DE ERATÓSTENES”
DISCURSO I DE LISIAS
1
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
ÍNDICE
• Biografía de Lisias
• Vocabulario
2
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
Biografía de Lisias
El mejor logógrafo de la oratoria griega fue Lisias, nacido en Atenas hacia el año
444/443 a.C., hijo de un meteco, fabricante de armas.
Con la edad de 15 años, hacia el 429 a.C., muere Céfalo, su padre, en una gran
peste que asoló la ciudad de Atenas, en la que murió también Pericles, amigo y
protector de la familia. Fue, entonces, Polemarco, el hijo mayor quien se hizo cargo de
la familia, quien, a causa de los sucesos que estaban aconteciendo en la ciudad, pensó en
marchar a Turios.
Allí Lisias, además de adquirir una gran fortuna, sintió una gran afición a la
Retórica, lo que aprovechó para instruirse en ella a manos de Tisias.
Tras el desastre ateniense en Sicilia, en el 413 a.C., Lisias y unos trescientos
ciudadanos más son expulsados de Turios en el 412 a.C. Volvió, pues, a la ciudad de
Atenas, donde no sólo seguirá cultivando el arte de la Retórica, sino también regentando
una gran fábrica de escudos en el Pireo heredada de su padre.
Pero con el régimen de los Treinta Tiranos le son confiscados todos sus bienes y
huye a Mégara, pero su hermano Polemarco es apresado y ejecutado. Esto hace que
Lisias se convierta en un empedernido demócrata, ayudando incluso al ejército
democrático para derrocar la tiranía.
Tras la restauración de la democracia en Atenas, 403 a.C., Lisias consiguió la
ciudadanía ateniense por su patriotismo y ayuda a la democracia; pero poco tiempo le
duró, convirtiéndose de nuevo en el meteco que antes era. Fue entonces cuando se
entregó de lleno al oficio de logógrafo y llegó a ser el más importante de Atenas.
Lisias vivió algo más de 80 años, por lo que podemos datar su muerte hacia el año
360 a.C. En cuanto a su vida amorosa, parece ser que tuvo relaciones con una hetera
llamada Metanira, a pesar de que estuvo casado con una sobrina suya. Respecto a si
tuvo descendencia o no, parece ser que no tuvo.
A nuestras manos, por otra parte, nos ha llegado un corpus compuesto por 34
discursos, de los cuales unos son falsos y sólo 15 muestran el genuino sello de Lisias:
sencillez, claridad, adaptación del fondo a la forma…
Si bien en la argumentación no demostró especial habilidad, en la pureza del ático,
en la claridad de la expresión, en la brevedad con que expone sus pensamientos y
modela sus frases, en todos estos rasgos, Lisias nos aparece como un orador
extraordinariamente diestro.
3
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
4
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
Eufileto insta a los jueces a que actúen como si fueran ellos mismos los imputados.
(1) Περὶ πολλοῦ ἂν ποιησαίμην, ὦ ἄνδρες, τὸ τοιούτους ὑμᾶς ἐμοὶ δικαστὰς
περὶ τούτου τοῦ πράγματος γενέσθαι, οἷοίπερ ἂν ὑμῖν αὐτοῖς εἴητε τοιαῦτα
πεπονθότες· εὖ γὰρ οἶδ’ ὅτι, εἰ τὴν αὐτὴν γνώμην περὶ τῶν ἄλλων ἔχοιτε,
ἥνπερ περὶ ὑμῶν αὐτῶν, οὐκ ἂν εἴη ὅστις οὐκ ἐπὶ τοῖς γεγενημένοις
τῇ Ἑλλάδι· περὶ τούτου γὰρ μόνου τοῦ ἀδικήματος καὶ ἐν δημοκρατίᾳ καὶ
ἡγοῦνται.
Notas: 1. εἴη ἐγνωσμένα : Perfecto de Optativo de la voz pasiva de γιγνώσκω.
2. ὥστε + Infinitivo indica un hecho irreal.
3. Τυγχάνω rige genitivo (C.Régimen verbal)
5
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
διάνοιαν ἔχειν, καὶ οὐδένα οὕτως ὀλιγώρως διακεῖσθαι, ὅστις οἴεται δεῖν
αἰτίους·
1.- Analiza morfosintácticamente y traduce.
2.- a) Morfología: Analiza las siguientes palabras: μεγέθους, οὐδένα, οἴεται.
b) Sintaxis:
- ¿Cuál es el CD de νομίζω?
- ¿Cuál es el antecedente de ὅστις? ¿Qué introduce este tipo de pronombre?
- ¿Qué función sintáctica hace συγγνώμης τυγχάνειν respecto a δεῖν? ¿Y
δεῖν respecto a οἴεται?
3.- Etimología: Di, al menos, tres étimos de las palabras subrayadas.
Ἐρατοσθένης τὴν γυναῖκα τὴν ἐμὴν καὶ ἐκείνην τε διέφθειρε καὶ τοὺς
παῖδας τοὺς ἐμοὺς ᾔσχυνε καὶ ἐμὲ αὐτὸν ὕβρισεν εἰς τὴν οἰκίαν τὴν ἐμὴν
εἰσιών, καὶ οὔτε ἔχθρα ἐμοὶ καὶ ἐκείνῳ οὐδεμία ἦν πλὴν ταύτης, οὔτε
6
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
Eufileto comenta que al principio de casarse vigilaba a su mujer; pero, una vez que tuvieron
un hijo, la dejó como administradora de la casa.
(6) Ἐγὼ γὰρ, ὦ Ἀθηναῖοι, ἐπειδὴ ἔδοξέ μοι γῆμαι καὶ γυκαῖκα ἠγαγόμην εἰς
τὴν οἰκίαν, τὸν μὲν ἄλλον χρόνον οὕτω διεκείμην ὥστε μήτε λυπεῖν μήτε
λίαν ἐπ’ ἐκείνῃ εἶναι ὅ τι ἂν ἐθέλῃ ποιεῖν, ἐφύλαττόν τε ὡς οἷόν τε ἦν, καὶ
προσεῖχον τὸν νοῦν ὥσπερ εἰκὸς ἦν· ἐπειδὴ δέ μοι παιδίον γίγνεται,
7
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
El origen de todo.
(7) Ἐν μὲν οὖν τῷ πρώτῳ χρόνῳ, ὦ Ἀθηναῖοι, πασῶν ἦν βελτίστη, καὶ γὰρ
οἰκονόμος δεινὴ καὶ φειδωλὸς [ἀγαθὴ] καὶ ἀκριβῶς πάντα διοικοῦσα· ἐπειδὴ
γεγένηται, ...
1.- Analiza morfosintácticamente y traduce.
2.- a) Morfología: Analiza las siguientes palabras: πασῶν, ἐτελεύτησε,
ἀποθανοῦσα, γεγένηται.
b) Sintaxis:
- ¿Qué función hace πασῶν?
- ¿Qué tipo de participio es ἀποθανοῦσα? Explícalo.
3.- Etimología: Di, al menos, tres étimos de las palabras subrayadas.
ἔστι μοι διπλοῦν, ἴσα ἔχον τὰ ἄνω τοῖς κάτω κατὰ τὴν γυναικωνῖτιν καὶ
ἐθήλαζεν· ἵνα δὲ μή, ὁπότε λοῦσθαι δέοι, κινδυνεύῃ κατὰ τῆς κλίματος
8
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
καθευδήσουσα ὡς τὸ παιδίον, ἵνα τὸν τιτθὸν αὐτῷ διδῷ καὶ μὴ βοᾷ. Καὶ
ταῦτα πολὺν χρόνον οὕτως ἐγίγνετο, καὶ ἐγὼ οὐδέποτε ὑπώπτευσα, ἀλλ’
ἐπίτηδες λυπούμενον, ἵνα ταῦτα ποιῇ· ὁ γὰρ ἄνθρωπος ἔνδον ἦν· ὕστερον
9
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
Eufileto manda a su mujer a que vaya con el bebé para que lo calme, pero ésta, al principio,
se niega para disimular.
(12) Καὶ ἐγὼ τὴν γυναῖκα ἀπιέναι ἐκέλευον καὶ δοῦναι τῷ παιδίῳ τὸν
αὐτὴν ἀπιέναι, «ἵνα σύ γε» ἔφη «πειρᾷς ἐνταῦθα τὴν παιδίσκην· καὶ
10
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
Ἐσιώπων ἐγὼ καὶ ταῦτα οὕτως ἔχειν ἡγούμην. Ἔδοξε δέ μοι, ὦ ἄνδρες, τό
ὅμως δ’ οὐδ’ οὕτως οὐδὲν εἰπὼν περὶ τοῦ πράγματος ἐξελθὼν ᾠχόμην ἔξω
σιωπῇ.
Notas: 1. πρὸς ἡμέραν εἶναι / γίγνεσθαι: “hacerse de día”
2. ἀνέῳξεν: de ἀνοίγω: “abrir”
3. ἀποσβεσθῆναι: de ἀποσβεννύω: “apagarse”
4. ἐνάψασθαι: de ἐνάπτω: “encender”
5. οὕτως ἔχειν: “ser así”
6. ἐψιμυθιῶσθαι: Inf. de Perfecto de la voz media de ψιμυθιόω (no lleva reduplicación porque
el verbo empieza por ψ, entonces lleva aumento): “maquillar con albayalde / cerusa (polvos
para maquillar de color blanco)”
7. τεθνεῶτος: Participio de Perfecto de la voz activa de θνῄσκω / ἀποθνῄσκω: “morir”
8. τριάκονθ’ ἡμέρας: Acusativo de extensión en el tiempo: “hace treinta días”
9. σιωπῇ: dativo adverbial de modo: “en silencio”
Una anciana, a modo de celestina, enviada por una amante de Eratóstenes, comenta a
Eufileto quién es aquél y qué hace con su mujer.
(15) Μετὰ δὲ ταῦτα, ὦ ἄνδρες, χρόνου μεταξὺ διαγενομένου ἐμοῦ πολὺ
11
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
(16) Προσελθοῦσα οὖν μοι ἐγγὺς ἡ ἄνθρωπος τῆς οἰκίας τῆς ἐμῆς
με νόμιζε πρὸς σέ· ὁ γὰρ ἀνὴρ ὁ ὑβρίζων εἰς σὲ καὶ τὴν σὴν γυναῖκα ἐχθρὸς
ὢν ἡμῖν τυγχάνει. Ἐὰν οὖν λάβῃς τὴν θεράπαιναν τὴν εἰς ἀγορὰν
βαδίζουσαν καὶ διακονοῦσαν ὑμῖν καὶ βασανίσῃς, ἅπαντα πεύσει. Ἔστι δ’»
διέφθαρκεν ἀλλὰ καὶ ἄλλας πολλάς· ταύτην γὰρ [τὴν] τέχνην ἔχει».
Notas: 1. ἀπολείπω: “estar ajeno a (algo, + genitivo)
2. εἴη: Optativo Oblicuo (Cuando el verbo de la oración principal va en tiempo de pasado, el de
la subordinada se pone en modo optativo, y a éste se le da el nombre de optativo oblicuo, pero
se traduce como un tiempo de pasado normal)
3. προσελθοῦσα: Participio de aoristo de προσέρχομαι: “acercarse (a alguien, + dativo)”
4. προσεληλυθέναι: Infinitivo de Perfecto de προσέρχομαι
5. μηδεμιᾷ πολυπραγμοσύνῃ: dativo adverbial causal
6. ἡμῖν: dativo asociativo (indica un tipo de relación, amistad, semejanza… y va con adjetivos,
adverbios…)
7. τυγχάνει (+ Participio Predicativo): el verbo τυγχάνω se traduce con un giro adverbial “por
casualidad” y el participio en la forma verbal en que esté el verbo principal: ὢν τυγχάνει: “es
por casualidad”
8. Ἐρατοσθένης Ὀῆθεν: Eratóstenes de Oe (Ὀῆ-θεν es una forma arcaica de locativo, que en
este caso sirve para indicar el demo de procedencia)
12
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
ἐταραττόμην, καὶ πάντα μου εἰς τὴν γνώμην εἰσῄει, καὶ μεστὸς ἦ ὑποψίας,
ἐγένετο, ἔδοξέ τέ μοι ἡ γυνὴ ἐψιμυθιῶσθαι. Ταῦτά μου πάντα εἰς τὴν
Eufileto advierte a la esclava que lo sabe todo y le insta a que confiese todo lo que sepa.
(18) Ἐλθὼν δὲ οἴκαδε ἐκέλευον ἀκολουθεῖν μοι τὴν θεράπαιναν εἰς τὴν
ἀγοράν, ἀγαγὼν δ’ αὐτὴν ὡς τῶν ἐπιτηδείων τινὰ ἔλεγον ὅτι ἐγὼ πάντα
ἅπαντα τἀληθῆ μηδὲν παθεῖν κακόν, ἀλλὰ συγγνώμης παρ’ ἐμοῦ τυχεῖν
13
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
οὐδὲν γὰρ εἰδέναι· ἐπειδὴ δὲ ἐγὼ ἐμνήσθην Ἐρατοσθένους πρὸς αὐτήν, καὶ
εἶπον ὅτι οὗτος ὁ φοιτῶν εἴη πρὸς τὴν γυναῖκα, ἐξεπλάγη ἡγησαμένη με
πάντα ἀκριβῶς ἐγνωκέναι. Καὶ τότε ἤδη πρὸς τὰ γόνατά μου πεσοῦσα, καὶ
πίστιν παρ’ ἐμοῦ λαβοῦσα μηδὲν πείσεσθαι κακόν, (20) κατηγόρει πρῶτον
εἰσαγγείλειε καὶ ὡς ἐκείνη τῷ χρόνῳ πεισθείη, καὶ τὰς εἰσόδους οἷς τρόποις
προσίοιτο, καὶ ὡς Θεσμοφορίοις ἐμοῦ ἐν ἀγρῷ ὄντος ᾤχετο εἰς τὸ ἱερὸν μετὰ
τῆς μητρὸς τῆς ἐκείνου· καὶ τἆλλα τὰ γενόμενα πάντα ἀκριβῶς διηγήσατο.
Notas: 1. ἐξεπλάγη: Aoristo Pasivo de ἐκπλήσσω: quedar aterrorizado/a
2. πεσοῦσα: Participio de Aoristo temático de la voz activa de πίπτω.
ἀνθρώπων πεύσεται· εἰ δὲ μή, οὐδέν σοι κύριον ἔσται τῶν πρὸς ἔμ’
οὐδὲν δέομαι λόγων, ἀλλὰ τὸ ἔργον φανερὸν γενέσθαι, εἴπερ οὕτως ἔχει».
14
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
ἐπεγείρασά με εὐθὺς φράζει ὅτι ἔνδον ἐστί. Κἀγὼ εἰπὼν ἐκείνῃ ἐπιμέλεσθαι
τῆς θύρας, καταβὰς σιωπῇ ἐξέρχομαι, καὶ ἀφικνοῦμαι ὡς τὸν καὶ τόν, καὶ
15
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
θύρας καὶ ὑπὸ τῆς ἀνθρώπου παρεσκευασμένης. Ὤσαντες δὲ τὴν θύραν τοῦ
εἰς τοὔπισθεν καὶ δήσας ἠρώτων διὰ τί ὑβρίζει εἰς τὴν οἰκίαν τὴν ἐμὴν
16
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
τοιοῦτον ἁμάρτημα ἐξαμαρτάνειν εἰς τὴν γυναῖκα τὴν ἐμὴν καὶ τοὺς
Eufileto explica al tribunal que lo cogió en la casa, no fuera, y que actuó conforme a la ley.
(27) Οὕτως, ὦ ἄνδρες, ἐκεῖνος τούτων ἔτυχεν ὧνπερ οἱ νόμοι κελεύουσι τοὺς
τὰ τοιαῦτα πράττοντας, οὐκ εἰσαρπασθεὶς ἐκ τῆς ὁδοῦ, οὐδ’ ἐπὶ τὴν ἑστίαν
ἄνθρωποι τοσοῦτοι, οὓς διαφυγεῖν οὐκ ἐδύνατο, οὔτε σίδηρον οὔτε ξύλον
17
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
Eufileto comenta que, normalmente, quien comete delito suele negarlo. Manda, después, que
lean la ley que hace referencia al delito de adulterio.
(28) ἀλλ’, ὦ ἄνδρες, οἶμαι καὶ ὑμᾶς εἰδέναι ὅτι οἱ μὴ τὰ δίκαια πράττοντες
οὐχ ὁμολογοῦσι τοὺς ἐχθροὺς λέγειν ἀληθῆ, ἀλλ’ αὐτοὶ ψευδόμενοι καὶ τὰ
παρασκευάζουσι.
ΝΟΜΟΣ
Notas: 1. ἀνάγνωθι: 2ª pers. sing. de Aoristo de Imperativo de la voz activa de ἀναγιγνώσκω: “leer”
Eratóstenes suplica a Eufileto que no lo mate, pero éste actúa conforme la ley dicta.
(29) Οὐκ ἠμφεσβήτει, ὦ ἄνδρες, ἀλλ’ ὡμολόγει ἀδικεῖν, καὶ ὅπως μὲν μὴ
εἶναι κυριώτερον, καὶ ταύτην ἔλαβον τὴν δίκην, ἣν ὑμεῖς δικαιοτάτην εἶναι
τούτων μάρτυρες.
ΜΑΡΤΥΡΕΣ
Notas: 1. συνεχώρουν: de συγχωρέω (-ῶ): “aceptar” (+ dat.)
2. μοι: dativo ético
18
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
Ἀρείου πάγου.
ΝΟΜΟΣ
πάτριόν ἐστι καὶ ἐφ’ ἡμῶν ἀποδέδοται τοῦ φόνου τὰς δίκας δικάζειν,
ἑαυτοῦ μοιχὸν λαβὼν ταύτην τὴν τιμωρίαν ποιήσηται. (31) Καὶ οὕτω
σφόδρα ὁ νομοθέτης ἐπὶ ταῖς γαμεταῖς γυναιξὶ δίκαια ταῦτα ἡγήσατο εἶναι,
ὥστε καὶ ἐπὶ ταῖς παλλακαῖς ταῖς ἐλάττονος ἀξίαις τὴν αὐτὴν δίκην
ἐπέθηκε. Καίτοι δῆλον ὅτι, εἴ τινα εἶχε ταύτης μείζω τιμωρίαν ἐπὶ ταῖς
ἐκείναις ἐξευρεῖν, τὴν αὐτὴν καὶ ἐπὶ ταῖς παλλακαῖς ἠξίωσε γίγνεσθαι.
ΝΟΜΟΣ
Notas: 1. ᾧ: dativo posesivo
2. τὰς δίκας: acusativo interno de δικάζειν.
3. καταγιγνώσκειν: “condenar a alguien (+ gen.) por algo (+ ac.)”
4. ἐπέθηκε: Aort. de ἀποτίθημι: “imponer” (el mismo castigo)
5. μείζω: acusativo singular de μείζων, ον, comparativo de μέγας.
19
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
αἰσχύνῃ βίᾳ, διπλῆν τὴν βλάβην ὀφείλειν· ἐάν δὲ γυναῖκα, ἐφ’ αἷσπερ
πᾶσαν ἐπ’ ἐκείνοις τὴν οἰκίαν γεγονέναι, καὶ τοὺς παῖδας ἀδήλους εἶναι
20
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
ἀδικεῖν, ἀλλὰ καὶ κεκελευκότες ταύτην τὴν δίκην λαμβάνειν· ἐν ὑμῖν δ’ ἐστὶ
Se debe acudir a las leyes para saber qué hay que hacer.
(35) Ἐγὼ μὲν γὰρ οἶμαι πάσας τὰς πόλεις διὰ τοῦτο τοὺς νόμους τίθεσθαι,
ὅ τι ἡμῖν ποιητέον ἐστίν. Οὗτοι τοίνυν περὶ τῶν τοιούτων τοῖς ἀδικουμένοις
21
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
Los jueces deben hacer cumplir las leyes para no asegurar la impunidad a quienes cometen
algún delito.
(36) Οἷς ὑμᾶς ἀξιῶ τὴν αὐτὴν γνώμην ἔχειν· εἰ δὲ μή, τοιαύτην ἄδειαν τοῖς
μοιχοῖς ποιήσετε, ὥστε καὶ τοὺς κλέπτας ἐπαρεῖτε φάσκειν μοιχοὺς εἶναι, εὖ
εἰδότας ὅτι, ἐὰν ταύτην τὴν αἰτίαν περὶ ἑαυτῶν λέγωσι καὶ ἐπὶ τούτῳ
φάσκωσιν εἰς τὰς ἀλλοτρίας οἰκίας εἰσιέναι, οὐδεὶς αὐτῶν ἅψεται. Πάντες
γὰρ εἴσονται ὅτι τοὺς μὲν νόμους τῆς μοιχείας χαίρειν ἐᾶν δεῖ, τὴν δὲ ψῆφον
τὴν ὑμετέραν δεδιέναι· αὕτη γάρ ἐστι πάντων τῶν ἐν τῇ πόλει κυριωτάτη.
Notas: 1. οἷς: realtivo de coordinación 2. ἅπτομαι: “tocar / coger a alguien, + gen.”
3. εἴσονται: futuro de οἶδα. 4. χαίρειν ἐᾶν: “mandar a paseo”
1.- Analiza morfosintácticamente y traduce.
2.- a) Morfología: Analiza las siguientes palabras: ἐπαρεῖτε, εἰδότας, ἅψεται,
ἐᾶν, κυριωτάτη.
b) Sintaxis:
- ¿Qué función sintáctica hace αὐτῶν en οὐδεὶς αὐτῶν ἅψεται?
- ¿Qué función sintáctica hace πάντων τῶν ἐν τῇ πόλει?
3.- Etimología: Di, al menos, tres étimos de las palabras subrayadas.
δίκαιον μὲν ἂν ποιεῖν ἡγούμην ᾡτινιοῦν τρόπῳ τὸν τὴν γυναῖκα τὴν ἐμὴν
ἡγούμην)·
Notas: 1. ᾡτινιοῦν τρόπῳ: “de cualquier modo”
1.- Analiza morfosintácticamente y traduce.
2.- a) Morfología: Analiza las siguientes palabras: σκέψασθε, γυναῖκα, εἰρημένων.
b) Sintaxis: - Analiza sintácticamente: κατηγοροῦσι… τὸν νεανίσκον.
- ¿Qué valor tiene el participio λαμβάνων?
- Analiza los siguientes sintagmas: λόγων εἰρημένων y ἔργου μηδενὸς
γεγενημένου.
- ¿Qué tipo de oraciones introduce εἰ?
- ¿Qué tipo de participios son διαπεπραγμένων y εἰσεληλυθότος?
3.- Etimología: Di, al menos, tres étimos de las palabras subrayadas.
22
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
Coartada de Eufileto.
(39) σκέψασθε δὲ ὅτι καὶ ταῦτα ψεύδονται· ῥᾳδίως δὲ ἐκ τῶνδε γνώσεσθε.
Ἐμοὶ γάρ, ὦ ἄνδρες, ὅπερ καὶ πρότερον εἶπον, φίλος ὢν Σώστρατος καὶ
ἐτόλμησεν ἐκεῖνος εἰσελθεῖν εἰς τὴν οἰκίαν. Εἶτα δοκῶ ἂν ὑμῖν τὸν
23
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
Eufileto dice que no tramó nada con sus amigos, sino que salió por la noche a buscarlos,
encontrándose sólo a algunos.
(41) ἔπειτα, ὦ ἄνδρες, οὐκ ἂν δοκῶ ὑμῖν τοῖς ἐπιτηδείοις μεθ’ ἡμέραν
παραγγεῖλαι, καὶ κελεῦσαι αὐτοὺς συλλεγῆναι εἰς οἰκίαν τῶν φίλων τὴν
εἰδὼς ὅντινα οἴκοι καταλήψομαι καὶ ὅντινα ἔξω; Καὶ ὡς Ἁρμόδιον μὲν καὶ
τὸν δεῖνα ἦλθον οὖκ ἐπιδημοῦντας (οὐ γὰρ ᾔδη), ἑτέρους δὲ οὐκ ἔνδον ὄντας
Llama a los testigos para que atestigüen que no maquinó el asesinato de Eratóstenes.
(42) Καίτοι γε εἰ προῄδη, οὐκ ἂν δοκῶ ὑμῖν καὶ θεράποντας
αὐτὸς εἰσῇα (τί γὰρ ᾔδη εἴ τι κἀκεῖνος εἶχε σιδήριον;), ὡς μετὰ πλείστων δὲ
μαρτύρων τὴν τιμωρίαν ἐποιούμην; νῦν δ’ οὐδὲν εἰδὼς τῶν ἐσομένων ἐκείνῃ
ΜΑΡΤΥΡΕΣ
Notas: 1. προῄδη: de πρόοιδα.
2. ὡς + superlativo (ὡς ἀσφαλέστατα): “lo más seguro posible”
3. εἰσῇα: de εἴσειμι.
24
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
οὕτως περὶ τούτου τοῦ πράγματος, ζητοῦντες εἴ τις ἐμοὶ καὶ Ἐρατοσθένει
οὔτε ἐκβάλλειν ἐκ τῆς πόλεως ἐπεχείρησεν, οὔτε ἰδίας δίκας ἐδικάζετο, οὔτε
25
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
Asegura que no tiene sentido alguno haber cometido un acto de injusticia tal y, además,
haber convocado a testigos.
(46) ἔπειτα παρακαλέσας αὐτὸς μάρτυρας ἠσέβουν, ἐξόν μοι, εἴπερ ἀδίκως
26
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
γενέσθαι τὴν τιμωρίαν, ἀλλ’ ὑπὲρ τῆς πόλεως ἁπάσης· οἱ γὰρ τοιαῦτα
ἧττον εἰς τοὺς ἄλλους ἐξαμαρτήσονται, ἐὰν καὶ ὑμᾶς ὁρῶσι τὴν αὐτὴν
γνώμην ἔχοντας.
1.- Analiza morfosintácticamente y traduce.
2.- a) Morfología: Analiza las siguientes palabras: ἁπάσης, ἐξαμαρτήσονται,
ὁρῶσι.
b) Sintaxis:
- ¿Qué función sintáctica hace el sintagma τῶν τοιούτων ἁμαρτημάτων?
- Señanala los participios del párrafo e indica su función.
- ¿Qué tipo de oración introduce οἷα?
3.- Etimología: Di, al menos, tres étimos de las palabras subrayadas.
En el caso de declararlo culpable de asesinato, entonces, habría que renovar las leyes, dando
impunidad a los adúlteros.
(48) Εἰ δὲ μή, πολύ κάλλιον τοὺς μὲν κειμένους νόμους ἐξαλείψαι, ἑτέρους
δὲ θεῖναι, οἵτινες τοὺς μὲν φυλλάττονας τὰς ἑαυτῶν γυναῖκας ταῖς ζημίαις
ποιήσουσι. (49) Πολὺ γὰρ οὕτω δικαιότερον ἢ ὑπὸ τῶν νόμων τοὺς πολίτας
27
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
28
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
VOCABULARIO
ἀγαθός ή όν αἰσχυνη ης ἡ
ἀγανακτέω -ῶ αἰσχύνω
ἀγορά ᾶς ἡ αἰτια ας ἡ
ἀγρός ου ὁ αἴτιος α ον
ἄγω ἀκολουθέω -ῶ
ἄδεια ας ἡ ἀκριβής ές
ἀδελφός οῦ ὁ ἀληθής ές
ἄ-δηλος ον ἀλλά
ἀδηλεω -ῶ ἀλλήλων
ἀδικέω -ῶ ἄλλος η ο
ἀλλότριος α
ἀδικημα ατος τό
ον
ἄ-δικος ον ἁμαρτάνω
Ἀθηναῖος α ον ἁμάρτημα,ατος
τό
29
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
ἀθλον ου τό ἀμύνω
αἱρέω -ῶ ἀμφισβητέω-ῶ
αἰσθάνομαι ἄν
ἀνα-βαίνω ἄπ-ειμί
ἀνα-
γιγνώσκω ἄπ-ειμι
ἀνα-
μιμνήσκω ἀπο-γιγνώσκω
ἀνδρών ῶνος ὁ
ἀπο-δίδωμι
ἀνδρωνῖτις
ιδος ἠ ἀπο-θνῄσκω
ἀνηρ ἀνδρος ὁ
ἀπο-κλείω
ἄνθρωπος ου ὁ ἀπο-κτείνω
ἀν-ίστημι ἀπολείπω
ἀν-οίγνυμι ἀπόλλυμι
ἀντί ἀπολογία ας ἡ
ἀντι-βολέω -ῶ ἀπο-τίνω
ἄνω ἀπο-σβέννυμι
ἀπο-σβεννύω
30
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
ἄξιος α ον ἀ-προσδόκητος
ον
ἀξιόω ἅπτω
ἀπ-αλλάσω ἀργύριον ου
τὸ
ἀπ-αντάω -ῶ Ἄρειος α ον
[ -ος ον]
ἀρχη ῆς ἡ βοάω -ῶ
ἀσεβεω -ῶ βοηθέω -ῶ
ἀ-σφαλής ές ἀ-σθενής ές
Αὔλειος ον ἄσμενος η ον
[ος α ον]
αὐτός ή όν βοηθός όν
αὐτό-φωρος ον βούλομαι
ἀφ-ίημι γαμετή ῆς ἡ
ἀφ-ικνέομαι γαμέω ῶ
ἀφ-οραω γάρ
βαδίζω
γε
31
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
βασανίζω γείτων,ονος ὁ
γελάω, ῶ
βέλτιστος η ον
βία ας γίγνομαι
γίγνωσκω
βιάζω
βλάβη ης ἡ/ γνώμη,ης ἡ
βλάβος εος[ους]
τὸ
βλάπτω γόνυ γόνατος
τὸ
γράφω
δημοκρατία,ας ἡ
γυμνός ή όν διά
δέ διάνοια ας ἡ
δεῖ δια-πράσσω
δείδω διαρρήδην
δεῖνα ὁ ἡ τό δια-φεύγω
32
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
δεινός, ή, όν διαφορά ᾶς ἡ
δειπνέω ῶ δίδωμι
δεῖπνον ου τό διηγέομαι
-οῦμαι
δέω δικάζω
δέω δίκαιος α ον
δῆλος η ον δικαστήριον ου
τό
δικαστής οῦ ὁ ἐγώ
δίκη ης ἡ ἐθέλω
διοικέω εἰ
δῖος α ον εἰδον
δοκέω ῶ εἰμι
δύναμαι εἰμί
δύο δυοῖν
εἴπερ
δυσκολαίνω εἶπον
33
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
δυσμή εἰς/ἐς
δύω εἰσ-αγγέλλω
δωμάτιον ου τό εἰσ-άγω
ἐάν εἰσ-αρπάζω
ἐάω εἰσ-ερχομαι
ἐγγύς εἴσ-οδος ου ἡ
εἴτα ἐν-εδρεύω
ἐκ ἕνεκα/ἕνεκεν
ἐκ-βάλλω ἐν-έχω
ἐν-θυμέομαι
ἐκεῖνος η ο
–οῦμαι
ἐκ-πλήγνυμι ἔνιοι αι α
ἐκ-πλήσσω
ἐκφορά ᾶς ἡ ἐνταῦθα
ἐλάσσων/ἐλαχυς ἐξ-αλείφω
ἐλεύθερος α ον ἐξ-αμαρτάνω
ἕλκω ἔξ-αρνος ον
34
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
ἐλπίζω ἔξ-εστι
(ἔξ-ειμι)
ἐμαυτοῦ ῆς ἐξ-ευρίσκω
ἐμέω ἔξω
ἐμός ή όν
ἐπ-αίρω
ἐν ἐπ- εγείρω
ἐν-απτω
ἐπεί
ἔνδον
ἔπειτα
ἔρομαι
ἐπί
ἔρομαι
ἐπι-βουλέυω ἔρχομαι
ἐπι-δείκνυμι ἐρῶ
ἐπι-δημέω ῶ
ἐρωτάω ῶ
ἐπι-θυμέω ῶ ἑστία ας ἡ
ἐπι-μελέομαι ἕτερος α ον
-οῦμαι
ἐπι-τάφιος ον ἑτέρω-θι
ἐπιτήδειος α ον ἔτι
35
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
ἐπίτηδες ἑτοῖμος ον
ἐπι-τηδεύω εὐ [ἐΰ]
ἐπι-τηρέω -ῶ εὐθύς
ἐπι-χειρέω -ῶ εὐρίσκω
ευφίλητος
Ερατοσθένης Eratstenes d’Oe
Ὀῆθεν
ἔργόν ου τό ἐφ-έλκω
ἔρημος η ον
ἔχθρα ας ἡ
[ος ον]
ἐχθρός ά όν ἡμέρα ας ἡ
ἔχω ἠμί
ἕως ἥσσων
ζημία ας ἡ θάνατος ου ὁ
ζημιόω -ῶ θεράπαινα ης
ἡ
ζητέω -ῶ
θεράπων οντος
ὁ
ἤ θεσμοφόριον ου
36
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
τό
θεσμοφόριος ου
ὁ
ἥ θηλάζω
ἦ θνῃσκω
ᾔδή ἴδιος α ον
ἤδη ἱερόν οῦ τό
ἡδονή ῆς ἡ
ἱερός ά όν
ἥκω ἵημι
ἵνα
ἠλίθιος α ον
ἥλιος ου ὁ ἴσος η ον
ἵστημι κατα-λαμβάνω
ἰσχυρός ά όν κατα-λείπω
καθ-εύδω κατα-πίπτω
καί κατ-εῖπον
37
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
και-τοι κατ-ηγορεω -ῶ
κακός ή όν κάτω
καλός ή όν κεῖμαι
κατηλεῖον ου τό
κελεύω
κατά κενόω -ῶ
κεῖνοω
κατα-βάλλω κινδυνεύω
κατα-γιγνώσκω κίνδυνος ου ὁ
κατ-αισχυνω κλαίω
κατα-κείω
κλέητης ου ὁ
μέγας μεγάλη
κλίνη ης ἡ
μέγα
κόσμιος α ον μεθύω
38
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
κύριος α ον μένω
λαμβάνω μεστός ή όν
λέγω μετά
λίαν μεταξύ
λόγος ου ὁ μέτ-αυλος ον
λοιδορία ας ἡ μετ-έρχομαι
λούω μή
λύχνος ου ὁ μηδέ-πωτε
μᾶλλον μή-τε
μηχανάομαι νῦν
μηχανάω -ῶ
μιμνήσκω
ξυλον ου τό
39
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
μοιχάζω ὁδος οῦ ἡ
μοιχάω -ῶ
μοιχεία ας ἡ οἶδα
μοιχεύω οἴκαδε
μοιχή ῆς ἡ οἰκεῖος α ον
μοιχος ου ὁ
νεανισκος ου ὁ οἰκίδιος α ον
νομίζω οἴκοι
νομο-θέτης ου οἰκο-νόμος ον
ὁ
νομός οῦ ὁ οἴομαι
οἴω
νόος-νοῦς οἶος η ον
νόου-νοῦ ὁ
νύκτωρ οἴχομαι
ὀλιγαρχία ας ἡ οὐ-δέ
ὀλίγ-ωρος ον
οὐδείς οὐδεμία
οὐδέν
40
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
ὁμοῖος α ον οὐδέ-ποτε
ὁμολογεω -ῶ οὐκ-έτι
ὅμως οὔν
ὄπισθεν οὔ-πω
ὁπότε οὔ-τε
ὅπως οὕτως
ὁραω -ῶ ὀφείλω
οὐ
ὀργή ῆς ἡ
πᾶγος ου ὁ
ὀργίζω παιδίον ου τό
ὅς ἥ ὅ παιδίσκη ης ἡ
ὅτι παλλακή ῆς ἡ
παρά πείθω
41
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
παρα-βαίνω πειράω -ῶ
παρα-δίδωμι πέντε
παρα-καλέω -ῶ περί
παρα-κελεύομαι περι-άγω
παρα.κελεύω
παρα-λαμβάνω περι-στρέφω
παρα-λείπω περι-τρέχω
παρα-σκευάζω πηρός ά όν
πάρ-ειμι πίπτω
παροινία ας ἡ πιστεύω
πάσχω πλεῖστος η ον
πατάσσω
πλήν
πάτριος ου ὁ πλήσσω
παύω πλούσιος α ον
42
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
ποθεν πρός
ποιέω -ῶ πρόσ-ειμι
ποιητέος α ον προσ-έρχομαι
ποιός ά όν προσ-έχω
πολίτης ου ὁ προσ-ποιέω -ῶ
πολλάκις προσ-τίθημι
πολυπραγμογύνη προσ-φέρω
–ης ἡ
πότερος α ον πότερος α ον
πράσσω πυνθάνομαι
πρό-ειμι πῶς
πρό-κειμαι
ῥᾴδιος α ον
43
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
πρό-οιδα σιδήριον ου τό
σιωπάω -ῶ Σώστρατος ου ὁ
σιωπή ῆς ἡ σωτηρία ας ἡ
σκέπτομαι σωφρονέω -ῶ
στήλη ης ἡ ταράσσω
σύ τάσσω
συγγνώμη ης ἡ ταχύς
συγχωρεω -ῶ τε
συκοφαντέω -ῶ τεκμήριον ου τό
συν-δειπνεω -ῶ τελευταῖος α ον
συν-εθίζω τελευτάω -ῶ
σύν-λέγω τέσσαρες α
συλλέγω
συν-οιδα
τέχνη ης ἡ
44
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
συνόχωκα τηνικαῦτα
συν-εχω
σφόδρα τίθημι
τιμωρέω -ῶ ὑπέρ
τις τι ὑπό
τίς τί ὑπονοέω -ῶ
τιτθός οῦ ὁ ὑπο-πέμπω
τοί-νυν ὑπο-πτεύω
τοιοῦτος ὑποψία ας ἡ
τοιαύτη
τοιοῦτο
τολμαω -ῶ ὕστερος α ον
τοσοῦτος φανερός ά όν
τοσαύτη
τοσοῦτο
τότε φάσκω
τριάκοντα φειδωλός ή όν
τρόπος οῦ ὁ
φημί
45
GRUPO ΘΑΛΑΣΣΑ
τυγχανω Φίλος η ον
τῷ φοιταω -ῶ
ὑβρίζω φόνος ου ὁ
χαίρω
φράζω
χείρων ον
χράω -ῶ
χρή
χρῆμα ατος τό
χρόνος ου ὁ
ψεύδω
ψῆφος ου ἡ
ψυχή ῆς ἡ
ὠθεω -ῶ
ὡς
ὥσπερ
46