Soe Ee? D123), [200° 8 : gp ee, * i e REPUBLIKA E sHoIpéRisE. ae tou § MINISTRIA E BUJQESISE, USHQIMIT DHE e. MBROJI KONSUMATORIT 10 ebslde ke LD MINISTRI UDHEZI Nr. JP _pae $¥M/__2m10 PER ee As : MOSTRAVE DHE ANALIZIMIT PER KONTROLLIN ITRATEVE NE PRODUKTET USHQIMORE METODAT E MARRJE: ZYRTAR TE NIVELIT TE NE mbéshtetje & nenit 102 pika 4 t& Kushtetutés, si dhe né zhatim 1@ ligjit nr.9863 date 28.01.2008 “Pér Ushqimin”. Kreu XI neni 41 “Objekt i kontrollit zyrtar t8 ushqimeve”. nenit 76 16 ligiit 9590 daté 27.07.2006 “Pér ratifikimin ¢ Marréveshjes si Stabilizim Asociimit ndérmjet Republikés sé Shgipérisé dhe Komunitetit Buropian dhe shteteve té tyre anétare” dhe V.K M. Nr 463 daté 05.07.2006 “Pér miratimin ¢ planit kombétar pér zbatimin e Marréveshjes sé Stabilizim Asociimit™ i ndryshuar 5 ads UDHEZO |. Marrja e mostrave, pérgatitja ¢ tyre dhe analizimi pér kontrollin zyrtar té nivelit é nitrateve né >roduktet ushqimore té behen sipas pércaktimeve té dhéna né Shtojcén "Metoda e marrjes sé mostrés, pérgatitja ¢ mostrés dhe analizat pér kontrollin zyrtar té niveleve té nitrateve né disa Produkte ushgimore™ bashkélidhur kétij Udhézimi (mé poshté Shtojcé). 2. Mostrat ¢ caktuara pér kontrollin zyrtar té niveleve té nitratit né produktet ushgimore listuara NE Shtojcé t merren sipas metodave paragitur né Kété Shtojed. Mostra e pérbéré, ¢ marré direkt nga fusha ose lot-et, t& konsiderohet si pérfagésucse e tyre. Pérputhshméria t& vendoset né bazé 1 niveleve té pércaktuara né mostrat laboratorike 3. Me termat e méposhtém do té kuptohet 2) “lot” kuptohet njé sasi ¢ identifikueshme e njé produkti ushgimor prodhuar dhe shpémdaré né njgjten kohé dhe & konfirmuar zyrtarisht se ka karakteristika t& pérbashkéta é tilla si: Adiesa” Bivd “Deshmoret ¢ Kombi" Ni E-mail Kabsnetambumh oy Tel 4385 42227904 Invermer p Fay #3554 2227924origiinén, llojin ose tipin ¢ tokés brenda njé hapésire maksimale prej 2 ha, tipin e paketimit, paketuesin. dérguesin ose etiketuesin: b) *nénlot” kuptohet njé piesé ¢ pércaktuar e njé lot-i t& madh ku aplikohet_metoda e mamrjes sé mostrés mbi kété pjesé: sccili nénlot duhet t@ jeté fizikisht i ndaré dhe i identifikueshém. ¢) ‘mostér shtesé ose njési’ kuptohet njé sasi e materialit t marré nga njé vend i vetém i lot-it ose nénlot-it, Né kété rast ajo mund 1& jeté njé marule ¢ vetme ose njé rrénjé spinag, njé pjesé € vogél e gjetheve té reja ose njé qese me gjethe té prera. §) *mostér e pérbéré* kuptohet shuma e kombinuar e té giithé mostrave shtesé té marra nga lot-i ose nénloti 4) ‘mostér laboratorike’ kuptohet njé mostér e paracektuar per taborator. — ¢) “fushé* kuptohet njé sipérfage e caktuar toke me t€ njéjtin tip toke dhe praktiké kultivimi, gé pérmbajné njé varictet té vetém marule ose spinagi né njéjtén fazé rritje. ‘Fusha’ mund t& konsiderohet si “lot” pér metodén e marrjes sé mostrés £) ‘sipérfage ¢ mbuluar’ kuptohet njé seré xhami ose njé politunel (tunel plastik ose polietileni apo seré) gé pérmban njé varietet t8 vetém marule ose spinagi né té njéjtén fazé rritje dhe té vjelé né t€ njéjtén kohé. “Sipérfagja e mbuluar’ mund té konsiderohet si ‘lot’ pér metodén e marrjes sé mostrés. 4. Marrja e mostrés té béhet nga njé person i autorizuar i pércaktuar nga Autoriteti Kombétar i Ushqimit (AKU). 5. Lot-et t8 cilat do té ckzaminohen té mostrohen mé vete. Lotet ¢ médha (lot-e mé shumé se 30 ton ose mé té médha se 3 ha) té ndahen né nénlot-e pér tu mostruar mé vete. 6. Gjaté marrjes sé mostrave dhé pérgatitjes sé tyre, té merren masat paraprake té méposhtme pér 1 shmangur do ndryshim, i cili mund té ndikojé: ne permbajtjen e nitratit, duke ndikuar né ményré t& kundért né pércaktimin analitik ose e bén se, p.sh. prania ¢ dheut né marule ose spinag giaté pérgatitjes ~ _siguriné ushgimore ose integritetin ¢ lot-eve t& mostruar. Gjithashtu, t¢ merren t@ gjitha masat e domosdoshme gé garantojné siguriné e personave gé marrin mostrat. 7. Sa mé shumé té jeté e mundur, mostrat shtesé t@ merren né vende té ndryshme t shpérndara gjaté gjithé lot-it ose nénlot-it. Nisja e procedurés té béhet duke regjistruar té gjitha t dhénat € pércaktuara né pikén 11 té kétij Udhézimi ‘Rares Ba "Deshanorel e Kombit™ Nr small Kabingtigmtumb gon Tntemet ite mbumk gov a Tel 438842227024 Fay #358 422279248. Mostra ¢ pérbéré té formohet nga kombinimi i mostrave shtesé. 9. Mostrat pérséritése té pérdorura pér géllime justifikimi dhe reference t& meren nga mostra € pérbéré e homogjenizuar. pérveg rasteve kur ka mospérputhje t operatorit té biznesit me té dhénat e analizés 10. Secila mostér té vendoset né njé qese plastike pastér, t& errét, té mbyllur e té palévizshme per t& penguar humbjen ¢ lagéshtirés dhe té sigurojé mbrojije t& mjaftueshme ndaj gdo démtimi ose kontaminimi, Mostra té transferohet né laborator brenda 24 oréve nga marja e saj dhe té mbuhet e freskét gjaté transportit. Nésé kjo nuk éshté e mundur mostra duhet té futet né ngrirje brenda 24 oréve dhe t& mbahet e ngriré (maksimumi deri né gjashté javé). Pér té penguar ¢do ndryshim né perbérjen e mostrés, gé mund té ndodhé gjaté transportit ose ruajtjes té merren masa paraprake shtesé té nevojshme. 11. Cdo mostér e marré pér géllim té kontrollit zyriar t& vuloset né vendin e marrjes sé mostrés. Té regjistrohen té gjitha mostrat yé merren, duke béré gé gdo lot t@ identifikohet qarté dhe zyrtari Qe merr mostrén té shénojé varietetin, rritésin, metodén ¢ prodhimit, datén, vendin ¢ marrjes sé mostrés, operatorin ¢ biznesit ushqimor pérgjegiés pér ngarkesén, dhe ¢do informacion tjetér, né ményré t& tillé qe t& jeté ndihme pér analizuesin. 12. Metoda e marrjes sé mostrave té aplikohet né té gjitha format né té cilat produktet vendosen né treg (grumbuj ose kontenieré, qé pérfshijné thast, ¢anta dhe kuti ose paketa té shitjes me pakicé) 13. Ngarkohet Drejtoria e Pérgjithshme e Politikave t@ Sigurisé Ushgimore dhe Mbrojtjes sé Konsumatorit, Autoriteti Kombétar i Ushgimit dhe Instituti i Sigurisé Ushqimore dhe Veterinarisé pér zbatimin e kétij Udhézimi. Ky Udhézim hyn né fuqi menjéheré, MINISTE Kone 1. uk MGjea Beds G Moka Dedur EPipet Sek Peg A Kush AAdiesa Bhd *Desore¢Kewmbir Ni 2 E-mail Kabnetucibums gn id Tel 635542227004 Internet ip iowa bun gon Fay +3554 2237024Shtojeé Metoda e marrjes sé mostrés, pérgatitja e mostrés dhe analizat pér kontrollin zyrtar té niveleve té nitrateve né disa produkte ushqimore. A. METODA E MARRJES SE MOSTRAVE Sa mé shumé té jeté ¢ mundur, mostrat shtesé t& merren né vende té ndryshme gjaté giithé lot-it ose nénlot-it A.1. Marja e mostrave né fushé Marrja e mostrave pér marulen dhe spinagin kryhet si mé poshté: Mostrat shtesé nuk do té mblidhen nga sipérfaget q@ duken si jopérfaqésuese té fushés ose t& sipérfages sé mbuluar. Sipérfaget me tipe té ndryshme toke, q@ i jané nénshtruar praktikave 18 ndryshme t& kultivimit ose gé pérmbajné varietete t& ndryshme marule ose spinag, apo qé jané vjelé né kohé té ndryshme, té trajtohen si lot-e ose fusha t& ndara, Nése fusha éshté mé e madhe se 3 ha, fusha t# ndahet né nénlot-e me 2 ha secila dhe secili nénlot 1 mostrohet me vete Mostrat shtesé t mblidhen nga pérshkimi i njé modeli gé formon njé “W" ose °X" pérmes fushés. Prodhimet e vjela nga shtretér t ngushté ose sipérfage té mbuluara té vilen sipas njé modeli gé formon njé *W" ose *X” dhe té grumbullohen pér té formuar mostrén ¢ pérbéré Bimét dubet té priten né nivelin e tokés. Mostra duhet t& pérmbajé t paktén 10 bimé, dhe mostra e pérbéré nga 10 bimé duhet t¢ peshojé té paktén | kg. Vetém njésité © njé madhésie 8 tregtueshme do t& merren pér mostér. Toka, pjesét e pangrénshme dhe té démtuara largohen nga gdo njési. , ushgimeve té fémijéve dhe ushqimeve vegiél. né lot-et e spinagit, marule: A2. Marrja e most é pérpunuara pér foshnja dhe fén me bazé drithéra ti Metoda e marrjes sé mostrés eplikohet né lot-e mé t& vegjél ose té barabarté me 25 ton. Né rastin ¢ lot-eve té médha (lot-e > 30 ton), lot-i do té ndahet né nénlot-e né parimin 25 ton me Kusht gé nénlot-i té ndahet fizikisht. Duke marré parasysh peshén e lot-it jo gjithmoné éshté shuméfish i 25 ton, pesha e nénlot-it mund té tejkalojé peshén e pérmendur maksimumi deri né 20%. Kjo nénkupton gé nénlot-i mund té keté peshé rreth 15 deri 30 ton, NE rast se lot-i nuk mund t€ ndahet né nénlot-e. mostra merret nga loti Mostra e pérbéré do te jeté té paktén 1 ky. me pérjashtim té rasteve kur nuk éshté e mundur, p.sh. kur mostra merret nga njé rrénjé ose paketé ¢ vetme ‘Numri minimal i mostrave shtesé té marra nga lot-i jepet né Tabelén | 18 késaj Shtojce, areca” Bd “Dethmore Kombat Nr E-mail Kabinsicembumh ga! Inert hp mibumk gov a Tel +3584 2207924 Fax #355 42227024Tabela 1: Numri minimal i mostrave shtesé t€ marra nga loti _ [Pesha e lot-it (kg) Numri minimal i mostrave | Pesha mi shtesé (@ marra po S30 eee 50 deri 500 I > 500 Nése lot-i pérbéhet nga paketa individuale. atgheré mumri i paketave q@ do té merren pér té formuar mostrén ¢ pérbert jepet né Tabelén 2 té késaj Shtojce. Tabela 2: Numri i paketave (mostrave shtesé) qé do t# merren par té formuar mostrén e érbéré nése lot-i pérbéhet nya pakete individtiale-————— oO Numri i paketave ose | Numrii paketave ose nj Pesha minimale e mostrés sé njesive né lot | _ té mara _pérbéré (kg) 1 Tderi 25 1 paketé ose njé iF "26 deri 100 7 Rreth 5%. té paktén 2 paketa rT I = 4 ___ose njési 2 _ oe le > 100 | Rreth 3%_maksimumi 10 1 L 7 oe _____paketa ose njési_ a fe J Secili lot ose nénlot duhet t@ kontrollohet pér pérputhshmériné dhe t€ mostrohen té ndara, Megjithaté, né rastin kur njé metodé ¢ tillé © marrjes sé mostrave gon né pasoja tregtare 18 Papranueshme si rezultat i démtimit t@ lot-it (pér arsye 1 formave té paketimit, ményrave 1 transportit, etj.) atéheré aplikohet njé ményré alternative ¢ marrjes s® mostrave, me kusht qé mostra e pérbéré t& jet sa mé pérfagésuese e lot-it té mostruar dhe plotésisht e pershkruar dhe dokumentuar. A.3, Marrja e mostris né fazén e shitjes me pakicé Marrja e mostrave té produkteve ushgimore né fazén e shitjes me pakicé do té béhet, kur éhté e mundur, né pérputhje me dispozitat ¢ marrjes sé mostrave té paragitura né pikén A.2 te késaj Shtojce, Né rastet kur nuk éshté e mundur, mund t& pérdoret njé metodé alternative e marrjes sé mostrés me kusht gé ajo té sigurojé se mostra e pérbéré t& jeté sa mé pérfagésuese e lot-it té mostruar dhe plotésisht e pérshkruar dhe dokumentuar. AA. Vierési pranimit é lot-it ose nénlot-it ~ Mostra pranohet nése mostra laboratorike pérputhet me Kufirin maksimal, duke marré Parasysh pasiguriné né matje dhe korigjimin gé i bzhet; ~ Mostra refuzohet nése mostra laboratorike tejkalon kufirin maksimal mbi até té giykueshém duke maré parasysh pasigurin’ né matje dhe korigjimin gé i béhet —E - —— ee eee, AAdresa Blvd “Desimovet e Komi™ Nr > Femail Kabineuambumk gon al Inemet tp eww mbumk poy a Yel 4398 42227026 Fay #3554 2227924B. PERGATITJA E MOSTRES 1. Né rastin e marrjes sé mostrés sé produktit té freskét. mostra & pérgatitur té transportohet brenda 24 oréve nga marja € mostrés né’se éshté e mundur. Nésc jo, mostra té mbahet e ngriré {maksimimi deri né 6 javé). Dheu dhe pjesét e tjera té jashtme qé nuk jané w ngrénshme dhe qé cojné né prishje te mostrés té hiqen nga secila njési. Larja e mostrave nuk lejohet nése pérmbajtja e nitrateve largohet nga larja e tyre Mostra ¢ ploté homogjenizohet (shtimi i vlerés sé njohur té ujit éshté jo i detyruar). Né varési t€ masés sé pérzierésivtretésit/goditésit t@ pérdorur. pér géllime homogjenizimi mund té kombinohen njé ose mé shumé njési individuale. Pérzierja mund t& ndihmobet nga ngrirja e thellé duke krycr goditje para se 1é kryhet homogjenizimi-aAt duhet té demonsttoje ge proces! i Romogjenizimit té pérdorur ka béré homogjenizim té plot. Homogjenizimi éshté themelor pér ekstraktimin maksimal dhe nxjerjen e nitratit. Mostrat t& trajtohen njélloj n& ményré té pavarur nga koha kur ato jané marré nga fusha ose shitja me pakicé. C. METODA E_ANALIZES, RAPORTIMI I REZULTATEVE DHE KERKESAVE LABORATORIKE TE KONTROLLIT Cl, Pérkufizime Me termat e méposhtém do té kuptohet 1 = Pérséritshméria, vlera © poshtéme ¢ té cilés Eshté diferenca absolute midis dy rezultateve té njé testi 1 vettm té maré né kushte pérséritshmérie, g& do é thoté mostér © njgjté, operator i njgjté, aparaturé e njéjté, laborator i njgjté. dhe intervali i kohés té jeté brenda njé propabiliteti specifik (rreth 95%) dhe prandaj r = 2.8 x Sr. Si devijimi standard. logaritur nga rezultatet e mara né kushte pérséritshmeérie. RSDr = devijimi standard relativ. Hogaritur nga rezultatet ¢ mara né kushte pérséritshmérie (SrVx) x 100). R = riprodhueshméria, vlera ¢ poshtéme e sé cilés éshté diferenca absolute midis rezultateve t& njé testi t& vetém t& marré né kushte riprodhueshmérie, gé do 18 thoté njé material identik i maré laboratoré té ndryshém duke pérdorur metodén e testit té standartizuar gé mendohet té shtrihet brenda njé propabiliteti specifik (rreth 95%); R = 2,8 x Sr. Sk = devijimi standard. llogaritur nga rezultatet né kushte riprodhueshmérie. RSD = devijimi standard relativ Hogaritur nga rezultatet e mara né kushte riprodhueshmérie (Sax) x 100. ‘Adtesa Bivd "Deshmoret ¢ Kombi” Nr? — te yes 402 Ema Kahinstigmbui goa Tel + 4 Internet tp Ze bumpy a Fay 935542227924C2. Kérkesa té pérgjithshme Metodat ¢ analizés té pérdorura pér géllimet ¢ kontrollit zyrtar pérputhen me dispozitat e pikés 1 dhe 2 te Aneksit I t Urdhérit nr. 382 daté 31.07.2006 “Pér miratimin © rregullores “Mbi organizimin € kontrolleve zyrtare 1 béra pér té verifikuar pérputhjen me legjislacionin pér ushgimin € njerézve e t kafshéve dhe rregullat pér shéndetin si dhe miréqenien e kafshéve” C3. Kérkesa specifike C3.1. Procedura e ekstraktimit Vémendje ¢ veganté duhet ti kushtohet procedurés sé aplikuar pér ekstraktim. Disa procedura ekstraktimi jané provuar pér (@ garantuar njé ekstraktim t€-efektshém té-nitrateverte Tila St Uji T ngroht ose metanol/ujé (30/70). Ekstraktimi me ujé té ftohté mund té pérdoret vetém nése mostra analitike ngrihet pérpara ekstraktimit C.3.2. Kriteri i performancés Kriteri specifik pér metodat e analizés sé pérdorur né monitorimin e niveleve té nitrateve éshté: riteri pérgéndrimit_| Viera ¢ rekomanduar | Nuxjerja < 500 mg/kg | 60-120 % _ | [s . = 500 mg/kg 90-110 % eee | Sakiésia F gjitha Siéshté nxjeré nga [2 x vlerén © nxjeré nga [RsDe 7 |_ekuacioni Horwitz _| ekuacioni Horwitz [Saktesiae RSDr mund t€ Tlogaritet si 0,66 heré saktésia e RSDe né pérgéndrimin e duhur Shenime pér kriterin e performances ~ _ Kufijté e pérgéndrimit nuk shpallen, ag sa vierat e saktésisé t@ jené logaritur né pérqéndrimet e duhura, ~ Vierat e saktésisé Hogariten nga ekuacioni Horwitz: RSDR = 21"05he09 ku ~ RSD eshte devijimi standard relativ i Mogaritur nga rezultatet © mata né kushtet e riprodhueshmérisé (SgVX) x 100 + Céshté raporti i pérgéndrimit (p.sh. 1 = 100g/100g), 0.001 = 1 000 mg/kg). ‘Adress Bivd “Deshmoreie Kombi Ne? smal Kabineislmbumt gos Ismet ap wwe mbuink gv st Tel 438542227004 Fax #3554.2227924RELACION SHPJEGUES PER PROJEKT UDHEZIMIN: “PER METODAT E MARRJES Sé MOSTRAVE DHE ANALIZIMIT PER KONTROLLIN ZYRTAR TE NIVELIT TE NITRATEVE NE: PRODUKTET USHQIMORE” Ky projekt Udhézim ka pér gétllim té plotésojé njé kérkesé bashkékohore pér rritjen e cilésisé dhe Sigurist se produkteve ushgimore népérmjet pérsosjes sé ligishmérisé ne fushén e ushqimit né zbatim t ligjit Nr.9863 daté 28.01.2008 "Per Ushgimin’" Ky projekt Udhézim éshté planifikuar n& programin punés sé Ministrisé dhe né “Planin Kombitar pér Zbatimin e MSA” Projekt Udhézimi pércakton ményrén e martjes sé mostrave, pérgatitjen ¢ tyre dhe analizimin pér géllim te -kontrollit 2yrtar té nivelit 1e-nitrateve ne produktet ushgimore sipas pércaktimeve té dhéna né Shtojcén bashkélidhur kétij Udhézimi. Né lidhje me marten e mostrés, ky projekt Udhézim pércakton personelin gé do marré mostrén, materialin qé do mostrohet, masat paraprake 7E duhet té ndérmerren si dhe t gjithé tipet e mostrave, Ai pércakton ményrén e marrjes sé snostrés, direkt nga fusha apo né lot si dhe parashikon rastet ¢ veprimit kur lot-i éshté i madh e né shitjen me pakicé. Né njé Kre t@ veganté jané pércaktuar metodat-e pérgatitjes sé mostrés, ku vemendie térhiget né zgjedhjen e ményrés sé ekstraktimit t@ mostrés. Gjithashtu, ku projekt Udhezim jep dhe procedurén pér raportimin e rezultateve, vlerésimin e matjeve t& pasigurisé dhe Hogaritjen e pérpunimit. Bashkélidhur projekt Udhézimit éshté Shtojca “Metoda e marrjes sé mostrés, pérgatitja e mostrés dhe analizat pér kontrollin zyrtar t& niveleve t& nitrateve né disa produkte ushgimore™ Ky projekt Udhézim éshté pérgatitur nga pérafrimi i pjesshém i rregullores 1882/2006/EC té 19 Dhjetor 2006 “Mbi metodat e marrjes sé mostrave dhe analizimit pér kontrollin zyrtar té nivelit 8 nitrateve né produktet ushgimore™ Projekt Udhézimi nuk ka efekt financiar. Ky Udhézim ngarkon pér 2batim Drejtoriné e Pérgjithshme té Politikave té Sigurisé Ushgimore dhe Mbrojtjes sé Konsumatorit, Autoriteti Kombétar i Ushgimit dhe Institut i Sigurisé Ushgimore e Veterinarisé DREJTOR yo Gani MOKA