ACCOUNTANTS ACADEMY

Postbus 2014 4380 CA Vlissingen Tel: 0118 477 100 Fax: 0118 477 111 Internet: www.accountantsacademy.nl E-mail: info@ accountantsacademy.n

Leer van de accountantscontrole II (LAC II)

Algemene doelstellingen Primair zal de Accountant-Administratieconsulent in staat moeten zijn tot het vaktechnisch adequaat uitoefenen van de certificerende functie. Dat wil zeggen het aan accountantscontrole onderwerpen van jaarrekeningen en andere verantwoordingen. Aangezien het onderdeel "Leer van de accountantscontrole" voortbouwt op de andere vakken uit de opleiding tot Accountant-Administratieconsulent, zal in de examens ook een aantal vaardigheden moeten worden getoetst, die noodzakelijk zijn voor het goed functioneren als AccountantAdministratieconsulent en die niet in de voorgaande studieonderdelen behandeld zijn. Derhalve kan als tweede doelstelling worden genoemd het bijbrengen van de grondslagen van het accountantsberoep met daarin opgenomen het belang van het professional judgement en het besef van het belang van onpartijdigheid, onafhankelijkheid en geheimhouding, alsmede de toepassing hiervan in alle mogelijke praktijksituaties. Naast de controle wordt er ook kennis en vaardigheid met betrekking tot de uitvoering van overeengekomen specifieke werkzaamheden (non-audits) vereist. De laatste doelstelling heeft betrekking op de (schriftelijke) uitdrukkingsvaardigheid. De kandidaat dient in staat te zijn accountantsarbeid op een verantwoorde wijze te presenteren. De opgenomen doelstellingen als hierboven genoemd zullen gerealiseerd moeten worden binnen de cursus Leer van de accountantscontroleHierbij kan voortgebouwd worden op de aanwezige . basiskennis die verkregen is bij de andere vakgebieden en onderdelen zoals deze zijn opgenomen in dit examenprogramma. Inhoudelijke doelstellingen De belangrijkste doelstelling betreft het aanleren van de beroepshouding van de accountant. Buiten het bijbrengen van de nodige vaktechnische kennis betekent dit het aanleren van een kritische houding tegenover eigen en andermans uitspraken, het kritisch staan tegenover als feiten gepresenteerde gegevens alsmede het trainen in het onderkennen van verzwegen of vergeten aspecten of feiten. Onderstaand volgt een uiteenzetting van de minimaal benodigde kennis, waarbij een onderverdeling is gemaakt tussen een viertal hoofdgroepen, te weten: "de accountantsethiek en de algemene functie van de accountant" (K2.1); "de specifieke functie van de accountant"; "controlevaardigheden van de accountant" ; "overeengekomen specifieke werkzaamheden" . De accountantsethiek en de algemene functie van de accountant Als noodzakelijke kennisgebieden kunnen worden genoemd: - de maatschappelijke functie en plaats van de accountant, de historische ontwikkeling van het beroep en de gevolgen hiervan voor de beroepsuitoefening (uitwerking van de onafhankelijkheid, de onpartijdigheid en de deskundigheid); - de wet AA, de wet RA op hoofdlijnen, alsmede de relevante EEG richtlijnen op hoofdlijnen; - een diepgaande kennis van de relevante verordeningen, meningsuitingen, interpretaties, richtlijnen en aanbevelingen (primair betreft dit de uitgaven van de NOvAA, zolang deze niet volledig zijn, zullen deze worden aangevuld met NIVRApublicaties). Kennis van relevante jurisprudentie met betrekking tot de accountantsfunctie (tuchtrecht n beroepsrecht); - enige kennis van de internationaal belangrijke instanties op het gebied van auditing en accounting en hun uitspraken en aanbevelingen (voor zover de strekking en betekenis van deze uitspraken voor de Nederlandse en internationale accountantspraktijk van belang is); - enige kennis wordt verlangd van de kantoororganisatie, met name de gevolgen van de accountantsregel-geving op de kantoororganisatie, alsmede de diverse kwaliteitsbevorderende maatregelen. De specifieke functie van de accountant Dit kan worden gezien als een uitwerking van de bij onderdeel K 2.1 bestudeerde algemene beginselen, op het niveau van de concrete opdracht. De te bestuderen onderwerpen betreffen o.a.: - de opdrachtaanvaarding (van de diverse soorten opdrachten);

ACCOUNTANTS ACADEMY meest gerichte weg naar de professionele kwalificatie van AA De

ACCOUNTANTS ACADEMY
Postbus 2014 4380 CA Vlissingen Tel: 0118 477 100 Fax: 0118 477 111 Internet: www.accountantsacademy.nl E-mail: info@ accountantsacademy.n

- de opdrachtbevestiging; - dossiervorming, geheimhoudingsplicht en relatie tot inzagerecht van de belastingdienst en andere daartoe bevoegde instanties; - tussentijdse wijziging van de opdracht; - invloed van fraude- en milieuproblematiek op de verantwoording en het functioneren als accountant; - computercriminaliteit en de gevolgen van de wettelijke bepalingen hieromtrent; - rapportering over de opdracht. - Controlevaardigheden van de accountant - de kandidaat dient inzicht te hebben in de functie en plaats van de controle in het maatschappelijk verkeer en binnen de huishouding; - kennis wordt verlangd van de algemene controle, de diverse objecten van accountantsonderzoek, de controle aspecten alsmede de verwachtingen van het maatschappelijk verkeer met betrekking tot de waarde en het zekerheidsniveau van de accountantscontrole; - een grondige kennis van de opbouw van het controleproces (opzet controleplan, werkprogramma en werkplanning), de diverse methoden van accountantscontrole alsmede de inhoud van de diverse contro-lebegrippen is noodzakelijk; - een grondige kennis van de diverse controlemiddelen, de reikwijdte van deze controlemiddelen in de diverse situaties alsmede de wijze van uitvoering van de controlemiddelen moet aanwezig zijn; - de kandidaat moet in staat zijn om het bestaan en de werking van de AO/IC vast te stellen en de gevolgen hiervan voor het controleplan te onderkennen; - de kandidaat moet in staat zijn om een zo effectief en efficint mogelijke combinatie van controlemiddelen en controletechniek samen te stellen, zodanig dat het verlangde zekerheidsniveau wordt bereikt. Hierbij zal aandacht besteed moeten worden aan de gevolgen van kleinschalige automatisering voor de AO/IC en de uitvoering van de controle; - kennis van de toepassing en de gevolgen van de toepassing van deelwaarnemingen, waarbij enige aandacht besteed moet worden aan de statistische steekproef; - kennis wordt verlangd van de risicoanalyse en de toepassing van de beginselen hiervan; - de kandidaat moet getraind zijn in de toepassing van controlemiddelen en -methoden bij veel voorkomende bedrijfsprocessen en typologien. Hierbij zal de nadruk gelegd worden op kleine -en middelgrote ondernemingen die, eventueel uit economisch oogpunt, over een beperkte AO/IC beschikken. Financile instellingen die onder toezicht van de Nederlandse bank en/of verzekeringen zijn geplaatst, worden niet gexamineerd. De kandidaat moet in staat zijn om de uit de controle voortkomende bevindingen op een vakkundige wijze af te wegen en te vertalen naar een oordeel (toepassing van professional judgement); - grondige kennis van de uitingen en rapportages van de accountant moeten aanwezig zijn (mededelingen, verklaringen, accountantsverslag en het gebruik van de managementletter) alsmede de invloed van de controlebevindingen op deze uitingen; - bijzondere aandacht zal besteed moeten worden aan de uitvoering en rapportering van de onderzoeks-, beoordelings- en samenstellingsopdracht. De kandidaten moeten inzicht hebben in de verschillen in zekerheidsniveau, en een grondige kennis hebben van de (minimaal) uit te voeren controlewerkzaamheden bij de verschillende opdrachten, alsmede een grondige kennis van de rapportage over dit soort opdrachten. - Overeengekomen specifieke werkzaamheden Gezien het belang van deze onderwerpen binnen de AA-praktijk zal hier ruime aandacht aan besteed moeten worden. - de kandidaat moet beschikken over kennis en vaardigheid met betrekking tot investigations zoals die in de praktijk voorkomen. De kandidaat dient vaardig te zijn in de uitvoering van deze investigations en tevens over de nodige deskundigheid te beschikken om tot een verantwoorde rapportage over deze werkzaamheden te komen. De vaardigheid moet zowel prospectieve als retrospectieve onderzoeken en kwalitatieve en

ACCOUNTANTS ACADEMY meest gerichte weg naar de professionele kwalificatie van AA De

ACCOUNTANTS ACADEMY
Postbus 2014 4380 CA Vlissingen Tel: 0118 477 100 Fax: 0118 477 111 Internet: www.accountantsacademy.nl E-mail: info@ accountantsacademy.n

kwantitatieve onderzoeken betreffen; - de kandidaat dient de gevolgen van de invloed die de accountantsfunctie heeft op de (specifieke) adviesfunctie te onderkennen (zowel wat betreft de grenzen van de adviesfunctie als de verant-woordelijkheden met betrekking tot de inhoud en rapportage). Inhoud De volgende onderwerpen komen bij dit onderdeel aan de orde: I. Accountantsethiek en de algemene functie van de accountant a. functie en plaats van de controle: economische betekenis van accountantscontrole; algemene en specifieke functies van de accountant. b. de controlerende functie ten behoeve van het maatschappelijk verkeer en de leiding; de controlerende functie bij interne en externe verbijzondering van de accountantscontrole. c. wettelijke regelingen en reglementering met betrekking tot het accountantsberoep in Nederland; hoofdlijnen van de geschiedenis van het beroep en de inhoudelijke ontwikkeling van het beroep in de loop van de tijd; organisatie van de Nederlandse Orde van Accountants-Administratieconsulenten: wijze van meningsvorming binnen de Orde; gedrags- en beroepsregels en hun motivering: de Wet op de Accountants-Administratieconsulenten; de wet op de Registeraccountants; hoofdlijnen wet, de invloed van de EG; wettelijk controleur; stageverplichting; NOvAA en NIVRA; de gedrags- en beroepsregels Accountants-Administratieconsulenten (GBAA); tucht- en beroepsrechtuitspraken; actuele ontwikkelingen; samenwerkingsvormen; maatschappijen; nationaal en internationaal; activiteiten en structuur van maatschappen. d. verantwoordelijkheid en taak van de accountant: de leer van het gewekte vertrouwen: doelstelling; inhoud van de verwachting; verhouding van functie, taak, verantwoordelijkheid, verklaring; deugdelijke grondslag; begrenzingen van de accountantsfunctie; de algemene verantwoordelijkheid van de accountant, vaktechnisch en persoonlijk; beroepsethiek; eer van de stand; de specifieke verantwoor-delijkheid van de accountant tegenover derdebelanghebbenden, opdrachtgevers en gecontroleerden; de accountant en commissaris; de accountant en ondernemingsraad; de verwachtingenkloof; verantwoordelijkheid: grenzen; mogelijkheden van beperking; controletolerantie; materialiteit; wezenlijkheid; gelijktijdig opgemaakte stukken; tussentijdse verslagen; doelmatigheid van de administratieve organisatie; continuteit; doelmatigheid van de verzekering tegen risico's; fraude; kwaliteit van de leiding; deelverantwoordingen en deelcontroles; verantwoordelijkheid; moreel, vaktechnisch, juridisch; primaire en afgeleide verantwoordelijkheid; persoonlijke en medeverantwoordelijkheid; grenzen van verantwoordelijkheid; aansprakelijkheid; civielrechtelijk en strafrechtelijk; wettelijke aansprakelijkheid; claims en aansprakelijkheidsverzekering; toegelaten vormen van beroepsuitoefening. e. eisen ten aanzien van de accountant: Geheimhoudingsplicht; mogelijkheid tot opheffing; spreekplicht; waarborgen van geheimhoudingsplicht: bij normale controleonderzoeken; bij een vooraf aangekondigd opsporingsonderzoek; bij een onaangekondigd opsporingsonderzoek; hoe te handelen bij een verhoor als getuige; hoe te handelen als verdachte. Deskundigheid: professional-judgement; permanente educatie. integriteit; onpartijdigheid: bijzondere belangen; objectiviteit, onbevooroordeeld, collisievraagstukken, relatie tot de tegenpartij. Onafhankelijkheid; functionele, juridische, economische, morele, emotionele en geestelijke onafhankelijkheid. incompatibiliteiten; optreden als openbaar accountant. f. de Accountant-Administratieconsulent die optreedt als accountant in dienst van een economische eenheid, als brancheaccountant of als overheidsaccountant: het gelijktijdig optreden in verschillende functies bij dezelfde huishouding; parallelle dienstbetrekking; brancheaccountant. g. de Accountant-Administratieconsulent die in het economische verkeer optreedt met accountants en/of andere beroepsbeoefenaren;

ACCOUNTANTS ACADEMY meest gerichte weg naar de professionele kwalificatie van AA De

ACCOUNTANTS ACADEMY
Postbus 2014 4380 CA Vlissingen Tel: 0118 477 100 Fax: 0118 477 111 Internet: www.accountantsacademy.nl E-mail: info@ accountantsacademy.n

h.

i.

j.

k.

l.

m.

optreden onder gemeenschappelijke naam: andere AccountantAdministratieconsulent; andere accountant (registeraccountant); andere beoefenaren van een vrij beroep; werkgever zijnde rechts-persoon; grenzen; invloed van deskundigheidsgebied op de samenwerking; interne differentiatie en specialisatie. andere samenwerking tussen beroepsgenoten: openbare accountants met interne accountants; openbare accountants onderling; binnenlands, buitenlands; samenwerking met registeraccountants. andere samenwerkingen met deskundigen op andere vakgebieden: organisatieadviseur; deskundige op het gebied van geautomatiseerde gegevensverwerking; EDP-auditor; belastingconsulent; actuaris. vormen van beroepsuitoefening: zelfstandig; dienstbetrekking tot een als openbaar accountant optredende Accountant-Administratieconsulent; dienstbetrekking tot een in het buitenland gevestigde openbare accountant, ten behoeve van werkzaamheden in het buitenland; dienstbetrekking tot een rechtspersoon; algemene voorwaarden; aanvullende voorwaarden; de overheidsaccountant. kwaliteitsbeheersing van werkzaamheden: maatregelen van algemeen organisatorische aard en op-drachtgerichte maatregelen: opdrachtenacceptatie; algemene instructies; werkplanning; controlepro-gramma's; dossiers; beveiliging van gecontroleerde gegevens (vastleggingen, controletekens); constateren van afwijkingen: aantekeningen en uitwerking daarvan; opleiding; de arbeidsverdeling: verticaal en horizontaal; maatregelen ten einde de verantwoordelijkheid te kunnen dragen voor het werk van assistenten en ander personeel; gedetailleerde instructies; toezicht; herhaalde beoordeling: deugdelijke grondslag; joint audit; consultatie, collegiaal overleg; handelwijze bij klachten aansprakelijkheidsstelling en procedures. verantwoordingen en objecten van accountantsonderzoek: financile verantwoordingen: jaarrekeningen; op jaarrekeningen gelijkende periodieke financile verantwoordingen: beperkte publicatie verslagen; fiscale resultaat en vermogensopstellingen; zelfstandige balans; verslagstaten ten behoeve van subsidieverstrekkers. Overige financile verantwoordingen: tussentijdse overzichten; specifieke cijferopstellingen; opgaven verzekerd belang, schadeberekening, subsidieafrekening. overige verantwoordingen: oplageopgaven; quotumopgaven bij kartelovereenkomsten. andere objecten van accountantsonderzoek: toekomstgerichte informatie, zoals begrotingen en prog- noses; kwalitatieve gegevens. k. algemene grondslagen voor verslaggeving: doelgericht consistent, betrouwbaar; de betekenis van wettelijke voorschriften e.d., Burgerlijk Wetboek, Comptabiliteitswet, Regeling Jaarverslaggeving Ziekenhuisvoorzieningen, Faillissementswet, fusiegedragsregels, Wet Economische Mededinging, subsidievoorschriften, Fondsenreglement Vereniging voor de Effectenhandel; verslaggeving door pu-bliekrechtelijke huishoudingen; samenloop van privaatrechtelijke en publiekrechtelijke voorschriften; betekenis uitspraken Ondernemingskamer en Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. l. internationale organisaties: Fedration des Experts Comptables Europens (FEE); International Federation of Accountants (IFAC); International Accounting Standards Committee (IASC); Groupe d'tudes van de Union Europenne de experts comptables conomiques et financiers (UEC); European Federation of Accountants and Auditors for Small and Medium-sized Enterprises (EFAA). uitspraken en aanbevelingen; betekenis voor zover van belang voor de Nederlandse beroepsuitoefening. m. hoofdlijnen van de beroepsopvattingen en de organisatie van het beroep in de USA; invloed van Securities and Exchange Commission (SEC); hoofdlijnen van het beroep in Belgi, Duitsland en Engeland; hoofdlijnen van EGrichtlijnen. -

ACCOUNTANTS ACADEMY meest gerichte weg naar de professionele kwalificatie van AA De

ACCOUNTANTS ACADEMY
Postbus 2014 4380 CA Vlissingen Tel: 0118 477 100 Fax: 0118 477 111 Internet: www.accountantsacademy.nl E-mail: info@ accountantsacademy.n

II.

III.

De specifieke functie van de accountant a. aanvaarding en bevestiging van opdrachten: de betekenis van de opdracht; het aanvaarden van een verandering in de opdracht; werkzaamheden voorafgaande aan en procedures in samenhang met de aanvaarding en bevestiging van een opdracht; bevestiging van de opdracht. b. eisen ten aanzien van de accountant: geheimhoudingsplicht; mogelijkheid tot opheffing; spreekplicht; waarborgen van geheimhoudingsplicht: bij normale werkzaamheden m.b.t. verantwoordingen; bij een vooraf onaangekondigd opsporingsonderzoek; bij een onaangekondigd opsporingsonderzoek; hoe te handelen bij een verhoor als getuige; hoe te handelen als verdachte. c. verantwoordelijkheid voor en handelwijze bij het ontdekken van onjuistheden in de verantwoording; onopzettelijke fouten; fraude; misleiding; onwettig handelen; directiefraude; toezichthoudend orgaan; verantwoordelijkheid voor het voorkomen en ontdekken van onjuistheden van materieel belang in de verantwoording; handelwijze bij ontdekking van (aanwijzingen voor) onjuistheden in de verantwoording en/of onwettig handelen; meldingsplicht. Controlevaardigheden van de accountant a. functie en plaats van de controle: het begrip controle in het algemeen; de functie van controle; bestu-ringsprocessen, functie en plaats van de controle in bedrijfshuishoudingen; de verbijzondering van controleactiviteiten; onderscheid auditing en accounting; economische betekenis van accountantscontrole; algemene en specifieke functies van de accountant. b. de algemene controle: de betekenis van de interne controle voor de accountantscontrole: vermijding van doublures; de controle van de jaarrekening; begrip verantwoording; de beoordeling van het informatiesysteem; verkorte jaarrekening; betekenis van controlegrondslagen, Richtlijnen en Meningsuitingen jurisprudentie (tuchtrecht, civiel recht, strafrecht). c. inhoud en afbakening van het onderzoek naar de getrouwheid van een verantwoording: getrouwheid; reikwijdte van de accountantsverklaring; inhoud van het onderzoek; afbakening van het onderzoek; onethische aangelegenheden; naleving van wettelijke bepalingen en andere overheidsvoorschriften; feiten die niet uit de administratie blijken; deugdelijke grondslag. d. controleaspecten/controledoelen: volledigheid; juistheid; waardering; eigendom; bestaan; afgrenzing; rechten en verplichtingen; toelichting en presentatie. e. controlemethoden: volkomen, volledige en fragmentarische controle; directe en indirecte controle; analytische en synthetische controle/progressieve tegenover regressieve werkwijze; systeemgericht tegenover gegevensgericht; controle onder toepassing van risicoanalyse en materialiteit. f. controletechnieken en controlemiddelen: - diversiteit; - onderzoek naar de interne (incl. de administratieve) organisatie in het bijzonder wat betreft de interne controle: opzet en werking van het systeem; functiescheidingen; analyse van geautomatiseerde administratieve processen; - cijferbeoordeling: bij de algemene controle; initieel, tijdens de controle en afsluitend; bij bijzondere onderzoekingen; verhoudingsgetallen, waaronder kengetallen. - verbandscontrole: begripsbepaling; verbandscontrole in relatie tot het begrip controlerichting; verbandscontrole in relatie tot het begrip totalencontrole; de effectiviteit van verbandscontroles; verbandscontrole met gebruikmaking van de administratieve organisatie/zelfstandige hantering door de accountant; betekenis van de verbandscontrole als negatieve en als positieve controle; de tolerantie in de verbandscontrole. - externe bescheiden en interne vastleggingen: begripsbepaling; de effectiviteit van bescheiden en interne vastleggingen als controlemiddel; betekenis van parafen. - bestaanscontrole (bestaansvaststelling): begripsbepaling; vormen van bestaanscontrole; inventarisatie; integraal, partieel roulerend. - simultaniteit bij bestaansvaststelling: waarnemingen ter plaatse; afloopcontrole;

ACCOUNTANTS ACADEMY meest gerichte weg naar de professionele kwalificatie van AA De

ACCOUNTANTS ACADEMY
Postbus 2014 4380 CA Vlissingen Tel: 0118 477 100 Fax: 0118 477 111 Internet: www.accountantsacademy.nl E-mail: info@ accountantsacademy.n

g. h.

saldobevestigingen (positie en negatief stelsel); depotbevestigingen; bankbevestigingen; raadplegen van openbare registers; technische rapporten inzake onderhanden productie; de uitvoering van bestaanscontrole door middel van ontstaanscontrole; de uitvoering van bestaanscontrole op kasgelden door kasopnemingen, de uitvoering van bestaanscontrole op vorderingen door afloopcontrole; de uitvoering van bestaanscontrole op voorraden handelsgoederen en gereed product door middel van inventarisatie; de uitvoering van bestaanscontrole op voorraden grondstoffen halffabrikaten en onderhanden werk door middel van inventarisatie en afloopcontrole. inlichtingen van de gecontroleerde; doel van de bestuursbeslissingen: toelichtingen; volledigheids-bevestigingen. prognoses en normen: de beoordeling van de totstandkoming van deze controlemiddelen; financile en technische begrotingen; budgetten; standaardkwantiteiten; standaardcalculaties; receptuur. toetsing aan algemene regels en bijzondere voorschriften: bedrijfseconomisch, algemeen juridisch, fiscaal juridisch, sociaal juridisch; wetten, waarvan speciaal met betrekking tot de jaarrekening en het jaarverslag; statuten, overeenkomsten en notulen. overige controlemiddelen: attestatie de vita; negatieve controle van verplichtingen; verklaringen van andere accountants; oordelen van derden. systematiek en werking: de systematiek van de toe te passen controlemiddelen in verband met de doelstelling van de controle en de typologie van de te controleren huishoudingen. werking van de controlemiddelen: controletechniek algemeen; begripsbepaling; dynamisering van de accountantscontrole; formeel/materieel; incidentele en systematische fouten; positief/negatief; de uitvoering van negatieve controle op crediteuren en overlopende passiva. detailcontrole en totalencontrole: detailcontrole met geschriften; werkwijze bij uitvoering detail-controles. integrale en partile waarnemingen. doorlopende controle gedurende de controleperiode/periodieke controle na afloop van de controleperiode. systeemtest/procedure test/structuur test. lijncontrole (controle van opeenvolgende mutaties per transactie). technieken ten behoeve van inlichtingen van de gecontroleerde: interview; vragenlijsten (questionnaires); bevestiging bij de jaarrekening. accountantscontrole with the computer. accountantscontrole around the computer. accountantscontrole through the computer. accountantscontrole bij gebruik maken van een servicebureau. third party review. cijferanalyse en detailcontroles: regressie-analyse en trendanalyses (globaal); substantive tests; controle bij geautomatiseerde gegevensverwerking: verificatiewerkzaamheden. bevestiging bij de jaarrekening: functie van de bevestiging bij de jaarrekening; inhoud en documentatie van de bevestiging bij de jaarrekening; vormvereisten te stellen aan de bevestiging bij de jaarrekening, weigering door de leiding van de huishouding. controlestrategie, controleplan en werkprogramma's: keuze van controlemethoden, controlemiddelen en controletechnieken; periodiciteit van controleverrichtingen, dynamisering; het werkoverleg. de voorbereiding van controlewerkzaamheden: de fasen van voorbereiding; het verkrijgen van kennis van relevante gegevens omtrent de te controleren huishouding: typologie accountantscontrole; handelsbedrijven; huishoudingen met een omzettingsproces; productiehuishoudingen met strikte/zwakke normen voor de verhouding tussen de bestedingen en het product; productiehuishoudingen met grote onzekerheid ten aanzien van de verhouding tussen de bestedingen en het product; dienstverlening; niet voor de markt werkende huishoudingen; overheidsorganen (budgetmechanisme, betekenis regelgeving). de bedrijfsbeschrijving; het vaststellen van controledoelen; het samenstellen van het controleplan het werkprogramma en de planning.

ACCOUNTANTS ACADEMY meest gerichte weg naar de professionele kwalificatie van AA De

ACCOUNTANTS ACADEMY
Postbus 2014 4380 CA Vlissingen Tel: 0118 477 100 Fax: 0118 477 111 Internet: www.accountantsacademy.nl E-mail: info@ accountantsacademy.n

i.

j.

k. l. -

m.

n.

de beoordeling van de opzet en het bestaan van de interne (incl. de administratieve) organisatie en de daarin opgenomen maatregelen van interne controle: vervangbare en onvervangbare interne controle; audit trails; lijncontrole; systeemtest; systeemgerichte en gegevensgerichte controlebenadering; general and application controls; continuteit en reconstructie toegangsbeveiliging; information technology (IT) controls; de controleomgeving. toetsen van de werking van de interne controle: controle bij geautomatiseerde gegevensverwerking: goede werking der interne controle ten aanzien van organisatorische maatregelen en procedures; compliance tests; file interrogation software. materieel belang, wezenlijk belang en controletolerantie: kwantitatieve en kwalitatieve aspecten; materieel belang en wezenlijk belang in relatie tot een verantwoording; controletolerantie; systematiek van werken met toleranties. uitvoering van de controle: keuze van de controlemethoden, controlemiddelen en controletechnieken; periodiciteit van controleverrichtingen, dynamisering; het werkoverleg; controles gericht op kosten en opbrengsten: controles gericht op het niveau van bedrijvigheid; controle van de kringloopverbanden; controle op de creatie van waardepapieren; controle op de inkomsten van zelfstandige vruchtendragers; controle op niet uit kringloopverband voortvloeiende inkomsten; rechtstreeks aan de opbrengsten relateerbare kosten versus andere lasten; compliance tests, substantive tests en dual purpose tests; transactiecycli; negatieve en positieve controle verwerving productiemiddelen; positieve en negatieve controle van arbeidskosten en overige kosten; controle op geldmiddelen; positieve en negatieve controle op het verbruik van productiemiddelen en de besteding van arbeidskosten; positieve en negatieve controle op posities (balansrekeningen): controle van immaterile, materile en financile vaste activa; controle van handelsdebiteuren, van aandeelhouders opgevraagde stortingen, overige vorderingen, transitoria, geldmiddelen en deposito's; controle van eigen vermogen, egalisatierekeningen, voorzieningen en langlopende schulden; controle van financieringsmiddelen, bankschulden, handelscrediteuren, te betalen belastingen en sociale premies, overige schulden, transitoria (overlopende passiva) en niet in de balans opgenomen verplichtingen; controle gericht op de toelichting als onderdeel van de jaarrekening; andere onderwerpen: controle als gentegreerd proces; methoden ter verkrijging van een oordeel omtrent de presentatie; controle op gelijktijdig openbaar gemaakte stukken; controle bij geautomatiseerde gegevensverwerking: controlebenaderingen; beoordeling van algemeen organisatorische maatregelen en procedures; beoordeling van een specifiek automatiseringsproject: documentatie ten behoeve van de beoordeling; diverse maatregelen van interne controle; toelevering, invoer bewaring, verwerking en verstrekking van informatie. beveiliging; hulpmiddelen bij de beoordeling van het systeem van interne controle: vragenlijsten en schematechnieken; testgevallen en programmatuur; kleinschalige automatisering; electronic data interchange (EDI); geautomatiseerde betalingsorganisatie; computerfraude en misbruik van de computer; beveiliging van de computer. toepassing van steekproeven in de accountantscontrole: begripsbepaling; typen van steekproeven; deelwaarnemingen; statistische steekproef; schatten en toetsen; verband tussen nauwkeurigheid, betrouwbaarheid en omvang van de steekproef; definiring van de massa; onderscheiding van de massa in elementen van gelijke betekenis, homogeniteit; gelijke trekkingskans voor alle elementen; techniek van selectie; opzettelijke en onopzettelijke fouten; deelmassa's; de aanvaardbaarheid van de steekproef in de accountantscontrole; de omvang van de steekproef; het aantreffen van fouten in de steekproef. risicoanalyse: accountantscontrolerisico en beroepsrisico; inherent risico;

ACCOUNTANTS ACADEMY meest gerichte weg naar de professionele kwalificatie van AA De

ACCOUNTANTS ACADEMY
Postbus 2014 4380 CA Vlissingen Tel: 0118 477 100 Fax: 0118 477 111 Internet: www.accountantsacademy.nl E-mail: info@ accountantsacademy.n

o. p. q.

r.

s.

t. -

u. v.

w.

interne controlerisico; ont-dekkingsrisico; cijferanalyserisico; detailcontrolerisico; oordeelsvormingsrisico; uitvoeringsrisico; controleomgeving; samenhang tussen de verschillende bestanddelen van het accountantscontrolerisico; matrix; analyse van risico's; door de accountant te verrichten werkzaamheden in het kader van risico-analyse. zelfstandig balans onderzoek (in het kader van de jaarrekeningcontrole): verschillen met de algemene controle; opbouw zelfstandig balansonderzoek; verklaringen bij het zelfstandig balansonderzoek.. evaluatie van controlebevindingen. ter vergelijking opgenomen bedragen: bij de voorgaande financile verantwoording is een goedkeurende verklaring afgegeven; bij de voorgaande financile verantwoording is een andere dan een goedkeurende verklaring zonder voorbehoud afgegeven; bij de voorgaande financile verantwoording is geen verklaring afgegeven; stelselwijziging. gebeurtenissen na balansdatum die betrekking hebben op de feitelijke situatie per balansdatum: ge-beurtenissen die blijken voor de datum van de jaarrekening; gebeurtenissen die blijken na de datum van de jaarrekening doch die voor de datum van de algemene vergadering hebben plaatsgevonden; gebeurtenissen die blijken na de datum van de algemene vergadering; openbaarmaking van jaarrekening en accountantsverklaring. inhoud en vormen van rapportering door de accountant: afleggen van verantwoording; voldoen aan rationele informatiebehoefte van de ontvanger (toereikendheidsaspect); mededeling omtrent verrichte controlewerkzaamheden; mededeling omtrent gebruik van werkzaamheden van anderen; rapport van bevindingen; het accountantsrapport; functie; analyse van gegevens; adviezen; indeling; management-letter, wettelijk verslag. de accountantsverklaring en andere mededelingen: begripsbepaling, verschil met andere mededelingen; eisen te stellen aan alle mededelingen: duidelijkheid, tijdigheid, datering en ondertekening; formu-lering van de mededeling; uitgebreide rapportering; gebruikers van mededelingen; materieel belang in relatie tot de verantwoording; objectieve en subjectieve verhinderingen; onzekerheden met betrekking tot de verantwoording; onzekerheden met betrekking tot de controle; bedenkingen tegen de verantwoording; elementen van de verklaring: identificatie van verantwoording en verantwoordingsplichtige; verwijzing naar algemeen aanvaarde grondslagen; het oordeel van de accountant; ondertekening; de plaats en datum; soorten verklaringen: goedkeurende verklaring; de verklaring met beperking; de verklaring van oordeelonthouding; de afkeurende verklaring; de bewoordingen van de verklaring; de toelichtende paragraaf, emphasis of matter; openbaar en gesloten verkeer; in binnenlands en internationaal verkeer; verband met opdracht en verrichte arbeid; oneigenlijke verklaring; blinde en zwijgende verklaringen; geclausuleerde verklaring; gebruik van de verklaring in een emissieprospectus; inhoud van de verklaring bij continuteitsproblemen; inhoud van de verklaring in overige situaties van onzekerheid. gebruik maken van verklaringen van andere accountants dan openbare accountants; gebruik maken van verklaringen van andere, openbare accountants: verantwoordelijkheid groeps-accountant; voorwaarden voor het gebruik maken door de groepsaccountant van de verklaring van een andere, openbare accountant; taak en werkzaamheden groepsaccountant; rapportering door de groepsaccountant. gebruik maken van mededelingen van andere deskundigen: criteria voor inschakeling andere deskun-digen; eisen te stellen aan andere deskundige; opdracht aan de andere deskundige; beoordeling van door een andere deskundige verrichte werkzaamheden; rapportering door accountant.

ACCOUNTANTS ACADEMY meest gerichte weg naar de professionele kwalificatie van AA De

ACCOUNTANTS ACADEMY
Postbus 2014 4380 CA Vlissingen Tel: 0118 477 100 Fax: 0118 477 111 Internet: www.accountantsacademy.nl E-mail: info@ accountantsacademy.n

x. y.

IV.

de adviserende functie van de accountant: de natuurlijke adviesfunctie. de openbaarmaking van de accountantsverklaring: schriftelijke goedkeuring; tezamen openbaar gemaakte stukken; onjuiste accountantsverklaring; van onwaarde verklaren van een accountantsverklaring; herroepen van een accountantsverklaring; vernietiging van een accountantsverklaring. z. beoordelingsopdrachten: - beoordeling van jaarrekeningen: opdrachtbevestiging; uit te voeren werkzaamheden; rapportering; - beoordeling van prognoses: doelstelling beoordeling, opdrachtaanvaarding; opdrachtbevestiging; uit te voeren werkzaamheden; rapportering; - beoordeling van tussentijdse verslagen. aa. onderzoeksopdrachten: - onderzoeken van jaarrekeningen: opdrachtbevestiging; uit te voeren werkzaamheden; rapportering; verschillen met de beoordelingsopdracht. bb. samenstellingsopdrachten: aanvaarding en bevestiging van opdrachten tot het samenstellen van een jaarrekening; uit te voeren werkzaamheden; bevestiging bij de jaarrekening van de leiding; vastlegging van gegevens en dossiervorming; rapportering. Overeengekomen specifieke werkzaamheden: a. de adviserende functie van de accountant: het adviseren op algemeen organisatorisch gebied, administratief organisatorisch bedrijfseconomische en fiscaal gebied; grenzen van de adviesfunctie. b. de bijzondere onderzoekingen: retrospectief/momentopname/prospectief; incidenteel/continueel; verschillen met de algemene controle (onder meer invloed van de opdrachtgever, tendenties); retrospectieve kwantitatieve onderzoeken: verzekerd belang bedrijfsschadeverzekering; materile schade; overheidssteun; kartels, ondernemersovereenkomsten; uitvoering regie overeenkomsten; fraudeonderzoek; oplagen; wettelijke taak bij inbreng in natura en bij juridische fusie; beheers-verantwoording curatoren en bewindvoerders; prospectief gericht: waardebepaling bij fusie, overdracht of andere vormen van samenwerking van bedrijven; investeringen; kredietonderzoek; bedrijfsschade; onderzoeking in geval van sursance van betaling; faillissement; oordeelsvorming over prognoses en begrotingen, etc. rapportering over bijzondere opdrachten. c. c. mededelingen met betrekking tot de betrouwbaarheid en continuteit van geautomatiseerde gegevens-verwerking. d. d. opzet en werking van milieu beheerssystemen. e. e. doelmatigheidsonderzoek: efficiencyonderzoek; operational audit; value for money audit; comprehensive auditing.

Literatuur Wet AA De GBA verklaard, prof. dr. A.B. Frielink en prof. dr. A. Schilder, Educatieve Partners Houten GBAA (incl. nadere voorschriften van het bestuur ex artikel 18 GBAA) Bestuursaanbeveling 2: "Verantwoordelijkheid voor en handelwijze bij het ontdekken van onjuistheden in de verantwoording" Bestuursaanbeveling 4: "Het gebruik van de titel AA" Bestuursaanbeveling 5: "De accountantsverklaring in de praktijk" Richtlijnen accountantscontrole, NIVRA GBAA interpretatie 1: "Betrokkenheid bij verantwoordingen" NIVRA geschriften, nr. 62, Computercriminaliteit, Kluwer Deventer NOvAA/NIVRA Nadere voorschriften inzake onafhankelijkheid van de accountant M. Groesz RI en drs. M. Nieuwendijk, "Informatievoorziening en automatisering" (een praktische handleiding), nr. 5 uit de reeks Accountant & Ondernemen, Kluwer Deventer B.A.J. Westra RA RC en M.J.Th. Mooijekind RA: "Compendium van de

ACCOUNTANTS ACADEMY meest gerichte weg naar de professionele kwalificatie van AA De

ACCOUNTANTS ACADEMY
Postbus 2014 4380 CA Vlissingen Tel: 0118 477 100 Fax: 0118 477 111 Internet: www.accountantsacademy.nl E-mail: info@ accountantsacademy.n

Accountantscontrole deel 1", Pentagan Publishing Ede B.A.J. Westra RA RC: "Compendium van de Accountantscontrole, deel 2", Pentagan Publishing Ede Frielink & Van Kollenburg: "Leerboek AccountantscontroleWolters, Norrdhoff deel 1, 2 en 3: algemene grondslagen * deel 4 en 5: de algemene controle * deel 7: bijzondere onderzoeken * deel 8: capita selecta * Frielink & De Heer: Leerboek Accountantscontrole deel 2b: typologie accountantscontrole (vervolg); concrete aanwijzingen voor uitvoering van enige soorten controlewerkzaamheden; met uitzondering van subhoofdstuk 5.7.: Financile dienstverlening; WoltersNoordhoff * NOvAA Leidraden 1 t/m 12, met uitzondering van de Leidraden 4 en 5 NOvAA Reader LAC II, waarin opgenomen: Protocol voor de Leer van de Accountantscontrole werkzaamheden in het kader van de mineralenaangifte systeem 2001 Artikel R.Dassen RA, Assurance services Artikel dr. J.L.P. Piet MBA RA, Milieu-auditing Artikel mw. drs. M.J.A. Koedijk RA en mw. W.A. de Munck RA, System Review Services Artikel mw. W.A. de Munck RA, Informatietechnologie als beoordelingsobject in de hedendaagse controlebenadering * Conform studiewijzer (op te vragen bij het Examenbureau AA), waarin wordt aangegeven welke stof uit het Leerboek Accountantscontrole verplicht is en niet in andere leerboeken wordt behandeld.

ACCOUNTANTS ACADEMY meest gerichte weg naar de professionele kwalificatie van AA De