IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE

Analiza i projektowanie
strukturalne. Wydanie III
Autor: Jerzy Roszkowski
ISBN: 83-7361-397-8
Format: B5, stron: 256

ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Technologia CASE (Computer Aided System Engineering) jest obecnie od dziesiciu lat
powszechnie stosowana w analizie i projektowaniu systemw informatycznych. Trudno
sobie wyobrazi prac bez niej (szczeglnie przy duych projektach) na etapach:
analizy,
tworzenia projektu systemu,
a take samej implementacji.
Techniki CASE umoliwiaj wspomaganie:
analizy i projektowania bazy danych,
projektowania aplikacji
generacji kodu aplikacji
automatycznego tworzenia dokumentacji analizy i projektu
inynierii odwrotnej (tworzenie modeli fizycznych i logicznych aplikacji
na podstawie jej kodu i fizycznej bazy danych)
Techniki strukturalne s w dalszym cigu kluczowymi w projektowaniu aplikacji
bazodanowych. Niniejsza ksika opisuje te techniki, stosujc jako egzemplifikacj
klasyczn metodyk Yourdona (rozkad funkcjonalny), a take metodyk SSADM
oraz (w zakresie modelowania danych) metodyk Martina. Autor na podstawie swojego
dziesicioletniego dowiadczenia w stosowaniu technologii CASE, odwoujc si do
projektw ktrymi kierowa, przedstawia moliwoci i ograniczenia prezentowanej
metodyki. Na konkretnych przykadach autor uczy jak budowa aplikacje na etapie
analizy i projektu posugujc si technikami strukturalnymi. Uzupenieniem
s zaczone przykady w formie zada z rozwizaniami.
Zagadnienia omwione w ksice obejmuj zakres tematyczny:

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Budowy logicznych modeli danych i funkcjonalnego systemu

Przeksztacanie modeli logicznych w model fizyczny
Przeksztacanie modelu funkcjonalnego w model aplikacji
Bilansowanie modeli
Analizy systemw obiegu dokumentw
Analizy systemw budowanych z gotowych komponentw
Analizy cykli rnych wytwrczych oprogramowania
Analizy i projektowania hurtowni danych

Spis treci
Wprowadzenie ................................................................................... 7
Rozdzia 1. Oglne metody analizy systemowej .................................................... 9
Rozkad funkcjonalny .......................................................................................................10
Model funkcjonalny metoda przepywu danych ..........................................................11
Modelowanie informacji (danych) ....................................................................................11
Podejcie obiektowe..........................................................................................................12

Rozdzia 2. Diagramy modelowania metodyki strukturalnej ................................. 13

Charakterystyka narzdzi modelowania .............................................................................13
Trzy modele systemu ........................................................................................................14
Model funkcjonalny diagramy przepywu danych (Data Flow Diagrams)
metodyka Yourdona przykady typowe bdy .................................................14
Elementy skadowe DFD ............................................................................................15
Gwne zalecenia przy projektowaniu DFD...............................................................22
Wielopoziomowe DFD ...............................................................................................24
Rozszerzenia do DFD dla systemw czasu rzeczywistego.........................................28
Model funkcjonalny diagramy przepywu danych (Data Flow Diagrams)
metodyka SSADM przykady...............................................................................29
Elementy skadowe DFD w metodyce SSADM.........................................................29
Model danych diagramy obiekt-relacja-atrybut
(Entity Relationship Diagrams ERD) metodyka Martina.....................................30
Elementy diagramu ERD ............................................................................................33
Projektowanie logiczne danych model relacyjny ..................................................39
Projektowanie logiczne danych normalizacja danych................................................41
Zalenoci atrybutw ..................................................................................................42
Projektowanie logiczne danych modelowanie tablic.............................................49
Mapowanie w sytuacji interpretacji subtypw
przez relacj wzajemnego wykluczania si..............................................................55
Przeksztacenie modelu funkcjonalnego w projekt strukturalny
diagramy strukturalne (STC Structured Charts) ........................................................56
Model dynamiki diagramy przej stanw (State Transition Diagrams).....................58

Rozdzia 3. Sownik danych (Data Dictionary)..................................................... 65

Formalizm notacji sownika danych .................................................................................65
Definicje ............................................................................................................................66

Rozdzia 4. Specyfikacja procesw .................................................................... 69

Analiza i projektowanie strukturalne

Rozdzia 5. Bilansowanie modelu ....................................................................... 75

Bilansowanie diagramu DFD wzgldem sownika danych (DD)...............................76
Bilansowanie diagramu DFD wzgldem specyfikacji procesw................................76
Bilansowanie specyfikacji procesw wzgldem DFD i sownika danych..................76
Bilansowanie sownika danych wzgldem DFD i specyfikacji procesw..................77
Bilansowanie ERD wzgldem DFD i specyfikacji procesw.....................................77
Bilansowanie DFD wzgldem diagramu przej stanw (STD) ................................77

Rozdzia 6. Cykl projektowy............................................................................... 81

Etap I Studium moliwoci....................................................................................81
Etap II Analiza .......................................................................................................83
Etap III Projektowanie ...........................................................................................83
Etap IV Implementacja ..........................................................................................83
Etap V Przejcie na nowy system ..........................................................................84
Cykle projektowe w technologiach niektrych kluczowych dostawcw..........................85
Definicja potrzeb biznesowych...................................................................................86
Analiza istniejcych systemw ...................................................................................87
Opracowanie architektury technicznej........................................................................87
Projektowanie i budowa bazy danych.........................................................................87
Projektowanie i budowa moduw..............................................................................87
Konwersja danych.......................................................................................................88
Opracowanie dokumentacji technicznej .....................................................................88
Testowanie ..................................................................................................................88
Szkolenie.....................................................................................................................89
Przejcie na nowy system ...........................................................................................89
Obsuga serwisowa .....................................................................................................89
CDM podejcie klasyczne............................................................................................89
Definicja......................................................................................................................89
Analiza ........................................................................................................................90
Projekt .........................................................................................................................90
Budowa .......................................................................................................................90
Przejcie ......................................................................................................................91
Produkcja ....................................................................................................................91
CDM podejcie szybkiej cieki (Fast Track) ..........................................................91
Modelowanie wymaga ..............................................................................................91
Projektowanie i generowanie systemu........................................................................91
Przejcie do produkcji.................................................................................................92
CDM podejcie Lite..................................................................................................92
Prototyp i budowa .......................................................................................................93
Przejcie do produkcji.................................................................................................93
Specyfikacja dostaw powstajcych w ramach przedsiwzicia informatycznego
(wedug metodyki CDM)................................................................................................94
Dzia I Specyfikacja wymaga (Requirements Definition) ...................................94
Dzia II Przegld istniejcego systemu (Existing system examination) ................95
Dzia III Architektura techniczna (Technical Architecture) ..................................95
Dzia IV Projektowanie i wytworzenie bazy danych (Database Design and Build) .....96
Dzia V Projektowanie i wytworzenie moduw (Module Design and Build)......96
Dzia VI Konwersja danych (Data Conversion) ....................................................97
Dzia VII Dokumentacja (Documentation)............................................................97
Dzia VIII Testowanie (Testing)............................................................................98
Dzia IX Szkolenie (Training) ...............................................................................98
Dzia X Uruchomienie przejcie (Transition)...................................................99
Dzia XI Wsparcie po uruchomieniu (Post-System Support) ................................99

Spis treci

Rozdzia 7. Studium moliwoci (Feasibility Study) ........................................... 101

Zapocztkowanie projektu ..............................................................................................101
Wybr przedsiwzicia ...................................................................................................101
Fazy realizacji ...........................................................................................................103
Sporzdzanie analizy opacalnoci ...........................................................................105

Rozdzia 8. Proces analizy ............................................................................... 107

Podejcie klasyczne cztery modele systemu ..............................................................107
Model podstawowy systemu ...........................................................................................110
Model otoczenia ..............................................................................................................110
Model zachowania si systemu .......................................................................................112
Zasady prowadzenia wywiadw .....................................................................................115
Formularz hierarchii operacji ..........................................................................................116
Formularz wzorw dokumentw ....................................................................................117

Rozdzia 9. Analiza systemu obiegu dokumentw ............................................. 119

Formularz i semantyka opisu obiegu dokumentw.........................................................119
Model i jego konkretyzacja .............................................................................................120
Struktura modelu.......................................................................................................121
Wizualizacja modelu.................................................................................................130

Rozdzia 10. Analiza systemu budowanego z gotowych komponentw................. 141

Definicja istniejcej struktury organizacyjnej (regulamin organizacyjny) ..........141
Definicja struktury organizacyjnej............................................................................142
Kluczowy personel jednostki....................................................................................142
Grupy uytkownikw wewntrz organizacji ............................................................142
Obiekty (organizacje) zewntrzne ............................................................................142
Zakres analizy w ukadzie gwnych procesw biznesowych
lista obszarw tematycznych (Context process model) ....................................142
Prototypy podstawowych obiektw informacyjnych,
w tym bazy normatywnej globalnej i lokalnej .......................................................143
Inwentaryzacja zasobw osobowych oraz technicznych (infrastruktury
i oprogramowania) istniejca architektura techniczna ......................................143
Przegld architektury ................................................................................................143
Struktura sieci ...........................................................................................................144
rodowisko programowe (software).........................................................................144
Analiza procesw biznesowych istniejcego systemu informacyjnego ...................144
Oglny model koncepcyjny rozwizania docelowego....................................................145
Model warstwowy systemu zarzdzania...................................................................145
Model przypadkw uycia docelowego systemu informatycznego .........................145
Model docelowy danych (model logiczny danych) ..................................................145
Bilansowanie obszarw tematycznych z gotowymi aplikacjami..............................146
Bilansowanie przypadkw uycia obszaru tematycznego i aplikacji .......................147
Bilansowanie modelu logicznego danych z zakresem danych aplikacji ..................149

Rozdzia 11. Analiza i projektowanie testw....................................................... 151

Rodzaje i techniki testw ................................................................................................153
Testy regresyjne ........................................................................................................154
Testy operacyjne .......................................................................................................154
Testy penozakresowe (przy penym obcieniu systemu).......................................154
Testy wydajnociowe................................................................................................155
Testy negatywne .......................................................................................................155
Testy ergonomiczne ..................................................................................................155
Testy dokumentacji uytkownika kocowego..........................................................155
Testy akceptacyjne (-testy i -testy).......................................................................156

Dodatek A

Analiza i projektowanie strukturalne

Zastosowanie metod strukturalnych

w projektowaniu hurtowni danych.........................................................157
Niedostatki systemw wspomagania decyzji oraz hurtownie danych
jako usuwajce je koncepcje zmian .........................................................................157
Architektura i funkcje hurtowni danych..........................................................................160
Repozytorium metadanych .......................................................................................162
Technologia bazy danych hurtowni danych .............................................................163
Narzdzia zapyta, raportowania i analizy oraz narzdzia data mining ...............163
Administracja i zarzdzanie hurtowni danych ........................................................164
Struktura hurtowni danych ..............................................................................................165
Warianty architektury technicznej hurtowni danych ......................................................166
Wirtualna hurtownia danych.....................................................................................166
Architektura wielu skadnic danych..........................................................................168
Architektura hurtowni z dostpem tylko do skadnic danych...................................169
Architektura hurtowni z dostpem mieszanym.........................................................171
Przykadowa specyfikacja tematycznych hurtowni danych............................................173
Hurtownia danych w zakresie analizy i planu sprzeday .........................................173
Hurtownia danych w zakresie analizy, planu i rozliczenia produkcji ......................174
Hurtownia danych w zakresie analizy kosztw ........................................................176
Przykadowe specyfikacje tematyczne systemw wspomagania decyzji opartych
na hurtowniach (aplikacje klienta w technologii klient-serwer)...................................177
Aplikacje klienta obsugujce hurtownie danych .....................................................177
Dedykowane systemy klasy DSS oparte na hurtowniach danych ............................178
Specyfikacja cyklu projektowego dla hurtowni danych .................................................179
Okrelenie funkcji zarzdzania wspieranych przez hurtownie .................................180
Dokumentowanie istniejcych w przedsibiorstwie systemw transakcyjnych.......181
Doprowadzenie do spjnoci metadanych
pomidzy systemami transakcyjnymi przedsibiorstwa.............................................181
Specyfikacja wymaga systemw DSS oraz aplikacji klienta
obsugujcych hurtownie danych ...........................................................................181
Projektowanie hurtowni danych ...............................................................................182
Specyfikacja mapowania i transformacji danych .....................................................182
Narzdzia do analizy i projektowania.......................................................................182
Cykl realizacji ...........................................................................................................183

Dodatek B Zadania......................................................................................... 187

Zadanie 1. Diagramy przepywu danych i zwizkw encji (ERD) .....................187
Zadanie 2. Diagramy przepywu danych i zwizkw encji (ERD) .....................189
Zadanie 3. Diagramy zwizkw encji (ERD) ......................................................190
Zadanie 4. Diagramy zwizkw encji (ERD) ......................................................190
Zadanie 5. Diagramy zwizkw encji (ERD) ......................................................191
Zadanie 6. Diagramy zwizkw encji (ERD) ......................................................192
Zadanie 7. Studium moliwoci...........................................................................193
Zadanie 8. Zarzdzanie marketingiem i kontrola procesu wytwrczego ............195
Zadanie 9. Diagram obiegu dokumentw............................................................195
Zadanie 10. Projekt modelu logicznego hurtowni danych
w zakresie analizy sprzeday .................................................................................197
Zadanie 11. Projekt modeli logicznych kostek informacyjnych
hurtowni danych w zakresie analiz finansowych i kosztw w przedsibiorstwie .....198

Dodatek C Rozwizania................................................................................... 207

Literatura ...................................................................................... 247
Skorowidz...................................................................................... 249

Rozdzia 6.

Cykl projektowy
Wprowadzone w poprzednich rozdziaach narzdzia modelowania wykorzystuje
si na rnych etapach cyklu projektowego.
S trzy podstawowe cele wprowadzenia pojcia cyklu projektowego:

aby zdefiniowa czynnoci w procesie budowy systemu,

aby wprowadzi i utrzyma spjno pomidzy wieloma projektami

w tej samej organizacji,

aby wprowadzi punkty kontrolne w zarzdzaniu projektem na rnych

etapach jego rozwoju.

Na rysunku 6.1 przedstawiono etapy klasycznego cyklu projektowego, najczciej definiowane podczas budowy systemu.

Etap I Studium moliwoci

Zazwyczaj zaczyna si od zapytania uytkownika, czy mona zautomatyzowa
jeden albo wicej elementw jego dziaalnoci.
Gwnymi przyczynami wprowadzenia studium moliwoci s:

identyfikacja ludzi odpowiedzialnych za okrelenie celu systemu;

prowadzi to do ustalenia szeregu interview, w wyniku ktrych zostanie
to sprecyzowane oraz zdefiniowany zostanie pocztkowy diagram
kontekstu.

identyfikacja wad i niedostatkw aktualnego systemu informatycznego-informacyjnego; skada si z listy funkcji, ktrych brakuje lub nie s
wykonywane waciwie przez istniejcy system.

82

Analiza i projektowanie strukturalne

Rysunek 6.1.
Klasyczny cykl projektowy
stosowany w analizie
strukturalnej

ustalenie celw i ogranicze nowego systemu; moe to by take prosta

lista istniejcych funkcji systemu, ktre musz by zaimplementowane
ponownie, nowych funkcji, ktre musz by dodane oraz lista kryteriw,
ktre musi spenia nowy system.

okrelenie wykonalnoci systemu z podaniem kilku scenariuszy; powinien

by okrelony harmonogram, koszt budowy nowego systemu oraz
uzyskane korzyci. Zazwyczaj proponuje si kilka architektur dla wdroenia
systemu, na przykad przetwarzanie scentralizowane (mainframe),
przetwarzanie rozproszone, architektura klient-serwer etc.

okrelenie lidera projektu (project manager); studium moliwoci

zajmuje na og od 5% do 10% caego czasu trwania projektu.

Rozdzia 6. Cykl projektowy

83

Etap II Analiza
Gwnym celem etapu analizy jest wprowadzenie strukturalnej specyfikacji opisu projektu za pomoc narzdzi modelowania wprowadzonych w poprzednich
rozdziaach, tzn. diagramw przepywu danych DFD, diagramw obiekt-relacja-atrybut ERD, diagramw przej stanw STD.
Rezultatem analizy jest zbudowanie nastpujcych modeli:

model otoczenia,

model zachowania systemu.

Modele te omwiono w rozdziale 7. S one opisem formalnym systemu, niezalenym od technologii, jakiej uyje si do implementacji nowego systemu.
Na kocu etapu analizy okrela si dokadniej ni w poprzednim etapie budet
projektu oraz kalkulacj kosztw i zyskw.

Etap III Projektowanie

Etap ten przeznaczony jest te do budowy tzw. modelu implementacji uytkownika, ktra powinna zawiera:

wyodrbnienie tych czci modelu zachowania systemu, ktre bd

implementowane w systemie informatycznym,

przydzielenie poszczeglnych czci specyfikacji do odpowiednich

procesorw lub serwerw (przetwarzanie rozproszone). Wycite fragmenty
DFD (te, ktre bd implementowane) s mapowane na zadania (tasks)
tu interfejsu uytkownika kocowego,

zaprojektowanie struktury hierarchii moduw wewntrz danego zadania,

jak to opisano w podrozdziale Przeksztacenie modelu funkcjonalnego
w projekt strukturalny diagramy strukturalne (STC Structured Charts).
Ponadto podczas etapu projektowania naley dokona transformacji
diagramw ERD na relacyjn baz danych (projektowanie logiczne
danych), tak jak to opisano w podrozdziale Model danych diagramy
obiekt-relacja-atrybut (Entity Relationship Diagrams ERD) metodyka
Martina.

Etap IV Implementacja
Etap ten skada si z kodowania i integracji moduw. Stosuje si techniki programowania strukturalnego oraz implementacji top-down.

84

Analiza i projektowanie strukturalne

Etap V Przejcie na nowy system

Podczas tego etapu wykonuje si nastpujce czynnoci:

testy akceptacyjne systemu zapewniajce jego waciw jako,

konwersj bazy danych przy przejciu ze starego systemu na nowy,

instalacj.

W ostatnich latach rozpowszechnia si inny cykl budowy aplikacji speniajcy

wymagania wielowarstwowej architektury klient-serwer. Cykl ten schematycznie przedstawiono na rysunku 6.2. Ten cykl ycia stosuje iteracyjne prototypowanie aplikacji w fazie analizy, a nastpnie przynosi szereg przyrostowych
dostaw.
Rysunek 6.2.
Przyrostowy cykl ycia
projektu informatycznego,
uwzgldniajcy
wymagania budowy
aplikacji w technice
obiektowej

Rozdzia 6. Cykl projektowy

85

Kady przyrost odpowiada zaimplementowaniu pojedynczego USE CASE (przypadku uycia) lub zbioru przypadkw uycia poj, wprowadzonych w metodyce obiektowej Jacobsona analizy i projektowania. [Jacobson-94].
Iteracyjne prototypowanie aplikacji jest take czsto stosowane z zastosowaniem technik strukturalnych.

Cykle projektowe w technologiach

niektrych kluczowych dostawcw
Kluczowi dostawcy oprogramowania opracowali wasne cykle wytwrcze bdce wewntrznymi standardami tych firm. Przykadem moe by tu Oracle
Custom Development Method (CDM) [CDM-Oracle-1996]. Metodyka ta stosuje si do tych procesw biznesowych i funkcji, ktre nie mog by obsuone za pomoc dostpnych aplikacji z pki.
CDM jest zbiorem zdefiniowanych procesw tworzenia oprogramowania,
ktre zostay okrelone przy zaoeniu, e w procesie wytwrczym stosujemy
metody i narzdzia CASE. Metodyka ta zakada, e potrzeby biznesowe zostaj wyranie zdefiniowane na samym pocztku cyklu projektowego oraz e
ich zweryfikowanie jest moliwe podczas caego procesu wytwrczego.
Stosowanie CDM znacznie zwiksza prawdopodobiestwo pozytywnego zakoczenia wdroenia, poniewa w wyniku stosowania tej metodyki otrzymujemy aplikacje zgodne z celami i potrzebami klienta.
CDM okrela zdefiniowane zadania (tasks) i dostawy (deliverables), z ktrych
skada si peen cykl projektowy. Kade zadanie wytwarza jedn zdefiniowan dostaw (produkt). Zadania przyporzdkowane s do procesw. Kady z procesw skada si z wielu zada Kady z procesw jest realizowany w okrelonej
fazie wytwrczej (lub w wielu fazach). Zakoczenie konkretnej fazy odpowiada
osigniciu odpowiednich celw i tzw. kamieni milowych.
Kade ze zdefiniowanych zada moe si rozpocz pod warunkiem dostarczenia wykonawcy dostaw wynikajcych z zada poprzedzajcych. Dostawy te
musz by dostpne, zanim rozpocznie si praca nad przedmiotowym zadaniem. Zalenoci pomidzy zadaniami oraz pomidzy dostawami i zadaniami
pozwalaj kierownikom projektw podczas procesu planowania pracy okreli
skutki wykluczenia lub zmiany dostawy.
Struktura metodyki CDM opiera si zatem na metodologii budowy systemw
opartej na zdefiniowanych procesach.

86

Analiza i projektowanie strukturalne

Proces w tej metodyce okrela si jako spjny zbir albo jako cig powizanych ze sob zada, ktrych wykonanie to okrelony wczeniej cel projektu.
Rezultatem wykonania procesu jest jedna lub wicej dostaw. Mona rozumie
proces jako podprojekt wewntrz wikszego projektu. Peny cykl projektowy
skada si z wielu procesw. Wikszo procesw zachodzi na siebie czasowo
i s one powizane pomidzy sob poprzez wsplne dostawy.
W metodyce CDM wyrnia si nastpujce procesy:

definicja potrzeb biznesowych (studium moliwoci),

analiza istniejcych systemw,

opracowanie architektury technicznej,

projektowanie i budowa bazy danych,

projektowanie i budowa moduw,

konwersja danych,

opracowanie dokumentacji technicznej,

testowanie,

szkolenie,

przejcie na nowy system,

obsuga serwisowa.

Definicja potrzeb biznesowych

Definicja potrzeb biznesowych okrela wymagania biznesowe co do aplikacji
kocowej. Zesp analitykw buduje najpierw model procesw biznesowych,
zawierajcy wszystkie zdarzenia biznesowe i reakcje na nie, ktre musi wspiera aplikacja. Nastpnie zesp ten buduje model danych biznesowych reprezentujcy potrzeby informacyjne oraz model funkcji biznesowych, w ktrym
podane s szczegy funkcji biznesowych wskazanych przez model procesw.
Gdy tylko potrzeby biznesowe zostaj zdefiniowane, ten sam zesp analitykw dodaje do modeli wymagania technologiczne, takie jak interfejs uytkownika, czas odpowiedzi itd. W ten sposb zesp przeksztaca modele wymaga
biznesowych na modele wymaga systemowych.

Rozdzia 6. Cykl projektowy

87

Analiza istniejcych systemw

Istotnym wymaganiem w wielu budowanych projektach jest zastpienie funkcjonalnoci istniejcych systemw lub te praca nowego systemu w istniejcej
architekturze technicznej. Proces analizy istniejcych systemw spenia te wymagania. Wiele z zada w tym procesie moe by usunitych, jeli projekt nie
jest tylko funkcjonalnym zastpieniem istniejcego systemu.
Proces analizy istniejcych systemw mona znacznie przyspieszy, jeli dysponujemy techniczn dokumentacj istniejcego systemu.

Opracowanie architektury technicznej

Proces ten okrela elementy techniczne opracowywanego projektu. Przyjmuje
si, e istnieje wikszo informacji zgromadzonych w fazie analizy. S one
podstaw do opracowania pocztkowej wersji architektury technicznej. Zesp
analitykw przeksztaca t dostaw w dwa opracowania, Definicja sprztu
i oprogramowania (Hardware and Software Definition) oraz Architektura rozproszona (Distribution Architecture). W tym procesie powinny te zosta okrelone warunki dla bezpieczestwa systemu oraz operacji backup (wykonywania
kopii zapasowych) i recovery (odzyskiwania danych). Ostatni dostaw w tym
procesie jest opracowanie planu obcienia (wydajnoci) przetwarzania i przesyania oraz skadowania danych przez system.

Projektowanie i budowa bazy danych

Proces projektowania i budowy bazy danych rozpoczyna si wykonaniem zadania Projektowanie logiczne bazy danych i koczy wygenerowaniem bazy
produkcyjnej. Proces budowy relacyjnej bazy danych uwzgldnia budow schematu, projektowanie i budow indeksw. Wygenerowana baza fizyczna uywa
Planu wydajnoci i Planu przetwarzania oraz Architektury rozproszonej jako
podstawowych wejciowych dostaw.

Projektowanie i budowa moduw

Projektowanie i budowa moduw to gwna cz metodyki CDM. Projektanci
uywaj Modelu procesw systemowych, Modelu danych systemowych oraz
Modelu funkcji systemowych razem z architektur techniczn do zaprojektowania pierwszej wersji architektury systemu oraz do opracowania procesu Model
moduw. Nastpnie s specyfikowane funkcjonalne techniczne szczegy kadego moduu. W dalszej kolejnoci programici uywaj tej dokumentacji projektowej i prototypw moduw do budowy kodu aplikacji. Stosuje si czsto

88

Analiza i projektowanie strukturalne

podejcie iteracyjne dla kadego obszaru funkcjonalnego. Bardzo zoone aplikacje mog wymaga penej dokumentacji technicznej, zanim rozpocznie si
programowanie.

Konwersja danych
Celem procesu konwersji danych jest opracowanie zasad migracji, konwersji
i testowania danych z dotychczasowych systemw. Dane te s konieczne do testowania oraz do pracy nowej aplikacji. Pierwszym krokiem w tym procesie
jest okrelenie, jakie dane powinny by skonwertowane, w podziale na odpowiednie rda. Dane te mog by potrzebne do testowania systemu, testw
integracyjnych, szkolenia, testw akceptacyjnych, jak rwnie do biecego
przetwarzania. Dlatego te zesp projektowy musi okreli ogln strategi,
aby speni te wymagania. Strategia ta powinna uwzgldnia rwnoczenie metody automatyczne i rczne konwersji. Proces konwersji danych zawiera w sobie
projektowanie, kodowanie i testowanie kadego koniecznego moduu konwersji
danych.

Opracowanie dokumentacji technicznej

Proces opracowania dokumentacji technicznej dotyczy produkcji wysokiej jakoci tekstowych dostaw zawierajcych dokumentacj uytkownika kocowego, dokumentacj techniczn i dokumentacj szkolenia dla przedmiotowego projektu. Dwoma podstawowymi dokumentami s tu Podrcznik uytkownika
(User Guide) oraz Podrcznik funkcjonalnoci systemu (User Reference).
Pierwszy z nich (User Guide) oparty jest na modelu procesw systemowych
w ujciu moduw (Module Process Model). Jest on pomoc dla uytkownika
w uyciu aplikacji w zakresie wykonania procesw biznesowych. Drugi (User
Reference) specyfikuje funkcjonalno kadego moduu aplikacji.

Testowanie
Proces testowania okrela zintegrowane podejcie do testowania jakoci wszystkich elementw aplikacji. W jego zakres wchodz: testowanie moduw, testowanie integracyjne moduw, testy integracyjne caego systemu i testy akceptacyjne. Istotne jest opracowanie wsplnego planu wszystkich testw. Zaleca si
uycie iteracyjne skryptw do testowania na coraz wikszych porcjach systemu aplikacyjnego.

Rozdzia 6. Cykl projektowy

89

Szkolenie
Celem procesu szkolenia jest wykreowanie uytkownikw i administratorw,
ktrzy s odpowiednio szkoleni w celu sprawnego wykonywania zada obsugi
nowej aplikacji. Moe by rwnie szkolony personel, ktry w przyszoci
bdzie mia za zadanie utrzymanie systemu, oraz zesp obsugi testw akceptacyjnych.

Przejcie na nowy system

Opracowanie zasad przejcia na nowy system zaczyna si do wczenie w fazach projektowania przez zdefiniowanie specyficznych wymaga dotyczcych
rozpoczcia eksploatacji nowego systemu. Produkty tego procesu to Plan instalacji i Okrelenie rodowiska i otoczenia eksploatacji.

Obsuga serwisowa
S cztery cele obsugi serwisowej, ktr prowadzi si po wdroeniu systemu:

monitorowanie i reakcja na problemy za porednictwem help desk,

naprawa bdw oraz rozwizywanie problemw dotyczcych wydajnoci

przetwarzania (upgrade)

ocena systemu podczas przetwarzania uytkowego,

planowanie zmian w systemie.