Cohabitat Gathering platforma nowej architektury

fot.: archiwum autora

Pawe Sroczyski z Grupy Cohabitat i Marcin Mateusz Koakowski

realizacja niskobudetowych domw ze somy i gliny, Tamera, Portugalia, proj.: prof. Gernot Minke, 2007

Prawdopodobnie najciekawsza, a moe i najwaniejsza architektoniczna konferencja tego roku w Polsce Cohabitat Gathering odbya si 1 kwietnia w odzi. Zebrali si tam ci, ktrzy wierz, e inna architektura jest moliwa i maj na ni pomys.
Po raz pierwszy udao si zorganizowa spotkanie powicone praktyce i teorii low-techu, czyli alternatywnemu podejciu do projektowania, ktre stawia dogbne pytania dotyczce sensu stosowania techniki w szerokim kontekcie. W odzi usysze mona byo o budynkach wznoszonych ze somy i gliny, o zasilaniu energi odnawialn, o tym, dlaczego warto prowadzi konsultacje spoeczne, o idei open source w budownictwie i nie tylko Gathering spotkanie doskonale przygotowane przez prnie dziaajc Grup Cohabitat kierowan przez Pawa Sroczyskiego oraz UNDP (Program Narodw Zjednoczonych ds. Rozwoju) pokazao, e szczery entuzjazm atwo moe zamieni si w profesjonalizm. Haso konferencji: Inspiring the evolution of spaceship Earth skupio wyjtkowe grono uczestnikw. Znaczcym gociem by prof. Gernot Minke z Uniwersytetu w Kassel. Rozpocz on karier, projektujc lekkie

przekrycia membranowe w pracowni Freia Otto, lecz jego mioci stao si budownictwo naturalne z gliny, ktremu powici kilkadziesit lat pracy badawczej i twrczej. Dzi jest on najlepszym ekspertem do spraw tego budownictwa, a jego obiekty nazywane s perekami ekoarchitektury. Konferencj w odzi zelektryzowa wykad Marcina Jakubowskiego naukowca o polskich korzeniach z Wisconsin w USA. Zaangaowany jest on w rozwijanie organizacji Open Source Ecology, ktra, idc pod prd kultury patentowania, opracowaa dotd pidziesit maszyn (od traktora po pras do cegie) i udostpnia bezpatnie ich techniczn dokumentacj. Bjorn Kierulf norweski ekoarchitekt pracujcy na Sowacji prezentowa z kolei rozwizania domw pasywnych, w ktrych wprowadza materiay naturalne. Duczyk Max Vittrup Jensen, organizator europejskich zjazdw dotyczcych architektury somianej (European Straw Bale Gathering), mwi o domach ze somy i o permakulturze. Zarwno prelegenci, jak i znakomici gocie, ktrzy odwiedzili konferencj, stworzyli wyjtkow atmosfer wydarzenia. Rozmowy w kuluarach okazay si rwnie interesujce, jak same wykady. Na oczach wszystkich tworzyy si mosty pomidzy ideami, organizacjami i pokoleniami. Z jednej strony ciepa prezentacja Danuty i Macieja Hyw ukazaa fascynujc histori polskiej architektury

projekt bazy na Marsie Mars Desert Research Station (MDRS), Utah, USA, proj.: The Mars Society

budynek biurowy wykonany w technice strawbale, Hrub Sr, Sowacja, proj.: prof. Gernot Minke, 2010

glinianej w gbokim PRL-u, z drugiej licznie przybyli studenci uzmysawiali, e low-tech to pena wigoru, moda idea. Atmosfer uzupeni koncert zespou Purga. Nie by to tylko dodatek wyjtkowa, inspirowana ide szamanizmu muzyka pokazaa, jak wane jest duchowe i poetyczne podejcie do projektowania. d na par dni staa si stolic polskiego ekoprojektowania. Czy jednak istnieje co takiego jak ruch low-tech? Czy chodzi tu jedynie o promowanie gliny, somy i alternatywnych technologii, czy moe o co innego? Podczas spotkania Cohabitat Gathering wszyscy poczuli, e chodzi o co wicej. O co? Moe o to, by przypomnie, czym naprawd s ekologia i ekorozwj? Te sowa a lepi si od obrastajcych je, mglistych definicji rozmywajcych ich znaczenie. Dzi gdy syszymy, e energia jdrowa jest zielona, a beton i okna PCW s ekologiczne, warto przypomnie pierwotne definicje ekologii i ekorozwoju. Nie odnosz si one do produktw i parametrw, lecz do procesw i sprawiedliwoci. Dlatego moe warto mwi o alternatywach dla wiatopogldu high-tech, czyli wyej, szybciej, wicej? Czy to znaczy, e low-tech proponuje niej, mniej, gorzej? Nie. W odzi mona byo zrozumie, e low-tech nie jest negacj techniki, lecz prb pogodzenia jej z etycznymi i humanistycznymi wartociami. Low-tech to wyszy poziom

rozwoju high-tech twierdzi brytyjski architekt Edward Cullinan. Zamiast idei wyej, proponuje ide szerzej. Szerszy dostp obrazuje z kolei idea open source propagowana przez Marcina Jakubowskiego (a take przez Grup Cohabitat), ktra zapowiada upowszechnienie otwartego opisu technicznego dla budynkw ze somy. Zamiast wicej, proponuje si tu lepiej, co jest widoczne w permakulturowych projektach, o ktrych mwi ukasz Nowacki, czy te w niezalenoci oferowanej przez autonomiczne energetycznie budowle, takie jak choby bieszczadzkie ranczo Eco-Frontiers prezentowane przez Andrzeja Czecha. Ideologia szybciej znalaza swoj alternatyw w slow movement ruchu wolnych, ktry narodzi si w latach 80. we woskich kuchniach pod nazw slow food jako alternatywa dla fast food, a rozrs si do idei wolnych miast (Cittaslow) i permakultury, ktra pozwala naturze nadawa tempo rozwoju. dzka konferencja nie moga odnie si do wszystkich problemw i zagadnie. Dao si jednak odczu, e w Polsce powstaa masa krytyczna, ktra moe reprezentowa nurt low-tech i permakultur. Pierwszy krok zosta zrobiony. Wielu w napiciu czeka ju na krok nastpny na konferencji w 2012 roku. Do tego czasu wszystkie wystpienia dostpne bd w postaci nagra na stronie: http://cohabitat.net. Marcin Mateusz KOAKOWSKI

24

fot.: Bjorn Kierulf

S P O T K A N I A

Architektura & Biznes52011

The Mars Society

Gernot Minke