Ondernemingsraad Brandweer

Advies bestuurlijke notitie SIV 2012

koste van veiligheid

Nieuwe regionale wijn in een oud Rotterdams format? Invoering van SIV in de VRR - Niet ten

Ondernemingsraad Brandweer
Postadres
Postbus 9154 3007 AD Rotterdam

Bezoekadres Telefoon E-Mail Ons kenmerk Uw kenmerk Datum Behandeld door Onderwerp C.C.

Wilhelminakade 947, Rotterdam 010-4468 238 or@veiligheidsregio-rr.nl HZ.03 corsanr. 12int00003 10 februari 2012 OR Brandweer Advies over SIV

De heer A. Littooij, Algemeen Directeur

Geachte heer Littooij, De OR Brandweer heeft 16 december j.l. de bestuurlijke notitie SIV ontvangen. U vraagt ons een advies uit te brengen op dit dossier. Krachtens de WOR artikel 25 stelt de OR dat adviesrecht van toepassing is op het concept SIV in de VRR en zal uw besluitvorming als zodanig toetsen. In de uitvoering kunnen zich onderwerpen aandienen die instemmingwaardig zijn volgens de WOR artikel 27. Wij baseren ons derhalve ook op het voortraject waarbij in 2011 reeds adviezen op dit onderwerp zijn uitgebracht. De OR geeft een positief advies over de plaatsing van de SIV op de locaties in de gemeente Lansingerland en Hellevoetsluis. Wij hebben geconstateerd dat in deze gebieden de SIV bovenop de basisbrandweerzorg is geplaatst. Wij constateren wel dat de opkomsttijd van de 1eTS is opgerekt in enkele gebieden. Wij gaan er vanuit dat in dekkingsplan 2 helder is beschreven welke risico-objecten afwijken van de opkomsttijden vanuit de Wet op de Veiligheidsregio.

De OR adviseert negatief over de plaatsing in het gebied Schiedam, Delfshaven, Spangen en Overschie. Wij hebben vastgesteld dat er nog geen nieuwe locatie is voor de fusiekazerne. Ook is het dekkingsplan hier niet op geactualiseerd. Berekeningen om inzicht te krijgen, zodat wij kunnen vaststellen of de basisbrandweerzorg kan worden gegarandeerd, ontbreken. De gemeente Schiedam heeft u hierover ook per brief genformeerd. M.b.t. de plaatsing in het gebied rondom de Pottumstraat: e Door de sluiting van de kazerne Pottumstraat wordt de opkomsttijd van de 1 TS opgerekt. Dit betekent dat er geen sprake kan zijn van gelijkwaardige brandweerzorg. Hierdoor voldoen wij zeker niet aan de basisbrandweerzorg volgens de Wet op de Veiligheidsregio.

De OR adviseert u als volgt: Veiligheid Voorop is op dit moment nog onvoldoende ingebed in onze samenleving om nu al te kunnen spreken van verantwoord optreden waarbij het credo is: Zelfredzaamheid leidt tot sneller optreden van minder brandweer met dezelfde veiligheidsnorm. Het voorgestelde empirisch onderzoek uit te voeren. De OR hierin direct een rol te geven. Een SIV zo snel als mogelijk te plaatsen op een drukke kazerne om ervaring op te doen. Uiteraard bovenop de basisbrandweerzorg. Rondom het gebruik van de SIV een RI&E uit te laten voeren conform artikel 5 van de ARBO wet. Voor implementatie zijn de procedures op orde gebracht en getoetst in de praktijk om in de nieuwe doctrine te kunnen werken. Het voorgenomen besluit te laten toetsen door het IOOV.

Het dagelijks Bestuur van de VRR is gevraagd een besluit te nemen over de agendapost, Invoering van de SIV in de VRR. Het betreft een 3-tal beslispunten t.w:
Het Dagelijks Bestuur wordt gevraagd:
1. Kennis te nemen van de bestuurlijke notitie Snel Interventie Voertuig; 2. In te stemmen met: a. Het toestaan van het afwijken van de Zorgnorm Brandweer Rotterdam-Rijnmond in de vorm van het overschrijden van de gestelde normtijden voor tankautospuiten met vier minuten, mits binnen de gestelde normtijden een SIV ter plaatse is; b. Het aanbesteden van vier SIVs, met een optie op een vijfde SIV in verband met mogelijke ontwikkelingen in Schiedam; c. Het plaatsen van de vier SIVs op respectievelijk de post Berkel en Rodenrijs, de post Hellevoetsluis, nabij de huidige post Pottumstraat en nabij Slinge (Rotterdam-Zuid); d. Het voortzetten van empirisch onderzoek naar de inzet van de SIV in de periode van implementatie van de vier SIVs en na de ingebruikname gedurende twee jaar. 3. Het voorstel en de notitie ter besluitvorming door te geleiden naar het Algemeen Bestuur.

Citaat OR brief 11int00052:

Het concept beroeps SIV is bespreekbaar met de OR, echter optimale dekking en kwaliteit van brandweeroptreden dient dan wel gegarandeerd te worden. De OR acht het onacceptabel om de kazerne POT te sluiten en dat kwaliteit van dekking wordt geleverd met twee beroeps SIVs zonder garantie op snelle back up.

Het experimenteren met gewijzigd brandweeroptreden zal moeten voldoen aan wetgeving zoals gesteld in de wet op de veiligheidsregios en het besluit veiligheidsregios Effecten uit Veiligheid Voorop en Brandveilig leven moeten wel genuanceerd worden en dragen nu nog niet bij aan verminderd brandweeroptreden. Dekkingskwaliteit en goede brandweerzorg zijn dan ook nog steeds noodzakelijk en van gewijzigde concepten in brandweeroptreden kan op korte termijn geen sprake zijn.

Citaat OR brief 11int0064:

Het concept SIV is volgens de OR een goed middel om kwaliteit op maat te bieden daar waar hulpvraag is. Het concept moet dan wel tot volle bloei kunnen komen in haar oorspronkelijke vorm. De VRR kiest voor het concept SIV in combinatie met bezuinigen. In sommige gebieden binnen de VRR zal de brandweerzorg daarmee onder de maat komen van wat verantwoord is. M.a.w. de veiligheid van burger en eigen personeel kan niet meer worden gegarandeerd. De OR adviseert de directie en het DB/AB het concept SIV slechts als middel in te zetten waar

maatwerk kan worden geleverd, zonder dat dit afbreuk doet aan de kwaliteit van brandweerzorg, veiligheid van de burger en eigen personeel. De OR constateert dat brandweerzorg binnen de VRR onder de maat gaat scoren indien het MSP, concepten SIV en sluitingen van kazernes doorgang vinden. De OR zal de directie steunen in een standpunt als de boodschap naar het DB/AB zal luiden dat het zo niet verder kan en dat het AB volledig verantwoordelijk is voor de keuzes die zij maakt

De OR heeft deze adviezen toentertijd uitgebreid van argumenten voorzien en twee onderzoeksbureaus een analyse laten uitvoeren op voorgenomen beleid op dit punt. De rapporten en deelrapporten zijn u vorig jaar aangeboden Bureau Oranjewoud-Save: Contra expertise en aanvullend onderzoek naar rijsnelheden en twee aanvullende
rapportages, en bureau Suurenbroek: Rapport De Brandweer op tijd en n aanvullende rapportage.

De OR worstelt met de SIV. Het gaat hier om innovatieve vormen van (binnen)brandbestrijding en bieden van snelle hulpverlening. Daar zijn wij niet op tegen. Sterker, het leveren van repressie op maat is een slimme vorm van doeltreffend optreden. Echter wat voor de OR zeer zwaar weegt zijn de voorwaarden, waar ook uw agendapost op is gebaseerd t.w: Hoe kunnen we brandweerzorg leveren op gelijk niveau zoals in de huidige situatie? Hoe richten we de brandweerzorg in zonder dat dit afbreuk doet aan veiligheid van de gezondheid van het brandweerpersoneel. Wij kunnen niet anders dan constateren dat op dit moment u niet voldoet aan bovengenoemde voorwaarden. De OR adviseert negatief, met in achtname van opmerking 4, op de implementatie van de SIV zoals voorgesteld in uw agendapost onder beslispunt 2a,b,c en d. Opmerking 1: T.a.v. beslispunt 2a: De opkomsttijden van de TAS worden verhoogd met 50% (van 8 naar 12 minuten) en als compensatie wordt een SIV vooruitgestuurd die binnen de tijd (welke norm?) arriveert waar eerst een TAS ter plaatse was. Dit is geen verbetering of behoud van de dekkingskwaliteit, maar een duidelijke verslechtering. Er wordt dus geen gelijk niveau van brandweerzorg geleverd aan de burgers, maar een duidelijk lager niveau. Logisch: posten met een TS worden vervangen door posten met een SIV = bezuiniging Opmerking 2 T.a.v. beslispunt 2b: Uw voorgenomen beleid tot plaatsing van een SIV in Schiedam baart de OR zorgen. Concrete voorstellen om dit gebied in het kader van de zorgnorm verplichting te herinrichten zijn nog niet aangeboden aan de OR. De gemeente Schiedam heeft u hierover ook e per brief genformeerd. De optie op een 5 SIV zien wij als een vaststelling en wij zijn van mening dat daardoor in dit gebied ernstig dekkingsverlies optreedt. Opmerking 3: De plaatsing van de SIVs onder beslispunt 2c is voor de OR onacceptabel waar het de locaties aangaat in combinatie met sluiten van de kazerne Pottumstraat. Opmerking 4: De locaties in de gemeentes Lansingerland en Hellevoetsluis zijn eventueel mogelijk indien het implementatietraject zorgvuldig doorlopen wordt en aan alle daarin opgenomen eisen wordt voldaan. De OR staat hier niet negatief tegenover. Het baart de OR zorgen dat de ingangsdatum van 01 april tijdsdruk legt voor goede implementatie in het gebied Lansingerland.

Opmerking 5: Een empirisch onderzoek onder beslispunt 2d is bespreekbaar met de OR waarbij als uitgangspunt moet worden genomen: De op werkelijkheid, ervaring en proefondervindelijk gebaseerde conclusies als serieuze uitkomst te beschouwen en daar naar te handelen bij implementatie en evaluatie van de SIV. Opmerking 6: De OR twijfelt aan het volgen van de Wet op de Veiligheidsregios en het Besluit op de Veiligheidsregios alsmede de bepalingen in de ARBO wet artikel 5. Tevens is doelmatig oefenen, procedurebeschrijving en een realistische weergave van het dekkingsplan aan te bevelen. Opmerking 7: Veiligheid Voorop is onvoldoende ingebed in onze samenleving om nu al te kunnen spreken van verantwoord optreden waarbij het credo is: Zelfredzaamheid leidt tot sneller optreden van minder brandweer met dezelfde veiligheidsnorm. Algemeen: De VRR heeft t.a.v. het concept SIV geen risicoanalyse uitgevoerd. Bij implementatie wordt artikel 5 van de ARBO wet overtreden. Alvorens nieuwe concepten worden gemplementeerd, is het een vereiste dat procedures op orde zijn gebracht om in de nieuwe doctrine te kunnen werken. De VRR heeft dit nog niet op orde en op sommige onderwerpen is zelfs instemming van de OR vereist. Alvorens nieuwe concepten worden gemplementeerd, is het een vereiste dat er wordt geoefend ter voorbereiding op de nieuwe situatie. De oefeninspanning dient voldoende en realistisch te worden aangeboden aan het personeel. De OR twijfelt aan de voortgang van het oefenbeleid op dit punt. Zoals eerder is vermeld in deze brief heeft de VRR de risico object analyse niet op orde. In 2011 is het Algemeen Bestuur akkoord gegaan met dekkingsplan 1.0, waarmee de VRR de wet overtreedt. De OR twijfelt aan de risico object analyse die ten grondslag zal liggen aan dekkingsplan 2.0 Veiligheid Voorop en Brandveilig Leven zijn een voorwaarde voor veilig optreden van de SIV eenheden. Indien aan de voorkant veiligheid en zelfredzaamheid is gewaarborgd, dan kan de brandweer met andere concepten en doctrines de incidentbestrijding ter hand nemen. Rookmelders, voorlichting aan de burger, diverse pilots mbt slimme repressie en optreden zijn ook een kapstok voor invoering van o.a. de SIV De OR twijfelt aan de voortgang van Veiligheid Voorop en Brandveilig leven. Targets met uitdelen van rookmelders worden niet gehaald. Het uitvoeren van woningcontroles loopt achter op schema. De OR trekt de conclusie dat aan de voorkant de brandveiligheid en zelfredzaamheid onvoldoende wordt ingericht om nu al het concept SIV te kunnen invoeren. NB: Rookmelders redden geen levens (conclusie IOOV 2009), en rookmelders in huis dragen nauwelijks bij aan vraaguitval van de brandweer (rapportage VRR 2010). Diverse pilots zijn gestrand om onduidelijk redenen en/of niet voortvarend ter hand genomen. Daardoor is nog geen sprake van daadwerkelijke invoering van verantwoord veilig en slimmer brandweeroptreden. Toelichting Beslispunt 2a: In juni 2011 heeft het AB een besluit genomen en ingestemd met het dekkingsplan 1.0. Daarin is opgenomen een afwijking m.b.t. de wettelijk voorgeschreven zorgnorm van de basis brandweervoertuigen (TAS). De toenmalige OR heeft negatief advies uitgebracht, OR brief

11int0053, mede omdat de object risicoanalyse onvoldoende is. De VRR geeft aan dat een volledig actueel gebouwenbestand niet aanwezig is en heeft als actiepunt uitgezet voor het dekkingsplan 2.0 Ondanks dat aan deze wettelijke verplichting niet is voldaan, stemde het AB destijds in met de voorgestelde afwijking van de zorgnorm door regiobreed alle objecten met een opkomsttijd van vijf minuten naar zes minuten te verhogen. Het dekkingsplan 1.0 is nu de kapstok om u te laten beslissen over een tweede afwijking op de zorgnorm van de TAS en onder invoering van de SIV de TAS een extra overschrijding toe te staan van vier minuten. In totaliteit spreken we dus over verslechtering van vijf minuten. Een SIV is geen TAS, echter wordt wel als zodanig in de uitvoering van haar taken beschreven. Citaat Bestuurlijke notitie:
In de verzorgingsgebieden waar een SIV wordt geplaatst, wordt de SIV voor alle incidenten gealarmeerd De kwaliteit van brandweerzorg moet van een zelfde niveau zijn en de veiligheid van de brandweermedewerkers moet geborgd zijn. Daarnaast dient de dekking gelijk te blijven.

Wetgeving schrijft voor wat de bezetting moet zijn van een TAS (6 personen). Daar kan om moverende redenen van worden afgeweken onder strenge voorwaarden. Recentelijk is dat extra benadrukt door de minister van Veiligheid en Jusititie. De VRR stelt dat daar niet aan wordt getornd omdat ze de SIV niet als TAS beschouwt. Het is een aanvullend voertuig met een dusdanige bijdrage in de brandweerzorgverlening dat een TAS later mag arriveren. De OR stelt daarentegen dat het aanvullende voertuig, lees de SIV, bijna altijd als eerste ter plaatse zal zijn en wordt gealarmeerd voor alle incidenten. De VRR gaat hier ook vanuit omdat een SIV in de incidentenbestrijding gelijk aanvangt met redding en brandbestrijding (Bestuursrapportage pag. 5). Om deze redenen stelt de OR dat een SIV kan worden beschouwd als basis brandweervoertuig en derhalve ook langs de meetlat van de Wet moet worden gelegd. Een SIV kan met minder slagkracht en personeel nooit gelijkwaardige brandweerzorg bieden en tevens garant staan voor veiligheid en gezondheid van brandweerpersoneel. De VRR zal moeten motiveren op welke wijze afwijken van de standaardbezetting te combineren is met de door u gegarandeerde gelijkwaardige brandweerzorg en veiligheid van personeel. Beslispunt 2a stelt voor de zorgnorm TAS nog verder op te rekken mits, de SIV binnen de gestelde normtijd ter plaatse is. Wetgeving eist een opkomstverplichting van basis brandweervoertuigen bij gebouwbrand binnen een bepaalde normtijd op basis van een objectrisico analyse. De VRR stelt dat de SIV geen basis brandweervoertuig en is onduidelijk over opkomsttijden voor de SIV. M.a.w: Indien de SIV een opkomsttijd heeft van 10 minuten, heeft de TAS maximaal 14 minuten rijtijd. Echter, als het uitgangspunt is dat een SIV alleen voorbereidt voor een inzet van een TAS, dan zijn de opkomsttijden van een TAS nog steeds belangrijk voor de beoordeling van de dekking. De wet toetst opkomsttijden namelijk alleen aan het ter plaatse komen van een TAS en niet aan de SIV. De extra vertraging van een TAS, zoals voorgesteld in de aan u voorgelegde Agpo, kan deze tijd niet compenseren. Daarbij moet in acht worden genomen dat de zorgnorm vorig jaar al is opgerekt en de TAS nu nog langer onderweg is naar de SIV. Deze situaties zijn voor de OR onacceptabel omdat de SIV volgens de VRR geen basis brandweervoertuig is maar wel de taken moet uitvoeren en als basis dient voor het oprekken van de opkomstnorm..

Toelichting Beslispunt 2b: Uw voorgenomen beleid tot het plaatsen van een SIV in Schiedam baart de OR zorgen. Concrete voorstellen om dit gebied te herinrichten in het kader van de zorgnorm verplichting zijn nog niet aangeboden aan de OR. De gemeente Schiedam heeft u hierover ook per brief genformeerd met het oog op de samenvoeging van de kazerne Schiedam en Laanslootseweg. Het toekomstbeeld van n kazerne in Schiedam-centrum / Oost en Rotterdam Delfshaven-Spangen i.c.m. een SIV moet nader worden onderzocht. Zoals gezegd; concrete voorstellen hierover heeft de OR nog e niet ontvangen. De optie op een 5 SIV zien wij wel als een vaststelling van voorgenomen beleid en dit zal leiden tot een ernstig dekkingsverlies. Toelichting Beslispunt 2c: De OR denkt graag mee in het implementeren van het concept SIV binnen de VRR. Er zijn gebieden aan te wijzen die mogelijk voldoen aan de voorwaarden van veilig en verantwoord optreden van de brandweereenheden. Er zijn echter ook gebieden waar de SIV onvoldoende toevoegt aan veilig en verantwoord optreden, sterker, personeel loopt extra risico. Het sluiten van de kazerne Pottumstraat en het plaatsen van twee SIVs in dit gebied en krijgen een negatief advies. Het is in delen van dit uitrukgebied onmogelijk om snelle opvolging van een TAS te krijgen. Ook afspraken met de Gezamenlijke Brandweer zullen niet leiden tot voldoen aan de door de VRR zelf opgelegde norm van +4 minuten. Onderzoeksbureau Save heeft na onderzoek een aanbeveling gedaan met een norm van +2 en +4 minuten. Daarbij baseert de onderzoeker zich op het risico van het object en de grootte van een incident dat een voertuig kan bedienen. Dat is wezenlijk anders dan de aanvliegroute van de VRR die uitgaat van redding en incidentbestrijding door de SIV te allen tijde en in elke situatie. In de visie van de onderzoeker is er sprake van dekking als een brandweereenheid in staat is met de beschikbare middelen een maatgevend incident te bestrijden. In Rotterdam ZuidCharlois/Heijplaat e.o. kan een SIV geen gelijkwaardige dekking geven t.o.v. een TAS en zal leiden tot minder veilig optreden van de brandweer. De OR heeft deze punten al in een eerder stadium kenbaar gemaakt. Toelichting Beslispunt 2d: Langdurig empirisch onderzoek zoals voorgesteld, is een direct gevolg van de tussenrapportage van het IOOV. Men zou kunnen veronderstellen dat het een verlenging is van de pilot. Een pilot is immers ook empirisch ingegeven en onderzoekt de ervaringen, grenzen, mogelijkheden en onmogelijkheden. Goed empirisch onderzoek kan leiden tot gewogen en gedragen besluiten. De OR constateert n.a.v. de rapportages en gesprekken met deelnemers dat de korpsen waar de pilot gedraaid is, onvoldoende in staat zijn geweest om een goede afweging en conclusie te trekken. Voor een deel is dat een gevolg van te weinig harde gegevens (uitrukcijfers en daarmee ook ervaringen) als wel een te korte periode van operationeel hebben/krijgen van het voertuig. De OR heeft op dit moment dan ook sterke twijfels bij het draagvlak van de SIV. We begrijpen maar al te goed dat een nieuw concept altijd bedreigingen opwerpt. Het is de uitdaging deze bedreigingen om te buigen naar kansen en mogelijkheden. De wijze waarop de VRR het concept SIV introduceert is niet zo zeer empirisch ingegeven, maar is zeker onder druk van bezuinigen en ombuigen in een stroomversnelling geraakt De VRR beschouwt de kwaliteit die geleverd wordt door een SIV bij brand in een gebouw kennelijk gelijk aan die van een TS. Dit is een afwijking van de huidige opvattingen over brandweerzorg. Dit is niet in overeenstemming met wat de VRR zelf op een aantal plekken in de notitie stelt. Daar komt bij dat de toets van kwaliteit dient te gebeuren op een maatgevende brand in een gebouw. Die is leidend voor de dekking. Overigens stelt de VRR dit zelf ook:

Citaat bestuurlijke notitie pagina 16

Wanneer over dekking wordt gesproken gaat het over de opkomst van de brandweer bij gebouwbranden en het leveren van voldoende

Bij een maatgevende inzet in een gebouw betreft voldoende potentieel: ten minste 1 TS (of 2 TS, of TS+RV). Wij vertrouwen erop ons advies hiermee voldoende toegelicht te hebben. Hoogachtend, A. Streefkerk, voorzitter