maperkenalkan tentang prinsip teoti penerima -dah_mengesan kerosakan dan_menggantikan n yang rosek dalam penerima TV wara, Objektif Umum Modul ini membolehkan murid: n fungsi sotiap biok penerima TV wama ‘mengesan kerosakan penerima TV warna dengan ‘menggunakan alat ujian yang sesuai > ~ membaik pulih kerosakan penerima TV warna ‘mengamalkan langkah-langkah keselamatan Kandungan Modul | Unit 8.1 TV wama 2 ’Pengujian dan Keselamatanif Knusus Pada akhir unit ini, murid akan dapat: > melakarkan gambar rajah blok penerima TV wamna * menerangkan fungsi setiap blok penerima TV warna ‘~ mengenal pasti litar dan komponen setiap peringkat dalam blok penerima TV warna * Pencapaian Kompetensi Selepas mempelajari unit ini, murid boleh mengenal litar dan komponen setiap peringkat dalam setiap peringkat penerima TV warna, 4 )Makiumat Penting ‘elevisyen ialah suatu alat penerima isyarat video dan isyarat audio. -RAJAH BLOK PERINGKAT-PERINGKAT PENERIMA TV WARNA Rajah 8.1 Menunjukkan rajah blok asas penerima TV warna, t 19 Rajah 8.1 Gambarralah biok penerima TV wana, (runes SETIAP BLOK PENERIMA TV WARNA Jadual 8.1 Menerangkan fungsi setiap blok penerima TV warna yang ditunjukkan dalam Rajah 8.1 di atas. Jadual 8.1 Fungs! setiap blok penetima TY warna, 1 | Antena Menerima getombang, Gelombang elektromagnetik | elektromagnet yang dipancarkan | oleh sistem pemancar, ‘Info Khas * Sistem Televisyen i Malaysia Perkara | Maklumat Lovarjaiar [7 we stig Sluran ‘Sistem warna PALSIG Gaie (625 gasan ‘mbasen Sistem VAFIGS MH ponghantaran a6 Hz dan “ranHe2i6 jie) luueia70 Iviz-390 |e2) Pemeodulaan |Perodulatan isyaratjampiud (AM) pembawa gambar Pemodvlten (Pemodulatan isyeratrekuensi FM) pembawa bony isyarat (98.0 pembawa IF gambar ieyarat saa te pembawa iF | bury FrowensiiF ‘55 Mie (288 puny Mra a) Fromens) aaa ie roma untuk ‘syarat warna Frokuonsi 15.625 He stu (gai) Frowuens\ 60 He togak | (moder) | Penerima TV2 | Penala (A) Penguat RF (© Pengayun | | |B) Pencampur | tempatan | 3 | Penguat IF video (VIF) 4 | Pengesan video | Kawalan gandaan “ automatik (KGA) {[Memitih satu isyarat dari antena yang. | ‘Gikehendaki dan menguatkannya, | Pembawa IF \ gambar | Menghasilkan frekuensi I, iaitu i. Gambar: 38.9 MHz ii, Bunyi : 33.4 MHz | i Pembavia IF bunyi ‘Menjana frekuensi hasil jumlah RF + | IF bunyi dan gambar. ‘Menguatkan isyarat IF termodulat Pembawa IF pembawa gambar (38,9 MHz) dan ‘gambar isyarat IF termodulat bunyi (33.4 MHz). Pembawa IF il bunyi (@) Mengesan isyarat AM gambar - daripada pembawa IF dan ae rmenghasilkan isyarat video rencam. (&) Menghasilkan sub pembawa IF oo bbunyi yang baru iaitu: 5.5 MHz ce (perbezaan IF gambar 38.9 MHz ! dengan IF bunyi 43.4 MHz) Mengawal gandaan penguat IF dan IRF supaya kekuatan isyarat suara dan, gambar stabil. 6 | Penguat IF bunyi —- Menerima isyarat sub pembawa Pembawa IF i 5.5 MHz dan menguatkannya, ‘bunyi fd — eee 7 | Pengesan FM bunyi ~Menyahmodulat pembawa FM dan. Isyarat audio i ‘menghasilkan isyarat audio. | = 8 | Penguat frekuensi_ Menguatkan isyarat audio untuk {\ | Isyarat audio _aucio ‘memacu pembesar stra, v 9 Pembesar suara —-—-Menukarkan isyarat audio kepada | tenaga bunyi. 10 | Pemisah segerak Memisahkan denyut-denyut segerak =]. fn ‘ufuk dan tegak daripada isyarat video Denyut | rencam. Ada dua jenis litar penapis: segerak | pada keluaran pemisah segerak: (a) Litar pengamir—penapis tulus rendah, meluluskan frekuensi | tegak 50 Hz. | (b) Litar pembeza — penapis lulus tinggi untuk peringkat pengayun ufuk | | 15,625 He.| 1 Pengayun tegak | Menjana frekuensi 50 Hz yang | Gelombang| | berbentuk gelombang geri ee cerigt 12 Penguat tegak | Menguatkan isyarat pengayun tegak Be (reesei AVA ag | 13. Kawalan frekuensi | Mengawal frekuensi ufuk 15,625 Hz. Giomts automatik (AFC) | serigi “14 Pengayun ufuk | Mesian ‘gelombang gerigi 15,625 Hz. ‘Gelombang MW On 15 Penguat ufuk Menguatkan isyarat dari pengayun " Gelombang i uf, / serigi 16 Voltan amat tinggi | Membekalkan voltan amat tinggi untuk Voltan DC dalam unit kV. | penghasilan aster pada tub gambar | Geaslung uk uk | Memesongkan aur elekuon ek an tegak dan ke kanan dengan kadar 15,625 Hz | dn dari atas ke bawah dengan kadar | 50 Hz pada tiub gambar. 18 | Anod tiub gambar Menerima voltan amat tinggi dari | bekalan voltan amat tinggi | Voltan DC 19 |Tiub gambar wama —Menghasilkan gambar warna, | 20 Bekalan kussa rendah | Membekatkan vottan DC kepada 1 semua peringkat i 21 | Penguat lar (Y) | Menguatkan isyarat lar tanpa isyarat | Isyarat video} “kroma (warna) 4.43 MHz rencam (la) | 22 | Penyahkod waa | Menerima isyarat lar (Y) dan isyarat SST Merah) roma serta mengasingkan isyarat itu i kepada isyarat merah (R),hijau (G) | dan biru (B), Isyarat ini dikuatkan of Hijau) | secara berasingan, Penyahkod warna ' mengandungi peringkat: \ -(@) penguat kroma f | | (b) mattiks | oe | 23. |Penguat pemacu _- Menguatkan isyarat merah, rmerah | Penguat pemacu hijau | Menguatkan isyarat hijau.tae un 26 Gelang penumpuan -Menumpukan alur-alur elektron pada bintik-bintik fosfor yang berkenaan sahaja pada layar tinh gambar ng ketulenan _ Melaraskan ketiga-tiga alur elektron supaya jarak di aniara ketiga-tiganya seiajar. an sebahagian daripads bahagian-bahagian sebuah juickan papan litartercetak peringkat ‘Cambar foto 8.1 menu penerima TV warna, Gamber foto 8.2 yangmenu Info Khos 27) Senguat pemacs R (2), (©) dan (6) menunjukkan bahagianvoltan "oma nna’ tna den pesongaa. rina gerber Bahia au + Isyarat lar (Y) lala pembesarsuara ‘maklumat gambar ‘monokrom (hitar: ahagian Le peso Sintegae Info Khas Isyaratletusan ist Baha signa) mengandung’ Reta. lapan hingga sepuluh kitarisyarat sub Video pembawa warna — 4.43 MHz paca denyut penyegerakan dalam isyarat video Babagian bekalan fas volta renda rencam, Fungsinya Bahegian luntuk menyegerakan : pengayun wama Gamber foto &.1 Bohagicn-bchagian iter sebuah penerima TY werna, 4.43 MHz dalam penerima TV warna, Info Khas Fil j Penguat kroma Papan liar treet 5 jalan penguat yang penguat pemace RGB 33 menguatkan isyarat pe wama, Litar matriks 2 ‘menghasilkan warna merah, hijau dan biru untuk memacu senapang elektron pada tiub gambar. Gambor foto 8.2 Penguat pemacu merch [R}, hjau (G) dan biru (8) Ano tu samba Gesching petongan kak Pengubah ie yoni argc) ge ie {) Pengubah volta tingat () Anod tub gambar ‘Gambor foto &.3 Sahagian volian tinggi don pesoy Objektif Khusus Pada akhiir unit ini, murid akan dapat: ~ mengesan kerosakan penerima TV wama dengan menggunakan: i, Meter pelbegai ii, Ositoskop iii, Penjana isyarat audio iv. Penjana isyarat RF = mengenal pasti dan membaik pulih kerosakan ~ mengamalkan langkah-langkah keselamatan Info Khas 7 %} Toa wame ulamal J Pencapaian Kompetensi _ fiuees . i Hija ‘Sclepas mempelajari unit ini, murid boleh menguji, mengesan, menentukan jenis iil, Bira kerosakan dan membaik pulih kerosakan penerima TV warna, > Hasil percampuran wama vam: - 1 Bini + Hau = Sian _) Makiumat Penting i Bis Merah ef Magenta. Sesebuah penerima TV yang baik mesti mempunyai gambar yang jelas dan bermute, iene een Antara alat uji yang digunakan untuk menguji dan mengesan kerosakan adalah severti jy theralts Hijau + berikut: Bru = Putin 1. Penjana corak ujian. Penjana isyarat audio. Penjana isyarat RF . Osiloskop. Meter peibagai Gambar foto 8.4 Menunjukkan alat uji yang biasa digunakan untuk menguji dar uning mengesan kerosakan, (0) Osioskop eo (@) Penjanaisyarat RF (6) Penjana corak wjan Gambar fole 8.4 Alal Ui.{ _ MENGESAN KEROSAKAN a. eS ‘Antara langkab-langkah untuk mengesan kerosakan adalah seperti yang diterangkan Info Khas { oA di bawah: Rasterialah cahaya 1. Kenal pasti tanda kerosakan. Antara tanda kerosakan yang berlaku pada penerima yang terhasil pada TV adalah seperti dalam Jadual 8.2. ayar tlub gambar. 2. Mengesan kerosakan dengan menggunakan alat uji yang sesuai dengan melakukan aktiviti seperti (a) Menyurih isyarat menggunakan osiloskop atau: menyuntik isyarat men, penjana isyarat untuk menentukan peringkat yang sosak. (b) Mengukur voltan pada setiap kaki transistor, IC dan talian bekalan kuass pada peringkat yang telah dikesan mengalami kerosakan (©) Mengukur kerintangan pada komponen yang rosak untuk menentukan jenis kerosakannya. Jadval 8.2% 1 Tiada suara Gambar normal. 2 | Suara normal Gambar tiada wama, 3 Suara normal Gambar tiada warna hijau. 4° | Suara normal Gambar tiada warna biru, 5 Suara normal Gambar tiada warna merah, 6 | Suara normal Gambar gelap dan ada raster. | 7 Suara normal Gambar bergulung (gambar bergerak ke atas/ke | bawah). Rujuk Rajah 8.2(a). {8 | Suara normat Raster satu garisan mengufuk. Rujuk Rajah 8.2(b). 9 | Swaaommal | Gambartekoyak Rojak Raja. ———*| Pio | tiadabunyi | Tiadaraten Pan | Sara normal Tiada rose, | j 2 | Bon desrn Gambar besa. Rojuk Rajah 82, | ae <7 (2) Gambar bergulung ke stas (©) Gambarteskoyake (@) Gambar besalj stau ke bawalsFy LANGKAH-LANGKAH KESELAMATAN 1. Keselamatan dirt Kecuaian semasa melakukan kerja boleh mengakibatkan kemalangan diri anda. Oleh yang demikian, ‘mematubi peraturan keselamatan dengan betul amat penting untuk mengelakkan diri daripada terlibat dengan sebarang kemalangan. Antara peraturan yang perlu diikuti dan diamalkan adalah seperti yang berikut (a) Cara berpakaian i, Memakai pakaian bengkel. fi, Memakai kasut bertebat dan bertumit rendah, fii, Tidak memakai barang kemas, iv, Tidak memakai tai leher (6) Stkap i, Sentiasa mematubi arabian. ii, Merancang aktiviti sebelum memalakan Kerja. iii, Melaporkan sebarang kerosakan, iv. Menggunakan alat yang betul v. Menggunakan alat mengikut prosedur yang ditetapkan. (0) Ficikal i, Sentiasa dalam keadaan sihat, ii, Tidak rabun warna, fii, Jelas pengiihatan. 2. Keselamatan slat (a) Sebelum melakukan aktiviti, pastikan: i. Keadaan tempat kerja baik dan sempurna fi. Peralatan ujian dalam keadaan baik iii, Peralatan tangan dalam keadean baik. (6) Semasa melakukan aktivit, pastikan: i, Menggunakan peralatan tangan yang sesuai dan betul. ii, Punca sambungan voltan bekalan AC dilindungi bagi mengelakkan daripada tersentuh, iii, Menggunakan julat alat pengukur dengan betul iv. Kekutuban meter volt DC disambungkan dengan betul apabils membuat pengukuran voltan DC. y. Voltan bekalan TV dimatikan apabila membuat pengukuran rintangan. (©) Selepas melakukan aktivti, pastikan: i. Alat ujian berfungsi dengan sempurna, ji, Matikan bekalan kuasa, iii, Peralatan disusun dengan kemas. iv. Keadaan tempat kerja kemas. 3, Langkah keselamatan ketika mengendalixan penerima TV. ‘TV ialah salah satu alat elektronik yang tidak mempunyai sambungan bumi, Pengubah memencil perlulah digunakan untuk mengelakkan daripada berlaku litar pintas ketika menggunakan alat uji. Kuar voltan | | | | ‘tinggi (kV) digunakan apabila mengukur voltan anod tiub gambar, Pastikan anda meminta kebenaran guru ‘erlebih dahulu sebelum membuat pengukuran voltan tinggi.Aktiviti 1 MENGENAL PASTI LITAR DAN MENGUJI SETIAP PERINGKAT PENERIMA TV WARNA ) 1. Mengenal pasti komponen. 2. Mengukur voltan DC menggunakan meter pelbagai 3. Mengukur bentuk gelombang menggunakan osiloskop. 4, Menyuntik isyarat frekuensi audio (AF) menggunakan penjane isyarat audio pada bahagian audio. Senarai bahan/peralatan Bil Babson east. akin coal | | 1 Penerima TV warna 5 Penjana corak ujian dan alat tambah 1 set 2Manual servis dan litarskema 6 Osiloskop dan alattambah set 3_ Meter pelbagai dan alattambah ‘set 7_ Pengubah memencil Tunit 4° Penjana isyarat audio dan alat tambah Iset | 8 | Kuar voltan tinggi unit | ‘Langkah kerja ‘Sambungkan bekalan penerima TV wama pada alat pengubah memeneil. ‘Sambungkan penjana corak ujian pada TV wamna, Hidupkan sct penerima TV wama. Dapatkan gambar corak ujian pada skrin TV dan bunyi nada pada pembesar suara, 4, Matikan penerima TV wama. Dengan merujuk litar skema penerima TV wama yang dibekalkan, kenal pasti kedudukan Komponen dan peringkat penerima TV wama. 5, Hidupkan semula penerima TV wamna. (a) Ukur voltan DC menggunakan meter pelbagai pada setiap kei IC dan transistor. Catatkan dapatan dalam Jadual 8.3 untuk IC, dan Jadual 8.4 untuk transistor. (b) Ukur bentuk gelombang menggunakan osiloskop pada setiap kaki IC dan transistor. Catatkan dapatan dalam Jadual 8.3 untuk IC, dan Jadual 8.4 untuk transistor. Catatan: Perbanyakkan jadval jika jadual yang disediakan tidak mencukupi. 6. Ukur voltan pemanas tiub gambar menggunakan meter pelbagai dan catatkan dapatan dalam Jadual 8.5, Ukur voltan tinggi tiub gambar menggunakan kuar voltan tinggi dan catatkan dapatan dalam Jadual 8.5. 8. Ukur voltan pada setiap kaki pengubah EHT (tegangan amat tinggi) pada bahagian ufuk. Catatkan bacaan nilai voltan dalam Jadual 8.6 dan nyatakan jenis voltan AC/DC yang diperoleh. 9. Suntikkan isyarat audio 1 kHz pada bahagian penguat frekuensi audio menggunakan penjana isyarat audio, Pada Jadual 8,7, tandakan (1 ) pada ruangan kesan pembesar suara,Jeduel 8.3 14 18 19 10 Jaduai 8.4 ‘Pemungut |ie ea ine Jadual 8.6 Roane eae Be eae) Wy ani 2 MENGESAN KEROSAKAN DAN MEMBAIK PULIH PENERIMATV WARNA) 1. Mengesan Kerosakan penerima TV warna dengan menggunakan alat uj 2, Menulis laporan mengesan kerosakan, —— . tan _Senarai bahan/peralat | eee Bil/Bahan/Peraiatan | Kuantith 1 Penerima TV warna dan alattambah |i set 6 (Penjana isyarat RF dan alattambah | 1 set 2 |Manual Tset_| 7 [Osiloskop dan alattambah = sot ‘Meter pelbagai dan alat tambah__—_iset_| 8 Pengubahmemencil 7 Tanit Penjana corak ujian Tset__ 9 Kuar voltan tinggi 7 Tanit 5 [Penjana isyarat audio dan alat tambah| I set i 1. Kesankan kerosakan penerima TV warna yang telah dirosakkan oleh guru dengan menggunakan alat uji 2. Talis laporan kerosakan dalam Borang A seperti yang terdapat pada Lampiran 2,katitam :+++++++ 2 Jawab semua soatan, 21. Rajah 8.3 Menunjukkan gambar rajah blok penerima TV wama. Namakan blok yang bertanda: + @ Blok3 2 @ Bloki + © Blok 17 t, encimpr Posen ts HW Hs Ho : Penguat 7 | Rajah 8.3 2, Nyatakan fungsi blok: (@) AFC (b) Penyahkod wama (©) Pengesan video 3. Namakan blok berikut merujuk Rajah 8.3. Nyatakan kesan kepada pembesar suara dan tiub gambar jika berlaku kerosakan, (a) Blok 12 Kesan pada pembesar suara Kesan pada tiub gambar () Blok 9 Kesan pada pembesar suara : Kesan pada tiub gambar (©) Blok 16 Kesan pada pembesar sara Kesan pada tiub gambar 24. Nyatakan kesan pada TV jika kawalan gandaan automatik (KGA) tidakKawalan frekuensi automatik Lar (Luminance) + Suntikan isyarat {Surin ieyarat ‘Aplikasi Elektrik dan Elektronik seeees Semanal rujukam ------- seeees Ghas@ri : ~ Dalam penerima radio FM, peringkat ini mengawal frekuensi pengayun ‘tempatan supaya pengayun sentiase pada frekuensi yang betul. Dalam penerima TV, peringkat ini berfungsi untuk mengendalikan pengayun uf pada frekuensi 15, 625 Hz, = Mennnjukkan keamatan cabaya atau kecerahan dalam maklumat waa dan ‘monokrom; maklumat lar adalah dalam isyarat Y. = Satu kaedah mengesan kerosakan di mana isyarat yang berkaitan disuntik ke ‘masuican sesuatu litar atau peringkst. ~ Satu kaedah mengesan kerosakan dengan cara mengesan kchadiran isyarat ppada keluaran sesuatu litar atau peringkat A.K Maini, 2000. Rapidex Television Technician's Course-Delhi: Pustaka Manal Delhi. Bernard Grob, 1975. Basie Television Principles and Servicing. New York: Me Graw-Hill Gaya Dewan Ealsi Ketiga, 1995. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, Istlah Kejurureraan, 2002. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka Kamus Dewan Edisi Ketiga, 2002. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka Md. Nasir Abdul Manan, 2002. Teknologi Televisyen. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka Mohamed Nazi Mustafa dan Abdul Ghani Ikhwan, 2003, Modul Pembelajaran Vokasional KBSM Pendawaian Domestik. Kuala Lumpur: Edusystem Sdn. Bhd, Tan Hock Gee, Teknologi Elektrit (untuk Sekolah Menengah Vokasional). Kuala Lumpur: Longman Malaysia.