas je eigen persoonlijke normen en waarden aan ten opzichte van
je observaties. Dit betekent dat je open zult moeten staan voor het
verbreden van je oude manier van denken en gedragspatroon,
terwijl je tegelijkertijd het gedrag van je rolmodel met dat van jezelf
integreert.

Als NLP een nieuw concept voor je is, zal dit zeker in het begin
geen makkelijke methodologie zijn om te bevatten. Ondanks dat
het onnodig is om een gediplomeerde NLP-beoefenaar te worden,
is het wel essentieel om een goed begrip van de NLP-methodolo-
gie te hebben. Vooral het besef welke voordelen deze vaardigheid
je kan bieden in je coachingsessies is belangrijk. Zoals vele andere
onderdelen uit deze eerste les zal je ook NLP verderop in de cursus
opnieuw tegenkomen.

Relaties en karaktertypes
Dagelijks zijn wij bezig met communiceren en de omgang met
andere mensen. Zakelijke en sociale relaties kunnen van korte,
middelmatige en lange duur zijn. Relaties met familie en vrienden
zijn vaak van lange duur. Relaties van middelmatige duur zijn min-
der intens. Een voorbeeld hiervan is het contact met een collega of
buurvrouw. Ten slotte zijn er zeer korte relaties, denk hierbij aan
een chagrijnige winkelassistent of de vriendelijke, optimistische
buschauffeur die ons groet met een vrolijke glimlach. Deze relaties
hebben weinig invloed op de lange termijn, maar kunnen afhanke-

CIVAS
COACHING

lijk van de aard van de communicatie wel onze stemming voor de

rest van de dag beïnvloeden.

Ongeacht met welke relatie wij te maken hebben, kunnen deze

personen onderverdeeld worden in twee categorieën: extravert en
introvert.

Extravert
Sommige mensen zijn uitbundig waardoor zij gemakkelijk contact
leggen met anderen, ongeacht of zij de persoon al kennen of niet.
Deze mensen hebben vaak een extravert karakter, veel zelfver-
trouwen, zijn zeer sociaal en kunnen moeiteloos een gesprek met
anderen op gang krijgen, waarbij er ongedwongen gesprekken
plaatsvinden.

Introvert
Voor anderen is dit minder vanzelfsprekend en is deze manier
van communiceren niet zo eenvoudig. Deze mensen hebben een
introvert karakter, maar kunnen desondanks een succesvolle coach
worden, omdat zij andere belangrijke eigenschappen bezitten die
nodig zijn voor het vak. Zij kunnen bijvoorbeeld vaak beter luiste-
ren dan extroverte mensen.

Aangezien personen uit beide categorieën eigen specifieke kwa-

liteiten hebben is de één niet meer geschikt om coach te worden
dan de ander. Echter is het wel relevant te herkennen in welke
categorie je valt, zodat je de zwakkere aspecten van je manier van
communiceren kunt verbeteren. Het integreren van zowel intro-
verte eigenschappen als extraverte eigenschappen is nodig om een
succesvolle coach te worden.

Je eigen persoonlijkheid
Op de bladzijde hierna staat voor jezelf een vragenlijst afgedrukt.
Het zal je de gelegenheid bieden jezelf te reflecteren en je ervan
bewust te worden hoe je met anderen communiceert en aan welke
punten je moet werken. Motiveer je antwoorden met een voor-
beeld. Er is geen goed of fout antwoord mogelijk. Het is uitsluitend

CIVAS
COACHING

voor je eigen inzicht! Je kunt deze oefening straks uiteraard ook

aan je coachee voorleggen..

Oefening 3

Vragenlijst Ja Nee Voorbeeld

Vind je het gemakkelijk om

met onbekenden te praten?

Vertrouwen mensen hun
problemen aan jou toe?

Heb je geduld?

Kun je zonder met iemand
gecommuniceerd te hebben
een accuraat beeld hebben
van wie ze zijn?

Heb je interesse in anderen?

Kun je geheimen bewaren?

Veroordeel je mensen?

Ben je kritisch?

Kun je goed luisteren?

Heb je doorzettingsvermogen?

Ben je eigenwijs?

Vind jij jezelf dominant?

Arriveer je op tijd op afspraken?

Ben je georganiseerd?

© Alle rechten voorbehouden.

CIVAS
Geef uw leven een nieuwe wending
Bent u na het lezen van de proefles ook overtuigd dat dit úw
studie is? Schrijf u dan direct in en ga binnen enkele dagen van
start. Vele duizenden cursisten gingen u voor en gaven hun
leven een nieuwe wending met een studie bij CIVAS!

Direct inschrijven

Heeft u nog vragen?

Heeft u nog vragen over studeren bij CIVAS? Stuur dan een email
naar info@civas.nl of bel tijdens kantooruren (023) 55 11 511.
Wij helpen u graag verder.

lessen voor het leven