Proteinat

Komponimi i thjeshte tek proteinat eshte aminoacidi i cili ka kete formule te pergjithshme.

grupi karboksil me veti acide dhe gr amin me veti bazike Lidhja midis dy aminoacideve realizohet midis gr karboksil te aminoacidit paraardhees dhe gr amin te amanioacidit pasardhes

Kjo quhet lidhje peptidike .Gjat kesaj lidhje clirohet nje molekule uje. Meqenese proteinat kane shume lidhje peptide ne perberjen etyre ndryshe ato quhen edhe polipeptide.Studimi iproteinave analizohet ne tre aspekte se pari 1 aspekti cilesor 2 aspekti sasior 3 a .strukturor me studim cilesor kuptojm njehjen e llojshmeris se aminoacideve qe ndodhen ne perberjen enje proteine ne total nga stud. i proteeinave njihen 20 lloje aminoacidesh. te cilet ndahen ne dy grupe aminoacide esenciale dhe joesenciale esenciale quhen ato aminoacide te cilet meren te gatshem nga bota shtazore ndersa joesenciale quhen ato aminoacide te cilat mund te sintetizohen dhe nga bota shtazore. me aspekt sasior te stud. te proteinave kuptojm njohjen e sasis se nje aminoacidi te caktuar ne perberje te saj.me aspekt strukturor kuptojm strukturen enje proteine e cila perbehet nga kater nivele ose struktura 1 struktura primare

2 sekondare 3 terciare 4 kuaternare me struktur primare kuptojm renditjen e njepasnjeshme te aminoacideve ne nje varg proteinash ndryshe quhet sekuencim i aminoacideve. me strukture sekondare kuptojme bashkeveprimin e aminoacideve fqinje si rezultat i te cilit kemi deformimin e vargut proteinik . struktura terciare kuptojme bashkeveprimin e aminoacideve ne pjese te ndryshme te vargut proteinik si rez. i te cilit proteinat merr trajten apo formen e nje lemshi. kjo struktur percaktoon dhe aktivitetin enzimatik te nje proteine me strukture kuaternare kuptojm bashkeveprimin e vargjeve te ndryshme qe jan ne perberje te nje proteine..pshe hemaglobina eshte nje proteine e ndertuar nga kater vargje i ka te gjitha llojet e strukturave. proteinat kan disa fuksione ne qeliz 1 funksion transportues.sherbejn eper trasportimin e elementeve ushqimor t. e gazeve ,t. e gazeve,t. e hormoneve etjer. 2proteinat kan funksion mbrojtes sic rasti i imunoglobulinave qe kan mbrojtje specifike. 3 proteinat kan funksion levizor sic jan proteinat muskulare (aktina dhe miozina) proteinat kan funksion te rendesishem enzimatik te gjitha enzimat jan proteine.enzimat jan katalizator energjitkmosfunksionimi i nje enzime jep impaktin e mosfunksionimin e nje funksioni te caktuar

Acidet nukleike (acidet berthamore) Njesia strukturore e ac nukleike eshte nukleotidi.i cili eshte iformuar nga nje baze a azotuar e tipit purin ose pirimidine.

nga nje sheqer pentoz nga nje grup fosfat PO4 kemi dy tipe te ac nukleike ADN dhe ARN nukeotidet e ADN ndryshojn nga nukleotidet e ARN nga tipi i pentozes tek adn ndodhet pentoza dezoksiriboz tek arn ndodhet pentoza riboze. adenina e adn dhe arn ndryshojn te k sheqeri.prania e bazes se azotuar percakton dhe emrin e nukleotidit.tek adn kemi kater nukleotide adenin guanin citozin timin tek arn kemi kater nukleotide adenin guanin citozin uracil ATP (adenozin trefosfati) Eshte iformuar nga baza e azotuar adenin nga sheqeri pentoz dhe nga tre grupe fosfat P-PP lidhjet midis grupeve fosfat jan lidhje me energji te larte. ATP eshte molekula baze energjetike qelizore.procesi i formimit te ATP quhet fosforilim.3

Me fosforilim kuptojm shtimin e nje grupi fosfat tek nje komponim. ADP+P + E perfitohet ATP

Tipet e Qelizave

Egzistojne dy tipe qelizash Qel. prokariote dhe eukariote dhe ne varesi se si jan ndertuar trupat e organizmave kemi dy tipe organizmash

organizmat prokariot dhe organizma eukariot Ndryshimi thelbesor midis ketyre dy qelizave eshte prania ose mungesa e membranes bethamore.qelizat eukariote karakterizohen nga prania e membranes berthamore si pasoj kane te diferencuar organelin eberthames .carion dmth bertham.eu dmth e vertet.(me bertham te vertet) Prokariotet nuk kane membrane berthamoreqe dmth nuk kan bertham te organizmit.materiali berthamor i tyre ndodhet ne nje zone te vecant qe quhet rajoni berthamor .karion bertham.pro para (para berthamor)

nga pikepamja evolutive qelizat prokariote jan me te hershme se qelizat eukariote.qelizat eukariote rrjedhin nga qelizat prokariote.per kete ka dy hipoteza 1 hipoteza endosimbiotike 2 hipoteza e specializimit membranor Sipas hipotezes endosimbiotike qeliza eukariote eshte formuar nga komperimi funksional i qeliave prokariote.deshmi per kte hipotezze jan organelet me membrane te dyfishte qe ndodhen ne qelizat eukariote sic eshte mitokondrija dhe kloroplasti Sipas hipotezes se dyte zona te caktuara te membranes ne nje stad te caktuar evulojn ne formimin e organeleve te vecanta.deshmi per kte jan organelet membranore qe karakterizohen nga prania e nje membrane sic jan lizosomet peroksizomet. qelizat eukariote kan organele me membran ndersa prokariotet nuk kan organele mem membrane Ndryshim tjeter midis ktyre dy qelizave ka te bej me ndarjen qelizore.