SIJIL PELAJARAN MALAYSIA 2021

KAJIAN REKAAN SENI VISUAL 2611/3

BICARA I
TAJUK CATAN
PENGUKUHAN DEFINISI IDEA, TEMA DAN KONSEP

DISEDIAKAN OLEH :
CG. MOHD FAKHRUDDIN BIN AHMAD
PEMBINAAN TAJUK DAN MESEJ
Definisi Tajuk dan Mesej
• Tajuk ialah judul dan fokus sesuatu karya untuk
menggambarkan mesej yang ingin disampaikan.
• Mesej ialah makna atau maksud tersurat dan tersirat
yang terkandung dalam sesebuah karya seni.
• Pemahaman terhadap tajuk dan mesej dapat
mempertingkatkan penghayatan kita terhadap
sesebuah karya seni.
Tujuan Aplikasi Tajuk dan Mesej
• Supaya proses pembentukan karya lebih
bermakna dan bukan sekadar dinilai dari sudut
estetika sahaja.
• Tajuk yang sesuai dapat memberi mesej seperti
pengajaran dan maklumat tertentu.
RUJUKAN : Buku Teks Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1, KPM
Kaedah Pembentukan dan Proses
Perkembangan Tajuk dan Mesej
• Setiap karya seni visual dihasilkan melalui gabungan 3
komponen penting iaitu :
• Hal benda
• Bentuk
• Kandungan
• Hal benda – imej yang dipilih bagi mewakili tema
• Bentuk – unsur seni dan prinsip rekaan yang
diaplikasikan dalam proses pembentukan karya.
• Kandungan – berkisar pada persoalan makna dan
lambang kebudayaan, sosiologi, politik, sejarah dan nilai
estetik. Kandungan juga berkait rapat dengan sebab
sesuatu mesej itu ingin disampaikan.
MOTIF, IDEA DAN KONSEP
Definisi Motif, Idea dan Konsep
• Motif secara umumnya bermaksud sebab atau tujuan yang
mendorong pereka menghasilkan sesuatu karya.
• Dalam topik ini, motif merujuk kepada hal benda yang diaplikasikan
oleh pelukis/ pereka/ pandai kraf dalam penghasilan seni.
• Idea ialah buah fikiran yang tercetus hasil rangsangan seperti
pemerhatian dengan kesedaran atau perbincangan.
• Konsep ialah idea yang terbentuk hasil daripada gabungan pelbagai
nilai yang dihayati daripada alam sekeliling dalam penghasilan seni.

Tujuan Aplikasi Motif, Idea

• Aplikasi konsep – gambaran pemikiran atau luahan
perasaan pengkarya terhadap sesuatu idea yang
ingin diketengahkan.
• Penjanaan idea oleh pengkarya bertujuan
untuk memudahkan mereka menetapkan
objektif, tujuan, dan menentukan tema dalam
penghasilan karya.
dan Konsep
• Motif dalam seni halus disebut
sebagai hal benda yang dipiluh untuk
tujuan disesuaikan dengan idea dan
konsep karya yang ingin dihasilkan.
 PERKEMBANGAN IDEA
Kaedah Pembentukan dan Proses
Perkembangan Motif, Idea dan Konsep
• Kaedah pembentukan sesuatu konsep pula dipengaruhi oleh faktor
kontekstual seperti pengalaman, pendidikan,perkembangan semasa
dunia seni dan persekitaran. Konsep ini berubah-rubah bergantung
pada keperluan dan pendekatan dalam penghasilan sesebuah karya.
CONTOH :
Kajian : Motif Itik Pulang Petang • Sumber inspirasi
Falsafah dan maksud yang terkandung dalam motif itik
pulang petang dan semut berjajaran itu adalah sama iaitu
kewajipan mentaati pemimpin dalam perkara-perkara yang
maaruf. Pemimpin tidak hanya terhad pada pemimpin K A E D A H
negara semata-mata, ianya turut merangkumi pemimpin di
rumah, masjid, kampung dan sebagainya.
Selain dari itu, falsafah motif itik pulang petang dan
semut berjaran juga ialah kewajipan untuk mengikut
peraturan dan undang-undang yang telah ditetapkan.
Sifat kumpulan Itik apabila pulang petang dan semut
ketika keluar mencari makan adalah sama iaitu berjalan
dengan mengekori pemimpin mereka dalam keadaan
beratur dan teratur. Dengan itu, falsafah itik pulang petang
dan semut berjajaran dizahirkan sebagai salah satu motif
ukiran Melayu yang penting. • Motif
SUMBER : https://www.1media.my/2020/04/falsafah-mentaati-
pemimpin-dalam-motif.html
PERKEMBANGAN IDEA
Kaedah Pembentukan dan Proses Perkembangan
Motif, Idea dan Konsep
• Proses perkembangan motif, idea dan konsep boleh
menggunakan sumber-sumber seperti guru, internet, • Contoh peta pemikiran i-THINK
pemerhatian dan buku rujukan.
Guru Internet

Membaca akhbar
dan majalah yang
berkaitan kajian

Pemerhatian Membuat
pada alam lawatan /
Idea berkarya
semula jadi kajian lapangan

Melawat Mengkaji
galeri / karya seni
muzium

Pemerhatian Buku rujukan

 KAJIAN KARYA TOKOH CATAN TEMPATAN

• Merujuk seolah-olah satu

‘permainan’ saling menyalahi
antara alam dan manusia (2
wanita) akibat berlakunya
pencemaran. Mesej yang ingin
disampaikan adalah masyarakat
perlu mengubah sikap agar
kepentingan menjaga alam
semula jadi.

Tales of the Apocalypse,

Cat minyak
• Inspirasi daripada bencana alam yang berlaku di serata
dunia. Potret ini memberi fokus kepada kita agar
memelihara alam semula jadi.Hubungan alam dengan
Cemar, manusia disampaikan melalui air sebagai hal benda
Cat minyak mewakili tema karya ini.
SUMBER : https://www.saatchiart.com/art/Painting-Cemar/6159/2032707/view SUMBER : https://www.saatchiart.com/art/Painting-Tales-of-the-Apocalypse/6159/4564534/view
CONTOH LAKARAN IDEA

SUMBER : https://www.pinterest.com/pin/352054895844674286/ SUMBER : https://www.pinterest.com/pin/501658845962685962/ SUMBER : https://www.pinterest.com/gerryquinn98/natural-and-manmade-forms/