(21ste eeuws onderwijstalent) = (ICT-competent)

ac ob s ,
Jan J T
C /S v d
KW1
Initiatief van

School voor de Toekomst

en

Kennisnet

Design4all, Maastricht 2008

U bent niet
ICT-
competent!
Uw collega’s
zijn niet ICT-
competent?
 IC
Heb b e n dTe- d i v er s e
ex p e r im e n t e n ,
subsidies,
in sp a n n i n g e n ,
frustra t i e s u i t h e t
verleden
w e l v o l d o e n d e
?
 ICT in onderwijs (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)
Efficiëntie
h o o g in , effectivit
n d erwi j s motivatie eit,
Koste n o pu t en en tijdgee
g to t o u t zijn argum st
ho u di n rken) enten voo
ver ntijd (= w e inzet ICT r
e r die (nieuwe m
terugv
(Bo rYearn for ROI:
g ha n s) edia).

learn to use,
use to learn,
earn or loose!
Kenniskring (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

Antwoorden vinden op …
– Waarom zouden docenten
• beter moeten aansluiten bij het mediagedrag van leerlingen?
• slimmer met ICT kunnen omgaan?
• meer ICT moeten inzetten?
• …….
– Welke (media-)competenties zijn hiertoe gewenst?
– Hoe kunnen die verworven worden?

a ro m?
Wa W at ?
 Werkwijze (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

• 3 bijeenkomsten kenniskring
– ingeleid door onderzoekers
– professioneel gefaciliteerd
– discussies, delen van kennis en ervaring
– mind maps, anekdotes
– besloten weblog
– doorgeworstelde websites, blogs en documenten
– jullie reacties
– vervolg ………
Enne ….? (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

Z a l w e l !
ie u w s g ie r ig !
Ik ben n
h e t o o k w a t
He ef t
opge le ve rd ?
Probleem (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

ICT

onderwijs
 Kans (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

Bron: Kennisnet
Inrichting onderwijs (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

(Sub)groep

Integratieve leerlijn

Individueel
wenselijk,
mogelijk Conceptuele leerlijn
Individueel
wenselijk,
mogelijk Vaardigheden leerlijn
Individueel
mogelijk/nodig

Coaching/reflectie

tijd
Jargon: Bureau BDFadvies
Inrichting onderwijs (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

(Sub)groep

Integratieve leerlijn

Individueel
wenselijk,
mogelijk Conceptuele leerlijn
BPV
Individueel
wenselijk,
mogelijk Vaardigheden leerlijn
Individueel
mogelijk/nodig

Coaching/reflectie

tijd
Jargon: Bureau BDFadvies
 Men wil wel… (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

Bron: Kennisnet
 Waarom? (21
ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

Conversationele kennis,
e K ra l,
Sociale competenties, Marijk
Leven lang leren, Creativiteit,
Ondernemerschap, Innovatie
HAN
Kennismaatschappij Ontwikkelingen
ict & media
Beroepspraktijk
Connectiviteit
Interactiviteit
Competenties
Voorkeuren
lerende Leerstijlen
Leerlandschap

Ict als leerdoel, Ict als leermiddel

Onderwijs
?
Wat? (21
ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

Ict-rijke
Wat? (21
ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

-middelen, om
keuzes, actieve
betrokkenheid en
zelfstandig werken te
kunnen realiseren

Ook zet hij bijv.

simulaties,
webquests, games
en andere
educatieve software
in
Wat? (21
ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

waaronder die
over digitale
didactiek

15. Hij ontwerpt ict-rijke

leerarrangementen, die het
voor leerlingen mogelijk
maken om te leren afgestemd
op de eigen leervoorkeur
 Hoe?leert u zelf
( het liefst? 21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

• De kunst afkijken: wat werkt? meeliften, overnemen, leren in

de praktijk, imiteren
• Participeren: dialoog, met anderen leren, samen iets
uitzoeken, onderling vertrouwen
• Kennis verwerven: boekenkennis, kennisoverdracht, leren
van experts, doelgerichtheid
• Uitproberen: kritische reflectie, veiligheid, coaching, expliciet
leren, oefenen
• Doorvoelen: in het diepe springen, nieuwsgierigheid, toeval,
creativiteit, begrijpen

SD: voorkeur geel en groen,

Leervoorkeuren, Simons & Ruiters, 2003

meest geleerd van geel en wit
 Hoe? (21
ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

• Uitgangspunten effectief leerarrangement:

– ict-ontwikkeling gekoppeld aan onderwijsontwikkeling
– innoveren = leren
– visieontwikkeling is onderdeel van het proces
– er wordt gewerkt vanuit de eigen leervragen
– er wordt van en met elkaar geleerd, een leergemeenschap
– experimenteren, uitwisseling en gezamenlijke reflectie gaan
hand in hand en staan centraal
– het leren wordt gefaciliteerd en actief ondersteund
– het proces en de resultaten worden geborgd

Onderzoek Samen Deskundiger, van Eck, Kral, Sligte, Volman (2006)

Enne ….? (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

Dat mag conc

reter!
Inspirerende v
oorbeelden?
Anekdotisch bewijs (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

… op zoek naar best practice.

Het e-portfolio van Portfolio4u, het zg. OPENportfolio, zal ROC breed gebruikt gaan
worden. Zowel in de intake, de opleiding als bij keuze voor verdere studie vormt het
portfolio van de deelnemer een belangrijk begeleidend instrument.
Vanaf schooljaar 2008 / 2009 zullen de nieuwe cohorten er mee aan de slag gaan.
ICT-competenties van onderwijsgevenden blijken nog een knelpunt bij het inzetten
van middelen als een e-portfolio. Dit geldt nog meer voor competenties digitale
didactiek. Onderwijsbegeleiders in de sectoren begeleiden vanaf augustus 2008 de
deelnemers in het gebruik van het OPENportfolio. De begeleiders worden op hun
beurt getraind en begeleid door een contactpersoon van de sector, minimaal op
iedere locatie 1. Deze wordt zelf getraind door een centrale e-portfolio adviseur.
Verder geldt dat medewerkers zelf ook een elektronisch portfolio moeten gaan bij
houden. Een belangrijk neveneffect is ook dat zij al doende vertrouwd raken met
het e-portfolio als leermiddel.

Gilde Opleidingen
Anekdotisch bewijs (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

… op zoek naar best practice.

Na een periode van aanbodgerichte ICT-trainingen voor personeel gaan we over
naar co-creatie: Het On site project heeft experts die op uitnodiging van de
teamleiding samen met docenten van een opleidingsteam gaan ontwikkelen.
Het betreft de ICT-inzet als werkwijze of digitale content in wiki’s, blogs, source
sharing, arrangementen (CONTENTcorner) en het gebruik van de ELO. Op verzoek
worden ook screencasts en video-webinars en dergelijke meegenomen.

De nadruk ligt op direct inzetbare producten of werkwijzen. Indien mogelijk wordt

content gemetadateerd conform CZP en komt publiek beschikbaar.

Na een teambrede introductie worden minimaal 2 teamgenoten intensief begeleid in

de ontwikkeling, met de opdacht op hun beurt elk weer 2 andere collega’s in te
wijden.

Koning Willem I College

Anekdotisch bewijs (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

… op zoek naar best practice.

Goede ervaring met Digidocs, die op afroep beschikbaar zijn voor diverse ICT
klussen in de school. Volgens het principe wie het eerst vraagt is als eerste aan de
beurt.
We willen nu graag de ICTvraag beter borgen en een vorm van informatie-
management faciliteren binnen de units / werkmaatschappijen. Daar hoort die
verantwoordelijkheid ook.

Naast een verandering om ICT-kennis en -vragen beter te borgen binnen onze Units
en op basis daarvan een goed functionerend ICTplatform te organiseren starten we
ook met het begrip De Nova Academie (DNA). De De Nova Academie
kerngedachte is dat leren en ontwikkelen binnen onze organisatie iets is vóór en
dóór de medewerkers. Geen vragenloketje, maar wel: op zoek naar onze eigen
'best practice' en die proberen te ontsluiten naar de rest van de organisatie. Pro-
actief: voor veel leertrajecten komt DNA jaar jou toe in plaats van andersom.

Nova College
Anekdotisch bewijs (21 ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

… op zoek naar best practice.

Herontwerp en ICT
Gelijktijdige innovaties

HERONTWERP KADER ICT en Onderwijs

Onderwijsmodel Procesondersteuning
Opleidingenstructuur ONDERSTEUNING Onderwijsapplicaties
Opleidingsactiviteiten Content

Eén innovatieprogramma

Mondriaan Onderwijsgroep
Anekdotisch bewijs (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

… op zoek naar best practice.

Co-creatie
Samen leerstof maken. Docent en student produceren samen kennis.
Boekenpraat? Dat hoeft niet: Een voorbeeld is het streaming video-project van
Kennisnet. Hoe het bij ons werkt? Wel, iemand heeft een idee of onderwerp om iets
mee te doen. Dat kan een leraar of een leerling zijn of een hele klas in een project
zijn. Er wordt al dan niet met ondersteuning van het docentenondersteuningsteam
een productie gemaakt. Als deze voldoet aan vooraf bekende criteria wordt het
resultaat opgenomen in de ELO en/of geplaatst op Youtube. Producenten dingen
mee naar jaarlijkse prijzen variërend van een i-pod tot een professionele
opnameapparatuur. Onderling worden de producten veel bekeken en uitgewisseld
…… zeg maar…. Beroepstrots!
Een gemixed team specialisten. Gemixed staat dan voor centraal en decentraal, en
een mix van audio-videospecialisten, didactici, onderwijsassistenten met grote ICT-
en ELO-kennis.

ROC de Leijgraaf
Anekdotisch bewijs (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

… op zoek naar best practice.

Goede ervaringen met ELA's (E-LearningAdviseurs, die per cluster
kartrekker/informatiebron/ondersteuner zijn).

Uitwisseling van ICT-informatie/scholing/presentaties vooral laten doen door NIET-

ICT'ers, maar door 'lotgenoten' en hun best-practices.

ICT-scholing is een 'verplicht' onderdeel van de 10% scholing die voor iedere
docent uitgegeven word in de jaartaak.

De toekomstige beroepspraktijk van de leerling bevat zeker ICT: dit kan een goed
startpunt zijn voor de docenten(scholingen).

Deltion College
Anekdotisch bewijs (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

… op zoek naar best practice.

Intranet als scholer
Veel scholen bieden een standaard scholingsprogramma aan voor nieuwe
medewerkers: van hoe maak je declaraties tot hoe gebruik je de ELO en hoe werkt
een toetsprogramma.
Een andere manier via intranet: Een nieuwe medewerker krijgt iedere week een
mailtje met een opdracht om iets te doen in een programma. Zo wordt hij/zij
spelenderwijs op weg meegenomen om, verdeeld over een jaar, zelf het moment
van de week kiezend voor het ‘scholingsmoment’, het inwerkprogramma te
doorlopen. Gecombineerd met ondersteuning door een helpdesk op de achtergrond
levert dit een goed individueel maatwerkscholings-programma per soort
medewerker. Multimedia maken wordt het programma aantrekkelijker en
interactiever. Evaluaties over de twee eerste pilots zijn zo positief dat het
standaard wordt opgenomen in het inwerkprogramma van nieuwe medewerkers.

ROC de Leijgraaf
Anekdotisch bewijs (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

… op zoek naar best practice.

Als resultaat van Masterclasses Onderwijs en ICT voor Directeuren en
Teamleiders hebben de vestigingen zelf ICT-plannen opgesteld waarin de
docenten betrokken zijn voor schoolbrede impact.
De centrale dienst heeft twee beleidsmedewerkers onderwijsinnovatie en elke
vestiging heeft één ict-coördinator (1 dag/week). Deze zijn een boegbeeld voor
gebruik van ict in onderwijs en organiseren workshops voor hun collega's.
Een onderwijs en ict team zorgt voor de verbinding van landelijke
ontwikkelingen/tools met die op de vestiging. (twee ict-ambassadeurs kennisnet en
twee experts )
Het Platform Onderwijs en ICT van Helicon bestaat uit bovenstaande mensen
aangevuld met de elo-beheerder en beleidsmedewerker ICT en Beheer.
Helicon zal baat hebben bij meer expliciete beschrijvingen van (ICT)competenties
voor docenten. Hierbij is het nodig dat digitale didactiek handzaam als
indicatoren beschreven en toepasbaar wordt.

Helicon Opleidingen
Anekdotisch bewijs (21
ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

… op zoek naar best practice.

Onder de titel Competentie Gericht Onderwijs bij het ROC van Amsterdam
geeft dit ROC een weerslag van de zoektocht naar adequate ICT-ondersteuning.
In dit gratis verkrijgbare boekje wordt de samenhang van ICT en CGO breed
neergezet, met soms eigen keuzes, maar qua overwegingen goed overdraagbaar
naar collega-instituten.
Het werk is zo uitgebreid (ca 70 pagina’s) aan onderwerpen dat het geen recht
gedaan wordt om hier samen te vatten: bestellen en lezen!

ROC van Amsterdam

Anekdotisch bewijs (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

… op zoek naar best practice.

“Wat je van je leerlingen verwacht moet je op z'n minst van jezelf verwachten”

Succes: Al 4 jaar organiseert het ROC MN een Blackboard gebruikersdag,

inmiddels uitgegroeid tot een Onderwijs en ICT dag, waarin collegae aan elkaar
laten zien wat en hoe ze ICT in het onderwijs inzetten. Sinds 2 jaar nodigen wij ook
Grassroots coaches uit om hen te laten "gluren bij de buren" . Niets stimuleert
beter dan collega’s die Gewin, Gemak en Genot uitstralen!

ROC Midden Nederland

Anekdotisch bewijs (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

… op zoek naar best practice.

Het Koning Willem I College ontwikkelt enkele leergangen ten behoeve van de
verdere professionalisering van het eigen personeel. Een daarvan zal specifiek op
het gebruik van ICT (media) in onderwijs gericht zijn. Een en ander sluit aan bij de
wet BIO, het eigen scholings- en promotiebeleid en het breed maatschappelijk
streven naar meer academische gevormde docenten. In afstemming met
lerarenopleidingen zullen de leergangen een (zeer) ruime vrijstelling opleveren voor
een Master.

Koning Willem I College

Anekdotisch bewijs (21ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

… op zoek naar best practice.

Nog enkele te doen. Deze

anekdoten worden kort getoond
en op papier uitgereikt

ROC ….
Anekdotisch bewijs (21 ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

… op zoek naar best practice.

Hier kan uw best practice anekdote staan …

ROC ….
 Samenhang (21
ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)

a B ru in ,
Magd t
n is ne
Ke n

Bron: Kennisnet
http://mediawijs.kennisnet.nl/ (21
ste eeuws onderwijstalent)=(ICT-competent)
 Succes!
… met uw collega’s!

Wilt U ervaringen
delen?
j.jacobs@kw1c.nl
 Kenniskring docent 2010

Josée Bours Koning Willem I College

Magda Bruin Kennisnet
Rob Smit Nova College
Henri Roosdorp Mondriaan Onderwijsgroep
Arend Kok Deltion College
Moniek Verhaaren ROC Midden Brabant
Karin Winters ROC Midden Nederland
John Schobben ROC de Leijgraaf
Jan Jacobs Koning Willem I College
Wilfred Rubens Gilde Opleidingen
Henk Burg Helicon Opleidingen
Willem-Jan Van Rooijen AOC Wellant
Jaap de Mare ROC van Amsterdam
Marijke Kral Hogeschool Arnhem-Nijmegen
Alfons ten Brummelhuis Kennisnet
Addy de Zeeuw Facilitators.nl