Anda di halaman 1dari 15

P-1

BAJA- SD- P1-2016/2017 *Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Kota Surabaya
SANGAT RAHASIA BAJA - SD

MATA PELAJARAN

Mata Pelajaran : BAHASA JAWA


Jenjang : SD

PETUNJUK UMUM

1. Isikan identitas Anda ke dalam Lembar Jawaban Ujian Sekolah (LJUS) yang
tersedia dengan menggunakan pensil 2B sesuai petunjuk di LJUS.
2. Berilah tanda silang di depan nama mata ujian dan pilihan jawaban A, B, C,
atau D yang anda anggap benar pada LJUS.
3. Soal terdiri dari :
A. 35 Butir Soal Pilihan Ganda (No. Butir Soal 1 s.d 35)
B. 10 Butir Soal Isian (No. Butir Soal 36 s.d 45)
C. 5 Butir Soal Uraian (No. Butir Soal 46 s.d 50)
4. Periksa dan bacalah soal-soal sebelum anda menjawabnya.
5. Laporkan kepada pengawas ruang ujian apabila terdapat lembar soal yang
kurang jelas, rusak, atau tidak lengkap.
6. Tersedia waktu 120 menit untuk mengerjakan soal tersebut
7. Tidak diizinkan menggunakan kalkulator, tabel matematika atau alat bantu
hitung lainnya.
8. Periksalah pekerjaan anda sebelum diserahkan kepada pengawas ruang ujian.
9. Lembar soal tidak boleh dicoret-coret.

SELAMAT MENGERJAKAN

1. Rukun Agawe Santoso

BAJA- SD- P1-2016/2017 *Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Kota Surabaya
……………
Kadhangku,
Elinga rukun agawe santoso
Aku lan kowe ora isa urip ijen
Aku lan kowe kudu urip bebarengan
Pesen kang dikandhut geguritan ing dhuwur yaiku ….
A. Dadi wong aja ngandalake donyane
B. Aja ngandalake panguasa
C. Wong urip kudu rukun marang sapadha
D. Aja rumangsa bener dhewe

2. Miturut geguritan ing dhuwur, tegese tembung panguasa yaiku ….


A. derajad
B. pangkat
C. kedudukan
D. kekuasaan

3. Ibu : “Lho, kok jebule kowe Dit. Kapan tekamu?”


Dita : “…”
Ibu : “Rak yo padha selamet ta?”
Dita : “Inggih, awet saking pangestunipun Ibu, sedaya sami wilujeng.
Ukara sing trap kanggo njangkepi pacelathon ing dhuwur yaiku ….
A. Kalawingi sonten Bu
B. Kalawau sonten Bu
C. Kalawau dalu Bu
D. Enjing wau Bu

4. Wacanen kang patitis!


Cindhelaras
Jaman biyen ing Keraton Jenggolo, ana satriyo kang asmane Raden Putra, garwane
loro yaiku Dewi Limaran lan Dewi Cindhaka. Dewi Cindhaka duweni watak kang ala.
Gethinge marang Dewi Limaran kliwat - kliwat. Bola - bali wadul marang Raden Putra
sing ngelek - elekake Dewi Limaran.

BAJA- SD- P1-2016/2017 *Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Kota Surabaya
Raden Putra ngandel kandhane Dewi Cindhaka, banjur Dewi Limaran ditundhung
lunga saka Keraton Jenggolo. Kahanan wektu iku wusana Dewi Limaran lagi mbobot.
wekasan sing dikandhut ana wacan ing dhuwur yaiku….
A. dadi wong aja sok gething marang liyane
B. aja sok drengki srei
C. dadi wong aja gumedhe
D. sing gemati marang sapadha

5. Miturut wacan ing dhuwur sapa sing dhuweni watak kang becik …
A. Dewi Cindaka
B. Dewi Limaran
C. Dewi Khunti
D. Dewi Madrim

6. Jamu beras kencur iku klebu jamu tradisonal. Sing kanggo parem, cara panganggone
diwedakake ing perangane awak sing jarem, linu, utawa benjut jalaran kethuthuk utawa
kejegluk. Parem beras kencur kuwi duwe daya bisa ngilangi rasa jarem, kesel, linu, lan
gawe angete awak kang diparemi.
Wacan ing dhuwur kalebu wacan ….
A. diskripsi
B. narasi
C. eksposisi
D. argumentasi

7. Sing kalebu tembang dolanan yaiku ….


A. Gundhul-gundhul pacul, asmaradhana
B. Asmaradhana, Jamuran
C. Menthok-menthok, Cublak - cublak Suweng
D. Asmaradhana, Sluku-sluku Bathok

8. Prabu Puntadhewa watake lugu, jujur, lan lila. Tegese lila yaiku apa wae barang
darbeke, yen ana sing nembung njaluk mesthi diwenehake. Nadyan nyawane pisan ana
sing nembung njaluk, yo diwenehake.
Wacan ing dhuwur kalebu karangan narasi amarga ….

BAJA- SD- P1-2016/2017 *Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Kota Surabaya
A. maparake kedadian prastawa nyata utawa prastawa rekaan kanthi runtut

B. isine gambaran bab kahanan sawijining prastawa kanggo sing maca melu ndeleng,
krungu utawa ngrasaake
C. nyeritakake asal - usule panggonan sejarah
D. isine nyritaake kewan

9. Korban manungsa akibat flu burung ing Indonesia nganti 1000 wong. Korban kasebut
meh separuh ninggal donya. Penyakit flu burung disebabake virus H5N1.
Wacan ing dhuwur kalebu pawarta aktual amarga ngemu warta sing ….
A. nyata
B. rekaan
C. karangan
D. ringkesan

10 Bangkekane ….
. Panyandra sing trep kanggo njangkepi ukara ing dhuwur yaiku ….
A. nawon gong
B. nawon kemit
C. nawon madu
D. nawon - nawon

11 Nalika gunung kelud njeblug polahe wong-wong kaya …


.
A. gabah diinteri
B. mimi lan mintuna
C. kapuk diwusoni
D. jangkrik mambu kili

12 Kanggo nyukupi kebutahane Pak Cokro olehe nyambut gawe direwangi ….


.
A. udan tangis
B. adus kringet
C. adol gawe

BAJA- SD- P1-2016/2017 *Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Kota Surabaya
D. mbalang kering

13 Sawijine karangan kang kaiket dening guru gatra, guru lagu, lan guru wilangan diarani
. tembang ….
A. gedhe
B. tengahan
C. dolanan
D. macapat
14 Ing ngisor iki sing kalebu tembang macapat yaiku …
.
A. pucung, pangkur, balabak
B. wirangrong, sinom, kinanthi
C. girisa, pangkur, mijil
D. durma, mijil, pangkur

15 Tembang macapat nduweni paugeran: Basane Jawa anyar, nduweni guru gatra, lan
. nduweni guru ….
A. suara
B. lagu
C. sastra
D. madya

16 Mingkar mingkuring angkara


. Akarana karenan mardi siwi
Sinawung resmining kidung
Sinubara, sinukarta
Mrih ketata pakartine ngelmu kehung
Kang tumrap ing lemah jawa
Agama agenging aji
Guru wilangan lan guru lagu gatra kasiji yaiku ….
A. 7a
B. 7i
C. 8a
D. 8i

BAJA- SD- P1-2016/2017 *Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Kota Surabaya
17 Ringkesing crita, ing ngastinapura Dhang Hyang Drono nganakake olah senjoto marang
. murid-muride, yaiku Pandawa lan Kurawa. Pandhawa putrane Dewi Kunthi saka Prabu
Pandhu Dewananta Raja Ngastinopura. Ing gladen iku Pandowo tansah unggul ing jurid
amarga nduwe anggel-anggel.
Anggel-anggele Putra Pandhu Dewanata sing panenggak yaiku ….
A. kuku pancanaka
B. kuntho wijaya ndanu
C. gadha wesi kuning
D. panah pasopati

18 Marto angon bebek


. Ukara ing dhuwur yen ditulis aksara jawa dadi….

A. m/[toa[zo[fB[bk\

B. m/[noa[zo[[fB[bk\

C. n/[koa[zo[nJ[vk\

D. n/[noa[zo[nM[bk\
19 Jaman saiki diarani era globalisasi. Globalisasi saka tembung global lan sasi. Global bisa
. ditegesi proses mendunia. Dene sasi tegese proses. Dadi globalisasi bisa ditegesi proses
mendunia. Kene dayane ngrembakake ilmu pengetahuan lan teknologi. Negara ing
ndunya kaya-kaya ora ana batese. Sesambungan karo negara liyo saya cepet, kaya dene
Sumber informasi, sesambungan dagang, teknologi, budaya, lan sak pinunggalane saya
banter. Buktine kedadean kang ana negara manca wektu iki lan dina iki bisa langsung
dingerteni dina iki uga.
Irah-irahane wacan ing dhuwur sing trep yaiku ….
A. Kemajuan Jaman
B. Globalisasi
C. Kamardikan
D. Jaman Saiki

20 Jaman saiki wis dadi jaman globalisasi kang sarwo komputer. Komputer iku bisa
. nambahi pengetahuan kita. Nanging ugo bisa ngrusak mentale bangsa. Anane komputer
utawa internet iku ing pangajab bisa nambahi pengetahuan sing ana saisine donyo. Yen

BAJA- SD- P1-2016/2017 *Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Kota Surabaya
para siswa salah nggunaake komputer (internet) akibate dadi bocah sing ilmune
keblinger, tundhane lanang lan wadon nerak wewaler (tatanan) ora dhuwe suba seta lan
tata karma.
Mulane para siswa ayo padho nyengkuyung jaman globalisasi iku supaya para
siswa ora ketinggalan informasi saka negara manca sing migunani tumrap kemajuane
bangsa.
Ukara utama paragraf kasiji wacan ing dhuwur yaiku .…
A. komputer iku bisa nambahi pengetahuan
B. lanang lan wadon padha nerak wewaler
C. lanang lan wadon ora dhuwe tata karma
D. jaman saiki wis dadi jaman globalisasi kang sarwo computer

21 Negara kita sugih ing babagan jenise flora. Maceme flora arupa wit-witan urip ing alas.
. Kang dadi paru-parune ndunyo. Wit-wit an ing alas ngasilake oksigen kang migunakake
uripe manungso. Mulane kelestariane kudhu dijaga.
Ukara pitakon kang Trep kanggo wacan ing dhuwur yaiku ....
A. apa sing bisa ngasilake oksigen kanggo uripe manungso ?
B. apa wae wit – witan sing ana ing alas ?
C. maceme flora arupa wit-witan.
D. kelestarian flora kudhu dijaga.

22 Sinau dadi kewajibane bocah sekolah. Yen kepingin bijine apik yo kudhu sregep sinau.
. Kejaba iku kudhu bisa bagi wayah ....
Bocah sekolah yen kepingin nilaine apik kudu ….
A. sinau
B. dolan
C. ngelencer
D. turu

23 Wacanen wacan ing ngisor iki!


. Wacan 1
Wit klopo kuwi pancen migunani, mula kasebut wit sing serba guna. Tunase
didadeake lambang pramuka. Saka penelitian sing ana, woh kelapa iso kanggo obat TBC,
wasir, disentri, lan kolera. Woh kelapo uga bisa kanggo penawar racun.

BAJA- SD- P1-2016/2017 *Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Kota Surabaya
Wacan 2
Tanduran jagung salah sijine tanduran sing kelebu janganan lan woh-wohan. Jagung
salah sijine panganan sing iso ngganteni beras, mergo karbohidrate dhuwur. Cirine
tanduran iki yaiku godonge sing dowo lan dhuwure kira-kira 160 cm, rambute warna
abang wektu isih enom lan coklat wektu wis tuwo. Kandungan gizi tanduran iki yaiku :
banyu, asam kolat, vitamin A lan C, zat besi, lan vitamin B1.
Bedane wacan 1 lan wacan 2 yaiku ….
A. wacan 1 bab tombo menawa wacan 2 bab ciri lan kandungan gizine
B. wacan 1 bab kegunaane menawa wacan 2 bab janganan lan woh-wohan
C. wacan 1 bab kegunaane menawa wacan 2 bab ciri lan kandungan gizine
D. wacan 1 bab lambang pramuka menawa wacan 2 bab janganan lan woh-wohan

24 Sekar gambuh ping catur


. Kang cinatur polah kang kelantur
Tanpa tutur katula-tula katali
Kadal warsa katutur
Katutuh pan dadi awon
Tembang Macapat ing ndhuwur iku kalebu….
A. gambuh
B. pucung
C. kinanthi
D. Sinom

25 Bapak pucung
. Cangkemmu madhep mandhuwur
Sabamu ing sendhang
Penclokanmu lambung kering
Prapteng wisma, si pucung mutah kuwaya
Tembung sendhang tegese padha karo ….
A. gunung
B. sawah
C. kali
D. omah

BAJA- SD- P1-2016/2017 *Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Kota Surabaya
26 Sekar Pucung
. Murid iku wajib bekti lan mituhu
Pitutur ing dwija
Sabarang reh ati-ati
Tata krama empan papan katindakna.

Tembung kang kacithak miring tegese ….


A. sregep
B. kesed
C. manut
D. ndhablek

27 Manuk emprit … dadi murid ….


. Tembung kang mathuk kanggo njangkepi parikan ing dhuwur yaiku ….
A. isi wader ; pinter
B. isi lele ; gumedhe
C. nang kedhung ; nganyelake
D. nyucuk pari ; sing taberi

28 Dhasar bocahe ayu, nalika mlaku lembehane ….


.
A. mblarak sempal
B. kabur kanginan
C. mbanyu mili
D. saur manuk

29 Unen-unen kang isine kudu dibatang arane ….


.
A. pepindhan
B. cangkriman
C. parikan
D. paribasan

30 Cangkriman kang batangane nanas yaiku ….

BAJA- SD- P1-2016/2017 *Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Kota Surabaya
.
A. Pitik walik saba kebon
B. Pitik walik saba meja
C. Sega sakepel dirubung tinggi
D. Dikethok malah dhuwur

31 Sego … dirubung tinggi.


. Ukara sing cocok kanggo nglengkapi cangkriman ing dhuwur yaiku….
A. sapiring
B. sawakul
C. sakepel
D. saenthong
32 Assalammualaikum Wr. Wb.
. Bapak-Bapak, Ibu-Ibu, lan para sadherek sedaya. Tujuan anggen kula matur menika
bilih sakmangke pados pendamelan langkung rekaos. Pramilo saking menika mangga
sesarengan kita bukak wira usaha piyambak, inggih menika ternak lele. Mangke masalah
modal kula badhe rembukan kaliyan Bapak Lurah. Pramilo menika wulan ngajeng kula
lan penjenengan sedaya bikak rapat dhateng dalemipun Pak RW.
Isi teks pidato ing dhuwur yaiku ….
A. rapat wonten dalemipun pak rw
B. wirausaha ternak lele
C. golek gawean rekasa
D. perkawis modal
33 Wacanen teks pidato ing ngisor iki kanggo mangsuli pitakon nomer 33 lan 34 !
. Bapak-bapak lan ibu-ibu ingkang kinumartan. Saderengipun kulo aturaken sanget
maturnuwun amargi sampun nyempataken wekdalipun ngrawuhi acara ing dalu menika.
Wonten ing dinten menika mujudaken dinten ingkang penting, sebab dalu menika kita
sedaya saged ngempal dados setunggal ing panggonan punika. Alhamdulillah Koperasi
Barokah tambah maju lan sae.
Mila saking punika, kula selaku ketua koperasi, nyuwun supados Bapak/Ibu menawi
kersa blanja dhateng koperasi, insyaallah koperasi Barokah tambah maju lan kasil.
Tema pidato ing dhuwur yaiku ….
A. Koperasi Barokah luwih maju
B. lowongan pegawai Koperasi Barokah

BAJA- SD- P1-2016/2017 *Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Kota Surabaya
C. Koperasi Barokah arep tutup
D. Ngadeke koperasi Barokah
34 Ukara pambuka pidato ing dhuwur yaiku ….
.
A. Bapak–bapak lan ibu-ibu ingkang kinumartan, alhamdulilah koperasi Barokah
tambah maju lan sae
B. Bapak–bapak lan ibu-ibu ingkang kinumartan, nyuwun supados Bapak/Ibu menawi
blanja dhateng koperasi
C. Bapak–bapak lan ibu-ibu ingkang kinumartan, insyaallah koperasi Barokah tambah
maju lan kasil
D. Bapak–bapak lan ibu-ibu ingkang kinumartan, saderengipun kulo aturaken sanget
matur nuwun amargi sampun nyempataken wekdalipun ngrawuhi acara ing dalu
menika.
35 Assalamu’alaikum Wr. Wb.
.
Bapak kepala sekolah ingkang satuhu kinumartan. Para Bapak-Ibu guru ingkang kula
hurmati, kanca-kanca kelas enem, lan adhik-adhik kelas gangsal ingkang kula tresnani.
Ukara sing ditulis miring yen diowahi dadi ukara sing bener yaiku ….
A. Para bapak-bapak lan ibu guru ingkang kula urmati.
B. Bapak-ibu guru sekaliyan ingkang kula urmati.
C. Bapak-Ibu guru ingkang kula urmati
D. Bapak-bapak lan Ibu-ibu guru ingkang kula urmati.

Isinon ceceg-ceceg ing ngisor iki !


36 Tuku buku
.
Aksara jawa iku yan dilatinake dadi ….

37 Bukune … (gawa) Reno.


. Tembung gawa sing bener yaiku ….

38 Raden Arjuna satriya ing …..


.

BAJA- SD- P1-2016/2017 *Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Kota Surabaya
39 Ngundhuh jagung, yen ditulis aksara jawa yaiku ….
.
40 Wujudipun namung alit gandul-gandul
. Mapan ing talingan
Agemane para putri
Yen tan nggawe sinawang prayoga
Batangane tembang pucung ing dhuwur yaiku ….

41 Kinanthi
Anoman malumpat sampun
Prapteng witing nagasari
Mulut mangandhap katingal
Wanudya ayu tur aking
Tembang Kinanthi ing dhuwur nduweni guru lagu lan guru wilangan ….

42 Anak polah Bapa kepradah.


Paribasan ing dhuwur tegese ….
43 Adi lan Amir padha dolanan gundhu ing ngarep omah. Dumadakan Ardi teka banjur
. njupuk gundhune Amir. Amir nangis amarga ara wani karo Ardi. Sabanjure Amir
madulake Ardi marang kangmase kang arane Joko. Sesuke Joko ketemu Ardi, banjur
Ardi dithuthuk sirahe.
Cerita ing dhuwur, yen digawe bebasan unine ….

44 Dikethok malah dhuwur, tegese ….


.
45 Cangkriman sing trep kanggo batangan gambar ing dhuwur yaiku ….
.

Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki kanthi patitis!


46 Jaman biyen ing salah sawijining desa ana mbok randha sing urip dhewe ora dhuwe
. anak lan dulur. Anggone ndonga mbok randha ing omahe kuwi keprungu Buto Ijo sing

BAJA- SD- P1-2016/2017 *Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Kota Surabaya
kebeneran liwat kono. Buto Ijo ngomong menawa bisa nulungi menehi anak. Mbok
randho nandur wiji timun ing kebone Buto Ijo. Sawise tukul ana salah sijine timun sing
aneh-anehi. Rupane kuning emas gedhene sak guling. Timun iku banjur pecah lan ing
njero timun ana bayi manungsane.
Mbok randha ngucapne syukur marang gusti banjur bayi iku dijenengake Timun
Mas. Sakwise Timun Mas dewasa, mbok randha kelingan janjine marang Buto Ijo,
menawa arep menehake Timun Mas. Mbok randha ngimpi ketemu pertapa ing Gunung
Gandhul sing bisa nulungi Timun Mas supaya ora dijupuk Buto Ijo.
Mbok randha ngongkon Timun Mas supaya melayu sak cepet-cepete lan adoh saka
omah. Timun Mas nguncalake buntelan kang isine terasi lan dadi segara lendhut kang
jeruh. Buto Ijo kecemplung lan kangelan mentas lan mati kelelep. Timun Mas selamet
lan urip tentrem karo mbok randha.
Sapa paraga utamane dongeng ing dhuwur lan kepriye watake ?

47 Tulisna jenenge Pandhawa Lima sing runtut!


.

48 Wacanan
. Antonio Santi Giuseppe Meucci ing San Frediano, tanggal 13 April 1808. Antonio
Santi Giuseppe Meucci iku penemu kebangsaan Italia sing nemukake alat komunikasi
moderen yaiku telepon.
Umume sing dikenal iku Alexander Geaham Bell. Ananging saktemene jenenge
Antonio Meucci imigran saka Firence (Florence), Italia. Deweke nyiptakake telepon
tahun 1849 lan wis dipatenake tahun 1871. Jer basuki mawa beya, tepak tahun 1871 ora
cukup dhuwite kanggo bayar telepon. Wonge isone bayar paten telepon sementara.
Maksude setahun lan kudu diperpanjang ing tahun sangarepe.
Tulisen informasi sing kok weruhi ing dhuwur !

49 Jelasna perbedaane paribasan lan sanepa!


.
50 Gaweo 2 ukara pembuka pidato sing cocok kanggo tema perpisahan lulus sekolah!
.

BAJA- SD- P1-2016/2017 *Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Kota Surabaya
BAJA- SD- P1-2016/2017 *Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Kota Surabaya

Anda mungkin juga menyukai

  • Lat Ipa Pubertas
    Lat Ipa Pubertas
    Dokumen6 halaman
    Lat Ipa Pubertas
    Ananta Kharismadi
    Belum ada peringkat
  • Baja P3
    Baja P3
    Dokumen15 halaman
    Baja P3
    Ananta Kharismadi
    Belum ada peringkat
  • Baja P2
    Baja P2
    Dokumen15 halaman
    Baja P2
    Ananta Kharismadi
    Belum ada peringkat
  • Warjem
    Warjem
    Dokumen28 halaman
    Warjem
    Ananta Kharismadi
    Belum ada peringkat
  • Warjem
    Warjem
    Dokumen22 halaman
    Warjem
    Ananta Kharismadi
    Belum ada peringkat
  • BarangNEW
    BarangNEW
    Dokumen2 halaman
    BarangNEW
    Ananta Kharismadi
    Belum ada peringkat
  • SK Uks 2020-21
    SK Uks 2020-21
    Dokumen4 halaman
    SK Uks 2020-21
    Ananta Kharismadi
    Belum ada peringkat
  • 1.1.a1.tata Tertib Sklh....
    1.1.a1.tata Tertib Sklh....
    Dokumen18 halaman
    1.1.a1.tata Tertib Sklh....
    Ananta Kharismadi
    Belum ada peringkat