Manuali I Kontrollit Teknik Te Automjeteve

REPUBLIKA E SHQIPERISE MINISTRIA E PUNEVE PUBLIKE, TRANSPORTIT DHE TELEKOMUNIKACIONIT
Drejtoria e Prgjithshme e Politikave t Planifikimit pr Transportin dhe Telekomunikacionin Drejtoria e Qarkullimit dhe Siguris Rrugore
MANUALI I KONTROLLIT T MJETEVE
Manuali i Kontrollit t Mjeteve
PRGATITUR NGA :
Ing. Maksim TASHI Ing. Edmond KAZAZI
Mars 2010
Manuali i Kontrollit t Mjeteve 1
HYRJE
Manuali i Kontrollit t Mjeteve prcakton elementt pr t cilat duhet t kryhet Kontrolli Teknik i sistemeve t mjeteve rrugore me motor dhe rimorkiove, q kan rndsi pr sigurin e qarkullimit rrugor. Manuali i Kontrollit t Mjeteve sht n zbatim t plot t: Kodit Rrugor t Republiks s Shqipris, miratuar me ligjin nr.8378, dat 22.07.1998, i ndryshuar; Regullores s zbatimit t Kodit Rrugor n Republikn e Shqipris, miratuar me vendimin e Kshillit t Ministrave nr.153, dat 07.04.2000, i ndryshuar; Direktivs 2009/40 EC, dat 06.05.2009 Mbi inspektimin teknik t mjeteve rrugore me motor dhe rimorkiove. Manuali i Kontrollit t Mjeteve prmban 3 (tre) kapituj kryesor: Kapitulli i Par Kontrolli Teknik i detyrueshm i autoveturave dhe mjeteve rrugore me pesh maksimale me ngarkes deri 3,5 ton Ky kapitull prcakton elementt pr t cilt duhet t kryhet kontrolli i sistemeve t mjeteve rrugore gjat Kontrollit Teknik Vjetor dhe Kontrollit Teknik Periodik, pr t gjith mjetet rrugore q prfshihen n kategorit ndrkombtare t mposhtme: kategoria M1: mjete me motor q kan t paktn 4 (katr) rrota, t destinuara pr transport njerzish dhe q nuk kan m shum se 8 (tet) ndenjse, prve ndenjses s drejtuesit t mjetit; kategoria N1: mjete me motor q kan t paktn 4 (katr) rrota, t destinuara pr transport mallrash dhe q kan pesh maksimale me ngarkes jo m t madhe se 3,5 ton; kategoria O1: rimorkio me pesh maksimale me ngarkes jo m t madhe se 0,75 ton; kategoria O2: rimorkio me pesh maksimale me ngarkes m t madhe se 0,75 ton por jo m t madhe se 3,5 ton. Kapitulli i Dyt Kontrolli Teknik i detyrueshm i autobusave dhe mjeteve rrugore me pesh maksimale me ngarkes mbi 3,5 ton Ky kapitull prcakton elementt pr t cilt duhet t kryhet kontrolli i sistemeve t mjeteve rrugore gjat Kontrollit Teknik Vjetor dhe Kontrollit Teknik Periodik, pr t gjith mjetet rrugore q prfshihen n kategorit ndrkombtare t mposhtm: kategoria M2: mjete me motor q kan te paktn 4 (katr) rrota, t destinuara pr transport njerzish dhe q kan m shum se 8 (tet) ndenjse, prve ndenjses s drejtuesit t mjetit dhe pesh maksimale me ngarkes deri 5 ton;
Manuali i Kontrollit t Mjeteve 2
kategoria M3: mjete me motor q kan t paktn 4 (katr) rrota, t destinuara pr transport njerzish dhe q kan m shum se 8 (tet) ndenjse, prve ndenjses s drejtuesit t mjetit dhe pesh maksimale me ngarkes m t madhe se 5 ton; kategoria N2: mjete me motor q kan t paktn 4 (katr) rrota, t destinuara pr transport mallrash, me pesh maksimale me ngarkes m t madhe se 3,5 ton por jo m t madhe se 12 ton; kategoria N3: mjete me motor q kan t paktn katr rrota, t destinuara pr transport mallrash, me pesh maksimale me ngarkes m t madhe se 12 ton; kategoria O3: rimorkio (prfshir edhe gjysmrimorkiot) me pesh maksimale me ngarkes m t madhe se 3,5 ton por jo m t madhe se 10 ton; kategoria O4: rimorkio (prfshir edhe gjysmrimorkiot) me pesh maksimale me ngarkes m t madhe se 10 ton. Kapitulli i Tret Kontrolli Teknik i detyrueshm i motomjeteve Ky kapitull prcakton elementt pr t cilt duhet t kryhet kontrolli i sistemeve t motomjeteve gjat Kontrollit Teknik Vjetor, pr t gjith motomjetet q prfshihen n kategorit ndrkombtare t mposhtme: kategoria L3: mjete me dy rrota, cilindrata e motorit (kur flitet pr motor me djegie t brendshme) sht m e madhe se 50 cc dhe me shpejtsi maksimale t projektuar (pr do lloj sistemi motorik) m t madhe se 50 km/or; kategoria L4: mjete me tri rrota asimetrike ndaj aksit gjatsor t mesit, cilindrata e motorit (kur flitet pr motor me djegie t brendshme) sht m e madhe se 50 cc dhe me shpejtsi maksimale t projektuar (pr do lloj sistemi motorik) m t madhe 50 km/or (motor me kosh); kategoria L5: mjete me tri rrota simetrike ndaj aksit gjatsor t mesit, cilindrata e motorit (kur flitet pr motor me djegie t brendshme) sht m e madhe se 50 cc dhe me shpejtsi maksimale t projektuar (pr do lloj sistemi motorik) m t madhe se 50 km/or;
PRMBAJTJA KAPITULLI I PAR

Nr. Art. Emrtimi i Artikullit 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. Hyrje Boria Fshirset dhe larset e xhamave Shpejtsimatsi Dritat e pasme / dritat e targs Sinjalizuesit / indikatort Dritat ansore Targa, numri i shasis Gazrat e shkarkimit - diezel Gazrat e shkarkimit - benzin Gjendja e fenerve Fokusi i fenreve Dritat e mjegulls / dytsore / ndihmse Fokusi i dritave t mjegulls / dritat ndihmse Reflektort Lngu i frenave Sistemi elektrik Sistemi i shkarkimit / zhurmat Xhoko e rrots s par Xhoko e rrots s pasme Performanca e suspensioneve t aksit t par Performanca e suspensioneve t aksit t pasm Sistemi i frenimit Sistemi i frenimit (disbalanca) Performanca e frenave t parkimit (stacionare) Frenat e parkimit (disbalanca) Dritat e frenave Pedali i frenave Faqja 11-12 13 14 15 16 17-18 19 20 21-23 24-27 28-29 30 31 32 33 34 35-36 37 38 39 40 41 42-43 44 45 46 47 48
4
Nr. Art. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58.
Emrtimi i Artikullit Funksionimi i frenave Leva e frenave t dors mekanike Xhoko e timonit Rripat e sigurimit Ndenjset Pasqyrat pr shikim mbrapa Xhamat Dyert / bravat / pajisjet kundr vjedhjes Prshtatjet pr drejtuesit me aftsi t kufizuara Kllapat / ganxhat e rimorkimit / iftzimit Tubat e linjs s frenimit Njsia frenuese e rrots Prbrsit mekanik t frenave Cilindri kryesor/ dytsor / valvula / lidhja Nyjet e sistemit t drejtimit Karroceria (trupi i mjetit rrugor) Shasia / pjesa e poshtme e mjetit rrugor Rrotat Kushinetat e rrotave T dhnat e gomave (specifikimet) Gjndja e Gomave Veshja e Goms Rrota rezerv Suspensionsionet e prparme Sustat / balestrat e prparme Suspensionet e pasme Sustat / balestrat e pasme Gjndja e amortizatorve Sistemi i ushqimit Transmesioni
Faqja 49 50 51 52-53 54 55 56 57 58 59 60 61 62-63 64 65-67 68-69 70 71-72 73 74 75-76 77 78 79-80 81-83 84-85 86-88 89 90-92 93
KAPITULLI I DYT
Nr. Art. Emrtimi i Artikullit 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. Hyrje Boria Fshirset dhe larset e xhamave Tahometri/shpejtsimatsi/limituesi shpejtsis Dritat e pasme / dritat ndriuese t targs Sinjalizuesit / indikatort Dritat ansore / dritat shnjuese Targa / numri i shasis Gazrat e shkarkimit - diezel Gazrat e shkarkimit - benzin Gjendja e fenerve Fokusi i fenerve Dritat e mjegulls/ dytsore / ndihmse Fokusi i dritave t mjegulls / dritat ndihmse Reflektort Lngu i frenave (alkooli) Sistemi elektrik / mbshtjelljet izoluese Sistemi i shkarkimit / zhurmat Xhoko e rrots s par Xhoko e rrots s pasme Performanca e suspensioneve t aksit t par Performanca e suspensioneve t aksit t pasm Kontrolli i performancs s frenave Sistemi i frenimit (disbalanca) Performanca e frenave t parkimit (stacionare) Disbalancimi n frenat e parkimit Dritat e frenave Pedali i frenave Funksionimi i frenave Faqja 95-96 97 98 99-102 103 104-105 106-107 108 109-111 112-115 116-117 118 119 120 121 122 123-124 125 126 127 128 129 130-133 134 135 136 137 138 139-140
6
Nr. Art. Emrtimi i Artikullit 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. Leva e frenave t dors mekanike Xhoko e timonit Rripat e sigurimit Ndenjset Pasqyrat pr shikim mbrapa Xhamat / dritaret Dyert / kyet / sistemet kundr vjedhjes Prshtatjet pr drejtuesit me aftsi t kufizuara Kllapat / ganxhat e rimorkimit / iftzimit Tubat e linjs s frenimit Njsia frenuese e rrots Prbrsit mekanik t frenave Cilindri kryesor / dytsor / valvula / lidhja Nyjet e sistemit t drejtimit Karroceria (trupi i mjetit rrugor) Shasia / pjesa e poshtme e mjetit rrugor Rrotat Kushinetat e rrotave T dhnat e gomave (specifikimet) Gjndja e gomave Veshja e goms Rrota rezerv Suspensionsionet e prparme Sustat / balestrat e prparme Suspensionet e pasme Sustat / balestrat e pasme Gjndja e amortizatorve Sistemi i ushqimit Transmesioni Pllaka e peshs dhe prmasave t mjetit Sinjalizuesi i ajerit / vakumit
Faqja 141 142-143 144-145 146 147 148 149-150 151 152-156 157-158 159 160-162 163-164 165-169 170-174 175-176 177-178 179 180 181-182 183 184 185-186 187-189 190-191 192-194 195 196-198 199-200 201 202
7
Nr. Art. Emrtimi i Artikullit 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. Mbushja me ajer / vakum Valvola e kontrollit t ajerit / vakumit Trekndshi i rrezikut Platformat e lvizshme (t ecjes) dhe shkallt Reflektort dhe shnjat ansore dhe t pasme Mbrojtset ansore, mbrojtsja poshtme mbrapa Performanca e frenave t emergjencs Shbalancimi i frenave t emergjencs Fikset e zjarrit Daljet e siguris Ndenjset Ndriimi i brendshm Kutia e ndihms s shpejt Ndrprerja e ushqimit me karburant
Faqja 203 204 205 206 207-210 211-213 214-216 217 218 219 220 221 222 223
KAPITULLI I TRET
Nr. Art. Emrtimi i Artikullit 1. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. 90. 91. 92. Hyrje Targa numri i shasis Testi i frenave Prbrsit e frenave Funksionimi i frenave Lngu i frenave Drejtimi / timoni Rrotat Gomat Motori dhe transmesioni Sistemi elektrik Dritat e ndalimit Dritat e pasme / dritat e targs Faqja 225-226 227 228 229-230 231 232 233 234 235 236 237 238 239
8
Nr. Art. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. 100. 101. 102. 103. 104. 105. 106. 107. 108. 109. 110.
Emrtimi i Artikullit Indikatort (sinjalet) Boria Gjndja e fenerve kryesor Fenert kryesore, kontrolli dritave shkurtra Shpejtsimatsi Ndenjset / pedanat Pasqyrat Struktura / karkasa / skeleti Objekte t shtuara Kmbt e qndrimit Rrotat Kushinetat e rrotave Piruni i suspensionit t prparm Suspensionet e pasme Sistemi i ushqimit / serbatori Sistemi shkarkimit Sistemi shkarkimit / zhurmat Motomjetet me kosh
Faqja 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257
KAPITULLI I PAR
KONTROLLI TEKNIK I DETYRUESHM I AUTOVETURAVE DHE MJETEVE RRUGORE ME PESH MAKSIMALE ME NGARKES DERI N 3,5 TON
10
Artikulli Nr. 1 HYRJE

Kapitulli Kontrolli Teknik i detyrueshm i autoveturave dhe mjeteve rrugore me pesh maksimale me ngarkes deri n 3,5 ton duhet t njihet dhe t shrbej si referenc pr t gjith kontrollort q prfshihen n Kontrollin Teknik t detyrueshm t autoveturave dhe t mjeteve rrugore me pesh maksimale me ngarkes deri n 3,5 ton. Pronart e mjeteve rrugore gjithashtu mund t gjejn detaje me vler n lidhje me elementt e Kontrollit Teknik t detyrueshm q do tì nnshtrohet mjeti rrugor i tyre dhe arsyet prse ky mjet rrugor mund t konsiderohet i paprshtatshem pr t qarkulluar n rrug. Ky Kapitull i Manualit prcakton metodat e testimit t detyrueshm dhe kriteret e kalimit apo t dshtimit n testet e kontrollit t prshtatshmris s autoveturave dhe mjeteve rrugore me pesh maksimale me ngarkes deri n 3,5 ton pr t qarkulluar n rrug. Numri i shasis s mjetit rrugor duhet t korrespondoj me t dhnat e paraqitur n dosjen dhe dokumentat e regjistrimit t mjetit rrugor. Nqs ka vshtirsi t gjetjes s vendndodhjes s numrit t shasis, athere sht prgjegjsi e aplikantit t gjej kt informacion n lidhje me mjetin rrugor t tij. Kontrolli Teknik sht test i mirmbajtjes dhe gjndjes aktuale t mjetit rrugor. Vlersimi i detajuar i projektimit dhe i konstruksionit t mjetit rrugor nuk sht pjes e Kontrollit Teknik nprmjet testit. Ky Manual prcakton n detaje t gjitha elementt e kontrollit (prfshir dhe shnimet shtes) dhe arsyet e dshtimit. Mjeti rrugor duhet t vlersohet sipas kritereve t prcaktuara n kt Manual. "Mnyra e Kontrollit" detajon mnyrn sipas s cils testohen elementt e ndryshm t mjetit rrugor si dhe pajisjet q duhen prdorur. Gjat kryerjes s kontrollit, vmendje e veant duhet tì kushtohet informacionit t dhn n Shnime, sepse kto japin udhzimet pr mnyrn e kryerjes s Kontrollit dhe qllimin e testit. "Arsyet pr Dshtim" liston t gjitha difektet t cilat bjn q mjeti rrugor t dshtoj n test. Nj mjet rrugor nuk mund t dshtoj n qoft se nuk ka nj ose m shum difekte t listuara. "Arsyet pr Dshtim" duhen prcaktuar vetm duke iu refereuar seksionit "Mnyra e Kontrollit" t ktij Manuali. Duke patur parasysh se nuk sht e mundur t paraqiten te gjith limitet e konsumit dhe tolerancs pr prbrsit e modeleve t ndryshm t mjeteve rrugore, kontrollort q merren me Kontrollin Teknik duhet t prdorin eksperiencn dhe gjykimin e tyre kur vlersojn gjndjen e prbrsve, dmth zvendsimin, riparimin apo rregullimin e tyre n do koh. N rastet kur frenat nuk mund t testohen n bankoprovn e frenave pr shkak t projektimit t mjetit rrugor, athere duhet kryer nj test rrugor duke prdorur nj decelerometr (mats t nxitimit t vonuar) pr t vlersuar performancn e frenave. Kontrollort q merren me Kontrollin Teknik nuk duhet t fillojn kontrollin n rrethanat e mposhtme: Manuali i Kontrollit t Mjeteve 11
kur ndonj pjes e mjetit rrugor apo e pajisjes testuese sht shum e ndotur apo n gjndje t rrezikshme saq e bn t vshtir kryerjen e testit. kur ngarkesa apo gjra t tjera nuk jan siguruar n mnyrn e duhur. kur motori i nj mjeti rrugor nuk sht kompatibl me krkesat e kontrollit paraprak sipas Seksioneve 9 dhe 10 t testimit. kur nuk paraqiten dokumentat e mjetit rrugor, nuk jan paguar taksat, nuk deklarohen gjobat dhe numri i shasis i mjetit rrugor nuk prputhet me at t paraqitur n dokumenta. "Mnyra e Kontrollit" sht hartuar q t jet kompatibl me praktikat normale t puns dhe nuk sht mangsi apo prgjegjsi e Manualit, plagosja e personave apo dmtimet e prons q jan si rezultat i kryerjes s Kontrollit Teknik si prcaktohen n kt Manual. Asgj dhe asnj pjes e ktij Manuali nuk mund t konsiderohet si penges apo zvoglues (n fardo mnyre) i detyrimeve t pundhnsve dhe punmarrsve n lidhje me shndetin dhe sigurin n pun. Pronart e mjeteve rrugore nuk mund t pretendojn pr "humbje t prons private" dmth kur atij i hiqen objekte apo sende nga mjeti rrugor prpara kryerjes s Kontrollit Teknik. VINI RE: 1. KUR NJ MJET RRUGOR DSHTON PR SHKAK T NJ DIFEKTI T RREZIKSHM (PSH FRENAT, SISTEMI I DREJTIMIT, GOMAT, etj) KONTROLLORT DUHET T KSHILLOJN PRONARIN E MJETIT RRUGOR PR EKZISTECN DHE RREZIKSHMRIN E DIFEKTIT. MJETI RRUGOR NUK DUHET T NGITET N RRUG PUBLIKE DERISA DIFEKTI T NDREQET. DUHET T BHET E QART SE NGARJA E MJETIT RRUGOR N RRUG PUBLIKE N GJNDJE T DIFEKTIT T RREZIKSHM PRBN NJ SHKELJE T RND PR T CILN PRONARI DHE DREJTUESI DO T PENALIZOHEN. SHT E DETYRUESHME Q KONTROLLORT T MOS E KALOJN NJ MJET RRUGOR I CILI DSHTON DHE NUK MUND T KALOJ NJ NGA KRITERET E PRCAKTUARA N KATEGORIN S (SKALON).
2. 3.
4.
12
Artikulli Nr. 2 BORIA Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Kontrollo sigurin e boris dhe kontrollin e boris. Vr n veprim kontrollin e boris dhe vr re nse boria lshon tingullin e duhur (funksionon si duhet).
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Boria 1. 2. 3. 4. Kontroll i pasigurt Boria sht montuar n mnyr jo t sigurt Nuk funksionon n mnyr korrekte Nuk funksionon apo nuk sht instaluar fare x S K x x x
13
Artikulli Nr. 3 FSHIRSET DHE LARSET E XHAMAVE Mnyra e Kontrollit:

1. Vr n pun fshirset dhe larset e xhamave dhe kontrollo pr funksionimin dhe sigurin si dhe q fshirset t lvizin me shpejtsin e duhur mbi nj hapsir t xhamit e cila sht e mjaftueshme pr tì dhn drejtuesit pamjen e duhur. Kontrollo komandn e fshirses. Kontrollo gjndjen e kraheve t fshirses dhe t gomins fshirse. Kontrollo q sustat nuk jan t dobta apo dhe t prishura (thyera). Kontrollo q lidhjet e fshirses (elementet prberse t krahve) nuk jan t konsumuara. Kontrollo q larsja (et) e xhamit t par funksionojn n mnyr t knaqshme.
2. 3. 4. 5.
Shnime:
1. 2. Larset do t konsiderohen t instaluara nqs nj nga pjest e sistemit lars sht e instaluar. Ky test aplikohet vetm pr xhamin e prparm.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Kraht dhe gominat e fshirseve t xhamave 1. 2. 3. Mungojn Nuk e pastrojn xhamin n mnyr efektive Zona q pastrojne nuk mjafton pr ti dhne drejtuesit nj pamje adekuate Shpejtsia e Fshirseve 4. 5. 6. Nuk operojn normalisht sht montuar n mnyr jo t sigurt Nuk punon, sht difektoz apo mungon fare Lidhjet e Fshirses 7. T thyera, t konsumuara tej mase apo t pasigurta Larset (nqs ka) 8. Nuk punon n mnyr korrekte ose nuk sht e kalibruar si duhet x x x x x S x x x K
14
Artikulli Nr. 4 SHPEJTSIMATSI Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Kontrollo q shpejtsimatsi sht i vendosur, punon dhe mund t shihet me lehtsi nga ndenjsja e drejtuesit t mjetit. Kontrollo q shpejtsimatsi mund t ndriohet.
Shnime:
Kontrolli i funksioneve t shpejtsimatsit limitohet me lvizjet e mjetit rrugor brnda zons s kontrollit.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Shpejtsimatsi 1. 2. Mungon ose nuk punon Nuk mund t shihet nga ndenjsja e drejtuesit t mjetit rrugor Ndriimi i shpejtsimatsit 3. Nuk funksionon x S K x x
15
Artikulli Nr. 5 DRITAT E PASME / DRITAT NDRIUESE T TARGS Mnyra e Kontrollit:

1. 2. 3. Kontrollo q dy fenert jan vendosur n mnyr simetrike n pjesn e pasme t mjetit rrugor. Kontrollo q sejcila nga dy dritat e pasme q jan n prdorim emeton nj drit t kuqe q sht qartsisht e dukshme. Kontrollo q llamba ndriuese e targs(ve) emeton nj drit t bardh dhe sht efiente.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Dritat e Pasme 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Nuk funksionojn apo jan difektoze Mungojn apo nuk jan t dukshme Nuk jan me ngjyr t kuqe Xhamat e fenerve jan thyer apo mungojn Nuk kan t njjtin dimension dhe intensitet Jan montuar n mnyr jo t sigurt Nuk jan instaluar n mnyr simetrike Llamba Ndriuese e Targs 8. 9. Nuk funksionon, difektoze apo nuk sht instaluar Nuk ka ngjyr t bardh x x x x S x x x x x x x K
10. Xhamat jan thyer apo mungojn 11. Ndriojn me ngyr t bardh pjesn e pasme
16
Artikulli Nr. 6 SINJALIZUESIT / INDIKATORT Mnyra e Kontrollit:

Ndizni sinjalizuesit e ndryshimit t drejtimit dhe kontrolloni q: 1. 2. 3. sejcili funksionon si duhet dhe sht qartsisht i dukshm; sejcili sht me ngjyrn e duhur dhe sht montuar n mnyr korrekte; sht e mundshme pr drejtuesin q t informohet menjher nga ndenjsja e tij se sinjalizuesit e drejtimit po funksionojn.
Shnime:
Prezenca dhe funksionimi i "sinjalizuesit t drejtimit katr - ansh" apo i dritave t rrezikut nuk sht pjes e ktij testi. Kur mjeti rrugor ka t instaluar sinjalizues drejtimi vetkthyes apo "pulsues" si pjes t pajisjeve standarte kta duhet t funksionojn.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Sinjalizuesit 1. 2. 3. 4. 5. Mungojn apo nuk duken Nuk funksionojn apo jan difektoz Nuk pulsojn n mnyr konstante 60 deri 120 flashe ne minut (sipas tipit) Jan montuar n mnyr jo t sigurt Lentet jan thyer apo mungojn Periudha pas 1 Korrik 1964 6. Nuk kan ngjyr qelibar (ngjyr mes t verdhs, portokallis dhe kafes) Periudha para 1 Korrik 1964 7. 8. 9. Prpara, q t dy me ngjyr jo qelibar ose t bardh Prapa, q t dy me ngjyr jo qelibar ose t bardh Kur vetm nj sinjalizues n sejciln an prdoret si pr prpara ashtu edhe pr mbrapa Nuk kan ngjyr qelibar elsi 10. Difektoz x x x x x x S x x x x x K
17
Indikatort (Sinjalizues viziv apo akustik t sinjalizuesve) 11. Mungojn 12. Nuk funksionojn apo jan difektoz x x
18
Artikulli Nr. 7 DRITAT ANSORE Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo q dy llambat q emetojn drit t bardh jan instaluar n mnyr simetrike n pjesn e prparme t mjetit rrugor dhe : 1. 2. kur ndriohen jan qartsisht t dukshme; jan instaluar n mnyr t sigurt.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Dritat Ansore 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Mungojn apo nuk duken qart Xhamat jan thyer apo mungojn Nuk funksionojn apo jan difektoz Nuk kan ngjyr t bardh Nuk jan montuar n mnyr simetrike Nuk jan me t njjtat dimensione dhe intensitet Jan montuar n mnyr jo t sigurt x x S K x x x x
19
Artikulli Nr. 8 TARGA / NUMRI I SHASIS Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Kontrollo targat pr sigurin, vndodhjen, lexueshmrin, shikueshmrin dhe ngjyrn e duhur. Kontrollo q numri i shasis sht i njejt me at t paraqitur n dokumentat e mjetit rrugor dhe q numri n shasin e mjetit rrugor nuk sht i ristampuar, ngjitur m pas etj.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. Targa Njra apo t dyja targat mungojn, jan montuar n mnyr jo t sigurt ose nuk jan qartsisht t dukshme Numrat ose shkronjat e targs mungojn apo jan t palexueshme Numrat, shkronjat ose sfondi i targs nuk jan me ngjyrn e duhur Numri i Shasis 4. 5. sht i ndryshm me at t paraqitur n dokumentacion Numri i shasis s mjetit rrugor sht i ndryshkur, jo qartsisht i dukshm apo i ristampuar x x S x K
2. 3.
x x
20
Artikulli Nr. 9 GAZRAT SHKARKUES - DIEZEL Mnyra e Kontrollit:

Testi mats i gazrave t shkarkimit nuk duhet aplikuar pr mjetet rrugore t regjistruara para 1 Janar 1980. 1. 2. Testi i gazrave t shkarkimit nuk duhet filluar pa br kontrollin paraprak si parashikohet m posht. sht me rndsi themelore q motori t jet n temperaturn normale t operimit prpara se kryhet testi i gazrave t shkarkimit. Kontrollort duhet t sigurohen q motort nuk jan ngrohur duke i ln n gjendje t "pangacmuar" apo duke i mbajtur gazin (akseleratorin) n gjysm. Motort duhet t ngrohen me ngarje normale. Motort q lihen n gjendje neutro pr fardo mase kohe do t tregojn nj nivel t lart kapaciteti t gazrave t shkarkimit gjat testit. Gjat kryerjes s ktij testi komanda e gazit nuk duhet t jet e lvizshme (e paqndrueshme). Pasi motori t ket arritur temperaturn normale t funksionimit, rriteni numrin e xhirove t motorit ngadal deri n 2,500 r.p.m. ose deri n gjysmn e limitit t xhirove t rekomanduara nga konstruktori (edhe nqs ky limit sht m i vogl) dhe mbajeni motorin n kt shpejtsi pr 20 sekonda n mnyr q t pastroni sistemin shkarkues. Nqs motori emeton zhurma t pazakonta testi duhet ndrprer. Ngrijeni ngadal numrin e xhirove t motorit deri n maksimumin e xhirove dhe vini re nse kontrolluesi i gazit operon brenda limitit t xhirove t rekomanduara nga konstruktori pr mjetin rrugor. N.q.s jo testi duhet ndrprer. Mos e mbani motorin n maksimum pr asnj periudh kohe. Lidheni matsin e gazrave t shkarkimit diezel me mjetin rrugor duke ndjekur udhzimet e prodhuesit t matsit t gazrave t shkarkimit. Shtypni pedalin e gazit me forc nga gjndje e lir deri n gjndjen e drgimit t sasis maksimale t karburantit duke ndjekur udhzimet e prodhuesit te matsit t gazrave t shkarkimit. Matsi i gazrave t shkarkimit sht programur q t injoroje matjen e par. Veprimet prsriten dhe nqs matjet tregojn se treguesit jan m pak se 60% e limitit t pranuar, testi ka mbaruar dhe sht i sukseshm. Nqs treguesit nuk jan m pak se 60% e limitit t pranuar, veprimet prsriten. Nqs rezulton se mesatarja e testit t ri dhe atij t mparshm sht brenda limitit t pranuar, testi ka mbaruar dhe sht i sukseshm. Nqs mesatarja nuk sht brenda limitit, testi prsritet (maksimumi tre her t tjera) .
3. 4.
Mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Janar 1980 1.
2.
21
Fillimi i Testit
Kerkesat:
Akselerim ne gjendje te lire Marshi ne neutral Paisja e lidhur me tubin e marmites
Rrite gazin ne 2500rpm +/- 200 mbaje aty per 5 sek
Zhurme ?
PO
Rrite gazin ngadale deri ne max mbaje aty per max. 1 sek
Xhirot maksimale u
JO
PO
T=80 grd C
mbaje 2500 rpm
PO Pershpejtimi i 1-re per SHFYRJE TE FORTE
JO Pushim 10 sek
Pershpejtimi i 1=te
vlera=< 60% e limitit
PO Pershpejtimi i 2-te
JO
Pushim 10 sek
JO
JO
mesatarja e dy matjeve=<limitin
pershpejtim tjeter/ pushim
?? 5 tentativa perfshi 1 dhe 2.
PO
FUND KALON
FUND NGEL
22
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Janar 1980 deri m 1 Korrik 2008 1. Treguesit mesatar t matjeve t gazrave t shkarkimit t motorit jan m t larta se 2.5 m-1 n rastet e motorve diezel me aspirim normal dhe 3.0 m-1 n rastet e motorve diezel turbo (t mbiushqyer) Mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Korrik 2008 2. Treguesit mesatar t matjeve t gazrave t shkarkimit t motorit jan m t larta se 1.5 m-1 Gazrat e Shkarkimit (Mjetet rrugore t regjistruara para 1 Janar 1980) 3. Mbetjet q dalin nga sistemi shkarkues kan ngjyr t zeze apo m t errt Sistemi i Kontollit t Shkarkimit 4. Rrjedh, nuk sht i plot apo sht instaluar n mnyr jo t plot ose jo t sakt Shpejtesia e motorit n gjndje t lir (minimo) 5. Shpejtsia e motorit n gjndje t lir nuk sht korrekte (krahasuar me shpejtsin q prcakton konstruktori, me nj toleranc +/- 200 rpm) x x x x S K x
23
Artikulli Nr. 10 SISTEMI SHKARKIMIT BENZIN

(vetm pr mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Janar 1980)
Mnyra e Kontrollit:
1. Kontrollo vizualisht n rastet e motorve katr kohsh me sistem ndezjeje me plasje (benzin apo gaz) q sistemi i kontollit t shkarkimit sht komplet dhe sht instaluar n mnyr korrekte, nuk ka rrjedhje. Rregjistrimet para Janarit t vitit 1994 2. Pasi motori t ket arritur temperaturn normale t funksionimit, lidhni matsin CO / HC sipas udhzimeve t prodhuesit. Rriteni shpejtsin e motorit deri afrsisht 2,500 R.P.M. dhe mbajeni pr 20 sekonda. Lejoni motorin t kthehet n gjndje t lir dhe lexuesi i shkarkimit t stabilizohet. Shnoni vlerat e monoksidit t karbonit dhe hidrokarbonin t gazrave shkarkues n gjndje t lir (minimo). Rregjistrimet pas Janarit t vitit 1994 3. Pr mjetet rrugore t regjistruara pas Janarit 1994, rriteni shpejtsin e motorit deri afrsisht 2,500 R.P.M. apo tek nj shpejtsi tjetr e specifikuar nga konstruktori dhe mbajeni pr 30 sekonda. Shnoni vlerat e HC, CO dhe vlerat Lambda. Nqs vlerat e mbetjeve n sistemin shkarkues nuk jan brenda limiteve t specifikuara, athere n temperaturn e motorit n gjendje normale pune rriteni shpejtsin deri n afrsisht 2,500 R.P.M. apo tek nj shpejtsi tjetr e specifikuar nga konstruktori dhe mbajeni 3 minuta. Shnoni vlerat HC, CO dhe vlerat Lambda. Lejoni motorin t kthehet n gjndje t lir dhe lexuesi i shkarkimit t stabilizohet. Shnoni vlern e monoksidit t karbonit n gazrat shkarkues n gjndje t lire (minimo). N rastet kur mjeti rrugor sht i pajisur me sistem shkarkues dyfish gazrat duhen matur n t dy sistemet.
4.
Shnime:
1. 2. Kur kontrollohet sistemi i gazrave shkarkues mjeti rrugor duhet vn n kushtet e prcaktuara nga rekomandimet e konstruktorit. N rastet kur mund t prcaktohet se rekomandimet e konstruktorit n lidhje me nivelin e emetimit t mbetjeve nga sistemi shkarkues jan m t larta se ato t listura n "Arsyet pr Dshtim" athere t dhnat e ofruara nga konstruktori duhet t shrbejn si kriter pr t prcaktuar nse mjeti rrugor e kalon testin apo jo. Pr mjetet rrugore t cilat funksionojn me LPG, matjet pr hidrokarbonin duhet t ndahen me faktorin ekuivalent (PEF) propan / heksan i cili shnohet nga pajisja testuese e nivelit t hidrokarbonit. Kur mjetet rrugore kan sistem shkarkimi dyfish merret paraysh mesatarja e rezultateve t dy sistemeve. Testi i HC nuk sht i nevojshm pr mjetet rrugore q funksionojn me CNG. Ky test nuk duhet t kryhet kur:
3.
4. 5. 6.
24
Fillimi i Testit
Kontrollo qe drita e treguesit te presionit te vajit te jete fikur
Lidh sensorin e RPM
Vendos sonden Sheno temperaturen e motorrit* T min = 40 grd C FILLO Test me xhiro mbi min
nqs nuk ke instrument tregues te temperatures atehere perdor treguesin brenda ne panelin e mjetit
Koha: nderm jet 20 dhe 180 sekonda
Pas rreth. 90120 sek gjendja e motorrit duhet te jete sipas rekomandimeve te prodhuesit
vazhdo testin
Koha: m ax 30 sec
JO Test me xhiro min Masni temp dhe sigurohuni qe te jete sipas rekomandimeve te prodhuesit * NGEL REZULTATET E PERGJITHSHME Nqs nuk kemi tregues Temp (vaj ose uje) , shtypni butonin <F10> PO
KALON NGEL dhe MBARON KALON dhe MBARON Nje temp me vlere mbi 110 grd C nuk eshte e pranueshme
25
7.
drita e alarmit e nivelit t vajit qndron e ndezur gjat kohs q motori sht duke punuar; niveli i vajit sht m posht apo m lart se rekomandimi i konstruktorit. Motorrt dy - kohsh. Motorrt Wankel (rotative).
Ky test nuk aplikohet pr:
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Sistemi Shkarkues i Motorit 1. Ka rrjedhje Sistemi i Kontrollit t Emetimit 2. Sistemi i Kontrollit t Emetimit ka rrjedhje, sht i paplot apo nuk sht instaluar n mnyr korrekte Shpejtsia n gjndje t lir (minimo) 3. Dukshm mbi nivelin e rekomanduar nga konstruktori Emetimi i monoksidit t karbonit 4. Pr mjetet rrugore t regjistruara prpara 1 Tetor 1986, prmbajtja e monoksidit t karbonit sht m shum se 4.5 % n gjndje t lir (minimo) Pr mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Tetor 1986 dhe deri m 31 Dhjetor 1993, prmbajtja e monoksidit t karbonit sht m shum se 3.5 % n gjndje t lir (minimo) Pr mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Janar 1994, prmbajtja e monoksidit t karbonit sht m shum se 0.5 % n gjndje t lir (minimo) Pr mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Janar 1994, prmbajtja e monoksidit t karbonit n 2,500 R.P.M. apo n shpejtsin e rekomanduar nga konstruktori sht m shum se 0.3 % Pr mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Korrik 2002, prmbajtja e monoksidit t karbonit n gjndje t lir (minimo) sht m shum se 0.3 % Pr mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Korrik 2002, prmbajtja e monoksidit t karbonit n 2,500 R.P.M. apo n shpejtsin e rekomanduar nga konstruktori sht m shum se 0.2 % Hidrokarboni (HC) Manuali i Kontrollit t Mjeteve 26 x x x S K x
5.
6.
7.
8.
9.
10. Pr mjetet rrugore t regjistruara prpara 1 Tetor 1986, prmbajtja e hidrokarbonit n minimo sht m shum se 1,000 P.P.M. 11. Pr mjetet rrugore t regjistruara nga 1 Tetor 1986 deri m 31 Dhjetor 1993, prmbajtja e hidrokarbonit n minimo sht m shum se 750 P.P.M. 12. Pr mjetet rrugore te regjistruara pas 1 Janar 1994, prmbajtja e hidrokarbonit ne 2,500 R.P.M. apo n shpejtsin e rekomanduar nga konstruktori sht m shum se 200 P.P.M. Lambda 13. Pr mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Janar 1994, vlera Lambda n shpejtsin 2,500 R.P.M. ose n shpejtsin e rekomanduar nga konstruktori nuk sht 1+0.3 ose sht brnda rekomandimeve t konstruktorit t mjetit rrugor Sistemi Shkarkues i Motorit 14. Tymrat n sistemin shkarkues t japin t kuptosh q motori harxhon shum vaj
27
Artikulli Nr. 11 GJNDJA E FENERVE Mnyra e Kontrollit:

1. Pasi t ndizni dritat n pozicionin drita t gjata dhe t shkurtra, kontrolloni q sejcili fener lshon drit t s njjts ngjyr (t bardh ose t verdh) me nj intensitet t till q t ndrioj mjaftueshm rrugn prpara mjetit rrugor. Kontrollo gjndjen dhe ngjyrn e xhamit t fenerit dhe t reflektorve. Kontrollo veprimet dhe sigurin e fenerit, elsin ndrrues (drita t shkurtra / t gjata) dhe dritn sinjalizuese t funksionimit t dritave t gjata.
2. 3.
Shnime:
Fenert duhet t ken dy ose katr llamba, ose nj llamb n rastet e mjeteve rrugore elektike t cilat nuk mund t kalojn shpejtsin 30 km/or.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Dritat kryesore t gjata ose t shkurtra 1. 2. 3. Dritat e shkurtra nuk funksionojn n t njjtn koh Dritat e gjata nuk funksionojn n t njjtn koh Nuk funksionojn Xhami, Llampa dhe Materiali Reflektues 4. 5. 6. Intensiteti dukshm i dobt Xhami i dmtuar (plasur) ose mungon Materiali reflektues i dmtuar / ngjyrosur Fenert 7. 8. Mungojn Montuar n mnyr t pasigurt elsi i kalimit t dritave (t shkurtra / t gjata) 9. Montuar n mnyr t pasigurt ose mungon x x x x x x x S x x x K
10. Difektoz Dritat e shkurtra 11. Drita e fenerve shkurtohet nga e majta Ngjyra
28
12. T gjitha llambat jo t bardha ose t verdha Drita sinjalizuese e funksionimit t dritave t gjata 13. Nuk funksionon
29
Artikulli Nr. 12 FOKUSI I FENERVE Mnyra e Kontrollit:

Drejtoni rregulluesin e rrezes s drits s fenerve prpara sejcilit fener me radh dhe n kohn q fenert emetojn dritat e gjata apo t shkurtra (sipas rastit) prcaktoni nivelin % me intensitetin m t lart t rrezes s drites n lidhje me planin n t cilin qndron mjeti rrugor.
Shnime:
1. Presioni i gomave duhet t kontrollohet dhe t korrektohet nqs sht e nevojshme prpara se t kontrollohet fokusi i fenerve. Mjeti rrugor dhe rregulluesi i drites duhet t vendosen n zonn e veant q shrben pr kontrollin e drejtimit t fenerve brenda mjediseve t QKT. Nj rregullues i spektrit t fenerve duhet t jet pjes e pajisjeve baz. Tek mjetet rrugore t cilat jan t pajisura me suspensione hidropneumatike motori duhet t jet i ndezur dhe n gjndje t lir (minimo) gjat testit.
2. 3.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Fenert - Kontrolli i dritave t shkurtra 1. Pr fenert qndra e t cilve nuk sht m shum se 850 mm mbi nivelin e siprfaqes, vija prerse horizontale nuk bie midis 0.5 % dhe 3 % t vijs horizontale Pr fenert qndra e t cilve sht m shum se 850 mm mbi nivelin e siprfaqes, vija prerse horizontale nuk bie midis 1.25 % dhe 3,75 % t vijs horizontale Kryqzimi (prerja) 15 horizontale dhe vija prerse horizontale nuk qndron midis 0 % dhe % t vijs vertikale S K x
2.
3.
30
Artikulli Nr. 13 DRITAT E MJEGULLS DHE NDIHMSE Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Kontrollo q sejcila nga llambat ndihmse (shtes) sht instaluar n mnyr t sigurt dhe korrekte n mjetin rrugor. Kontrollo q mekanizmi els (ndrrues) funksionon n mnyr korrekte dhe n rastet kur llambat ndihmse jan vendosur n fenerin kryesor (ndizen bashk me dritat e gjata) ato fiken kur fenert kalohen n pozicionin "drita t shkurtra".
Shnime:
Kur konstatohet se llambat ndihmse jan jo funksionale kjo nuk duhet konsideruar arsye pr dshtimin e testit.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Dritat e Mjegulls 1. 2. 3. 4. Jan pozicionur n mnyr jo korrekte Jan montuar n mnyr t pa sigurt elsi (ndrrues) sht me difekt Jo e bardhe ose e verdh Dritat ndihmse (Dritat e pozicionit, Largsis) 5. 6. 7. 8. Jan pozicionur n mnyr jo korrekte elsi (ndrrues) sht me difekt Jo e bardh ose e verdh Llambat ndihmse t vendosura n fenerin kryesor (ndizen bashk me dritat e gjata) nuk fiken kur fenert kalohen n pozicionin "drita t shkurtra" x x x x S K x x x x
31
Artikulli Nr. 14 FOKUSI I DRITAVE T MJEGULLS / NDIHMSE Mnyra e Kontrollit:

Drejtoni rregulluesin e rrezes s drits s fenerve prpara sejcils llamb me radh dhe prcaktoni drejtimin e intensitetit m t lart t rrezes n lidhje me planin n t cilin qndron mjeti rrugor.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Dritat e Mjegulls 1. Ekstremi m i lart i rrezes sht 2 % mbi vijn horizontale Dritat Ndihmse (dytsore, t pozicionit) 2. 3. 4. Qndra e lshimit t rrezes nuk qndron midis 0 % dhe 2 % t vijs vertikale Pika q emeton dritn (n qndr) nuk qndron posht 0 % t vijs horizontale Pika q emeton dritn (n qndr) nuk qndron midis 0 % dhe 2 % t vijs vertikale x x x S K x
32
Artikulli Nr. 15 REFLEKTORT Mnyra e Kontrollit:

Reflektort e Pasm (t detyrueshm n do mjet rrugor) 1. 2. Kontrollo q t dy reflektort jan vendosur n mnyr simetrike n pjesn e pasme t mjetit rrugor. Kontrollo q sejcili reflektor sht vendosur n mnyr t sigurt, sht i plot dhe operon n mnyr t prshtatshme dhe efektive. Reflektort ansor (nqs ka). 3. Reflektort ansor, nqs ka, duhet t jen n ngjyr qelibar.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Reflektort e Pasm 1. 2. 3. 4. 5. 6. Mungon njri apo t dyja ose jan jo efektiv Nuk jan me ngjyr t kuqe Jan t dmtuar rnd Nuk kan t njjtn madhsi dhe pamje Jan montuar n mnyr t pasigurt Nuk jan instaluar n mnyr simetrike Reflektort ansor (nqs ka) 7. Nuk kan ngjyr qelibari x S K x x x x x x
33
Artikulli Nr. 16 LNGU I FRENAVE (alkoli) Mnyra e Kontrollit:

Kontrolloni rezervuarin e lngut t frenave, kontrolloni nivelin e lngut, rrjedhjet dhe gjndjen e lngut (alkolit).
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Rezervuari 1. 2. 3. M posht se e kapacitetit apo m posht se niveli minimum i prcaktuar nga konstruktori Ka rrjedhje ose mungon tapa (kapaku) Lngu sht dukshm i papastr ose i kontaminuar (prmban element t tjer) S x x x K
34
Artikulli Nr. 17 SISTEMI ELEKTRIK Mnyra e Kontrollit:

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Kontrollo q elsi i ndezjes (kuadrit) mund t bj kontaktin (ndezjen e kuadrit). Kontrollo q elsi i ndezjes / kuadrit mund t hiqet. Kontrollo pr kabllo (tela) t cilat mund t ndrhyjn n kontrollin e drejtuesit mbi mjetin rrugor. Kontrollo kabllo (tela) sa m shum t jet e mundur (pa i instaluar) pr gjndjen, sigurin dhe pozicionimin. Kontrollo q do pajisje e shtuar m von, si psh ushques telefoni, celular, radio, drita shtes etj, nuk funksionon me elsin e ndezjes n pozicionin fikur. Kontrollo, kur kjo sht praktikisht e mundur q kabllot e prdorur pr pajisjet e shtuara m von duken t prshtatshme. Kontrollo baterin pr sigurin dhe rrjedhje.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. elsi i Ndezjes 1. 2. 3. elsi i ndezjes mungon elsi nuk realizon fikjen elsi nuk mund t hiqet Telat, Kabllot dhe Lidhjet 4. 5. a. b. c. d. Telat mund t ndrhyjn n kontrollin e drejtuesit mbi mjetin rrugor Rrezik zjarri prfshir rreziqe t lidhura me: tela elektike t shkputura ose t pasigurta mbshtjellja e telave elektike sht e dmtuar pajisje shtes t cilat jan montuar prmes elsit t ndezjes / kuadrit Prdorimi i telave t paprshtatshm Bateria 6. 7. Montimi sht br n myr jo t knaqshme Rrezik pr qark t shkurtr x x x x x x x x S x x x K
35
8.
Rrjedhje
Shnim:
Nj numr zjarresh me pasoja fatale n mjetet rrugore jan shkaktuar nga probleme t sistemit elektik (kabllo, tela). Kontrollorve u krkohet t jen veanarisht t kujdesshm kur kontrollojn pjes t rrjetit elektik t cilat mund t shkaktojn zjarr n mjetet rrugore.
36
Artikulli Nr. 18 SISTEMI SHKARKUES / ZHURMA Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Shqyrto gjndjen e tubit t shkarkimit dhe silenciatorit pr sigurin, rrjedhjet dhe zhurmat e teprta. Vlerso efektivitetin e silenciatorit n uljen e zhurmave t shkaktuara nga shkarkimet nga motori, pr aq sa sht e arsyeshme.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Tubi i Shkarkimit 1. Montuar keq ose ka mundsi t bjer Silenciatori 2. 3. 4. Mungon ose nuk funksionon, nivel i lart zhurme Montuar keq ose ka mundsi t bjer Rrjedhje t mdha Montimi i sistemit shkarkues 5. Mundsi zjarri e shkaktuar nga rrjedhjet ose komponent t prishur x x x x S K x
37
Artikulli Nr. 19 XHOKO E RROTS S PAR Mnyra e Kontrollit:

Rrotullo ngadal rrotn e par (krahu majt / djatht) mbi pllakn kontrolluese t rrshqitjes ansore pa lvizur timonin dhe pa aplikuar frenat dhe mbaj shnim treguesit.
Shnime:
Nqs vlerat e treguara jan m shum se +/- 14 m/km, tregoni kujdes t veant kur t kontrolloni suspensionet e prparme, Artikulli 52.
38
Artikulli Nr. 20 XHOKO E RROTS S PASME Mnyra e Kontrollit:

Rrotullo ngadal rrotn e pasme (krahu majt / djatht) mbi pllakn kontrolluese t rrshqitjes ansore pa lvizur timonin dhe pa aplikuar frenat dhe mbaj shnim treguesit.
Shnime:
Nqs treguesit jan m shum se +/- 18m/km, tregoni kujdes t veant kur t kontrolloni suspensionet e pasme, Artikulli 53.
39
Artikulli Nr. 21 PERFORMANCA E SUSPENSIONEVE T AKSIT T PAR Mnyra e Kontrollit:

Drejtoje mjetin rrugor tek matsi i performancs s suspensioneve dhe vepro sipas udhzimeve t manualit t pajisjes.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Performanca e Suspensioneve t Prparme 1. Ka m shum se 30 % shbalancim mes krahut t majt dhe krahut t djatht t suspensioneve S K x
40
Artikulli Nr. 22 PERFORMANCA E SUSPENSIONEVE T AKSIT T PRAPM Mnyra e Kontrollit:

Drejtoje mjetin rrugor tek matsi i performancs s suspensioneve dhe vepro sipas udhzimeve t manualit t pajisjes.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Performanca e Suspensioneve t Prapm 1. Ka m shum se 30 % shbalancim mes krahut t majt dhe krahut t djatht t suspensioneve S K x
41
Artikulli Nr. 23 KONTROLLI I PERFORMANCS S FRENAVE Mnyra e Kontrollit:

Bankoprova e Frenave Nse mjeti rrugor sht i nj lloji t cilt mund t testohen n bankoprovn e frenave prova t vazhdoj si m posht: 1. 2. 3. Vendoseni mjetin rrugor n mnyr q rrotat e do aksi t vendosen n bankoprovn e frenave; Drejtojeni mjetin rrugor n bankoprovn e frenave dhe duke ndjekur komandat e programit testues t frenave aplikoni forc mbi frenat; Kontrolloni q frenat mund t shtypen n mnyr progresive dhe kur pedali lshohet nuk manifeston asnj vones jo normale (n kthim).
Shnime:
1. 2. Gomat duhet t jen fryr n mnyr korrekte dhe leva e marsheve duhet t qndroj n pozicionin "neutro". Testimi i mjeteve rrugore t pajisura me goma t prforcuara (pr akull) do t dmtoj siprfaqen frkuese t rulave t pajisjes testuese t frenave. sht e kshillueshme t sigurohemi para provs s frenave n bankoprovn e frenave se gomat nuk jan dmtuar dhe jan t lira nga gur t ngulur n t arat (kanalet) e goms. Mjetet rrugore t pajisura me kambio automatike nuk duhet t testohen me levn e marsheve n pozicionin "P" parkim. N disa raste ndodh q efienca e krkuar e frenave arrihet apo tejkalohet pa pasur nevoj t shtypen deri ne fund por kontrollori e di q nj performanc edhe m e lart sht zakonisht e arritshme pr tipin e mjetit rrugor q po teston. Pr mjetet rrugore t pajisura me servofrena apo sistem prforcues t fuqis frenuese motori duhet t jet i ndezur gjat testit, por t lihet n gjendja t lir (minimo). N disa raste mund t jet e nevojshme t bllokohen rrotat e mjetit rrugor gjat testit. Duhet t keni kujdes dhe t siguroheni q gomat nuk kan balt, gur, vaj, uj, dhe rulat e bankoprovs s frenave jan n gjndje t mir n mnyr q t mos kemi rrshqitje t parakohshme t rrots. Testimi i frenave n bankoprovn e frenave nuk sht e prshtatshme t bhet pr mjetet rrugore me katr rrota aktive permanente, ato q jan t pajisura me diferencial me rrshqitje t kufizuar LSD ose me transmision me rrip.
3. 4.
5.
6. 7.
8.
Testi i Decelerometrit Nqs mjeti rrugor sht i tipit q nuk mund t testohet n bankoprovn e frenave athere duhet ti nnshtrohet testit t decelerometrit si m posht:
42
Pasi t vendosni mjetin rrugor n nj terren pak a shum t shesht vendosni decelerometrin prpara mjetit rrugor dhe duke ndjekur udhzimit e prodhuesit t decelerometrit vendoseni n pozicionin zero. Ngiteni mjetin rrugor me nj shpejtsi rreth 30 km/or. Shtypni frenat fort dhe mbani shnim treguesit e decelerometrit.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Sistemi i Frenimit (fuqia frenuese) 1. 2. 3. 4. Kur forca frenuese e mjetit rrugor sht m pak se 55 % e peshs me t ciln testohet mjeti rrugor Frenat nuk mund t shtypen n mnyr progresive Frenat demostrojn vones jo normale (n kthim) kur lshohen Forca frenuese n t paktn nj nga rrotat sht m pak se 25 kgf S K x x x x
Eficenca sht e llogaritur : % eficencs = Totali i forcs s frenave pr cdo rrot ne Kn X 100 Pesha e mjetit rrugor n Kg Imbalanca = Forca m e lart - forcn m t vogl t frenave X 100 Forca m e lart
43
Artikulli Nr. 24 SISTEMI FRENUES (shbalancimi) Mnyra e Kontrollit:

1. Normalisht ky test dhe testimi i sistemit frenues n prgjithsi duhet t kryhen n t njjtn koh dhe t njjtat masa paraprake duhen marr (shih "Mnyra e Kontrollit" dhe "Shnime" pr testimin e Sistemit Frenues). Testi i frenave n bankoprovn e frenave
2.
Vendoseni mjetin rrugor n pajisjen testuese t frenave (me rula) dhe pasi kjo e fundit t filloj t rrotulloj rrotat n sejcilin aks, shtypni pedalin e frenave (aplikoni forc frenuese) me ngadal dhe mbani shnim treguesit e forcs frenuese pr sejciln rrot. 3. Testi n Rruge (nqs kryhet) Nqs kryhet nj test n rrug, kjo duhet br n nj rrug pa trafik dhe me nj shpejtsi 30 km/or. Vini re nse mjeti rrugor shkon n njrn an n momentin q aplikohet forca frenuese dhe nse n momentin q kjo forc aplikohet ka shenja t dukshme q disqet / tamburt e frenave jan t deformuara.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Rrotat n t njjtin Aks 1. Ka m shum se 30 % diferenc n forcn frenuese (forca frenuese n njrn an nuk duhet t jet < 70 % e forcs frenuese t ans tjetr) Rrota Individuale 2. Forca frenuese luhatet me m shum se 30 % Testi n Rrug (nqs kryhet) 3. 4. Mjeti rrugor trheq / shkon dukshm nga njri krah Deformimi i disqeve / tambureve sht i perceptueshm x x x S x K
Shnim:
Shbalancimi nuk duhet t merret n konsiderat kur forca frenuese krahu i majt dhe krahu i djatht sht 40 kgf ose m pak.
44
Artikulli Nr. 25 PERFORMANCA E FRENAVE T PARKIMIT / STACIONARE Mnyra e Kontrollit:

Kontrolli n bankoprovn e frenave 1. Zakonisht ky kontroll kryhet pasi testohen frenat dhe aplikohen t njjtat masa paraprake (shih Mnyra e Kontrollit dhe Shnime pr performancn e frenave). Vendoseni mjetin rrugor n bankoprovn e frenave dhe xhironi sejciln rrot me radh, aplikoni frenat e parkimit ngadal derisa sejcila rrot sht n pikn e rrshqitjes n lidhje me rrulat, ose derisa t jet arritur nj forc frenuese e mjaftueshme, kjo varet se nga cila nga kto dukuri arrihet e para. Shnoni forcn frenuese q tregohet pr sejciln rrote dhe llogarisni totalin e disponueshm. Llogarisni efiencn frenuese n prqindje me peshn e mjetit rrugor. Nqs frenat e parkimit jan t tipit me bllokues transmesioni t gjitha rrotat e aksit t frenuara nga ky transmesion duhet t rrotullohen n t njjtn koh nga bankoprova e frenave.
2.
3.
Testi i Decelerometrit Nqs mjeti rrugor sht i nj lloji q nuk mund t testohet n bankoprovn e frenave duhet ti nnshtrohet testit t decelerometrit si m posht: Pasi t vendosni mjetin rrugor n nj terren pak a shum t shesht vendosni decelerometrin prpara mjetit rrugor dhe duke ndjekur udhzimet e prodhuesit t decelerometrit vendoseni n pozicionin zero. Ngiteni mjetin rrugor me nj shpejtsi rreth 20 km/or. Aplikoni frenat e parkimit dhe mbani shnim treguesit e decelerometrit.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Mjetet rrugore t regjistruara prpara 1 Korrik 1964, me nj linj t vetme frenimi 1. Forca frenuese sht m pak se 20 % e peshs s mjetit rrugor gjat testit Mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Korrik 1964, me nj linj t vetme frenimi Mjetet rrugore me sistem dopio frenimi 3. Forca frenuese sht m pak se 16 % e peshs s mjetit rrugor gjat testit x S x K
45
Artikulli Nr. 26 SHBALANCIMI N FRENAT E PARKIMIT Mnyra e Kontrollit:

1. Zakonisht ky test kryhet n mnyr konkurenciale me testin e frenave dhe aplikohen t njjtat masa paraprake (ky test nuk prfshin testimin e sistemeve t parkimit t tipit me transmesion). Vendosni mjetin rrugor n bankoprovn e frenave dhe xhironi sejciln rrot me radh, aplikoni frenat e parkimit dhe shnoni forcn frenuese t shnuar pr sejciln rrot.
Testi n bankoprovn e frenave 2.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Rrotat n t Njjtin Aks 1. Ka m shum se 50 % diferenc n forc frenuese midis rrotave S x K
46
Artikulli Nr. 27 DRITAT E FRENAVE Mnyra e Kontrollit:

Ndizni kuadrin e mjetit rrugor dhe dritat e pasme, shtypni frenat dhe kontrolloni dritat e ndalimit pr vizibilitet (dukshmrin, ngjyrn, intensitetin dhe sigurin).
Shnim:
Drita e ndalimit shtes (prve atyre t vendosura nga konstruktori i mjetit rrugor) nuk jan objekt i ktij testi.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Dritat e Frenave 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Mungojn ose nuk jan qartsisht t dukshme Nuk funksionojn Nuk ndriojn m shum se dritat e pasme Nuk jan me ngjyr t kuqe Nuk kan t njjtat prmasa dhe intesitet Jan montuar n mnyr t pa sigurt Xhamat mungojn ose jan t thyer S x x x x x x x K
47
Artikulli Nr. 28 PEDALI I FRENAVE Mnyra e Kontrollit:

Shih Shnimin 1 m posht. 1. 2. 3. 4. 5. Kontrollo shtresat kundr rrshqitje n pllakn e pedalit t frenave. Kontrollo gjndjen e pedalit. Kontrollo si sht fiksuar pllaka e pedalit dhe si sht fiksuar pedali me levn q v n veprim frenat. Lvize pedalin nga njra an n tjetrn dhe kontrollo gjndjen e mekanizmit mbajts t pedalit. Shtype / lshoje pedalin dhe kontrollo nse bn kontak me pjes t mjetit rrugor.
Shnime:
1. 2. Prpara se t bni kontrollin bllokoni rrotat. Pedali i frenave nuk duhet t pranohen nse nuk kan veshje gome, nqs kan qn projektuar pr t pasur nj t till.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Kontrolli i Pedaleve Pllakave / Veshja prej gome 1. Mungon, shum e lirshme ose e konsumuar deri n pikn q metali i pllaks sht i dukshm Montimi i Pedalit t Frenave 2. Jo i sigurt, shum i konsumuar ose ngrn deri n pikn q pedali lviz nga njra an n tjetrn Lvizja e Pedalit t Frenave 3. Lvizja e pedalit t frenave pengohet x x S x K
48
Artikulli Nr. 29 FUNKSIONIMI I FRENAVE Mnyra e Kontrollit:

1. Pr sistemet hidraulike, shtypni pedalin deri n fund dhe mbajeni kshtu nn nj presion t vazhdueshm. Vini re nse pedali ka tendencn t "zbutet" (rri posht). Pr sistemet hidraulike lshoni frenat e dors, shtypni pedalin dhe vini re korsn e lvizjes s pedalit dhe nse ka ngecje (munges reagimi, moskthim). N disa mjete rrugore veprimi i frenave ndihmohet me vakum nga motori. N kto raste paksojeni nivelin e ndihms nga vakumi duke i shtypur frenat disa her me motorin t fikur. Shtypni frenat deri n fund, ndizni motorin dhe vini re nse pedali ka tendencn t "bjer". Nqs mjeti rrugor sht i pajisur me sistem kundr bllokimit t frenave (ABS) vini re funksionimin e llambs sinjalizuese.
2. 3.
4.
Shnime:
1. Proedura kontrolluese e sistemit kundr bllokimit mund t ndryshoj n varsi t sistemtit t instaluar. Pr t zbatuar procedurn e duhur duhet konsultuar me manualin e prdorimit t konstruktorit.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Vnia n veprim e frenave 1. N sistemet hidraulike pedali ka tendencn t "bjer", ose ndihet q sht e "ngurt" kur lshohet (nuk kthehet si duhet) Korsa e pedalit tregon prezencn e ajerit n impiantin frenues ose frenat kan nevoj pr rregullim N sistemet e ndihmuara me vakum nga motori, pasi lshohet pedali i frenave dhe ndizet motori nuk vihet re zbutje e pedalit t frenave Sistemi kundr bllokimit t Frenave 4. Drita e alarmit nuk punon ose tregon nj problem me sistemin e frenave x S x K
2. 3.
x x
49
Artikulli Nr. 30 LEVA E FRENAVE T DORS MEKANIKE Mnyra e Kontrollit:

Shih Shnimet m posht. 1. 2. Kontrollo gjndjen e levs dhe pozicionin e saj. Me levn n pozicionin " ulur": a. b. c. 3. Vini re lvizjen ansore t levs n folen e saj duke e lvizur levn nga njra an n tjetrn; Kontrolloni gjndjen e rrots s dhmbezuar dhe t mekanizmit shtrngues; Kontrolloni nivelin e siguris.
Aplikoni frenat ngadal dhe kontrolloni pr funksionim efektiv t rrots s dhmbzuar dhe t mekanizmit shtrngues duke dgjuar pr "klike" t rregullta dhe t qarta n kohn kur mekanizmi shtrngues lviz mbi dhmbt e rrots s dhmbzuar. Kur frenat aplikohen deri n fund: a. b. Godite pjesn e siprme t levs nga t dy ant dhe kontrollo nse rri n pozicionin " lart". Kontrollo q leva nuk ka shkuar deri n fund t korss s mundshme dhe q nuk prek objekte t afrta.
4.
Shnime:
1. 2. Prpara se t bni kto kontrolle, blloko rrotat. N disa raste nuk sht e mundur t kontrollohen t gjitha kto pjes nga brenda mjetit rrugor por vetm t merren t dhena mbi gjndjen e tyre. Nqs dyshohet pr nj defekt q nuk mund t kontrollohet nga brenda mjetit rrugor kontrolli duhet t vazhdoj nga nj pozicion posht mjetit rrugor.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. Leva / Montimi i Levs Mungon, thyer, shum e konsumuar, e pasigurt ose montim jo i knaqshem Korsa sht m e madhe se duhet ose lvizja e levs pengohet nga objekte t tjera Rrota e Dhmbzuar dhe Mekanizmi Shtrngues (kur sht instaluar) 3. 4. Mungon, i pasigurt, i dmtuar ose ngjits Kliket" e rregullta dhe t qarta nuk dgjohen, ato tregojn q mekanizmi sht konsumuar x x S x x K
50
Artikulli Nr. 31 XHOKOT E TIMONIT Mnyra e Kontrollit:

1. Me rrotat n vij t drejt, lvizni timonin majtas dhe djathtas pr t vn re se sa lviz timoni para se t lvizin rrotat. (Nqs mjeti rrugor ka sistem drejtimi hidraulik athere motori duhet t jet i ndezur gjat testimit). Mundohu t ngresh timonin n linj me kolonn e tij dhe vrej ndonj xhoko n timon ose n kolon. Shtyje dhe trhiqe drejt vets timonin dhe vrej nse ka ndonj lvizje t kolons ose ndonj problem me sigurin e montimit. Kontrollo bashkimet universale / gominat fleksibl pr konsumim, siguri dhe prishje. Kontrollo kyin e timonit po qe i vn (shiko artik. 15 pr Arsyet pr Dshtimit) Kontrollo pranin e pajisjeve t siguris dhe t mbylljes.
2. 3. 4. 5. 6.
Shnime:
Kur nj mekanizm drejtimi sht i pajisur me gomina fleksibl, kujdes duhet br n dallimin mes xhokos pr arsye konsumimi dhe xhokos q i sht lejuar nga mnyra e konstruktimit.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Kutia e Drejtimit 1. Lvizje boshe e teprt (20) Rafti dhe Flett 2. Lvizje boshe e teprt (5) Timoni / Kolona / Aksi 3. 4. 5. Lvizje boshe e teprt, e pasigurt, e thyer Gomina / koka / kapse montimi t pa vna, t konsumuara, t dmtuara ose t pasigurta Kunji ndars n kolonn e timonit sht i thyer Bashkimet universale 6. T dmtuara, konsumuara, t pasigurta ose t prkeqsuara Pajisjet mbajtse dhe ato t siguris 7. Pajisjet mbajtse ose t siguris mungojn ose jan t pasigurta x x x x x x S x K
51
Artikulli Nr. 32 RRIPAT E SIGURIS Mnyra e Kontrollit:

1. Pr mjetet rrugore t regjistruara m ose pas dats 1 Qershor 1971, kontrollo q nj rrip sigurimi diagonal dhe prehri sht i montuar pr shoferin dhe pasagjerin prpara. Pr mjetet rrugore t regjistruara m ose pas dats 1 Janar 1992 kontrollo q t gjitha vendet me drejtim prpara, prapa ose anash jan t pajisura me rripa sigurimi prehri dhe diagonal. Trhiq rripat me rradh duke kontrolluar q ato jan t fiksuara mir tek struktura e mjetit rrugor. Kontrollo rripat e sigurimit duke shikuar pr prerje ose dmtime. N rastet kur ato jan vetpaloss trhiqeni deri n fund gjat kontrollit. Me ndenjsen bosh provoni ta lidhni rripin te tokza ku fiksohet dhe shikoni nse tokza funksionon, pastaj trhiqeni shpejt dhe shihni nse rripi bllokohet si duhet. Lirojeni tokzn dhe shikoni nse rripi vetpaloset shpejt. Kontrollo gjndjen e lidhjeve dhe prshtatjes n do rrip pr prdredhje ose thyerje. Si t jet e mundur kontrolloni pikat e montimit t rripave pa i montuar pr sigurin e tyre. Pr gjndjen e dyshemes ku ato jan t fiksuara kontrolli mund t bhet m mir nga posht mjetit rrugor.
2.
3. 4. 5.
6. 7.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Rripat e Sigurimit 1. Pr mjetet rrugore t regjistruara m ose pas dats 1 Qershor 1971 nj rrip prehri diagonal nuk sht montuar pr shoferin dhe pasagjerin prpara Pr mjetet rrugore t regjistruara m ose pas 1 Janarit 1992: Nj rrip prehri diagonal nuk sht i montuar pr t gjith vndet e pasagjerve me drejtim prpara Nj rrip prehri diagonal nuk sht i montuar pr t gjith vndet e pasagjerve me drejtim anash ose mbrapa Rripat e holluar shum apo t prer Rripat nuk funksionojn si duhet (psh tokzat e dmtuara, t lirshm ose me vidat fiksuese t pavna, mekanizmi paloss ose ai bllokues nuk funksionojn si duhet) Vendi i montimit t Rripave t Sigurimit 5. Nse ndonj struktur e mjetit rrugor sht e dmtuar pr x 52 x x x x S x K
2. a. b. 3. 4.
rreth 30 cm afr piks ku sht i montuar rripi i sigurimit 6. Montimi jo i knaqshm si psh vidat shtrnguese jo t prshtatshme x
53
Artikulli Nr. 33 NDENJSET Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Kontrollo t gjitha ndenjset dhe montimin e tyre pr sigurin dhe gjndjen. Kontrollo ndonj lvizje t teprt n lidhje me trupin e mjetit rrugor si dhe pamjen dhe gjndjen e mbshtetses dhe t jastkut
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Ndenjset 1. 2. Lirshm n shina ose jo t fiksuara mir T thyera ose t dmtuara n struktur Ndnjesja e shoferit 3. E dmtuar aq shum sa shoferi nuk ka komfortin e duhur x S x x K
54
Artikulli Nr. 34 PASQYRAT PR PAMJET MBRAPA Mnyra e Kontrollit:

1. Kontrollo gjndjen e pasqyrs s vn n mjetin rrugor si pajisje standarte pr t par nse pjesa reflektuese nuk sht e dmtuar ose e thyer q t pengoj pamjen e shoferit. Kontrollo sigurin dhe gjndjen e mbajtses s pasqyrs.
2.
Shnime:
1. Pr autoveturat dy volumshe dhe karavan dhe me pamje t mbrapme t kufizuar, krkohet q t ken 2 pasqyra t pasme, njra nga kto duhet t jet e montuar jasht n krahun e majt. T gjitha mjetet rrugore t tjera duhet t ken nj pasqyr pr pamje mbrapa t montuar brenda.
2.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Pasqyra pr pamje mbrapa, t brendshme dhe t jashtme 1. 2. 3. 4. Mungojn Siprfaqja reflektuese e dmtuar ose e thyer q dmton pamjen e shoferit Koka ose montimi lirshm Pasqyra e pa lvizshme Karavan ose me pamje t kufizuar mbrapa 5. 6. Jo me 2 pasqyra Nuk ka t montuar pasqyr t jashtme n krahun e majt x x x x S x x K
55
Artikulli Nr. 35 XHAMAT / DRITARET Mnyra e Kontrollit:

1. 2. 3. 4. Kontrollo gjndjen dhe sigurin e xhamit t prparm dhe t gjith xhamave ansore dhe t pasm. Kontrollo q xhami i prparm t ket t shkruar diku E safety glass. Kontrollo q ka nj pamje t mjaftueshme nga vendi i shoferit dhe pamja nuk pengohet nga ndonj objekt ose ngjitse. Kontrollo q n raste kur mjetet rrugore t prodhuara pas dats 1 Janar 1986 xhami i prparm sht i prodhuar me xham sigurie t laminuar dhe i koduar ose i standartizuar. Kur xhamat e mjetit rrugor nuk jan t prodhuar me E safety glass athere pronari i mjetit rrugor duhet t ket nj ertifikat q provon se ky material xhami nqs thyhet nuk thrmohet n copa q mund t shkaktojn prerje. Kontrollo q mekanizmi i dritares s shoferit funksionon.
5.
6.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. Xhami i prparm Xhami i prparm nuk sht i shnuar E (safety glass) Nuk sht i shnuar n mjetet rrugore t regjistruara m ose pas dats 1 Janar 1986 dhe i koduar Objektet / ngjitset kan penguar pamjen direkte t shoferit E dmtuar prtej limiteve t pranueshme Xhamat ansore dhe t prapme 5. Jo t shnuar si E (safety glass) xham sigurie (nqs sht mjet rrugor i regjistruar pas 1 Korrikut 1964) Xhami i prparm, dritaret 6. 7. T pa sigurt Mekanizmi haps i dritares s shoferit nuk punon Dritaret pa prbrje xhami 8. 9. T bra me materiale q po t thyhen mund t thrmohen dhe t shkaktojn prerje t rnda Dritaret anash dhe prapa t dmtuara aq shum sa pamja e shoferit pengohet x x x x x S K x x x x
56
Artikulli Nr. 36 DYERT / KYET / SISTEMET KUNDR VJEDHJES Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo gjndjen e prgjithshme t dyerve: 1. 2. 3. 4. 5. Hapni do der dhe kontrolloni sigurin e kyeve. Mbyllni dern dhe pa prdorur dorezat vreni nse kyi primar dhe dytsor e mban dern t mbyllur. Duke hapur dhe mbyllur dern vrej nse mbajtset e ders jan t fort (shih Artikullin 35 pr "Arsyet pr Dshtimit"). Nqs mjeti rrugor ka dyer rrshqitse kontrollo mekanizmin e shinave dhe rulave. Kontrollo q bllokuesi i timonit nuk ndrhyn me mekanizmin e drejtimit kur kuadri i mjetit rrugor shte i hapur.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. Dyert Nj der mungon Dera nuk mund t mbyllet normalisht ose hapet vetvetiu Kyet e pasigurta Dyert e rrshqitshme 4. 5. 6. Shinat, rrulat ose mekanizmi lvizs jan aq difektoze sa dera nuk hapet ose mbyllet si duhet Dera mungon Pajisjet e siguris nuk punojn ose jan difektoze Kyi i timonit (aty ku sht i montuar nga konstruktori) 7. Konsumim i teprt / bllokim i kyit / elsi i kyit t timonit x x x x S x x x K
57
Artikulli Nr. 37 PRSHTATJET PR DREJTUESIT ME AFTSI T KUFIZUARA Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo q t gjitha prshtatjet pr drejtuesit me aftsi t kufizuara jan t sigurta, operojn pa probleme dhe pengesa dhe nuk jan t konsumuara.
Arsyet pr Deshtim:
Nr. Prshtatjet pr Drejtuesit me Aftsi t Kufizuara 1. 2. T konsumuara, t pasigurta, nuk lvizin lirshm dhe me difekt Mekanizmi mbshtets / lehtsues ose elektrik difektoz S K x x
58
Artikulli Nr. 38 GANXHAT RIMORKUESE / BASHKIMI / IFTIMI Mnyra e Kontrollit:

Ky kontroll kryhet vetem kur mjeti rrugor ka t montuara pajisje pr t trhequr ngarkesa (rimorkio). Realizimi i Bashkimit / iftimit 1. Kontrollo kokn / nofulln / kllapn dhe fiksuesin e mjetit rrugor. Vrej gjndjen e ktyre elementve dhe sigurohu q ato nuk jan t tejkonsumuara, shtrembruara / deformuara dhe / ose t frakturuara / thyera. Kontrollo gjndjen e pajisjes bashkuese pr konsumim, deformim ose thyerje. Kontrollo elementt kryqzues t shasis tek t cilt mekanizmi bashkues sht montuar duke treguar kujdes t veant pr gjndjen e siguris dhe thyerje. Kontrollo q elementt bashkues jan t fiksuar n mnyr t sigurt tek / me mjetin rrugor. Kontrollo q kyi apo pajisjet e siguris t jen n pozicionin e duhur dhe q funksionojn n mnyr korrekte.
2. 3. 4. 5.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Ganxhat Rimorkuese / Bashkimi / iftimi 1. 2. 3. 4. Mungojn ose jan t lirshme pajisjet e siguris ose bulonat / kunjat fiksues Mungon kyi ose pajisjes kyse / fiksuese Thyerje / dmtime n pjest kryesore t sistemit bashkues Ganxhat rimorkuese / bashkimi / iftimi tejkonsumuara, deformuara ose t dmtuara jan t S K x x x x
59
Artikulli Nr. 39 TUBAT E FRENAVE Mnyra e Kontrollit:

Tubat e frenave 1. 2. 3. Kontrollo t gjithat tubat n dukje, q t siguroheni se jan n gjndje pune, nuk ka dmtime t dukshme dhe nuk kan ndryshk. Kontrollo q tubat jan t fiksuar me fasheta ose me t tjera materiale dhe sigurohuni q tubat nuk mund t dmtohen nga pjes lvizse. Kontrollo t gjith tubat fleksibl duke u siguruar q jan n gjndje t mir dhe q nuk jan t prkulura dhe t kthyera n mnyr q mund t dmtohen nga pjest lvizse. Kontrollo nse ka ndonj rrjedhje n sistem duke shtypur pedalin e frenave gjat kontrollit (n raste kur frenat jan me vakum ose presion, motori duhet t jet i ndezur gjat testit). Kontrollo tubat fleksibl pr shenja dobsie nn presionin e frenave kur pedali shtypet deri n fund. Kontrollo tubat e frenave pr riparime t kryera ose pr pjes q nuk prshtaten.
4.
5. 6.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Tubat e frenave, tubat fleksibl 1. 2. 3. 4. 5. 6. T shtypur, t prkulur, t dmtuar ose t ndryshkur deri n at pik ku tubi sht gati jo funksional Montim jo i knaqshm / mundsi q t prishet Rrjedhje Pengojn pjes lvizse Fryhen gjat presionit Riparime jo t mjaftueshme ose pjes t pa prshtatshme S x x x x x x K
60
Artikulli Nr. 40 NJSIA FRENUESE E DO RROTE Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo do njsi frenash pr siguri, rrjedhje, ndryshk ose dmtim. Duke shtypur frenat kontrolloni do njsi pr rrjedhje dhe ku sht e mundur pr operim. Kontrollo q t gjitha pjest si psh vidat, dadot jan t sigurt dhe t fiksuara mir.
Shnime:
Rrotat e mjetit rrugor duhet t jen t bllokuara dhe frenat e dors t lirshme gjat ktij testi.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Grupi i frenave hidraulike 1. 2. 3. Montimi i pasigurt Ka rrjedhje Jo i sakt n operim ose i bllokuar S x x x K
61
Artikulli Nr. 41 PRBRSIT MEKANIK T FRENAVE Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo prbrsit mekanik t frenave t cilat mund t shihen pa i montuar. Trego vmendje sidomos pr: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Leva dhe segmente / kallama shum t "ngrna"; Leva dhe segmente / kallama dhe lidhje shum t dmtuara, ndryshkura; Leva dhe segmente / kallama dhe lidhje jo me prmasn e duhur ose t instaluara n mnyr jo korekte; Konsumim n pjest fundore t segmenteve ose kabllove; Konsumim n pjest qndrore t levave "rele"; Konsumim n kunjat / kllapat bllokuese, vidat, kllapat stacionare, kolonat; Mungojn pajisje bllokuese n kllapat; Pllakat frenuese ose tubat e frenimit jan t konsumuara tej mase, t kontaminuara ose t kalibruara n mnyr jo t rregullt; Disqet ose tamburt jan t frakturuara, dmtura, t pasigurta dhe jo t montura / kalibruara si duhet;
10. do penges e lvizjes s lir n sistem; 11. do lvizje jo normale e levave / segmenteve ose kabllove / tubave q tregon keq rregullim; 12. Siguria e pllakave frenuese ose disqeve (prfshir edhe frenat me transmesion).
Shnime:
1. N munges t indikatorve t konsumimit apo t rekomandimeve t konstruktorit n lidhje me linjat e frenimit apo limitin e konsumimit t pllakave t frenimit vlera prej 1.5 mm (1/16") duhet t konsiderohet si trashsia minimale pr pllakat / linjat e fiksuara dhe 0.40 mm (1/64") mbi kokn e prns si minimumi i trashsis pr linjat me prina. Kur mungojn mundsit pr kontrollin e trashsis s pllakave frenuese pika 8 m sipr nuk aplikohet. Rrotat duhet t bllokohen dhe frenat e dors t jen t lshuara kur kryhet ky test.
2. 3.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Leva / Mekanizma / Kabllot / Nyjet / Pernat 1. 2. Mungon, dmtuar, konsumuar plasaritur, bllokuar, i zn ose i S x x K
I konsumuar, grryer, bllokuar ose i instaluar n mnyr jo korekte
62
Kllapa, Bulonat Fiksues, Kunjat Ndars ose Pajisje t tjera Mbajtse 3. Mungojn, t lirshme ose t konsumuara Linjat e Frenimit 4. 5. 6. Linja e frenimit sht e kontaminuar Kalibruar n mnyr jo korrekte Ferrotat ose disqet kan nevoj t ndrrohen Tamburt / Disqet e Frenave dhe mbulesa metalike mbrojtse 7. Dukshm t dmtuara, t lirshme, ose t pa sigurta Mekanizmat Aktivizues 8. 9. Dmtuar, t pasigurt ose kan nevoj pr rregullim Operon jasht qndre x x x x x x x x
10. Rrezik bllokimi i frenave Lvizja e lir e Levave / Mekanizmave / Kabllove etj 11. E kufizuar
63
Artikulli Nr. 42 CILINDRI KRYESOR / SHRBYESI / VALVOLAT / LIDHJA Mnyra e Kontrollit:

Cilindri kryesor dhe rezervuart 1. 2. 1. 1. 2. 3. Kontrollo pr sigurin. Kontrollo pr rrjedhje. Kontrollo shrbyesin pr sigurin e montimit. Kontrollo t gjitha valvolat pr sigurin e montimit. Me frenat e shtypura, kontrollo pr rrjedhje. Kontrollo q sensort e ngarkess / valvolat shprndarse t frenave nuk jan t dmtuara, rrjedhin ose nuk punojn dhe jan t regjistruara si duhet.
Shrbyesi Valvolat
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Cilindri Kryesor / Rezervuart 1. 2. Montim i pasigurt / paneli mbrthyes i thyer Rrjedh ose ka difekte Shrbyesi 3. 4. I pasigurt ose difektoz I dmtuar, shume i ndryshkur ose ka rrjedhje Valvolat 5. Montim jo i sigurt, ka rrjedhje ose difektoz Sensort e ngarkeses / valvolat shprndarse t frenave 6. I dmtuar, rrjedh ose nuk punon ose sht i rregjistruar gabim x x x x S x x K
64
Artikulli Nr. 43 NYJET E SISTEMIT T DREJTIMIT Mnyra e Kontrollit:

1. Rrotat duhet t ken kontakt me terrenin, rrotullo timonin nga kahu orar dhe antiorar prkundr rezistencs s rrugs, kontrollo mekanizmin drejtues nga pika ku sht fiksuar n shasi deri n pikn ku kraht drejtues jan t siguruar n pikat e tyre t fiksimit. Pr mjetet rrugore t pajisura me prforcues / lehtsues t sistemit t drejtimit mund t jet e nevojshme t vihet n pun motori. Gjat inspektimit kontrollo pr: a. b. c. 2. konsumim t madh n pikat bashkuese; frakturim ose dmtim t prbrsve; prbrs t pasigurt.
Rrotat duhet t jen t ngritura nga toka (duke prdorur pikat kapse t rekomanduara nga konstruktori): a. Kontrollo pr kontakt t rrotave, gomave dhe prbrsve t lidhjeve t sistemit t drejtimit me ndonj pjes t mjetit rrugor duke e rrotulluar timonin n maksimumin e mundshm si dhe n t njjtn koh kontrollo pr shnja frkimi, q tregojn kontakt t mundshm. Gjat kohs q timoni rrotullohet kontrollo edhe boshtin e kolons s timonit dhe kutin e drejtimit pr ngurtsim ose konsumim ose dmtim t kushinetave e ingranazheve. Vrej nivelin e lvizjes midis rrezes s aksit dhe boshtit qndror t aksit ndrkoh q tundim sejciln rrot me rradh. Si alternativ mund t prdoret nj mates / detektor i lvizjes / xhokos s rrots. Vrej lvizjen prpara t boshtit t aksit, ndrkoh q sejcila rrot ngrihet me nj ngrits / krik / lev t vendosur posht saj. Kontrollo do pjes t dukshme t boshtit t aksit pr gjndjen dhe sigurin. Aty ku sht e mundur kontrollo pajisjen kryesore mbajtse. Kontrollo me an t ndjesis q jep timoni q asistenca e drejtimit po funksionon, duke i tundur rrotat (t cilat kan kontakt me terrenin) dhe motori sht i ndezur.
b.
c.
d. e. f. 3. a.
Pr sistemet e drejtimit t asistuara / ndihmuara plotsisht:
Shnim:
1. 2. T gjitha akset kthyese duhet t kontrollohen. Nqs sistemi asistues i drejtimit sht opsional n tipin e mjetit rrugor q po testohet dhe mjeti rrugor q po testohet e ka t prfshir n pajisjet por sht aktivizuar n nj mnyr t till e cila nuk jep efekte negative mbi kontrollin manual t drejtimit athere kjo nuk duhet konsideruar si difekt. Saldimet n pjest e sistemit t drejtimit prve atyre t bra nga konstruktori nuk jan t pranueshme. 65
3.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Sistemi i Drejtimi i tipit Burm pa fund dhe Pinjon 1. 2. 3. 4. 5. 6. Dmtuar ose i pasigurt Bllokuesit t konsumuara ose t dmtuara Gominat / kushinetat t konsumuara tej mase Xhoko e teprt e pinjonit Ngurtsim i dukshm Gomina fizarmonike e kutis s drejtimit, e pasigurt, ndar ose mungon Kutia e Drejtimit 7. 8. 9. Shum e ngurt ose kushinetat t dmtuara ose t konsumuara Dmtuara, t pasigurta ose xhoko e teprt n pjesn fundore t boshtit t timonit Xhoko aksiale ose radiale, sfera t konsumuara ose boshti i prthyer Kraht Trheqs / Nyjet Trheqse 10. Dmtuara ose t pasigurta Nyjet Trheqse 11. Shum t konsumuara ose t pasigurta Grupi i Timonit 12. Montim jo i mir (lirshm) dhe xhoko aksiale ose rrethore Krahu Drejtues 13. Deformuar, lirshm ose i plasur Boshti / Gominat / Kushinetat 14. 3 mm xhoko n rrot 14", masat e tjera llogariten me kt raport 15. Lvizje vertikale e madhe mes qndrs s aksit dhe rrezes s tij 16. Dmtuar ose shtrmbruar Manuali i Kontrollit t Mjeteve x x x 66 x x x x x x x S x x x x x x K
Pajisje Mbajtse ose Kyse psh kunja ndarse, dado, prina ose saldime 17. Mungojn, t pasigurta, konsumuara ose t prishura Foleja e Drejtimit 18. Foleja sht dmtuar ose konsumuar 19. Bullonat fiksuese mungojn ose jan t lirshm Prbrsit 20. do prbrs i sistemit t drejtimit i riparuar me saldim Kutia e grupit t timonit me sistem leve 21. Plasje ose grryerje prreth pikave t fiksimit Funksioni asistues n Drejtim 22. Asistenca n drejtim nuk sht e disponueshme n mnyr konsistente n t gjith harkun e lvizjes s timonit 23. Mungon ose sht e shkputur kur sistemi ndihms sht pjes e pajisjeve standarte nga konstruktori pr t gjitha mjetet rrugore t tipit q po testohet Lngjet e Sistemit Ndihms t Drejtimit, Tubat / Rrjedhje 24. Lngjet e sistemit ndihms t drejtimit posht nivelit minimal 25. Tubat e lngjeve pengohen nga pjes t tjera 26. Rrjedhje Pompa e sistemit ndihms t drejtimit 27. Konsumuar, zhurmshme, rrjedh ose difektoze Rrjedhje t Vajrave (Sistemit Ndihms t Drejtimit) 28. Rrjedhje e vazhdueshme vaji nga kutia e drejtimit / rafti ose amortizatori i timonit Drejtimi (prfshir rrotat dhe gomat) 29. Mbi bllokim ose nn bllokim ose pengim, kontakt me pjes t tjera t mjetit rrugor x x x x x x x x x x x x x x
Shnime:
Disa mjete rrugore jan t dizenjuara pr t patur xhoko t gominave montuese t raftit t drejtimit dhe kjo duhet patur n konsiderat. Manuali i Kontrollit t Mjeteve 67
Artikulli Nr. 44 KARROCERIA (Trupi i mjetit rrugor) Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo elementt struktural kryesor (prfshir dyshemen) pr arje, sigurin, dmtime ose ndryshk. Kontrollo n ato raste ku jan br riparime q forca dhe siguria fillestare e mjetit rrugor nuk jan kompromentuar dhe se saldimet apo ngjitjet jan br duke aplikuar nivele t mir inxhinjerik. Kontrollo nga prpara dhe nga mbrapa q trupi qndron n kuadrat (nuk ka deformim). Kontrollo t gjith prbrsit strukturor dytsor pr sigurin, apo ekstremet / cepa t dal / t dhmbzuar / t mpreht. Kontrollo q goditje pritsit, mbrojtset, panelet e trupit jan t sigurt dhe nuk ka t ngjar t plagosin kalimtar apo prdoruesit e tjer t rrugs. Kontrollo q bravat dhe menteshat e kofmanos dhe t kapakut t bagazhit funksionojn si duhet. N rastet e kofmanove q hapen nga prpara, sigurohu q kyi i siguris ekziston dhe funksionon si duhet. Kontrollo q tymrat / mbetjet nuk ka t ngjar t hyjn n mjetin rrugor psh shtresa mbrojtse e selektorit t marsheve sht e ar. Struktura Primare (kryesore) 1. Struktura primare prfshin do prbrs i cili nqs shkatrrohet do ta bnte mjetin rrugor t pakontrollueshm ose do t zvoglonte n menyr t konsiderueshme sigurin e prdoruesve n rast aksidenti. Zonat me nj rreze deri 100 mm nga kyet e dyerve ose dyert do t konsiderohen struktura primare. Struktura dytsore prfshin ato prbrs t cilt nqs do t shkatrrohen nuk do t ndikonin n mnyr t menjhershme mbi kontrollueshmrin e mjetit rrugor apo sigurin e garantuar nga sistemet e siguris s instaluara. Normalisht, ndryshku nuk do t ishte nj arsye pr t dshtuar testin po ndryshku i shumt sht i rrezikshm pr personat brnda apo afr mjetit rrugor pr shkak t teheve t mprehta ose pr arsye se tymrat / mbetjet mund t futen n mjetin rrugor. Mjetet rrugore q kan ndryshk t shumt duhet t mos kalojn testin.
Struktura Sekondare (dytsore) 2.
Shnim:
Mungesa apo dmtimi n nj nga pritset (parapetat) e balts nuk sht arsye pr dshtimin e testit.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Karroceria 1. Prbrs t strukturs primare jan t thyer, t plasaritur, t pasigurt, t dmtuar apo t ndryshkyr n nj faz / shkall t avancuar Prbrs t strukturs sekondare mungojn, jan t pasigurt, t ndryshkur apo t dmtuar deri n at shkall sa paraqesin tehe / cepa t mprehta S x K
2.
68
3. 4.
Trupi i mjetit rrugor nuk ka form (gjurm) kuadrate pr shkak t deformimit Menteshat apo kyet e kofmanos dhe kapakut t bagazhit jan difektoz ose kyi i siguris i kofmanos mungon ose sht difektoz Goditje pritsit, mbrojtset dhe elementt e trupit t mjetit rrugor jan t pasigurta Riparime / Modifikime
x x
5.
6.
Prbrs t strukturs primare jan riparuar n nj mnyre t till q forca fillestare e prbrsit nuk sht ruajtur psh jan prdorur mbushs t paprshtatshm pr t riparuar prbrsin Forca dhe siguria fillestare e mjetit rrugor sht e qart q nuk sht ruajtur Dy pjes (gjysma) t mjeteve rrugore t ndryshme jan bashkuar dhe kjo nuk sht ertifikuar nga nj organ kompetent (shih shnimet)
7. 8.
x x
Shnime:
1. ertifikimi do t thot q mjeti rrugor sht ertifikuar nga nj person apo organ kompetent q: a. b. c. d. e. Mjeti rrugor sht kontrolluar nga nj grup kontrollorsh dhe sht n prputhje me specifikimiet e konstruktorit; T gjitha saldimet jan kryer nga nj saldator i kualifikuar; Frenat e prparme dhe ato t pasme jan kompatibl; Suspensionet e prparme dhe ato t pasme jan kompatibl; Mjeti rrugor sht testuar n rrug dhe sht provuar q sht stabl / i qndrueshm.
Personi apo organi kompetent prfshin konstruktor mjetesh rrugore, inxhinjer mekanik apo mjetesh rrugore, vlersues mjetesh rrugore ose t barazvlefshm. Ndryshk siprfaqsor: Ndryshky q siprfaqja sht e lmuar dhe e pastr. hiqet me frkim, kur pastrohet
Ndryshk n faz t avancuar: ndryshky sht prqndruar n pllaka t cilat mund t hiqen vetm duke hequr pjes t metalit. Ndryshk i shumt: "plakza" ndryshku heqja e t cilave l nj siprfaqe shum t ashpr, pllakzat jan t thella dhe shkaktojn ngritje n ann tjetr.
69
Artikulli Nr. 45 SHASIA / PJESA E POSHTME E MJETIT RRUGOR Mnyra e Kontrollit:

1. Kontrollo shasin kryesore / nn strukturat / elementt kryesor t pjess s poshtme pr deformime dhe / ose thyerje dhe / ose ndryshk (shum t prhapur) (shih kriteret pr ndryshkun). Kontrollo elementt kryqzues pr deformime dhe/ose thyerje dhe/ose ndryshk. Kontrollo saldimet dhe/ose bulonat fiksues / prinat pr gjendjen dhe sigurin. Kontrollo elementt kryqzues pr tendenca lvizjeje.
2. 3. 4.
Shnime:
1. Ky kontroll kufizohet me kontrollimin e atyre pjesve t shasis / n struktur ose pjess s poshtme q mund t shihet lirshm pa patur nevoj t montohet ndonj pjes e mjetit rrugor. Trego vmndje t veant tek ato pjes t shasis / pjess s poshtme e cila sht mbuluar me papastrti, mund t ket thyerje ose fraktura n zonat t cilat i nnshtrohen nj tensionimi t lart gjat puns dhe q jan t mbuluara nga kto papastrti. Trego vmndje t veant n zonn rreth sustave dhe ingranazheve lvizse. Kur dyshohet pr mos fiksim t sakt mund t jet e nevojshme t konfirmohet q struktura / shasia sht brnda limitit t tolerancs s lejuar nga konstruktori.
2.
3. 4.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Shasia / Struktura Dytsore / Pjesa e Poshtme 1. 2. 3. 4. 5. 6. Saldimet po shkputen Jan t plasura, t pasigurta ose ka mosprputhje t theksuar t elementve Bulonat / prinat dhe elementt bashkues jan t lirshm sht dobsuar dukshm pr shkak t vrimave Ndryshk i avancuar ose dme t tjera Riparime ose modifikime qartsisht jo n prputhje me rekomandimet e konstruktorit S x x x x x x K
70
Artikulli Nr. 46 RROTAT Mnyra e Kontrollit:

1. Kontrolloni sejciln pjes t rrotave dhe tregoni vmndje t veante pr t dalluar nse ka: a. b. c. d. e. f. g. h. 2. Ndonj shtrembrim apo fraktur; Ndonj saldim sht duke u shkputur; Ndonjra nga rrotat sht e deformuar keq; Ndonjra nga vrimat e bullonave (dadiekve) sht shum e konsumuar; Ndonjra nga vrimat e bullonave mungon; Ndonjri nga (bullonat) dadiekt mungon; Ndonjri nga (bullonat) dadiekt sht i lirshm; Rreze t rrots mungojn ose jan t lirshme.
Kontrolloni q rrota sht pajisur me gomat e duhura, dadiekt jan t vna.
Shnime:
Nuk sht gjithmon e mundur t shihen rrotat e nj mjeti rrugor nga nivel qndrimi normal sidomos kur kto jan t mbuluara nga pjes t trupit (karroceris) s mjetit rrugor. N t tilla raste kontrolli duhet t prfundohet nga nj pozicion posht mjetit rrugor me rrota n pozicion t ngritur.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Rrotat 1. 2. 3. 4. 5. 6. Kan plasje / thyerje ose saldim / bashkime difektoze M shum se 19 mm t shtrmbruara ose t deformuara T vendoura n mnyr jo korrekte T dmtuara aq shum sa mund t dmtohet goma ose rrezikojn t mos fiksohen Rrota me prmasa t ndryshme t vendosura n t njjtin aks Ndonjra nga rrezet ose pjest e rrots sht n gjndje kaq t keqe sa rrezikon t thyhet (bjer) Vrimat e Bullonave Mbrthyes (dadiekt) 7. T zgjatura ose t dmtuara Dadot ose Bullonat 8. T dmtuara ose veshja e hequr ose t kryqzuara x x S x x x x x x K
71
Dado ose Bullona mungojn ose rrin lirshm (nuk fiksohen) 10. Dado ose bullona n gjndje t till q ka rrezik t qart q rrota mund t lirohet 11. Bullona (dadiek) t montuara gabim 12. Bullona (dadiek) jo t duhur jan montuar x x x
72
Artikulli Nr. 47 KUSHINETAT E RROTAVE Mnyra e Kontrollit:

Aplikohet pr t gjitha rrotat Ngrijeni aksin(et) n mnyr q rrotat q do t kontrollohen t jen t ngritura (mos t ken kontakt) nga toka. Vini re lvizjen e rrots n lidhje me aksin ose pjes fundore t aksit n mnyr q t vlersoni lvizjen (xhokon) te kushineta e rrots, n t njjtn koh sejcila rrot me radh duhet tundur. Rrotullojeni sejciln rrot me shpejtsi dhe dgjoni nse ka vshtirsi apo ashprsi n punn e kushinetave. Mjeti rrugor nuk duhet ta kaloj testin nse dgjohet gjmim apo "rnkim" gj q tregon se kushineta sht konsumuar ose dmtuar.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Kushinetat e Rrotave 1. 2. 3. Kan dukshm shum lvizje (xhoko) Jan shum t shtrnguara (lvizin me vshtirsi) Kushineta sht konsumuar ose dmtuar S x x x K
73
Artikulli Nr. 48 T DHNAT E GOMAVE (Specifikimet) Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Kontrollo q gomat e t njjtit aks jan me t njjtat prmasa, element dhe tip (psh me kamerdare ose tubolare). Kontrollo q indeksi i shpejtsis i sejcils gom sht e prshtatshme pr shpejtsin maksimale t lejuar nga ligji pr mjetin rrugor.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Vendosja e Gomave 1. 2. 3. 4. Gomat e vendosura n t njjtin aks nuk jan me t njjtat prmasa, element dhe tip (psh me kamerdare ose tubolare) Goma tubolare jan vendosur tek rrotat e prparme por jo tek t pasmet Indeksi i shpejtsis nuk sht i mjaftueshm (posht limitit maksimal ligjor t shpejtsis) Jan vendosur goma rezerv (me prdorim t kufizuar, njihen edhe si goma t kursimit t hapsirs) S x x x x K
74
Artikulli Nr. 49 GJNDJA E GOMAVE Mnyra e Kontrollit:

1. 2. 3. Kontrollo nse veshja e goms duket sikur sht riprer (lulet / kanalet jan ribr). Kontrollo me sy nse goma sht e fiksuar n mnyr korrekte n ekstremet e diskut t rrots. Kontrollo gomn pr: a. b. c. Prerje apo defekt t fabriks; Gunga apo fryrje; Ekspozim t shtresave t brndshme (karkass) apo strukturs s telave.
Shnim:
1. Nuk sht gjithmon e mundur t shihen rrotat e nj mjeti rrugor nga niveli i qndrimit normal sidomos kur kto jan mbuluara nga pjes t karroceris s mjetit rrugor. N t tilla raste mjeti rrugor duhet lvizur n mnyr q t ekspozohen pjest e mbuluara t goms ose kontrolli duhet t prfundohet nga nj pozicion posht mjetit rrugor me rrotat n pozicion t ngritur. Kontrolli duhet t kufizohet tek gomat e vendosura n rrotat e mjetit rrugor. Megjithat nqs konstatohet ndonj difekt i goms rezerv kontrollori duhet t ver n dijeni shoferin pr kt. Gomat t cilat jan dizenjuar pr tu riprer ose rikrijuar profil me djegje. Kur bhet vlersimi sa m sipr duhet shnuar nse ka t dhna pr dmtim t siprfaqs s goms q ka kontakt me terrenin n situatat e frenimit me forc t plot ose me sistemin e suspensioneve n maksimum t lkundjes.
2.
3. 4.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Struktura e Goms 1. 2. 3. Prova t riprerjes (t siprfaqes q n gjuhn e prditshme quhet lule) t goms kur kjo nuk sht dizenjuar pr kt Montuar n mnyr jokorrekte n diskun e rrots Ka prerje me t gjata se 25 mm ose 10% e seksionit t gjrsis, kjo sht thellsi e mjaftueshme pr t arritur shtresat e brendshme ose strukturn e telave arje ose ekspozim i shtress s brendshme (karkass) ose strukturs s telave, veshja e jashtme ka filluar t shqitet, gunga ose fryrje t shkaktuara nga shkputja e goms nga struktura e telave ose dobsim i ksaj t fundit, veshja e jashtme sht shtrembruar ose dmtuar Valvula (mbajtse e ajrit) S x x x K
4.
75
5. 6.
Dmtim i dukshm ose shtrmbrim i valvuls Pjesa e dal e valvuls frkohet me vrimn e valvuls
x x
76
Artikulli Nr. 50 VESHJA E GOMS Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo kanalet e siprfaqes s goms q ka kontakt me rrugn me nj mats thellsie, prerja (kanalet) n tre t katrtat e pjess qndrore t veshjes duhet t ket nj thellsi prej t paktn 1,6 mm prgjat gjith rrethit t goms.
Shnime:
1. Nuk sht gjithmon e mundur t shihen rrotat e nj mjeti rrugor nga nj nivel qndrimi normal, sidomos kur kto jan me goma dopio (pr aks) dhe jan t mbuluara nga pjes t karroceris s mjetit rrugor. N t tilla raste kontrolli duhet t prfundohet nga nj pozicion posht mjetit rrugor me rrotat n pozicion t ngritur. N ato raste kur prerja ndrpritet nga tregues t konsumimit t goms, por veshja vet ka t paktn 1,6 mm thellsi, kjo gome nuk duhet t dshtoj testin e thellsis t pamjaftueshme t veshjes. Forma e veshjes do t thot kombinimi i siprfaqeve t sheshta dhe t futura q shtrihen prreth goms por nuk prfshijn asnj tregues apo "aksesor" t cilt jan dizenjuar pr tu konsumuar n mnyr substanciale prpara se pjesa tjetr e dizenjos s goms t konsumohet si rezultat i prdorimit normal t goms.
2.
3.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Thellsia e Veshjes 1. Thellsi prej t paktn 1,6 mm n tre t katrtat e pjess qndrore t goms S x K
77
Artikulli Nr. 51 RROTA REZERV Mnyra e Kontrollit:

1. 2. 3. Kontrollo mbajtsen e rrots rezerv, nqs sht e instaluar, pr sigurin e fiksimit me mjetin rrugor. Kontrollo pikat fiksuese dhe strukturn e mbajtses pr t par nse kan fraktura. Nqs ka nj rrot rezerv n mbajtse, kontrollo q ajo mbahet n mnyr t sigurt n mbajtse.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Mbajtsja e Rrots Rezerv (nqs ka nj t till) 1. sht e thyer apo e montuar n mnyr t pasigurt Rrota Rezerv 2. Mbahet n mnyr t pasigurt x S K x
78
Artikulli Nr. 52 SUSPENSIONET E PRPARME Mnyra e Kontrollit:

1. Vendosni mjetin rrugor n ngrits (krik) ose grop, kapeni mjetin rrugor duke ndjekur rekomandimet e konstruktorit pr pikat kapse pr t kontrolluar suspensionet e prparme. Kur kjo nuk sht e mundur shih pikat 2, 3 dhe 4 m posht. Kapni suspensionet e prparme n mnyr q rrotat t jen t ngritura nga toka dhe tundeni sejciln rrot me forc pr t kontrolluar gjndjen e kokave t zbars s jashtme dhe lvizjen e krahve t kontrollit. Kapni suspensionet e prparme n mnyr q rrotat t jen t ngritura nga toka dhe tundeni sejciln rrot me forc n mnyr q t kontrolloni traversat e suspensioneve pr konsumim e bokollave rrshqitse dhe bazamentit si dhe pr xhoko n kushinetn e pjess s siprme t suportit. a. Kontrollo pr dme apo ndryshk (nivel t lart) n mbajtsen e traverss, konsumim t krahut dhe gjndjen e lidhjeve midis metalit dhe materialeve fleksibl n pjesn e siprme mbajtse (kushinetn, suportin e suspensioneve). Me sejciln nga rrotat q tunden me forc (duke i kapur n pozicionin ora 3 dhe 9) kontrollo gjndjen e nyjeve sferike t jashtme dhe gominat e brendshme t krahve t kontrollit, pr xhoko t mundshme q tregon nj shkall konsumimi. Gjndjen e shpatullave dhe kushinetat e brendshme, nyjet sferike, nyjet rrotulluese, krahun e ngurt trheqs, shufrat stabilizuese, kraht rrethore dhe gominat e montimit apo bokollat; Kontrollo, kraht shtrmbrime; drejtues dhe kraht lkunds pr dme apo
2.
3.
b.
4.
Pr t gjitha tipet e suspensioneve kontrollo: a.
b. c.
Kontrollo gjndjen e strukturs s shasis dhe skeletin e strukturs n afrsi t pikave t fiksimit dhe skeletin e strukturs dytsore pr fraktura, grryerje t shumta ose deformime.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Rrezja e Aksit 1. Qartsisht jasht linjs Shpatulla, Kraht Lkunds, Krahu i Kontrollit t Lvizjes, Struktura Mbajtse e Suspensionit 2. 3. Montimi / fiksimi jo korrekt dhe qartsisht t konsumuara Plasaritur, dmtuar apo deformuar Stabilizatort , Krahu Trheqs / Shufra, Shufra Lidhse x x S x K
79
4. 5. 6.
Mungon ose sht thyer Montim i lirshm Plasaritur, dmtuar ose deformuar Gominat, Nyjet Sferike dhe Gominat Rrshqitse ose Nyjet Rrotulluese
x x x
7. 8.
Shum t konsumuara T pasigurta Zona e Fiksimit t Suspensioneve
x x
9.
Deformuar apo grryer deri n at pik sa siguria ose fiksimi i prbrsve t suspensionit ndikohet negativisht
Shnime:
Difektet e msiprme mund t jen prezent n urat e ngurta apo edhe n sistemet e suspensioneve t pavarura.
80
Artikulli Nr. 53 SUSTAT / BALESTRAT E PRPARME Mnyra e Kontrollit:

Balestrat 1. Kontrollo sejciln balestr pr gjndjen e prgjithshme dhe n veanti vrej pr fraktura t elementve t balestrave, sidomos n afrsi t pikave mbshtetse t balestrs kryesore. Vrej nse ndonj nga balestrat / sustat sht kaq e dobt sa nuk e mban trupin e mjetit rrugor n largsin e duhur nga rrotat. Kontrollo gominat e pikave mbshtetse. Kontrollo q asnj kllap fiksuese e sustave / balestrave nuk mungon. Kontrollo q sustat / balestrat n sejcilin aks jan pozicionuar n mnyr simetrike. Kontrollo q nuk ka xhoko n mes t balestrave, tregon pr ekzistencn e nj perne t thyer. Kontrollo q pikat lidhse me shasin (piskutina) jan t sigurta, vrej pr shenja t xhokos s perinave ose bullonave dhe ose vrima t tejzgjatura (deformuara). Kontrollo bullonat dhe dadot q fiksojn sustat / balestrat me aksin pr shtrngim dhe kontrollo sustat / balestrat pr shnja q kto lvizin n raport me njra tjetrn. Kontrollo sejciln sust pr gjndjen e prgjithshme dhe n veanti pr fraktura. Vrej nse ndonj nga sustat sht kaq e dobt sa nuk e mban trupin e mjetit rrugor n largsin e duhur nga rrotat. Kontrollo pikat mbshtetse / fiksuese t sustave pr sigurin. Kontrollo shufrat prkulse pr fraktura ose dmtime. Kontrollo pikat mbshtetse / fiksuese t shufrave prkulse. Kontrollo nivelin e xhokos pr shkak t konsumimit n kllapat fiksuese dhe kunjat e pernave. Kontrollo gjndjen dhe sigurin e do kllape rrshqitse. Kontrollo q pernat jan krejtsisht n vend dhe jan t sigurta dhe pajisjet bllokuese jan n pozicion dhe t sigurta. Kontrollo suportet e sustave / balestrave pr xhoko ansore mbi normn. Kontrollo pr rrjedhje dhe pr gjndjen e linjave t furnizimit t jastkve t suspensioneve.
2. 3. 4. 5. 6. 7.
8.
Sustat 1. 2. 3. 1. 2. 1. 2. 3. 4. 1.
Shufrat Prkulse
Kunjat dhe Gominat e Sustave / Balestrave
Suspensionet me lng (hidraulike) dhe ajer (pneumatike)
81
2. 3. 4. 1. 2. 3.
Kontrollo gjndjen e lidhjeve t valvulave niveluese. Kontrollo pikat e fiksimit t jastkve pr sigurin. Kontrollo pikat e fiksimit pr sigurin e strukturs dhe aksit. Kontrollo lidhjen e elementve elastik me pjesn respektive fiksuese metalike. Kontrollo gjndjen e prbrsve elastik duke ushtruar presion. Kontrollo pikat e fiksimit pr sigurin me strukturn dhe aksin.
Njsit e Lidhura (t prbra) t Suspensioneve
Shnime:
Nj gomin ose kunj do t konsiderohet shum e konsumuar nqs konsumimi kalon 2 mm pr 13 mm diametr t kunjit, llogaritja pr t tjerat bhet sipas ktij raporti. Duhet treguar kujdes n rastet kur kemi t bjm me susta / balestra dhe suspensione me pika fiksuese dhe element gom ku niveli i lvizjes n prbrs t rinj mund t jet m i lart se limiti. N t tilla raste duhet ndjekur niveli i tolerancs i prcaktuar nga konstruktori. Vzhgimi i pozicionit t mjetit rrugor kur nuk sht n lvizje, mund t vr n dukje efektin e sustave t thyera apo konsumuara tej mase, dmth pjesa ballore e mjetit rrugor ka tendencn t "ulet".
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Susta / Shufra e Prdredhjes 1. 2. 3. 4. 5. 6. Konsumuar ose e dobsuar Spirale t susts t thyera, t riparuara me saldim apo q mungojn Sustat jan montuar n mnyr jo korrekte Mungojn kllapat mbrthyese t sustave Kavalloti mungon ose sht i lirshm Nj sust apo krah prdredhs i thyer Pikat mbshtetse / montuese t Sustave / Balestrave ose Krahve Prdredhs 7. 8. Qartsisht lirshm / thyera Plasaritura ose t dmtuara Bullonat e pjesve fundore t balestrave / Piskutinat 9. Pajisja bllokuese mungon ose sht montuar n mnyr t pa sigurt x x x x S x x x x x x K
10. Konsumuar, pozicionuar n mnyr jo korrekte, jo e tipit t duhur ose mungon Manuali i Kontrollit t Mjeteve
82
11. Shum lirshm n gomin Gominat e Sustave / Balestrave dhe Piskutinave 12. Konsumuar ose mungojn Pernat 13. Mungojn, dmtuar ose jan thyer Gomina e Mbipeshs 14. Mungon ose sht jo efektive Suspensione pneumatike, Hidro element elastike, hidro pneumatik 15. Rrjedhje 16. Lidhjet deri tek valvula niveluese jan me difekt 17. Valvulat jan t pasigurta ose me difekt 18. Jastkt e suspensioneve nuk ofrojn nivelin e krkuar t amortizimit (rrezikohet q rrota t bj kontakt) 19. Tubi i dmtuar deri n pikn q mund t bjer 20. Mjeti rrugor qndron mbi gominat e mbipeshs Njsit e lidhura t suspensioneve 21. Shkputje / asgjsim i pikfiksimeve prej gome / metali 22. Prkeqsim i amortizimit (reagim i vonuar)
x x x x x x
x x
83
Artikulli Nr. 54 SUSPENSIONET E PASME Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Vendosni mjetin rrugor n ngrits ose grop, kapeni mjetin n pikat kapse t rekomanduara nga konstruktori pr t kontrolluar suspensionet e pasme. Kontrollo boshtet e akseve, kraht trheqs, kraht lkunds dhe fiksimin e gominave / kushinetave / boshteve / nyjet sferike pr dmtim nga konsumimi dhe shtrmbrimi. Kontrollo pr dmtim apo grryerje t madhe t sejcils nga strukturat ku montohet suspensioni, konsumim t boshteve dhe gjndjen e lidhjeve mes prbrsve elastik dhe metalik si dhe kushinetat n pikn fiksuese siprore. Pr t gjitha tipet e suspensioneve kontrollo gjndjen e shpatullave, nyjeve sferike, krahve lvizs, shufrave stabilizuese, shufrave traversale, shufrave rrethore dhe kushinetat / gominat, boshtet, larsit dhe pajisjet mbajtse. Kontrollo gjndjen e shasis n afrsi t pikave t fiksimit t suspensioneve dhe nnstrukturn dhe pikat e saj t fiksimit pr fraktura, grryerje t madhe dhe shtrmbrime.
3.
4.
5.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Rrezja e Aksit, Krahu Trheqs, Shpatullat, Krahu Lkunds, Krahu i Kontrollit t Lvizjes, Suporti Suspensionit (struktur) 1. 2. Qartsisht jasht linjs Gominat montuese, kushinetat ose mbajtset e kushinetave, boshtet, nyjet sferike qartsisht t lirshme, t konsumuara, ose t pasigurta Plasaritura ose dmtuara Shufra Kundr Lkundjeve, Shufra Traversale, Shufra Rrethore / Lidhse 4. 5. 6. Montim i lirshm Plasaritur ose deformuar Mungon ose sht e thyer Gominat, Nyjet Sferike, Gominat Rrshqitse ose Nyjet Rrotulluese 7. 8. Konsumim i teprt T pasigurta Zona e Montimit Manuali i Kontrollit t Mjeteve 84 x x x x x S K
x x
3.
9.
Deformuar apo grryer deri n at pik sa siguria ose fiksimi i prbrsve t suspensionit ndikohet negativisht Pajisjet Mbajtse ose Bllokuese, Kunjat Ndars, Dadot, Prinat ose Saldimet
10. Mungojn, t pasigurta, t konsumuara ose t thyera
85
Artikulli Nr. 55 SUSTAT / BALESTRAT E PASME Mnyra e Kontrollit:

Balestrat 1. Kontrollo sejciln balestr pr gjndjen e prgjthshme dhe n veanti vrej pr fraktura t elementve t balestrave, sidomos n afrsi t pikave mbshtetse t balestrs kryesore. Kontrollo nse ndonj nga balestrat / sustat sht kaq e dobt sa nuk e mban trupin e mjetit rrugor n largsin e duhur nga rrotat. Kontrollo gominat e pikave mbshtetse. Kontrollo q asnj kllap fiksuese e sustave / balestrave nuk mungon. Kontrollo q sustat / balestrat n sejcilin aks jan pozicionuar n mnyr simetrike. Kontrollo q nuk ka xhoko n mes t balestrave, tregon pr ekzistencn e nj perne t thyer. Kontrollo q pikat lidhse me shasin (piskutina) jan t sigurta, vrej pr shenja t xhokos s prinave ose bullonave dhe ose vrima t tejzgjatura (deformuara). Kontrollo bullonat dhe dadot q fiksojn sustat / balestrat me aksin pr shtrngim dhe kontrollo sustat / balestrat pr shnja q kto lvizin n raport me njra tjetrn. Kontrollo sejciln sust pr gjndjen e prgjithshme dhe n veanti pr fraktura. Kontrollo nse ndonj nga sustat sht kaq e dobt sa nuk e mban trupin e mjetit rrugor n largsin e duhur nga rrotat. Kontrollo pikat mbshtetse / fiksuese t sustave pr sigurin. Kontrollo shufrat prkulse pr fraktura ose dmtime. Kontrollo pikat mbshtetse / fiksuese t shufrave prkulse. Kontrollo nivelin e xhokos pr shkak t konsumimit n kllapat fiksuese dhe kunjat e pernave. Kontrollo gjndjen dhe sigurin e do kllape rrshqitse. Kontrollo q pernat jan krejtsisht n vend dhe jan t sigurta dhe pajisjet bllokuese jan n pozicion dhe t sigurta. Kontrollo suportet e sustave / balestrave pr xhoko ansore mbi normn. Kontrollo pr rrjedhje dhe pr gjndjen e linjave t furnizimit t jastkve t suspensioneve.
2. 3. 4. 5. 6. 7.
8.
Sustat 1. 2. 3. 1. 2. 1. 2. 3. 4. 1.
Shufrat Prkulse
Suspensionet me lng (hidraulike) dhe ajer (pneumatike)
86
2. 3. 4. 1. 2. 3.
Njsit e Lidhura (t prbra) t Suspensioneve
Shnim:
Nj gomin apo kunj do t konsiderohet shum e konsumuar nqs konsumimi kalon 2 mm pr kunjat me diametr 13 mm, rastet e tjera llogariten bazuar n kt raport. Kujdes duhet treguar n rastet e sustave / balestrave me prbrs montimi me / prej gome ku niveli i xhokos n prbrs t rinj mund t jet mbi limitet e msiprme. N t tilla raste duhet t merret pr baz limiti i tolerancs s prcaktuar nga konstrktori. Vzhgoni qndrimin e mjetit rrugor kur nuk sht n lvizje sepse shpesh mund t shikohen efektet e sustave / balestrave t thyera, dmth mjeti rrugor "ulet" n pjesn e pasme.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Susta / Balestra (spirale / fijet) / Shufra Prdredhse 1. 2. 3. 4. 5. 6. Konsumuara ose t dobsuara Ndonj nga fijet e balestrave e thyer, riparuar me saldim ose mungon Susta / balestra fiksuar n mnyr jo korrekte Kllapat e sustave / balestrave mungojn Kavalotat lirshm ose mungojn Spirale suste ose shufr prdredhse e thyer Montimi i Sustave Prdredhse 7. 8. / Balestrave ose i Shufrave x x S x x x x x x K
Qartsisht lirshm / t thyera Plasaritura ose t dmtuara Bokollat / Pernat
9.
Pajisjet mbajtse mungojn ose jan montuar n mnyr t pa sigurt
x x
10. Konsumuar, pozicionuar n mnyr jo korrekte, jo t tipit t duhur ose mungojn
87
11. Duket qart q sht i lirshm Sustat ose Gominat bashkuese (bokollat) 12. Konusmuara, mungojn Shufra Qndrore e Susts 13. Mungon, dmtuar apo e thyer Gomina e Mbipeshs 14. Mungon ose jo efektive Suspensione pneumatike, Hidro element elastike, hidropneumatik 15. Rrjedhje 16. Lidhjet deri tek valvula niveluese jan me difekt 17. Valvulat jan t pa sigurta ose me difekt 18. Jastkt e suspensioneve nuk ofrojn nivelin e krkuar t amortizimit (rrezikohet q rrota t bj kontakt) 19. Tubi i dmtuar deri n pikn q mund t bjer 20. Mjeti rrugor qndron mbi gominat e mbipeshs Njsite e lidhura t suspensioneve 21. Shkputje / asgjsim i pik fiksimeve prej gome / metali 22. Prkeqsim i amortizimit (reagim i vonuar)
x x x x x x
x x
88
Artikulli Nr. 56 GJNDJA E AMORTIZATORVE Mnyra e Kontrollit:

1. 2. 3. Kontrollo sejcilin amortizator pr rrjedhje lngu. Kontrollo pikn fiksuese t sejcilit amortizator pr t par nse sht fiksuar n mnyrn e duhur me mjetin rrugor dhe sht n gjndje t mir. Kontrollo gjndjen e sejcilit spinot.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Amortizatori 1. 2. 3. Rrjedhje Kllapat e montimit apo gominat mungojn, jan lirshm ose t dmtuara Mungojn ose t dmtuara S x x x K
89
Artikulli Nr. 57 SISTEMI I USHQIMIT Mnyra e Kontrollit:

1. Kontrollo depozitat e karburantit, ato duhet t jen t prshtatshme, pa ndryshk t shumt dhe t jen t fiksuara mir dhe n rastet e Gazit Natural t Lngshm kontrollo q depozita mos t jet e dmtuar. Kontrollo shiritat mbajts, suportet dhe kllapat e montimit dhe sigurohu q nuk kan fraktura dhe q asnj prej tyre nuk mungon. Kontrollo bullonat e kllapave fiksuese q mbajne depozitn me shasin dhe siguro q jan t sigurt. N rastet kur depozita e karburantit LPG / CNG sht instaluar brenda mjetit rrugor kontrollo q valvola e siguris dhe valvola e furnizimit jan me tuba t ndar q dalin jasht mjetit rrugor ose jan t izoluar n nj t ndar t mjetit rrugor e cila nuk ka gaz dhe ka dalje jasht mjetit rrugor. Kontrollo q sistemet e ventilimit t prdorura pr nn ndarjen e vendodhjes s valvolave nuk jan t dmtuara ose t bllokuara. Kontrollo q asnj depozit karburanti nuk sht vendosur n atin e mjetit rrugor. N rastet kur sht instaluar nj depozit LPG / CNG kontrollo q valvola manuale e depozits mund t mbyllet dhe kur kjo sht siguruar edhe me elektovalvol, kjo mund t dgjohet kur hapet dhe mbyllet kur elsi i kuadrit ndrron pozicion "ndezur" dhe "fikur". N sistemet CNG nj valvol e dyt normalisht ndodhet afr valvols s furnizimit e cila zakonisht sht n pjesn ku ndodhet motori, kjo duhet kontrolluar gjithashtu. Kontrollo q tapa e depozits s karburantit sht n vendin e duhur dhe e tipit t duhur. Kontrollo q tapa e karburantit sht tap me brav dhe kjo nuk sht e dmtuar.
2. 3. 4.
5. 6. 7.
8.
9.
10. Kontrollo q nuk ka fare rrjedhje n rastet kur mjeti rrugor punon me benzin dhe n rastet kur punon me diezel, rrjedhja nuk sht e till sa karburanti t pikoj n tok. N rastet kur mjeti rrugor punon me LPG / CNG kontrollo nse ka rrjedhje (dgjohet frshllima e humbjes s presionit). 11. Kontrollo tubat e karburantit dhe sigurohu q jan shtrnguar mir n mnyr q t shmanget dmtimi pr shkak t dridhjeve, frkimit apo plasaritjeve. 12. Kontrollo tubat / zorrt q nuk jan t dmtuara apo n gjndje t keqe (psh t fryr apo t petzuar) dhe nuk jan t pozicionuar n mnyr t till q t ken kontakt me pjes t tjera lvizse t mjeti rrugor ose me terrenin. 13. Kontrollo q t gjith prbrsit e sistemit t ushqimit jan montuar n mnyr t sigurt. 14. Gjat kohs q jeni n ndenjsen e drejtuesit kontrollo q pedali i gazit sht: a b c krejtsisht funksionale; jo i plasaritur, frakturuar, grryer ose shum i konsumuar; nuk pengohet gjat korss s lvizjes. 90
15. Kontrollo q pajisja e tepricave t karburantit n nj mjet rrugor q punon me diezel nuk mund t operohet direkt nga kabina nqs shte e nj tipi i cili me motorin n pun shton nivelin e tymit. 16. Kontrollo q ndalimi i motorit punon n mnyr t knaqshme tek motorat diezel. N rastet e mjeteve rrugore q punojn me LPG / CNG kontrollo q elektrovalvola e furnizimit t motorit (zakonisht gjndet n ndarjen e motorit) mund t dgjohet tek hapet dhe mbyllet kur sistemi i dhn sht seleksionuar. 17. Kontrollo pr ekzistencn e filtrit t ajrit dhe q kjo sht fiksuar n mnyr t sigurt.
Shnime:
1. 2. Inspektimi kufizohet me kontrollin e atyre pjesve q mund t shihen dhe jan t arritshme pa u montuar. T gjitha depozitat e karburantit q gjnden n mjetin rrugor duhen kontrolluar.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Depozita e Karburantit, Sistemi i Filtrimit t Karburantit dhe Linjat e Ushqimit 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. T montuara n mnyr jo korrekte / lirshm Ndryshk i shumt n serbator (shih ndryshku) Rrjedhje Depozit karburanti e paprshtatshme Depozita LPG / CNG sht instaluar n mjetin rrugor pa patur nn ndarje ose me tubat q nuk dalin jasht mjetit rrugor Tubat ajross ose prcjells LPG / CNG jan t dmtuar ose t bllokuar Nn ndarja nuk sht e izoluar ndaj gazit n rastet kur tubat e valvolave nuk jan jasht mjetit rrugor Serbatori i vendosur n tavan Valvolat manuale ose elektovalvolat nuk jan operative x x x x x S x x x x x x K
10. Ka mundsi q linjat e ushqimit t shtypen, frkohen, kputen ose jan nn dridhje t mdha 11. Mungon tapa dhe / ose brava e taps s depozits Kontrolli i Gazit 12. Lviz me vshtirsi, ka pengesa ose sht shum i konsumuar
91
13. Nyjat lidhse, pajisjet mbajtse ose pajisjet e siguris mungojn 14. Panelet apo kllapat e montimit jan t plasaritura ose t frakturuara Pajisja e Tepricave t Karburantit 15. Krijon tym t teprt kur operohet nga brenda mjetit rrugor pasi motori sht vn n pun Kontrolli i Ndalimit t Motorit (n mjetet rrugore me diezel) 16. Nuk punon ose mungon Montimi i Sistemit t Filtrimit t Ajerit 17. Bashksia e sistemit sht e pasigurt, mungon ose jo e plot x
92
Artikulli Nr. 58 TRANSMESIONI Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo transmesionin duke treguar kujdes t veante pr gjndjen e : 1. 2. 3. 4. 5. goms n pedalin e friksionit; boshteve t transmesionit (boshteve transmetues dhe gjysmboshteve); flanxhave t boshteve transmetues, bullonat / dadot e nyjeve bashkuese universale; kushinetave t boshteve transmetues dhe sigurin e gjndjen e foleve t kushinetave; pikat fiksuese / montuese motor / kambio, rrjedhje vaji.
Shnime:
Kur kryhet ky kontroll sht e rndsishme q mjeti rrugor t jet n marsh neutral dhe nqs ka frena me transmesion kto duhen ulur. Rrotat duhen bllokuar.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Goma n pedalin e friksionit 1. Konsumuar / lmuar ose mungon Boshtet e Transmesionit ose Gjysmboshtet / Kushinetat 2. do prbrs i linjs s transmesionit q mund t bllokohet apo thyhet Foleja / Montimi 3. Shtrmbr / ski, dmtuar ose e konsumuar Boshti i Transmesionit / Bashkimet e gjysmboshteve 4. 5. 6. 7. 8. Konsumuar Bullonat, dadot ose vidat lirshm / mungojn Premistopat mungojn Shum t ngrna / konsumuara ose depozita e grasos mungon ose sht konsumuar. Lubrifikimi Rrjedhje vaji t vazhdueshme Kmbt e Motorit ose Kmbt e Kambios 9. Jo t sigurta, t prkqsuara / vjetruara ose t thyera x x x x x x x x S K x
93
KAPITULLI I DYT
KONTROLLI TEKNIK I DETYRUESHM I AUTOBUSAVE DHE MJETEVE RRUGORE ME PESH MAKSIMALE ME NGARKES MBI 3,5 TON
94
Artikulli Nr. 1 HYRJE

Kapitulli Kontrolli Teknik i detyrueshm i autobusave dhe mjeteve rrugore me pesh maksimale me ngarkes mbi 3,5 ton duhet t njihet dhe t shrbej si referenc pr t gjith kontrollort q prfshihen n Kontrollin Teknik t detyrueshm t autobusave dhe mjeteve rrugore me pesh maksimale me ngarkes mbi 3,5 ton. Pronart e mjeteve rrugore gjithashtu mund t gjejn detaje me vler n lidhje me elementt e Kontrollit Teknik t detyrueshm q do tì nnshtrohet mjeti rrugor i tyre dhe arsyet prse ky mjet rrugor mund t konsiderohet i paprshtatshm pr t qarkulluar n rrug. Ky kapitull i Manualit prcakton metodat e testimit t detyrueshm dhe kriteret e kalimit apo t dshtimit n testet e kontrollit t prshtatshmris s autobusave dhe mjeteve rrugore me pesh maksimale me ngarkes mbi 3,5 ton pr t qarkulluar n rrug. Numri i shasis s mjetit rrugor duhet t korrespondoj me informacionin e paraqitur n dosjen dhe dokumentat e regjistrimit. Nqs ka vshtirsi t gjetjes s vendndodhjes s numrit t shasis, athere sht prgjegjsi e aplikantit t gjej kt informacion n lidhje me mjetin rrugor t tij. Kontrolli Teknik sht test i mirmbajtjes dhe gjndjes aktuale t mjetit rrugor. Vlersimi i detajuar i projektimit dhe i konstruksionit t mjetit rrugor nuk sht pjes e Kontrollit Teknik nprmjet testit. Ky Manual prcakton n detaje t gjitha elementt e kontrollit (prfshir dhe shnimet shtes) dhe arsyet e dshtimit. Mjeti rrugor duhet t vlersohet sipas kritereve t prcaktuara n kt Manual. "Mnyra e Kontrollit" detajon mnyrn sipas s cils testohen elementt e ndryshm t mjetit rrugor si dhe pajisjet q duhen prdorur. Gjat kryerjes s kontrollit, vmndje e veant duhet tì kushtohet informacionit t dhn n Shnime, sepse kto japin udhzimet pr mnyrn e kryerjes s Kontrollit dhe qllimin e testit. "Arsyet pr Dshtim" liston t gjitha difektet t cilat bjn q mjeti rrugor t dshtoj n test. Nj mjet rrugor nuk mund t dshtoj n qoft se nuk ka nj ose m shum difekte t listuara. "Arsyet pr Dshtim" duhen prcaktuar vetm duke iu refereuar seksionit "Mnyra e Kontrollit" t ketij Manuali. Duke patur parasysh se nuk sht e mundur t paraqiten te gjith limitet e konsumit dhe tolerancs pr prbrsit e modeleve t ndryshm t mjeteve rrugore, kontrollort q merren me Kontrollin Teknik duhet t prdorin eksperiencn dhe gjykimin e tyre kur vlersojn gjndjen e prbrsve, dmth zvendsimin, riparimin apo rregullimin e tyre n do koh. N rastet kur frenat nuk mund t testohen n bankoprovn e frenave pr shkak t projektimit t mjetit rrugor, athere duhet kryer nj test rrugor duke prdorur nj decelerometr (mats t nxitimit t vonuar) pr t vlersuar performancn e frenave. Kontrollort q merren me Kontrollin Teknik nuk duhet t fillojn kontrollin n rrethanat e mposhtme:
95
kur ndonj pjes e mjetit rrugor apo e pajisjes testuese sht shum e ndotur apo n gjndje t rrezikshme saq e bn t vshtir kryerjen e testit. kur ngarkesa apo gjra t tjera nuk jan siguruar n mnyrn e duhur. kur motori i nj mjeti rrugor nuk sht kompatibl me krkesat e kontrollit paraprak sipas Seksioneve 9 dhe 10 t testimit. kur nuk paraqiten dokumentat e mjetit rrugor, nuk jan paguar taksat, nuk deklarohen gjobat dhe numri i shasis i mjetit rrugor nuk prputhet me at t paraqitur n dokumenta. "Mnyra e Kontrollit" sht hartuar q t jet kompatibl me praktikat normale t puns dhe nuk sht mangsi apo prgjegjsi e Manualit, plagosja e personave apo dmtimet e prons q jan si rezultat i kryerjes s Kontrollit Teknik si prcaktohen n kt Manual. Asgj dhe asnj pjes e ktij Manuali nuk mund t konsiderohet si penges apo zvoglues (n fardo mnyre) i detyrimeve t pundhnsve dhe punmarrsve n lidhje me shndetin dhe sigurin n pun. Pronart e mjeteve rrugore nuk mund t pretendojn pr "humbje t prons private" dmth kur atij i hiqen objekte apo sende nga mjeti rrugor para kryerjes s Kontrollit Teknik. VINI RE: 1. KUR NJ MJET RRUGOR DSHTON PR SHKAK T NJ DIFEKTI T RREZIKSHM (PSH FRENAT, SISTEMI I DREJTIMIT, GOMAT, etj) KONTROLLORT DUHET T KSHILLOJN PRONARIN E MJETIT RRUGOR PR EKZISTECN DHE RREZIKSHMRIN E DIFEKTIT. MJETI RRUGOR NUK DUHET T NGITET N RRUG PUBLIKE DERISA DIFEKTI T NDREQET. DUHET T BHET E QART SE NGARJA E MJETIT RRUGOR N RRUG PUBLIKE N GJNDJE T DIFEKTIT T RREZIKSHM PRBN NJ SHKELJE T RND PR T CILN PRONARI DHE DREJTUESI DO T PENALIZOHEN. SHT E DETYRUESHME Q KONTROLLORT T MOS E KALOJN NJ MJET RRUGOR I CILI DSHTON DHE NUK MUND T KALOJ NJ NGA KRITERET E PRCAKTUARA N KATEGORIN S (SKALON).
2. 3.
4.
96
Artikulli Nr. 2 BORIA Mnyra e Kontrollit:

1. 2. 3. Kontrollo q vnia n pun e boris mund t realizohet nga ndnjsja e drejtuesit. Kontrollo sigurin e boris dhe kontrollin e boris. Vr n veprim funksionimin e boris dhe v re nse boria lshon tingullin e duhur (funksionon si duhet).
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Boria 1. 2. 3. 4. 5. Kontroll i pa sigurt Boria sht montuar n mnyr jo t sigurt Nuk funksionon n mnyr korrekte Nuk funksionon apo nuk sht instaluar fare Vnia n pun e boris nuk mund t realizohet nga ndnjsja e drejtuesit x x S K x x x
97
Artikulli Nr. 3 FSHIRSET DHE LARSET E XHAMAVE Mnyra e Kontrollit:

1. Ver n pun fshirset dhe larset e xhamave dhe kontrollo pr funksionimin dhe sigurin si dhe q fshirset t lvizin me shpejtsin e duhur mbi nj hapsir t xhamit e cila sht e mjaftueshme pr ti dhn drejtuesit pamjen e duhur. Kontrollo do tel apo tub q shrben pr funksionimin e fshirseve dhe larseve t xhamave. Kontrollo komandn e fshirses. Kontrollo gjndjen e krahve t fshirses dhe t gomins (tehut) fshirse. Kontrollo q sustat nuk jan t dobta apo dhe t prishura (thyera). Kontrollo qe larsja (et) e xhamit t par funksionojn n mnyr t knaqshme.
2. 3. 4.
Shnime:
Larset do t konsiderohen t instaluara nqs nj nga pjest e sistemit lars sht e instaluar.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Kraht dhe gominat fshirse t fshirseve t xhamave 1. 2. 3. Mungojn Nuk e pastrojn xhamin n mnyr efektive Zona q pastrojn nuk mjafton pr ti dhn drejtuesit nj pamje adekuate Shpejtsia e Fshirseve 4. 5. Shum shpejt Shum ngadal Kontrolli i Fshirseve 6. 7. sht montuar n mnyr jo t sigurt Nuk punon, sht defektoz apo mungon fare Larset (nqs ka) 8. 9. Nuk punon n mnyr korrekte / nuk sht kalibruar si duhet Rrjedhje Artikulacionet (nyjet) e Fshirseve 10. T konsumuara ose jo t sigurta Manuali i Kontrollit t Mjeteve x 98 x x x x x x S x x x K
Artikulli Nr. 4 TAHOMETRI / SHPEJTSIMATSI / LIMITUESI I SHPEJTSIS Mnyra e Kontrollit:

1. Jepi drejtuesit / operatorit mundsin q t plotsoj formularin e tahografit. Nqs ky formular plotsohet n mnyr t knaqshme dhe firmoset, kryej vetm kontrollin e shpejtsimatsit, prndryshe proedo sipas pikave 2, 3, 4, 5, 6, 7 dhe 8 si prshkruhet m posht. Kontrollo q tahografi sht i nj tipi t aprovuar nga KE duke identifikuar shenjn e miratimit n pllakn prshkruese. Kjo shenj konsiston n nj drejtkndsh brenda t cilit sht shkronja "e" e ndjekur nga nj numr. Kontrollo q tahografi sht pozicionuar n nj mnyr t till q kur drejtuesi sht i ulur ai ka nj pamje t qart t shpejtsimatsit, matsit t distancs dhe ors. Kontrollo q tahografi sht pozicionuar n mnyr t till q t gjitha pjest jan t mbrojtura nga dmet aksidentale. Kontrollo q tahografi punon n rregull dmth q koha, shpejtsia dhe distanca e kryer regjistrohen n grafik nga koka e kartografit, q ky mund t ndriohet dhe q shpejtsia me t cilin lviz mjeti rrugor sht e dukshme edhe pr drejtuesin. Kontrollo q ekziston nj pllak instalimi e vendosur n mjetin rrugor pran tahografit ose brenda vet instrumentit. Kontrollo q pllaka e instalimit tregon emrin dhe adresn ose emrin e kompanis t nj instaluesi tahografsh ose servis, koefientin karakteristik ("w") t mjetit rrugor, perimetrin efektiv ("I") t rrots t shprehur n mm dhe datn n t ciln jan kryer kto matje. Duke marr si baz kt dat, pllaka instaluese nuk duhet t jet m e vjetr se gjasht vjet. Kontrollo q pllaka e re e kontrollit dy vjear (krkohet do dy vjet pas instalimit apo kalibrimit) sht vendosur n mjetin rrugor pran tahografit apo brnda instrumentit, kjo tregon datn e kryerjes s inspektimit dhe numrin e vuls t qndrs s kartografve q kreu inspektimin. Pllaka dy vjeare duhet vendosur bashk me pllakn e instalimit dhe jo n vend t saj. Kontrollo kur sht e mundur integritetin e vulave n pikat lidhse n instalimin n trsi q prfshin, kokn e tahografit, prshtatsin afr ose n kambion e mjetit rrugor dhe kabllot lidhse. Pikat e mposhtme duhet t jen t vulosura: 9. Sejcila nga pjest fundore t kabllove lidhse; Prshtatsi dhe lidhjet e tij me kambion; Korniza e brendshme e koks s tahografit e cila mbron pjest e brendshme t instrumentit; Pllaka e instalimit dhe pllaka dy vjeare nqs nuk jan ngjitur n nj mnyr t till q nuk mund t hiqet pa prishur shnjat e vendosura mbi to.
2.
3.
4. 5.
6.
7.
8.
N ato raste kur tahografi nuk sht vendosur nga konstruktori kontrollo q shpejtsimatsi sht instaluar, funksionon dhe mund t shihet me lehtsi nga ndenjsja e drejtuesit. 99
10. Kontrollo q shpejtsimatsi mund t ndriohet.
Shnime:
Kufizuesi i shpejtsis duhet t jet i vendosur n mjetet rrugore t prodhuara pas 1 Janar 1998 dhe q plotsojn kriteret e mposhtme: Mjetet rrugore q shrbejn pr transport mallrash dhe q kan pesh m t madhe se 12 000 kg; Autobus me pesh m t madhe se 10 000 kg dhe i pajisur me vende t ulura pr m shum se 8 pasagjer.
Shpejtsimatsi sht i detyrueshm vetm pr mjetet rrugore q kalojn shpejtsin 45 km/or ose n rastin e traktorve t mdhenj 25 km/or. Kontrolli i funksioneve t shpjetsimatsit duhet t kufizohet brenda zons s testimit. Pr mjetet rrugore q duhet t jen t pajisura me kufizues shpejtsie kontrollo q nj pllak sht e instaluar n nj vnd t dukshm n kabinn e drejtuesit dhe q tregon informacionin e mposhtm: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Fjala "kufizues shpejtsie" gjndet n pllak; Detaje t mbi autoritetin aprovues dhe shnjat aprovuese kombtare dhe ndrkombtare; Tipi i numrit aprovues; Emrin e vulossit t autorizuar dhe kodin numerik t dhn ktij vulossi nga Enti Autorizues p.sh (Drejtoria / Ministria); Shpejtsin e shprehur me km/or t ciln pajisja sht kalibruar pr t kontrolluar / kufizuar; Prmasat e gomave n aksin aktiv / motorik ose akset; Datn e fundit n t ciln sht vulosur pajisja kufizuese e shpejtsis (nqs kjo sht e mundur); Numrin e targs s mjetit rrugor dhe nqs ky i fundit nuk ka t regjistruar akoma numrin e shasis.
Hap kokn e tahografit, lidh instrumentin kontrollues t kufizuesit t shpejtsis dhe duke ndjekur udhzimet e prodhuesit t ktij instrumenti shno shpejtsin limit kur ndrhyn kufizuesi i shpejtsis dhe krahasoje kt me shpejtsin e lejuar pr tipin e mjetit rrugor q po testohet. Kontrollo q gomat e vendosura n aksin aktiv / motorik ose akset kan t njjtat prmasa me ato t prshkruara n pllakn e kufizuesit t shpejtsis t vendosur n kabinn e drejtuesit t mjetit rrugor. Kontrollo aty ku sht e mundur integritetin e vulave dhe nse ato jan shnuar AL Kontrollo do mas sigurie n lidhjet elektrike dhe mekanike brnda sistemit t kufizimit t shpejtsis.
Shnime:
1. 2. Vulat mund t jen plumb, plastik, dyll ose boj. Mund t ket nj prqindje t vogl mjetesh rrugore tek t cilat nuk sht e mundur t vendoset kufizues shpejtsie. N kto raste kontrollo q tahografi mos t ket regjistruar shpejtsi m t larta se 95 km/or n rastet e mjeteve 100
rrugore pr transport mallrash dhe 105 km/or pr mjetet rrugore q shrbjn pr transport pasagjersh.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Shpejtsimatsi (prfshir funksionin e shpejtsimatsit t Tahografit) 1. 2. Mungon ose nuk punon Nuk mund t shihet nga ndenjsja e drejtuesit t mjetit rrugor n do koh ose nuk punon si duhet Tahografi 3. 4. 5. Nuk funksionon Nuk sht instaluar (n raste kur nuk kemi nj formular tahografi t plotsuar) Tahografi nuk sht pozicionuar n mnyr t till q drejtuesi nga ndenjsja e tij t ket nj pamje t qart t shpejtsimatsit, regjistruesit t distancs dhe ors Tahografi nuk sht pozicionuar n mnyr t till q t gjitha pjest t jen t mbrojtura nga dmtimet aksidentale Nuk regjistron kohn dhe / ose shpejtsin dhe / ose distancn Maja shkruese sht prkulur ose dmtuar Nuk ka pllak instalimi x x x S x x K
6. 7. 8. 9.
x x x x x x x x
10. Pllaka e instalimit sht m shum se gjasht vjet e vjetr. Nuk ka pllak t kontrollit t fundit dy vjear 11. Nuk ka pllak t kontrollit t fundit dy vjear 12. Detaje t paplota n pllakn e instalimit ose n at t kontrollit dy vjear 13. Vulat mungojn ose jan t thyera Ndriimi i Shpejtsimatsit 14. Nuk funksionon Limituesi i shpejtsis s Tahografit 15. Nuk sht instaluar Pllaka e Kufizuesit t Shpejtsis Manuali i Kontrollit t Mjeteve
101
16. Nuk sht vendosur apo sht pozicionuar n nj vend t paprshtatshm 17. Mungon ose nuk sht e plotsuar Grafiku i Tahografit 18. Grafiku i tahografit shnon shpejtsi m t larta se ajo q lejohet pr tipin e mjetit rrugor q po testohet (mbi 95 km/or pr transportuesit e mallrave dhe mbi 105 km/or pr transportuesit e pasagjerve Gomat 19. Gomat e vendosura n aksin / akset aktiv nuk kan t njjtat prmasa me ato t prshkruara n pllakn e kufizuesit t shpejtsis Vulat 20. Jan t thyera, mungojn ose jan jo t autorizuara, prziera me element t tjer sigurie 21. Nuk jan t stampura
x x
x x
102
Artikulli Nr. 5 DRITAT E PASME / DRITAT NDRIUESE T TARGS Mnyra e Kontrollit:

1. Kontrollo q dy fenert jan vendosur n mnyr simetrike n pjesn e pasme t mjetit rrugor, q jan n sejciln an t pjess qndrore t mjetit rrugor dhe q ekstremet e mjetit rrugor nuk shtrihen m shum se 40 cm prtej sejcilit fener. Kontrollo q sejcila nga dy dritat e pasme q jan n prdorim emeton nj drit t kuqe q sht qartsisht e dukshme nga nj distanc e arsyeshme nga mbrapa. Kontrollo q llamba ndriuese e targs(ave) emeton nj drit t bardh dhe sht efiente.
2.
3.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Fenert e Pasme 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Nuk funksionojn apo jan difektoz Mungojn apo nuk jan t dukshme Nuk jan me ngjyr t kuqe Xhamat e fenerve jan thyer apo mungojn Nuk kan t njjtin dimension dhe intensitet Jan montuar n mnyr jo t sigurt Nuk jan instaluar n mnyr simetrike Llamba Ndriuese e Targs 8. 9. Nuk funksionon, difektoze apo nuk sht instaluar Nuk ka ngjyr t bardh x x x x S x x x x x x x K
10. Xhamat jan thyer apo mungojn 11. Ndriojn me ngjyr t bardh pjesn e pasme
103
Artikulli Nr. 6 SINJALIZUESIT / INDIKATORT Mnyra e Kontrollit:

Ndizni sinjalizuesit e ndryshimit t drejtimit dhe kontrolloni q: 1. 2. 3. sejcili funksionon si duhet dhe sht qartsisht i dukshem; sejcili sht me ngjyrn e duhur dhe sht montuar n mnyr korekte; do t thot q sht e mundshme pr drejtuesin q t informohet menjher nga ndenjsja e tij se sinjalizuesit e drejtimit po funksionojn.
Shnime:
Prezenca dhe funksionimi i "sinjalizuesit t drejtimit katr ansh" apo i dritave t rrezikut nuk sht pjes e ktij testi. Kur mjeti rrugor ka t instaluar sinjalizues drejtimi vetkthyes apo "pulsues" si pjes t pajisjeve standarte, kta duhet t funksionojn.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Sinjalizuesit 1. 2. 3. 4. 5. Mungojn apo nuk duken Nuk funksionojn apo jan difektoz Nuk pulsojn n mnyr konstante 60 deri 120 flashe n minut (sipas tipit) Jan montuar n mnyr jo t sigurt Xhamat jan thyer apo mungojn Periudha pas Korrik 1964 6. Nuk kan ngjyr qelibar (ngjyr mes t verdhs, portokallis dhe kafes) Periudha para Korrik 1964 7. 8. 9. Prpara, q t dy me ngjyr jo qelibar ose t bardh Prapa, q t dy me ngjyr jo qelibar ose t bardh Kur vetm nj sinjalizues n sejciln an prdoret si pr para ashtu edhe pr mbrapa a) Nuk kan ngjyr qelibar elsi 10. Difektoz x x x x x x S x x x x x K
104
Indikatort (Sinjalizues sinjalizuesve) 11. Mungojn
viziv
apo
akustik
t x x
12. Nuk funksionojn apo jan difektoz
105
Artikulli Nr. 7 DRITAT ANSORE / DRITAT SHNJUESE Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo q dy llambat q emetojn drit t bardh jan instaluar n mnyr simetrike n pjesn e prparme t mjetit rrugor dhe : 1. 2. 3. 4. kur ndriohen jan qartsisht t dukshme; jan fiksuar (instaluar) n mnyr t sigurt dhe nuk dridhen / luhaten; pjes t mjetit rrugor / rimorkios nuk shtrihen m shum se 406 mm prtej fenerit; jan instaluar n t njjtn lartsi dhe jo m shum 2100 mm nga toka.
Dritat Shnjuese: Kontrollo rimorkion / gjysmrimorkion q nj drit shnjuese sht instaluar n mes t pjess s majt dhe siprfaqja e ndriuar nga kjo llamb me ngjyr t bardh shtrihet prpara me nj knd 45 grad n lidhje me aksin gjatsor t rimorkios / gjysmrimorkios. Zona e ndriuar nuk duhet t jet m e lart se 1.52 m nga toka. Drita shnjuese krkohet pr t gjitha rimorkiot / gjysmrimorkiot t cilat kan nj gjatsi t kombinuar prej m shum se 12.2 m.
Arsyet pr Dshtimit:
Nr. Dritat Ansore 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Mungojn apo nuk duken qart Xhamat jan thyer / shum t plasaritura apo mungojn Nuk funksionojn apo jan difektoz Nuk kan ngjyr t bardh Nuk jan me t njjtat dimensione dhe intensitet Nuk jan pozicionuar si duhet ose jan montuar n mnyr jo t sigurt Fenert prmbajn uj / lagshtir Fuqia e instaluar sht m e madhe se 7 wat n t paktn nj nga fenert Dritat Shnjuese 9. Mungojn x x x S K x x x x x x x x
10. Nuk funksionojn apo jan me t meta 11. Xhamat e fenerit jan t plasaritura ose mungojn
106
12. Nuk jan me ngjyr t bardh 13. Nuk jan pozicionuar si duhet ose jan montuar n mnyr jo t sigurt
x x
107
Artikulli Nr. 8 TARGA / NUMRI I SHASIS Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Kontrollo targat pr sigurin, vndodhjen, lexueshmrin, shikueshmrin dhe ngjyrn e duhur. Kontrollo q numri i shasis sht i njjt me at t paraqitur n dokumentat e mjetit rrugor dhe q numri identifikues n shasin e mjetit rrugor nuk sht i temperuar (stampuar, ngjitur m pas).
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Pllaka e Numrit Regjistrues (Targa) 1. 2. 3. Njra apo t dyja pllakat (targat) mungojn, jan montuar n mnyr jo t sigurt ose nuk jan qartsisht t dukshme Numrat ose shkronjat mungojn apo jan t palexueshme Numrat, shkronjat ose sfondi nuk jan me ngjyrn e duhur Numri i Shasis 4. 5. sht i ndryshm me at te paraqitur n dokumentacion Numri identifikues i mjetit rrugor (numri i shasis) sht i ndryshkur, jo qartsisht i dukshem apo i stampuar (ngjitur) x x S K x x x
108
Artikulli Nr. 9 GAZRAT SHKARKUES - DIESEL Mnyra e Kontrollit:

Testi mats i gazrave t shkarkimit nuk duhet aplikuar pr mjetet rrugore t regjistruara para 1 Janarit t vitit 1980. 1. 2. Testi i shkarkimit t gazrave nuk duhet inicuar pa br kontrollin paraprak si parashikohet m posht. sht me rndsi themelore q motori t jet n temperaturn normale t operimit prpara se kryhet testi i shkarkimit t gazrave. Kontrollort duhet t sigurohen q motort nuk jan ngrohur duke i ln n gjndje t "pangacmuar" apo duke i mbajtur gazin (akseleratorin) n gjysm. Motort duhet t ngrohen me ngarje normale. Motort q lihen n gjndje neutro pr fardo mase kohe do t tregojn nj nivel t lart opaciteti t gazrave t shkarkimit gjat testit. Gjat kryerjes s ktij testi, gazi, komanda e gazit nuk duhet t jet e lvizshme (e paqndrueshme). Pasi motori t ket arritur temperaturn normale t funksionimit, rriteni shpejtsin e tij (xhirot) ngadal deri n 2,500 r.p.m. ose deri n gjysmn e limitit t xhirove t rekomanduara nga konstruktori (edhe nqs ky limit sht m i vogl) dhe mbajeni motorin n kt shpejtesi pr 20 sekonda n mnyr q t pastroni sistemin shkarkues. Nqs motori emeton zhurma t pazakonta testi duhet ndrprer. Ngrijeni ngadal shpejtsin e motorit deri n maksimumin e xhirove dhe vini re nse kontrolluesi i gazit operon brenda limitit t xhirove t rekomanduara nga konstruktori pr mjetin rrugor. Nqs jo testi duhet ndrprer. Mos e mbani motorin n maksimum pr asnj periudh kohe. Lidheni matsin e gazrave t shkarkimit diezel me mjetin rrugor duke ndjekur udhzimet e prodhuesit t matsit t gazrave t shkarkimit. Shtypni pedalin e gazit me forc nga gjndje e lir deri n gjndjen e drgimit t sasis maksimale t karburantit duke ndjekur udhzimet (komandat) e prodhuesit t matsit t gazrave t shkarkimit. Matsi i gazrave t shkarkimit sht programur q t injoroj matjen e par. Veprimet prsriten dhe nqs matjen tregojn se treguesit jan m pak se 60% e limitit t pranuar, testi ka mbaruar dhe sht i sukseshm. Nqs treguesit nuk jan m pak se 60% e limitit t pranuar, veprimet prsriten. Nqs rezulton se mesatarja e testit t ri dhe atij t mparshm sht brenda limitit t pranuar, testi ka mbaruar dhe sht i sukseshm. Nqs mesatarja nuk sht brnda limitit, testi prsritet (maksimumi tre her t tjera). Pr kto mjete rrugore vlersimi i emetimit t gazrave nga sistemi shkarkues duhet br duke i ngar n zonn e testimit ose n linjn e kontrollit. Pr asnj arsye xhirot e motorit nuk duhen ngritur m shum sesa krkohet pr tà ngar mjetin rrugor normalisht prgjat testeve t ndryshme.
3. 4.
Mjetet rrugore t regjistruara m apo pas 1 Janarit t vitit 1980 1.
2.
Mjetet rrugore t regjistruara prpara 1 Janarit t vitit 1980 3.
109
NISJA
Kerkesat:
Akselerim ne gjendje te lire Marshi ne neutral Paisja e lidhur me tubin e marmites
Rrite gazin ne 2500rpm +/- 200 mbaje aty per 5 sek
Zhurme ?
PO
Rrite gazin ngadale deri ne max mbaje aty per max. 1 sek
Xhirot maksimale u
JO
PO
T=80 grd C
mbaje 2500 rpm
PO Pershpejtimi i 1-re per SHFYRJE TE FORTE
JO Pushim 10 sek
Pershpejtimi i 1=te
vlera=< 60% e limitit
PO Pershpejtimi i 2-te
JO
Pushim 10 sek
JO
mesatarja e dy matjeve=<limitin
JO
pershpejtim tjeter/ pushim
?? 5 tentativa perfshi 1 dhe 2.
PO
110
Arsyet pr Dshtim:
Mjetet rrugore t regjistruara m apo pas 1 Janar 1980 Nr. deri 1 Korrik 2008 Treguesit mesatar t matjeve t gazrave t shkarkimit t motorit jan m t larta se 2.5 m-1 n rastet e motorve diezel me aspirim normal dhe 3.0 m-1 n rastet e motorve diezel turbo (t mbiushqyer) Mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Korrik 2008 2. Treguesit mesatar t matjeve t gazrave t shkarkimit t motorit jan m t larta se 1.5 m-1 Gazrat e Shkarkimit (Mjetet rrugore t regjistruara para 1 Janar 2008 3. Mbetjet q dalin nga sistemi shkarkues kan ngjyr t zez (bloz) apo m t errt x x S K
1.
Nr. Sistemi i Kontollit t Shkarkimit (mbetjeve) 4. Rrjedh, nuk sht i plot apo sht instaluar n mnyr jo t plot ose jo t sakt Shpejtsia e motorit n gjndje t lir "t pangacmuar" Shpejtsia e motorit n gjndje t lir nuk sht korrekte (krahasuar me shpejtsin q prcakton konstruktori, me nj toleranc +/- 200 rpm) x
5.
111
Artikulli Nr. 10 SISTEMI SHKARKIMIT BENZIN

Vetm pr mjetet rrugore t regjistruara prpara 1 Janar 1980
Mnyra e Kontrollit:
1. Kontrollo vizualisht n rastet e motorve katr kohsh me sistem ndezjeje me plasje (shkndij), (benzin apo gaz) q sistemi i kontrollit t shkarkimit sht komplet dhe sht instaluar n mnyr korrekte, nuk ka rrjedhje. Pasi motori t ket arritur temperaturn normale t funksionimit lidhni matsin CO / HC sipas udhzimeve t prodhuesit. Rriteni shpejtsin e motorit deri afrsisht 2,500 rpm dhe mbajeni pr 20 sekonda. Lejoni motorin t kthehet n gjndje t lir dhe lexuesin e shkarkimit t stabilizohet. Shnoni vlerat e monoksidit t karbonit dhe hidrokarbonin e gazrave shkarkues n gjendje t lir (minimo). Pr mjetet rrugore t regjistruara pas Janar 1994, rriteni shpejtsin e motorit deri afrsisht 2,500 rpm apo tek nj shpejtsi tjetr e specifikuar nga konstruktori dhe mbajeni pr 30 sekonda. Shnoni vlerat e HC, CO dhe vlerat Lambda. Nqs vlerat e mbetjeve n sistemin shkarkues nuk jan brnda limiteve t specifikuara athere me temperaturn e motorit n gjndje normale pune rriteni shpejtsin deri n afrsisht 2,500 rpm apo tek nj shpejtsi tjetr e specifikuar nga konstruktori dhe mbajeni 3 minuta. Shnoni vlerat HC, CO dhe vlerat Lambda. Lejoni motorin t kthehet n gjndje t lir dhe lexuesin e shkarkimit t stabilizohet. Shnoni vlern e monoksidit t karbonit n gazrat shkarkues n gjndje t lir (minimo). N rastet kur mjeti rrugor sht i pajisur me sistem shkarkues dyfish, gazrat duhen matur n t dy sistemet.
Regjistrimet para Janarit t vitit 1994 2.
Rregjistrimet pas vitit 1994 3.
4.
Shnime:
1. 2. Kur kontrollohet sistemi i gazrave shkarkues mjeti rrugor duhet vn n kushtet e prcaktuara nga rekomandimet e konstruktorit. N rastet kur mund t prcaktohet se rekomandimet e konstruktorit n lidhje me nivelin e emetimit t mbetjeve nga sistemi shkarkues jan m t larta se ato t listura n "arsyet pr dshtim" athere t dhnat e ofruara nga konstruktori duhet t shrbejn si kriter pr t prcaktuar nse mjeti rrugor e kalon testin apo jo. Pr mjetet rrugore t cilat funksionojn me LPG matjet pr hidrokarbonin duhet t ndahen me faktorin ekuivalent (PEF) propan / heksan i cili shnohet nga pajisja testuese e nivelit t hidrokarbonit. Kur mjetet rrugore kan sistem shkarkimi dyfish merret paraysh mesatarja e rezultateve t dy sistemeve. Testi i HC nuk sht i nevojshm pr mjetet rrugore q funksionojn me CNG. Ky test nuk duhet t kryhet kur: drita e alarmit e nivelit t vajit rri e ndezur gjat kohs q motori sht duke punuar; 112
3.
4. 5. 6.
7.
niveli i vajit sht m posht apo me lart se rekomandimi i konstruktorit. Motort dykohsh; Motort Wankel (rotativ).
Fillimi i Testit te Benzines Mjete pas dates 1/1/1994
Ky test nuk aplikohet pr:
Kontrollo qe drita e treguesit te presionit te vajit te jete fikur
Lidh sensorin e RPM
Vendos sonden Sheno temperaturen e motorrit* T min = 40 grd C FILLO

Koha: ndermjet 20 dhe 180 sekonda
nqs nuk ke instrument tregues te temperatures atehere perdor treguesin brenda ne panelin e mjetit
Pas rreth. 90120 sek gjendja e motorrit duhet te jete sipas rekomandimeve te prodhuesit
vazhdo testin
Koha: max 30
JO Test me xhiro min Masni temp dhe sigurohuni qe te jete sipas rekomandimeve te prodhuesit * NGEL REZULTATET E PERGJITHSHME PO KALON NGEL dhe MBARON KALON dhe MBARO Nje temp me vlere mbi 110 grd C nuk eshte e pranueshme Nqs nuk kemi tregues Temp (vaj ose uje) , shtypni butonin <F10>
113
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Sistemi Shkarkues i Motorit 1. Ka rrjedhje Sistemi i Kontrollit t Emetimit 2. Sistemi i kontollit t emetimit ka rrjedhje, sht i pa plot apo nuk sht instaluar n mnyr korrekte Shpejtsia n gjndje t lir (minimo) 3. Dukshm mbi nivelin e rekomanduar nga konstruktori Emetimi i monoksidit t karbonit 4. Pr mjetet rrugore t regjistruara prpara 1 Tetor 1986, prmbajtja e monoksidit t karbonit sht m shum se 4.5 % n gjndje t lir (minimo) Pr mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Tetor 1986 dhe deri m 31 Dhjetor 1993, prmbajtja e monoksidit t karbonit sht m shum se 3.5 % n gjndje t lir (minimo) Pr mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Janar 1994, prmbajtja e monoksidit t karbonit sht m shum se 0.5 % n gjndje t lir (minimo) Pr mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Janar 1994, prmbajtja e monoksidit t karbonit n 2,500 rpm apo n shpejtsin e rekomanduar nga konstruktori sht m shum se 0.3 % Pr mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Korrik 2002, prmbajtja e monoksidit t karbonit n gjndje t lir (minimo) sht m shum se 0.3 % Pr mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Korrik 2002, prmbajtja e monoksidit t karbonit n 2,500 rpm apo n shpejtsin e rekomanduar nga konstruktori sht m shum se 0.2 % Hidrokarboni (H.C.) 10. Pr mjetet rrugore t regjistruara prpara 1 Tetor 1986, prmbajtja e hidrokarbonit n minimo sht m shum se 1,000 PPM 11. Pr mjetet rrugore t regjistruara nga 1 Tetor 1986 deri m 31 Dhjetor 1993, prmbajtja e hidrokarbonit n minimo sht m shum se 750 PPM Manuali i Kontrollit t Mjeteve x x x x S K x
5.
6.
7.
8.
9.
114
12. Pr mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Janar 1994, prmbajtja e hidrokarbonit n 2,500 rpm apo n shpejtsin e rekomanduar nga konstruktori sht m shum se 200 PPM Lambda 13. Pr mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Janar 1994, vlera Lambda n shpejtsin 2,500 rpm ose n shpejtsin e rekomanduar nga konstruktori nuk sht 1+.03 ose sht brnda rekomandimeve t konstruktorit t mjetit rrugor Sistemi Shkarkues i Motorit 14. Tymrat n sistemin shkarkues t japin t kuptosh q motori harxhon shum vaj
115
Artikulli Nr. 11 GJNDJA E FENERVE Mnyra e Kontrollit:

1. Pasi t ndizni dritat n pozicionin maksimal (t gjata) dhe t shkurtra, kontrolloni q sejcili fener lshon drit t s njjts ngjyr (t bardh ose t verdh) me nj intensitet t till q t ndrioj mjaftueshm rrugn prpara mjetit rrugor. Kontrollo gjndjen dhe ngjyrn e xhamit t fenerit dhe reflektorve. Kontrollo veprimet dhe sigurin e fenerit, elsin ndrrues (drita t shkurtra / te gjata) dhe dritn sinjalizuese t funksionimit t dritave t gjata.
2. 3.
Shnime:
Fenert duhet t ken dy ose katr llamba, ose nj llamb n rastet e mjeteve rrugore elektike t cilat nuk mund t kalojn shpejtsin 30 km/or.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. Dritat kryesore (t gjata ose t shkurtra) Dritat e shkurtra nuk funksionojn n t njjtn koh Dritat e gjata nuk funksionojn n t njjtn koh Nuk funksionojn Xhami, Bulbi (syri, qndra e fenerit) dhe Materiali Reflektues 4. 5. 6. Intensiteti dukshm i dobt Xhami i dmtuar (plasur) ose mungon Materiali reflektues i dmtuar / ngjyrosur Fenert 7. 8. Mungojn Montuar n mnyr t pa sigurt elsi i kalimit t dritave (t shkurtra / t gjata) 9. 10. Montuar n mnyr t pa sigurt ose mungon Difektoz Dritat e shkurtra 11. Drita e fenerve shkurtohet nga e majta Ngjyra Manuali i Kontrollit t Mjeteve 116 x x x x x x x x S x x x K
12.
T gjitha llambat, jo t bardha ose t verdha Drita sinjalizuese e funksionimit t dritave t gjata
13.
Nuk funksionon
117
Artikulli Nr.12 FOKUSI I FENERVE Mnyra e Kontrollit:

Drejtoni rregulluesin e rrezes s drits s fenerve prpara sejcilit fener me radh dhe n kohn q fenert emetojn dritat e gjata apo t shkurtra (sipas rastit) prcaktoni nivelin (shkallzues) % me intensitetin m t lart t rrezes s drits n lidhje me planin n t cilin qndron mjeti rrugor.
Shnime:
1. Presioni i gomave duhet t kontrollohet dhe t korrektohet nqs sht e nevojshme prpara se t kontrollohet fokusi i fenerve. Mjeti rrugor dhe rregulluesi i rrezes (drits) duhet t vendosen n zonn e veant q shrben pr kontrollin e drejtimit t fenerve brenda mjediseve t QKT. Nj rregullues i spektrit t fenerve duhet t jet pjes e pajisjeve baz. Tek mjetet rrugore t cilat jan t pajisura me suspensione hidropneumatike motori duhet t jet i ndezur dhe n gjndje t lir (minimo) gjat testit.
2. 3.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Fenert - Kontrolli i dritave t shkurtra 1. Pr fenert qndra e t cilve nuk sht m shum se 850 mm mbi nivelin e siprfaqes vija prerse horizontale nuk bie midis 0.5 % dhe 3 % t vijs horizontale Pr fenert qndra e t cilve sht m shum se 850 mm mbi nivelin e siprfaqes vija prerse horizontale nuk bie midis 1.25 % dhe 3,75 % t vijs horizontale Kryqzimi (prerja) 15 horizontal dhe vija prerse horizontale nuk qndron midis 0 % dhe 2% t vijs vertikale S x K
2.
3.
118
Artikulli Nr. 13 DRITAT E MJERGULLS / GJENDJA E LLAMBAVE / NDIHMSE Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Kontrollo q sejcila nga llambat ndihmse (shtes) sht instaluar n mnyr t sigurt dhe korrekte n mjetin rrugor. Kontrollo q mekanizmi els (ndrrues) funksionon n mnyr korrekte dhe n rastet kur llambat ndihmse jan vendosur n fenerin kryesor (ndizen bashk me dritat e gjata) ato fiken kur fenert kalohen n pozicionin "drita t shkurtra".
Shnime:
Kur konstatohet se llambat ndihmse jan jo funksionale, kjo nuk duhet konsideruar arsye pr dshtimin e testit.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. Dritat e Mjergulls Jan pozicionur n mnyr jo korrekte Jan montuar n mnyr t pa sigurt elsi (ndrrues) sht difektoz Jo e bardh ose e verdh Dritat ndihmse (Dritat e pozicionit, largsis) 5. 6. 7. 8. Jan pozicionur n mnyr jo korrekte elsi (ndrrues) sht difektoz Jo e bardh ose e verdh Llambat ndihmse t vendosura n fenerin kryesor (ndizen bashk me dritat e gjata) nuk fiken kur fenert kalohen n pozicionin "drita t shkurtra" x x x x S K x x x x
119
Artikulli Nr. 14 FOKUSI I DRITAVE T MJERGULLS / NDIHMSE Mnyra e Kontrollit:

Drejtoni rregulluesin e rrezes s drits s fenerve prpara sejcils llamb me radh dhe prcaktoni drejtimin e intensitetit m t lart t rrezes n lidhje me planin n t cilin qndron mjeti rrugor.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Drita e Mjergulls 1. Ekstremi m i lart i rrezes sht 2 % mbi vijn horizontale Dritat Ndihmse (dytsore, t pozicionit) 2. 3. 4. Qndra e lshimit t rrezes nuk qndron midis 0 % dhe 2 % t vijs vertikale Pika q emeton dritn (n qndr) nuk qndron posht 0 % t vijs horizontale Pika q emeton dritn (n qndr) nuk qndron midis 0 % dhe 2 % t vijs vertikale x x x S K x
120
Artikulli Nr. 15 REFLEKTORT Menyra e Kontrollit:

Reflektort e Pasm (t detyrueshm n do mjet rrugor) 1. 2. Kontrollo q t dy reflektort jan vendosur n mnyr simetrike n pjesn e pasme t mjetit rrugor. Kontrollo q sejcili reflektor sht vendosur n mnyr t sigurt, sht i plote dhe operon n mnyr t prshtatshme dhe efektive. Reflektort ansor nqs ka duhet t jen n ngjyr qelibar.
Reflektort ansor (nqs ka). 3.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Reflektort e Pasm Mungon njri apo t dy ose jan jo efektiv Nuk jan me ngjyr t kuqe Jan t dmtuar rnd Nuk kan t njjtn madhsi dhe pamje Jan montuar n mnyr t pa sigurt Nuk jan instaluar n mnyr simetrike Reflektort ansor (nqs ka) 7. Nuk kan ngjyr qelibar x S K x x x x x x
121
Artikulli Nr. 16 LNGU I FRENAVE (alkooli) Mnyra e Kontrollit:

Kontrolloni rezervuarin (depozitn) e lngut t frenave, kontrolloni nivelin e lengut, rrjedhjet dhe gjndjen e lngut (alkoolit).
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Rezervuari 1. 2. 3. 4. M posht se e kapacitetit apo m posht se niveli minimum prcaktuar nga konstruktori Ka rrjedhje ose mungon tapa (kapaku) Lngu sht dukshm i pa pastr ose i kontaminuar (prmban element t tjer) Montimi jo i knaqshm S x x x x K
122
Artikulli Nr. 17 SISTEMI ELEKTRIK / MBSHTJELLJET IZOLUESE Mnyra e Kontrollit:

1. 2. 3. 4. Kontrollo baterin pr sigurin dhe rrjedhje. Kontrollo t gjitha kabllot, lidhjet elektrike t dukshme dhe prbrsit e tyre pr sigurin dhe pozicionimin. Kontrollo helikn rripin / alternuesin / dinamon transmetuese. Kontrollo kabllot pr gjndjen e mbshtjelljes izoluese (vetm kontroll me sy).
Mbshtjelljet Izoluese
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Kuadri (kontrolli i ndezjes) 1. 2. 3. elsi i ndezjes mungon elsi nuk realizon fikjen elsi nuk mund t hiqet Telat, Kabllot dhe Lidhjet 4. 5. a. b. c. d. Telat mund t ndrhyjn n kontollin e drejtuesit mbi mjetin Rrezik zjarri prfshir rreziqe t lidhura me: Tela elektike t shkputura ose t pa sigurta Mbshtjellja (izoluese) e telave elektike sht e dmtuar Pajisje shtes t cilat jan montuar prmes elsit t ndezjes Prdorim i telave t pa prshtatshm si psh tela t pajisjeve shtpiake, zilesh etj Bateria 6. 7. 8. Montimi sht br n mnyr jo t knaqshme Rrezik pr qark t shkurtr Rrjedhje Mbshtjelljet Izoluese 9. Kabllot nuk jan t izoulara x x x x x x x x x x x S x x x K
10. T pasigurta ose veshja izoluese sht e dmtuar
123
Gjeneratori ose Alternatori 11. Lirshm ose montim jo i knaqshm 12. Nuk ngarkon / karikon Dritat Sinjalizuese (alarmi) dhe / ose Ampermetri ose Voltmetri 13. Nuk funksionojn Rripi i eliks 14. Lirshm, shum i konsumuar ose ka rrezik t kputet x x x x
124
Artikulli Nr. 18 SISTEMI SHKARKUES / ZHURMA Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Shqyrto gjndjen e tubit t shkarkimit dhe silenciatorit pr sigurin, rrjedhjet dhe zhurmat e teprta. Vlerso efektivitetin e silenciatorit n uljen, pr aq sa sht e arsyeshme e zhurmave t shkaktuara nga shkarkimet nga motori.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Tubi i Shkarkimit 1. Montuar keq ose ka mundsi t bjer Silenciatori 2. 3. 4. Mungon ose nuk funksionon, nivel i lart zhurme Montuar keq ose ka mundsi t bjer Rrjedhje t mdha Montimi i sistemit shkarkues 5. Mundsi zjarri e shkaktuar nga rrjedhjet ose komponent t prishur x x x x S K x
125
Artikulli Nr. 19 XHOKO E RROTS S PAR Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Kontrollo rrotat q kryejn kthimin pr mos vendosje n nj linj mes tyre si psh konsumim jo i njtrajtshm. Kontrollo kalibrimin e rrots s par nqs dyshohet q nuk sht n rregull.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Kalibrimi i rrots s par 1. Jo n prputhje me specifikimet e konstruktorit (m shum se 16 mm diferenc) S K x
126
Artikulli Nr. 20 XHOKO E RROTS S PASME Mnyra e Kontrollit:

Rrotullo ngadal rrotn e par (krahu majt / djatht) mbi pllakn kontrolluese t rrshqitjes (xhokos) ansore pa lvizur timonin dhe pa aplikuar frenat dhe mbaj shnim treguesit.
Shnime:
Nqs treguesit jan m shum se +/- 18m/km, tregoni kujdes t veant kur t kontrolloni suspensionet e pasme - Artikulli 53
127
Artikulli Nr. 21 PERFORMANCA E SUSPENSIONEVE T AKSIT T PAR Mnyra e Kontrollit:

Drejtoje mjetin rrugor tek matsi i performancs s suspensioneve dhe vepro sipas udhzimeve t konstruktorit.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Performanca e Suspensioneve t Prparme 1. Ka m shum se 30 % shbalancim mes krahut t majt dhe krahut t djatht t suspensioneve S K x
128
Artikulli Nr. 22 PERFORMANCA E SUSPENSIONEVE T AKSIT T PASM Mnyra e Kontrollit:

Drejtoje mjetin rrugor tek matsi i performancs s suspensioneve dhe vepro sipas udhzimeve t konstruktorit.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Performanca e Suspensioneve t Pasm 1. Ka m shum se 30 % shbalancim mes krahut t majt dhe krahut t djatht t suspensioneve S K x
129
Artikulli Nr. 23 KONTROLLI I PERFORMANCS S FRENAVE Mnyra e Kontrollit:

Bankoprova e Frenave Nse mjeti rrugor sht e nj lloji t cilat mund t testohen n bankoprovn e frenave prova t vazhdoj si m posht: 1. 2. Vendoseni mjetin rrugor n mnyr q rrotat e do aksi t vendosen n bankoprovn e frenave. Pasi bankoprova e frenave t filloj t rrotulloj sejciln rrot me radh, aplikoni frenat ngadal derisa rrota shkon n pikn e rrshqitjes n lidhje me rulat ose derisa forca e disponueshme e frenave sht aplikuar e gjitha apo arrihet forca frenuese e nevojshme (varet se cila nga kto dukuri shfaqet e para). Mbani shnim forcn frenuese t treguar pr sejciln rrot dhe llogarisni shumn totale t forcs frenuese t disponueshme. Llogarisni efiencn frenuese n prqindje n lidhje me peshn bruto t mjetit rrugor. N rastet e gjysmrimorkiove llogarisni efiencn frenuese si total t peshs s akseve (sipas konstruktorit). Sigurohu q asnj person nuk sht pran bankoprovs s frenave kur kjo e fundit sht n funksion apo pran boshtit transmetues kur ky sht n lvizje. Nuk duhet t prpiqeni t kalibroni frenat apo t thani gomat gjat testit t frenave.
3.
Shnime:
1 Mjetet rrugore do t testohen me peshn q kan n momentin q paraqiten pr kontroll, nqs niveli i duhur i prformancs s frenave nuk arrihet, mjeti rrugor duhet t kthehet e t vij pr rikontroll me nj pesh afrisht 75 % t peshs bruto. N rastet kur mjeti rrugor ka nj valvol mekanike t sensorit t peshs, krahu mekanik mund t fiksohet n poziconin "krejtsisht i hapur". Kontrollort duhet t sigurohen q krahu i valvols do t lshohet para se ta lvizin mjetin rrugor apo rimorkion. N rastet e sistemeve t suspensioneve me ajer shih shnimin 6. N disa EBS aksi i prparm mund t kontrollohet nga valvola e sensorit t peshs e vendosur n aksin e pasm. N disa sisteme kjo valvol mund t anashkalohet duke fikur motorin. Para se t fikni motorin sigurohuni q sistemi i frenimit ka presion t plot ajeri. Pasi t realizohet kjo, testi mund t vazhdoj me motor t fikur. Kur rrotat e nj mjeti rrugor rrshqasin nga rulat e bankoprovs s frenave ose bllokohen gjat testit pa u arritur niveli i krkuar i performancs s frenave, nuk mund t merret nj vendim as pr kalim t testit as pr dshtim t tij. Kontrollori duhet t vazhdoj testin derisa efienca e krkuar t arrihet ose me presionin e ajerit n maksimum dhe me forcn frenuese maksimale t aplikuar kjo efienc nuk mund t arrihet. Vetm pasi t kryhen kto veprime mund t merret nj vendim pr testin. Gomat duhet t jen fryr n presionin e duhur dhe leva e marsheve duhet t jet n pozicionin "neutro". N rastet e kombinimit t mjeteve rrugore sejcila njsi e kombinimit do t konsiderohet n mnyr t veant. 130
2.
3.
4. 5.
6.
Mund t hasen vshtirsi n arritjen e performancs s krkuar t frenave pr disa mjete rrugore me tre akse trheqse dhe me suspensione me ajer shtohen n bankoprovn e frenave. Kto vshtiresi lindin kur valvula e sensorit t peshs operohet nga jastkt e ajerit t suspensioneve. Rekomandohet q mjetet rrugore / rimorkiot e ktij tipi t vin pr kontroll t ngarkuara me apo afr peshs maksimale bruto. Duhet theksuar se kur kto mjete rrugore testohen n kushte t tilla athere nuk sht e nevojshme t ndrhyhet me valvolen e sensorit t peshs. Kur nuk sht praktike t testohet mjeti rrugor me ngarkes athere valvula mund t anashkalohet duke ndjekur udhzimet e konstruktorit. Ky operacion duhet kryer nga inspektori i autorizuar kur mjeti rrugor vjen n QKT dhe duhet t rikthehet n gjndjen e mparshme kur mjeti rrugor t largohet nga ambjentet e QKT. Gjat kryerjes s ktij operacioni presioni n valvoln e sensorit t peshs nuk duhet t jet kurr m shum sesa vlera q tregohet n pllakn e valvols pr mjetin rrugor me pesh t plot. N asnj rrethan mjetin rrugor nuk duhet t drejtohet n rruge me valvoln e sensorit t peshs t anashkaluar. Konstruktor t ndryshm mund t rekomandojn mnyra t tjera pr t anashkaluar valvoln dhe kto mund t prdoren.
7.
Prdorimi i bankoprovs s frenave mund t mos jet i prshtatshm n nj mjet rrugor me t katr rrotat aktive, q vihet n lvizje nga nj sistem transmesioni me rrip, ose q kan sistem ndihms frenash q funksionon vetm kur mjeti rrugor sht n lvizje. Kshillohet t siguroheni q gomat e mjetit rrugor nuk jan t dmtuara dhe nuk kan gur t ngecur n prerjet prpara se t kryeni testin e frenave n bankoprovn e frenave. Mjetet rrugore me kambio automatike nuk duhet kurr t testohen n rulat e bankoprovs s frenave me selektorin e marsheve n poziconin "P" parkim.
8.
9.
10. N disa raste efienca e krkuar e frenave mund t arrihet ose kalohet pa patur nevoj t aplikohet e gjith forca frenuese por kontrollori e di q nj performanc m e lart sht e arritshme n raste t tilla. N kto raste megjithse mjeti rrugor e ka kaluar testin kontrollori duhet t kshilloj drejtuesin q sistemi i frenimit ka nevoj t kalibrohet / riparohet. 11. Pr mjetet rrugore me sistem prforcues / ndihms frenimi motori duhet t jet n pun (minimo) gjat testit. 12. N disa raste mund t jet e nevojshme t bllokohen rrotat e nj mjeti rrugor gjat testit t frenave. 13. Disa tipe bankoprovash jan t pajisura me instrumenta pr t kontrolluar deformimin e disqeve / tamburve frenuese. Kjo gj nuk sht pjes e testit dhe komandat e bankoprovs q sugjerojn kt duhen injoruar. Nj mjet rrugor duhet t mos e kaloj testin vetm kur disqet / tamburt frenuese jan shum t deformuara sa q ndikojn n performancn e sistemit frenues n rrug. 14. Duke patur parasysh koefientin e frkimit t gomave, nuk sht e nevojshme q gjat testit t synohet pr maksimumin e mundshm t efiencs frenuese, gjat testit nuk duhen krkuar performanca m t larta se 60 % e forcs frenuese n raport me peshn bruto t mjetit rrugor t specifikuar nga konstruktori. Manuali i Kontrollit t Mjeteve 131
15. Duhet t kihet kujdes dhe t sigurohemi q gomat nuk kan balt, gur, vaj apo uj dhe se rulat e bankoprovs s frenave jan n gjndje t mir pun n mnyr q t mos kemi rrshqitje t parakoshme t rrotave gjat testit. 16. Kur frenat difektoze riparohen dhe raporti i kontrollit sht shnuar "kalon me frenat e riparuara" duhet shtuar nj shnim n raportin e kontrollit i cili t prmbaj t dhnat mbi performancn e frenave para dhe pasi t jet br riparimi. Testi i Decelerometrit Nqs mjeti rrugor sht i tipit q nuk mund t testohet n bankoprovn e frenave athere duhet ti nnshtrohet testit t decelerometrit si m posht: 1. 2. Mjeti rrugor duhet t jet i ngarkuar, vendosni decelerometrin prpara mjetit rrugor dhe duke ndjekur udhzimit e prodhuesit vendoseni n pozicionin zero. Ngiteni mjetin rrugor me nj shpejtsi rreth 30 km/or. Shtypni frenat fort dhe mbani shnim treguesit e decelerometrit.
Arsyet pr Dshtim:
Mjetet rrugore me sistem shtyts mekanik, me vende te ulura deri n 14 pasagjer apo 2 ton (n rastet kur nuk Nr. sht mjet transporti pasagjersh) N rastet kur forca frenuese sht m pak se 43 % e peshs bruto t mjetit rrugor dhe mbi pedalin e frenave nuk sht ushtruar m shum se 45 kg presion Mjetet rrugore me sistem shtyts mekanik, me vende t ulura m shum se 14 pasagjer N rastet kur forca frenuese sht m pak se 50 % e peshs bruto t mjetit rrugor dhe mbi pedalin e frenave nuk sht ushtruar m shum se 68 kg presion Mjete rrugore t tjera me sistem shtyts mekanik N rastet kur forca frenuese sht m pak se 45 % e peshs bruto t mjetit rrugor dhe mbi pedalin e frenave nuk sht ushtruar m shum se 68 kg presion Gjysmrimorkiot N rastet kur forca frenuese sht m pak se 45 % e peshs bruto t mjetit rrugor dhe mbi pedalin e frenave nuk sht ushtruar m shum se 68 kg presion Sistemi i Frenimit (fuqia frenuese) 1. 2. Kur forca frenuese e mjetit rrugor sht m pak se 50 % e peshs me t ciln testohet mjeti rrugor Frenat nuk mund t operohen (shtypen) n mnyr progresive x x 132
5.
6.
7.
8.
3. 4.
Frenat demostrojn vones jo normale (pedali n kthim) kur lshohen Forca frenuese n t paktn nj nga rrotat sht m pak se 25 kgf
x x
133
Artikulli Nr. 24 SISTEMI FRENUES (disbalanca) Mnyra e Kontrollit:

1. Normalisht ky test dhe testimi i sistemit frenues n prgjithsi duhet t kryhen n t njjtn koh dhe t njjtat masa paraprake duhen marre (shih "Mnyra e Kontrollit" dhe "Shnime" pr testimin e Sistemit Frenues). Testi i frenave n bankoprovn e frenave Vendoseni mjetin rrugor n pajisjen testuese t frenave (me rula) dhe pasi kjo e fundit t filloj t rrotulloj rrotat n sejcilin aks, shtypni pedalin e frenave (aplikoni forc frenuese) me ngadal dhe mbani shnim treguesit e forcs frenuese pr sejciln rrot. 3. Testi n Rrug (nqs kryhet) Nqs kryhet nj test n rrug, kjo duhet br n nj rrug pa trafik dhe me nj shpejtsi 30 km/or. Vini re nse mjeti rrugor shkon n njrn an n momentin q aplikohet forca frenuese dhe nse n momentin q kjo forc aplikohet ka shnja t dukshme q disqet / tamburt e frenave jan t deformuara.
2.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Rrotat n t njjtin Aks 1. Ka m shum se 30 % diferenc n forcn frenuese (dmth forca frenuese n njrn an nuk duhet t jet m pak se 70 % e forcs frenuese t ans tjetr) Rrota Individuale 2. Forca frenuese luhatet me m shum se 30 % Testi n Rrug (nqs kryhet) 3. 4. Mjeti rrugor trheq / shkon dukshm nga njri krah Deformimi i disqeve / tamburve sht i prceptueshm x x x S x K
Shnim :
Shbalancimi nuk duhet t merret n konsiderat kur forca frenuese K/M (krahu i majt) K/D (krahu i djatht) sht 40 kgf ose m pak.
134
Artikulli Nr. 25 PERFORMANCA E FRENAVE T PARKIMIT / STACIONARE Mnyra e Kontrollit:

Kontrolli n bankoprovn e frenave 1. Zakonisht ky kontroll kryhet pasi testohen frenat dhe aplikohen t njjtat masa paraprake (shih Mnyra e Kontrollit dhe Shnime pr performancn e frenave). Duhet t sigurohemi q sistemi i frenave stacionare (t parkimit) do t testohet n prputhje me udhezimet e prodhuesit t mjetit rrugor. Vendosni mjetin rrugor n bankoprovn e frenave dhe xhironi sejciln rrot me radh, aplikoni frenat e parkimit ngadal derisa sejcila rrot sht n pikn e rrshqitjes n lidhje me rrulat, ose derisa t jet arritur forc frenuese e mjaftueshme, kjo varet nga cila prej ktyre dukurive arrihet e para. Shnoni forcn frenuese q tregohet per sejciln rrot dhe llogarisni totalin e disponueshm. Llogarisni efiencn frenuese n prqindje me peshn e mjetit rrugor. N rastet e gjysmrimorkiove llogarisni efiencn frenuese si prqindje e totalit t peshs s akseve sipas konstruktorit.
Shnim:
1. Nqs frenat e parkimit jan t tipit me transmesion t gjitha rrotat e frenuara nga ky sistem n t njjtin aks duhet t xhirohen n rulat e bankoprovs s frenave n t njjtn koh. Duhet patur parasysh se nqs nj sistem frenimi me transmesion sht n pun me kapacitet t plot dhe rrotat megjthat xhirrojn athere vlerat q merren nga leximi i parametrave t bankoprovs jan maksimumi i forcs frenuese q mund tì atribuohet ktij sistemi. N rastet kur m shum se nj aks frenohet nga nj sistem me transmesion athere performanca sistemit frenues duhet llogaritur vetm nga nj aks dhe jo nga dy. Sistemet e frenimit me sust n rimorkiot dhe gjysmrimorkiot jan te pranueshme si sisteme frenimi parkimi n vend t sistemeve me lev (manuale) pr sa koh q respektojn kriteret dhe arrijn efiencn e krkuar.
2.
Testi i Decelerometrit Nqs mjeti rrugor sht i nj lloji q nuk mund t testohet n bankoprovn e frenave duhet ti nnshtrohet testit t decelerometrit si m posht: 1. Mjeti rrugor duhet t jet i ngarkuar, vendosni decelerometrin prpara mjetit rrugor dhe duke ndjekur udhzimit e prodhuesit vendoseni n pozicionin zero. 2. Ngiteni mjetin rrugor me nj shpejtsi rreth 30 km/or. Aplikoni frenat e parkimit dhe mbani shnim treguesit e decelerometrit.
Shnim:
1. Testi i decelerometrit pr performancn e frenave t parkimit nuk aplikohet pr rimorkiot ose gjysmrimorkiot.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Performanca e Frenave 3. M pak se 16 % e peshs bruto e mjetit rrugor / rimorkios ose e totalit t peshs s aksit(eve) n rastet e gjysmrimorkiove S x K
135
Artikulli Nr. 26 DISBALANCIMI N FRENAT E PARKIMIT Mnyra e Kontrollit:

1. Zakonisht ky test kryhet n mnyr konkurenciale me testin e frenat dhe aplikohen t njjtat masa paraprake (ky test nuk prfshin testimin e sistemeve t parkimit t tipit me transmesion). Vendosni mjetin rrugor n bankoprovn e frenave dhe xhironi sejciln rrot me radh, aplikoni frenat e parkimit dhe shnoni forcn frenuese t shnuar pr sejciln rrot. Nqs sht e nevojshme t kryhet nj test n rrug athere kjo duhet br n nj rrug pa trafik dhe me shpejtsi rreth 30 km/or.
Testi n Rrug 3.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Rrotat n t njjtin Aks 1. Ka m shum se 50 % diferenc n forc frenuese midis rrotave Testi Rrugor (decelerometri) 2. Trheq dukshm nga njri krah kur aplikohen frenat x S x K
Shnim:
Diferenca prej 50 % n forcn frenuese sht prezente gjat gjith spektrit t frenimit.
136
Artikulli Nr. 27 DRITAT E FRENAVE Mnyra e Kontrollit:

Ndizni kuadrin e mjetit rrugor dhe dritat e pasme, shtypni frenat dhe kontrolloni dritat e ndalimit pr vizibilitet (dukshmrin, ngjyrn, intensitetin dhe sigurin.
Shnime:
Drita e ndalimit shtes (prve atyre t vendosura nga konstruktori i mjetit rrugor) nuk jan objekt i ktij testi.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Dritat e Frenave 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Mungojne ose nuk jane qartesisht te dukshme Nuk funksionojne Nuk shkelqejne (ndricojne) me shume se dritat e pasme Nuk jane me ngjyre te kuqe Nuk kane te njejtat permasa dhe intesitet Jane montuar ne menyre te pasigurte Lentet (xhamat) mungojne ose jane te thyer S x x x x x x x K
137
Artikulli Nr. 28 PEDALI I FRENAVE Mnyra e Kontrollit:

Shih Shnimin m posht: 1. 2. 3. 4. 5. Kontrollo shtresat kundr rrshqitje n pllakn e pedalit t frenave. Kontrollo gjndjen e pedalit. Kontrollo si sht fiksuar pllaka e pedalit dhe si sht fiksuar pedali me mekanizmin (levn) q v n veprim frenat. Lvize pedalin nga njra an n tjetrn dhe ekzamino gjndjen e mekanizmit mbajts t pedalit. Shtype / Lshoje pedalin dhe kontrollo nse bn kontak me pjes t mjetit rrugor.
Shnime:
1. 2. Prpara se t bni inspektimin bllokoni rrotat. Pedalet e frenave nuk duhet t pranohen nse nuk kan veshje gome, nqs kan qn projektuar pr t pasur nj t till.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Kontrolli i Pedaleve Pllaka / Goma (veshja prej gome) 1. Mungon, shum e lirshme ose e konsumuar deri n pikn q metali i pllaks sht i dukshm Montimi i Pedalit t Frenave 2. Jo i sigurt, shum i konsumuar ose ngrn deri n pikn q pedali lviz nga njra an n tjetrn Lvizja (korsa) e Pedalit t Frenave 3. 4. Lvizja e pedalit t frenave pengohet Hapsir e pamjaftueshme mes pjess s pasme t pedalit dhe dyshemes s kabins x x x S x K
138
Artikulli Nr. 29 FUNKSIONIMI I FRENAVE Mnyra e Kontrollit:

1. Pr sistemet e frenimit q prdorin ajer ose vakum, lexo treguesit e depozits dhe pastaj shtypni pedalin deri n fund dhe mbajeni kshtu nn nj presion t vazhdueshm. Lexo treguesit e depozits ndrkoh q veprimi i msiprm kryhet me motorrin t fikur. Pr sistemet hidraulike, shtypni pedalin deri n fund dhe mbajeni kshtu nn presion t vazhdueshm. Vini re nse pedali ka tendencn t "zbutet". Pr sistemet hidraulike, shtypni pedalin deri n fund dhe vini re nse ka tendecn t zbutet. N disa mjete rrugore me motorr me benzin veprimi i frenave ndihmohet me vakum nga motorri. Vini re nse ky sistem funksionon si duhet duke shtypur pjesrisht pedalin, ndizni motorrin dhe vreni nse pedali ka tendencn t "bjer". Nqs mjeti rrugor sht i pajisur me sistem kundr bllokimit t frenave (ABS) vini re funksionimin e llambs sinjalizuese (shih Shnimin 2). Nqs mjeti rrugor sht i pajisur me sistem frenimi elektronik EBS vini re funksionimin e llambs sinjalizuese. Nqs mjeti rrugor sht i pajisur me sistem frenimi ABS / EBS vreni n pajisjen testuese nse drita ndjek sekuencn e duhur pr mjetin rrugor n fjal.
2. 3. 4.
5. 6. 7.
Shnime:
1. Nqs mjeti rrugor sht i pajisur me frena me ajer ose vakum por nuk ka tregues t depozits, ky kontroll nuk mund t kryhet. N t tilla raste duhet kontrolluar pr rrjedhje nga posht mjetit rrugor. Proedura e kontrollit mund t varioj n varsi t sistemit t instaluar. N do rast duhet t konsultohemi me manualin e prdorimit t lshuar nga konstruktori.
2.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Veprimi (vnia n veprim) e frenave 1. 2. N sistemet hidraulike pedali ka tendencn t "bjer", ose ndihet q sht i "ngurt" kur lshohet (nuk kthehet si duhet) Kur shtypet pedali i frenave dhe mbahet shtypur treguesit e depozits s ajrit apo vakumit kan tendencn t bien N sistemet e ndihmuara me vakum nga motorri, pasi lshohet pedali i frenave dhe ndizet motorri nuk ndihet (vihet re) zbutje e pedalit t frenave Ne mjetet rrugore me dy apo tre akse, frenat nuk funksionojn n t gjitha rrotat S x x K
3. 4.
139
5. 6. 7.
N mjetet rrugore me katr apo m shum akse, frenat nuk funksionojn n t paktn tre t katrtat e rrotave Drita e alarmit e sistemit ABS nuk ndjek sekuencn korrekte t funksionimit Drita e alarmit e sistemit EBS nuk ndjek sekuencn korrekte t funksionimit
x x x
140
Artikulli Nr. 30 LEVA E FRENAVE T DORES Mekanike Mnyra e Kontrollit:

Shih Shnimet m posht: 1. 2. Kontrollo gjndjen e levs dhe pozicionin e saj. Me levn n pozicionin " ulur": a b c 3. Vini re lvizjen ansore t levs n folen e saj duke e lvizur levn nga njra an n tjetrn; Kontrolloni gjndjen e rrots s dhmbzuar dhe t mekanizmit shtrngues; Kontrolloni nivelin e siguris.
Aplikoni frenat ngadal dhe kontrolloni pr funksionim efektiv t rrots s dhmbzuar dhe t mekanizmit shtrngues duke dgjuar pr "klike" t rregullta dhe t qarta n kohn kur mekanizmi shtrngues lviz mbi dhmbt e rrots s dhmbzuar. Kur frenat aplikohen deri n fund: a b Godite pjesn e siprme t levs nga t dy ant dhe kontrollo nse rri n pozicionin "lart"; Kontrollo q leva nuk ka shkuar deri n fund t korss s mundshme dhe q nuk "prek" objekte t afrta.
4.
Shnime:
1. 2. Prpara se t bni kto kontrolle, blloko rrotat. N disa raste nuk sht e mundur t kontrollohen t gjitha kto pjes nga brenda mjetit rrugor por vetm t merren t dhna mbi gjendjen e tyre. Nqs dyshohet pr nj difekt q nuk mund t kontrollohet nga brenda mjetit rrugor kontrolli duhet t vazhdoj nga nj pozicion posht mjetit rrugor. Ky kontroll duhet t kryhet pr t gjitha mjetet rrugore dhe rimorkiot e pajisura me leva mekanike t kontrollit t frenave t dors.
3.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Leva / Montimi i Levs 1. 2. Mungon, thyer, shum e konsumuar, e pasigurt ose montim jo i knaqshm Korsa sht m e madhe se duhet ose lvizja e levs pengohet (nga objekte t tjera) Rrota e Dhmbezuar dhe Mekanizmi Shtrngues (kur sht instaluar) 3. Mungon, i pasigurt, i dmtuar ose me ngecje x S x x K
141
Artikulli Nr. 31 XHOKO E TIMONIT Mnyra e Kontrollit:

1. Me rrotat n vij t drejt, lvizni timonin majtas dhe djathtas pr t vn re se sa lviz timoni para se t lvizin rrotat. (Nqs mjeti rrugor ka sistem drejtimi hidraulik athere motorri duhet t jet i ndezur gjat testimit). Mundohu t ngresh timonin n linj me kolonn e tij dhe vrej ndonj xhoko n timon ose n kolon. Shtyje dhe trhiqe drejt vehtes timonin dhe vrej nse ka ndonj lvizje t kolons ose ndonj problem me sigurin e montimit. Kontrollo bashkimet universale / gominat fleksibl pr konsumim, sigurin dhe prishje. Kontrollo kyin e timonit po qe i vn (shiko artikullin 15 pr arsyet e dshtimit) Kontrollo pranin e pajisjeve t siguris dhe t mbylljes.
2. 3. 4. 5. 6.
Shnime:
1. Kur nj mekanizm drejtimi sht i pajisur me gomina fleksibl kujdes duhet br n dallimin mes xhokos pr arsye konsumimi dhe xhokos q i sht lejuar nga mnyra e konstruktimit. Disa mjete rrugore kan gomina fleksibl n ekstemet e kolons s drejtimit dhe n t tilla raste xhoko m e madhe se mesatarja sht e lejueshme.
2.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Kutia e drejtimit 1. Levizje boshe e tepert (20) 20 n rrota 15" (381 mm) Diametri i rrots = 67 mm n timon 20 n rrota 18" (457 mm) Diametri i rrots = 80 mm n timon 20 n rrota 21" (533 mm) Diametri i rrots = 67 mm n timon 20 n rrota 24" (610 mm) Diametri i rrots = 67 mm n timon Rafti dhe Flett 2. Lvizje boshe e teprt (5) 5 n rrota 15" (381 mm) Diametri i rrots = 17 mm n timon 5 n rrota 18" (457 mm) Diametri i rrots = 20 mm n timon 5 n rrota 21" (533 mm) Diametri i rrots = 23 mm n timon 5 n rrota 21" (610 mm) Diametri i rrots = 27 mm n timon x x x x x S x x x x x K
142
Timoni / Kolona / Aksi 3. 4. 5. 7. 8. 9. Lvizje boshe e teprt, e pasigurt, e thyer Gomina / koka / kapse montimi t pa vna, t konsumuara, t dmtuara ose t pasigurta Kunji ndars n kolonn teleskopike sht thyer T lirshme ose t montuara keq Plasaritur apo prkulur / prthyer Timoni sht i lirshm, rrezet e timonit, pjesa qndrore, pjesa rrethore apo pajisjet mbajtse jan t thyera ose mungojn Bashkimet universale 6. T dmtuara, t konsumuara, t pasigurta, t prkeqsuara Pajisjet mbajtse dhe ato t siguris Pajisjet mbajtse ose t siguris mungojn ose jan t 10. pasigurta x x x x x x x x
143
Artikulli Nr. 32 RRIPAT E SIGURIS Mnyra e Kontrollit:

Ky kontroll aplikohet pr autobusat. 1. Pr mjetet rrugore t regjistruar m ose pas dats 1 Qershor 1971, kontrollo q nj rrip sigurimi diagonal dhe prehri sht i montuar pr shoferin dhe pasagjerin prpara. Pr mjetet rrugore t regjistruar m ose pas dats 1 Janar 1992, kontrollo q t gjitha vendet me drejtim para, prapa ose anash jan t pajisura me rripa sigurimi diagonal dhe prehri. Trhiq rripat me rradh duke kontrolluar q ato jan t fiksuara mir tek struktura e mjetit rrugor. Kontrollo rripat e sigurimit duke shikuar pr prerje ose dmtime. N rastet kur ato jan vetpaloss trhiqeni deri n fund gjat kontrollit. Me ndenjsen bosh provoni ta lidhni rripin t tokza ku fiksohet dhe shikoni nse tokza funksionon, pastaj trhiqeni shpejt dhe shihni nse rripi bllokohet si duhet. Lirojeni tokzn dhe shikoni nse rripi vetpaloset shpejt. Kontrollo gjendjen e lidhjeve dhe prshtatjes n do rrip pr prdredhje ose thyerje. Si t jet e mundur kontrolloni pikat e montimit t rripave pa i montuar pr sigurin e tyre. Pr gjndjen e dyshemes ku ato jan t fiksuara kontrolli mund t bhet m mir nga posht mjetit rrugor.
2.
3. 4. 5.
6. 7.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Rripat e Sigurimit 1. Pr mjetet rrugore t regjistruar m ose pas dats 1 Qershor 1971 nj rrip prehri diagonal nuk sht montuar pr shoferin dhe pasagjerin prpara Pr mjetet rrugore t regjistruar m ose pas 1 Janarit 1992 Nj rrip prehri diagonal nuk sht i montuar pr t gjitha vendet e pasagjerve me drejtim para Nj rrip prehri diagonal nuk sht i montuar pr t gjitha vendet e pasagjerve me drejtim anash ose mbrapa Rripat e holluar shum apo t prere Rripat nuk funksionojn si duhet (psh tokzat e dmtuara, t lirshm ose me vidat fiksuese t pavena, mekanizmi paloss ose ai bllokues nuk fuksionojn si duhet) Vendi i montimit t rripave t sigurimit S x K
2. a. b. 3. 4.
x x x x x
144
5. 6.
Nse ndonj struktur e mjetit rrugor sht e dmtuar pr rreth 30 cm afr piks ku sht i montuar rripi i sigurimit Montimi jo i knaqshm (si psh vidat shtrnguese jo t prshtatshme)
x x
145
Artikulli Nr. 33 NDENJSET Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Kontrollo t gjitha ndenjset dhe montimin e tyre pr sigurin dhe gjndjen. Kontrollo ndonj lvizje t tpert n lidhje me trupin e mjetit rrugor si dhe pamjen dhe gjndjen e mbshtetses dhe t jastkut.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. Ndenjsja e shoferit Lirshm n shina ose jo t fiksuara mir T thyera ose t dmtuara n struktur Mekanizmi rregullues nuk funksionon si duhet Veshja e ndenjses sht konsumuar aq shum ose dmtuar sa q ndikon n komoditetin e drejtuesit ose mbushja e brendshme del jasht strukturs kufizuese t ndenjses S x x x x K
146
Artikulli Nr. 34 PASQYRAT PR PAMJET MBRAPA Mnyra e Kontrollit:

1. Kontrollo gjndjen e pasqyrs s vn n mjetin rrugor si pajisje standarte pr t par nse pjesa reflektuese nuk sht e dmtuar ose e thyer q t pengoj pamjen e shoferit. Kontrollo sigurin dhe gjndjen e mbajtses s pasqyrs. Kontrollo numrin dhe pozicionin e sejcils pasqyr q i mundson drejtuesit t mjetit rrugor t shoh mbrapa.
2. 3.
Shnime:
Ky kontroll duhet t kryhet vetm pr dy pasqyrat e pasme t detyrueshme.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Pasqyra pr pamje mbrapa, t brendshme dhe t jashtme 1. 2. 3. 4. Mungojn Siprfaqja reflektuese e dmtuar ose e thyer q demton pamjen e shoferit Koka ose montimi lirshm Pasqyra e pa lvizshme Ambulanca, mjete rrugore pr transport mallrash, mjete rrugore pr transport pasagjersh me m shum se 8 vnde (prjashtuar drejtuesin e mjetit) q nuk jan t pajisura me te paktn dy pasqyra Ambulanca, mjete rrugore pr transport mallrash, mjete rrugore pr transport pasagjersh me m shum se 8 vnde (prjashtuar drejtuesin e mjetit) q nuk jan t pajisura me pasqyr t jashtme n krahun e djatht Pasqyra sht vendosur n pozicion t paprshtashm ose nuk jep nj pamje t mjaftueshme t pjess mbrapa sht vendosur n mnyr t till q mund t shkaktoj plagosje gjat nj aksidenti x x S x x K
5.
6. 7. 8.
x x
147
Artikulli Nr. 35 XHAMAT / DRITARET Mnyra e Kontrollit:

1. 2. 3. 4. Kontrollo gjndjen dhe sigurin e xhamit t prparm dhe t gjith xhamave ansore dhe t pasm. Kontrollo q xhami i prparm t ket t shkruar diku (safety glass) xham sigurie. Kontrollo q ka nj pamje t mjaftueshme nga vendi i shoferit dhe pamja nuk pengohet nga ndonj objekt ose ngjitse. Kontrollo q pr mjetet rrugore t prodhuara pas dats 1 Janar 1986 xhami i prparm sht i prodhuar me xham sigurie t laminuar, t koduar dhe sipas standarteve. Kur xhamat e mjetit rrugor nuk jan t prodhuar me (safety glass) xham sigurie athere pronari i mjetit rrugor duhet t ket nj ertifikat q provon se ky xham nqs thyhet nuk thrmohet n copa q mund shkaktojn prerje t rnda. Kontrollo q mekanizmi i dritares s shoferit funksionon.
5.
6.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Xhami i prparm 1. 2. 3. 4. Xhami i prparm nuk sht i shnuar E (safety glass) Nuk sht i shnuar n mjetet rrugore t regjistruara m ose pas dats 1 Janar 1986 dhe i koduar Objektet ose ngjitset kan penguar pamjen e shoferit E dmtuar prtej limiteve t pranueshme Xhamat ansor dhe t prapme 5. Jo t shnuar si (safety glass) xham sigurie (nqs sht e regjistruar pas 1 korrikut 1964) Xhami i prparm, dritaret 6. 7. T pa sigurt Mekanizmi haps i dritares s shoferit nuk operon Dritaret pa prbrje xhami 8. 9. T bra me materiale q po t thyhen mund t thrmohen dhe t shkaktojn prerje t rnda Dritaret anash/ prapa t dmtuara sa pamja shoferit pengohet x x x x x S K x x x x
148
Artikulli Nr. 36 DYERT / KYET / SISTEMET KUNDR VJEDHJES Mnyra e Kontrollit:

Kontollo gjndjen e prgjithshme t ders s drejtuesit mjetit dhe pasagjerve: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Hapni do der dhe kontrolloni sigurin e kyeve . Mbyllni dern dhe pa prdorur dorezat vreni nse kyi primar dhe dytsor e mban dern t mbyllur. Duke hapur dhe mbyllur dern vrej nse mbajtset e ders jan t fort (shih artikullin 35 per "arsyet pr dshtim"). Nqs mjeti rrugor ka dyer rrshqitse kontrollo mekanizmin e shinave dhe rulave. Kontrollo q bllokuesi i timonit nuk ndrhyn n mekanizmin e drejtimit kur kuadri i mjetit rrugor sht i hapur. Vini n pun dyert elektrike dhe kontrolloni nse pajisjet e siguris funksionojn.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 11. 12. 13. Dyert Nj der mungon E pasigurt, nuk funksionon, dera nuk mund t hapet ose mbyllet normalisht ose hapet vetvetiu Kyet, menteshat ose kapset t pasigurta Menteshat, kapset mungojn, jan t lirshme ose nuk funksionojn Suportet, gominat (shiritat rrethues) jan difektoz Kyet jan t konsumuara Dyert e rrshqitshme dhe elektrike 4. 5. 6. Shinat, rrulat ose mekanizmi lvizs jan aq difektoz sa dera nuk hapet ose mbyllet si duhet Dera mungon Pajisjet e siguris nuk punojn ose jan difektoz Pajisjet Kundr Vjedhjes 10. Dyert nuk mund t mbyllen me nj els apo me mjete t tjera q operohen nga nj els apo kombinim kyi (bllokues) q e ndalon lvizjen e mjetit rrugor (psh elsi i kuadrit) Kyi i timonit (aty ku sht i montuar nga konstruktori) Manuali i Kontrollit t Mjeteve 149 x x x x S x x x x x x K
7. 8.
Konsumim i teprt / bllokim i kyit / elsi i kyit t timonit Bllokuesi i timonit nuk funksionon Bllokuesi i timonit mungon
x x x
150
Artikulli Nr. 37 PRSHTATJET PR DREJTUESIN ME AFTSI T KUFIZUARA Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo q t gjitha prshtatjet pr Drejtuesit me Aftsi t Kufizuara jan t sigurta, operojn pa probleme dhe pengesa dhe nuk jan t konsumuara.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Prshtatjet pr Drejtuesit me Aftsi t Kufizuara 1. 2. T konsumuara, t pasigurta, nuk lvizin lirshm dhe me difekt Mekanizmi mbshtets / lehtsues ose elektrik difektoz S K x x
151
Artikulli Nr. 38 GANXHAT RIMORKUESE / BASHKIMI / IFTIMI / RROTA E PEST Mnyra e Kontrollit:
1. Kontrollo kokn / nofulln / kllapn dhe fiksuesin e mjetit rrugor. Vrej gjndjen e ktyre elementeve dhe sigurohu q ato nuk jan t tejkonsumuara, shtrembruara / deformuara dhe / ose frakturuara / thyera. Kontrollo gemin / sfern ose kunjin / gominat pr konsumim duke prdorur mats aty ku sht e nevojshme. Kontrollo trupin e iftuesit pr konsumim, shtrembrim apo thyerje / plasaritje. Kontrollo elementin e kryqzuar tek i cili jan fiksuar pajisjet iftuese dhe trego kujdes t veant n kontrollin e pjess s brendshme / poshtme t ktyre elementeve, kontrollo pr gjndjen e siguris dhe pr thyerje / plasaritje. Kontrollo pajisjet iftuese jan fiksuar n mnyr t sigurt tek / me mjetin rrugor. Kontrollo q pajisjet kyse dhe t siguris jan t instaluara dhe funksionojn si duhet. Kontrollo elementt me prbrje gome pr vjetrim (psh konsum / plasaritje, fryrje etj). Rrota e Pest Kontrollo sigurin e fiksimit t rrots s pest tek shasia Kontrollo nofulln e rrots s pest iftuese pr konsumim Kontrollo pllakn / pjatn e rrots s pest iftuese pr konsumim dhe plasaritje Kontrollo pajisjet kyse / fiksuese t sigurise s rrots s pest iftuese Kontrollo ganxhat / kllapat artikuluese t pajisjeve t rrots s pest pr plasaritje dhe dmtime Lro nofullat / ganxhat duke lshuar dorezn n pozicion "kretsisht hapur". Kontrollo mekanizmin iftues duke prdorur nj kunj iftues t pa dmtuar. Pasi t kesh bllokuar kunjin iftues n pozicion, mat sasin e konsumimit t makanizmit duke e lvizur kunjin para dhe mbrapa Kontrollo mekanizmin rregullues rrshqits) pr konsumim dhe sigurin (psh mekanizmim S x x x x x K
2. 3. 4.
5. 6. 7. Nr. 1. 2.
3. 4. 5.
6. 7.
Autobusat Artikular (Firzamonik) 1. 2. Hap t dyja mbulesat e kontrollit. Kontrollo strukturat iftuese pr plasaritje dhe / ose dmtim. 152
3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Kontrollo gominat / kunjat e strukturave iftuese pr vjetrsin, konsumim dhe sigurin. Kontrollo kunjat hidraulike pr konsumim dhe sigurin. Kontrollo kunjin lidhs dhe tubat pr rrjedhje dhe vjetrim. Me ndihmn e nj kolegu ngite autobusin para dhe prapa dhe vrej lvizje t mundshme t sistemit iftues. Kontrollo tubat e ajerit pr rrjedhje, vjetrim dhe / ose sigurin. Kontrollo sensort ose kllapat e sensorve pr sigurin. N raste kur sht montuar m shum se nj kunj bashkues ata duhet te kontrollohen t gjith. Kontrollo elementt funksional pr konsumim dhe sigurin. Vrej nse pajisjet e siguris jan n pozicionin e duhur. Normalisht duhet t merren masa sigurie paraprake kur ekzaminohen kunjat kryesor bashkues n gjysmrimorkiot (dmth prdorni suporte pr t mbshtetur kmbt ulse prpara se kontrolli t filloj). Limiti i konsumimit 3 mm aplikohet tek syri, ganxh, sfer ose kunj 50 mm (tipik). Pr dimensione t tjera t sy, ganxh, sfer ose kunj konsumimi m shum se 1/20 t trashsis fillestare e metalit do t konsiderohet si arsye pr dshtim.
iftimi Automatik 1. 2. 3.
4.
Shnime:
1. Nqs nj rimorkio ose gjysmrimorkio sht iftuar me nj mjet rrugor n kohn e kontrollit shkpusni linjn siguruese kundr shkputjes dhe krkojini drejtuesit t lviz mjetin rrugor iftues para dhe mbrapa. Vreni pr lvizje t tprt midis mjetit rrugor iftues dhe rimorkios apo gjysmrimorkios. Krkojini drejtuesit t shkpus mjetin rrugor nga rimorkioja ose gjysmrimorkioja n mnyr q t kontrolloni m nga afr sistemin iftues. Pasi t bni kontrollin krkojini drejtuesit q ti bashkoj prsri. Kur nj rimorkio apo gjysmrimorkio prezantohet pr kontroll i kombinuar (iftuar me nj mjet rrugor) nj difekt n mjetin rrugor iftues nuk sht arsye q testin mos ta kaloj as rimorkio apo gjysmrimorkio. Ky kontroll aplikohet vetm mbi ato mjete rrugore q jan t pajisura me sistem bashkimi / iftimi. Duhet treguar kujdes q t sigurohemi q nj nyje lidhse automatike n nj mjet rrugor iftues prputhet me nj "sy" bashkues n nj rimorkio shoqruese (n rastet kur pr kontroll vjen nj mjet rrugor i kombinuar) dhe se jan marr masat e duhura pr t siguruar nivelin e lkundjeve t bashkimit lidhse / sy.
2.
3. 4.
Rimorkio / Gjysmrimorkio Boshti bashkues (me ganxh) 1. Kontrollo boshtin bashkues (me ganxh) dhe vrej gjndjen e tij si dhe q nuk sht i shtrmbruar dhe / ose frakturuar.
153
2. 3. 4.
Kontrollo bashkimin e boshtit bashkues (me ganxh) pr konsumim dhe sigurin. Kontrollo "syrin" e boshtit bashkues (me ganxh) dhe gominat pr konsumim dhe disponueshmrin e artikulacioneve vertikale. Vrej q pajisjet e siguris jan n vend / pozicion dhe funksionojn n mnyr korrekte. Pastro zonn e pllaks frkuese prreth kunjit kryesor bashkues me nj rreze prej 400 mm nga qndra e kunjit. Kontrollo pllakn frkuese pr plasaritje. Kontrollo kunjin kryesor bashkues pr sigurin, dmtime, plasaritje apo konsumim t madh duke prdorur nj mats. Vendos nj teh t drejt prreth pllaks frkuese dhe kontrollo pr shtrmbrime t mundshme. Kontrollo lidhjen e pllaks s goms me rimorkion. Nqs sht e mundur kontrollo lidhjen e kunjit kryesor bashkues me shasin / pllakn frkuese (prmes s ars n dyshemes), kontrollo q "krpudha" (pjesa e siprme) e kunjit kryesor bashkues sht fiksuar n mnyr t sigurt me strukturn bashkuese / pllakn frkuese t rimorkios.
Bashkimi / iftimi i Rrots s Pest 1.
2. 3. 4.
Arsyet pr Dshtim:
Mjeti rrugor trheqs / iftues (boshti bashkues me ganxh, nofulla, syri, ganxha, kunji, sfera, rrota e pest iftuese) Lirshm ose mungojn dadot shtrnguese ose pajisjet fiksuese / siguruese Pajisjet bllokuese dhe fiksim jo i sigurt Plasaritje / fraktura n pjest kryesore t boshtit bashkues ose t sistemit iftues Konsumim shum i madh Sy, ganxh, nofull, kunj ose sfer e deformuar M shum se 3 mm konsumim n sy, ganxh ose sfer (shih shnimin 2) Nj pajisje sigurie (si psh drit alarmi) nuk punon Bashkimet e rrots s pest jan montuar n mnyr t pasigurt, dadot jan t lirshme Plasaritje apo grryerje t shumta n pllakn frkuese Nofull shum e konsumuar n sistemin iftues t rrots pest S K
Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
x x x x x x x x x x
8. 9. 10.
154
11. 12. 13. 14. 15.
do saldim jo korrekt q sht pjes e sistemit iftues Nj kllap / gomin artikuluese pjes e sistemit iftues t rrots s pest e cila sht shum e konsumuar M shum se 3 mm xhoko me kunjin kryesor bashkues n pozicion "bllokuar" Susta t konsumuara ose t thyera n sistemin iftues Bllokues gome t jet konsumuar Rimorkiot, Gjysmrimorkiot (boshtet bashkues, kunjat, sistemi iftues, pllaka frkuese)
x x x x x
16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27.
Shum t deformuar, t frakturuar ose boshti bashkues sht i dmtuar Lirshm ose mungojn dadot shtrnguese ose pajisjet fiksuese / siguruese Gominat e boshtit bashkues jan t konsumuara Pajisjet siguruese ose bllokuese mungojn ose nuk ofrojn sigurin e nevojshme M shum se 3 mm konsumim n sy, ganxh ose sfer (shih shnimin 2) M shum se 3 mm konsumim n kunjin kryesor bashkues (shih shnimin 2) Kunji kryesor bashkues sht i shtrmbruar, plasaritur ose i dmtuar do saldim jo korrekt q sht pjes e kunjit kryesor bashkues ose e pllaks frkuese Pllaka frkuese sht e shtrmbruar Plasaritje / arje n pllakn frkuese Saldime apo arje (nga konsumimi) n pllakn frkuese Pllaka frkuese apo kunji kryesor bashkues jan t pa sigurt Pllaka frkuese sht n nj gjndje t till saq kunji kryesor bashkues dhe elementt bashkues t pllaks frkuese jan shum t shtrmbruar ose prkulen nga pesha Pajisje t paprshtatshme pr artikulacionet vertikale
x x x x x x x x x x x x x x
28. 29.
155
30. 31.
Prbrs t sistemit automatik t iftimit jan t konsumuar ose difektoz Nj pajisje sigurie (si psh drit alarmi) nuk punon Mjetet rrugore t kombinuara / iftimet e autobusve artikular M shum se 6 mm xhoko e plot n sistemin iftues mes mjetit rrugor dhe rimorkios Plasaritje ose dmtime n strukturn iftuese Struktura gomina / kunjat, t vjetruar ose t konsumuar (shih shnimin 2) Kunjat t pasigurt ose t konsumuar (shih shnimin 2) Cilindri hidraulik ka rrjedhje Tubat hidraulik kan rrjedhje ose jan vjetruar shum (psh kan arje n tubat fleksibl) Konsumim n iftim m tepr se toleranca e lejuar nga konstruktori Tubat e ajerit rrjedhin ose jan t pa sigurt Sensort ose kllapat e sensorve t pa sigurta
x x
32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40.
x x x x x x x x x
156
Artikulli Nr. 39 TUBAT E LINJAVE T FRENIMIT Mnyra e Kontrollit:

Tubat e frenave 1. 2. 3. Kontrollo t gjith tubat n dukje, q t siguroheni se jan n gjndje pune, nuk kan dmtime t dukshme dhe nuk kan ndryshk. Kontrollo q tubat jan t fiksuar me fasheta ose me t tjera materiale dhe sigurohuni q tubat nuk mund t dmtohen nga pjest lvizse. Kontrollo t gjith tubat fleksibl duke u siguruar q jan n gjndje t mir dhe q nuk jan t prkulura dhe t kthyera n mnyr q mund t dmtohen nga pjest lvizse. Kontrollo nse ka ndonj rrjedhje n sistem duke shtypur pedalin e frenave gjat kontrollit (n rastet kur frenat jan me vakum ose presion motori duhet t jet i ndezur gjat testit). Kontrollo tubat fleksibl pr shnja dobsie nn presionin e frenave kur pedali shtypet deri n fund. Kontrollo tubat e frenave pr riparime t kryera ose pr pjes q nuk prshtaten. Mbani frenat t shtypura deri n fund dhe kontrolloni t gjith lidhjet pr rrjedhje. Kontrollo iftimet e tubave t frenave pr: a. b. c. d. Rrjedhje; Sigurin e montimin; Presionin e brndshm (n prputhje me udhzimet e konstruktorit), prdor mats presioni t kalibruar. Mundsin e iftimeve jo korrekte (psh pr shkak t mungess s ngjyrs.
4.
5. 6.
Lidhjet e Sistemit t Siguris Kundr Shkputjes 7. 8.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Tubat e frenave, tubat fleksibl, rubinetat (kontrolluesit) 1. 2. 3. T shtypur, t prkulur, te dmtuar ose t ndryshkur deri n at pik ku tubi sht gati jo funksional Montim jo i knaqshm / mundsi q t prishet Rrjedhje Lidhjet (prfshir tubat iftuese pr rimorkiot) 4. 5. T dmtuar, rrjedhin ose jan montuar n mnyr t pa knaqshme Riparime t pa prshtatshme ose instalime jo korrekte x x 157 S x x x K
6. 7.
Mundsi iftimi jo korrekte e tubave t frenave Valvulat iftuese nuk fiksohen kur lidhen te rimorkio ose matsi i presionit
x x
158
Artikulli Nr. 40 NJSIA FRENUESE E DO RROTE Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo do njsi frenash pr siguri, rrjedhje, grryerje ose dmtim. Duke shtypur frenat kontrolloni do njsi pr rrjedhje dhe ku sht e mundur pr operim. Kontrollo q t gjitha pjest si psh vidat, dadot jan t sigurt dhe t fiksuara mir. N rastet e frenave me susta kontrollo q leva kontrolluese e frenave sht n pozicionin "e ulur" dmth kontrollo q t ket ajer n sistemin frenues gjat testit.
Shnime:
Rrotat e mjetit rrugor duhet t jen t bllokuara dhe frenat e dors t lirshme gjat ktij testi.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Grupi i frenave hidraulike 1. 2. 3. Montimi i pa sigurt Ka rrjedhje Jo i sakt n operim ose i bllokuar Aktivizuesit 4. 5. 6. T dmtuar, shum t grryer, t pa sigurt ose rrjedhin Kors lvizje e teprt e cilindrit operues ose diafragms gj q tregon se kan nevoj t rregullohen / kalibrohen Aktivizuesit me prmasa t ndryshme jan vendosur n t njjtin aks x x x S x x x K
159
Artikulli Nr. 41 PJEST MEKANIKE T FRENAVE Menyra e Kontrollit:

Kontrollo prbrsit mekanik t frenave t cilat mund t shihen pa i montuar. Trego vmendje sidomos pr: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Leva dhe segmente / kallama shum t "ngrna"; Kabllo shume t holluara / ngrna; Segmente, leva / mekanizma ose nyje shum t grryera; Konsumim n pjest fundore t segmenteve udhzuese ose kabllove; Konsumim ne "sy" e mekanizmit rikthyes; Konsumim i bashkuesve, bulonave, kunjave fikse dhe perna; Mungojn pajisjet bllokuese ose bashkuesit; Linjat e frenimit ose pllakat e frenave (ferrotat) jan shum t konsumuara; Fraktura n disqet ose tamburt e frenave;
10. do penges pr levizjen e lir n sistem; 11. do lvizje jo normale e levave udhzuese ose kabllove q tregon keq rregullim; 12. Siguria e shtress metalike mbrojtse ose e diskut (prfshir edhe frenat me transmesion); 13. Frenat jan keq kalibruar (hapsira mes tamburve dhe ferrotave sht m e madhe se duhet); 14. Konsumim n rregulluesin e ngadalsimit; 15. Mnga bllokuese n rregulluesin e ngadalsimit sht jasht pozicionit; 16. Konsumim i lart i gominave n rrjedhsit; 17. Frenat bllokohen; 18. Rripi i kompresorit mungon / sht i lirshm ose shum i konsumuar; 19. Pulexho e kompresorit mungon / sht e lirshme ose e plasaritur.
Shnime:
1. Ovaliteti i disqeve / tamburve duhet t konsiderohet arsye pr dshtim vetm kur ndikon mbi performancn e frenave gjate nj testi n rrug (dmth frenat vibrojn ose trheqin nga njra an, ose ovaliteti mund t ndihet gjat shtypjes / lvizjes s pedalit. N munges t indikatorve t konsumit ose t udhzimeve t konstruktorit n lidhje me linjn e frenimit ose ferrotat vlera prej 2.5 mm duhet t konsiderohet si trashsia minimale. N munges t nj ambjenti t prshtatshm pr kontrollin e ferrotave pika (8) m sipr nuk aplikohet.
2.
3.
160
4.
Pritsit e pluhurit nuk duhet t ngatrrohen sikur jan e njjta gj me shtresn mbrojtse metalike t frenave. Kur mungon nj prits pluhuri kjo nuk duhet konsideruar arsye pr dshtimin e testit. Gjat kryerjes s ktij testi rrotat duhet t bllokohen dhe frenat e dors t ulen. Bllokimi i frenave mund t vihet re kur kryejm testin e performancs s frenave ose kur aksi ngrihet pr t par gjndjen e kushinetave Rregulluesit e ngadalsimit mund t testohen duke prdorur nj els pr t rregulluar dadon rregulluese dhe vlera q merret duhet t krahasohet me udhzimet e konstruktorit.
5. 6. 7.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. Leva / Mekanizmat / Kabllot / Nyjet / Pernat Mungon, dmtuar, plasaritur, bllokuar, i zn ose konsumuar Qartsisht i konsumuar, grryer, bllokuar ose i instaluar n mnyr jo korrekte Kllapa, Bulonat Fiksues, Kunjat Ndars ose Pajisje t tjera Mbajtse 3. Mungojn, t lirshme ose t konsumuara Linja e frenimit 4. 5. 6. Linja e Frenimit sht e kontaminuar Kalibruar n mnyr jo korrekte Ferrotat ose disqet duhet t ndrrohen (shih shnimin 1) Tamburt / Disqet e Frenave dhe mbulesa metalike mbrojtse 7. Dukshm t dmtuara, t lirshme, ose t pa sigurta Mekanizmat Aktivizues 8. 9. 10. Dmtuar, t pa sigurt ose kan nevoj pr rregullim Operojn jasht qndre Rrezik bllokimi i frenave Lvizja e lir e Levave / Mekanizmave / Kabllove etj. 11. E kufizuar Rregulluesit e ngadalsimit x x x x x x x x x S x x K
161
12.
Mungojn, jan konsumuar, jo operativ, t pa sigurt ose dadoja rregulluese e iftit / momentit nuk sht n prputhje me specifikimet e konstruktorit Kompresori i Ajerit Rripi motorik mungon, shum i lirshm ose shum i konsumuar. Pulexha ngarse mungon / lirshm ose e plasaritur
13.
162
Artikulli Nr. 42 CILINDRI KRYESOR / SHRBYESI / VALVOLAT / LIDHJA Mnyra e Kontrollit:

Rezervuart (Ajer ose Vakum) 1. 2. 3. 4. 5. 6. Kontrollo rezervuart pr sigurin e montimit. Kontrollo q mbshtetset siguruese nuk kan plasaritje, fraktura dhe nuk jan shum t grryera si dhe nuk frkohen me rezervuart dhe instalime t tjera. Kontrollo q kapaciteti i rezervuarit nuk sht ulur shum si rezultat i mbetjeve. Kontrollo pr rrjedhje n sistem duke rritur presionin e ajerit apo nivelin e thithjes s vakumit. Kontrollo pr "ndotje" me vaj ose uj. N ato raste kur ka t instaluara valvula tharje automatike, kontrollo nse funksionojn. Kontrollo shrbyesit pr sigurin e montimit. N ato raste kur ka t instaluar nj udhzues / indikator, kontrollo nse tregon rregullim t sakt. Kontrollo t gjitha valvulat pr sigurin e montimit. Me frenat e shtypura, pastaj t leshuara kontrollo pr rrjedhje. Kontrollo nse ka rrjedhje t shumt vaji nga pedali i valvuls s shkarkimit t mbetjeve, valvula e shkarkimit t ngarkess, dhe / ose valvula komanduese. Kontrollo q valvulat e sensorit t peshs dhe ndarjes (propocionalizimit) t forcs s frenave nuk jan t dmtuara dhe / ose jo funksionale. Kontrollo q krahu operues sht i lir pr t lvizur dhe duket se funksionon normalisht. Kontrollo pr sigurin. Kontrollo pr rrjedhje. Kontrollo do sensor, valvul sistem kabllor pr munges sigurie dhe dmtim. N rastet e mjeteve rrugore me platform me ngarkes deri n 44 ton, kontrollo nse sht instaluar ABS.
Shrbyesi (t) (ajer ose vakum) 1. 2.
Valuvulat (ajer ose vakum) 1. 2. 3. 4.
Cilindri Kryesor dhe Rezervuart (Hidralike) 1. 2. 1.
ABS / EBS
Shnime:
Nuk eshte e pranueshme te hiqet nje sistem ABS i instaluar ne nje automjet, rimorkio apo gjysem-rimorkio.
163
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. Cilindri Kryesor / Shrbyesi Montim i pasigurt / paneli mbrthyes i thyer Rrjedh ose ka difekt Valvolat 5. 7. Montim jo i sigurt, ka rrjedhje ose difekt Rrjedhje / shkarkim i madh vaji Shrbyesi 8. 3. 4. Udhzuesi i rregullimit tregon se ka nevoj pr rregullim / kalibrim Nuk punon, i pasigurt ose me difekt I dmtuar, shum i grryer ose rrjedh Rezervuart e Ajerit / Vakumit 9. 10. 11. 12. Sasi e madhe uji / vaji n sistemin frenues Montim i pasigurt, i dmtuar ose rrjedh Shiritat fiksues shum t dmtuar ose shum t grryer Shiritat fiksues frkohen me rezervuarin dhe instalime t tjera Valvulat e sensorit t peshs dhe ndarjes (propocionalizimit) t forcs s frenave 6. T dmtuara, jo funksionale ose nuk funksionojn si duhet Element t ABS / EBS dhe sistemet kabllore 13. Mungojn elemente ose kabllo / tela jan t pa sigurta, t dmtuara ose nuk funksionojn Mjete rrugore me ngarkes t shnuar 44 ton 14. Nuk ka sistem kundr bllokimit t frenave t instaluar x x x x x x x x x x x x S x x K
164
Artikulli Nr. 43 NYJET E SISTEMIT T DREJTIMIT Mnyra e Kontrollit:

1. Rrotat duhet t ken kontakt me terrenin, rrotullo timonin nga kahu orar dhe anti orar prkundr rezistencs s rrugs, kontrollo mekanizmin drejtues nga pika ku sht fiksuar n shasi deri n pikn ku kraht drejtues jan t siguruar n pikat e tyre t fiksimit. Pr mjetet rrugore t pajisura me prforcues / lehtsues t sistemit t drejtimit mund t jet e nevojshme t vihet n pun motorri. Gjat inspektimit kontrollo pr: a. b. c. 2. konsumim t madh n pikat bashkuese; frakturim ose dmtim t prbrsve; prbrs t pasigurt.
Rrotat duhet t jen t ngritura nga toka (duke prdorur pikat kapse t rekomanduara nga konstruktori). a. Kontrollo pr kontakt t rrotave, gomave dhe prbrsve t lidhjeve t sistemit t drejtimit me ndonj pjes t mjetit rrugor duke e rrotulluar timonin n maksimumin e mundshm si dhe n t njjtn koh kontrollo pr shnja frkimi, q tregojn kontakt t mundshm. Gjat kohs q timoni rrotullohet kontrollo edhe boshtin e kolons s timonit dhe kutin / raftin e drejtimit pr ngurtsim ose konsumim ose dmtim t kushinetave e ingranazheve. Vrej nivelin e lvizjes midis rrezes s aksit dhe boshtit qndror t aksit ndrkoh q tundim sejciln rrot me rradhe. Si alternativ mund t prdoret nj mats / detektor i lvizjes / xhokos s rrots. Vrej lvizjen prpara t boshtit t aksit, ndrkoh q sejcila rrot ngrihet me nj ngrits / krik / lev t vendosur posht saj. Kontrollo do pjes t dukshme t boshtit t aksit pr gjndjen dhe sigurin. Aty ku sht e mundur kontrollo pajisjen kryesore mbajtse.
b.
c.
d. e. f. 3.
Pr sistemet e drejtimit t asistuara / ndihmuara plotsisht:
Kontrollo me an t ndjesis q jep timoni q asistenca e drejtimit po funksionon, duke i tundur rrotat (t cilat kan kontakt me terrenin) dhe motorri sht i ndezur. 4. Pr sistemet e drejtimit t asistuara me piston hidraulik: Rrotat duhet t ken kontakt me terrenin, motorri duhet t jet i ndezur dhe kutia e drejtimit duhet tundur / ngacmuar. a. Kontrollo pikat e ankorimit t pistonit (ram) dhe vrej nse sht fiksuar n mnyr t sigurt me strukturn ose element t tjer fiksues t mjetit rrugor. Kontrollo trupin e pistonit dhe tubat e ushqimit t lngut (gjat kohs q ushqehet me energji) dhe kontrollo pr rrjedhje lngjesh dhe / ose fraktura n trupin e pistonit.
b.
165
c.
Kontrollo bashkimin e shasis me udhzuesin fundor t pistonit aty ku futet n pjesn pritse t shasis pr shnja dobsimi, dmtimi, konsumim ose munges sigurie Kontrollo q njsia sht n prgjithsi n rregull dhe tubat e lngjeve jan t padmtuara dhe nuk frkohen me instalime t tjera te mjetit rrugor.
d.
Kontrollo q xhoko n nyjet sferike t pistonit nuk kalon tolerancn e lejuar / prcaktuar nga konstruktori. e. 5. Kontrollo nyjet e veshura pr dmtim, konsumim dhe siguri. Pr sistemet e drejtimit t asistuara t integruara.
Kontrollo me an t ndjesis q merr nga timoni nse asistenca e drejtimit po funksionon, kjo bhet duke lvizur timonin me motorrin ndezur dhe rrotat q kan kontakt me timonin. 6. Kontrollo t gjitha sistemet e drejtimit pr rrjedhje vaji.
Shnime:
1. 2. T gjitha rrotat kthyese duhet t kontrollohen, prfshir edhe rimorkiot kur kjo sht e aplikueshme. Nqs sistemi asistues i drejtimit sht opsional n tipin e mjetit rrugor q po testohet dhe mjeti rrugor q po testohet e ka t prfshir n pajisjet por sht aktivizuar n nj mnyr t till e cila nuk jep efekte negative mbi kontrollin manual t drejtimit athere kjo nuk duhet konsideruar si difekt. Saldimet n pjest e sistemit t drejtimit prve atyre t bra nga konstruktori nuk jan t pranueshme. N rastet kur ka xhoko si prshkruhet n pikn 4 (c) duhet prcaktuar nse kjo vjen si rezultat i konsumimit t nyjeve sferike apo si rezultat i konsumimit n veshjen q siguron nyjen sferike me boshtin e pistonit.
3. 4.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. Sistem Drejtimi i tipit Burm pa Fund dhe Pinjon Dmtuar ose i pasigurt Burm pa Fund dhe Pinjon / Gominat / Kushinetat 2. 3. 4. 5. Shlicat e konsumuara ose t dmtuara Gominat / kushinetat t konsumuara tej mase Xhoko e teprt e pinjonit Ngurtsim i dukshm Kutia e Drejtimit e Tipit Spiral 7. Shum e ngurt ose kushinetat t dmtuara ose t konsumuara x x x x x S x K
166
8. 9. 20.
Dmtuara ose t pa sigurta Xhoko aksiale ose radiale , sfera t konsumuara ose boshti i prthyer Konsumim i kufizuesve Kraht Trheqs / Nyjet Trheqse
x x x
10.
Montimi qartsisht i dmtuar ose lirshm Pjest fundore t nyjeve trheqse dhe pjest fundore t udhzuesve (brnda dhe jasht)
11. 21.
Shum t konsumuara (prtej limiteve maksimale t lejuara nga konstruktori) Montimi qartsisht i lirshm Grupi i timonit
x x
12. 30.
Xhoko aksiale ose radiale Montim jo i mir Krahu trheqs
x x
13.
Deformuar, ose montimi jo i sigurt Krahu Drejtues
38.
Lirshm, i prthyer, ose i plasaritur Kunji Kryesor Bllokues / Gominat / Kushinetat
14. 15.
Shum t konsumuara 5 mm xhoko n rrot 20", masat e tjera llogariten me kt raport Hapsir e madhe mes boshtit t aksit dhe rrezes s aksit Boshti i aksit
x x
16.
Dmtuar ose shtrmbruar Pajisje Mbajtse ose Kyse psh kunja ndars, Dado, Prina ose Saldime
17.
Mungojn, t pa sigurta, konsumuara ose t prishura Kutia e Drejtimit ose "Foleja" e Raftit
18.
Foleja sht e dmtuar ose e konsumuar
167
19. 37.
Bulonat fiksues mungojn ose jan t lirshm Pjes / prbrs t sistemit t drejtimit t riparuara me saldim (jo nga konstruktori) Pikat e fiksimit n kutin e drejtimit
x x
21.
Plasaritje ose grryerje rreth / afr pikave t fiksimit Funksioni i asistencs / ndihms n drejtim
22.
Ndihma n drejtim nuk sht e disponueshme n t gjith harkun e puns s timonit ose jo n t dy ekstremet e kthimit Mungon apo sht e shkputur n rastet kur kjo sht pajisje standart e vendosur nga konstruktori Tubat dhe linjat e lngjeve t sistemit t drejtimit
x x
23.
25. 26.
Tubat e lngjeve pengojn / kan kontakt me komponent t tjer Rrjedhje nga ana e rezervuarit apo nga ana e presionit Pistoni Hidraulik (Ram)
x x
31. 32. 33. 34. 35.
Rrjedhje e shumt vaji Struktura fiksuese / ankoruese sht e dmtuar, e pasigurt ose e konsumuar Gominat e montimit shum t konsumuara Pistoni ose trupi i shtrmbruar ose i dmtuar Vendosje jo n linj e bashkimit Pompa e Asistencs s Drejtimit
x x x x x
27.
E konsumuar, e zhurmshme, rrjedh ose fluksi sht difektoz Rrjedhje vaji (t tjera prve atyre t asistencs s drejtimit)
28.
Rrjedhje e madhe vaji nga kutia e drejtimit apo rafti Drejtimi (prfshir rrotat dhe gomat)
29.
Mbi bllokim apo nn bllokim ose kontakt / pengim i pjesve t tjera t mjetit rrugor Platforma rrotulluese n rimorkio / gjysmrimorkio
168
36.
do plasaritje, konsumim mbi normn, dmtim, apo pengim / kontakt
Shnim:
1. 2. Disa mjete rrugore jan t dizenjuara pr t patur xhoko t gominave montuese t raftit t drejtimit dhe kjo duhet patur n konsiderat. Konsumimi duhet konsideruar mbi normn e lejuar n platformn rrotulluese t nj rimorkio / gjysmrimorkio kur flanxha e siprme qndron mbi flanxhn e poshtme ose kur ka nj lvizje ansore (xhoko) prej m shum se 3 mm.
169
Artikulli Nr. 44 KABINA DHE KARROCERIA (trupi i mjetit rrugor) Mnyra e Kontrollit:
Kontrollo strukturn trupore pr ndryshk ose dmtime ose do t ngritur jo esenciale e cila mund t shkatoj plagosje. Kontrollo kabinn pr ndryshk ose dmtime dhe kontrollo montimin e kabins duke e tundur dhe shtyr kur sht e nevojshme. N kabinat lvizse kontrollo pajisjet ngritse dhe bllokuese pr sigurin. Kontrollo q tymrat / mbetjet nuk kan t ngjar t hyjn n mjetin rrugor psh shtresa mbrojtse e selektorit t marsheve sht e ar. Kontrollo nga t dy ant e mjetit rrugor q trupi i mjetit rrugor rri kuadrat (nuk sht i deformuar) mbi shasi. Kontrollo artikujt e mposhtm pr sigurin, mungesn e frakturave ose shtrmbrimeve, grryerje serioze t strukturs, konsumim mbi normn e lejuar, dmtim apo mungojn: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Fiksuesit (psh kllapat) q sigurojn trupin me elementt kryqzues t shasis; Fiksuesit (psh kllapat) elementt kryqzues ose gjatsor me shasin; Bullonat apo prinat siguruese pr fiksuesit e msiprm; Bravat e prthyeshme (doreza fiksuese) dhe pajisjet fiksuese (mbajtse) t trupit; Pjes t trupit t dizenjuara t mbajn apo lvizin pesh, prfshir dyshemen dhe kolonat kryesore; Element t kryqezuar dhe gjatsor; Menteshat, pajisjet kyse dhe mbajtse t pjess s shkputshme, panelt fundor dhe ato ngarkuese; Menteshat e trupit.
Kontrollo t gjith kraht dhe pajisjet e ngjashme pr t pare q jan n pozicion dhe q jan: 1. 2. 3. 4. T fiksuara n mnyr t sigurt; Jo shum t grryera; Jo me knde / ekstreme t mprehta dhe bulzime; Nuk frkohen me nj gom (prve pajisjeve speciale sprkatse psh "sensor t lvizjes").
Kontrollo mekanizmat ulje / ngrits pr sigurin, rrjedhje t shumt ose difekte t dukshme n valvulat. Kontrollo mbulesat e kyeve / bravave dhe kapset e siguris. Kontrollo shufrat mbrojtse pr sigurin, knde t mprehta ose dmtime q mund t shkaktojn plagosje. N rastin e nj mjeti rrugor pr transport publik (pasagjer) kontrollo: 1. T gjitha panelet e trupit prfshir motorin, bagazhin, mbulesat / dyert, pr prezencn e ndryshkut, sigurin, kndet e mprehta dhe pajisjet e shtuara m von t cilat nuk jan t domosdoshme pr funksionimin e mjetit rrugor; Strukturn e trupit pr ndryshk, plasaritje, dmtime apo pasiguri;
2.
170
3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Shkallt e hyrjes / daljes, shkallt, kalimet dhe masat kundr rrshqitjes pr konsumim dhe siguri; Kalimet nuk jan t przgjatura dhe t bllokuara n mnyr t till q ka mundsi t shkaktojn plagosje; Parmakt, dorezat, mbajtset e bagazheve nuk kan knde t mprehta dhe jan t sigurta; Kontrollo q uji ose tymrat nuk mund t hyjn n mjetin rrugor (prve mjeteve rrugore me tavan t hapur); N rastet e autobusve artikular kontrollo q pjesa artikuluese "fizarmonika" nuk sht e konsumuar, zhveshur apo dmtuar; Materiali fonoabsorvues i zhurms s motorit nuk sht i ndotur me vaj (rrezik zjarri); Sistemi ngrohs dhe ventilues ka kapacitet t till q mund t fryj ajer n mjetin rrugor dhe t pastroj lagshtirn n xhamin e prparm.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Karroceria Prbrs t strukturs primare jan t thyer, plasaritur, t pasigurt, dmtuar apo ndryshky sht n nj faz / shkall t avancuar Prbrs t strukturs sekonadare mungojn, jan t pasigurt, jan t ndryshkur apo dmtuar deri n at shkall sa paraqesin tehe / cepa t mpreht Trupi i mjetit rrugor nuk ka form kuadrate pr shkak t deformimit Menteshat apo kycet e kofmanos dhe kapakut t bagazhit jan difektoz ose kyi i siguris i kofmanos mungon ose sht difektoz Goditjepritsit, mbrojtset dhe element t trupit t mjetit rrugor t pa sigurta Riparime / Modifikime Prbrs t strukturs primare jane riparuar n nj mnyr t till q fortsia e prbrsit nuk sht ruajtur, psh jan prdorur mbushs jo korrekt pr t riparuar prbrsit e strukturs Fortsia dhe siguria fillestare e karroceris s mjetit rrugor sht e qart q nuk sht ruajtur Dy pjes (gjysma) t mjeteve rrugore t ndryshme jan bashkuar dhe kjo nuk sht ertifikuar nga nj autoritet kompetent (shih shnimet) x S x K
1.
2. 3.
4. 5.
6. 7.
8.
171
Struktura e Trupit 9. Ndryshk i avancuar, plasaritje dmtime ose e pasigurt x x x
Ndryshk i avancuar ose dmtime n bilanciert mbshtets / 10. lidhs Ndryshk i avancuar ose dmtime n panelet trupore ose n 11. dysheme Kabina 12. 13. 14. 15. Ndryshk i avancuar ose dmtime n der, kolonat, dysheme ose n zonn e montimit Montimet e kabins jan t konsumuara, t pa sigurta ose ndrhyjn me funksionet e kontrollit Nj pajisje mbajtse dhe / ose fiksuese n nj kabin lvizse / ngritse sht difektoze ose mungon Tymi futet n kabin Siguria e Trupit 16. Trupi nuk qndron kuadrat mbi shasi (deformuar) Fiksuesit e trupit (psh kllapat) mungojn ose jan kaq t lirshme, konsumuara ose t dmtuara sa ka mundsi t shkaktojn situata t rrezikshme Elementt kryqzues ose gjatsor jan kaq t konsumuar ose dmtuar sa sht e rrezikshme t ngarkosh dika Gjndja e Trupit 19. Panelet e trupit, kolonat, dyshemeja jan kaq t konsumuar ose dmtuar sa sht e rrezikshme t ngarkosh dika Elementt kryqzues ose gjatsor jan n gjndje t till sa cnojn n mnyr serioze integritetin e trupit Menteshat, brava bllokuese, dyer apo pajisje mbajtse difektoze Artikuj t tjer 22. 23. T montuara n mnyr t pa sigurt Ka mundsi t ken kontakt me pjes t tjera t mjetit rrugor apo t rrezikojn prdoruesit e rrugs
x x x x
x x
17. 18.
x x x
20. 21.
x x
172
24. 25. 26.
Kraht t montuara n dy gjysmat e njsis trheqse / motorike nuk jan t mbuluara me mbulesa q prdoren kur nuk sht e lidhur me rimorkion T ndara, mungojn, t grisura ose t dmtuara Shum t ndryshkura Mekanizmi kthyes ose ngrits
x x x
27. 28. 29.
Valvula kontrolluese on / off e mekanizmit kthyes sht difektoze Mekanizmi kthyes sht montuar n mnyr t pa sigurt Ka rrjedhje serioze Mungon, sht i pa sigurt, ka knde t mprehta ose sht dmtuar n nj mnyr t till sa q mund t shkaktoj plagosje Mekanizmi Kys i Kofmanos (hapja ballore) x
x x x
30.
31. 32.
Brava kryesore nuk funksionon Kapsi i siguris nuk funksionon Kapaku i bagazhit
x x
33.
Nuk mund t hapet ose t mbyllet Pajisjet / artikujt jo t domosdoshm
34.
do send / artikull jo i vendosur nga prodhuesi q ka mundsi t plagos nj kalimtar apo prdorues t rrugs Trupi i Depozits / isterns
35.
Ka rrjedhje apo ka prova q vrtetojn q mund t ket rrjedhje Mjetet rrugore pr pasagjer (prve sa m sipr) Gjndja e Kabins Panelet e kabins, dyert / kapakt e ndarjes pr bagazhet, mbulesat mungojn, jan t pasigurta, shum t konsumuara, kan knde t mprehta Menteshat ose pajisjet mbajtse jan difektoze Integriteti i Kabins
x x
36. 37.
173
38. 39.
Rrjedhje q lejojn fujen e tymit ose ujit n ndarjen e drejtuesit apo pasagjerve (me prjashtim t mjeteve rrugore me tavan t hapur) Pjesa artikuluese ("fizarmonika") n autobust artikular sht e grisur ose e dmtuar Parmakt dhe dorezat (mbajtse)
40.
T pasigurta ose mungojn (n ato vnde kur sht e qart q duhet t jen) Ndarja pr bagazhet
41.
T pa sigurta Kalimet / korridort Dyshemeja shum e vjetruar ose mbulesa e dyshemes sht aq e konsumuar dhe e dmtuar sa mund t jet e rrezikshme. Fiksuesit ose dyert vetmbyllse jan t pa sigurta ose jan instaluar n menyr t till sa kan mundsi t shkaktojn plagosje ose aksident Hyrjet / Daljet Shkallinat / Shkallt
42.
43.
Mungojn, t pa sigurta ose lidhjet e shkallve jane t pa sigurta Masat kundr rrshqitjes
44.
T pa sigurta, ka mundsi te shkaktojn plagosje prdoruesve Materiale fonoabsorvues i motorrit
45.
I ndotur me vaj Sistemi i ngrohjes / Sistemi i ventilimit
46.
Nuk funksionon (mbulesa e hapur)
174
Artikulli Nr. 45 SHASIA / PJESA E POSHTME E MJETIT RRUGOR Mnyra e Kontrollit:

1. 2. 3. 4. 5. Kontrollo elementt kryesor t pjess pr deformime dhe / ose thyerje dhe / ose grryerje. Kontrollo elementt kryqzues pr deformime dhe / ose thyerje dhe / ose grryerje. Kontrollo saldimet dhe / ose bulonat fiksues / (prinat) pr gjndjen dhe sigurin. Kontrollo elementt kryqzues pr tendenca lvizjeje. Kontrollo kmbt ulse pr t par nse ato jan fiksuar n mnyr t sigurt.
Shnime:
1. Ky kontroll kufizohet me ekzaminimin e atyre pjesve t shasis / n struktur ose pjess s poshtme q mund t shihet lirshm pa patur nevoj t montohet ndonj pjes e mjetit rrugor. Trego vmendje t veant tek ato pjes e shasis / pjess s poshtme e cila sht mbuluar me papastrti dhe mund t ket thyerje ose fraktura n zonat t cilat i nnshtrohen nj tensioni t lart gjat puns dhe q jan t mbuluara nga kto papastrti. Trego vmendje t veant n zonn rreth sustave dhe ingranazheve lvizse. Aty ku dyshohet pr mos fiksim t sakt mund t jet e nevojshme t konfirmohet q struktura, shasia, shte brnda limitit t tolerancs s lejuar nga konstruktori.
2.
3. 4.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Shasia / Struktura Dytsore / Pjesa e Poshtme / Panelet dyshe 1. 2. 3. 4. 5. 6. Saldimet po shkputen Jan t plasura, t pa sigurta ose kan mosprputhje t theksuar t elementeve Bullonat / prinat dhe elementt bashkues jan t lirshm sht dobsuar dukshm pr shkak t vrimave Ndryshk i avancuar ose dme t tjera Riparime ose modifikime qartsisht jo n prputhje me rekomandimet e konstruktorit Kmbt mbi t cilat ulet rimorkio 7. T pasigurta x 175 S x x x x x x K
8. 9.
Plasaritje n kmbt ose rreth pikave t fiksimit me shasin Pllaka / rrota ulse mungon ose sht e prishur
x x x x x
10. Sistemi operues sht difektoz 11. Kmba ulse sht jo funksionale ose mungon 12. Mbshtetsja e kmbs ulse mungon, e pa sigurt, e dmtuar
176

1. Kontrolloni sejciln pjes t rrotave dhe tregoni vmendje t veant pr t dalluar nse ka: a. b. c. d. e. f. g. h. i. 2. Ndonj shtrmbrim apo fraktur; Ndonj fraktur n unazat mbajtse t rrots; Ndonj saldim sht duke u shkputur; Ndonj nga vrimat e bullonave (dadiekve) sht shum e konsumuar (filetuar); Ndonj nga dadiekt mungon; Ndonj nga (bulonat) dadiekt dadot mungon; Ndonj nga (bulonat) dadiekt shte i lirshm; Ndonj nga unazat mbajtse fundet e t cilave godasin njra tjetren; Ndonj nga rrotat sht shum e shtrmbruar / deformuar.
Kontrolloni q rrota sht pajisur me gomat e duhura dhe se dadiekt jan t vna.
Shnime:
1. Nuk sht gjithmon e mundur t shihen rrotat e nj mjeti rrugor nga nivel qndrimi normal sidomos kur kto jan t mbuluara nga pjes t trupit (karroceris) t mjetit rrugor. N t tilla raste kontrolli duhet t prfundohet nga nj pozicion posht mjetit rrugor me rrota n pozicion t ngritur. Kur rrotat kan mbulesa (kupa / tasa) dhe gjithashtu kapak mbi dadiekt kto duhet t hiqen nga kontrollort prpara fillimt t testit.
2.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Rrotat 1. 2. 3. Kan plasje / thyerje ose saldimi / bashkime difektoz M shum se 19 mm t shtrmbruar ose deformuar T vendoura n mnyr jo korrekte S x x x x x x x K
14. T shballancuara 4. 5. 6. T dmtuara rnd Rrota me prmasa t ndryshme t vendosura n t njjtin aks Ndonj nga rrezet ose pjest e rrots sht n gjndje kaq t keqe sa rrezikon t thyhet (bjer)
177
7.
Ndonj nga unazat mbajtse t rrots q sht e dmtuar ose e fiksuar n mnyr t till q mund t shkaktoj rrezik Vrimat e Bullonave Mbrthyes (dadiekt)
8.
T zgjeruara ose t dmtuara Dado ose Bullona
9.
T dmtuara
x x x x x
10. Dado ose bullona mungojn ose rrin lirshm (nuk fiksohen) 11. Dado ose bullona n gjndje t till q ka rrezik t qart q rrota mund t lirohet 12. Bullona (dadiek) t instaluar gabim 13. Bullona (dadiek) jo t duhur jan montuar
178

Aplikohet pr t gjitha rrotat Ngrijeni aksin(et) n mnyr q rrotat q do kontrollohen t jen t ngritura (mos t ken kontakt) nga toka. 1. Vini re lvizjen e rrots n lidhje me aksin ose pjest fundore t aksit n mnyr q t vlersoni lvizjen (xhoko) e kushinets s rrots, n t njjtn koh sejcila rrot me radh duhet tundur. Rrotullojeni sejciln rrot me shpejtsi dhe dgjoni nse ka vshtirsi apo ashprsi n punn e kushinetave. Mjeti rrugor nuk duhet t kaloj testin nse dgjohet gjmim apo "rnkim" gj q tregon se kushineta sht konsumuar ose dmtuar.
2. 3.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Kushinetat e Rrotave 1. 2. Kan dukshm shum lvizje (xhoko) Kushineta sht konsumuar ose dmtuar S x x K
Shnime:
N rastet kur mjeti rrugor ka t instaluar ABS kushinetat e rrotave nuk duhet t kontrollohen me elsin e kuadrin ne pozicion "ndezur" pasi kjo mund t influencoj n llambn e alarmit t sistemit / qarkut ABS.
179
Artikulli Nr. 48 T DHNAT E GOMAVE (Specifikimet) Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Kontrollo q gomat e t njjtit aks jan me t njjtat prmasa, tipet (psh me kamerdare ose tubolare). Kontrollo q indeksi i shpejtsis i sejcils gom sht e prshtatshme pr shpejtsin maksimale t lejuar nga ligji pr mjetin rrugor.
Shnime:
1 Nuk sht gjithmon e mundur t shihen rrotat e nj mjeti rrugor nga nivel qndrimi normal sidomos kur kto jan me goma dopio (pr aks) dhe jan t mbuluara nga pjes t karrocerise s mjetit rrugor. N t tilla raste kontrolli duhet t prfundohet nga nj pozicion posht mjetit rrugor me rrotat n pozicion t ngritur.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Vendosja e Gomave 1. Gomat e vendosura n t njjtin aks nuk jan me t njjtat prmasa dhe tip (psh me kamerdare ose tubolare) (shih shnimin m lart) Gomat radiale jan vendosur tek rrotat e prparme por jo tek t pasmet, kjo mund t bhet tek mjetet rrugore me goma t pasme dopio ose q kan nj trashsi t till q ju lejon kontakt me terrenin mbi nj siprfaqe q kalon 300 mm Nuk prshtaten (nuk jane iftuar) si duhet me rrotat Kombinimi i tipit t gomave sht i pa pranueshm Kapacitet i pamjaftueshm pr peshn e aksit x x x S x K
2.
3. 4. 5.
180
Artikulli Nr. 49 GJNDJA E GOMAVE Mnyra e Kontrollit:

1. 2. 3. 4. Kontrollo nse veshja e goms duket sikur sht riprer (lulet jan ribr). Kontrollo me sy nse goma sht shum e shfryr. Kontrollo q gomat n rrotat dyshe nuk kan kontakt me njra tjetrn (shih shnimin 2). Kontrollo gomn pr: a. b. c. 5. Prerje apo difekt t fabriks; Gunga apo fryrje; Ekspozim t shtresave t brendshme (karkass) apo strukturs s telave.
Kontrollo bazn dhe trupin e valvuls pr shtrmbrime apo kontakt.
Shnim:
1. Nuk sht gjithmon e mundur t shihen rrotat e nj mjeti rrugor nga nivel qndrimi normal sidomos kur kto jan t mbuluara nga pjes t karroceris s mjetit rrugor. N t tilla raste mjeti rrugor duhet lvizur n mnyr q t ekspozohen pjest e mbuluara t goms ose kontrolli duhet t prfundohet nga nj pozicion posht mjetit rrugor me rrotat n pozicion t ngritur. Kontakti mes gomave n rrotat dyshe sht i papranueshme nqs shkaktohet nga: 3. Goma jo t fryra sa duhet; Rrot jo e duhur ose goma nuk sht e duhura.
2.
Kontrolli duhet t kufizohet tek gomat e vendosura n rrotat e mjetit rrugor. Megjithat nqs konstatohet ndonj difekt i goms rezerv, kontrollori duhet t vr n dijeni shoferin pr ket.
Arsyet per Deshtim:

Nr. Struktura e Goms 1. 2. 3. Prova t riprerjes (siprfaqes, asaj q n gjuhn e prditshme quhet lule) t goms kur kjo nuk sht dizenjuar pr kt Shum e shfryr ose nuk mund t fryhet Gomat n akset me rrota dyshe kan kontakt me njra tjetrn (shih shnimin 2 m lart) arje ose ekspozim i shtress s brendshme (karkass) ose strukturs s telave, veshja e jashtme ka filluar t shqitet, gunga ose fryrje t shkaktuara nga shkputja e goms nga struktura e telave ose dobsim i ksaj t fundit, veshja e jashtme sht deformuar ose dmtuar S x x x K
4.
181
Valvula (mbajtse e ajerit) 5. 6. Dmtim i dukshm ose shtrmbrim i valvuls Pjesa e dal e valvuls frkohet me vrimn e valvuls (n gom) x x
182
Artikulli Nr. 50 VESHJA E GOMS Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo kanalet e siprfaqes s goms q ka kontakt me rrugn me nj mats thellsie, prerja (kanalet) n tre t katrtat t pjess qndrore t veshjes duhet t ken nj thellsi prej t paktn 1.6 mm prgjat gjith rrethit t goms.
Shnime:
1. N ato raste kur prerja ndrpritet nga tregues t konsumimit t goms por veshja vet ka t paktn 1.6 mm thellsi kjo gom nuk duhet t dshtoj testin thellsi t pamjaftueshme t veshjes.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Thellsia e Veshjes 1. Thellsi prej t paktn 1.6 mm n tre t katrtat e pjess qndrore t goms S x K
183
Artikulli Nr. 51 RROTA REZERV Mnyra e Kontrollit:

1. 2. 3. Kontrollo mbajtsen e rrots rezerv, nqs sht e instaluar, pr sigurin e fiksimit me mjetin rrugor. Kontrollo pikat fiksuese dhe strukturn e mbajtses pr t par nse kan fraktura. Nqs ka nj rrot rezerv n mbajtse kontrollo q ajo mbahet n mnyr t sigurt n mbajtse.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. Mbajtsja e Rrots rezerv (nqs ka nj t till) shte e thyer apo e montuar n mnyr t pa sigurt Rrota Rezerv 2. Mbahet n mnyr t pa sigurt x S K x
184
Artikulli Nr. 52 SUSPENSIONET E PRPARME Mnyra e Kontrollit:

1. Kur kontrolloni mjetin rrugor kapeni duke ndjekur rekomandimet e konstruktorit pr pikat kapse pr t kontrolluar suspensionet e prparme. Kur kjo nuk sht e mundur shih pikat 2, 3 dhe 4 m posht. Rasti 1, kapni suspensionet e prparme n mnyr q rrotat t jen t ngritura nga toka dhe suspensionet t jen sa m pran gjndjes normale q t jet e mundur (lartsia e tyre) dhe n t njjtn koh sejcila rrot mbahet lart dhe posht dhe tundet, kontrollo pr lvizje lart dhe posht (kokat e zbarrs) dhe lvizje n kraht e mbajtsve. Rasti 2, kapni suspensionet e prparme n mnyr q rrotat t jen t ngritura nga toka dhe tundeni sejciln rrot me forc pr t kontrolluar gjndjen e kokave t zbars s jashtme dhe lvizjen e krahve t kontrollit. Rasti 3, kapni suspensionet e prparme n mnyr q rrotat t jen t ngritura nga toka dhe tundeni sejciln rrot me forc n mnyr q t kontrolloni traversat e suspensoneve pr konsumim dhe gominat rrshqitse pr xhoko si dhe ekstremet fundore t suporteve t suspensioneve a. Kontrollo pr dme apo ndryshk (nivel t lart) n mbajtsen e traverss, konsumim t krahut dhe gjndjen e lidhjeve midis metalit dhe materialeve fleksibl n pjesn e siprme mbajtse (kushinetn, suportin e suspensioneve); Me sejciln nga rrotat q tunden me forc (duke i kapur n pozicionin ora 3 dhe 9) kontrollo gjndjen e nyjeve sferike t jashtme dhe gominat e brendshme t krahve t kontrollit, pr xhoko t mundshme q tregon nj shkall konsumimi. gjndjen e shpatullave dhe kushinetat e brendshme, nyjet sferike, nyjet rrotulluese, krahu i kontrollit t lvizjes, shufrat kundr lkundjes (prmbysjes), segmentet rrethore si dhe pikat e fiksimit, gominat dhe vndet e grasatimit; kraht drejtues dhe kraht lkunds pr dme apo shtrmbrime; gjndjen e strukturs s shasis dhe skeletin e strukturs n afrsi t pikave t fiksimit dhe skeletin e strukturs dytsore pr fraktura, grryerje t shumta ose deformime.
2.
3.
4.
b.
5.
Pr t gjitha tipet e suspensioneve kontrollo: a.
b. c.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. Rrezja e Aksit Qartsisht jasht linjs Shpatulla, Kraht Lkunds, Krahu I Kontrollit t Lvizjes, Struktura Mbajtse e Suspensionit 2. Montimi / fiksimi jo korrekt (lirshm) dhe qartsisht t x 185 S x K
konsumuara 3. Plasaritur, dmtuar apo deformuar Stabilizator , kraht e iftit motorik, kraht / lidhjet rrethore 4. 5. 6. Mungon ose sht i thyer Montimi lirshm Plasaritur, dmtuar ose deformuar Gominat, Nyjet Sferike dhe Gominat Rrshqitse ose Nyjet Rrotulluese 7. 8. Shum t konsumuara T pa sigurta Zona e Fiksimit t Suspensioneve 9. T deformuara ose grryera deri n pikn q siguria e lidhjes s prbrsve t suspensioneve ndikohet negativisht x x x x x x x
Shnime:
Difektet e msiprme mund t jen prezent n urat e ngurta apo edhe n sistemet e suspensioneve t pavarura.
186
Artikulli Nr. 53 SUSTAT / BALESTRAT E PRPARME Mnyra e Kontrollit:

Balestrat 1. Kontrollo sejciln balestr pr gjndjen e prgjithshme dhe n veanti vrej pr fraktura t elementve t balestrave, sidomos n afrsi t pikave mbshtetse t balestrs kryesore. Kontrollo nse ndonj nga balestrat / sustat sht kaq e dobt sa nuk e mban trupin e mjetit rrugor n largsin e duhur nga rrotat. Kontrollo gominat e pikave mbshtetse. Kontrollo q asnje kllap fiksuese e sustave / balestrave nuk mungon. Kontrollo q sustat / balestrat n sejcilin aks jan pozicionuar n mnyr simetrike. Kontrollo q nuk ka xhoko n mes t balestrave, tregon pr ekzistencn e nj perne t thyer. Kontrollo q pikat lidhse me shasin (piskutina) jan t sigurta, vrej pr shnja t xhokos s prinave ose bullonave dhe ose vrima t tejzgjatura (deformuara). Kontrollo bullonat dhe dadot q fiksojn sustat / balestrat me aksin pr shtrngim dhe kontrollo sustat / balestrat pr shnja q kto lvizin n raport me njra tjetrn. Kontrollo q balestra sht brnda standarteve t krkuara. Kontrollo sejciln sust pr gjndjen e prgjithshme dhe n veanti pr fraktura. Vrej nse ndonj nga sustat sht kaq e dobt sa nuk e mban trupin e mjetit rrugor n largsin e duhur nga rrotat. Kontrollo pikat mbshtetse / fiksuese t sustave pr sigurin. Kontrollo pr rrjedhje ajeri (me an t dgjimit) dhe pr gjndjen e linjave t furnizimit t jastkve t suspensioneve. Kontrollo gjndjen e lidhjeve t valvulave niveluese. Kontrollo pikat e fiksimit t jastkve pr sigurin. Kontrollo lidhjen e elementve elastik me pjesn respektive fiksuese metalike. Kontrollo gjndjen e prbrsve elastik duke ushtruar presion. Kontrollo pikat e fiksimit pr sigurin me strukturn dhe aksin. Kontrollo shufrat prkulse pr fraktura ose dmtime. Kontrollo pikat mbshtetse / fiksuese t shufrave prkulse. 187
2. 3. 4. 5. 6. 7.
8.
9. 1. 2. 3. 1. 2. 3. 1. 2. 3. 1. 2.
Sustat
Suspensionet me ajer (pneumatik)
Njsit e Lidhura (prbra) t Suspensioneve
Shufrat Prkulse
Kunjat dhe Gominat e Sustave / Balestrave 1. 2. 3. 4. Kontrollo nivelin e xhokos pr shkak t konsumimit n kllapat fiksuese dhe kunjat e pernave. Kontrollo gjndjen dhe sigurin e do kllap rrshqitse. Kontrollo q pernat jan krejtsisht n vend dhe jan t sigurta e pajisjet bllokuese jan n pozicion dhe t sigurta. Kontrollo suportet e sustave / balestrave pr xhoko ansore mbi normn.
Shnime:
Nj gomin ose kunj do t konsiderohet shum e konsumuar nqs konsumimi kalon 2 mm pr kunj me diametr 12 mm, 3 mm pr kunj me diametr 25 mm, pastaj 1/8 e diametrit pr kunjat me diametr mbi 25 mm. Pr xhokot ansore niveli maksimal i lejuar sht 6mm, pr suspensionet normale por kjo nuk aplikohet tek mjetet rrugore me sistem suspensionesh me sust teke (mjete rrugore speciale). Duhet treguar kujdes n rastet kur kemi t bjm me susta / balestra dhe suspensione me pika fiksuese dhe element gome ku niveli i lvizjes n prbrsit e rinj mund t jet m i lart se limiti. N t tilla raste duhet ndjekur niveli i tolerancs i prcaktuar nga konstruktori. Vzhgimi i sjelljes / pozicionit t mjetit rrugor kur nuk sht n lvizje mund t vr n dukje efektin e sustave t thyera apo konsumuara tej mase, dmth pjesa ballore e mjetit rrugor ka tendencn t "ulet". Nj gomin ose kunj do t konsiderohet shum e konsumuar nqs konsumimi kalon 2 mm pr kunj me diametr 13 mm , llogaritja pr t tjerat bhet sipas ktij raporti. Duhet treguar kujdes n rastet kur kemi t bjm me susta / balestra dhe suspensione me pika fiksuese dhe element gome ku niveli i lvizjes n prbrsit e rinj mund t jet m i lart se limiti. N t tilla raste duhet ndjekur niveli i tolerancs i prcaktuar nga konstruktori. Vzhgimi i sjelljes / pozicionit t mjetit rrugor kur nuk sht n lvizje mund t ver n dukje efektin e sustave t thyera apo konsumuara tej mase, dmth pjesa ballore e mjetit rrugor ka tendencn t "ulet".
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Susta, Balestra, Shufra e Prdredhjes Konsumuar ose e dobsuar Sprirale t susts t thyera, t riparuara me saldim apo q mungojn Sustat jan montuar / instaluar n mnyr jo korrekte Mungojn kllapat mbrthyese t sustave Kavallotat mungojn ose jan t lirshme Nj sust apo krah prdredhs i thyer Pikat mbshtetse / montuese t Sustave / Balestrave ose Krahve Prdredhs x x x x x S K x
188
7. 8. 9. 10. 11.
Qartsisht lirshm / thyera Shum t plasaritura ose t dmtuara Pajisja bllokuese mungon ose sht instaluar e pa sigurt Konsumuar, pozicionuar n mnyr jo korrekte, jo e tipit t duhur ose mungon Shum lirshm n gomin Gominat e Sustave / Balestrave dhe Piskutinave
x x x x x
12.
Konsumuar, ose mungojn Pernat
13.
Mungojn, dmtuar ose jan thyer Gomina e Mbipeshs
14.
Mungon ose sht jo efektive Suspensione pneumatike , Hidroelement elastik, hidropneumatik
15. 16. 17.
Rrjedhje Lidhjet deri tek valvula niveluese jan me difekte Valvolat jan t pa sigurta ose difektoze Jastkt e suspensioneve nuk ofrojn nivelin e krkuar t amortizimit (rrezikohet q rrota t takoj) Tubi i ajerit ose hidraulik sht i dmtuar deri n pikn q mund t bjer Mjeti rrugor qndron mbi gominat e mbipeshs Njsit e lidhura t suspensioneve
x x x x x x
18. 19. 20.
21. 22.
Shkputje / asgjsim i pikfiksimeve prej gome / metali Prkeqsim i amortizimit (reagim i von)
x x
189

1. Vendosni mjetin rrugor n ngrits (krik) ose grop, kapeni mjetin rrugor duke ndjekur rekomandimet e konstruktorit pr pikat kapse pr t kontrolluar suspensionet e pasme. Kontrollo boshtet e akseve, kraht trheqs, kraht lkunds dhe fiksimin e gominave / kushinetave / boshteve / nyjet sferike / pr dmtim nga konsumimi dhe shtrmbrimi. Kontrollo pr dmtim apo grryerje t madhe t sejcils nga strukturat ku montohet suspensioni, konsumim t boshteve dhe gjndjen e lidhjeve mes prbrsve elastik dhe metalik si dhe kushinetat n pikn fiksuese siprore. Pr t gjitha tipet e suspensioneve kontrollo gjndjen e shpatullave, nyjeve sferike, krahve lvizs, shufrave stabilizuese, shufrave traversale, shufrave rrethore dhe pikat e kushinetat / gominat, boshtet, larsit dhe pajisjet mbajtse. Kontrollo gjndjen e shasis n afrsi t pikave t fiksimit t suspensioneve dhe nn strukturn dhe pikat e saj t fiksimit pr fraktura, grryerje t madhe dhe shtrmbrime.
2.
3.
4.
5.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Rrezja e Aksit, Krahu Trheqs, Shpatullat, Krahu Lkunds, Krahu i Kontrollit t Lvizjes, Suporti i Suspensionit (struktura) 1. 2. Qartsisht jasht linjs Gominat montuese, kushinetat ose mbajtset e kushinetave, boshtet, nyjet sferike qartsisht t lirshme, t konsumuara, ose t pa sigurta Plasaritura ose dmtuara Shufra kundr Lkundjes, Shufra Traversale, Shufra Rrethore / Lidhse 4. 5. 6. Montimi lirshm Plasaritur ose deformuar Mungon ose sht e thyer Gominat, Nyjet Sferike, Gominat Rrshqitese ose Nyjet Rrotulluese 7. 8. Konsumim i teprt T pa sigurta x x x x x S K
x x
3.
190
Zona e Montimit 9. Deformuar apo grryer deri n at pik sa siguria ose fiksimi i prbrsve t suspensionit ndikohet negativisht Pajisjet Mbajtse ose Bllokuese Kunjat Ndars, Dado, Prina ose Saldime 10. Mungojn, t pa sigurta, t konsumuara ose t thyera Mekanizmi kompensues n akset e shumfishta (psh n mjetet rrugore speciale ose n ato me m shum se tre akse) 11. Lidhjet kompensuese t peshs mungojn ose nuk operojn n mnyr korrekte x x x
191
Artikulli Nr. 55 SUSTAT / BALESTRAT E PASME Mnyra e Kontrollit:

Balestrat 1. Kontrollo sejciln balestr pr gjndjen e prgjithshme dhe n veanti vrej pr fraktura t elementve t balestrave, sidomos n afrsi t pikave mbshtetse t balestrs kryesore. Kontrollo nse ndonj nga balestrat / sustat sht kaq e dobt sa nuk e mban trupin e mjetit rrugor n largsin e duhur nga rrotat. Kontrollo gominat e pikave mbshtetse. Kontrollo q asnj kllap fiksuese e sustave / balestrave nuk mungon. Kontrollo q sustat / balestrat n sejcilin aks jan pozicionuar n mnyr simetrike. Kontrollo q nuk ka xhoko n mes t balestrave, tregon pr ekzistencn e nj perne t thyer. Kontrollo q pikat lidhse me shasin (piskutina) jan t sigurta, vrej pr shnja t xhokos s prinave ose bullonave dhe ose vrima t tejzgjatura (deformuara). Kontrollo bullonat dhe dadot q fiksojn sustat / balestrat me aksin pr shtrngim, dhe kontrollo sustat / balestrat pr shnja q kto lvizin n raport me njra tjetrn. Kontrollo sejciln sust pr gjndjen e prgjithshme dhe n veanti pr fraktura. Vrej nse ndonj nga sustat sht kaq e dobt sa nuk e mban trupin e mjetit rrugor n largsin e duhur nga rrotat. Kontrollo pikat mbshtetse / fiksuese t sustave pr sigurin. Kontrollo shufrat prkulse pr fraktura ose dmtime. Kontrollo pikat mbshtetse / fiksuese t shufrave prkulse. Kontrollo nivelin e xhokos pr shkak t konsumimit n kllapat fiksuese dhe kunjat e pernave. Kontrollo gjndjen dhe sigurin e do kllape rrshqitse. Kontrollo q pernat jan krejtsisht n vnd dhe jan t sigurta e pajisjet bllokuese jan n pozicion dhe t sigurta. Kontrollo suportet e sustave / balestrave pr xhoko ansore mbi normn. Kontrollo pr rrjedhje dhe pr gjndjen e linjave t furnizimit t jastkve t suspensioneve.
2. 3. 4. 5. 6. 7.
8.
Sustat 1. 2. 3. 1. 2. 1. 2. 3. 4. 1.
Shufrat Prkulse
Suspensionet me lng (hidraulike) dhe ajer (pneumatike).
192
2. 3. 4. 1. 2. 3.
Njsit e Lidhura (prbra) t Suspensioneve
Shnim:
Nj gomin apo kunj do t konsiderohet shum e konsumuar nqs konsumimi kalon 2 mm pr kunjat me diametr 13 mm, rastet e tjera llogariten bazuar n kt raport. Kujdes duhet treguar n rastet e sustave / balestrave me prbrs montimi me / prej gome ku niveli i xhokos i prbrsve edhe t rinj mund t jet mbi limitet e msiprme. N t tilla raste duhet t merret pr baz limiti i tolerancs s prcaktuar nga konstruktori. Vzhgoni qndrimin e mjetit rrugor kur nuk sht n lvizje sepse shpesh mund t shikohen efektet e sustave / balestrave t thyera, dmth mjeti rrugor "ulet" n pjesn e pasme.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Susta / Balestra (spirale / fijet) / Shufra Prdredhse Shum t konsumuara ose t dobsuara Ndonj nga fijet e balestrave e thyer, riparuar me saldim ose mungon Susta / balestra fiksuar n mnyr jo korrekte Kllapat e sustave / balestrave mungojn Kavallotat lirshm ose mungojn Spirale suste ose shufr prdredhse e thyer Montimi i Sustave / Balestrave ose Montimi i Shufrave Prdredhse 7. 8. Qartsisht lirshm / t thyera Shum t plasaritura ose t dmtuara Bokolat / Pernat 9. 10. Pajisjet mbajtse mungojn ose jan montuar n mnyr t pa sigurt Konsumuar, pozicionuar n mnyr jo korrekte, jo t tipit t duhur ose mungojn x x x x S x x x x x x K
193
11.
Shum lirshm n gomin Sustat ose Gominat bashkuese (bokolla)
12.
Shum t konusmuara, mungojn Shufra Qndrore e Susts
13.
Mungon, dmtuar apo e thyer Gomina e Mbipeshs
14.
Mungon ose jo efektive Suspensione pneumatike, hidropneumatik Hidroelement elastik,
15. 16. 17. 18.
Rrjedhje Lidhjet deri tek valvula niveluese jan me difekt Valvulat jan t pa sigurta ose difektoze Jastkt e suspensioneve nuk ofrojn nivelin e krkuar t amortizimit (rrezikohet q rrota t bj kontakt) Tubi i dmtuar deri n pikn q mund t bjer Mjeti rrugor qndron mbi gominat e mbipeshs Njsit e lidhura t suspensioneve
x x x x
19. 20.
x x
21. 22.
Shkputje / asgjsim i pikfiksimeve prej gome / metali Prkeqsim i amortizimit (reagim i von)
x x
194
Artikulli Nr. 56 GJENDJA E AMORTIZATORVE Mnyra e Kontrollit:

1. 2. 3. Kontrollo sejcilin amortizator pr rrjedhje. Kontrollo fiksimin e sejcilit amortizator pr t par q sht i lidhur dhe n gjndje t mir. Kontrollo gjndjen e sejcilit prej fiksuesve.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. Amortizatort Rrjedhje Kllapat e montimit apo gominat mungojn, jan lirshm ose shum e dmtuar Mungojn ose shum e dmtuar Nuk punon ose shum e dmtuar S x x x x K
195
Artikulli Nr. 57 SISTEMI I USHQIMIT Mnyra e Kontrollit:

1. Kontrollo depozitat e karburantit, ato duhet t jen t prshtatshme, pa ndryshk t shumt dhe t jen t fiksuara mir dhe n rastet e gazit natural t lngshm kontrollo q depozita mos t jet e dmtuar. Kontrollo shiritat mbajts, suportet dhe kllapat e montimit dhe sigurohu q nuk kan fraktura dhe q asnj prej tyre nuk mungon. Kontrollo bullonat e kllapave fiksuese q mbajn depozitn me shasin dhe sigurohu q jan t sigurt. N rastet kur depozita e karburantit LPG / CNG sht instaluar brenda mjetit rrugor, kontrollo q valvula e siguris dhe valvula e furnizimit jan me tuba t ndar q dalin jasht mjetit rrugor ose jan t izoluar n nj t ndar t mjetit rrugor e cila nuk ka gaz dhe ka dalje jasht mjetit rrugor. Kontrollo q sistemet e ventilimit t prdorura pr nnndarjen e vndodhjes s valvolave nuk jan t dmtuara ose t bllokuara. Kontrollo q asnj depozite karburanti nuk sht vendosur n atin e mjetit rrugor. N rastet kur sht instaluar nj depozit LPG / CNG kontrollo q valvola manuale e depozits mund t mbyllet dhe kur kjo sht siguruar edhe me elektovalvol kjo mund t dgjohet kur hapet dhe mbyllet kur elsi i kuadrit ndrron pozicion "ndezur" dhe "fikur". N sistemet CNG nj valvol e dyt normalisht ndodhet afr valvols s furnizimit e cila zakonisht sht n pjesn ku ndodhet motori, kjo duhet kontrolluar gjithashtu. Kontrollo q tapa e depozits s karburantit sht n vndin e duhur dhe e tipit t duhur. Kontrollo q tapa e karburantit sht tap me ky dhe ky nuk sht e dmtuar.
2. 3. 4.
5. 6. 7.
8.
9.
10. Kontrollo q nuk ka fare rrjedhje n rastet kur mjeti rrugor punon me benzin dhe n rastet kur punon me diezel rrjedhja nuk sht e till sa karburanti t pikoj n tok. N rastet kur mjeti rrugor punon me LPG / CNG kontrollo nse ka rrjedhje (dgjohet frshllima e humbjes s presionit). 11. Kontrollo tubat e karburantit dhe sigurohu q jan shtrnguar mir n mnyr q t shmanget dmtimi pr shkak t dridhjeve, frkimit apo plasaritjeve. 12. Kontrollo tubat / zorrt q nuk jan t dmtuara apo n gjndje t keqe (psh t fryr apo t petzuar) dhe nuk jan t pozicionuar n mnyr t till q t ken kontakt me pjes t tjera lvizse te mjeti rrugor ose me terrenin. 13. Kontrollo q t gjith prbrsit e sistemit t ushqimit jan montuar n mnyr t sigurt. 14. Gjat kohs q jeni ulur n ndenjsen e drejtuesit kontrollo q pedali i gazit sht: a. krejtsisht funksional; b. jo e plasaritur, frakturuar, grryer ose shum e konsumuar; Manuali i Kontrollit t Mjeteve 196
c. nuk pengohet gjat korss s lvizjes. 15. Kontrollo q pajisja e tepricave t karburantit n nj mjet rrugor q punon me diezel nuk mund t operohet direkt nga kabina nqs sht e nj tipi i cili me motorin n pun shton nivelin e tymit. 16. Kontrollo q ndalimi i motorit punon n mnyr t knaqshme tek motorat diezel. N rastet e mjeteve rrugore q punojn me LPG / CNG kontrollo q elektrovalvola e furnizimit t motorit (zakonisht gjndet n ndarjen e motorit) mund t dgjohet tek hapet dhe mbyllet kur sistemi i dhn sht seleksionuar. 17. Kontrollo pr ekzistencn e filtrit t ajrit dhe q kjo sht fiksuar n mnyr t sigurt.
Shnime:
1. 2. Kontrolli kufizohet me kontrollin e atyre pjesve q mund t shihen dhe jan t arritshme pa u montuar. T gjitha depozitat e karburantit q gjnden n mjetin rrugor duhen kontrolluar.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Depozita e Karburantit, Sistemi i Filtrimit t Karburantit dhe Linjat e Ushqimit 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. T montuara n mnyr jo korrekte / lirshm Ndryshk i shumt n serbator Rrjedhje Depozit karburanti e pa prshtatshme Depozita LPG / CNG sht instaluar n mjetin rrugor pa patur nnndarje ose me tubat q nuk dalin jasht mjetit rrugor Tubat ajrosse ose prcjells LPG / CNG jan t dmtuar ose t bllokuar Nnndarja nuk sht e izoluar ndaj gazit n rastet kur tubat e valvolave nuk jan jasht mjetit rrugor Serbatori sht montur n atin e mjetit rrugor Valvolat manuale ose elektovalvolat nuk jan funksionale S x x x x x x x x x x x x K
10. Ka mundsi q linjat e ushqimit t shtypen, frkohen, kputen ose jan nn dridhje t mdha 11. Mungon tapa dhe / ose brava e taps s depozits Kontrolli i sistemit t gazit 12. Lviz me vshtirsi, ka pengesa dhe sht shum i konsumuar Manuali i Kontrollit t Mjeteve x
197
13. Nyjat lidhse, pajisjet mbajtse ose t siguris mungojn 14. Panelet apo kllapat e montimit jan t plasaritura ose t frakturuara Pajisja e Tepricave t Karburantit 15. Krijon tym t teprt kur operohet nga brenda mjetit rrugor pasi motori sht vn n pun Kontrolli i Ndalimit t Motorit (n mjetet me motor diezel) 16. Nuk punon ose mungon
x x
198
Artikulli Nr. 58 TRANSMESIONI Mnyra e Kontrollit

Kontrollo transmesionin duke treguar kujdes t veant pr gjndjen tek: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Boshtet e transmesionit (boshtit rrotullues dhe gjysmboshtet); Fllanxhat e boshtit t transmesionit; Fllanxhat, bullonat / dadot; Kushinetat e boshteve transmetues dhe sigurin e gjndjen e foleve t kushinetave; Bashkuesit universal; Pikat fiksuese / montuese motor / kambio; Lidhjet e friksionit, gomina kundr rrshqitjes e pedalit dhe veprimin e friksionit; Rrjedhje vaji.
Shnime:
1. 2. 3. Kur kryhet ky kontroll sht e rndsishme q mjeti rrugor t jet n marsh neutral dhe nqs ka frena me transmesion ato duhen ulur. Rrotat duhen bllokuar. Rrjedhja e vazhdueshme e vajit pr fardo lloj motivi dhe nga do lloj burimi duhet konsideruar arsye pr dshtimin e testit. Difektet n kambio, diferencial ose reduktor konsiderohen vetm ato q konstatohen duke e ngar mjetin rrugor me shpejtsi t ult n zonn e kontrollit. Testi i plot n rrug prfshin prdorimin e t gjith marsheve me pesh t plot, frenim n t "nxeht" e "ftoht" e nuk sht objekt i ktij kontrolli. Transmesioni prfshin motorin, kambion dhe boshtin fundor.
4.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 10. Friksioni Rrshqitje apo ngecje q vshtirsojn ngarjen e mjetit rrugor Goma n pedalin e friksionit 1. Konsumuar / lmuar ose mungon Nyjet e komandimit t friksionit 11. 12. Nuk punojn, difektoze ose rrjedhin Rrezikojn t shkputen Kambio / Diferenciali / Reduktori 13. Ingranzhet e dmtuara ose foleja e kushinetave e dmtuar x x x x S K x
199
14. 15.
Marshet dalin (krcejn) nga ingranimi Kushinetat shum t konsumuara ose t dmtuara Boshti i Transmisionit ose gjysmboshtet / kushinetat / folet e kushinetave / montimi i foleve / siguria
x x
2. 3.
do komponent i sistemit transmetues q mund t bllokohet apo ndahet / shkputet Shtrmbruar, dmtuar, prkulur ose konsumuar Boshti i Transmisionit / Bashkimet e gjysmboshteve (xhunto) (psh Bashkuesit universal, bashkuesit e shpejtsis konstante ose iftuesit elastik)
x x
4. 5. 6.
Konsumuar Bulonat, dadot ose vidat lirshm / mungojn Premistopat mungojn Ingranzhi fundor
x x x
16. 17.
Alberi ose ingranazhi ose dhmbzat shprndarse t dmtuara ose t konsumuara Dmtime serioze pran kushinetave Aksi trheqs (prfshir bashkuesit e shpejtsis konstante)
x x
18. 19. 20.
Qartsisht jasht linjs ose t montuara keq Dukshm t konsumuara Depozita e grasos mungon ose sht e ar Nyjet e ndrrimit t marsheve (prfshir edhe levn e ndrrimit t marsheve)
x x x
21.
Dukshm t konsumuara ose lirshm ose t dmtuara Lubrifikimi
8.
Rrjedhje vaji t vazhdueshme Kmbt e Motorit ose Kmbt e Kambios
9.
Jo t sigurta, t prkeqsuara / vjetruara ose t thyera
200
Artikulli Nr. 59 PLLAKA E PESHS DHE PRMASAT E MJETIT RRUGOR Mnyra e Kontrollit:
1. Kontrollo n rastet kur kemi t bjm me nj mjet rrugor, rimorkio, ose gjysmrimorkio (me konstruksion pr transportin e peshave t mdha) me pesh mbi 3500 kg q nj pllak metalike sht vendosur n mnyr t sigurt n mjetin rrugor. Kontrollo n rastet kur kemi t bjm me nj mjet rrugor pr transport pasagjersh, (me konstruksion pr transportin e peshave t mdha) me pesh mbi 5000 kg q nj pllak metalike si ajo q tregohet m posht sht vendosur n mnyr t sigurt n mjetin rrugor. Kontrollo n rastet kur pllaka sht vendosur nga nj "Autoritet pr vendosjen e Pllakave" q vula e pllaks sht e paprekur. Kontrollo q pllaka tregon t gjitha detajet e krkuara (si tregohet m posht).
2.
3. 4.
Shnime:
1. 2. 3. T vetmet pllaka t pranueshme jan ato t instaluara nga konstruktori i mjetit rrugor / rimorkios ose personi i autorizuar nga MPPTT. N rastet kur mjetit rrugor / rimorkio i sht vendosur pllak nga konstruktori nj kombinim i dy pllakave sht i pranueshem. Pllakat e vendosura nga personi i autorizuar do t ken nj numr t lshuar nga autoritetet prkatse.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Pllaka e peshs dhe prmasave t mjetit rrugor Mungon Vula mungon Informacion i pa mjaftueshem n pllak Informacioni n pllak nuk sht n prputhje me t dhnat e mjetit rrugor Informacioni n pllak nuk sht i qart dhe lehtsisht i lexueshm Pllaka jo e sigurt Pllaka nuk sht vendosur nga "Autoritetit" prkats S x x x x x x x K
201
Artikulli Nr. 60 ALARMI / LAJMRUESI I AJRIT / VAKUMIT Mnyra e Kontrollit:

1. Kontrollo q t jet instaluar mats ose llamb lajmruese apo sinjal zanor ose sistem mekanik (ky kontroll nuk sht i nevojshm kur mund t arrihet t frenohet efektivisht pa pasur nevojn e ndonj burimi energjie t ruajtur si vakum ndihms apo ndihm nga ajer i ngjeshur). Harxho rezervn e ajerit apo vakumit n sistemin e frenimit duke shtypur n mnyr t prsritur frenat me motorin e fikur. Nqs ka nj mats t instaluar kontrollo q vlera e treguar bie gradualisht sa her q shtypen frenat dhe kur shigjeta treguese e matsit ka arritur n pikn "zon alarmi" ka akoma vakum (ose ajer) pr t paktn dy frenime t tjera. Nqs ka nj llamb lajmruese ose sinjalizues zanor apo sistem mekanik kontrollo q pasi ky t jet aktivizuar ka akoma vakum (ose ajer) pr t paktn dy frenime t tjera.
2. 3.
4.
Shnime:
1. Nqs matsi i vakumit nuk ka "zon alarmi" niveli 25-30 cm merret si "shnja e alarmit". Nqs matsi i nivelit t ajerit nuk ka "zon alarmi" niveli 3 bar merret si "shnja e alarmit". Nqs nuk ka mats t instaluar athere nj sistem lajmrini zanor ose mekanik duhet t jet funksional. N rastet kur nj mjet rrugor ka t instaluara m shum se nj sistem lajmrues athere ato duhet t jen t gjitha operative.
2.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. Alarmi / lajmruesi i Ajrit / Vakumit (aty ku sht i nevojshm) Pajisje alarmi / sinjalizuese nuk sht instaluar ose sht me difekt Pajisje alarmi / sinjalizuese vizive nuk sht e dukshme pr drejtuesin ose nuk sht e ndriuar Ajer ose vakum i pamjaftueshm pr t realizuar t paktn dy frenime pasi sistemet sinjalizuese t jen aktivizuar x x S K x
202
Artikulli Nr. 61 MBUSHJA ME AJER / VAKUM Mnyra e Kontrollit:

N mjetet rrugore tek t cilat krkohet t ken nj pajisje sinjalizuese / alarmi boshatisni depozitn, ndizni motorin dhe mbajeni at pak m posht se shpejtsia normale e punimit. Shnoni kohn q i duhet pajisjes sinjalizuese / alarmit t pushoj s funksionuari.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Mbushja me Ajer / Vakum (Depozita e Frenave) Nevojitet nj koh m e gjat pr mbushjen sesa ajo e prcaktuar nga konstruktori (n munges t udhzimeve specifike kjo koh sht 3 minuta pr sistemet me ajer dhe 1 minut pr sistemet me vakum) S K
1.
203
Artikulli Nr. 62 VALVOLAT E KONTROLLIT AJER / VAKUM Mnyra e Kontrollit:

1. Kontrollo kontrolluesin pr: a. b. c. d. e. Fraktura, dmtim apo grryerje t madhe; Sigurin n vnien n pun t boshtit / aksit t valvols; Nivelin e xhokos; Lidhje t lirshme ose rrjedhje; Instalim korrekt.
Shnime
1. Ky kontroll aplikohet mbi t gjitha valvulat e vendosura n kabin pr t kontrolluar frenat e emergjencs, frenat e parkimit, frenat / bllokuesit e sustave / balestrave dhe operuesit e kyeve.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. Valvulat e kontrollit Ajer / Vakum Mungojn, shum t konsumuar, shum t dmtuar, instaluar n mnyr jo korrekte, t pasigurta, difektoze ose rrjedhin Nuk mund t lvizet prtej korss maksimale t lvizjes Valvulat / Lidhjet 3. Lirshm ose rrjedhin x S x x K
204
Artikulli Nr. 63 TREKNDSHI I RREZIKUT (mjetet rrugore t mallrave) Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo q mjetet rrugore t transportit t mallrave me pesh mbi 3500 kg kan nj trekndsh rreziku.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. Trekndshi i Rrezikut Mungon Nuk sht n gjndje t mir S K x x
205
Artikulli Nr. 64 PLATFORMAT E LVIZSHME DHE SHKALLT Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Kontrollo gjndjen dhe sigurin e platformave t lvizshme (n rastet kur ato jan prezent n mjetin rrugor). Kontrollo gjndjen dhe sigurin e shkallve (dorezave apo unazave t ngjitjes) t kabins.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. Platformat e lvizshme (t ecjes) dhe shkallt Mungojn, t pa sigurta ose ka mundsi tu shkaktojn plagosje prdoruesve S K x
206
Artikulli Nr. 65 REFLEKTORT DHE SHENJAT ANSORE DHE T PASME Mnyra e Kontrollit:
Reflektort e pasm (t detyrueshm pr t gjitha mjetet rrugore). M lart sesa lejohet pr mjetin rrugor q po testohet . 1. Kontrollo q dy reflektor t kuq jan vendosur n pjesn e pasme t mjetit rrugor n sejciln an t vijs s mesit dhe n mjetet rrugore t kombinuara me gjatsi m t madhe se 12.19 m ata kan form trekndore. Kontrollo q sejcili reflektor sht pozicionuar n mnyr t till: a. b. c. d. e. g. sht vertikal dhe qndron kuadrat me pjesn e pasme; asnj pjes e mjetit rrugor nuk shtrihet anash m shum se 25 cm prtej reflektorit; asnj pjes e zons reflektuese t nj reflektori nuk sht m pak se 533 mm larg zons reflektuese t nj reflektori tjetr; nuk sht m larg se 762 mm larg nga ekstremi i pasm i mjetit rrugor; asnj pjes e zons reflektuese nuk sht m posht sesa lejohet pr mjetin rrugor q po testohet; ka t njjtn lartsi me reflektorin tjetr te kuq n ann tjetr t mjetit rrugor.
2.
Reflektort Ansor (nqs jan t vendosur) 3. 4. Reflektort ansor (nqs jan t vendosur) duhet t jen me ngjyr qelibar Kontrollo q shnja t mjaftueshme mbrapa dhe anash jan vendosur n mnyr t sigurt n mjetin rrugor dhe: a. b. jan vendosur n mnyr t till q jan qartsisht t dukshme kur shikohen nga anash apo mbrapa mjetit rrugor, respektivisht; sejcila pjes qndron kuadrat me pjesn e pasme ose ansore sipas rastit dhe formon nj V n qndr (prve rasteve kur jan vendosur n dy gjysma); asnj pjes e shnjave t pasme nuk shtrihet prtej limiteve t mjetit rrugor (n sejciln an) dhe shnja qndron paralel me aksin gjatsor t mjetit rrugor; hapsira, zona dhe pozicionimi i shnjave jan korrekte. Shnjat Mbrapa dhe Anash (t detyrueshme n mjetet me pesh mbi 3500 kg)
c.
d. 5.
Shenjat e Mjeteve Rrugore t Gjata. Kontrollo q nj / dy shenj "Long Vehicle" sht vendosur n pjesn e pasme t nj kombinimi m t gjat se 13 m dhe jan qartsisht t dukshme.
Limitet e Shenajve Ansore Shenjat ansore duhet t vendosen n jo m pak se 75 % t gjatsis s mjetit rrugor prve: 6. shums s diametrit t rrotave n t njjtn an dhe 207
7.
n rastet e rimorkiove, shuma e diametrit t rrotave n t njjtn an dhe gjatsis s njsis bashkuese.
Shnjat ansore duhet gjithashtu t vendosen n jo m pak se 75 % t do distance mes rrotave t s njjts an t mjetit rrugor qndra e t cilave sht 2.2 metra ose m shum larg.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Reflektort e pasm Mungon njri apo t dy, jan jo efektive ose t ndotur Nuk kan ngjyr t kuqe Shum t plasaritur apo dmtuar Montuar n mnyr jo korrekte Nuk kan t njjtn prmas dhe pamje Montuar n mnyr t pasigurt M shum 762 mm nga ekstremi fundor i mjetit rrugor Jo n form trekndore n nj rimorkio apo gjysmrimorkio ku kombinimi sht m shum se 12.19 m i gjat Reflektor n form trekndore t vendosura n mjete rrugore te tjera (jo rimorkio) Shnim: reflektort trekndor pas reflektues jan t pranueshm Reflektort ansor 10. Jo me ngjyr qelibar Shenjat e Pasme dhe Ansore 11. 12. 13. 14. 15. 16. Nuk jan vendosur Ngjyr dhe dizenjo jo korrekte Pjesa m e poshtme e zons me shenja sht m pak se 600 mm mbi nivelin e terrenit Pjesa m e poshtme e zons me shenja sht m shum se 2 metra mbi nivelin e terrenit Shenja ka lartsi / gjatsi m t vogel se 150 mm shte e qart q nuk sht prdorur material pasreflektues apo fluoreshent x x x x x x 208 x S K x x x x x x x x x
17. 18.
Dmtuar dhe n gjndje t till q efektshmria sht reduktuar n mnyr t ndjeshme Vendosur n mnyr t pasigurt Shenjat e Pasme Vendosur m shum se 600 mm nga ekstremi fundor i mjetit rrugor (prve rasteve kur llogaritet edhe nj element bashkues n mjetet rrugore t kombinuara Nuk qndron n plan kryesisht horizontal Vendosur m shum se 300 mm nga skaji jashtm i mjetit rrugor Nqs prbhet nga dy pjes ato nuk jan me t njjtn lartsi dhe kan m shum se 650 mm hapsir mes tyre Zona sht m pak se 3000 cm katror Shenjat e Pasme Shenja sht vendosur m shum se 450 mm nga skaji fundor i mjetit rrugor (prve rasteve kur llogaritet edhe nj element bashkues n mjetet rrugore t kombinuara sht vendosur me seksione dhe sejcili prej tyre sht m pak se 450 mm i gjat Vendosur n m pak se 3/4 e gjatsis totale t mjetit rrugor prve shums s diametrit t rrotave (prjashtohet edhe elementi bashkues n rastet e rimorkiove) Vendosur n m pak se 3/4 distancs mes dy rrotave q jan njra pas tjetrs (prve rasteve kur rrotat jane m pak se 2.2 m larg) Pozicionuar m shum se 450 mm nga ana e mjetit rrugor (m n brndsi) Nuk qndron n plan kryesisht horizontal Kombinim mjetesh rrugore m i gjat se 13 m
x x
x x x x x
19. 20. 21. 22. 23.
24. 25.
26.
27. 28. 29.
x x
30. 31.
Nuk sht vendosur shnja "Long Vehicle" sipas standartit t shnjs Shnja "Long Vehicle" nuk sht vendosur horizontalisht dhe / ose midis 350 mm dhe 2 m nga terreni
x x
209
32. 33. 34.
N rastet kur ka dy shenja "Long Vehicle" ato nuk jan n t njjtn lartsi dhe aq afr sa sht praktikisht e mundshme me ekstremet mjetit rrugor Shnja "Long Vehicle" sht dmtuar apo n gjndje t till q efektshmria sht dmtuar seriozisht sht e qart q nuk sht prdorur material retroreflektiv apo fluoreshent
x x
210
Artikulli Nr. 66 MBROJTSET ANSORE DHE T POSHTME Mnyra e Kontrollit:

Mbrojtset Ansore Mbrojtset ansore jan t detyrueshme pr mjetet rrugore t transportit t mallrave, rimorkiot dhe gjysmrimorkiot q kalojn peshn 3500 kg. Ato shrbejn pr t mbrojtur pjesn ansore t mjetit rrugor kur distanca mes akseve q jan njri pas tjetrit kalon 3 metra. Mjetet rrugore dhe rimorkiot e mposhtme nuk sht e nevojshme t ken mbrojtse ansore: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. mjet rrugor, projektuar pr t lvizur me shpejtsi m t vogl se 25 km/or; vetshkarkuesit ansore apo fundor; mjet rrugor, rimorkio apo gjysmrimorkio, projektuar pr mbledhjen e mbeturinave, pastrimin e rrugve apo boshatisjen e gropave septike; njsia terhqse n nj mjet rrugor t kombinuar; nj mjet rrugor apo rimorkio e projektuar pr t mbajtur mjete rrugore t tjera (nga pjesa ballore apo fundore); nj mjet rrugor me nj platform ngarkimi siprfaqja e s cils nuk sht m shum se 750 mm nga terreni me gjith gjatsin e krkuar pr mbrojtje; mjet rrugor, rimorkio apo gjysmrimorkio, projektuar n mnyr specifike pr t mbajtur lnd drusore shum t gjata, shufra metalike apo kolona mbshtetse (kapriata).
Pr mjet rrugor, rimorkio apo gjysmrimorkio q duhet t ken mbrojtse ansore kontrollo q mbrojtset ansore jan vendosur n mnyr t sigurt, nuk kane plasaritje, grryerje, knde t mprehta ose dmtime q mund ta bnin mbrojtsen joefektive ose mund t rrezikonin prdoruesit e tjer t rrugs. Kontrollo me sy q dimensionet jane korrekte . Kontrollo q mbrojtset ansore jan jo m shum se 30 mm brenda pjess m t dal t aksit m t gjr dhe se nuk e shtojn gjrsin e prgjithshme t mjetit rrugor.
Shnim:
1. 2. Njsia tre metra referon nga qndra e nj aksi tek aksi tjetr m i afrt. N rastet e mjetit rrugor, rimorkio apo gjysmrimorkio, e projektuar vetm pr transportin e substancave t lngta n depozita t mbyllura t cilat jan t instaluara n mjetin rrugor n mnyr t prhershme dhe kan edhe lidhje me valvola dhe tuba pr ngarkimin / shkarkimin dimensionet e strukturs mbrojtse do t aplikohen vetm pr aq sa sht praktikisht e mundshme. N rastet e mjetit rrugor, rimorkio apo gjysmrimorkio q shte pajisur n njrn apo t dy ant me pajisje shtuese pr t pasur stabilitet gjat puns dimensionet e strukturs mbrojtse do t aplikohen vetm pr aq sa sht praktikisht e mundshme. N rastet e rimorkiove me shasi t shtueshme zona pr tu mbrojtur anash do t prcaktohet duke marr parasysh gjatsin minimale t shasis. 211
3.
4.
Prmasat n milimetra Shinat teke duhet t vendosen me t njjtat prmasa t kthyera lart si tregohet edhe pr shinat dyshe n ilustrimin tjetr. Nj shin teke e hapur n pjesn ballore nuk sht e pranueshme n asnj rrethan. Gjithsesi shinat teke mund t pranohen kur pjesa ballore sht zvndsuar me nj objekt fiks q mund t ofroj t njjtn mbrojtje si pjesa ballore e shins. Mbrojtset e Poshtme Mbrojtset e poshtme jan t detyrueshme pr mjetet rrugore t transportit t mallrave, rimorkiot dhe gjysmrimorkiot q kalojn peshn 3500 kg. Mjetet rrugore dhe rimorkiot e mposhtme nuk sht e nevojshme t ken ,mbrojtse t poshtme: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. mjet rrugor me trheqje mekanike q sht projektuar pr t lvizur me shpejtsi m t vogl se 25 km/or; njsia trheqse n nj mjet rrugor t kombinuar; mjet rrugor apo rimorkio i pajisur me nj sistem pr t shprndar material n rrug; vetshkarkuesit fundor (mjet rrugor apo rimorkio); nj mjet rrugor apo rimorkio e projektuar pr t mbajtur mjete rrugore t tjera (ngarkohen nga pjesa fundore); prziers betoni; mjet rrugor, rimorkio apo gjysmrimorkio e projektuar n mnyr specifike pr t mbajtur lnd drusore shum t gjata, shufra metalike apo kolona mbshtetse (kapriata); mjet rrugor i pajisur me nj bisht (krah ngarkues / ngrits) i cili formon t paktn nj metr dysheme n pjesn e pasme.
8.
Pr mjetet rrugore apo rimorkiot t cilat duhet t pajisen me mbrojtse t poshtme kontrollo q kjo mbrojtse sht vendosur si duhet, nuk ka plasaritje, grryerje knde t mprehta q mund ta bjn jo efektive apo mund t rrezikojn prdoruesit e tjer t rrugs si dhe q nuk sht m lart se 550 mm mbi nivelin e terrenit. Kontrollo q mbrojtsja e poshtme shtrihet brenda 100 mm nga ekstemet e mjetit rrugor por jo prtej. Pjesa e jashtme duhet t ket nj kurbatur me nj rreze prej 2.5 mm ose m shum dhe nuk duhet prkulur n pjesn e pasme. Thellsia e pajisjes mbrojtse duhet t jet jo m pak se 100 mm. Kur nj mjet rrugor duhet t ket mbrojtse t poshtme dhe kjo nuk mund t realizohet me nj pjes t vetme athere mund t bhet me m shum se nj pjes me kusht q bashksia e pjesve t jet brnda limiteve t siguris t krkuara. Kontrollo q hapsira mes nj pjese dhe nj tjetre (m e afrta) nuk sht m shum se 500 mm.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. Mbrojtset Ansore Nuk jan vendosur n mjetin rrugor apo rimorkio n rastet kur kjo krkohet nga ligji Prmasat jo korrekte S x x 212 K
3. 4. 5. 6. 7.
T pa sigurta, plasaritura, grryera ose kan knde t mprehta Dmtuar n nj mnyr t till q mund t rrezikojn t tjert dhe t bhen jo efektive Siprfaqja e jashtme jo e shesht ose e shtypur horizontalisht Fiksuar m shum se 300 mm brnda ekstremit t aksit m t gjr Rrit gjrsin e prgjithshme t mjetit rrugor Mbrojtset e poshtme
x x x x x
8. 9. 10. 11. 12.
Nuk jan vendosur n mjetin rrugor apo rimorkio n rastet kur kjo krkohet nga ligji Prmasat jo korrekte T pa sigurta, plasaritura, grryera ose kan knde t mprehta Dmtuar n nj mnyr t till q mund t rrezikojn t tjert dhe t bhen jo efektive Rrit gjrsin e prgjithshme t mjetit rrugor
x x x x x
213
Artikulli Nr. 67 PERFORMANCA E FRENAVE T EMERGJENCS Mnyra e Kontrollit:

Testi n bankoprovn e frenave 1. Normalisht ky test dhe testimi i sistemit frenues n prgjithsi duhet t kryhen n t njjtn koh dhe t njjtat masa paraprake duhen marr (shih " Mnyra e Kontrollit" dhe "Shnime" pr testimin e sistemit frenues). Duhet t sigurohemi q sistemi i frenimit t emergjencs do t testohet n sistemin e frenimit t emergjencs si specifikohet nga konstruktori i mjetit rrugor. Vendoseni mjetin rrugor n pajisjen testuese t frenave (me rula) dhe pasi kjo e fundit t filloj t rrotulloj rrotat n sejcilin aks, shtypni aplikoni frenat e emergjencs ngadal derisa rrotat t rrshqasin n lidhje me rrulat ose derisa t arrihet forc e mjaftueshme frenuese (cila do t arrihet e para). Shnoni forcn frenuese t treguar pr sejciln rrot dhe llogarisni totalin e forcs frenuese t disponueshme. Llogarisni efiensn frenuese si prqindje peshs bruto t mjetit rrugor t prcaktuar nga konstruktori. N rastet e gjysmrimorkiove llogarisni efiensn frenuese si prqindje e totalit t peshs s akseve sipas dizenjos s prcaktuar nga konstruktori.
2.
Shnime:
1. 2. 3. N rast se mjeti rrugor ka frena me transmesion t gjitha rrotat e nj aksi duhet t xhirohen nga bankoprova e frenave n t njjtn koh. Ky kontroll aplikohet n mjetet rrugore ku frenat e emergjencs mund t testohen menjher dhe vemas nga sistemi frenues. Ky kontroll nuk sht i nevojshem t kryhet tek rimorkiot ose gjysmrimorkiot e pajisura me sistem frenimi dopio (ECE ose EEC, Sistem Frenimi me Kontroll Elektronik). Gjithsesi valvola mbrojtse e rimorkios duhet kontrolluar duke hequr vijn e verdh t shrbimit dhe duke shtypur frenat (kmbs). N kto kushte frenat (e mergjencs) e rimorkios duhet t aktivizohen automatikisht. N rastet e rimorkiove treshe (t lidhura bashk) dhe t trhequra nga sistem lvizs dopio (dy koka trheqse) testi I frenave t emergjences n rimorkio duhet t kryhet ose duke prdorur frenat me ajer t njsis(ve) trheqse ose ndonj burim tjetr ajeri. Kur prdoret ajeri i njsis trheqse nj sistem special iftimi duhet prdorur gjithashtu (i br posarisht pr kt qllim). N rastet e nj lidhjeje treshe t rimorikiove t trhequra nga nj sistem trheqs tresh i cili nuk sht i pajisur me kontroll t ndar t frenave t emergjencs performanca e frenave t emergjencs s rimorkios do t matet duke hequr / paksuar ajerin nga depozitat e rimorkios ose kur kjo nuk sht praktike duke "hapur" linjn e frenimit (kontakt me atmosfern) n mnyr q t filloj proedura e frenimit t emergjencs. Kompatibiliteti (prshtatshmria) midis frenave t njsis trheqse dhe rimorkios duhet t kontrollohet nga inspektort q kryejn testin rrugor. Nqs mjeti rrugor sht i nj tipi q nuk mund t testohet n bankoprovn e frenave athere duhet t kryhet testi i decelelometrit si m posht:
4.
5.
Testi i Decelerometrit 1.
214
a. b.
vendosni decelerometrin n mjetin rrugor n prputhje me udhzimet e prodhuesit. ngiteni mjetin rrugor (t ngarkuar) me nj shpejtsi prej rreth 25 km/or. Aplikoni frenat e emergjencs dhe shnoni vlerat e treguara nga decelerometri.
2.
Frenat e Ndarjes Automatike n Rimorkio dhe Gjysmrimorkio
Vendosni mjetin rrugor n terren t fort dhe shkputni lidhjet e emergjencs, prpiquni t ngisni kombinimin mjet rrugor / rimorkio prpara. N disa raste kur ka t instaluar EBS mund t jet e nevojshme t shkputet edhe iftimi elektronik.
Shnim;
Nuk ka krkesa specifike pr performancn e frenave automatike t shkputjes.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. Mjete rrugore me sistem trheqs regjistruara prpara 1 Korrik 1964 mekanik t S x K
Forca frenuese e mjetit rrugor sht m pak se 20 % e peshs bruto sipas dizenjos s konstruktorit Mjete rrugore me sistem trheqs mekanik t regjistruara pas 1 Korrik 1964, mjete rrugore me vnde t ulura deri n 14 veta ose deri n 2 ton (por jo mjete rrugore pr transport pasagjersh)
2.
Forca frenuese e mjetit rrugor sht m pak se 27.5 % e peshs bruto sipas dizenjos s konstruktorit Mjete rrugore me sistem trheqs mekanik me vende t ulura m shum se 14 pasagjer
3.
Forca frenuese e mjetit rrugor sht m pak se 25 % e peshs bruto sipas dizenjos s konstruktorit Mjete rrugore gjysmrimorkio t tjera prfshir rimorkio dhe
4.
Forca frenuese e mjetit rrugor sht m pak se 22.5 % e peshs bruto sipas dizenjos s konstruktorit ose n rastet e gjysmrimorkiove 22.5 % e peshs bruto mbi aks Frenat e Ndarjes Gjysmrimorkio Automatike n Rimorkio dhe
5.
Nuk punojn Valvula Mbrojtse e Rimorkios / Gjysmrimorkios
6.
Nuk punon
215
Shnim:
1. Presioni maksimal q duhet ushtruar mbi pedalin e frenave nuk duhet t kaloj 45 kg pr mjetet rrugore me vende t ulura deri n 14 pasagjer ose 2 ton (jo mjete rrugore pr transport pasagjersh).
Pr mjetet rrugore t tjera presioni nuk duhet t jet m shum se 68 kg.
216
Artikulli Nr. 68 Shbalancimi i frenave t emergjencs Mnyra e Kontrollit:

Testi n bankoprovn e frenave 1. Normalisht ky test dhe testimi i sistemit frenues n prgjithsi duhet t kryhen n t njjtn koh dhe t njjtat masa paraprake duhen marr (shih " Mnyra e Kontrollit" dhe "Shnime" pr testimin e Sistemit Frenues). Ky test nuk kryhet pr frenat e emergjencs t tipit me transmesion. Vendoseni mjetin rrugor n pajisjen testuese t frenave (me rula) dhe pasi kjo e fundit t filloj t rrotulloj rrotat n sejcilin aks, shtypni aplikoni frenat e emergjencs ngadal shnoni forcn frenuese t treguar pr sejciln rrot.
Shnime:
1. 2. N rast se mjeti rrugor ka frena me transmesion t gjitha rrotat e nj aksi duhet t xhirohen nga bankoprova e frenave n t njjtn koh. Ky kontroll aplikohet n mjetet rrugore ku frenat e emergjencs mund t testohen menjher dhe vemas nga sistemi frenues. Nqs sht e nevojshme q t kryhet nj test rrugor kjo duhet br n nj rrug pa trafik dhe me nj shpejtsi rreth 25 km/or.
Testi Rrugor (Testi i Decelerometrit) 3.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Rrotat n t njjtin aks M shum se 30 % diferenc n forcn frenuese (dmth forca frenuese n njrn an duhet t jet jo m pak se 70 % e forcs frenuese t ans tjetr) Testi Rrugor (Testi i Decelerometrit) 2. Duket qart se mjeti rrugor drejtohet nga njra an kur aplikohen frenat x S x K
1.
Shnim:
Diferenca prej 30 % mes dy rrotave t nj aksi vrehet n t gjith harkun e frenimit.
217
Artikulli Nr. 69 FIKSET E ZJARRIT Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo q fiksja e zjarrit sht vendosur n mjetin rrugor.
Shnime:
Fiksja e zjarrit krkohet vetm pr mjetet rrugore t mdha q jan n shrbim t publikut, dmth nj mjet rrugor me m shum se 8 vnde t ulura dhe q ka nj liens pr shrbime publike.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Fiksja e Zjarrit 1. 2. 3. Nuk sht prezent n mjetin rrugor Nuk sht e mbushur plot E pa sigurt S K x x x
218
Artikulli Nr. 70 DALJET E SIGURIS

(pr autobust)
Mnyra e Kontrollit:
1. Kontrollo q dalja(et) e siguris n mjetin rrugor funksionojn n mnyr t knaqshme dhe n rastet e mjeteve rrugore n shrbimin publik zona ku ato lvizin (hapen / mbyllen) sht e lir. Kontrollo q n rastet e mjeteve rrugore n sherbimin publik ka shnja treguese t ekzistencs s daljeve t siguris (brnda dhe jasht mjetit rrugor).
2.
Shnim:
1. 2. Nj dalje e cila prdoret normalisht pr hyrje dhe pr dalje nuk mund t konsiderohet si dalje sigurie (emergjence). Nuk sht e pranueshme q dalja e siguris t bllokohet / kyet me bulon.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. Daljet e Siguris dhe Shenjat Daljet e siguris nuk funksionojn n mnyr t knaqshme, nuk hapen nga jasht, jan t bllokuara ose jo funksionale Shnjat q tregojn prezencn e daljeve t siguris dhe mnyrn si ato duhet t prdoren nuk jan prezente n mjetet rrugore n shrbimin publik Dritat ose sirenat e alarmit (n rastet kur jan t instaluara) nuk funksionojn S x K
2. 3.
219
Artikulli Nr. 71 NDENJSET

(autobusat)
Mnyra e Kontrollit:
1. 2. 3. Kontrollo ndnjset e pasagjerve, pikat e tyre t fiksimit dhe veshjet (tapicerin). Kontrollo pr lvizje t mundshme t ndnjses n raport me trupin e mjetit rrugor. Kontrollo n rastet e mjeteve rrugore n shrbimin publik q hapsira e ndnjses dhe forma sht e till q l hapsir t mjaftueshme kalimi n "korridore" dhe n zonat e hyrje / daljeve.
Shnim:
Vini re q gjat ktij kontrolli nuk sht e nevojshme t bhen matje t detajuara.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Ndenjset e Pasagjerve Jan montuar n mnyr jo korrekte Jan t thyera Dmtuara Veshja sht e grisur Ndenjsja nuk sht e sigurt Hapsira dhe forma sht qartsisht jo korrekte (vetm mjetet rrugore t pasagjerve) S K x x x x x x
220
Artikulli Nr. 72 NDRIIMI I BRENDSHM

(autobust)
Mnyra e Kontrollit:
1. Kontrollo n rastet e mjeteve rrugore t mdha pr transport pasagjersh (m shum se 8 vnde t ulura) q ka ndriim t brndshm t mjaftueshm pr t ndriuar t gjitha ndarjet, shkallat ose platformat q formojn hyrjen ose daljen (prve atyre t siguris).
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. Ndriimi i Brendshm do ndarje e ndriuar n mnyr t pa mjaftueshme Shkall ose platfroma t ndriuara n mnyr t pa mjaftueshme S K x x
221
Artikulli Nr. 73 KUTIA E NDIHMS S SHPEJT

(autobust)
Mnyra e Kontrollit:
1. Kontrollo q nj kuti e ndihms s shpejt gjndet n mjetin rrugor dhe duhet t jet e plot.
Shnime:
Kutia e ndihms s shpejt nuk krkohet t jet n nj mjet rrugor pr transport pasagjersh linja e paraprcaktuar e t cilit nuk sht m shum se 15 minuta. Nj mjet rrugor n shrbimin publik quhet i till kur ka m shum se 8 vnde ulur dhe transporti i pasagjerve bhet kundrejt pagess.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. Kutia e ndihms s shpejt Nuk ndodhet n mjetin rrugor dhe sht e qart q sht e pa plot S K x
222
Artikulli Nr. 74 NDRPRERSI I USHQIMIT ME KARBURANT

(autobust)
Mnyra e Kontrollit:
1. Kontrollo q n rastet e nj mjeti rrugor t madh t shrbimit publik me m shum se 14 pasagjer, nj pajisje e ndrprerjes s ushqimit me karburant sht e instaluar (pavarsisht tipit t karburantit t prdorur), funksionon n mnyr korrekte dhe vndodhja e saj sht shnuar qart jasht mjetit rrugor.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. Ndrprersi i ushqimit me karburant (aty ku krkohet) Mungon, nuk funksionon ose nuk sht e arritshme nga jasht mjetit rrugor Pozicioni i pajisjes nuk sht treguar qart nga jasht mjetit rrugor S x x K
223
KAPITULLI I TRET
KONTROLLI TEKNIK I DETYRUESHM I MOTOMJETEVE
224
Artikull Nr. 1 HYRJE

Kapitulli i Manualit Kontrolli Teknik i detyrueshm i motomjeteve duhet t njihet dhe t shrbej si referenc pr t gjith kontrollort q prfshihen n Kontrollin Teknik t detyrueshm t motomjeteve. Pronart e motomjeteve gjithashtu mund t gjejn detaje me vler n lidhje me elementt e Kontrollit Teknik t detyrueshm q do ti nnshtrohet motomjeti i tyre dhe arsyet prse ky motomjet mund t konsiderohet i paprshtatshm pr t qarkulluar n rrug. Ky kapitull i Manualit prcakton metodat e testimit t detyrueshm dhe kriteret e kalimit apo t dshtimit n testet e kontrollit t prshtatshmris s motomjeteve pr t qarkulluar n rrug. Numri i shasis s motomjetit duhet t korrespondoj me informacionin e paraqitur n dosjen dhe dokumentat e regjistrimit. Nqs ka vshtirsi t gjetjes s vendndodhjes s numrit t shasis, athere sht prgjegjsi e aplikantit t gjej kt informacion n lidhje me motomjetin e tij. Kontrolli Teknik sht test i mirmbajtjes dhe gjndjes aktuale t motomjetit. Vlersimi i detajuar i projektimit dhe i konstruksionit t motomjetit nuk sht pjes e Kontrollit Teknik nprmjet testit. Ky Manual prcakton n detaje t gjitha elementt e kontrollit (prfshir dhe shnimet shtes) dhe arsyet e dshtimit. Motomjeti duhet t vlersohet sipas kritereve t prcaktuara n kt Manual. "Mnyra e Kontrollit" detajon mnyrn sipas s cils testohen elementt e ndryshm t motomjetit si dhe pajisjet q duhen prdorur. Gjat kryerjes s kontrollit, vmendje e veant duhet tì kushtohet informacionit t dhn n Shnime, sepse kto japin udhzimet pr mnyrn e kryerjes s Kontrollit dhe qllimin e testit. "Arsyet pr Dshtim" liston t gjitha defektet t cilat bjn q motomjeti t dshtoj n test. Nj motomjet nuk mund t dshtoj n qoft se nuk ka nj ose m shum difekte t listuara. "Arsyet pr Dshtim" duhen prcaktuar vetm duke iu refereuar seksionit "Mnyra e Kontrollit" t ktij Manuali. Duke patur parasysh se nuk sht e mundur t paraqiten t gjith limitet e konsumit dhe tolerancs pr prbrsit e modeleve t ndryshm t motomjeteve, kontrollort q merren me Kontrollin Teknik duhet t prdorin eksperiencn dhe gjykimin e tyre kur vlersojn gjndjen e prbrsve, dmth zvendsimin, riparimin apo rregullimin e tyre n do koh. N rastet kur frenat nuk mund t testohen n bankoprovn e frenave pr shkak t projektimit t motomjetit, athere duhet kryer nj test rrugor duke prdorur nj decelerometr (mats t nxitimit t vonuar) pr t vlersuar performancn e frenave. Kontrollort q merren me Kontrollin Teknik nuk duhet t fillojn kontrollin n rrethanat e mposhtme: kur ndonj pjes e motomjetit apo e pajisjes testuese sht shum e ndotur apo n gjndje t rrezikshme saq e bn t vshtir kryerjen e testit. Manuali i Kontrollit t Mjeteve 225
kur ngarkesa apo gjra t tjera nuk jan siguruar n mnyrn e duhur. kur motori i nj motomjeti nuk sht kompatibl me krkesat e kontrollit paraprak sipas Seksioneve 9 dhe 10 t testimit. kur nuk paraqiten dokumentat e motomjetit, nuk jan paguar taksat, nuk deklarohen gjobat dhe numri i shasis i motomjetit nuk prputhet me at t paraqitur n dokumenta. "Mnyra e Kontrollit" sht hartuar q t jet kompatibl me praktikat normale t puns dhe nuk sht mangsi apo prgjegjsi e Manualit, plagosja e personave apo dmtimet e prons q jan si rezultat i kryerjes s Kontrollit Teknik si prcaktohen n kt Manual. Asgj dhe asnj pjes e ktij Manuali nuk mund t konsiderohet si penges apo zvoglues (n fardo mnyre) i detyrimeve t pundhnsve dhe punmarrsve n lidhje me shndetin dhe sigurin n pun. Pronart e motomjeteve nuk mund t pretendojn pr "humbje t prons private" dmth kur atij i hiqen objekte apo sende nga motomjeti para kryerjes s Kontrollit Teknik. VINI RE: 1. KUR NJ MOTOMJET DSHTON PR SHKAK T NJ DIFEKTI T RREZIKSHM (PSH FRENAT, SISTEMI I DREJTIMIT, GOMAT, etj) KONTROLLORT DUHET T KSHILLOJN PRONARIN E MOTOMJETIT PR EKZISTECN DHE RREZIKSHMRIN E DIFEKTIT. MOTOMJETI NUK DUHET T NGITET N RRUG PUBLIKE DERISA DIFEKTI T NDREQET. DUHET T BHET E QART SE NGARJA E MOTOMJETIT N RRUG PUBLIKE N GJNDJE T DIFEKTIT T RREZIKSHM PRBN NJ SHKELJE T RND PR T CILN PRONARI DHE DREJTUESI DO T PENALIZOHEN. SHT E DETYRUESHME Q KONTROLLORT T MOS E KALOJN NJ MOTOMJET I CILI DSHTON DHE NUK MUND T KALOJ NJ NGA KRITERET E PRCAKTUARA N KATEGORIN S (SKALON).
2. 3.
4.
226
Artikulli Nr. 81 TARGA, NUMRI I SHASIS Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Kontrollo targn pr sigurin, pozicionimin, lexueshmrin, pamjen dhe ngjyrn e duhur. Kontrollo q numri i shasis n mjet sht i njjti me at t paraqitur n dokumentacion dhe q numri i shasis nuk sht vendosur me temperim. Arsyet pr Dshtim: Nr. 1. 2. 3. Targa Njra ose t dy targat mungojn, jan t pasigurta ose nuk duken qart Numra ose shkronja mungojn ose jan t pa lexueshme Numrat, shkronja ose sfondi nuk kan ngjyrn e duhur Numri i shasis (Numri Identifikues i Mjetit) 4. 5. sht i ndryshm me at t paraqitur n dokumentacion Numri i shasis sht i grryer, jo qartsisht i dukshm ose i temperuar x x S K x x x
227
Artikulli Nr. 82 TESTI I FRENAVE Mnyra e Kontrollit:

Kontrolli n Bankoprovn e Frenave Kontrollo frenat n nj kontroll statik pr t verifikuar funksionimin. Nqs ka dyshime pr performancn q ofrojn ndrmerr nj kontroll t frenave duke prdorur decelerometrin (matsin e ngadalsimit).
Shnime:
1. 2. Gomat duhet t ken presionin e duhur dhe przgjedhsi i marsheve duhet t jet n pozicionin neutral. N disa raste mund t jet e nevojshme t bllokohen rrotat e mjetit gjat testit n bankoprovn e frenave.
Testi i Decelerometrit Vendosni mjetin n nj terren pak a shum t shesht dhe q sht pastruar nga rra / zhavorri, vendosni decelerometrin n nj vend t prshtatshm, fiksojeni me lidhse gome dhe duke ndjekur udhzimet e konstruktorit vendoseni n pozicionin zero.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Veprimi i Frenave Mjeti rrugor ka vetm nj sistem frenimi n gjndje pune Frenat "kafshojn", vibrojn ose nuk ofrojn performanca konsistente Nj nga frenat nuk funksionon kur leva / pedali korresponduese sht shtypur / aktivizuar deri n fund Fuqia frenuese e mjetit sht m pak se 50 % e peshs s mjetit Frenat nuk funksionojn n mnyr progresive Frenat kan vones jo normale kur lshohenn (n kthim) S x x x x x x K
228
Artikulli Nr. 83 PRBRSIT E FRENAVE Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo prbrsit e frenave q mund t shihen pa i montuar. Shiko sidomos: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Leva, pedale, segmente, mekanizma dhe lidhje shum t konsumuar / "lmuara"; Konsumim n pjest fundore t segmenteve ose kabllove; Konsumim n pjesn qndore t piskutinave; Konsumim n kunjat kryesore, bulonat, kunjat stacionare, pernat; Mungesn e pajisjeve fiksuese; Konsumim t tprt, ndotje dhe kalibrim / instalim jo korrekt t linjs s frenimit ose pllakave / disqeve; Disqe / tambur t frakturuara, dmtuara t keq instaluara ose t pa sigurta; do penges t lvizjes s lir n sistem; do lvizje jo normale t levave, segmenteve apo kabllove q tregojn keq vendosje / kalibrim.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. Segmentet e Frenave / Levat / Kabllot / Lidhjet / Pernat Mungojn, t dmtuara, t plasaritura, t bllokuara, pengohen apo jan shum t konsumuara Struktura e jashtme mbajtse sht shum e dmtuar Qartsisht e konsumuar, grryer, bllokuar ose instaluar n mnyr jo korrekte Kllapat, Bulonat, Kunjat Ndars ose Pajisje Mbajtse 4. Mungojn, lirshm ose shum t konsumuar Linja e frenimit (Axhustimi) 5. 6. 7. Linja e frenimit sht e ndotur Kalibruar (axhustuar) n mnyr jo korrekte Struktura mbajtse e frenave ose pllakat / ferrotat kan nevoj t zvndsohen Tambur / Disqet e Frenimit / Pllaka metalike mbrojtse 8. Qartsisht t dmtuara, jasht qndrs / linjs, ose t pa sigurta x x x x x x S x K
229
Levat / Mekanizmat aktivizues 9. 10. 11. Shum t dmtuar, t pa sigurt apo kan nevoj pr axhustim / kalibrim Operojn mbi "qndrn" Rrezik bllokimi i frenave Lvizja e lir e Levave / Kabllove etj, t frenimit 12. E kufizuar x x x x
230
Artikulli Nr. 84 FUNKSIONIMI I FRENAVE - Systemi Hidraulik Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Shtypni deri n fund levn / pedalin dhe mbajeni t shtypur duke aplikuar presion konstant. Kontrollo nse leva / pedali ka tendecn t "bjer". Shtypni levn / pedalin dhe kontrollo nse ka "ngecje" gjat korss s lvizjes.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. Funksionimi i Frenave Cilindri kryesor / rezervuari ose kalibri jo t sigurt Cilindri hidraulik rrjedh ose "ngecja / lvizja bosh" tregon prezencn e ajerit n sistem Cilindri kryesor ose kalibri t dmtuar / grryer / instaluar n mnyr jo korrekte / frakturuar Tubat e frenimit t dmtuara / "t lmuara" / t pasigurta / pengojn, kontakt me pjes t tjera / bllokuara / prkulura / shtypura Rrjedhje t lngut t frenave S x x x K
x x
4. 5.
231
Artikulli Nr. 85 LNGU I FRENAVE Mnyra e Kontrollit:

Kontrollo rezervuarin e lngut t frenave pr nivelin e lngut t frenave, rrjedhje dhe gjndjen e lngut.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. Depozita M posht se e nivelit maksimal ose posht nivelit minimum t prcaktuar nga konstruktori Rrjedh ose tapa / kapaku mungon Lngu qartsisht i ndotur ose i kontaminuar S x x x K
232
Artikulli Nr. 86 DREJTIMI / TIMONI Mnyra e Kontrollit:

Vendosni motomjetin n pozicion statik, shtypni frenat e para dhe shtyjeni motomjetin disa her prpara dhe mbrapa duke e mbajtur nga timoni.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. Drejtimi Drejtimi i "ashpr / fort", "prer / dhmbzuar" ose i "ngurt" Xhoko e teprt n pjesn e siprme t sistemit t drejtimit / kushinetat e sistemit t drejtimit Amortizatori i timonit nuk punon / jo efektiv Timoni 4. 5. 6. 7. 8. Kllapat nuk jan t shtrnguara ose mungojn Montim i pa sigurt Timoni ose piruni t deformuar, frakturuar ose shum t grryer Lvizja e kufizuar Mbrthimi / kapja lirshm x x x x x S x x x K
233
Artikulli Nr. 87 RROTAT Arsyet pr Dshtim:

Nr. Rrotat 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. T frakturuara, t pa rregullta ose t dmtuara Prina ose bullona t lirshm ose mungojn n rrotat e prbra Rreze mungojn ose lirshm Rrota alumini t riparuara Skajet / buzt e rrots shum t dmtuara Kushinetat e rrotave shum t shtrnguara, xhoko ose ngurtsim Keq axhustim ose pjes q dalin jasht Element q dalin jasht (n plan vertikal) dhe keq axhustim i rrots s trerrotakve Dadot fiksuese t boshtit t rrots ose pajisjet fiksuese mungojn ose jan lirshm S x x x x X x x x x K
234
Artikulli Nr. 88 GOMAT Arsyet pr Dshtim:

Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Gomat Vendosur n mnyr jo korrekte (shih Shnime 1 - 3) Vendosur n kahun / drejtimin e gabuar Nuk qndrojn mir n skajet / buzt e rrots Valvula e fryrjes nuk sht vendosur si duhet, e pa sigurt ose e dmtuar Difekt konstruksioni (nga fabrika) ose prerje t thella Gunga Ekspozim i thurjes ose strukurs s telave / karkasa Jo e fryr sa duhet Veshja (pjesa q ka kontakt me terrenin) e konsumuar prtej limiteve t lejuara nga ligji ose profili (lulet) t riprera / rikrijuara Frkohet ndaj nj / do pjese tjetr S x x x x x x x x x x K
9. 10.
Shenim:
1. 2. 3. Goma trerrotaku apo gom mjeti rrugor n nj motomjet. Goma motor krosi (jasht rruge) ose t ngjashme, dmth hapsira mes blloqeve / pllakave t veshjes sht m e madhe se prmasat e vet blloqeve. Goma t projektuara si goma pr gara ose jo pr prdorim n autostrad n pjesn ansore.
235
Artikulli Nr. 89 MOTORI DHE TRANSMESIONI Arsyet pr Dshtim:

Nr. Motorri Kmbt / pikat e montimit t motorit dhe / ose kambios ose struktura prreth pikave t montimit sht e frakturuar / prkeqsuar / grryer / lirshm (Shnime 1) Motori dhe / ose kambio rrjedhin vaj n mnyr t vazhdueshme Transmesioni 3. 4. 5. 6. Zinxhiri lirshm / i konsumuar ose i rregulluar keq Dhmbt / ingranazhet e zinxhirit shum t konsumuara / bullonat fiksues lirshm / mungojn Siguresa e zinxhirit e pa sigurt Boshti kardanik ose mbajtsi t pa sigurt / boshti kardanik shum i konsumuar x x x x S K x
1. 2.
Shnime:
1. Disa motomjete kan kmb / pika fiksimi prej gome kshtu q nj nivel i caktuar xhokoje tolerohet pasi sht konceptuar n projektin fillestar.
236
Artikulli Nr. 90 SISTEMI ELEKTRIK Mnyra e Kontrollit:

1. 2. 3. 4. Kontrollo q kuadri mund t fiket. Kontrollo q elsi i kuadrit mund t hiqet. Kontrollo pr tela / kabllo q mund t ndrhyjn / ndikojn n kontrollin e motomjetit nga drejtuesi. Kontrollo telat elekrike pr aq sa sht e mundur pa i montuar pr gjndjen, sigurin dhe pozicionimin.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. Bateria Montuar n mnyr t pa sigurt Rrjedh elsat 3. Kuadri nuk mund t fiket Telat, Kabllot dhe Lidhjet 4. 5. a. b. Telat mund t ndrhyjn / ndikojn n kontrollin e motomjetit nga drejtuesi Rrezik zjarri prfshir rreziqe t lidhura me: Tela elektrike t dal nga vendi ose t pa sigurt Veshja izoluese e telave elektrike sht e dmtuar Boria 6. Mungon /e pa sigurt x x x x x x S K x x
Shnime:
Nj numer i konsiderueshm zjarresh me pasoja fatale (jet njerzish) i atribuohen sistemeve elektike me probleme. Kontrollorve u krkohet t jen veanrisht t vmndshm kur kontrollojn tela elektike problemet me t cilat mund t shkaktojn zjarr n motomjet.
237
Artikulli Nr. 91 DRITAT E NDALIMIT Mnyra e Kontrollit:

Ndizni kuadrin dhe dritat e pasme aplikoni frenat dhe kontrolloni dritat e ndalimit pr shikueshmrin, ngjyrn, intensitetin dhe sigurin.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Dritat e Ndalimit Mungojn ose jo qartsisht t dukshme Nuk punojn Nuk shklqejn m shum se dritat e pasme Nuk jan me ngjyr t kuqe Montuar n mnyr t pa sigurt Xhamat (fenert) mungojn ose jan t thyer S x x x x x x K
238
Artikulli Nr. 92 DRITAT E PASME / DRITAT E TARGS Mnyra e Kontrollit:

1. 2. 3. Kontrollo q dritat jan instaluar n mnyr simetrike n pjesn e pasme t motomjetit. Kontrollo q dritat e ndalimit / pasme kur jan n pun emetojn nj drit / rreze t kuqe q sht qartsisht e dukshme. Kontrollo q drita e targs emeton drit / rreze me ngjyr t bardh dhe q sht efektive.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. 5. Dritat e Ndalimit (shih Shnime 1) Nuk punon ose difektoz Mungon ose jo qartsisht i dukshm Jo me ngjyr t kuqe Xhamat e thyer ose mungojn Vazhdon t qndroj e ndezuar edhe pasi t gjitha pedalet / levat e frenave jan lshuar Dritat e Pasme 6. 7. 8. 9. 10. Nuk punon ose difektoz Mungon ose jo qartsisht i dukshm Jo me ngjyr t kuqe Xhamat e thyer ose mungojn Montuar n mnyr t pasigurt Dritat e Targs 11. 12. 13. Nuk punon, difektoz ose nuk jan instaluar Jo me ngjyr t bardh Xhamat e thyer ose mungojn x x x x x x x x S x x x x x K
Shenime:
1. Krkesat e msiprme nuk aplikohen pr mjete me cilindrat m t vogl se 50 cc (kubik) ose q nuk kalojn shpejtsin 50 km/or.
239
Artikulli Nr. 93 INDIKATORT / SINJALIZUESIT Mnyra e Kontrollit:

Ndiz / aktivizo sinjalizuesit e drejtimit dhe kontrollo q: 1. 2. sejcili punon si duhet dhe sht qartsisht i dukshm. sejcili ka ngjyrn e duhur dhe sht montuar n mnyr korrekte.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. 5. Indikatort / Sinjalizuesit Mungon ose jo qartsisht i dukshm Nuk punon ose difektoz Nuk pulson n mnyr konstante 60 deri n 120 pulsime pr minut (tipi i pulsimit) Montuar n mnyr t pasigurt Xhamat e thyer ose mungojn elsi (komanda) 6. Difektoz x S x x x x K
240
Artikulli nr.94 BORIA Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Kontrollo sigurin e boris dhe kontrollin e boris. Vr n prdorim borin dhe kontrollin e boris dhe vrej nse tingulli sht korrekt.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. Boria Kontrolli i pa sigurt Boria montuar n mnyr t pa sigurt Nuk punon si duhet Nuk punon ose nuk sht instaluar S K x x x x
241
Artikulli Nr. 95 GJNDJA E FENERVE KRYESOR Mnyra e Kontrollit:

1. Ndiz fenert kryesor dhe aktivizo me rradh dritat e gjata dhe ato t shkurtra, kontrollo q n sejcilin pozicion ato emetojn nj drit t bardh me intensitet t mjaftueshm pr t ndriuar rrugn prpara motomjetit. Kontrollo gjndjen dhe ngjyrn e xhamit dhe reflektorve t fenerve kryesor. Kontrollo funksionimin dhe sigurin e fenerve kryesor, elsin (ndrrues t dritave), rrezen e drits kryesore dhe dritn sinjalizuese t aktivizimit t dritave t gjata.
2. 3.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. Dritat e Gjata dhe t Shkurtra Nuk punojn Xhami, Llamba dhe Materiali Reflektues 2. 3. 4. Intensiteti i dobt Xhami shum i plasaritur ose mungon Materiali reflektues sht i dmtuar ose i shngjyrosur Fenert Kryesor 5. 6. Mungojn Montuar n mnyr t pa sigurt elsi (ndrrues) Dritat e Gjata dhe t Shkurtra 7. 8. Montuar n mnyr t pa sigurt ose mungon Difektoz Ngjyra 9. T gjith fenert jo me ngjyr t bardh ose t verdh Drita sinjalizuese e aktivizimit t dritave t gjata (n kroskot / kuadr) 10. Nuk punon x x x x x x x x x S x K
242
Artikulli Nr. 96 FENERT KRYESOR - Kontrolli i dritave t shkurtra Mnyra e Kontrollit:

Rregullo taruesin (rregulluesin) e fenerve kryesor prpara fenerve kryesor (kta t fundit n pozicionin "drita t shkurtra") % e pjerrsis duke llogaritur intesitetin maksimal t rrezes n raport me planin mbi t cilin qndron motomjeti.
Shnime:
1. Presioni i gomave duhet t kontrollohet dhe rregullohet nqs sht e nevojshme prpara se t kontrollohen fenert kryesor. Kontrolli i fokusit t rrezes s drits s fenerve kryesor duhet t kryhet n zonn e prcaktuar pr kt qellim brenda ambienteve t QKT-s. Motomjeti duhet t qndroj jo mbi kmbzat e parkimit dhe nj person duhet t qndroj mbi ndnjsen e drejtuesit gjat testit.
2.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. Feneret Kryesor- kontrolli i dritave t shkurtra Vija e prerjes horizontale nuk qndron midis 0.5 % dhe 3 % t vijave horizontale S K x
243
Artikulli Nr. 97 SHPEJTSIMATSI Mnyra e Kontrollit:

1. Kontrollo q nj mats shpejtsie sht instaluar, punon dhe mundet t shihet me lehtsi.
Shnime:
Kontrolli i funksionimit t shpejtsimatsit duhet t kufizohet me ngarjen e motomjetit brnda ambienteve t QKT-s.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. Shpejtsimatsi 1. 2. Mungon ose nuk punon Nuk mund t shihet nga ndenjsja e drejtuesit Ndriimi i Shpejtsimatsit 3. Nuk punon x S K x x
244
Artikulli Nr. 98 NDENJSET / PEDANAT Mnyra e Kontrollit:

1. Kontrollo montimin e t gjitha ndenjseve / pedanave pr sigurin dhe gjndjen.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. Ndenjset Lirshm ose montuar n mnyr jo korrekte Shum t prishura ose struktura e dmtuar Mungojn Pedanat 4. 5. 6. Lirshm ose montuar n mnyr jo korrekte Shum t prishura ose struktura e dmtuar Mungojn x x x S x x x K
245
Artikulli Nr. 99 PASQYRAT Mnyra e Kontrollit:

1. Kontrollo gjndjen e pasqyrave t instaluara n motomjet si pajisje standarte dhe vrej q siprfaqja reflektuese nuk sht prkeqsuar ose thyer deri n pikn q vshtirson pamjen pr drejtuesin. Kontrollo sigurin dhe gjndjen e sejcils kas / kllap mbajtse t pasqyrs.
2.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. Pasqyrat e Pasme, t Brendshme dhe t Jashtme Mungojn Siprfaqja reflektuese sht prkeqsuar ose thyer deri n pikn q vshtirson pamjen pr drejtuesin Koka e pasqyrs ose montimi i lirshm Pasqyra nuk rregullohet S x x x x K
246
Artikulli Nr. 100 STRUKTURA / KARKASA / SKELETI Mnyra e Kontrollit:

1. Kontrollo me sy strukturn dhe prbrsit.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Pjes t strukturs. Struktura Lirshm Deformuar Rregulluar keq Grryer Plasaritur Riparimet dhe saldimet nuk jan kryer n prputhje me rekomandimet e konstruktorit S x x x x x x K
247
Artikulli Nr. 101 OBJEKTET E SHTUARA Arsyet pr Dshtim:

Nr. 1. Artikuj t shtuar ose punime t tjera n karroceri T pa sigurta S K x
248
Artikulli Nr. 102 KMBT E QNDRIMIT Arsyet pr Dshtim:

Nr. 1. 2. Kmbt e Qndrimit Montuar n mnyr t pa sigurt Nuk lvizin, n nj pozicion fiks (kur lshohet) (shih Shnime 1) S x x K
Shenime:
1. Pr kmb qndrimi q duhet t shtyhen pr t arritur n pozicionin e ngarjes kontrollo q nuk mund t ndizni motorin (pa e br m par kt).
249

1. Kryej nj kontroll n sejciln pjes t rrots duke treguar vmendje t veant pr t par nse ka: a. b. c. d. e. f. fraktura apo flanxha (pjes t dala prpara); saldime q po shkputen; rrot e shtrmbruar shum; vrim dadieksh shum e konsumuar; rreze t rrots q mungojn apo lirshm; bosht rrote apo pajisje fiksuese q jan t pasigurta.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Rrotat Plasaritje ose saldime difektoze Montuar n mnyr jo korrekte Rrota alumini t riparuara T dmtuara, plasaritura deri n at pik sa mund t dmtohet goma Prina ose bullona n rrotat e prbra mungojn do rreze ose prbrs i rrots q sht n gjndje t till q mund t rrezikoj sigurin e motomjetit Vrimat e Dadiekve 7. T zgjatura ose t dmtuara Boshti / Pajisja bllokuese 8. Mungon ose lirshm x x S x x x x x x K
250

APLIKOHET PR T GJITHA RROTAT Ngrijeni aksin(et) e rrotave n mnyr q kto t mos ken kontakt me terrenin. 1. 2. 3. Vreni lvizjen e rrots n raport me aksin pr t prcaktuar xhokon n kushinetat e rrotave ndrkoh q sejcila rrot tundet me rradh. Rrotulloni sejciln rrot dhe dgjoni pr ashprsim apo ngurtsim t kushinetave. Motojeti nuk duhet t kaloj testimin nse nj "gjmim" apo "hungrime" tipike dgjohet, kjo tregon q kushinetat jan t konsumuara ose t dmtuara.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. Kushinetat e Rrotave sht e qart q kan shum xhoko Shum t shtrnguara Kushinetat t konsumuara ose t dmtuara S x x x K
251
Artikulli Nr. 105 PIRUNI I SUSPENSIONEVE T PRPARME Mnyra e Kontrollit:

1. Hiqeni motomjetin nga kmbt e qndrimit dhe shtyni me dor mbi timon drejt rrugs duke aplikuar frenat e prparme (shin Shnime 1, 2).
Shnime:
1. Disa motomjete me performanc t lart kan t instaluar pirunj t prparm me sisteme kundr zhytje t cilt bllokohen kur aplikohen frenat. N kto raste mbshteteni rrotn e par prball nj objekti solid. Disa motomjete t vogla nuk kan suspensione t prparme.
2.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. Montimi i Pirunit Montimi qartsisht lirshm apo konsumuar Plasaritur, dmtuar, deformuar ose rregulluar keq Konsumim i teprt Amortizatori 4. 5. 6. Ngurtsim i teprt gjat lvizjes Susta(t) e thyer Rrjedh x x x S x x x K
252

1. Hiqeni motomjetin nga kmbt e qndrimit dhe shtyni me dor mbi sistemin e suspensioneve (ndenjse) drejt rrugs.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. 2. 3. Suspensionet Montimi qartsisht lirshm apo konsumuar Plasaritur, dmtuar, deformuar ose rregulluar keq Konsumim i teprt Amortizatori 4. 5. 6. Ngurtsim i teprt gjat lvizjes Susta(t) e thyer Rrjedh x x x S x x x K
253
Artikulli Nr. 107 SISTEMI I USHQIMIT / SERBATORI Arsyet pr Dshtim:

Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Serbatori Montuar n mnyr jo korekte ose lirshm ose i dmtuar (shih Shnimi 1) Ndryshk i prparuar Rrjedhje Serbator i paprshtatshm Linjat e ushqimit mund t shtypen, frkohen, kputen apo i nnshtohen dridhjeve t mdha Nuk ka tap serbatori ose kyi i serbatorit mungon S x x x x x x K
Shnim:
1. Shumica e serbatorve jan fiksuar me prbrs gome, xhokoja mund t mos jet nj tregues pr sigurin.
254
Artikulli Nr. 108 SISTEMI I SHKARKIMIT Benzin

(vetm pr motomjetet regjistruara prpara 1 Janar 1980)
Shnime:
1. Kur kontrollohen gazrat e shkarkimit motomjeti duhet ven n kushtet e prcaktuar nga konstruktori.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. Mbetjet CO n shpejtsi "minimo" m shum se 4.5 % S K x
255
Artikulli Nr. 109 SISTEMI I SHKARKIMIT / ZHURMAT Mnyra e Kontrollit:

1. 2. Kontrollo gjndjen e tubit t shkarkimit dhe silenciatorit pr sigurin, rrjedhjet dhe zhurm t teprt. Nqs motomjeti shkakton zhurm t teprt prdorni matsin e zhurmave pr t matur nivelin e zhurms. Vendosni mikrofonin n mes t silenciatorit me nj knd rreth 45 grad dhe distanc 50 cm (prdorni kalibr pr kt). Rrisni xhirot e motorit n 75 % t xhirove maksimale (kambio n pozicionin neutro). Mbani shnim treguesit.
Arsyet pr Dshtim:
Nr. 1. Tubi i Shkarkimit (skapamento) Montuar keq ose ka mundsi t bjer Silenciatori 2. 3. 4. Mungon nuk funksionon, zhurm e teprt Montuar keq ose ka mundsi t bjer Rrjedhje t mdha Bashkimi i Sistemit t shkarkimit 5. Mundsi zjarri t shkaktuara nga rrjedhje q vin nga prbrs t prishur Zhurmat 6. Niveli i zhurmave sht m i lart se 98 db x x x x x S K x
256
Artikulli Nr. 110 MOTOMJET ME KOSH Arsyet pr Dshtim:

Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Montimi (bashkimi) me motomjetin Grryer apo frakturuar I pa sigurt ose konsumuar Xhoko Pajisja bllokuese e pa sigurt ose mungon Bashkim difektoz i pikave t pernave Nuk sht lidhur me sistemin elektrik "qndror" Rrota e motomjetit me kosh 7. 8. 9. 10. 11. Rregulluar keq Del jasht n mnyr t teprt Montim i pa sigurt Jo ajo q duhet ose jo funksionale Nuk sht instaluar sistem frenimi x x x x x S x x x x x x K
257

Manuali I Kontrollit Teknik Te Automjeteve

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Manuali I Kontrollit Teknik Te Automjeteve

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

REPUBLIKA E SHQIPERISE MINISTRIA E PUNEVE PUBLIKE, TRANSPORTIT DHE TELEKOMUNIKACIONIT

MANUALI I KONTROLLIT T MJETEVE

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Ing. Maksim TASHI Ing. Edmond KAZAZI

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

PRMBAJTJA KAPITULLI I PAR

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 1 HYRJE

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 2 BORIA Mnyra e Kontrollit:

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 3 FSHIRSET DHE LARSET E XHAMAVE Mnyra e Kontrollit:

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 4 SHPEJTSIMATSI Mnyra e Kontrollit:

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 5 DRITAT E PASME / DRITAT NDRIUESE T TARGS Mnyra e Kontrollit:

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 6 SINJALIZUESIT / INDIKATORT Mnyra e Kontrollit:

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 7 DRITAT ANSORE Mnyra e Kontrollit:

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 8 TARGA / NUMRI I SHASIS Mnyra e Kontrollit:

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 9 GAZRAT SHKARKUES - DIEZEL Mnyra e Kontrollit:

Mjetet rrugore t regjistruara pas 1 Janar 1980 1.

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Rrite gazin ne 2500rpm +/- 200 mbaje aty per 5 sek

mbaje 2500 rpm

PO Pershpejtimi i 1-re per SHFYRJE TE FORTE

vlera=< 60% e limitit

pershpejtim tjeter/ pushim

?? 5 tentativa perfshi 1 dhe 2.

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 10 SISTEMI SHKARKIMIT BENZIN

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Lidh sensorin e RPM

Koha: nderm jet 20 dhe 180 sekonda

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Ky test nuk aplikohet pr:

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 11 GJNDJA E FENERVE Mnyra e Kontrollit:

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 12 FOKUSI I FENERVE Mnyra e Kontrollit:

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 13 DRITAT E MJEGULLS DHE NDIHMSE Mnyra e Kontrollit:

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 14 FOKUSI I DRITAVE T MJEGULLS / NDIHMSE Mnyra e Kontrollit:

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 15 REFLEKTORT Mnyra e Kontrollit:

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 16 LNGU I FRENAVE (alkoli) Mnyra e Kontrollit:

Manuali i Kontrollit t Mjeteve

Artikulli Nr. 17 SISTEMI ELEKTRIK Mnyra e Kontrollit:

Manuali i Kontrollit t Mjeteve