Anda di halaman 1dari 104

A Kementerian Riset Teknologi Dan Pendidikan Tinggi

Universitas Brawijaya
Fakultas Teknik
Jurusan Teknik Sipil

2130

315 300 300 300 300 300 315


MATA KULIAH

Studio Perancangan 1

JUDUL GAMBAR

HIMPUNAN
575

687,5
RUANG RAPAT SEKRETARIAT MAHASISWA DENAH LT.1
0.00 BEM PENGAIRAN GEDUNG BEM TEKNIK

890
0.00 0.00

B B
MENGETAHUI
WC WC
-0.05 -0.05 TTD
315

DIPERIKSA

202,5
Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

161,25 153,75 600 600 615


DISETUJUI TTD

Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

DIGAMBAR NIM
A
MARLEY KRISTIANTO
(205060100111030)
JUAN S SIMORANGKIR
(205060107111052)
LANTAI 1
100 300 500
Kode
SKALA cm Nomor lembar Jumlah lembar

0 200 400
Kementerian Riset Teknologi Dan Pendidikan Tinggi
A Universitas Brawijaya
Fakultas Teknik
Jurusan Teknik Sipil

2130 MATA KULIAH


315 300 300 300 300 300 315
Studio Perancangan 1

JUDUL GAMBAR

HIMPUNAN LSO TEKAD


MAHASISWA
445

PWK
+3.65
DENAH LT.2
+3.65 LSO PMK GEDUNG BEM TEKNIK
LSO SOLID

687,5
YEHEZKIEL
+3.65
+3.65

890
MENGETAHUI
B HIMPUNAN B
MAHASISWA DIPERIKSA TTD
445

ARSITEKTUR
+3.65

202,5
Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

DISETUJUI TTD

Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

DIGAMBAR NIM

A MARLEY KRISTIANTO
(205060100111030)
JUAN S SIMORANGKIR
(205060107111052)
LANTAI 2
100 300 500
Kode
SKALA cm Nomor lembar Jumlah lembar

0 200 400
Kementerian Riset Teknologi Dan Pendidikan Tinggi

A Universitas Brawijaya
Fakultas Teknik
Jurusan Teknik Sipil

2130 MATA KULIAH


315 300 300 300 300 300 315
Studio Perancangan 1

JUDUL GAMBAR

445
DENAH LT.3
GEDUNG BEM TEKNIK

AULA

890
+7.30
MENGETAHUI
B B
DIPERIKSA TTD

445
Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

DISETUJUI TTD

Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

DIGAMBAR NIM

A MARLEY KRISTIANTO
(205060100111030)
JUAN S SIMORANGKIR
(205060107111052)
LANTAI 3
100 300 500
Kode
SKALA cm Nomor lembar Jumlah lembar

0 200 400
Kuda-kuda
Kementerian Riset Teknologi Dan Pendidikan Tinggi

Trekstang
Gording A Universitas Brawijaya
Fakultas Teknik
Kuda-kuda Trapesium Jurusan Teknik Sipil
Ikatan angin

MATA KULIAH

Studio Perancangan 1
1
4 Kuda-kuda
JUDUL GAMBAR
445

1
2 Kuda-kuda
DETAIL RENCANA ATAP
GEDUNG BEM TEKNIK
890

MENGETAHUI
B B
445

DIPERIKSA TTD

Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

Jurai
DISETUJUI TTD

228,52 217,52 309,48 309,48 309,48 309,48 217,52 228,52 Overhang


Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

2130
DIGAMBAR NIM

A MARLEY KRISTIANTO
(205060100111030)
JUAN S SIMORANGKIR
(205060107111052)
DETAIL RENCANA ATAP
100 300 500
Kode
SKALA cm Nomor lembar Jumlah lembar

0 200 400
Kementerian Riset Teknologi Dan Pendidikan Tinggi
Universitas Brawijaya
Fakultas Teknik
Jurusan Teknik Sipil
5
0,9
51
111,25
6
8,4
12
MATA KULIAH

292,97
Studio Perancangan 1

JUDUL GAMBAR

365
DENAH LT.3
GEDUNG BEM TEKNIK

MENGETAHUI

1095
365
DIPERIKSA TTD

Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

TTD

365
DISETUJUI

Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

890
DIGAMBAR NIM

MARLEY KRISTIANTO
(205060100111030)
JUAN S SIMORANGKIR
(205060107111052)
POTONGAN A-A
100 300 500
Kode
SKALA cm Nomor lembar Jumlah lembar

0 200 400
Kementerian Riset Teknologi Dan Pendidikan Tinggi
Universitas Brawijaya
Fakultas Teknik
Jurusan Teknik Sipil

292,97
MATA KULIAH

Studio Perancangan 1

365
JUDUL GAMBAR

DETAIL RENCANA ATAP


GEDUNG BEM TEKNIK

365

1095
MENGETAHUI

DIPERIKSA TTD

365
Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

DISETUJUI TTD

Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

315 300 300 300 300 300 315


DIGAMBAR NIM

2130 MARLEY KRISTIANTO


(205060100111030)
JUAN S SIMORANGKIR
(205060107111052)
POTONGAN B-B
100 300 500
Kode
SKALA cm Nomor lembar Jumlah lembar

0 200 400
Kementerian Riset Teknologi Dan Pendidikan Tinggi
Universitas Brawijaya
Fakultas Teknik
Jurusan Teknik Sipil

MATA KULIAH

Studio Perancangan 1

JUDUL GAMBAR

365
DENAH LT.3
GEDUNG BEM TEKNIK

MENGETAHUI

1095
365
DIPERIKSA TTD

Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

TTD

365
DISETUJUI

Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

445

890
DIGAMBAR NIM

MARLEY KRISTIANTO
(205060100111030)
JUAN S SIMORANGKIR
(205060107111052)
TAMPAK SAMPING KIRI
100 300 500
Kode
SKALA cm Nomor lembar Jumlah lembar

0 200 400
Kementerian Riset Teknologi Dan Pendidikan Tinggi
Universitas Brawijaya
Fakultas Teknik
Jurusan Teknik Sipil

377,05
MATA KULIAH

Studio Perancangan 1

365
JUDUL GAMBAR

DETAIL RENCANA ATAP


GEDUNG BEM TEKNIK

365

1095
MENGETAHUI

DIPERIKSA TTD

365
Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

DISETUJUI TTD

Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

315 300 300 300 300 300 315


DIGAMBAR NIM

2130 MARLEY KRISTIANTO


(205060100111030)
JUAN S SIMORANGKIR
(205060107111052)
TAMPAK DEPAN
100 300 500
Kode
SKALA cm Nomor lembar Jumlah lembar

0 200 400
Kementerian Riset Teknologi Dan Pendidikan Tinggi
Universitas Brawijaya
Fakultas Teknik
Jurusan Teknik Sipil

MATA KULIAH

Studio Perancangan 1
445

JUDUL GAMBAR
890

DETAIL RENCANA ATAP


GEDUNG BEM TEKNIK
445

MENGETAHUI

DIPERIKSA TTD

Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

DISETUJUI TTD

315 300 300 300 300 300 315


Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

2130
DIGAMBAR NIM

MARLEY KRISTIANTO
(205060100111030)
JUAN S SIMORANGKIR
(205060107111052)
TAMPAK ATAS
100 300 500
Kode
SKALA cm Nomor lembar Jumlah lembar

0 200 400
PERHITUNGAN GORDING

DIMENSI PROFIL
• Jarak antar kuda kuda = 3,0948 m
• Kemiringan atap = α = 30o

• Jarak antar gording = 1,2846 m (Diagonal sisi 30o)


• Mutu Baja = BJ 37 (fu = 370 Mpa; fy = 240 Mpa)
• Profil Gording = LLC 125.50.20.4

• Dengan data profil (Tabel Profil Baja Morisco):


o A = 954,8 mm2
o Ix = 217 x 104 mm4
o Iy = 33,1 x 104 mm4
o rx = 47,7 mm
o ry = 18,1 mm
o Sx = 34,7 x 103 mm3
o Sy = 9,38 x 103 mm3
o A (h) = 125 mm
o B (b) = 50 mm
o C (Panjang Lip) = 20 mm
o t (tf=tw) = 4 mm
o w = 7,5 kg/m
o Zx = b . tf (H-tf) + ¼ tw (H-2tf)2 = 37889 mm3
o Zy = ½ b2 tf + ¼ tw2 (H-2tf) = 5468 mm3
o ς = 0,3 (Koef. Poisson, SNI 1729 – 2002)
o E = 200.000 MPa (SNI 1729 – 2015)
Gambar 1.1 Rencana gording
GORDING 30o
PEMBEBANAN

a) Beban Mati
Perletakan gording-gording 30° asumsi sendi-sendi
Berat sendiri gording (Tabel Morisco) = 7,5 kg/m
• Berat Penutup Atap Genteng (PPIUG hal-12) = 50 kg/m2 x 1,285 m
= 64,23 kg/m
Total Berat Sendiri + Penutup Atap = 71,73 kg/m
• Berat sambungan 10% x 71,73 kg/m = 7,173 kg/m
q total = 78,903 kg/m
b) Beban Hidup Tambahan
Beban hidup di tengah-tengah gording P = 100 kg (PPIUG 1983 pasal 3.2.1)
c) Beban Angin
Koefisien angin (α = 30o)
PPIUG 1983 pasal 4.2.1
Tekanan Angin minimum → P = 25 kg/m2
Koefisien angin tekan (Ct) = 0,02 α – 0,4
= 0,02 (30) – 0,4
= 0,2
Koefisien angin hisap (Ch) = -0,4
ω tekan = Ct x jarak gording x P
= 0,2 x x 25 x 1,2846
= 6,423 kg/m
ω hisap = -0,4 x jarak gording x P
= -0,4 x 1,2846 x 25 = -12,846 kg/m

Gambar 1.2 Koef. Angin Tekan dan Hisap


d) Beban Air Hujan
Beban terbagi rata per m2 bidang datar berasal dari beban air hujan sebesar (40 -
0,8α) kg/m2 (PPIUG 1983 pasal 3.2.2.a)
Wh = 40 - 0,8α
= 40 – 0,8(30)
= 16
qh = Wh x jarak gording
= 16 x 1,2846
= 18,475 kg/m

MOMEN PADA GORDING

30°

Pada arah sumbu lemah dipasang trekstang pada tengah bentang sehingga :
Bentang panjang (Ly) = 3,095 m
Bentang pendek (Lx) = ½ Ly
= ½ . 3,0948 = 1,5474 m

a) Beban mati
q = 78,903 kg/m
qy = 78,903 cos 30o qx = 78,903 sin 30o
= 68,332 kg/m = 39,4515 kg/m

Mx = 𝑞y 𝐿y2 My = 𝑞x 𝐿x2

= (68,332) (3,095)2 = (39,4515) (1,547)2


= 81,80867 kgm = 11,80806 kgm

b) Beban hidup
P = 100 kg
Py = 100 cos 30o Px = 100 sin 30o
= 86,603 kg = 50 kg

Mx = Py Ly My = Px Lx

= (86,603)(3,095) = (50)( 1,547)


= 67,004 kgm = 19,342 kgm

c) Beban Angin
Mx = (𝜔 𝑡𝑒𝑘𝑎𝑛) 𝐿y2 My = 0 kgm

= (7,6810) (3,095)2 (beban angin sejajar sumbu x)


= 13,813 kgm

d) Beban Air Hujan


qh = 20,554 kg/m

Mx = (𝑞ℎ) cos 𝛼 (𝐿𝑥)2 My = (𝑞ℎ) sin 𝛼 (𝐿𝑦)2

= (20,554) cos 30 (3,095)2 = (20,554) sin 30 (1,547)2


= 21,310 kgm = 3,076 kgm

KOMBINASI PEMBEBANAN
Kombinasi pembebanan menurut SNI 03-1729-2002 sebagai berikut:
1. 1,4D
2. 1,2D + 1,6L +0,5(La atau H)
3. 1,2D + 1,6(La atau H) + (γLL atau 0,8W)
4. 1,2D + 1,3W + γLL + 0,5 (La atau H)
5. 1,2D ± 1,0E + γLL
6. 0,9D ± (1,3W atau 1,0E)

Keterangan :
D = Beban mati
L = Beban hidup yang timbul akibat pengguna gedung
La = Beban hidup yang timbul selama perawatan oleh pekerja
H = Beban Hujan
W = Beban Angin
E = Beban Gempa
Dengan γL = 0,5 bila L< 5 kPa, dan γL = 1 bila L ≥ 5 kPa.
Beban angin hisap tidak diperhitungkan karena akan memperingan struktur dan selain itu
angin tidak selalu berembus.

Arah sumbu x Arah sumbu y


D = 81,809 kgm D = 11,808 kgm
La = 67,004 kgm La = 19,343 kgm
L =0 L =0
H = 21,311 kgm H = 3,076 kgm
W = 7,690 kgm (Tekan) W = 1,922
E =0 E =0

Kombinasi beban terbesar:


1,2D + 1,6(La atau H) + (γLL atau 0,8W)
Mux = 211,529 kgm
Muy = 45,118 kgm
KONTROL PENAMPANG (SNI 1729 – 2020)
Profil : LLC 125.50.20.4
h = 125 mm
b = 50 mm
tf = 4 mm
tw = 4 mm
• Kontrol Tekuk Lokal
Flens Web
𝑏 50 ℎ 125
𝜆=𝑡 = = 12,5 𝜆=𝑡 = = 31,25
𝑓 4 𝑤 4

𝐸 200000 𝐸 200000
𝜆𝑝 = 0,38√𝐹𝑦 = 0,38√ = 10,97 𝜆𝑝 = 3,76√𝐹𝑦 = 3,76√ = 108,542
240 240

𝐸 200000 𝐸 200000
𝜆𝑟 = 1√𝐹𝑦 = 1√ = 28,868 𝜆𝑟 = 5,7√𝐹𝑦 = 5,7√ = 164,545
240 240

Karena flens λp < λ < λr, maka flens tidak kompak.


Karena web λ < λp < λr maka web kompak.
Jadi disimpulkan bahwa penampang tidak kompak. Maka, diperoleh
𝜆−𝜆𝑝
𝑀𝑛 = 𝑀𝑝 – (Mp – 0,7 Fy Sx)( 𝜆 ) (SNI 1729-2020 Pers. F3-1)
𝑟 −𝜆𝑝

SNI 1729-2020 Pers. F2-1


Untuk sumbu x :
Mux = 211,529 kgm
Mpx = Zx . fy
= 926,948 kgm
𝜆−𝜆𝑝
𝑀𝑛x = 𝑀𝑝x – (Mpx – 0,7 Fy Sx)( 𝜆 )
𝑟 −𝜆𝑝

= 985,041 kgm
Untuk sumbu y :
Muy = 45,118 kgm
Mpy = Zy . fy
= 133,774 kgm
𝜆−𝜆𝑝
𝑀𝑛𝑦 = 𝑀𝑝y – (Mpy – 0,7 Fy Sy)( 𝜆 )
𝑟 −𝜆𝑝

= 259,686 kgm
Kontrol :
Mux ≤ ΦMnx = 211,529 ≤ 0,9 x 985,041 kgm
= 211,529 ≤ 886,537 kgm (OK)
Muy ≤ ΦMny = 45,118 ≤ 0,9 x 259,686 kgm
= 45,118 ≤ 233,718 kgm (OK)
Jadi profil LLC 125.50.20.4 aman terhadap lentur

• Terhadap Tekuk Torsi Lateral


Lb = Lx = 3,095 m
= 3095 mm
J = t3/3 (h+2b)
= 43/3 (121+2.18)
= 3349,33 mm4
𝐸
𝐿𝑝𝑥 = 1,76 𝑟𝑦 √𝐹𝑦 (𝑆𝑁𝐼 1729 − 2015 𝐹2 − 5)

200000
= 1,76 . 18,1 √ 240

= 919,604 𝑚𝑚
ℎ2 𝑏 3 𝑡 2ℎ+3𝑏 1212 183 4 121+3.18
𝐶𝑤 = ( ℎ+6𝑏 ) = (121+6.18) = 21750516 𝑚𝑚6
12 12

√𝐼𝑦.𝐶𝑤 √331000.21750516
𝑟𝑡𝑠 = √ = √ = 8,793 𝑚𝑚
𝑆𝑥 34700

ℎ 𝐼𝑦 121 331000
𝐶 = 2 √𝐶𝑤 = √ = 7,463
2 21750516

𝐸 𝐽𝑐 𝐽𝑐 2 𝐸 2
𝐿𝑟𝑥 = 1,95 𝑟𝑡𝑠 0,7 𝐹𝑦 √𝑆𝑥 ℎ + √(𝑆𝑥 ℎ) + 6,76 (0,7 𝐹𝑦)

200000 3349,33 3349,33 2 200000 2


= 1,95 . 8,793 √ + √(34700.121) + 6,76 (0,7 .240)
0,7 .240 34700.121

= 1350507 𝑚𝑚
= 1350,51 𝑚
Dikarenakan Lp < Lb < Lr (919,604 < 3095 < 1350507), maka elemen termasuk bentang
menengah sehingga :
(𝐿𝑏 − 𝐿𝑝)
𝑀𝑛 = 𝐶𝑏 [𝑀𝑝 − (𝑀𝑝 − 0,7 . 𝐹𝑦 . 𝑆𝑥) ] ≤ 𝑀𝑝
(𝐿𝑟 − 𝐿𝑝)
SNI 1729 – 2020 Pers. F2-2
Diketahui : Mmaks = 211,529 kgm (dari kombinasi pembebanan)
1/4 bentang (MA) = 159,85 kgm
1/2 bentang (MB) = 211,529 kgm
3/4 bentang (MC) = 159,85 kgm

125,5 𝑀𝑚𝑎𝑘𝑠
𝐶𝑏 = ≤ 2,3
2,5 𝑀𝑚𝑎𝑘𝑠+3 𝑀𝐴+4 𝑀𝑏+3 𝑀𝑐
125,5 (211,529)
= = 13,21 ≤ 2,3 (digunakan 2,3)
2,5 (211,529)+3 (105,765 )+4 (211,529)+3 (105,765 )

𝑀𝑝 = 𝑍𝑥. 𝑓𝑦
= 926,948 𝑘𝑔𝑚
(𝐿𝑏−𝐿𝑝)
𝑀𝑛 = 𝐶𝑏 [𝑀𝑝 − (𝑀𝑝 − 0,7 . 𝐹𝑦 . 𝑆𝑥) (𝐿𝑟−𝐿𝑝)] ≤ 𝑀𝑝
(3095−919,604)
= 2,3 [926,948 − (926,948 − 0,7 . 240 . 34700) (1350507−919,604)] ≤ 𝑀𝑝

= 23741 𝑘𝑔𝑚

Dikarenakan Mp ≤ Mn (926,948 ≤ 23741), maka Mn = 926,948 kgm


Momen Nominal Pada Penampang
ϕ Mn = 0,9 Mn = 0,9 * 926,948 = 834,253 kgm
ϕ Mn ≥ Mux
834,253 kgm ≥ 211,529 kgm → OK
Jadi profil LLC 125.50.20.4 aman terhadap tekuk torsi lateral
KONTROL GESER (SNI 1729-2020)
Vu ≤ φ Vn
Syarat :
𝑺𝑵𝑰 𝟏𝟕𝟐𝟗 − 𝟐𝟎𝟐𝟎 𝑷𝒂𝒔𝒂𝒍 𝑮𝟐
ℎ 125
= = 31,25 ; G2-2b
𝑡𝑤 4
5 5
𝑘𝑣 = 5 + 𝑎 =5+ 𝑎 = 5,008 G2-5
( )2 ( )2
ℎ ℎ
ℎ 𝐾𝑣.𝐸
≤ 1,10√ = 71,063, nilai Cv = 1; G2-3
𝑡𝑤 𝑓𝑦

SNI 1729 – 2020 Pers. G2-1


→ φ Vnx = 0,9 x 0,6 x fy x Aw x Cv
= 0,9 x 0,6 x 240 x (4 x 125) x 1
= 6605,505 kg
Beban mati terpusat (D) = 78,903 x 3,095 = 244,189 kg
Beban hidup (L) = 100 kg
Beban angin terpusat (W) = 6,423 x 3,095 = 19,878 kg
→ Vu = 1,2D+1,6La+0,8W
= 421,291 kg

→Vu ≤ φ Vn = 421,291 kg ≤ 6605,505 kg → OK


Jadi profil LLC 125.50.20.4 aman terhadap geser
KONTROL LENDUTAN (SNI 1729 – 2002)
Lendutan maksimum yang diijinkan :

Lx = 1547,4 mm

Ly = 3094,8 mm
𝐿
δ ijin = 240 (SNI 1729 – 2002 Tabel 6.4-1)

𝐿𝑦
δx ijin = 240

3094,8
= 240

= 12,895 mm
𝐿𝑥
δy ijin = 240

1547,4
= 240

= 6,445 mm
Lendutan arah sumbu x
Beban terpusat = 100 Cos 30o = 86,603 kg
Beban merata = (beban mati + beban hujan + beban angin) Cos α
= 0,093 kg/m

5 𝑞𝑡𝑜𝑡𝑎𝑙 .𝐿𝑦 4 1 𝑃𝐿𝑦 3


𝛿𝑥 = ( ) ( ) + 48
384 𝐸 .𝐼𝑥 𝐸 𝐼𝑥
5 0.093.3094,84 1 86,603 .3094,83
= (384) (200000.2170000) + 48 200000 .21700000

= 3,7065 𝑚𝑚 < 12,895 𝑚𝑚 → OK


Lendutan arah sumbu y
Beban terpusat = 100 sin 30o = 50 kg
Beban merata = (beban mati + beban hujan + beban angin) sin α
= 0,056 kg/m
4
5 𝑞𝑡𝑜𝑡𝑎𝑙 .𝐿𝑥 1 𝑃𝐿𝑥 3
𝛿𝑦 = ( ) ( ) + 48
384 𝐸 .𝐼𝑦 𝐸 𝐼𝑦
5 0,056.1,54744 1 500 .1,54743
= (384) (200000.331000) + 48 200000 .331000

= 1,193 𝑚𝑚 < 6,445 𝑚𝑚 → OK

Jadi profil LLC 125.50.20.3,2 aman terhadap lendutan.


PERHITUNGAN SAMBUNGAN GORDING

SAMBUNGAN GORDING
PEMBEBANAN

Arah sumbu x Arah sumbu y


D = 81,809 kgm D = 11,808 kgm
La = 67,004 kgm La = 19,343 kgm
L =0 L =0
H = 21,311 kgm H = 3,076 kgm
W = 7,690 kgm (Tekan) W = 1,922
E =0 E =0

Kombinasi beban terbesar:


1,2D + 1,6(La atau H) + (γLL atau 0,8W)
Mux = 211,529 kgm
Muy = 45,118 kgm

Pembebanan sesuai dengan pembebanan gording, didapat beban maksimum = 211,529 kgm

PERHITUNGAN JUMLAH BAUT


Direncanakan baut dengan data:
Tipe baut = A325
Kuat Geser Nominal (Fnv) = 372 MPa = 37,933 kg/mm2 Tabel J3.2 SNI 1729:2020
Diameter baut (d) = 12,7 mm

Luas bruto (Ab) = 𝑥 𝜋 𝑥 𝑑2

= 𝑥 𝜋 𝑥 12,72
= 126,67 mm2

Direncanakan konfigurasi 2 lajur baut dengan 2 baut per lajur


Spasi minimum SNI 1729 – 2020 Pasal J3
Jarak as ke as > 2,67 d
Jarak lubang ke lubang > d
Jarak as ke as antara lubang standar, ukuran berlebih, atau slot sebesar 3d lebih disukai.
S = 3d
= 3*12,7
= 38,1 mm
Digunakan jarak antar baut 40 mm

Jarak Tepi Minimum SNI 1729 – 2020 Pasal J4


Jarak dari pusat lubang standar ke tepi bagian yang disambung dalam arah manapun
tidak boleh kurang dari nilai yang berlaku dari Tabel J3.4 atau Tabel J3.4M.

Untuk diameter 12,7 mm


S > 19,05 mm
Penambahan jarak tepi untuk diameter < 22 mm SNI 1729 – 2020 Tabel J3-5M
S = 19,05 + 2
= 21,05 mm (sejajar tepi)
S = 19,05 + 3
= 22,05 mm (tegak lurus tepi)

Digunakan jarak tepi 25 mm untuk semua arah

Digunakan plat sambung dengan dimensi 100x90x4 mm


Karena sambungan gording dengan gording adalah sambungan yang menahan beban karena adanya
momen, maka eksentrisitas perlu dikontrol, maka resultan gaya :
𝑀.𝑦
𝑅𝑥 = ∑ 𝑥 2+∑ 𝑦 2 ;x = 20 mm, y = 20 mm
Resultan Gaya yang Diterima Baut
𝑀.𝑦
𝑅𝑥 = ∑ 𝑥 2+∑ 𝑦 2
211,529 .0,02
𝑅𝑥 = 0,0004+0,0004

𝑅𝑥 = 5288,225 𝑘𝑔

𝑀.𝑥
𝑅𝑦 = ∑ 𝑥 2 +∑ 𝑦 2
211,529 . 0,025
𝑅𝑦 = 0,0004+0,0004

𝑅𝑦 = 6610,281 𝑘𝑔

𝑅𝑢 = √𝑅𝑥 2 + 𝑅𝑦 2
𝑅𝑢 = √5288,2252 + 6610,2812
𝑅𝑢 = 8465,29 𝑘𝑔

Tahanan Geser
Rn = Fnv x Ab Persamaan J3-1
= 37,933 x 126,67
= 4805,234 kg/baut
ϕ Rn = 0.75 * 4805,234 kg/baut
= 3603,926 kg/ baut
= 14415 kg/ 4 baut > 8465,29 𝑘𝑔 (OK)
Tahanan Tumpu
Dimensi tebal Plat Sambung (4 mm) sama dengan profil LLC (4 mm)
Nilai fu menggunakan fu dari profil LLC (370 MPa) karena lebih kecil dari plat (372 MPa)
Rn = 2,4 x d x t x fu
= 2,4 x 12,7 x 4 x 370
= 45110,4 N = 4511,04 kg/baut
= 18044,16 kg / 4 baut
ϕ Rn = 0,75 x 18044,16
= 13533,12kg / 4 baut > 8465,29 𝑘𝑔 (OK)
PERHITUNGAN TREKSTANG
Trekstang digunakan untuk mengurangi lendutan searah lentur y. Direncanakan
sebagai batang tarik dengan kedua ujung dipasang watermur untuk pengencang.

Data-data :
▪ Jarak antar kuda-kuda = 3,095 m
▪ Berat Gording (W) = 7,5 kg/m
▪ Jarak Antar Gording = 1,2846 m
▪ Sudut atap = 30o
▪ Jumlah gording = 10
▪ Panjang sisi miring atap = 5,110 m

PEMBEBANAN

a.) Beban Mati (D)


▪ Berat sendiri gording = 7,5 kg/m x 3,095 m x 5
= 116,063 kg
▪ Penutup atap = 50 kg/m2 x 5,110 m x 3,095 m
= 790,773 kg
▪ Beban Mati Total = 906,835 kg

b.) Beban Hidup (L)


▪ Beban guna (La) = 100 kg

c.) Beban Angin


Beban angin bekerja tegak lurus terhadap gording (lentur x) sehingga gaya angin
tidak bekerja pada trekstang.
d.) Beban Air Hujan (H)
▪ Berat air hujan (H) = 18,47 kg/m2 x 5,110 m x 3,095 m
= 292,111 kg

KOMBINASI PEMBEBANAN
1.) 1,4 D = 1269,569 kg
2.) 1,2D + 1,6 L + 0,5 R = 1248,202 kg
3.) 1,2D + 1,6 R + 0,5W = 1555,578 kg
4.) 1,2D + W + L + 0,5 R = 1334,257 kg
5.) 1,2D +E+L+0,2S = 1188,202 kg
6.) 0,9D + W = 816,152 kg

Kombinasi pembebanan maksimum pada kombinasi ke-3


Pu = 1555,578 kg

DESAIN TREKSTANG
Komponen struktur yang memikul gaya tarik aksial terfaktor Pu, memenuhi Pu ≤ Ф Pn
(SNI 1729:2020 pasal D2)
Dengan Ф = 0,9 berdasarkan keruntuhan leleh
Ф = 0,75 berdasarkan keruntuhan retak

Mutu baja BjTP-280


fy = 280 MPa = 2855,205 kg/cm2
fu = 405 MPa = 4129.851 kg/cm2
- Kondisi Leleh
Pu ≤ ФPn

1555,578 ≤ 0,9 Ag fy

1555,578 ≤ 0,9 (1/4πd2) 2855,205


1555,578 x 4
d2 ≥ π x 0,9 x 2855,205

d2 ≥ 0,770765 cm2

d ≥ 0,878 cm
- Kondisi Fraktur
Pu ≤ ФPn

1555,578 ≤ 0,75 Ae fu

1555,578 ≤ 0,75 (1/4πd2) 4129.851


1555,578 x 4
d2 ≥ π x 0,75 x 4129.851

d2 ≥ 0,63945 cm2

d ≥ 0,780 cm
*Ae = Ag

Jadi digunakan trekstang diameter 1 cm = 10 mm

KONTROL
Leleh
Pu ≤ ø Pn
1187,759 ≤ 0,9 x fy x Ag
1187,759 ≤ 0,9 x 2855,205 x (1/4 π d2)
1187,759 ≤ 0,9 x 2855,205 x (1/4 π 1^2)
1187,759 ≤ 2018,225 kg OK

Fraktur
Karena tidak ada pengurangan luas, maka Ae = Ag
Pu ≤ ø Pn
1555,578 ≤ 0.75 x fu x Ae
1555,578 ≤ 0.75 x 4129.851 x (1/4 π 1^2)
1555,578 ≤ 2432,683 kg OK
PERENCANAAN IKATAN ANGIN

1. DATA PERENCANAAN
Jarak antar kuda-kuda = 3,095 m
Tekanan angin = 25 kg/m2
Sudut atap = 30o

2. PEMBEBANAN
Beban yang ditahan oleh ikatan angin hanya beban akibat tekanan angin yang bekerja
tegak lurus dengan kuda-kuda atau searah dengan arah memanjang struktur. Berdasarkan
skema luasan akan didapat nilai P yang berupa besar gaya yang terjadi akibat tekanan
angin yang bekerja pada tiap join ikatan angin.

Beban angin tekan (P) = 0,5 × jarak antar kuda - kuda ×panjang atap miring × =
….tekanan angin
= 0,5 x 3,095 x 5,1 x 25
= 197,306 kg

5,1
Tan β = 3,095 = 1,648
β = 58,75o
∑H =0
Nx – P = 0
N cos β – p = 0
𝑃 197,306
N= = 𝑂 = 380,33 kg
cos β cos 58,75
3. DESAIN IKATAN ANGIN
Digunakan ikatan angin dari baja mutu BjTP-280
fy = 280 MPa = 2855,205 kg/cm2
fu = 405 MPa = 4129.851 kg/cm2
- Kondisi Leleh
Pu ≤ ФPn

380,33 ≤ 0,9 Ag fy

380,33 ≤ 0,9 (1/4πd2) 2855,205


380,33 x 4
d2 ≥ π x 0,9 x 2855,205

d2 ≥ 0,1885 cm

d ≥ 0,434 cm

- Kondisi Fraktur
Pu ≤ ФPn

380,33 ≤ 0,75 Ae fu

380,33 ≤ 0,75 (1/4πd2) 4129.851


380,33 x 4
d2 ≥
π x 0,75 x 4129.851

d2 ≥ 0,1563 cm2

d ≥ 0,3954 cm
* Karena tidak ada pengurangan luas, maka Ae = Ag

Maka digunakan besi dengan ukuran Ø12 mm = 1,2 cm


PERENCANAAN KUDA-KUDA

1. Data Perencanaan
• Berat Gording : 7,5 kg/m
• Jarak anar kuda-kuda : 3,095 m
• Bentang kuda-kuda : 8,9 m
• Berat penutup atap : 50 kg/m2
• Jarak antar gording : 1,285 m

2. Pemilihan Profil

Dipilih profil siku ganda 50.50.5 dengan mutu BJ-37

• fy = 240 MPa = 1447,32 kg/cm2


• fu = 370 MPa = 3772,95 kg/cm2
• H = 50 mm
• B = 50 mm
• t = 5 mm
• T = 9 mm
• Ag = 9,60 cm2
• Berat profil = 7,54 kg/m
• Ix = 22,20 cm4
• Iy = 55,41 cm4
• rx = 1,52 cm
• ry = 2,40 cm
• E = 200000 MPa = 2039432,43 kg/cm2
3. Pembebanan
a) Beban Mati
Berat penutup atap : 50 x 3,095 x 1,285 = 198,85 kg
Berat gording : 7,5 x 3,095 = 23,21 kg
Berat sambungan gording : 10% x 7,5 = 0,75 kg
Berat ikatan angin : 0,25 x 3,14 x 0,0122 x 7850 x 2,987 = 0,665 kg
Berat trekstang : 0,25 x 3,14 x 0,012 x 7850 x 1,285 = 0,285 kg
Berat kuda-kuda : 7,54 x 39,872 = 300,635/8 = 37,579 kg
Sambungan kuda-kuda : 30,452 x 10% = 3,7579 kg
Beban total per buhul = 198,85 + 23,21 + 0,75 + 0,67 + 0,29 + 37,579 + 3,7579 =
265,1069 kg

b) Beban Hidup
Beban hidup tambahan per buhul = 100 kg
c) Beban Angin
(PPIUG Pasal 4 tentang beban angin)
Koefisien angin tekan (c1) = 0,02α-0,4
= 0,02x30-0,4
= 0,2
Koefisien angin hisap (c2) = -0,4
Tekanan angin = 25 kg/m2
P tekan = 25 x 1,285 x 3,095 * 0,2 = 19,89 kg
P tekan cos 30o (vertikal) = 17,22 kg
P tekan sin 30o (horizontal) = 9,94 kg
P hisap = 25 x 1,285 x 3,095 * -0,4 = -39,77 kg
P hisap cos 30o (vertikal) = -34,44 kg
P hisap sin 30o (horizontal) = -19,89 kg

d) Beban Hujan
(PPIUG Pasal 3.2 tentang beban hidup pada atap gedung)
Beban hujan = 40-0,8x30 = 16 kg/m2
Beban hujan per buhul = 16 x 1,285 x 3,095 = 63,63 kg
KOMBINASI PEMBEBANAN
1.) 1,4 D = 371,150 kg
2.) 1,2D + 1,6 L + 0,5 R = 509,943 kg
3.) 1,2D + 1,6 R + 0,5W = 428,546 kg
4.) 1,2D + W + L + 0,5 R = 467,163 kg
5.) 1,2D +E+L+0,2S = 418,128 kg
6.) 0,9D + W = 255,816 kg
Kombinasi pembebanan maksimum pada kombinasi ke-2

Penomoran Batang:

Gaya Batang:

Gaya maksimum:
Tarik : Tu = 1529,83 kg
Tekan : Pu = 3569,6 kg
a. Analisa Batang Tarik
Kondisi Leleh
Tu ≤ ФTn
1529,83 kg ≤ 0,9 Ag fy
1529,83 kg ≤ 0,9 x 7,78 x 1447,32
1529,83 kg ≤ 10134,13 kg OK

Kondisi Fraktur
Ae = U x Ag

U = 1-x/L SNI 1729:2020 Tabel D3.1


Direncanakan sambungan 2 baut searah gaya menggunakan baut diameter 12,7mm
U = 1-14/50
= 0,72
An = Ag – (1d x tebal x 2)
= 7,78 – (1,27 x 0,5 x 2)
= 6,51 cm2
Ae = 0,72 x 6,51
= 4,687 cm2
Tu ≤ ФTn
1529,83 kg ≤ 0,75 x Ae x fu
1529,83 kg ≤ 0,75 x 4,687 x 3772,95
1529,83 kg ≤ 13263,428 kg OK
b. Analisa Batang Tekan
Cek kelangsingan penampang
b/t = 50/4 = 12,5
0,45√E/Fy = 0,45 √(200000 * 240) = 12,99 (Penampang Kompak)

Panjang efektif
Batang tekan terpanjang = 2,225 m
Lc = KL =1 x 2,225 = 2,225 m (tumpuan sendi-sendi, K=1)
Lc/rmin = 222,5/1,53 = 145,42 < 200 OK

Kontrol Tekuk Lentur


SNI 1729:2020 Pasal E3
Pn = Fcr x Ag
4,71√E/Fy = 4,71√(200000 * 240) = 135,97
Untuk Lc/rmin > 4,71√E/Fy, digunakan rumus:
π2 E
Fcr = 0,877 𝐿𝑐2
𝑟

π2 200000
= 0,877
145,422

= 93,343 MPa = 951,833 kg/cm2


Pn = 951,833 x 7,78
= 7405,261 kg
ø Pn = 0,85 x 7405,261 kg
= 6294,472 kg
Pu = 3569,6 kg < 6294,472 kg OK
Kementerian Riset Teknologi Dan Pendidikan Tinggi
Universitas Brawijaya
Fakultas Teknik
Jurusan Teknik Sipil

2130 MATA KULIAH


315 300 300 300 300 300 315
Studio Perancangan 1

JUDUL GAMBAR

F
445

445
A A A A A A
DENAH PELAT LT.2
GEDUNG BEM TEKNIK
G

890
MENGETAHUI

242,5
D B B B
A A DIPERIKSA TTD
445

202,5
C C
E Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

DISETUJUI TTD

Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

DIGAMBAR NIM

MARLEY KRISTIANTO
(205060100111030)
JUAN S SIMORANGKIR
(205060107111052)
DENAH PELAT LANTAI 2
100 300 500
Kode
SKALA cm Nomor lembar Jumlah lembar

0 200 400
Kementerian Riset Teknologi Dan Pendidikan Tinggi
Universitas Brawijaya
Fakultas Teknik
Jurusan Teknik Sipil

MATA KULIAH

2130
Studio Perancangan 1
315 300 300 300 300 300 315

JUDUL GAMBAR

DENAH PELAT LT.3

445
A A A A A A A GEDUNG BEM TEKNIK

MENGETAHUI

890
242,5
B DIPERIKSA TTD

A A A A A A
Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

202,5
DISETUJUI TTD

Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

DIGAMBAR NIM

MARLEY KRISTIANTO
(205060100111030)
JUAN S SIMORANGKIR
(205060107111052)
DENAH PELAT LANTAI 3
100 300 500
Kode
SKALA cm Nomor lembar Jumlah lembar

0 200 400
Kementerian Riset Teknologi Dan Pendidikan Tinggi
Universitas Brawijaya
Fakultas Teknik
Jurusan Teknik Sipil

2130 MATA KULIAH


315 300 300 300 300 300 315
Studio Perancangan 1
B1 B1 B1 B1 B1 B1 B1

JUDUL GAMBAR

B2 B2 B2
445

445
B2
DENAH BALOK LT.2
B5
GEDUNG BEM TEKNIK
B3 B4 B4

890
B3 B3 B3 B3
MENGETAHUI

242,5
B2 B2 B5 B2 B5 DIPERIKSA TTD
445

B5 B2
B5

202,5
Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.
B1 B1 B1 B1 B1 B1 B1

DISETUJUI TTD

Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

DIGAMBAR NIM

MARLEY KRISTIANTO
(205060100111030)
JUAN S SIMORANGKIR
(205060107111052)
DENAH PELAT LANTAI 2
100 300 500
Kode
SKALA cm Nomor lembar Jumlah lembar

0 200 400
Kementerian Riset Teknologi Dan Pendidikan Tinggi
Universitas Brawijaya
Fakultas Teknik
Jurusan Teknik Sipil

MATA KULIAH

2130
Studio Perancangan 1
315 300 300 300 300 300 315

B1 B1 B1 B1 B1 B1 B1 JUDUL GAMBAR

DENAH BALOK LT.3


B2

445
B2 GEDUNG BEM TEKNIK

B3 B4 B4

890
MENGETAHUI
B3 B3 B3 B3 B3 B3

242,5
DIPERIKSA TTD

B2 B4
B2
Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

202,5
B1 B1 B1 B1 B1 B1 B1
DISETUJUI TTD

Dr. Eng. Ir. Eva Arifi, ST.,MT.

DIGAMBAR NIM

MARLEY KRISTIANTO
(205060100111030)
JUAN S SIMORANGKIR
(205060107111052)
DENAH PELAT LANTAI 3
100 300 500
Kode
SKALA cm Nomor lembar Jumlah lembar

0 200 400
PERHITUNGAN PLAT LANTAI

DATA PERENCANAAN
Kuat Tekan Beton (f’c) = 25 Mpa
Kuat Leleh Tulangan (fy) = 240 Mpa

PERHITUNGAN TEBAL PLAT


Tebal pelat dihitung berdasarkan tipe pelat dengan dimensi terbesar (Plat A)
Ly = 4000 mm
Lx = 2700 mm
Direncanakan memakai balok dengan dimensi:

B1:
h = 1/12 x 300 = 25 cm
b = 1/2 x 25 cm = 12,5 cm
digunakan dimensi 15 x 25 untuk Balok Induk B1

B2:
h = 1/12 x 445 = 37,0833 cm
b = 1/2 x 40 cm = 20 cm
digunakan dimensi 20 x 40 untuk Balok Induk B2

B3:
h = 1/12 x 900 = 75 cm
b = 1/2 x 75 cm = 37,5 cm
digunakan dimensi 40 x 75 untuk Balok Induk B3

B4:
h = 1/12 x 600 = 50 cm
b = 1/2 x 50 cm = 25 cm
digunakan dimensi 25 x 50 untuk Balok Induk B4

B5:
h = 1/15 x 300 = 20 cm
b = 1/2 x 20 cm = 10 cm
digunakan dimensi 10 x 20 untuk Balok Anak B5

Luas sayap dan badan balok


Asumsi awal tebal pelat = 120 mm
1
Inersia Total Balok (EIb) = . 400. 7503
12
= 1.4062.500.000 mm4
1
Inersia Plat dala arah panjang (EI1) = . 𝑏. ℎ3
12
1
= . 2700. 1203
12
= 388.800.000 mm4
1
Inersia Plat dala arah pendek (EIs) = . 𝑏. ℎ3
12
1
= . 4000. 1203
12
= 576.000.000 mm4

𝐸𝐼𝑏
𝛼𝑓𝑙 =
𝐸𝐼𝑙
14.062.500.000
=
388.800.000

= 36,17
𝐸𝐼𝑏
𝛼𝑓𝑠 =
𝐸𝐼𝑠
14.062.500.000
=
576.000.000

= 24,414
𝛼𝑓𝑙 +𝛼𝑓𝑠
𝛼𝑓𝑚 =
2

= 30,292
Maka digunakan plat dengan tebal 120 mm

Plat A Plat B Plat C Plat D


Ly = 4,00 m Ly = 2,70 m Ly = 2,70 m Ly = 2,70 m
Lx = 2,70 m Lx = 2,20 m Lx = 1,575 m Lx = 2,575 m
Ly/Lx = 1,48 Ly/Lx = 1,23 Ly/Lx = 1,714 Ly/Lx = 1,05

Plat E Plat F Plat G Plat H


Ly = 2,70 m Ly = 3,00 m Ly = 2,70 m Ly =5m
Lx = 1,275 m Lx = 2,70 m Lx = 0,85 m Lx = 2,04 m
Ly/Lx = 2,12 Ly/Lx = 1,11 Ly/Lx = 3,18 Ly/Lx = 2,45
PERHITUNGAN PEMBEBANAN
Data Pembebanan:
Berat isi beton bertulang = 2400 kg/m3
Berat adukan semen (per cm tebal) = 21 kg/m2
Berat isi pasir = 1600 kg/m3
Berat penutup lantai (keramik) = 24 kg/m2
Berat plafond + Penggantung = 18 kg/m2 (Peraturan Pembebanan Indonesia Untuk
Gedung (PPIUG) 1983)
Beban guna (Ruang Kelas) = 1,92 kN/m2 = 195,79 kg/m2 (SNI 1727 Beban
minimum untuk
perancangan
bangunan gedung dan
struktur lain)

Beban Mati:
Berat sendiri plat = tebal plat x berat isi
= 0,12 x 2400
= 288 kg/m2
Berat adukan semen (tebal 3 cm) = tebal adukan x berat per cm
= 3 x 21
= 63 kg/m2
Pasir (tebal 3 cm) = 0,003 x 1600
= 48 kg/m2
Plafond + Penggantung = 18 kg/m2
Penutup lantai = 24 kg/m2
Total Beban Mati = 448 kg/m2
Beban Hidup:
Beban guna (Ruang Kelas) = 195,79 kg/m2
Beban Guna Atap = 97,89 kg/m2 (SNI 1727 Beban minimum untuk
perancangan bangunan gedung dan
struktur lain)
Total Beban Hidup = 293,68 kg/m2
Kombinasi Pembebanan
Dihitung sesuai dengan pasal 9.2 SNI 2847-2019

No. Kombinasi Hasil (kg/m2)


1 1,4 D 627,2
2 1,2 D + 1,6 L + 0,5 (Lr atau R) 1007,5

Dipakai kombinasi 2: 1,2 D + 1,6 L + 0,5 (Lr atau R)


Tabel 1. Momen Pelat Persegi akibat beban merata kondisi tumpuan bebas dan menerus
atau terjepit elastis
Momen Pelat persegi akibat beban merata (PBI'71)

Nilai Perbandingan Ly/Lx


Kondisi Pelat
Momen Pelat 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 > 2,5

Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Lx Mlx = 0.001.q.Lx2 x 44 52 59 66 73 78 84 88 93 97 100 103 106 108 110 112 125

Ly
Mly = 0.001.q.Lx2 x 44 45 45 44 44 43 41 40 39 38 37 36 35 34 32 32 25
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 36 42 46 50 53 56 58 59 60 61 62 62 62 63 63 63 63
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 36 42 46 50 53 56 58 59 60 61 62 62 62 63 63 63 63
Mly = 0.001.q.Lx2 x 36 37 38 38 38 37 36 36 35 35 35 34 34 34 34 34 13
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 36 37 38 38 38 37 36 36 35 35 35 34 34 34 34 34 38

Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 48 55 61 67 71 76 79 82 84 86 88 89 90 91 92 92 94
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 48 55 61 67 71 76 79 82 84 86 88 89 90 91 92 92 94
Mly = 0.001.q.Lx2 x 48 50 51 51 51 51 51 50 50 49 49 49 48 48 47 47 19
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 48 50 51 51 51 51 51 50 50 49 49 49 48 48 47 47 56

Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 22 28 34 41 48 55 62 68 74 80 85 89 93 97 100 103 125
Mly = 0.001.q.Lx2 x 51 57 62 67 70 73 75 77 78 79 79 79 79 79 79 79 25
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 51 57 62 67 70 73 75 77 78 79 79 79 79 79 79 79 75

Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 51 54 57 59 60 61 62 62 63 63 63 63 63 63 63 63 63
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 51 54 57 59 60 61 62 62 63 63 63 63 63 63 63 63 63
Mly = 0.001.q.Lx2 x 22 20 18 17 15 14 13 12 11 10 10 10 9 9 9 9 13
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 31 38 45 53 59 66 72 78 83 88 92 96 99 102 105 108 125
Mly = 0.001.q.Lx2 x 60 65 69 73 75 77 78 79 79 80 80 80 79 79 79 79 25
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 60 65 69 73 75 77 78 79 79 80 80 80 79 79 79 79 75

Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 60 66 71 76 79 82 85 87 88 89 90 91 91 92 92 93 94
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 60 66 71 76 79 82 85 87 88 89 90 91 91 92 92 93 94
Mly = 0.001.q.Lx2 x 31 30 28 27 25 24 22 21 20 19 18 17 17 16 16 15 12
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 38 46 53 59 65 69 73 77 80 83 85 86 87 88 89 90 54
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 38 46 53 59 65 69 73 77 80 83 85 86 87 88 89 90 54
Mly = 0.001.q.Lx2 x 43 46 48 50 51 51 51 51 50 50 50 49 49 48 48 48 19
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 43 46 48 50 51 51 51 51 50 50 50 49 49 48 48 48 56

Mtx = - 0.001.q.Lx2 x 13 48 51 55 57 58 60 61 62 62 62 63 63 63 63 63 63
Mlx = 0.001.q.Lx2 x 13 48 51 55 57 58 60 61 62 62 62 63 63 63 63 63 63
Mly = 0.001.q.Lx2 x 38 39 38 38 37 36 36 35 35 34 34 34 33 33 33 33 13
Mty = - 0.001.q.Lx2 x 38 39 38 38 37 36 36 35 35 34 34 34 33 33 33 33 38

Catatan:
= Terletak bebas
= Menerus atau terjepit elastis
PERHITUNGAN PLAT LANTAI
1. Plat Tipe A
Data plat:
Ly = 4000 mm
w = 1007,5 kg/m2
Lx = 2700 mm
fy = 240 Mpa
Ly/Lx = 1,48
f’c = 25 Mpa
Tebal plat = 120 mm
Tebal selimut beton = 20 mm

Perhitungan Momen Dasar Perancanaan Beton Bertulang dari PBI’71


Plat ditumpu balok 4 sisi untuk Ly/Lx = 1,48
Mlx = 0,001 w Lx2 K K = 56
Mly = 0,001 w Lx2 K K = 37
Mtx = -0,001 w Lx2 K K = 56
Mty = -0,001 w Lx2 K K = 37
• Nilai Mu
Mlx = 0,001 w Lx2 K Mtx = -0,001 w Lx2 K
= 0,001 x 1007,5 x 2,72 x 56 = -0,001 x 1007,5 x 2,72 x 56
= 403,341 kgm = -403,341 kgm
Mly = 0,001 w Lx2 K Mty = -0,001 w Lx2 K
= 0,001 x 1007,5 x 2,72 x 37 = -0,001 x 1007,5 x 2,72 x 37
= 266,493 kgm = -266,493 kgm
• Perhitungan Penulangan
1,4 𝜌𝑚𝑎𝑥 = 0,75 𝜌𝑚𝑎𝑥
𝜌𝑚𝑖𝑛 =
𝑓𝑦
𝑓′𝑐 600
1,4 = 0,75 (0,85 𝛽 )
= 𝑓𝑦 600+𝑓𝑦
240
25 600
= 0,0058 = 0,75 (0,85 0,85 )
240 600+240

= 0,0403
• Tulangan Lapangan X
𝑀𝑢 = 𝑀𝑙𝑥 = 403,341 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

403,341 .102 240


= =
0,85 .100 (12−2)2 0,85 .25

= 4,745 kg/cm2 =11,29

= 0,4745 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛 dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦
𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑
1 2 (22,19) (0,4745)
= (1 − √1 − ) = 0,0058 . 100 . (12 − 2)
11,29 240

= 5,833 𝑐𝑚 2
= 0,002 < 𝜌 min = 0,0058

Dipakai tulangan : Ø10 mm – 125 mm;

As’ = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,3185 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

• Tulangan Lapangan Y
𝑀𝑢 = 𝑀𝑙𝑦 = 266,493 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

266,493 .102 240


= =
0,85 .100 (12−2)2 0,85 .25
= 3,135 kg/cm2 =11,29

= 0,3135 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛 dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦
𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑
1 2 (22,19) (0,3135)
= (1 − √1 − ) = 0,0058 . 100 . (12 − 2)
11,29 280

= 5,833 𝑐𝑚 2
= 0,0013 < 𝜌 min = 0,0058

Dipakai tulangan : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2

As’ = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,32 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

• Tulangan Tumpuan X
𝑀𝑢 = 𝑀𝑡𝑥 = 403,341 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = − 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

−403,341 .102 240


=− =
0,85 .100 (12,5−2)2 0,85 .25

= 4,745 kg/cm2 = 11,29

= 0,4745 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦
1 2 (11,29) (0,4745)
= (1 − √1 − )
11,29 240

= 0,002 < 𝜌 min = 0,0058

dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛

Kebutuhan tulangan utama

𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑

= 0,005 . 100 . (12 − 2)

= 5,833 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan utama : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2

As = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,32 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

Kebutuhan tulangan bagi

𝐴𝑠 ′ = 0,002 . 𝑏 . 𝑑

= 0,002 . 100 . (10)

= 2 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan bagi : Ø8 mm – 250 mm; As’ = 2,01 cm2

As’ = ¼ x 𝝅 x 0,82 x (1000/250)

= 201,062 mm2

. = 2,01 cm2
Jarak antar tulangan max:
𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
2

= 251,3274 𝑚𝑚 ≈ 250 𝑚𝑚

• Tulangan Tumpuan Y
𝑀𝑢 = 𝑀𝑡𝑦 = 266,493 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = − 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

266,493 .102 240


= =
0,85 .100 (12,5−2)2 0,85 .25

= 3,135 kg/cm2 = 11,29

= 0,3135 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦

1 2 (22,19) (0,3135)
= (1 − √1 − )
11,29 280

= 0,0013 < 𝜌 min = 0,0058

dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛

Kebutuhan Tulangan Utama

𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑

= 0,0058 . 100 . (12 − 2)

= 5,8 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan utama : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2

As = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,32 mm2
. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
6,28

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

Kebutuhan Tulangan Bagi

𝐴𝑠 ′ = 0,002 . 𝑏 . 𝑑

= 0,002 . 100 . (10)

= 2 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan bagi : Ø8 mm – 250 mm; As’ = 2,01 cm2

As’ = ¼ x 𝝅 x 0,82 x (1000/250)

= 201,062 mm2

. = 2,01 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
2

= 251,3274 𝑚𝑚 ≈ 250 𝑚𝑚

2. Plat Tipe B
Data plat:
Ly = 2700 mm
w = 1007,5 kg/m2
Lx = 2200 mm
fy = 240 Mpa
Ly/Lx = 1,2
f’c = 25 Mpa
Tebal plat = 120 mm
Tebal selimut beton = 20 mm
Perhitungan Momen Dasar Perancanaan Beton Bertulang dari PBI’71
Plat ditumpu balok 4 sisi untuk Ly/Lx = 1,2
Mlx = 0,001 w Lx2 K K = 46
Mly = 0,001 w Lx2 K K = 38
Mtx = -0,001 w Lx2 K K = 46
Mty = -0,001 w Lx2 K K = 38
• Nilai Mu
Mlx = 0,001 w Lx2 K Mtx = -0,001 w Lx2 K
= 0,001 x 1007,5 x 2,22 x 46 = -0,001 x 1007,5 x 2,22 x 46
= 219,968 kgm = -219,968 kgm
Mly = 0,001 w Lx2 K Mty = -0,001 w Lx2 K
= 0,001 x 1007,5 x 2,22 x 38 = -0,001 x 1007,5 x 2,22 x 38
= 181,713 kgm = -181,713 kgm
• Perhitungan Penulangan
1,4 𝜌𝑚𝑎𝑥 = 0,75 𝜌𝑚𝑎𝑥
𝜌𝑚𝑖𝑛 =
𝑓𝑦
𝑓′𝑐 600
1,4 = 0,75 (0,85 𝛽 )
= 𝑓𝑦 600+𝑓𝑦
240
25 600
= 0,0058 = 0,75 (0,85 0,85 )
240 600+240

= 0,0403
• Tulangan Lapangan X
𝑀𝑢 = 𝑀𝑙𝑥 = 219,968 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

219,968 .102 240


= =
0,85 .100 (12−2)2 0,85 .25

= 2,588 kg/cm2 =11,29

= 0,2588 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛 dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦
𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑
1 2 (22,19) (0,2588) = 0,0058 . 100 . (12 − 2)
= (1 − √1 − )
11,29 240
= 5,833 𝑐𝑚 2
= 0,001 < 𝜌 min = 0,0058

Dipakai tulangan : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2

As’ = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,3185 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

• Tulangan Lapangan Y
𝑀𝑢 = 𝑀𝑙𝑦 = 181,713 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

181,713 .102 240


= =
0,85 .100 (12−2)2 0,85 .25

= 2,14kg/cm2 =11,29

= 0,214 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛 dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦
𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑
1 2 (22,19) (0,214)
= (1 − √1 − ) = 0,0058 . 100 . (12 − 2)
11,29 280

= 5,833 𝑐𝑚 2
= 0,0009 < 𝜌 min = 0,0058

Dipakai tulangan : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2


As’ = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,32 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

• Tulangan Tumpuan X
𝑀𝑢 = 𝑀𝑡𝑥 = −219,968 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = − 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

−219,968 .102 240


=− =
0,85 .100 (12,5−2)2 0,85 .25

= 2,588 kg/cm2 = 11,29

= 0,2588 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦

1 2 (11,29) (0,2588)
= (1 − √1 − )
11,29 240

= 0,001 < 𝜌 min = 0,0058

dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛

Kebutuhan tulangan utama

𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑

= 0,005 . 100 . (12 − 2)

= 5,833 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan utama : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2


As = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,32 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

Kebutuhan tulangan bagi

𝐴𝑠 ′ = 0,002 . 𝑏 . 𝑑

= 0,002 . 100 . (10)

= 2 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan bagi : Ø8 mm – 250 mm; As’ = 2,01 cm2

As’ = ¼ x 𝝅 x 0,82 x (1000/250)

= 201,062 mm2

. = 2,01 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
2

= 251,3274 𝑚𝑚 ≈ 250 𝑚𝑚

• Tulangan Tumpuan Y
𝑀𝑢 = 𝑀𝑡𝑦 = −181,713 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = − 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

−181,713 .102 240


= =
0,85 .100 (12,5−2)2 0,85 .25
= 2,138 kg/cm2 = 11,29

= 0,2138 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦

1 2 (22,19) (0,2138)
= (1 − √1 − )
11,29 280

= 0,0008 < 𝜌 min = 0,0058

dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛

Kebutuhan Tulangan Utama

𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑

= 0,0058 . 100 . (12 − 2)

= 5,8 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan utama : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2

As = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,32 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
6,28

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

Kebutuhan Tulangan Bagi

𝐴𝑠 ′ = 0,002 . 𝑏 . 𝑑

= 0,002 . 100 . (10)

= 2 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan bagi : Ø8 mm – 250 mm; As’ = 2,01 cm2

As’ = ¼ x 𝝅 x 0,82 x (1000/250)


= 201,062 mm2

. = 2,01 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
2

= 251,3274 𝑚𝑚 ≈ 250 𝑚𝑚

3. Plat Tipe C
Data plat:
Ly = 2700 mm
w = 1007,5 kg/m2
Lx = 1575 mm
fy = 240 Mpa
Ly/Lx = 1,714
f’c = 25 Mpa
Tebal plat = 120 mm
Tebal selimut beton = 20 mm

Perhitungan Momen Dasar Perancanaan Beton Bertulang dari PBI’71


Plat ditumpu balok 4 sisi untuk Ly/Lx = 1,714
Mlx = 0,001 w Lx2 K K = 59
Mly = 0,001 w Lx2 K K = 36
Mtx = -0,001 w Lx2 K K = 59
Mty = -0,001 w Lx2 K K = 36
• Nilai Mu
Mlx = 0,001 w Lx2 K Mtx = -0,001 w Lx2 K
= 0,001 x 1007,5 x 2,22 x 59 = -0,001 x 1007,5 x 2,22 x 59
= 144,601 kgm = -144,601 kgm
Mly = 0,001 w Lx2 K Mty = -0,001 w Lx2 K
= 0,001 x 1007,5 x 2,22 x 36 = -0,001 x 1007,5 x 2,22 x 36
= 88,231 kgm = -88,231 kgm
• Perhitungan Penulangan
1,4
𝜌𝑚𝑖𝑛 = 𝜌𝑚𝑎𝑥 = 0,75 𝜌𝑚𝑎𝑥
𝑓𝑦
𝑓′𝑐 600
1,4 = 0,75 (0,85 𝛽 )
= 𝑓𝑦 600+𝑓𝑦
240
25 600
= 0,0058 = 0,75 (0,85 0,85 )
240 600+240

= 0,0403
• Tulangan Lapangan X
𝑀𝑢 = 𝑀𝑙𝑥 = 144,601 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

144,601 .102 240


= =
0,85 .100 (12−2)2 0,85 .25

= 1,7 kg/cm2 =11,29

= 0,17 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛 dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦
𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑
1 2 (22,19) (0,17)
= (1 − √1 − ) = 0,0058 . 100 . (12 − 2)
11,29 240

= 5,833 𝑐𝑚 2
= 0,0007 < 𝜌 min = 0,0058
Dipakai tulangan : Ø10 mm – 125 mm;

As’ = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,3185 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

• Tulangan Lapangan Y
𝑀𝑢 = 𝑀𝑙𝑦 = 88,231 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

88,231 .102 240


= =
0,85 .100 (12−2)2 0,85 .25

= 1,038 kg/cm2 =11,29

= 0,104 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛 dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦
𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑
1 2 (22,19) (0,104)
= (1 − √1 − ) = 0,0058 . 100 . (12 − 2)
11,29 280

= 5,833 𝑐𝑚 2
= 0,0004 < 𝜌 min = 0,0058

Dipakai tulangan : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2

As’ = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,32 mm2

. = 6,28 cm2
Jarak antar tulangan max:
𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

• Tulangan Tumpuan X
𝑀𝑢 = 𝑀𝑡𝑥 = −144,601 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = − 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

−144,601.102 240
=− =
0,85 .100 (12,5−2)2 0,85 .25

= 1,701 kg/cm2 = 11,29

= 0,17 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦

1 2 (11,29) (0,17)
= (1 − √1 − )
11,29 240

= 0,0007 < 𝜌 min = 0,0058

dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛

Kebutuhan tulangan utama

𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑

= 0,005 . 100 . (12 − 2)

= 5,833 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan utama : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2

As = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,32 mm2

. = 6,28 cm2
Jarak antar tulangan max:
𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

Kebutuhan tulangan bagi

𝐴𝑠 ′ = 0,002 . 𝑏 . 𝑑

= 0,002 . 100 . (10)

= 2 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan bagi : Ø8 mm – 250 mm; As’ = 2,01 cm2

As’ = ¼ x 𝝅 x 0,82 x (1000/250)

= 201,062 mm2

. = 2,01 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
2

= 251,3274 𝑚𝑚 ≈ 250 𝑚𝑚

• Tulangan Tumpuan Y
𝑀𝑢 = 𝑀𝑡𝑦 = −88,231 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = − 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

−88,231 .102 240


= =
0,85 .100 (12,5−2)2 0,85 .25

= 1,038 kg/cm2 = 11,29

= 0,104 Mpa
1 2 𝑚 𝑅𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦

1 2 (22,19) (0,104)
= (1 − √1 − )
11,29 280

= 0,0004 < 𝜌 min = 0,0058

dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛

Kebutuhan Tulangan Utama

𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑

= 0,0058 . 100 . (12 − 2)

= 5,8 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan utama : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2

As = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,32 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
6,28

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

Kebutuhan Tulangan Bagi

𝐴𝑠 ′ = 0,002 . 𝑏 . 𝑑

= 0,002 . 100 . (10)

= 2 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan bagi : Ø8 mm – 250 mm; As’ = 2,01 cm2

As’ = ¼ x 𝝅 x 0,82 x (1000/250)

= 201,062 mm2

. = 2,01 cm2
Jarak antar tulangan max:
𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
2

= 251,3274 𝑚𝑚 ≈ 250 𝑚𝑚

4. Plat Tipe D
Data plat:
Ly = 2700 mm
w = 1007,5 kg/m2
Lx = 2575 mm
fy = 240 Mpa
Ly/Lx = 1,05
f’c = 25 Mpa
Tebal plat = 120 mm
Tebal selimut beton = 20 mm

Perhitungan Momen Dasar Perancanaan Beton Bertulang dari PBI’71


Plat ditumpu balok 4 sisi untuk Ly/Lx = 1,05
Mlx = 0,001 w Lx2 K K = 36
Mly = 0,001 w Lx2 K K = 36
Mtx = -0,001 w Lx2 K K = 36
Mty = -0,001 w Lx2 K K = 36

• Nilai Mu
Mlx = 0,001 w Lx2 K Mtx = -0,001 w Lx2 K
= 0,001 x 1007,5 x 2,22 x 36 = -0,001 x 1007,5 x 2,22 x 36
= 235,838 kgm = -235,838 kgm
Mly = 0,001 w Lx2 K Mty = -0,001 w Lx2 K
= 0,001 x 1007,5 x 2,22 x 36 = -0,001 x 1007,5 x 2,22 x 36
= 235,838 kgm = -235,838 kgm
• Perhitungan Penulangan
1,4
𝜌𝑚𝑖𝑛 = 𝜌𝑚𝑎𝑥 = 0,75 𝜌𝑚𝑎𝑥
𝑓𝑦
𝑓′𝑐 600
1,4 = 0,75 (0,85 𝛽 )
= 𝑓𝑦 600+𝑓𝑦
240
25 600
= 0,0058 = 0,75 (0,85 0,85 )
240 600+240

= 0,0403
• Tulangan Lapangan X
𝑀𝑢 = 𝑀𝑙𝑥 = 235,838 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

235,838 .102 240


= =
0,85 .100 (12−2)2 0,85 .25

= 2,77 kg/cm2 =11,29

= 0,277 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛 dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦
𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑
1 2 (22,19) (0,277)
= (1 − √1 − ) = 0,0058 . 100 . (12 − 2)
11,29 240

= 5,833 𝑐𝑚 2
= 0,001 < 𝜌 min = 0,0058
Dipakai tulangan : Ø10 mm – 125 mm;

As’ = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,3185 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

• Tulangan Lapangan Y
𝑀𝑢 = 𝑀𝑙𝑦 = 235,838 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

235,838 .102 240


= =
0,85 .100 (12−2)2 0,85 .25

= 2,77 kg/cm2 =11,29

= 0, 277 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛 dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦
𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑
1 2 (22,19) (0,277)
= (1 − √1 − ) = 0,0058 . 100 . (12 − 2)
11,29 280

= 5,833 𝑐𝑚 2
= 0,001 < 𝜌 min = 0,0058

Dipakai tulangan : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2

As’ = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,32 mm2
. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

• Tulangan Tumpuan X
𝑀𝑢 = 𝑀𝑡𝑥 = −235,838 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = − 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

−235,838 .102 240


=− =
0,85 .100 (12,5−2)2 0,85 .25

= 2,77 kg/cm2 = 11,29

= 0, 277 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦

1 2 (11,29) (0,277)
= (1 − √1 − )
11,29 240

= 0,001 < 𝜌 min = 0,0058

dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛

Kebutuhan tulangan utama

𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑

= 0,005 . 100 . (12 − 2)

= 5,833 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan utama : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2

As = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,32 mm2
. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

Kebutuhan tulangan bagi

𝐴𝑠 ′ = 0,002 . 𝑏 . 𝑑

= 0,002 . 100 . (10)

= 2 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan bagi : Ø8 mm – 250 mm; As’ = 2,01 cm2

As’ = ¼ x 𝝅 x 0,82 x (1000/250)

= 201,062 mm2

. = 2,01 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
2

= 251,3274 𝑚𝑚 ≈ 250 𝑚𝑚

• Tulangan Tumpuan Y
𝑀𝑢 = 𝑀𝑡𝑦 = −277,49 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = − 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

−277,49 .102 240


= =
0,85 .100 (12,5−2)2 0,85 .25

= 2,7 kg/cm2 = 11,29

= 0, 277 Mpa
1 2 𝑚 𝑅𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦

1 2 (22,19) (0,277)
= (1 − √1 − )
11,29 280

= 0,001 < 𝜌 min = 0,0058

dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛

Kebutuhan Tulangan Utama

𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑

= 0,0058 . 100 . (12 − 2)

= 5,8 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan utama : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2

As = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,32 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
6,28

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

Kebutuhan Tulangan Bagi

𝐴𝑠 ′ = 0,002 . 𝑏 . 𝑑

= 0,002 . 100 . (10)

= 2 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan bagi : Ø8 mm – 250 mm; As’ = 2,01 cm2

As’ = ¼ x 𝝅 x 0,82 x (1000/250)

= 201,062 mm2

. = 2,01 cm2
Jarak antar tulangan max:
𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
2

= 251,3274 𝑚𝑚 ≈ 250 𝑚𝑚

5. Plat Tipe E
Data plat:
Ly = 2700 mm
w = 1007,5 kg/m2
Lx = 1275 mm
fy = 240 Mpa
Ly/Lx = 2,118 (plat 1 arah)
f’c = 25 Mpa
Tebal plat = 120 mm
Tebal selimut beton = 20 mm

Perhitungan Momen Plat

0,85 .𝑓′𝑐 600


𝜌𝑏 = . 𝛽1 . ( )
𝑓𝑦 600+𝑓𝑦

0,85 .25 600


𝜌𝑏 = . 0,85 . ( )
240 600+240

𝜌𝑏 = 0,054

𝑓𝑦
0,003+ ⁄𝐸𝑠
𝜌𝑚𝑎𝑘𝑠 = ( ) . 𝜌𝑏
0,008

0,003+240⁄200000
𝜌𝑚𝑎𝑘𝑠 = ( ) . 0,054 = 0,02835
0,008

𝑓𝑦
𝑚=
0,85 .𝑓𝑐
240
𝑚= = 11,294
0,85 .25
1 1
𝑀𝑢 = 𝑤 𝑙2 = (1007,5) 12752
9 9

𝑀𝑢 = 178,46 𝑘𝑔𝑚

𝑀𝑢
𝑅𝑛 =
∅𝑏𝑑2
178,46 .102
𝑅𝑛 = = 2,1 𝑘𝑔/𝑐𝑚2 = 0,21 𝑀𝑝𝑎
0,85 .100 (12−2)2

1 2 𝑚 𝑅𝑛 dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦
𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑
1 2 (22,19) (0,21)
= (1 − √1 − ) = 0,0058 . 100 . (12 − 2)
11,294 240

= 5,833 𝑐𝑚 2
= 0,0008 < 𝜌 min = 0,0058

Dipakai tulangan : Ø10 mm – 125 mm;

As’ = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,3185 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

6. Plat Tipe F

Data plat:
Ly = 3000 mm
w = 1007,5 kg/m2
Lx = 2700 mm
fy = 240 Mpa
Ly/Lx = 1,11
f’c = 25 Mpa
Tebal plat = 120 mm
Tebal selimut beton = 20 mm

Perhitungan Momen Dasar Perancanaan Beton Bertulang dari PBI’71


Plat ditumpu balok 4 sisi untuk Ly/Lx = 1,11
Mlx = 0,001 w Lx2 K K = 42
Mly = 0,001 w Lx2 K K = 37
Mtx = -0,001 w Lx2 K K = 42
Mty = -0,001 w Lx2 K K = 37

• Nilai Mu
Mlx = 0,001 w Lx2 K Mtx = -0,001 w Lx2 K
= 0,001 x 1007,5 x 2,22 x 42 = -0,001 x 1007,5 x 2,22 x 42
= 302,506 kgm = -302,506 kgm
Mly = 0,001 w Lx2 K Mty = -0,001 w Lx2 K
= 0,001 x 1007,5 x 2,22 x 37 = -0,001 x 1007,5 x 2,22 x 37
= 266,493 kgm = -266,493 kgm
• Perhitungan Penulangan
1,4 𝜌𝑚𝑎𝑥 = 0,75 𝜌𝑚𝑎𝑥
𝜌𝑚𝑖𝑛 =
𝑓𝑦
𝑓′𝑐 600
1,4 = 0,75 (0,85 𝛽 )
= 𝑓𝑦 600+𝑓𝑦
240
25 600
= 0,0058 = 0,75 (0,85 0,85 )
240 600+240

= 0,0403
• Tulangan Lapangan X
𝑀𝑢 = 𝑀𝑙𝑥 = 302,506 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

302,506 .102 240


= =
0,85 .100 (12−2)2 0,85 .25

= 3,56 kg/cm2 =11,29


= 0,356 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛 dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦
𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑
1 2 (22,19) (0,356)
= (1 − √1 − ) = 0,0058 . 100 . (12 − 2)
11,29 240

= 5,833 𝑐𝑚 2
= 0,0015 < 𝜌 min = 0,0058

Dipakai tulangan : Ø10 mm – 125 mm;

As’ = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,3185 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

• Tulangan Lapangan Y
𝑀𝑢 = 𝑀𝑙𝑦 = 266,493 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

266,493 .102 240


= =
0,85 .100 (12−2)2 0,85 .25

= 3,135 kg/cm2 =11,29

= 0,314 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛 dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦
𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑

= 0,0058 . 100 . (12 − 2)


1 2 (22,19) (0,314) = 5,833 𝑐𝑚 2
= (1 − √1 − )
11,29 280

= 0,0013 < 𝜌 min = 0,0058

Dipakai tulangan : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2

As’ = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,32 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

• Tulangan Tumpuan X
𝑀𝑢 = 𝑀𝑡𝑥 = −302,506 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = − 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

−302,506 .102 240


=− =
0,85 .100 (12,5−2)2 0,85 .25

= 3,56 kg/cm2 = 11,29

= 0,356 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦

1 2 (11,29) (0,356)
= (1 − √1 − )
11,29 240

= 0,0015 < 𝜌 min = 0,0058

dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛
Kebutuhan tulangan utama

𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑

= 0,005 . 100 . (12 − 2)

= 5,833 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan utama : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2

As = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,32 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚

Kebutuhan tulangan bagi

𝐴𝑠 ′ = 0,002 . 𝑏 . 𝑑

= 0,002 . 100 . (10)

= 2 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan bagi : Ø8 mm – 250 mm; As’ = 2,01 cm2

As’ = ¼ x 𝝅 x 0,82 x (1000/250)

= 201,062 mm2

. = 2,01 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
2

= 251,3274 𝑚𝑚 ≈ 250 𝑚𝑚
• Tulangan Tumpuan Y
𝑀𝑢 = 𝑀𝑡𝑦 = −266,493 𝑘𝑔𝑚
𝑀𝑢 𝑓𝑦
𝑅𝑛 = − 𝑚=
∅𝑏𝑑2 0,85 𝑓′ 𝑐

−266,493 .102 240


= =
0,85 .100 (12,5−2)2 0,85 .25

= 3,135 kg/cm2 = 11,29

= 0,314 Mpa

1 2 𝑚 𝑅𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦

1 2 (22,19) (0,314)
= (1 − √1 − )
11,29 280

= 0,0013 < 𝜌 min = 0,0058

dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛

Kebutuhan Tulangan Utama

𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑

= 0,0058 . 100 . (12 − 2)

= 5,8 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan utama : Ø10 mm – 125 mm; As = 6,28 cm2

As = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,32 mm2

. = 6,28 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
6,28

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚
Kebutuhan Tulangan Bagi

𝐴𝑠 ′ = 0,002 . 𝑏 . 𝑑

= 0,002 . 100 . (10)

= 2 𝑐𝑚 2

Dipakai tulangan bagi : Ø8 mm – 250 mm; As’ = 2,01 cm2

As’ = ¼ x 𝝅 x 0,82 x (1000/250)

= 201,062 mm2

. = 2,01 cm2

Jarak antar tulangan max:


𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
2

= 251,3274 𝑚𝑚 ≈ 250 𝑚𝑚

7. Plat Tipe G
Data plat:
Ly = 2700 mm
w = 1007,5 kg/m2
Lx = 850 mm
fy = 240 Mpa
Ly/Lx = 3,176
f’c = 25 Mpa
Tebal plat = 125 mm
Tebal selimut beton = 20 mm

Perhitungan Momen Plat

0,85 .𝑓′𝑐 600


𝜌𝑏 = . 𝛽1 . ( )
𝑓𝑦 600+𝑓𝑦
0,85 .25 600
𝜌𝑏 = . 0,85 . ( )
240 600+240

𝜌𝑏 = 0,054
𝑓𝑦
0,003+ ⁄𝐸𝑠
𝜌𝑚𝑎𝑘𝑠 = ( ) . 𝜌𝑏
0,008

0,003+240⁄200000
𝜌𝑚𝑎𝑘𝑠 = ( ) . 0,054 = 0,02835
0,008

𝑓𝑦
𝑚=
0,85 .𝑓𝑐
240
𝑚= = 11,294
0,85 .25

1 1
𝑀𝑢 = 𝑤 𝑙2 = (1007,5) 8502
9 9

𝑀𝑢 = 80,88 𝑘𝑔𝑚

𝑀𝑢
𝑅𝑛 =
∅𝑏𝑑2
80,88 .102
𝑅𝑛 = = 0,95 𝑘𝑔/𝑐𝑚2 = 0,095 𝑀𝑝𝑎
0,85 .100 (12−2)2

1 2 𝑚 𝑅𝑛 dipakai 𝜌𝑚𝑖𝑛
𝜌= (1 − √1 − )
𝑚 𝑓𝑦
𝐴𝑠 = 𝜌 . 𝑏 . 𝑑
1 2 (22,19) (0,095)
= (1 − √1 − ) = 0,0058 . 100 . (12 − 2)
11,294 240

= 5,833 𝑐𝑚 2
= 0,0003 < 𝜌 min = 0,0058

Dipakai tulangan : Ø10 mm – 125 mm;

As’ = ¼ x 𝝅 x 102 x (1000/125)

= 628,3185 mm2

. = 6,28 cm2
Jarak antar tulangan max:
𝑏 ( ¼ x π x 102)
=
𝐴𝑠

100 ( ¼ x π x 102)
=
5,833

= 134,64 𝑚𝑚 ≈ 125 𝑚𝑚
PERENCANAAN PORTAL

I. Perhitungan Pembebanan (Vertikal dan Horizontal)


1. Beban Gravitasi (Vertikal)
Beban yang terdiri dari beban mati dan beban hidup yang akan dihitung pada
pembebanan balok.
a. Beban Mati
• Beban Mati Pelat Lantai
o Pelat beton = 0,12 x 2400 = 288 kg/m²
o Spesi (3 cm) = 0,03 x 2100 = 63 kg/m²
o Keramik = 24 kg/m²
o Sanitasi & Plumbing = 30 kg/m2
o Plafon = 18 kg/m² +
= 423 kg/m²
*) Sudah termasuk dalam self weight load pada SAP2000.

• Beban Mati Balok


o Balok beton 15/25 = 0,15 x 0,25 x 2400 = 90 kg/m’
o Balok beton 20/40 = 0,20 x 0,40 x 2400 = 192 kg/m’
o Balok beton 40/75 = 0,40 x 0,75 x 2400 = 720 kg/m’
o Balok beton 25/50 = 0,25 x 0,50 x 2400 = 300 kg/m’
o Balok beton 10/20 = 0,10 x 0,20 x 2400 = 48 kg/m’
*) Sudah termasuk dalam self weight load pada SAP2000.

o Dinding bata = 3,5 x 250 = 875 kg/m’

b. Beban Hidup
• Ruang Pertemuan (Lainnya) = 4,79 x 101,9716 = 488,4441 kg/m2
• Ruang Kelas = 1,92 x 101,9716 = 195,7855 kg/m2
2. Beban Gempa (Horizontal)
Beban dihitung berdasarkan SNI 1726:2019.

a. Nilai parameter respon spektra pendek (Ss) dan periode 1 (S1)

https://rsa.ciptakarya.pu.go.id/2021/index.php?pga=0.4019&ss=0.8703&s1=0.4064&tl=20&kelas=2#grafik
Dari grafik respon spektra Indonesia didapatkan nilai SS = 0,8703 dan S1 =
0,4064 untuk area kota Malang. Dari grafik juga diketahui kota Malang di
kategorikan sebagai site class SB – Batuan.

Input Spektrum Respon Desain pada aplikasi SAP2000


b. Mencari Scale Factor

Bangunan berfungsi sebagai gedung perkantoran dengan kategori resiko IV


sehingga faktor keutamaan gempa (Ie) sebesar 1,5
Didapatkan Koefisien modifikasi respons, R = 8
Sehingga didapatkan Scale Factor:
𝐼𝑒 𝑥 𝑔 1,5 𝑥 9,81
= = 1,84
𝑅 8

Input Scale factor dari Spektrum Respon Desain sebagai beban gempa pada aplikasi SAP2000
c. Analisis Portal Menggunakan SAP 2000
• Pemodelan Struktur Portal

B1 15/25
B2 20/40
B3 40/75
B4 25/50
B5 10/20
Kolom 40/55
Pelat lantai
• Beban Mati
o Dinding
o Selfweight pelat, balok, kolom
o Beban pada pelat = Spesi, Keramik, Sanitasi, Plafond

• Beban Hidup (Ruang kelas)


• Pembebanan
Kombinasi Pembebanan
Digunakan kombinasi:
1) 1,4 D
2) 1,2 D + 1,6 L
3) 1,2 D + 1 Ex + 1 L
4) 1,2 D + 1 Ey + 1 L

• Analisis Rangka Struktur


1) Kombinasi Pembebanan 1,4D
Bidang M
Memanjang Melintang
Bidang D

Memanjang Melintang
Bidang N

Memanjang Melintang

2) Kombinasi Pembebanan 1,2 D + 1,6 L


Bidang M
Memanjang Melintang
Bidang D

Memanjang Melintang
Bidang N

Memanjang Melintang

3) Kombinasi Pembebanan 1,2 D + 1 Ex + 1 L


Bidang M
Memanjang Melintang
Bidang D

Memanjang Melintang
Bidang N

Memanjang Melintang

4) Kombinasi Pembebanan 1,2 D + 1 Ey + 1 L


Bidang M
Memanjang Melintang
Bidang D

Memanjang Melintang
Bidang N

Memanjang Melintang

• Rekapitulasi Hasil Analisis Struktur


1) Kombinasi Pembebanan 1,4D
B1 15/25 B2 20/40 B3 40/75
Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan
Mu Lapangan Maks (+) 1161,95 kgm Mu Lapangan Maks (+) 1196,11 kgm Mu Lapangan Maks (+) 6339,48 kgm
Mu Tumpuan Maks (-) 1240,55 kgm Mu Tumpuan Maks (-) 2388,44 kgm Mu Tumpuan Maks (-) 8455,55 kgm
Vu Maks 1696,16 kg Vu Maks 3292,66 kg Vu Maks 7300,72 kg

B4 25/50 B5 10/20 Kolom 40/55


Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan
Mu Lapangan Maks (+) 868,42 kgm Mu Lapangan Maks (+) 28,32 kgm Momen maks 3743,94 kgm
Mu Tumpuan Maks (-) 1241,55 kgm Mu Tumpuan Maks (-) 49,92 kgm Vu Maks 1956,72 kg
Vu Maks 1265,38 kg Vu Maks 102,56 kg Pu Maks 25466,01 kg

2) Kombinasi Pembebanan 1,2 D + 1,6 L


B1 15/25 B2 20/40 B3 40/75
Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan
Mu Lapangan Maks (+) 771,23 kgm Mu Lapangan Maks (+) 1880,52 kgm Mu Lapangan Maks (+) 6344,62 kgm
Mu Tumpuan Maks (-) 1414,08 kgm Mu Tumpuan Maks (-) 3525,38 kgm Mu Tumpuan Maks (-) 8552,74 kgm
Vu Maks 2621,71 kg Vu Maks 4508,65 kg Vu Maks 7450,85 kg

B4 25/50 B5 10/20 Kolom 40/55


Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan
Mu Lapangan Maks (+) 1297,13 kgm Mu Lapangan Maks (+) 330,38 kgm Momen maks 4378,96 kgm
Mu Tumpuan Maks (-) 2406,35 kgm Mu Tumpuan Maks (-) 574,52 kgm Vu Maks 2489,56 kg
Vu Maks 3012,03 kg Vu Maks 939,01 kg Pu Maks 31926,53 kg
3) Kombinasi Pembebanan 1,2 D + 1 Ex + 1 L
B1 15/25 B2 20/40 B3 40/75
Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan
Mu Lapangan Maks (+) 994,88 kgm Mu Lapangan Maks (+) 1567,16 kgm Mu Lapangan Maks (+) 6011,47 kgm
Mu Tumpuan Maks (-) 1158 kgm Mu Tumpuan Maks (-) 3050,81 kgm Mu Tumpuan Maks (-) 8847,89 kgm
Vu Maks 1515,22 kg Vu Maks 3909,67 kg Vu Maks 7083,84 kg

B4 25/50 B5 10/20 Kolom 40/55


Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan
Mu Lapangan Maks (+) 1112,51 kgm Mu Lapangan Maks (+) 330,38 kgm Momen maks 5495,44 kgm
Mu Tumpuan Maks (-) 1833,01 kgm Mu Tumpuan Maks (-) 378,44 kgm Vu Maks 2776,22 kg
Vu Maks 2271,29 kg Vu Maks 215,69 kg Pu Maks 55926,67 kg

4) Kombinasi Pembebanan 1,2 D + 1 Ey + 1 L


B1 15/25 B2 20/40 B3 40/75
Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan
Mu Lapangan Maks (+) 974,01 kgm Mu Lapangan Maks (+) 1457,2 kgm Mu Lapangan Maks (+) 6014,9 kgm
Mu Tumpuan Maks (-) 1072,4 kgm Mu Tumpuan Maks (-) 2946,96 kgm Mu Tumpuan Maks (-) 8331,23 kgm
Vu Maks 1459,74 kg Vu Maks 3722,65 kg Vu Maks 7040,86 kg

B4 25/50 B5 10/20 Kolom 40/55


Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan
Mu Lapangan Maks (+) 1023,02 kgm Mu Lapangan Maks (+) 215,35 kgm Momen maks 3619,39 kgm
Mu Tumpuan Maks (-) 1818,3 kgm Mu Tumpuan Maks (-) 376,72 kgm Vu Maks 1667,71 kg
Vu Maks 2239,64 kg Vu Maks 620,79 kg Pu Maks 54536,51 kg

Maka untuk data perencaanaan digunakan:


B1 15/25 B4 25/50
Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan
Mu Lapangan Maks (+) 1161,95 kgm Mu Lapangan Maks (+) 1297,13 kgm
Mu Tumpuan Maks (-) 1414,08 kgm Mu Tumpuan Maks (-) 2406,35 kgm
Vu Maks 2621,71 kg Vu Maks 3012,03 kg

B2 20/40 B5 10/20
Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan
Mu Lapangan Maks (+) 1880,52 kgm Mu Lapangan Maks (+) 330,38 kgm
Mu Tumpuan Maks (-) 3525,38 kgm Mu Tumpuan Maks (-) 574,52 kgm
Vu Maks 4508,65 kg Vu Maks 939,01 kg

B3 40/75 Kolom 40/55


Keterangan Hasil Satuan Keterangan Hasil Satuan
Mu Lapangan Maks (+) 6344,62 kgm Momen maks 5495,44 kgm
Mu Tumpuan Maks (-) 8847,89 kgm Vu Maks 2776,22 kg
Vu Maks 7450,85 kg Pu Maks 55926,67 kg
➢ Balok Induk B1 15/25
Data:
Mu lapangan = 1161,95 kgm
Mu tumpuan = 1414,08 kgm
Vu = 2621,71 kg
fy = 280 MPa (BjTS 280) Tabel 6 SNI 2052:2017
f’c = 25 MPa
Dimensi balok = 15/25 cm
Selimut beton = 4 cm
d efektif = 210 mm
• Penulangan Lapangan
Mu = 1161,95 kgm = 11394836,97 Nmm
1,4 1,4
ρmin = 𝑓𝑦 = 280 = 0,005

0,85.𝑓′𝑐 600
ρmax = 0,75. 𝛽1 . . 600+𝑓𝑦
𝑓𝑦

0,85 𝑥 25 600
= 0,75. (0,85) . . 600+280 Tabel 22.2.2.4.3 SNI 2847:2019
280

= 0,033
𝑓𝑦 280
m = 0,85 𝑓′𝑐 = 0,85 𝑥 25 = 13,176
𝑀𝑢 11394836,97
Rn = Ф.𝑏𝑒.𝑑2 = 0,9 𝑥 150 𝑥 2102 = 1,914

1 2 𝑚 𝑅𝑛
ρ = 𝑚 (1 − √1 − )
𝑓𝑦

1 2 𝑥 13.176 𝑥 1,914
= 13,176 (1 − √1 − )
280

= 0,0071
ρ > ρmin ;untuk Analisa selanjutnya digunakan ρ
As = ρ . b. d
= 0,0071 x 150 x 210
= 226 mm2
As’ = 0,5 . As
= 0,5 . 226
= 113 mm2
Digunakan tulangan D10 (As = 78,54 mm2)
Digunakan tulangan:
Tulangan tarik : 4 – D10 (As = 314,1598 mm2)
Tulangan tekan: 2 – D10 (As’ = 157,0796 mm2)

• Penulangan Tumpuan
Mu = 1414,08 kgm = 13867387,63 MPa
1,4 1,4
ρmin = 𝑓𝑦 = 280 = 0,005

0,85.𝑓′𝑐 600
ρmax = 0,75. 𝛽1 . . 600+𝑓𝑦
𝑓𝑦

0,85 𝑥 25 600
= 0,75. (0,85) . . 600+280 Tabel 22.2.2.4.3 SNI 2847:2019
280

= 0,033
𝑓𝑦 280
m = 0,85 𝑓′𝑐 = 0,85 𝑥 25 = 13,176
𝑀𝑢 13867387,63
Rn = Ф.𝑏𝑒.𝑑2 = 0,9 𝑥 150 𝑥 2102 = 2,329

1 2 𝑚 𝑅𝑛
ρ = 𝑚 (1 − √1 − )
𝑓𝑦

1 2 𝑥 13,176 𝑥 2,329
= 13,176 (1 − √1 − )
280

= 0,0088
ρ > ρmin ;untuk Analisa selanjutnya digunakan ρ
As = ρ . b. d
= 0,0088 x 150 x 210
= 278,2358 mm2
As’ = 0,5 . As
= 0,5 . 278,2358
= 139,1179 mm2
Digunakan tulangan:
Tulangan tekan : 4 – D10 (As = 314,1593 mm2)
Tulangan tarik : 2 – D10 (As’ = 157,0796 mm2)

• Penulangan Geser
Vu maksimum = 2621,71 kg = 25718,975 N
Faktor reduksi untuk geser (Ø) = 0,6
Kebutuhan tulangan geser
√𝑓′𝑐
𝑉𝑐 = ×𝑏×𝑑
6

√25
= × 150 × 210
6

= 26250 𝑁
Ø𝑉𝑐 = 0,6 × 26250 = 15750 N

Vu > Ø𝑉𝑐
25718,975 N > 26250 𝑁 → perlu Sengkang
Vu/Ø = 25718,975/0,6 = 42864,96 N
Vs = Vu/Ø – Vc = 42864,96 – 26250 = 16614,96
Nilai Vs harus lebih kecil daripada:
2√𝑓′𝑐 2√25
𝑏𝑤 𝑑 = 𝑥 150 𝑥 210 = 105000 𝑁 (OK)
3 3

Dicoba Sengkang Ø 10 mm (As = 78,53982 mm2)


Av = 2As = 2 x 78,5398 = 157,08 mm2
Digunakan Sengkang Vertikal
𝐴𝑣 .𝑓𝑦.𝑑 157,08.280.210
𝑆= = = 555,9 mm
𝑉𝑠 16614,96

Digunakan Sengkang:
Ø 10 - 200 mm

Keterangan Balok Induk B1 15/25


Ukuran Balok 15 x 25 cm
Tulangan Atas 2 D10 4 D10
Tulangan Bawah 4 D10 2 D10
Sengkang Ø10 – 200 mm
Selimut Beton 4 cm
➢ Balok Induk B2 20/40
Data:
Mu lapangan = 1880,52 kgm
Mu tumpuan = 3525,38 kgm
Vu = 4508,65 kg
fy = 280 MPa (BjTS 280) Tabel 6 SNI 2052:2017
f’c = 25 MPa
Dimensi balok = 20/40 cm
Selimut beton = 4 cm
d efektif = 360 mm
• Penulangan Lapangan
Mu = 1880,52 kgm = 18441601,46 Nmm
1,4 1,4
ρmin = 𝑓𝑦 = 280 = 0,005

0,85.𝑓′𝑐 600
ρmax = 0,75. 𝛽1 . . 600+𝑓𝑦
𝑓𝑦

0,85 𝑥 25 600
= 0,75. (0,85) . . 600+280 Tabel 22.2.2.4.3 SNI 2847:2019
280

= 0,033
𝑓𝑦 280
m = 0,85 𝑓′𝑐 = 0,85 𝑥 25 = 13,176
𝑀𝑢 18441601,46
Rn = Ф.𝑏𝑒.𝑑2 = 0,9 𝑥 200 𝑥 3602 = 0,79

1 2 𝑚 𝑅𝑛
ρ = 𝑚 (1 − √1 − )
𝑓𝑦

1 2 𝑥 13.176 𝑥 0,79
= 13,176 (1 − √1 − )
280

= 0,002878
ρ < ρmin ;untuk Analisa selanjutnya digunakan ρmin
As = ρmin . b. d
= 0,005 x 200 x 360
= 207,2092 mm2
As’ = 0,5 . As
= 0,5 . 207,2092
= 103,6046 mm2
Digunakan tulangan D12 (As = 113,0973 mm2)
Digunakan tulangan:
Tulangan tarik : 4 – D12 (As = 452,3893 mm2)
Tulangan tekan: 2 – D12 (As’ = 226,1947 mm2)

• Penulangan Tumpuan
Mu = 3525,38 kgm = 34572167,78 MPa
1,4 1,4
ρmin = 𝑓𝑦 = 280 = 0,005

0,85.𝑓′𝑐 600
ρmax = 0,75. 𝛽1 . . 600+𝑓𝑦
𝑓𝑦

0,85 𝑥 25 600
= 0,75. (0,85) . . 600+280 Tabel 22.2.2.4.3 SNI 2847:2019
280

= 0,033
𝑓𝑦 280
m = 0,85 𝑓′𝑐 = 0,85 𝑥 25 = 13,176

𝑀𝑢 34572167,78
Rn = Ф.𝑏𝑒.𝑑2 = 0,9 𝑥 200 𝑥 3602 = 1,48

1 2 𝑚 𝑅𝑛
ρ = 𝑚 (1 − √1 − )
𝑓𝑦

1 2 𝑥 13,176 𝑥 1,48
= 13,176 (1 − √1 − )
280

= 0,00549
ρ > ρmin ;untuk Analisa selanjutnya digunakan ρ
As = ρ . b. d
= 0,00549 x 200 x 360
= 395,3916 mm2
As’ = 0,5 . As
= 0,5 . 395,3916
= 197,6958 mm2
Digunakan tulangan:
Tulangan tekan : 4 – D12 (As = 452,3893mm2)
Tulangan tarik : 2 – D12 (As’ = 226,1947 mm2)

• Penulangan Geser
Vu maksimum = 4508,65 kg = 44229,8565 N
Faktor reduksi untuk geser (Ø) = 0,6
Kebutuhan tulangan geser
√𝑓′𝑐
𝑉𝑐 = ×𝑏×𝑑
6

√25
= × 200 × 360
6

= 60000 𝑁
Ø𝑉𝑐 = 0,6 × 60000 = 36000 N

Vu > Ø𝑉𝑐
44229,8565 N > 36000 𝑁 → perlu Sengkang
Vu/Ø = 44229,8565 /0,6 = 73716,43 N
Vs = Vu/Ø – Vc = 73716,43 – 60000 = 13716,43 N
Nilai Vs harus lebih kecil daripada:
2√𝑓′𝑐 2√25
𝑏𝑤 𝑑 = 𝑥 200 𝑥 360 = 240000 𝑁 (OK)
3 3

Dicoba Sengkang Ø 10 mm (As = 78,53982 mm2)


Av = 2As = 2 x 78,5398 = 157,08 mm2
Digunakan Sengkang Vertikal
𝐴𝑣 .𝑓𝑦.𝑑 157,08.280.210
𝑆= = = 1154,355 mm
𝑉𝑠 16614,96

Digunakan Sengkang:
Ø 10 - 200 mm

Keterangan Balok Induk B2 20/40


Ukuran Balok 20 x 40 cm
Tulangan Atas 2 D12 4 D12
Tulangan Bawah 4 D12 2 D12
Sengkang Ø10 – 200 mm
Selimut Beton 4 cm
Perhitungan Kolom
Data kolom:
b = 400 mm
h = 550 mm
d’ = 50 mm
d = 500 mm
L = 3500 mm
Pu = 55926,67 kg = 548640,6327 N
Pembebanan Mu
1,4 D 3743,94 kgm
1,2 D + 1,6 L 4378,96 kgm
1,2 D + 1 Ex + 1 L 5495,44 kgm
1,2 D + 1 Ey + 1 L 3619,39 kgm
Mu = 5495,44 kgm
Syarat strong column weak beam
Mu Kolom > Mu Balok
Mu tumpuan balok terbesar = 8847,89 kgm
Mu Kolom = 1,3 x 8847,89
= 11502,257 kgm
Maka untuk perencanaan digunakan:
Mu = 11052,257 kgm
= 108385616,1 Nmm
Data material:
f’c = 30 MPa
fy = 240 MPa
Ec = 4700√f’c = 25742,96 MPa

Kekakuan Kolom
1
Igkolom = 12 𝑏ℎ3
1
= 12 𝑥400𝑥5503

= 5545833333 mm4
𝑀𝑜𝑚𝑒𝑛 𝑏𝑒𝑏𝑎𝑛 𝑚𝑎𝑡𝑖 𝑟𝑒𝑛𝑐𝑎𝑛𝑎
βD = 𝑀𝑜𝑚𝑒𝑛 𝑡𝑜𝑡𝑎𝑙 𝑟𝑒𝑛𝑐𝑎𝑛𝑎
3743,94
= 110502,257

= 0,03 < 1
0,4 𝐸𝑐 𝐼𝑔 0,4 𝑥 25742,96 𝑥 5545833333
EIkolom = = = 5,544 𝑥 1013 N/mm2
1+ 𝛽𝐷 1+ 0,03

Kekakuan Balok
Data Balok Induk:
b = 400 mm
h = 750 mm
L = 3000 mm
f’c = 25 Mpa
Ec = 4700√25 = 23500 MPa

Kekakuan Balok
1
Igbalok = 12 𝑏ℎ3
1
= 12 𝑥400𝑥7503

= 14062500000 mm4
EIbalok = 𝐸𝑐 𝐼𝑔 = 23500 x 14062500000 = 3,3046875 𝑥 1014 N/mm2

Perhitungan G
𝐸𝐼 5,544 𝑥 1013
∑ 2𝑥
Gatas = 𝐿𝑘
𝐸𝐼 = 3500
3,305 𝑥 1014
= 0,1678
∑ 2𝑥
𝐿𝑏 3000

Gbawah = 0 (tumpuan jepit)


Berdasarkan nomogram faktor panjang efektif, diperoleh k = 1,015
Cek kelangsingan kolom
kLu = k . Lk
= 1,015 x 3500
= 3552,5 mm
r = 0,3 h
= 0,3 x 550
= 165 mm
𝑘𝐿𝑢 3552,5
= = 21,53 mm < 22
𝑟 165

Kolom termasuk kolom tidak langsing

Penulangan kolom
Rasio tulangan 4% untuk 4 sisi
ρ = ρ’ = 1%
Ag = 400 x 550 = 220000 mm2
As = As’ = 0,01 x Ag = 2200 mm2
Dicoba:
Tulangan Tarik = 6-D22 (As = 2280,8 mm2)
Tulangan Tekan = 6-D22 (As’ = 2280,8 mm2)
Cek keadaan imbang
600 𝑥 𝑑 600 𝑥 500
Cb = 600+𝑓𝑦 = = 357,1429 𝑚𝑚
600+240

600 (𝐶𝑏−𝑑′ ) 600 (357,1429 −50)


f’s = = = 516 𝑀𝑃𝑎
𝐶𝑏 357,1429

fy=240 MPa < f’s=516 MPa (tulangan tekan sudah leleh)


digunakan f’s = fy
ab = 0,85 x cb
= 0,85 x 357,1429
= 285,7143 mm
Pnb = 0,85 x f’c x ab x b
= 0,85 x 30 x 285,7143 x 400
= 29142286 N
ФPnb = 0,6 x 29142286 = 1748571,429 N > 548640,6327 N (Keruntuhan Tarik)

Cek penampang kolom


𝑀𝑢 108385616,1
e= = 548640,6327 = 197,55 mm
𝑃𝑢

ℎ 550
e’ = 𝑒 + (𝑑 − 2) = 197,55 + (500 − ) = 422,55 𝑚𝑚
2

𝑒′ 422,55
1− =1− = 0,155
𝑑 500

𝑑′ 50
1− = 1 − 500 = 0,9
𝑑

𝑓𝑦 240
𝑚= = = 9,412
0,85𝑓′𝑐 0,85 𝑥 30
𝑚′ = 𝑚 − 1 = 9,412 − 1 = 8,412
𝐴𝑠 2280,8
ρ = ρ′ = = = 0,0114
𝑏 𝑥 𝑑 400 𝑥 500


𝑒′′
𝑒′ 2 𝑒′ 𝑑′

Pn = 0,85. f c. b. d [ρ m − ρm + (1 − ) + (1 − ) + 2( (ρm − ρ′ m′ ) + ρ′ m′ (1 − ))]

𝑑 𝑑 𝑑 𝑑

Pn = 0,85.30.400.500 [0,1346 − 0,1203 + 0,293 + √(0,293)2 + 2(0,7068(0,1203 − 0,1346) + 0,1346(0,875))]

= 2006206,132 N
ФPn = 0,65 x 2006206,132 = 1203723,679 N > 548640,6327 N (OK!)
Tulangan Geser
Vu = 2776,22 kg = 27234,72 N
1 𝑉𝑢
Vc = 6 √𝑓′𝑐. 𝑏. 𝑑. (1 + 14𝐴𝑔)

1 27234,72
= 6 √30. 400.500. (1 + 14𝑥400𝑥550)

= 184188,5874 N
𝑉𝑢 27234,72
Vn = 0,6 = = 45391,2 𝑁 < Vc =111367,0215 N (Gunakang sengkang praktis)
0,6

Maka, digunakan tulangan geser: Ø10 - 200mm

Diagram Interaksi
• Kapasitas Maksimum (beban sentris, e=0)
Po = 0,85.f’c.(Ag-As) + As.fy
= 0,85 x 30 x (135000-1720) + 1720 x 240 = 3811440 N = 3811,440 kN
ФPo = 0,65 x 3811440 = 2477436 N = 2477,436 kN

• Kapasitas Nominal Maksimum (e=e min)


Pn maks = 0,80 x Po = 0,80 x 3811440 = 3049152 N = 3049,152 kN
e min = 0,1 x 300 = 30 mm
Mn = Pn maks x e min = 3049152 x 30 = 91474560 Nmm = 91,47456 kN

• Kapasitas Kondisi Seimbang (e=eb)


Cb = 286,714 mm
ab = 243,71 mm
fu = 480 MPa
fy = 240 MPa
Pnb = 0,85.f’c.ab.b = 0,85 x 30 x 243,71 x 300 = 1864381,5 N = 1864,3815 kN
ФPnb = 0,65 x 1864381,5 = 1211847,975 N = 1211,848 kN
Mnb = 0,85.f'c.ab.b(y-ab/2) + As'.fu(y-d') + As.fy(d-y)
= 1864381,5(450-243,71/2) + 1720x480(450-50) + 1720x240(400-450)
= 921387467,3 Nmm = 921,3874673 kNm
ФMnb = 0,65 x 921387467,3 = 598901853,8 Nmm = 598,9018538 kNm
eb = Mnb/Pnb = 921387467,3/1864381,5 = 494,205 mm

• Kapasitas Kondisi Momen Murni (e= ∞)


Mn = As.fy.(d-0,59.(As.fy/f’c.b))
= 1720 x 240 x (400-0,59(1720x240/30x300)) = 153949081,6 Nmm = 153,9490 kNm
ФMn = 0,65 x 153949081,6 = 100066903 Nmm = 100,066903 kNm
Diagram Interaksi Kolom Persegi
Kondisi e Mn (kNm) Pn (kN) ФMn (kNm) ФPn (kN)
e=0 0 3811,440 0 2477,436
e = e min 91,47456 3049,152 59,458464 1981,9488
e = e balance 921,3874673 1864,3815 598,9018538 1211,848
e= ∞ 153,9490816 0 100,066903 0

Anda mungkin juga menyukai