DI SUSUN OLEH :
FRISILIA.MUNTIAHA
XI KEPERAWATAN 2
SMK YADIKA
MANADO 2018
PERSAMAAN LINGKARAN
Lingkaran adalah bangun datar (dua dimensi) yang tersusun dari himpunan titik-titik yang
punya jarak yang sama terhadap satu titik tertentu yang kemudian disebut pusat lingkaran. Dan jarak
yang sama dari himpunan titik ke pusat atau sebaliknya disebut dengan jari-jari. Sedangkan yang
disebut persamaan lingkaran adalah persamaan yang membentuk fungsi yang memetakan x ke y
hingga membentuk grafik berbentuk lingkaran
Terdapat beberapa macam persamaan lingkaran, yaitu persamaan yang dibentuk dari
titik pusat dan jari-jari serta suatu persamaan yang bisa dicari titik pusat dan jari-jarinya.
Dari persamaan diatas, dapat ditentukan titik pusat serta jari-jari lingkarannya, yaitu:
Dari suatu lingkaran jika diketahui titik pusat dan jari-jarinya, dapat diperoleh
persamaan lingkarannya, yaitu dengan rumus:
jika diketahui titik pusat dan jari-jari lingkaran dimana (a,b) adalah titik pusat dan r
adalah jari-jari dari lingkaran tersebut.
Dari persamaan yang diperoleh, kita dapat menentukan apakah suatu titik terletak
pada lingkaran, di dalam lingkaran atau diluar lingkaran. Untuk menentukan letak
titik tersebut, yaitu dengan subtitusi titik pada variabel x dan y kemudian
dibandingkan hasilnya dengan kuadrat dari jari-jari.
Suatu titik terletak:
Pada lingkaran:
Di dalam lingkaran:
Di luar lingkaran:
Persamaan lingkaran jika titik pusat di O(0,0), maka subtitusi pada bagian
sebelumnya, yaitu:
Dari persamaan diatas, juga dapat ditentukan letak suatu titik terhadap lingkaran
tersebut.
Pada lingkaran:
Di dalam lingkaran:
Diluar lingkaran:
… (persamaan 1)
… (persamaan 2)
Garis singgung pada suatu lingkaran tepat bertemu dengan satu titik yang terletak
pada lingkaran. Dari titik pertemuan dari garis singgung dan lingkaran, dapat
ditentukan persamaan garis dari garis singgung tersebut.
Bentuk
Persamaan garis singgungnya:
Bentuk
Bentuk
Contoh Soal:
Jawab:
PGS adalah
, sehingga diperoleh:
atau
Persamaan garis singgung dengan titik yang berada diluar lingkaran
Dari suatu titik yang berada diluar lingkaran, dapat ditarik dua garis singgung pada
lingkaran tersebut.
Untuk mecari persamaan garis singgung, digunakan rumus persamaan garis biasa,
yaitu:
Akan tetapi dari rumus diatas, nilai gradien garis belum diketahui. Untuk mencari nilai
gradien garis, subtitusikan persamaan pada persamaan lingkaran. Karena garis
merupakan garis singgung, maka dari persamaan hasil subtitusi nilai D=0, dan akan
diperoleh nilai m.
Berikut soal persamaan lingkaran beserta pembahasan.
Pembahasan
x2 + y2 + 4x − 6y − 12 = 0
A=4
B = −6
C = −12
Pusat:
Jari-jari:
2. Lingkaran dengan persamaan 2x2 + 2y2 − 1/2 ax + 4y − 12 = 0 melalui titik (1, − 1). Diameter
lingkaran tersebut adalah....
A. 2
B. 3
C. 4
D. 6
E. 8
Pembahasan
Masukkan titik (1, − 1) ke persamaan lingkaran untuk mendapatkan nilai a terlebih dahulu:
Jari-jarinya:
Diameternya adalah 2 × 4 = 8
Jawabannya E
Jawabannya B
Pembahasan
Kuncinya adalah mengetahui berapa jari-jari lingkaran terlebih dahulu. Baik diketahui dulu rumus
untuk menentukan jarak suatu titik ke suatu garis.
Dalam kasus ini jari-jari lingkarannya sama dengan jarak titik ke garis, karena garisnya menyinggung
lingkaran.
Jawabannya C
A. 3x – 2y – 3 = 0
B. 3x - 2y – 5 = 0
C. 3x + 2y – 9 = 0
D. 3x + 2y + 9 = 0
E. 3x + 2y + 5 = 0
Pembahasan :
• ( x – 2 )² + ( y + 1 )² = 13
(-1 -2 )² + y² + 2y + 1 – 13 = 0
9 + y² + 2y – 12 = 0
y² + 2y – 3 = 0
( y + 3 )( y – 1 ) = 0
y = -3 dan y = 1
• ( x – 2 )² + ( y + 1 )² = 13
x² – 4x + 4 + y²+ 2y + 1 = 13
x² + y² – 4x + 2y – 8 = 0
• a = (-4) = -2 , b =(2) = 1 , c = -8
-x – 3y + 2 - 2x - 3 + y – 8 = 0
-3x -2y – 9 = 0
3x + 2y + 9 = 0
-x + y + 2 – 2x – 1 + y – 8 = 0.
-3x + 2y – 7 = 0.
3x - 2y + 7 = 0
Jawaban : D
6. Persamaan garis singgung lingkaran x2 + y2 - 2x – 6y – 7 = 0 di titik yang berabsisi 5
adalah ...
A. 4x – y – 18 = 0
B. 4x – y + 4 = 0
C. 4x – y + 10 = 0
D. 4x + y – 4 = 0
E. 4x + y – 15 = 0
Pembahasan :
• x² + y² - 2x – 6y – 7 = 0
5² + y² – 2(5) – 6y – 7 = 0
25 + y2 – 10 – 6y – 7 = 0
y² - 6y + 8 = 0
(y–4)(y–2)=0
y = 4 dan y = 2
• a = (-2) = -1 , b= (-6) = -3 , c = -7
5x + 4y – 5 – x – 12 – 3y – 7 = 0
4x + y – 24 = 0
5x + 2y – 5 – x – 6 – 3y – 7 = 0
4x – y – 18 = 0
Jawaban : A
7. Salah satu persamaan garis singgung pada lingkaran x2 + y2 + 10x - 8y - 8 = 0 yang tegak
A. y = -3x – 9 + 7
B. y = -3x – 11 + 7
C. y = -3x – 19 + 7
D. 3y = -3x – 9 + 7
E. 3y = x + 17+ 7
Pembahasan :
• x – 3y + 5 = 0
m1 . m2 = -1 sehingga m2 = -3
y + (-8 ) = -3 (x + (10) ) ± 7
y – 4 = -3x – 15 ± 7
y = -3x – 11 ± 7
Jawaban : B
adalah ....
A. x² + y² + 2x + 4y – 27 = 0
B. x² + y² + 2x - 4y – 27 = 0
C. x² + y² + 2x - 4y – 32 = 0
D. x² + y² - 4x - 2y – 32 = 0
E. x² + y² - 4x + 2y – 7 = 0
Pembahasan :
• x + y+ 7 = 0
r=4
• Persamaan lingkaran
( x – x1 )² + ( y – y1 )² = r²
( x + 1 )² + ( y – 2)² = (4 )²
x² + 2x + 1 + y² – 4y + 4 = 32
x² + y² + 2x – 4y – 27 = 0
Jawaban : B
A. y = 2x – 14
B. y = 2x – 11
C. y = 2x + 5
D. y = 2x + 9
E. y = 2x + 15
Pembahasan :
• x + 2y + 1 = 0
y = -x - 1 / 2
m1 =-1/m2 , sehingga m2 = 2
• P ( - A , - B ) = ( -½ (2) , - ½(-6) )
= (-1 , 3 )
•y-3=m(x+1)±r
y = 2x + 5 ± 2
y = 2x + 5 ± 2 . 5
Jawaban : E
10. Persamaan garis singgung melalui titik (-2,-1) pada lingkaran x2 + y2 + 12x – 6y + 13 = 0
adalah ...
A. -2x – y – 5 = 0
B. x – y + 1 = 0
C. x + 2y + 4 = 0
D. 3x – 2y + 4 = 0
E. 2x – y + 3 = 0
Pembahasan :
• x² + y² + 12x – 6y + 13 = 0
(x + 6)² + (y – 3)² - 36 - 9 + 13 = 0
(x + 6)² + (y – 3)² – 32 = 0
(x + 6)(x1 + 6) + (y – 3)(y1 – 3) = 32
(x + 6)(-2 + 6) + (y – 3)(-1 – 3 ) = 32
(x + 6)(4) + (y – 3)(-4) = 32
4x + 24 – 4y + 12 = 32
4x – 4y + 4 = 0
x–y+1=0
Jawaban : B
11. Persamaan lingkaran yang padatnya terletak pada garis 2x – 4y – 4 = 0 serta
A. x² + y² + 4x + 4y + 4 = 0
B. x² + y² + 4x + 4y + 8 = 0
C. x² + y²+ 2x + 2y + 4 = 0
D. x² + y² - 4x – 4y + 4 = 0
E. x² + y² - 2x – 2y + 4 = 0
Pembahasan :
• Misalkan : P(-a,-b)
2x – 4y – 4 = 0
(x – 2)² + (y – 2)² = r²
(x – (-2))² + (y – (-2))² = 0
x² + 4x + 4 + y² + 4y + 4 = 0
x² + y² + 4x + 4y + 4 = 0
Jawaban : A
A. x = 2 dan x = - 4
B. x = 2 dan x = - 2
C. x = -2 dan x = 4
D. x = -2 dan x = - 4
E. x = 8 dan x = -10
Pembahasan :
• (x + 1)² + (y – 3 )² = 9
(x + 1)² + (3 – 3)2 = 9
(x + 1)² = 9
x+1 =±3
x = 2 dan x = - 4
(x – a)(x1 – a) + (y – b)(y1 – b) = r²
(x + 1)(2 + 1) + (y – 3)( 3 – 3) = 9
3x + 3 = 9
x=2
(x – a)(x1 – a) + (y – b)(y1 – b) = r²
(x + 1)(-4 + 1) + (y – 3)( 3 – 3) = 9
-3x – 3 = 9
-3x = 12
x = -4
Jawaban : A
13. persamaan lingkaran yang melalui titik (5,-1) dan berpusat di titik (2,3) adalah ...
A. x²+ y² - 4x - 6y - 12 = 0
B. x² + y² - 4x - 4y - 13 = 0
C. x² + y² - 4x - 6y - 24 = 0
D. x² + y² - 2x - 3y - 10 = 0
E. x² + y² - 4x + 6y + 25 = 0
Pembahasan :
• (x – a)² + (y – b)² =r ²
9+ 16 = r2 = r = 5
• (x – a)² + (y – b)² = r²
(x – 2)² + (y – 3)² = 5²
x² + y² - 4x - 6y - 12 = 0
Jawaban : A
A. 4x + 3y – 5 = 0
B. 4x – 3y - 17 = 0
C. 4x + 3y – 17 = 0
D. 4x – 3y – 13 = 0
E. 4x + 3y – 13 = 0
Pembahasan :
• 3x – 4y – 5 = 0
m1 =-1/m2
m1.m2 = -1
m2 = - 4/3
• x² + y² - 2x + 4y – 4 = 0
(x – 1)² + (y + 2)² – 1 – 4 – 4 = 0
(x – 1)² + (y + 2)² = 9
a = 1 , b = -2 , c = -4 , r = 3
y + 2 = - 4/3 (x – 1) ± 3 √ (-4/3)² +1
3y + 6 = - 4x + 4 ± 15
4x + 3y + 17 = 0 dan 4x + 3y - 13 = 0
Jawaban : E
15. Persamaan lingkaran yang berpusat di (-3,2) dan diameter 2√12 adalah ...
A. x² + y² - 6x + 4y – 7 = 0
B. x² + y² - 6x + 4y - 6 = 0
C. x² + y² + 6x - 4y + 7 = 0
D. x² + y² + 6x - 4y + 1 = 0
E. x² + y² + 6x - 4y + 13 = 0
Pembahasan :
• d =2√12 r = √12
x² + 6x + 9 + y² – 4y + 4 = 12
x² + y² + 6x – 4y + 13 – 12 = 0
x² + y² + 6x – 4y + 1 = 0
Jawaban : D
16. Persamaan garis singgung lingkaran x² + y² - 6x + 4y - 12 = 0 di titik (7,1) adalah ...
A. 3x – 4y – 41 = 0
B. 4x + 3x – 55 = 0
C. 4x – 5y – 53 = 0
D. 4x + 3y – 31 = 0
E. 4x – 3y – 40 = 0
Pembahasan :
• x² + y² - 6x + 4y - 12 = 0
(x – 3)² + (y + 2)² – 9 – 4 – 12 = 0
(x – 3)² + (y + 2)² = 25 4x + 3y – 31 = 0
• (x – 3)² + (y + 2)² = 25
(x -3)(7 – 3) + (y + 2)(1 + 2) = 25
4x – 12 + 3y + 6 – 25 = 0
4x + 3y – 31 = 0
Jawaban : D
17. Persamaan garis singgung lingkaran (x - 3)² + (y + 5)² = 80 yang sejajar dengan garis y
– 2x + 5 = 0 adalah ...
A. y = 2x - 11 ± 20
B. y = 2x - 8 ± 20
C. y = 2x – 6 ± 15
D. y = 2x - 8 ± 15
E. y = 2x – 6 ± 25
Pembahasan :
• y – 2x + 5 = 0
m1 = m2 = 2
• y – b = m(x – a) ± r √m² + 1
y + 5 = 2 (x – 3) ± √80 √ 5
y + 5 = 2x – 6 ± √400
y = 2x – 11 ± 20
Jawaban : A
18. persamaan garis singgung pada lingkaran x² + y² – 6x + 2y + 3 = 0 di titik (5,2) adalah ...
A. 3x + 2y – 10 = 0
B. 3x – 2y – 10 = 0
C. 2x + 3y – 10 = 0
D. 2x + 3y + 10 = 0
E. 2x – 3y – 10 = 0
Pembahasan :
• x² + y² – 6x + 2y + 3 = 0
( x – 3)² + (y + 1)² – 9 – 1 + 3 = 0
( x – 3)² + (y + 1)² – 7 = 0
2x – 6 + 3y + 3 – 7 = 0
( x – 3)(x1 – 3) + (y + 1)(y1 + 1) = 7
(x – 3)(5 – 3 ) + (y + 1)(2 + 1) = 7
2x + 3y – 10 = 0
Jawaban : C
19. Persamaan lingkaran yang berpusat di titik pangkal dan melalui titik (6,8) adalah ....
A. x² + y² = 36
B. x² + y² = 64
C. x² + y² = 100
D. x² + y² = 144
E. x² + y² = 48
Pembahasan :
• r² = 62 + 82 = 36 + 64 = 100
• Persamaan lingkaran :
x² + y² = r²
x² + y² = 100
Jawaban : C
A. - x + 2
B. - x - 1
C. x + 2
D. - x - 3
E. x - 2
Pembahasan :
• y = mx ± r
y=-x±4
y=-x±4
y=-x±2
Jawaban : A
A. (-2,0)
B. (-1,0)
C. (0,1)
D. (0,-1)
E. (0,2)
Pembahasan :
• (x + 1)² + y² = 1
x² + 2x + 1+ y² = 1
x² + y² + 2x = 0
• P( - ½ A, -½ B ) = (- ½ (2) , - ½ (0))
= ( -1 , 0)
Jawaban : B
A. ( 2,3)
B. (-3,2)
C. (-2,3)
D. (2,-3)
E. (-2,1)
Pembahasan :
= ( 2, -3 )
Jawaban : D
23. Persamaan garis singgung pada lingkaran x² + y²= 25 di titik (3, -4) adalah ...
A. 3x – 4y – 25
B. 3x – 4y – 15
C. -3x – 4y -25
D. -3x + 4y = 25
E. 3x + 4y + 15
Pembahasan :
x1x + y1y = 25
3x - 4y = 25
3x – 4y – 25 = 0
Jawaban : A
24. Pusat dan jari – jari lingkaran dari persamaan 2x² + 2y² – 4x + 3y = 0 adalah ....
Pembahasan :
• 2x² + 2y² – 4x + 3y = 0
a = -2, b =3/2 , c = 0
• P( - ½ A, - ½B ) = (- ½(-2) , - ½ (3/4))
= ( 1 , - 3/8 )
=√ 4 + 9/4 = √25/4
= 5/2
Jawaban : D
A. 3x – 2y – 3 = 0
B. 3x - 2y – 5 = 0
C. 3x + 2y – 9 = 0
D. 3x + 2y + 9 = 0
E. 3x + 2y + 5 = 0
Pembahasan :
• ( x – 2 )² + ( y + 1 )² = 13
(-1 -2 )² + y²+ 2y + 1 – 13 = 0
9 + y² + 2y – 12 = 0
y² + 2y – 3 = 0
( y + 3 )( y – 1 ) = 0
y = -3 dan y = 1
• ( x – 2 )² + ( y + 1 )² = 13
x² – 4x + 4 + y²+ 2y + 1 = 13
x² + y² – 4x + 2y – 8 = 0
• a = (-4) = -2 , b =(2) = 1 , c = -8
-x – 3y + 2 - 2x - 3 + y – 8 = 0
-3x -2y – 9 = 0
3x + 2y + 9 =0.
-x + y + 2 – 2x – 1 + y – 8 = 0
-3x + 2y – 7 = 0
3x - 2y + 7 = 0
Jawaban : D
adalah ...
A. 4x – y – 18 = 0
B. 4x – y + 4 = 0
C. 4x – y + 10 = 0
D. 4x + y – 4 = 0
E. 4x + y – 15 = 0
Pembahasan :
• x² + y² - 2x – 6y – 7 = 0
5² + y² – 2(5) – 6y – 7 = 0
25 + y² – 10 – 6y – 7 = 0
y² - 6y + 8 = 0
(y–4)(y–2)=0
y = 4 dan y = 2
• a = (-2) = -1 , b= (-6) = -3 , c = -7
5x + 4y – 5 – x – 12 – 3y – 7 = 0
4x + y – 24 = 0
5x + 2y – 5 – x – 6 – 3y – 7 = 0
4x – y – 18 = 0
Jawabannya adalah A