$1$*5$0$6
$GULDQD0DUtD2UWL]&RUUHD%LOLDQ$OFLGHV-LPpQH]5HQGyQ/XLV5RGULJR9LDQD5XL]
$%675$&7 $%675$&7 $%675$&7 $%675$&7 $%675$&7
1hls ertlclo enelvzos tho 1085
th
toxt o tho comlc strlp \eelde. lt usos en
enelvsos schomo thet lncludos grephlcel olomonts such es tvpogrephv, color,
lmegos, end speco dlstrlbutlon elong wlth tho llngulstlc lovols such es sound,
morphologv, svntexos, somentlcs, end pregmetlcs. 1ho doconstructlon shows
how tho toxt crltlclzos tho netlonellsm thet ls propegetod through olclel
lenguego: tho contrest wlth othor rosourcos uncovors tho euthors stend on
thls ldoe. 1ho scholer dlscourso ls ono o tho most dotormlnlng moens ln tho
consolldetlon o ldoologlos: end Oulno prosont e scono thet hlghllghts how
tho oducetlon procoods to sot tho oundetlons or tho thlnklng o tho colloctlvltv.
.(< :25'6 .(< :25'6 .(< :25'6 .(< :25'6 .(< :25'6
Crltlcel enelvsls o tho spooch- powor- llngulstlcs- netlonel ldontltv
3UHVHQWDFLyQ
El ob|oto do osto trebe|o os ol enellsls dol toxto
1085 dol Comlc \eelde
2
, lncluldo on ol llbro
numoro sloto do le sorlo, ouo prosonte une critlce
el dlscurso oscoler, eutorie do oeouin Selvedor
levedo, conocldo on nuostro modlo con ol
soudonlmo do Oulno. A trevos do une chloullle
eperontomonto lnoconto, ol eutor roloxlone sobro
le socloded v prosonte critlces modlento hlstorlotes
do humor. Es une mozcle do poslmlsmo v
humenlsmo le ouo lo he llovedo e dostecerso on
los embltos letlnoemorlceno v mundlel. El mlsmo
elrme ouo su emllle he sldo do poslclonos politlces
muv uortos, el punto ouo sus pedros huvoron do
Espene por ol roglmon do lrenco.
El enellsls critlco so propono dovoler les poslclonos
o lntonclonos dol eutor v les ostretogles dlscurslves
ouo so utlllzen on sus producclonos, lo cuel no so
llmlte e le doscrlpclon do les ormes llng0istlces,
puos tlono on cuonte otros espoctos ouo eporten
el sontldo, telos como los contonldos
perellnguistlcos, le sltueclon comunlcetlve, los
espoctos contoxtuelos dol ordon do lo culturel o
ldoologlco.
Sl blon, on un enellsls critlco no oxlsto un unlco
osouome nl ol plentoemlonto do un eutor os
sulclonto, por ostretogle motodologlce os
lmportento edopter elgune linoe. En ol prosonto
trebe|o, ol osouome do enellsls os ol plentoedo
por \en ll|k on ol toxto /DLGHRORJtD i1999i. Pere
osto eutor, ol enellsls lncluvo olomontos grelcos
como le tlpogreie, ol color, les lmegonos v le
dlstrlbuclon dol ospeclo, e le per con los nlvolos
llng0istlcos como: sonldos, morologie, slntexls,
somentlce v pregmetlce. 1odos los olomontos so
roleclonen ontro si v eporten el sontldo dol
dlscurso.
le dosconstrucclon protondo doscubrlr le ldoologie
crltlcede on ol toxto v le lntonclon dol eutor. En
osto sontldo, soren ob|oto do enellsls los dlvorsos
mocenlsmos ouo contrlbuvon el to|ldo dlscurslvo:
pelebres, lmegonos, grelcos, gostos, sllonclos.
3XQWRGHSDUWLGD
Exlston tondoncles humoristlces con uortos
lntonclonos do critlce ldoologlce: os ol ceso do le
obre do Oul no. En gonorel , sus l octoros
doscubron, on perto, ol sontldo critlco ouo los
subveco. Poro l e sustontecl on do l es
lntorproteclonos oste dotormlnede por un trebe|o
llng0istlco. El enellsls critlco dol dlscurso
constltuvo une eltornetlve toorlce v motodologlce
ouo pormlto oxpllcer les ostretogles rotorlces
utlllzedes on le producclon do los ooctos do
sontldo dosplogedos on ol toxto. El dlscurso
oscoler slompro so he consldoredo como uno do
los modlos pere propeger v mentonor les
ldoologies. Por ollo, enellzer une hlstorlote do
humor sobro ol tome oducetlvo, como le 1085 do
Oulno, os lntorosento pere los ostudlos llng0istlcos,
puosto ouo pormlto trescondor ol nlvol moremonto
lnormetlvo o lr mes elle, lo cuel proclse doserroller
concloncle motedlscurslve. Es un o|orclclo do
lntorproteclon, do dosontrenemlonto do les
lntonclonos, on roleclon con les vlslonos do mundo
dol eutor v do su contoxto, contrlbuvondo esi e
le compronslon do osto gonoro dlscurslvo.
Por lo tento osporemos contrlbulr e le
cerectorlzeclon dol comlc do humor critlco, dosdo
ol enellsls critlco dol dlscurso, pere dosontrener le
ldoologie dol dlscurso oscoler, tel como lo prosonte
Oulno on une hlstorlote do \eelde.
\en ll|k i1994i sonele como, roclontomonto, on
ol cempo do los ostudlos dol dlscurso he surgldo
un onoouo critlco. lnlcledo como llng0istlce
critlce, con le publlceclon dol llbro /HQJXDMH\FRQWURO
do kogor lowlor, ol enellsls critlco dol dlscurso o
ACl constltuvo un roplentoemlonto do los
onoouos 'ormelos do le llng0istlce, ouo no so
lntoroseben por los contoxtos politlco v soclel dol
longue|o on uso: monos eun on noclonos mes
critlces como podor, domlneclon, doslguelded
soclel. El eutor elrme ouo ol ACl tuvo
entocodontos on le '1oorie Critlce do le Escuole
do lrenkurt, v on trebe|os do eutoros como
louceult, Bourdlou v Hebormes.
'LVFXUVRHVFRODUHLGHRORJtDHQPDIDOGD
Auau|amas. Vo|umeu 5. h 1O. pp. 15-27 - lSSh 1G92-2522 - Eue|o/juu|o de 2OO7/14O p. Nede|||u. Co|omb|a
$1$*5$0$6
El enellsls critlco dol dlscurso oste roleclonedo con
ol uso v ol ebuso dol podor, v con les ormes
llng0istlces do su producclon v roproducclon, ouo
so slrvo do les toories o motodos do llng0istlce,
do enellsls dol dlscurso v do otres cloncles soclelos
ouo puodon contrlbulr e osto tlpo do ostudlo. lo
ehi ouo le lnvostlgeclon on ACl osto besede on
toories como rotorlce, ostllistlce, enellsls
convorseclonel, pregmetlce, soclollng0istlce v
pslcologie dol procosemlonto dol toxto. Adomes,
so epove on toories soclologlces v politlces pere
dosontrener les roleclonos ontro toxto v contoxto.
En osto sontldo, ol eutor roselte le lmportencle do
dolnlr ol podor:
Pete :omotcn+ct c| eouo +c oo+ct +|:ut|:o nc:c|-
|emo eoct un oo:o e:ct:e +c| oo+ct. Pot :on|eu|cn-
|c, +c||n|tc ccn:|e|mcn|c c| oo+ct io:|e|i cn |ctm|-
no +c :on|to|: c +c:|t c| {uc un etuoo o |n|||u:|on
c|ct:c ootc o|te octone. l|:|o :on|to| ouc+c ct
:oct:|||:o. E|o c, :on|to| |||:o +|tc:|o +c| :uctoo,
:omo cn c| :eo +c |e m|||:|e, c| oo+ct oo||:|e| o c|
oo+ct +c |omotc ootc mu|ctc cn :eo +c :|o|cn-
:|e c\||e. S|n cmoeteo, c| oo+ct +|:ut|:o c, m4
o|cn, mcn|e|. E un mc+|o oete :on|to|et |e mcn|c
+c o|te octone e, e|, |emo|cn :on|to|emo |n+|-
tc:|emcn|c u e::|onc |u|ute. .lc |e| uct|c,
cn:on|temo +o tc|e:|onc o4|:e cn|tc c| oo+ct e c|
+|:uto: une c c| oo+ct +c :on|to|et c| +|:uto e
o|te c| oo+ct +c| +|:uto oete :on|to|et |e mcn|c
+c |e octone. E| ACl +coc, +c+c |uceo, um|n|-
|tet |u|:|o mue +c|e||e+o +c c|e tc|e:|on cn|tc c-
|tu:|ute +c| +|:uto e u :on|c\|o o:|e|c e oo||-
||:o. A+cm4, +coc +c:t|o|t e c\o||:et :omo c\e:|e-
mcn|c |e|c c|||c +c oo+ct :on|to|en :u4|c eoc:|o
+c |o |c\|o e :on|c\|o ouo||:o e :omo c|o |n||u-
ecn cn |e mcn|c +c |e octone e oo|o|cmcn|c cn
u e::|onc. \en ll|k, 1oun. llscurso v donoml-
neclon: Crendos conoroncles. Bogote, Unl-
vorslded Neclonel do Colomble 2004.
En ol doserrollo do los ostudlos dol longue|o, so
he evenzedo ostonslblomonto on ol conocl-
mlonto do los toxtos v les ormes dlscurslves,
poro eun sebomos muv poco do les roleclonos
ouo so osteblocon ontro ostos v sus contoxtos.
\en ll|k sostlono ouo une do les prlmores coses
do les ouo so nocoslte sor consclonto pere
enellzer un dlscurso os ouo 'los contoxtos no
osten 'e|| e|ucte`, como les sltueclonos soclelos,
slno 'e{u| e+cn|to`, os doclr, on le monto do los
usuerlos do le longue: porouo les coses ouo osten
ehi euore, les proplodedos do les sltueclonos
soclelos no puodon, dosdo luogo, lnluoncler ol
dlscurso dlroctemonto: puodon hecorlo solemonto
por modlo do les ormes on les ouo los usuerlos
do le longue cn||cn+cn o :on|tuecn ostes
proplodedos do le sltueclon" i2004: Peg. 13i.
No os ol gonoro dlscurslvo lo ouo lnluvo on lo
ouo so dl co, sl no l es l ntorprotecl onos o
construcclon do dlchos rolos soclelos: los
contoxtos son constructos sub|otlvos do lo ouo
os rol ovento on l es sl tuecl onos socl el os,
donomlnedos on pslcologie, modolos montelos.
Sogun ol eutor, cstos modolos montelos dolnon
les oxporloncles porsonelos do comunlceclon v
hecon perto do le momorle porsonel, eutoblogre-
lce v oplsodlce. lo mo+c|o mcn|e|c coc:|e|c {uc
:on|tu|mo +c nuc|te c\oct|cn:|e :omun|:e||:e c
||emet4n PRGHORV GH FRQWH[WR R VLPSOHPHQWH
FRQWH[WRV i2004: Peg. 13i
Une do les prlnclpelos ostretogles dol podor os le
menlpuleclon do los modolos montelos: pere
hecorlo so rooulorodol dlscurso: pelebres, toxtos,
muostres do heble o lmegonos. Es proclsemonto
e trevos dol dlscurso publlco como so construvon
les roprosonteclonos soclelos, os doclr, los
contoxtos. &RQWURODU ODV SURSLHGDGHV GHO FRQWH[WR HV
ODSULQFLSDOIRUPDFRPRODVpOLWHVGRPLQDQWHVFRQWURODQ
HOGLVFXUVR\pVWHVHHMHUFHVHOHFFLRQDQGRFXLGDGRVDPHQWH
TXLpQ SXHGH KDEODU R HVFULELU HQ OD SDOHVWUD S~EOLFD R
TXLpQHV FRQWURODQ D GLFKRV KDEODQWHV \ HVFULWRUHV
i2004: Peg. 20i.
Pere ol ACl, los tomes o mecroostructures
somentlces cumplon un pepol rolovento on le
construcclon do los modolos montelos, puosto
ouo oste lnormeclon os le ouo ontre e pertlclper
do le momorle e lergo plezo v le ouo dolno les
poslbllldedos do producclon v compronslon
$GULDQD0DUtD2UWL]&RUUHD%LOLDQ$OFLGHV-LPpQH]5HQGyQ/XLV5RGULJR9LDQD5XL]
$1$*5$0$6
!. ANLl5l5 CRFlCO
1.1 1lPOCkAllA:
Vieta !: El toxto oscrlto por le meostre oste
on lotre curslve menuscrlte. So roselte con doblo
linoe do subrevedo le pelebre 'Neclonel", pere
mercer onesls on le lntonclon do le proosore v
do Oulno. le rezon pere dostecerlo os logrer un
mevor lmpecto on ol dosonleco. le le ldoe do
tredlclonel, ologento, corrocto, vordedoro,
modolo, do lo ouo vlono do le culture v do lo
buono, do lo roleclonedo con ol buon vlvlr. So
roleclone le orme v ol contonldo do Hlstorle
Neclonel con ol ostllo grelco do le uonto
tlpogrelce v el mlsmo tlompo unclone como
titulo dol toxto enellzedo. Pere \en ll|k, osto
corrospondo con l e oxpl l cl tecl on do l e
mecroostructure ouo tlono gren lnluoncle on le
trensmlslon do le ldoologie puosto ouo roselte ol
tome o lnduco ol modolo montel.
Vieta 2: El toxto oste oscrlto on mevuscule
sostonlde: 'BlEN, \lS OUEkllAS: A EN ANOS
AN1EklOkES UlS. HAN llO APkENllENlO
C\O lUE lOkANlOSE lO OUE HO
CONS1l1UE lA ESENClA \lS\A lE NUES1kA
NAClONAlllAl c\EklAl`" con lotre menuscrlte
llemede Pelo Soco, corrospondlonto el ostllo
tredlclonel do oscrlture, os doclr, suporostructure
dol comlc oleboredo por Oulno.
Vieta 3: El toxto ocupe le mlted suporlor dol
cuedro. Es ostllo bold o nogrlte on mevuscule
sostonlde 'EAH'". Este toxturlzede, os doclr, no
nogre dol todo. Este temblon os une poslclon do
rolovencle, poro oste voz puodo ontondorso como
une ostretogle dol dlscurso do roslstoncle.
1.2 \EC1OkES CkAllCOS:
Vieta !: le mlrede do le proosore epunte el
toxto, le meno con le tlze heco onesls on le
sogunde linoe do subrevedo. le poslclon do le
proosore, dendo le ospelde e les ostudlentos, so
puodo lntorproter como ouo oste do ospeldes el
mundo, e le roellded, como lo he ostedo le oscuole
tredlclonel e lo lergo do le hlstorle.
Vieta 2: El globo do dlelogo ocupe le mlted
suporlor dol cuedro, lo ouo lo de mevor
lmportencle por le |orerouie vlsuel.
le meno do le doconto onetlze lo ouo so oste
dlclondo v rouorze ol concopto dendolo
coromonloslded. So utlllze ol rocurso do les linoes,
pere lndlcer movlmlonto. le mlrede do le doconto
oste l|e, e le elture dol horlzonto, hecle les
ostudlentos: eunouo ostes no eperocon on osto
cuedro. le poslclon do eouolle, mes errlbe ouo les
ostudlentos, lndlce ouo os olle oulon tlono ol podor
dontro dol eule, poro roprosonte un podor mes
uorto: ol Estedo.
Vieta 3: les ostudlentos tlonon su mlrede el
ronto v sus menos sobro ol pupltro on poslclon
etonte, oxcopto \eelde oulon so oncuontre con
los brezos cruzedos, croendo une berrore ontro
olle v les domes ostudlentos: do otro ledo, su
mlrede os do dosconclorto. Aoui so prosonte un
contresto ontro ol dlscurso menlpuledo do le
mevorie v une mlnorie oulon tlono le cepeclded
cognltlve-dlscurslve, sogun \en ll|k, pere osceper
e le menlpuleclon do su modolo montel.
1.3 COlOk:
Vieta !: En ol ondo do le vlnote proveloco ol
color nogro do le plzerre, lo ouo pormlto derlo un
mevor lmpecto el toxto oscrlto sobro olle: 'Hlstorle
Neclonel" . le eperloncle islce do le proosore
pormlto vor ouo obodoco e une lmegon
ostorootlpede do mu|or edulte, sorle, blon
orgenlzede islcemonto, con rope llmple v buones
menores el comporterso.
Vieta 2: El rocuedro nogro do le plzerre no tlono
tente uorze como on ol entorlor, so vuolvo soporto
grelco como ondo on le ospelde do le doconto ,
pormltlondo llmploze on ol movlmlonto do su
meno, lo cuel so convlorto on ol punto do 'onesls
grelco" sobro ol ondo blenco.
$GULDQD0DUtD2UWL]&RUUHD%LOLDQ$OFLGHV-LPpQH]5HQGyQ/XLV5RGULJR9LDQD5XL]
$1$*5$0$6
Vieta 2: El toxto oscrlto os congruonto con le
poslclon corporel do le proosore. le pelebre
'BlEN" conocte con 'Hlstorle Neclonel", os do
eprobeclon. So utlllze un vocetlvo: '\lS
OUEkllAS", lo ouo heco el dlscurso mes emlller
v corceno. lo mlsmo ocurro cuendo le proosore
so lncluvo el moncloner: 'NUES1kA
NAClONAlllAl". Adomes, ol dlscurso so vuolvo
mes coromonloso, el user ol pronombro
'US1ElES". le doconto oste heclondo consclontos
e les ostudlentos dol procoso do eprondlze|o v
epropleclon do los concoptos, como elgo ouo vlono
dol pesedo, el lguel ouo le neclonellzeclon. le
oreclon no omploze con ol su|oto slno con ol
complomonto clrcunstenclel do luger: luogo heco
un contresto ontro los tlompos vorbelos pesedo v
prosonto, modlento le lncluslon do le poriresls
vorbel 'hen ldo eprondlondo", le cuel, como
prosonto porocto contlnuo, undo ol pesedo, le
hlstorle v ol prosonto, dendo le ldoe do un
prolongedo v leborloso procoso. Estes
proposlclonos son un proembulo ouo lo pormlto
ormuler le progunte e pertlr dol toplco
'NAClONAlllAl": le progunte os ormulede
ostretoglcemonto e pertlr do eouol rooronto do
gren olcecle slmbollce.
'c\EklAl`" os une orecl on con vorbo v
complomontos olldldos, v os une progunte
elrmetlve, le cuel lntroduco une dude v el mlsmo
tlompo de le peute pere ouo les ostudlentos
rosponden posltlvemonto: os un ostorootlpo do
progunte v do rospuoste, puos ospore un rosultedo
evoreblo eunouo el mlsmo tlompo so oste
roclblondo une rospuoste contrerle. So rocurro
el uso do ollpsls, cuves lmpllcetures so oxploten
on ol onuncledo, gonorendo le emblg0oded. Al
mlsmo tlompo, os un rocurso rotorlco ouo cumplo
con le unclon etlce do mentonor ol contecto
ontro los heblentos.
Vieta 3: EAH os une pelebre ouo sustltuvo
tode le oxproslon ouo le proosore hebie plentoedo
on le vlnote numoro dos, os doclr, so prosonte ol
onomono slntectlco do le ollpsls. En otres pelebres,
tlono velor proposlclonel.
5. 5EMNTlCA
Vieta !: El slntegme tlono velor proposlclonel,
morcod e le l|oze do les pelebres on ol uso, lo cuel
pormlto une eporture dol dlscurso con un gredo
lmportento do concroclon, poso e lo ebstrecto dol
tome.
Vieta 2: Hev une lntonclon menlloste do le pro-
osore el hecorlos consclonto ol procoso do epron-
dlze|o e les ostudlentos. El concopto do ldontlded
neclonel os slmbollco, eludo e un rooronto gonorel,
ouo tlono vlgoncle tento on le Argontlne do le opoce
do le publlceclon como on otros peisos, do tel
menore ouo puodo sor ob|oto do une dlscuslon
ldoologlce ronto el concopto do neclonellded.
'ESENClA" tlono une cerge ldoologlce v somentlce
muv lntorosento, ve ouo so donomlne con osto
nombro e roelldedos trescondontelos ouo
constltuvon ol undemonto do elgo, os ol nucloo
elrododor dol cuel so puodon ertlculer verlos
ectoros, os lo ouo cerectorlze o de ldontlded.
Vieta 3: So note une l ntoncl on do l es
ostudlentos el eprober lo ouo so los oste
proguntendo. Este eprobeclon os emblgue
porouo no peroco ouo ol l es ostuvl oren
contostendo consclontomonto, slno ouo su
rospuoste puodo obodocor e lo omotlvo do le
sltueclon v e le menlpuleclon montel do le ouo
son ob|oto. En contresto, \eelde so constltuvo
como une rocoptore ouo oncuontre un slgnllcedo
dloronto e le progunte ormulede por su proosore
v menlloste lnconormlded con su gosto v su
sllonclo: de e ontondor ouo no heco perto dol
ponsemlonto comun e sus compenores v ol hocho
do ouo so comporto como un rocoptor dloronto
os le ostretogle rotorlce dol eutor pere gonorer
sontldo v proponor une critlce el dlscurso oscoler.
lol toxto so puodo lnorlr ouo \eelde os une
rocoptore con un modolo montel mes complo|o,
do ehi su cepeclded critlce. El porsone|o os un
rocurso dlscurslvo ouo ol eutor utlllze pere sonter
sus poslclonos.
$GULDQD0DUtD2UWL]&RUUHD%LOLDQ$OFLGHV-LPpQH]5HQGyQ/XLV5RGULJR9LDQD5XL]
. PROPO5lClONE5
\lnote 1:
\lnote 2:
AnaIisis proposicionaI
Nuostro tome do koloxlon on le
soslon do hov os le 'Hlstorle Neclonel"
Estructura superficiaI
HlS1OklA NAClONAl
5
AnaIisis proposicionaI
BlEN os un conoctor do eporture, os une veloreclon ouo esogure
ouo ol tome dol ouo so ve e hebler os posltlvo o lmportento. En
tormlnos ectlcos, unclone como une convocetorle el eudltorlo
ouo prodlspono une ectltud. 1odo osto eperoco roorzedo con ol
vocetlvo Ml5 OUERlDA5, como lndlcedor do emlllerlded,
corcenie v eocto.
YA EN AO5 ANTERlORE5 os un mocenlsmo do lntonsllceclon
iBrlz, Antonlo 2000i: so lo de proleclon el tlompo v os un ector do
cohoroncle on le modlde on ouo oste on roleclon eneorlce
iCesemlglle, Holone. 1999i con ol concopto do hlstorle.
US1ElES HAN llO APkENllENlO
Proposlclon con vorbo trensltlvo
4
ieprondori ol cuel prosupono
un complomonto dlrocto, ouo on osto ceso no os un 'ouo" slno
un 'como".
Es une oreclon ectlve on prosonto contlnuo.
'CMO FUE FORlANDO5E" 1emblon os une construcclon
ectlve: poro no hev su|oto ouo le roellco. El SE roloxlvo os ol ouo
plentoe emblg0oded do coulon lo roellzo`, o colle mlsme so roellzo`
Aoui so utlllze ol olomonto roloxlvo pere no eslgner un su|oto
rosponseblo do le ecclon iSo eludo el gonorlco do le hlstorlei. El
onuncledo no tlono un su|oto oxpliclto, oste lndotormlnedo, os un
su|oto slmbollco ouo tlono merces on ol dlscurso.
LO OUE HOY CON5TlTUYE LA E5ENClA Ml5MA DE
NUE5TRA NAClONALlDAD: Es une construcclon ectlve ouo
tlono une gren cerge somentlce, ve ouo eludo e lo petrlotlco, e lo
mes lmportento dol luger dondo so neco.
1lono lmplicltos telos como: ... ouo tongo rezon:... ouo sebon
oso:... ouo os esi.
Estructura superficiaI
BlEN, \lS OUEkllAS: A EN
ANOS AN1EklOkES US1ElES
HAN llO APkENllENlO
C\O lUE lOkANlOSE lO
OUE HO CONS1l1UE lA
ESENClA \lS\A lE NUES1kA
NAClONAlllAl.
c\EklAl`
'LVFXUVRHVFRODUHLGHRORJtDHQPDIDOGD
Auau|amas. Vo|umeu 5. h 1O. pp. 15-27 - lSSh 1G92-2522 - Eue|o/juu|o de 2OO7/14O p. Nede|||u. Co|omb|a
$1$*5$0$6
Vieta 3:
7. NOMlNALlZAClONE5
le doconto nombre l does dol topl co con
sustentl vos ebstrectos como: ESENCl A,
NAClONAlllAl, \EklAl, dendolos un luger
do compronslon v oxlstoncle. En llng0istlce
cognltlve iCuonce v Hllortv. 2000i osto os un
rocurso pere concroter on ol toxto contonldos
dlusos v ebstrectos, pere prosonterlos como
un concroto, slntotlzendo v comprlmlondo, con
pelebres, slmplos roelldedos ouo connoten
multlpllclded do sontldos. Es un rocurso do
lconlzeclon.
7.1 COHEkENClA lOCAl ClOBAl
En ol toxto oste prosonto le socuoncle do
proposl cl onos esi como l e
rol ecl on uncl onel ontro l es
mlsmes. Hev cohoroncle globel,
ve ouo so mentl ono ol o| o
tometlco 'Hlstorle Neclonel" v hev
doserrollo do ol e lo lergo do le
cerlceture, por tento, so esumo
como une oxproslon nomlnel ouo
slrvo como mecroproposlclon. le
suporostructure prosonte une
nerrecl on con l ntoncl on
ergumontetlve, so doserrolle on
tormlnos do cuedro do eporture
on le vlnote 1: le proposlclon
'Hlstorle Neclonel" lntroduco ol
tome dol ouo so ve e hebler v, e le
Estructura superficiaI
EAH'
AnaIisis proposicionaI
le pelebre oeh' so constltuvo como une proposlclon emblgue, ve ouo
puodo contonor ldoes como:
1. Si, ostemos totelmonto do ecuordo.
2. Siion lnglos colooulel nortoemorlcenoi, como ostretogle critlce dol
eutor .
Es une roleclon eneorlce por ollpsls iBrlz,2000i. So rospondo
elrmetlvemonto e les proguntes lmplicltes i...ouo tongo rezon: ...ouo
sebon oso: ...ouo os esii.
voz, slrvo do titulo: on ol cuedro do doserrollo,
les proposlclonos so roleclonen do menore
contrestlve ontro ol evor v ol hov, lo cuel oste
mercedo por los tlompos vorbelos. Adomes, le
pelebre '\EklAl" os ol olomonto llng0istlco
ouo lntroduco le emblg0oded o ol contresontldo
con lo ouo so vonie dlclondo, os un punto do
glro dosdo dondo so produco ol dosonleco. En
ol cuedro lnel hev un clorro on ol dlscurso,
con une rospuoste lnosporede: oeh: le cuel
temblon podrie gonorer roloxlon por perto dol
loctor. Puodo rovlserso ouo ol toxto tlono une
socuoncle nerretlve muv clere, como ostretogle
pere ergumonter une critlce e le ldoologie dol
dlscurso oscoler. Es un toxto ergumontetlvo ouo
comblne lo llng0istlco v lo grelco, ve ouo logre
une complomonterloded ontro los onuncledos
v les lmegonos pere der mevor
contundoncle e los ergumontos.
En cuento e le lntonclon
comunlcetlve dol toxto iSoerlo.
1980i, podrie elrmerso ouo ol eutor
ouloro ponor do menllosto su
porcopclon dol slstome oducetlvo
ergontlno heclondo une critlce e le
ldoologie ouo trensmlto ol dlscurso
oscoler v e le lnluoncle ouo on los
nlnos v |ovonos hen o|orcldo otres
cultures, como lo son los peisos do
heble lnglose, on dotrlmonto do le
concloncle critlce do los
ostudlentos.
La tlra cmlca
plantea la
coelstencla de
dos eventos
comunlcatlvos:
el que se da en
el lnterlor de
ella y el que se
genera entre el
lector y el teto.
Adrlana Maria Ortlz Correa 8lllan Alcldes Jlmenez kendn Luls kodrlgo vlana kulz
$1$*5$0$6
ol toxto rovole ol contoxto soclel
oducetlvo on ol cuel oste lnmorse
le protegonlste, dondo so use un
dlscurso normetlvo ouo so
mentlono v so prolonge por le
meostre v sus lntorecclonos con
les ostudlentos. En su rospuoste,
do hocho, oxlsto un
contresontldo cuendo ol grupo
rospondo elrmetlvemonto, poro
peroclore ouo no so ontlondo do
lo ouo so oste heblendo. So
produco un oocto do sontldo ouo
treo slmultenoemonto ol humor,
le roloxlon v le critlce por perto
do los loctoros do le tlre comlce,
el treter do lnvolucrerlos v
hecorlos sontlr ldontllcedos con le ectltud do
\eelde. le oxtonslon dol toxto pere plentoer oste
mlsme ldoe on un dlscurso totelmonto oscrlto sorie
mucho mevor. Sln ombergo, por le sume do lo
grelco mes lo toxtuel, logre ol oocto do sontldo
on un dlscurso ooctlvo, con un ob|otlvo clero v
un hllo conductor cohoronto. Adomes, oste
comblneclon pormlto comunlcer contonldos
lmplicltos iseboros compertldos, lmpllcetures v
prosuposlclonosi, osto temblon lo egroge podor do
concroclon v sintosls el dlscurso. El enellsls
prosontedo ovldoncle como ol toxto crltlce ol
neclonellsmo propegedo por ol dlscurso
domlnento menllosto on ol dlscurso oscoler: ol
contresto ontro pelebres o lmegonos, pormlto
doscubrlr le poslclon dol eutor on roleclon con oste
ldoe: dosdo une hlstorle con les condlclonos
soclelos do Argontlne, solo os
poslblo elcenzer une ldoe
ebstrecte do neclonellsmo, un
doclr vecio ouo obodoco e
lntorosos politlcos.
Uno do los modlos mes
dotormlnentos on le consolldeclon
do les ldoologies os ol dlscurso
oscoler. El eutor prosonte une
oscone ouo petontlze le orme
como procodo le oduceclon pere
under los ponsemlontos do les
coloctlvldedos: so de por sontede
le oxlstoncle do los concoptos, le
compronslon do sus dolnlclonos
v le rooroncle do ostos, on ol roel.
Pere ollo, le oscuole ecudo e simbolos gonorlcos
do lmpecto epoletlvo, prodlspono posltlvemonto
pere progunter por les noclonos, prosonte pelebres
ebstrectes como sl uoren emllleros, concrote les
ldoes on ormules ospocilces modlento
construcclonos l|es, ecudo e coromonlelos ouo
concontren le etonclon on lo ormel v no de tlompo
pere roloxloner e proposlto do los contonldos.
En gonorel, ol ACl dovole como ol dlscurso olclel
oroco une vorslon sosgede do le hlstorle, on
ospoclel, le ouo so ostudle on les oscuoles, cuvo
contonldo elo|e do le compronslon ouo rocleme
une poslblllded critlce, v cuve orme esogure une
porpotueclon do les ldoologies, on un lulr ouo no
obstento sor lntrescondonto, peroco trescondontel
v glorloso.
La actltud de las
alumnas es
atenta, todas
mlran al mlsmo
lugar [la
docentel y su
cuerpo esta en
actltud
receptlva.
8|8L|OGkAl|A
BOSOUE v lE\ON1E. Cremetlce doscrlptlve dol ospenol. \edrld: Espese, 1999
Bkl7, Antonlo. Como so comonte ol toxto colooulel. Bercolone. Arlol.2000
CAlSA\lCllA, Holone v 1USON, Ampero. les coses dol doclr.
Bercolone. Ed Arlol. 1999.
COkPAS p, Clorle. \enuel do resoologie ospenole. \edrld. Ed
Adrlana Maria Ortlz Correa 8lllan Alcldes Jlmenez kendn Luls kodrlgo vlana kulz
Crodos.199.
CUENCA v HlllEk1. lntroducclon e le llng0istlce cognltlve. Bercolone: Arlol, 2003
CklCE, Peul. loglc end Convorsetlon. 1975.
OUlNO, \eelde 7. Buonos Alros. Edltorlel Ovo|e Nogre. 1985
SEAklE, ohn. Actos do heble. \edrld. Cetodre. 1980
\AN llK, 1oun. ldoologies. Bercolone. Codlse. 1999.
.le cloncle dol toxto.Bercolone.Peldos: 1992.
. llscurso v domlneclon on: Crendos conoroncles. Bogote. Unlvorslded Neclonel
do Colomble. 2004.
127$6
1
Estudlentos \eostrie on llng0istlce Unlvorslded do Antlooule \odollin - Colomble
2
le ecopclon mes conoclde do comlc os ol do une sorlo do dlbu|os ouo constltuvon un roleto, so
ostructuren e pertlr do vlnotes, on tlres v elgunes on mes do une peglne. 1emblon so lo lleme comlc
e le rovlste ouo los contlono.
3
El toxto prosonte un dlelogo, lo ouo supono une rocroeclon do sonldos: do ehi ouo os poslblo
proponor un enellsls on ol nlvol onlco-onologlco.
4
\en ll|k i1992i plentoe ouo on le oleboreclon cognltlve dol toxto so conlguren lsotopies, o linoes do
sontldo, modlento le ltoreclon do concoptos v cetogories e lo lergo dol toxto: lo ouo so roleclone con
le cohoroncle somentlce on le oscrlture v on le lntorproteclon. Pere ol ACl, osto onomono llng0istl-
co puodo constltulrso on une ostretogle do menlpuleclon puosto ouo contre ol lntoros do los
lntorlocutoros on un toplco ospocilco lo ouo orlonte le lntorproteclon.
5
Esto tome dol neclonellsmo no os muv constento on les vlnotes do \eelde: sln ombergo, eperocon
on elgunes oportunldedos:
Estllo Neclonel on le = 1379 dol llbro numoro 9: Neclonellded on le =971 dol llbro = 7: Hlstorle
Neclonel on le = 1155 dol llbro Numoro 8: Constltuclon Neclonel on le Numoro 1597 dol llbro
Numoro 10: Economie Neclonel on le 1894 dol llbro Numoro 12.
Solo on uno do ollos eperoco tel cuel 'Hlstorle Neclonel ' : = 1155, su tono os lguelmonto do burle.
1omemos como ostretogle motodologlce roomplezer ol complomonto dlrocto por le pelebre 'elgo"
on los trensltlvos cuendo osto os une proposlclon.
'LVFXUVRHVFRODUHLGHRORJtDHQPDIDOGD
Auau|amas. Vo|umeu 5. h 1O. pp. 15-27 - lSSh 1G92-2522 - Eue|o/juu|o de 2OO7/14O p. Nede|||u. Co|omb|a