T..

Mihajlo Pupin

Datum: 30.04.2012

III grafiki rad iz konstruisanja

Proraun jednostepenog reduktora

Uenik: Nemanja Dubaki Razred: M41

Profesor: Aleksandar Vukobrat

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

Zadatak:
1. Proraunati i konstruisati jednostepeni reduktor sa cilindrinim zupanicima. 2. Nacrtati sklopne i sve radionike crtee svih nestandardnih elemenata. 3. Dati tehniki opis i uputstvo za rukovanje i odravanje.

Podaci: Snaga na pogonskom vratilu Broj obrtaja elektromotora Prenosni odnos zupanika Vrsta pogona Broj zubaca pogonskog zupanika Faktor radnih uslova Ugao nagiba bone linije zubaca Smer bone linije pogonskog zupanika Faktor irine zupanika Koeficijent pomeranja profila Kvalitet izrade zupanika Tolerancijska polja mere preko zubaca Materijal pogonskog zupanika Poloaj zupanika izmeu leita Spoj zupanika sa vratilom Materijal vratila Rastojanje izmeu leita Poloaj vratila reduktora Leaj Kuite reduktora x z1 KA Pul nem i 8 kW 1500 min-1 2,2 elektromotor 22 1,25 8 desni 0,5 x1=0,25; x2=-0,25;x=0 IT7 Fe .1530 simetrian Klin .0545 L1=140 mm A usvojiti konstrukcijski Liveno, L

Datum 30.04.2012

Profesor Aleksandar Vukobrat

Ocena

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

PRETHODNI PRORAUN
1. PRORAUN PRENIKA PODEONOG KRUGA POGONSKOG ZUPANIKA 1.1. Ugaona brzina na ulaznom vratilu

n1 1500 = = 157 s 1 30 30 1.2. Obrtni moment

1 =

8 = 50,95541 Nm = 50955, 41 Nmm 1 157 1.3. Faktor irine zupanika T1 = =

Usvajam =0,5 1.4. Trajna dinamika izdrljivost bokova zubaca Za materijal zupanika .1530 poboljan

H lim = 520

N ( T.4.5, strana 133; ME II ) mm 2

usvajam: S=1.7

1.5. Stepen sigurnosti protiv razaranja bokova zubaca S=1.42 1.6. Dozvoljeni napon:

520 N = 305,88 1, 7 S mm 2 1.7. Faktor elastinosti materijala

d =

H lim

Za materijal .1530: N Z E = 189 mm 2 1.8. Faktor smanjenja napona

Z = 2.5 Z E cos = 2.5 189 cos8 = 467,906

1.9. Faktor unutranjih dinamikih sila

N mm 2

Za pretpostavljeni prenik podeone krunice manjeg zupanika d1=200 mm i dobijenu ugaonu brzinu =157 s-1, brzina zupanika na podeonoj krunici je m v = r1 = 0,1157 = 15, 7 s Znaajka iznosi v z1 15, 7 22 m = = 3, 45 100 100 s pa za zadati kvalitet izrade zupanika IT7 prema dijagramu na slici 4.47 (ME II, strana 128) oitavamo vrednost faktora unutranjih dinamikih sila K=1,17

Datum 30.04.2012

Profesor Aleksandar Vukobrat

Ocena

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

1.10. Faktor raspodele optereenja (KH) b Za = 0.5 i oba zupanika simetrino postavljena izmeu leaja: K H 1, 26 d1 1.11. Faktor optereenja (KH)

K H = K A K K H = 1, 25 1,17 1, 26 = 1,84
1.12. Prenik podeone krunice malog zupanika: 2 T1 i + 1 2 50955, 41 2, 2 + 1 d1 = 3 KH Z 2 = 3 1,84 467,92 = 108,53 mm 2 2 0,5 305,88 2, 2 d i 1.13. Standardni modul zupanika u normalnoj ravni na bok zubaca ( mn ) d 108,53 mn = 1 cos = cos8 = 4,88 mm 22 z1 Usvajam standardnu vrednost modula (prioritet I) prema JUS M.C1.015: mn=5 mm (tabela 4.2, ME II, strana 98) eoni modul ( mt ): mn 5 mt = = = 5, 04 mm cos cos8 2. GEOMETRIJSKE MERE, KINEMATSKI ODNOSI I TOLERANCIJE ZUPANIKA 2.1. Ugao standardnog profila

n=20 prema JUS M.C1.015

2.2. Ugao nagiba profila osnovne zupaste letve u glavnom preseku

tg n tg 20 = , pa je t = 20,18 cos cos8 2.3. Broj zubaca gonjenog zupanika (z2) tg t =

z2 = z1 i = 22 2, 2 = 48, 4 Usvajam: z2=49 2.4. Stvarni kinematski prenosni odnos

z2 49 = = 2, 227 z1 22 2.5. Prenici podeonih krunica i=

d1 = z1 mt = 22 5, 049 = 111,079 mm d 2 = z2 mt = 49 5, 049 = 247, 4 mm 2.6. Prenici kinematskih krunica

d w1 = d1 cos t cos 20,18 = 111, 079 = 110,95 mm cos n cos 20 cos t cos 20,18 = 247, 4 = 247,12 mm cos n cos 20

d w2 = d2

Datum 30.04.2012

Profesor Aleksandar Vukobrat

Ocena

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

2.7. Prenici osnovnih krunica

db1 = d1 cos t = 111, 079 cos 20,18 = 104, 26 mm

db 2 = d 2 cos t = 247, 4 cos 20,18 = 232, 23 mm

2.8. Osno rastojanje zupanika (a)

a=

d w1 + d w 2 110,95 + 247,12 = = 180, 79 mm , usvajam a=185 mm 2 2

2.9. Prenici podnonih krunica

d f 1 = d1 2,5 mn = 111, 079 2,5 5 = 111, 079 12,5 = 98,57 mm d f 2 = d 2 2,5 mn = 247, 4 2,5 5 = 247, 4 12,5 = 234,9 mm
2.10. Prenici temenih krunica

d a1 = d1 + 2 mn = 111, 079 + 2 5 = 111, 079 + 10 = 121, 079 mm d a 2 = d 2 + 2 mn = 247, 4 + 2 5 = 247, 4 + 10 = 257, 4 mm Usvajam: da1=121,079 mm; da2=257,4 mm Odnosno: ra1=60,53 mm; ra2=128,7 mm
2.11. Podeoni korak standardnog profila (pn)

pn = mn = 5 = 15, 7 mm
2.12. Korak profila osnovne zupanice (pt)

pt = mt = 5, 049 = 15,86 mm
2.13. Podeoni korak na boku standardnog profila (pbt)

pbt = pt cos t = 15,86 cos 20,18 = 14,88 mm

2.14. irina zupanika

b = d1 = 0,5 111, 079 = 55,5 mm

2.15. Aktivna duina dodirnice g

usvajam: b1=60 mm; b2=60 mm

g = ra21 rb2 + ra22 rb22 a sin t = 60,532 52,132 + 128, 7 2 116,112 185 sin 20,18 = 1 = 23,94 mm
2.16. Stepen sprezanja profila ()
g 23,94 = = 1, 61 pbt 14,88 2.17. Stepen sprezanja bonih linija ()

b tg 60 tg 8 = = 0,56 pbt 14,88 Datum

Profesor Aleksandar Vukobrat

Ocena

30.04.2012

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

2.18. Ukupan stepen sprezanja ()

= + = 1, 61 + 0,56 = 2,17
2.19. Merni broj zubaca (Zw)

Za zupanike sa pomeranjem profila: 2 x1 cos tg t z tg t Z w1 = 1 inv t + 0,5 = 2 cos = 2 0, 25 cos8 tg 20,18 22 tg 20 inv 20 + 0,5 = 2,95 2 cos 8 2 x2 cos tg t z tg t Z w2 = 2 inv t + 0,5 = 2 cos 49 tg 20 inv 20 cos 2 8

2 (0, 25) cos8 tg 20,18 + 0,5 = 6,15 inv t = tg t t = tg 20 1 = 0, 0153 180 Merni broj zubaca zaokruujemo na blii ceo broj: Zw1=3; Zw2=7 2.20. Mere preko zuba (W): = a) Mera preko 3 zuba (W1): W1 = mn cos n [ ( Z w1 0,5) + z1 inv t ] + 2 x1 sin n = = 5 cos 20 [ (3 0,5) + 22 0, 0153] + 2 0, 25 sin 20 = 38, 65 mm b) Mera preko 7 zuba (W2): W2 = mn cos n [ ( Z w 2 0.5) + z2 inv t ] + 2 x2 sin n = = 5 cos 20 [ (7 0,5) + 49 0, 0153] + 2 (0, 25) sin 20 = 91, 61 mm 2.21. Tolerancija zubaca zupanika Iz tablice P1 (ME II, str. 230), za dati kvalitet IT7, tolerancijska polja mere preko zuba fe, standardni modul mn=5 mm i prenosni odnos i=2,2, prema JUS M.C1.031, oitavamo sledee podatke: a) Odstupanje mere preko zubaca (Aw): Aw1g = 0, 052 mm , Aw 2 g = 0, 056 mm , Aw1d = 0, 078 mm , Aw2 d = 0, 084 mm b) Boni zazor (jn): jn=180280 m=0,180,28 mm c) Odstupanje osnog rastojanja, prema JUS M.C1.034 iznosi: Aag=45 m=0,036 mm Aad=-45 m=-0,036 mm d) Dozvoljeno odstupanje bonih linija zubaca, prema JUS M.C1.033, (tablica P5, ME II, str. 232) za kvalitet IT7 i irinu zupanika b=5065 mm iznosi: T=15 m=0,015 mm e) Iz tablice P1, ME II, str. 230, oitavamo: T jn = 100 m = 0,1 mm
Tw1 = 26 m = Aw1d Aw1g

Datum 30.04.2012

Profesor Aleksandar Vukobrat

Ocena

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

Tw 2 = 28 m = Aw 2 d Aw 2 g

Ta = 36 m = 0, 036 mm
3. STEPEN SIGURNOSTI PROTIV LOMA ZUBACA

S=
3.1. Faktor korekcije napona

[ F ]M
F

Y F lim

Y = 1.7...2 - faktor korekcije napona u funkciji od veliine standardnog modula usvajam Y = 2 .

3.2. Trajna dinamika izdrljivost

N - trajna dinamika izdrljivost pri jednosmernoj promeni napona, za mm 2 materijal zupanika .1530 poboljan, tablica 4.5, ME II, str. 133

F lim = 205

3.3. Faktor oblika zuba

YFa faktor oblika zuba (tablica 4.8, ME II, str.139) YFa = f (Z n , x ) z 22 Zn = = = 22, 43 3 cos cos3 8 YFa=2,42
3.4. Faktor koncentracije napona

YSa faktor koncentracije napona (slika 4.54, ME II, str. 137) YSa = f (Z n , x) YSa = 1, 77
3.5. Faktor poloaja (Y)
Y = 0, 25 + 0, 75 = 0, 716 1, 61 =1,61 - stepen sprezanja profila. = 0, 25 + 0, 75

3.6. Uticaj oblika zubaca (Y)

Y = 1

120

= 1 0,56

8 = 0,962 120

3.7. Obimna sila (Ft):

Ft = 2 T 2 50955, 41 = = 917, 45 N d1 111, 079

Datum 30.04.2012

Profesor Aleksandar Vukobrat

Ocena

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

3.8. Radni napon u podnoju zuba (F):

YFa YSa Y Y = 15,58 N mm 2 Ft 917, 45 K A K v K F K F = 2, 42 1, 77 0, 716 0,962 1, 25 1,17 1 1,18 = b mn 60 5

3.9. Stepen sigurnosti (S) je: 2 205 S= = 26,31 15,58 to zadovoljava, jer stepen sigurnosti protiv loma treba da se nalazi u granicama S = 1, 6 2, 4 .

4. PRORAUN VRATILA REDUKTORA 4.1. Sile i ema optereenja vratila

- Obimna sila (Ft): 2 T 2 50955, 41 Ft1 = Ft 2 = KA = 1, 25 = 1146,819 N d1 111, 079 - Radijalna sila (Fr): tg t tg 20 = 1146,819 = 425, 409 N Fr1 = Fr 2 = Ft cos 0 cos8 - Aksijalna sila (Fa): Fa1 = Fa 2 = Ft tg = 1146,819 tg 8 = 161, 092 N

Datum 30.04.2012

Profesor Aleksandar Vukobrat

Ocena

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

Vratilo I: 4.2. Otpori oslonaca u H ravni:

F A

= 0; YBH 140 Fr1 70 + Fa1

Z AH = Fa1 = 161,092 N ; YAH

d1 1 d = 0 ; YBH = FBH = ( Fr1 70 Fa1 1 ) = 276, 61 N 2 140 2 = Fr1 YBH = 425, 409 276, 612 = 148, 797 N

2 2 FAH = YAH + Z AH = 148, 797 2 + 161, 0922 = 219, 297 N

4.3. Otpori oslonaca u V ravni:

F A

=0

Ft1 1146,819 = = 563,349 N 2 2 4.4 Rezultujui otpori oslonaca: FAV = FBV =

2 2 FA = FAH + FAV = 219, 297 2 + 563,3492 = 604,527 N 2 2 FB = FBH + FBV = 276, 6122 + 563,3492 = 627,596 N

4.5 Momenti savijanja u H i V ravni: d 111,179 l d M SZ H = M SZ H = YAH 70 1 Fa1 = 148, 797 70 161, 092 = 19362,9 Nmm 2 2 l d M SZV = M SZV = FAV 70 = 563,349 70 = 39434, 5 Nmm 4.6 Rezultujui momenti savijanja
2 2 M SZ = M SZ H + M SZV = (19362,9) 2 + (39434,5) 2 = 43931, 74 Nmm

Materijal vratila I .0545

4.7 Mehanike karakteristike materijala vratila D ( 1) - dinamika vrstoa na savijanje ili savojna dinamika izdrljivost (tabela 2.3, ME I,

str. 45) D ( 1) = 220 270 N / mm 2 , usvajam: D ( 1) = 250 N / mm 2

D ( 0) - uvojna izdrljivost pri jednosmernoj promeni napona

D (0) = 170 240 N / mm 2 , usvajam: D (0) = 200 N / mm 2 250 0 = D ( 1) = = 1, 25 D (0) 200 4.8 Obrtni moment (T) P 8 103 T = KA = 1, 25 = 63, 69427 Nm = 63694, 27 Nmm 157 4.9 Uporedni moment za proraun vratila 1, 25 M iS = ( M Ss1 )2 + ( 0 T ) 2 = 02 + ( 63694, 27) 2 = 39808,92 Nmm 2 2 1, 25 M iA = ( M S A )2 + ( 0 T )2 = 02 + ( 63694, 27)2 = 39808,92 Nmm 2 2
Datum 30.04.2012 Profesor Aleksandar Vukobrat Ocena

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

1, 25 T )2 = 43931, 742 + ( 63694, 27)2 = 59285,3 Nmm 2 2 4.10. Dozvoljeni napon savijanja 250 sd = d ( 1) = = 62,5 N / mm2 s 4 4.11 Dozvoljeni napon uvijanja: 200 ud = d (0) = = 66, 67 N / mm 2 s 3 Dimenzionisanje vratila I: 4.12. Idealni prenici vratila na mestu spojnice S, oslonca A i zupanika Z1 M iz = ( M Sz )2 + (
diA = diS = diZ =
3

32 M iA 32 39808,92 =3 = 18, 65 mm sd 62,5

32 M iZ 32 59285,3 =3 = 21,3 mm sd 62,5

4.13. Stvarni prenici vratila Stvarne prenike vratila dobiemo kada idealne prenike poveamo za 20% i standardizujemo ih: d S s1 = 1, 2 diS = 1, 2 18, 65 = 22,38 mm

usvajam: d S = 25 mm

d A = d B = 1, 2 diA = 1, 2 18, 65 = 22,38 mm

usvajam: d A = 30 mm

d Z = 1, 2 diZ = 1, 2 21,3 = 25,56 mm usvajam: d z = 35 mm Vratilo II: 4.14. Otpori oslonaca u H ravni

F C

= 0; YDH 140 + Fr 2 70 Fa 2

ZCH = Fa 2 = 161, 092 N ; YCH

d2 1 d = 0 ; YDH = FDH = ( Fr 2 70 Fa 2 2 ) = 70,36 N 2 140 2 = Fr 2 YDH = 425, 409 70,36 = 355, 04 N

2 2 FCH = YCH + Z CH = 355, 042 + 161, 0922 = 389,88 N

4.15. Otpori oslonaca u V ravni:

Ft 2 1146,819 = = 573, 4 N 2 2 4.16. Rezultujui otpori oslonaca:

F A

= 0 ; FCV = FDV =

2 2 FC = FCH + FCV = 389,882 + 573, 42 = 693, 4 N 2 2 FD = FDH + FDV = 70,362 + 573, 42 = 577, 71 N

4.17. Momenti savijanja u V i H ravni: d l d M SZ H = M SZ H = YCH 70 Fa 2 2 = 4925,57 Nmm 2 l d M SZV = M SZV = FCV 70 = 40138, 65 Nmm

Datum 30.04.2012

Profesor Aleksandar Vukobrat

Ocena

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

4.18. Rezultujui momenti savijanja

2 2 M SZ = M SZ H + M SZV = 4925,57 2 + 40138, 652 = 40439, 74 Nmm

Materijal vratila II .0545

4.19. Mehanike karakteristike materijala vratila D ( 1) - dinamika vrstoa na savijanje ili savojna dinamika izdrljivost (tabela 2.3, ME I,

str. 45) D ( 1) = 220 270 N / mm 2 Usvajam: D ( 1) = 250 N / mm 2

D ( 0) - uvojna izdrljivost pri jednosmernoj promeni napona

D (0) = 170 240 N / mm 2
Usvajam: D (0) = 200 N / mm 2

D ( 1) 250 = = 1, 25 D (0) 200 4.20. Obrtni moment (T) T2 = T1 i = 50955, 4 2, 2 = 112101,9 Nmm 4.21. Uporedni moment za proraun vratila 1, 25 M iC = ( M Ss1 ) 2 + ( 0 T )2 = 02 + ( 112101,9)2 = 70063, 69 Nmm 2 2 1, 25 M iD = ( M SD )2 + ( 0 T ) 2 = 02 + ( 112101,9)2 = 70063, 69 Nmm 2 2 1, 25 M iz = ( M Sz )2 + ( 0 T )2 = 40439, 742 + ( 112101,9)2 = 80896,81 Nmm 2 2 4.22. Dozvoljeni napon savijanja 250 sd = d ( 1) = = 62,5 N / mm2 s 4 4.23. Dozvoljeni napon uvijanja: 200 ud = d (0) = = 66, 67 N / mm 2 s 3 Dimenzionisanje vratila II: 4.24. Idealni prenici vratila na mestu oslonaca C i D i zupanika Z2 0 =
diC = diD =
3

32 M iC 32 70063, 69 =3 = 22,52 mm sd 62,5

3

diZ =

32 M iZ 32 80896,81 =3 = 23, 62 mm sd 62,5

4.25. Stvarni prenici vratila Stvarne prenike vratila dobiemo kada idealne prenike poveamo za 20% i standardizujemo ih:

Datum 30.04.2012

Profesor Aleksandar Vukobrat

Ocena

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

dC = d D = 1, 2 diC = 1, 2 22,52 = 27, 02 mm

usvajam: dC = d D = 35 mm

d Z = 1, 2 diZ = 1, 2 23,62 = 28,35 mm usvajam: d z = 40 mm

5. IZBOR I PROVERA LEAJA Vratilo I: 5.1. Leajevi A i B

Za izbor vrste leaja potreban nam je odnos aksijalnih i radijalnih sila. U osloncima A i B: FrA = YAH 2 + YAV 2 = 148, 792 + 563,342 = 582, 66 N = 0,582 kN

FaA = Z AH = 161, 092 N FrB = 627,59 N

1 60 n Lh 60 1500 20000 1 CB FB ( ) = 0, 627 ( ) 3 = 7, 63 kN gde je: 106 106 =3 - za prstene kugline jednorede leajeve, Lh=20000 h nominalni radni vek leaja - usvojeno Za oslonac B usvajam leaj 6006 (dB=30 mm, C=12,7 kN, C0=8 kN). Za oslonac A usvajam isti leaj. FaA 204,18 = = 0, 27 e = 0, 22 , pa je X=0,56, Y=2,3 FrA 732,54

FA = X FrA + Y FaA = 0,56 582, 66 + 2,3 161, 092 = 696,8 N = 0, 6968 kN

1 60 n Lh 60 1500 20000 1 ) = 0, 6968 ( ) 3 = 8, 476 kN C = 12, 7 kN 106 106 to znai da leaj 6006 zadovoljava i u osloncu A.

C A = FA (

5.1 Provera nominalnog radnog veka leaja Lh

106 ft C A 106 112, 7 LhA = = = 67273 h - zadovoljava 60 n FA 60 1500 0, 6968 106 ft CB 106 112, 7 LhB = = = 92334 h - zadovoljava 60 n FB 60 1500 0, 627 ft = 1 - temperaturni faktor smanjenja nosivosti.

Datum 30.04.2012

Profesor Aleksandar Vukobrat

Ocena

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

Vratilo II: 5.1. Leajevi C i D

Za izbor vrste leaja potreban nam je odnos aksijalnih i radijalnih sila. U osloncima C i D: FrC = YCH 2 + YCV 2 = 355, 042 + 573, 42 = 674, 42 N = 0, 674 kN

FaC = ZCH = 161, 092 N FrD = 577,71 N = 0,577 kN

1 60 n Lh 60 681,81 20000 1 ) = 0,577 ( ) 3 = 5, 4 kN gde je: 106 106 =3 - za prstene kugline jednorede leajeve, Lh=20000 h nominalni radni vek leaja usvojeno, n=1130/2,2=681,81 min-1 broj obrtaja vratila II . Za oslonac D usvajam leaj 6007 (dD=35 mm, C=16,3 kN, C0=10,4 kN). Za oslonac C usvajam isti leaj. FaC 161, 092 = = 0, 23 e = 0,19 , pa je X=0,56, Y=2,3 FrC 674, 42

CD FD (

FC = X FrC + Y FaC = 0,56 674, 42 + 2,3 161, 092 = 748,19 N = 0,748 kN

1 60 n Lh 60 681,81 20000 1 ) = 0, 748 ( ) 3 = 6997,82 kN C = 16,3 kN , 6 6 10 10 to znai da isti leaj 6007 zadovoljava i u osloncu C.

CC = FC (

5.1 Provera nominalnog radnog veka leaja Lh

LhC LhD

106 f t CC 106 116,3 = = = 252955 h - zadovoljava 60 n FC 60 681,81 0, 748 106 f t CD 106 116,3 = = = 551087 h - zadovoljava 60 n FD 60 681,81 0,577 ft = 1 - temperaturni faktor smanjenja nosivosti.

6. PROVERA VEZE VRATILO-KLIN Zupanik I (pogonski): 6.1 Usvajanje klina prema preniku vratila: d Z 1 = 35 mm Iz tabele 8.9, ME I, strana 242, za klinove bez nagiba: 5 t r 0,5 b = 10 mm , h = 8 mm , t = 5 mm , r = 0,5 mm , = = 0,125 , = = 0,1 d 40 t 5 6.2 Geometrijski faktor koncetracije napona: K = ( K 1) K + 1

K = (1, 75 1) 0, 65 + 1 = 1, 487

K = 1, 75 - (slika 2.10, ME I, strana 63),

Rm = 500 600 - za .0545 iz T.2.5, ME I, strana 50 - zatezna vrstoa, K = 0, 65 - faktor osetljivosti materijala na koncetraciju napona ( K = 0,5 1) .
Datum 30.04.2012 Profesor Aleksandar Vukobrat Ocena

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

6.3 Faktor hrapavosti povrina: 2 = 0,95 - sa slike 2.8, ME I, strana 59. 6.4 Faktor veliine preseka: 1 = 0,86 - T.2.6, ME I, strana 58. 6.5 Otpori momenta preseka:

b t (d t ) 353 10 5 ( 35 5 ) W= = = 3566,38 mm3 32 2d 32 2 35

d3

b t (d t ) 353 10 5 ( 35 5 ) Wp = = = 7771,362 mm3 16 2d 16 2 35 6.6 Napon savijanja: M 43931, 74 S = S = = 12,3 N / mm2 W 3566,38 6.7 Napon uvijanja: K T 1, 25 50955, 41 = 8,19 N / mm 2 u = A = Wp 7771,36 6.8 Stepen sigurnosti: D( 1) 1 2 250 0,86 0,95 S = = = 11,14 K s 1, 48 12,3 D( 0) 1 2 200 0,86 0,95 S = = = 13, 4 K u 1, 48 8,19 S S 11,14 13, 4 S= = = 8,57 2 2 11,142 + 13, 42 S + S to zadovoljava jer S treba da bude: S = 1,5 3

d3

6.9. Dubina leba u glavini Kako je dubina leba u vratilu t = 5 mm , to je dubina leba u glavini: t1 = h t = 8 5 = 3 mm 6.10. Korisna duina klina: lK = l b = 50 10 = 40 mm 6.11. Obimna sila na klinu: 2 T K A 2 50955, 411, 25 Ft K = = = 4246, 28 N d 35 6.12. Povrinski pritisak: Ft 4246, 28 p= K = = 35,38 N / mm 2 lK t1 40 3

Povrinski pritisak zadovoljava jer je za glavine od elika pd = 75 100 N / mm 2 .

Zupanik II (gonjeni): 6.13 Usvajanje klina prema preniku vratila: d Z 2 = 40 mm Iz tabele 8.9, ME I, strana 242, za klinove bez nagiba: t r 0,5 5 b = 12 mm , h = 8 mm , t = 5 mm , r = 0,5 mm , = = 0,125 , = = 0,1 d 50 t 5

Datum 30.04.2012

Profesor Aleksandar Vukobrat

Ocena

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

6.14. Geometrijski faktor koncetracije napona: K = ( K 1) K + 1

K = (1, 69 1) 0, 65 + 1 = 1, 4485

K = 1, 69 - (slika 2.10, ME I, strana 63).

Rm = 500 600 - za .0545 iz T.2.5, ME I, strana 50 - zatezna vrstoa. K = 0, 65 - faktor osetljivosti materijala na koncetraciju napona ( K = 0,5 1) 6.15. Faktor hrapavosti povrina: 2 = 0,95 - sa slike 2.8, ME I, strana 59. 6.16. Faktor veliine preseka: 1 = 0,86 - T.2.6, ME I, strana 58. 6.17. Otpori momenta preseka: 2 2 d 3 b t ( d t ) 503 12 5 ( 40 5 ) = = 3290,5 mm3 W= 32 2d 32 2 40 2 2 d 3 b t ( d t ) 403 12 5 ( 40 5 ) Wp = = = 7499, 7 mm3 16 2d 16 2 40 6.18. Napon savijanja: M 40439, 74 S = S = = 12, 2 N / mm2 W 3290,5 6.19. Napon uvijanja: T 1, 25 112101,9 = = 18, 7 N / mm 2 u = Wp 7499, 7 6.20. Stepen sigurnosti: D( 1) 1 2 250 0,86 0,95 S = = = 11,5 K s 1, 4485 12, 2 D( 0) 1 2 200 0,86 0,95 S = = =6 K u 1, 4485 18, 7 S S 11,5 6 S= = = 5,34 2 2 11,52 + 62 S + S to zadovoljava jer S treba da bude: S = 1,5 3
6.21.. Dubina leba u glavini Kako je dubina leba u vratilu t = 5 mm , to je dubina leba u glavini: t1 = h t = 8 5 = 3 mm 6.22. Korisna duina klina: lK = l b = 50 12 = 38 mm 6.23. Obimna sila na klinu: 2 T K A 2 112101,9 1, 25 = = 7006,36 N Ft K = 40 d 6.24. Povrinski pritisak: Ft 7006,36 p= K = = 61, 4 N / mm 2 lK t1 38 3

Povrinski pritisak zadovoljava jer je za glavine od elika pd = 75 100 N / mm 2 . Datum Profesor Ocena 30.04.2012 Aleksandar Vukobrat

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

7. IZBOR ELEKTROMOTORA 7.1 Potrebna snaga EM pri ukljuivanju Obrtni moment na pogonskom vratilu reduktora (vratilo I) za zadatu snagu P = 8 kW pri broju obrtaja n1 = 1500 min -1 iznosi: 8 P T1 = 9549 = 9549 = 50928 Nmm = 50,928 Nm 1500 n 7.2 Obrtni moment potreban za ubrzanje mase spojnice S1

T s1 =

GD 2 n1 0, 0125 1500 = = 0, 05 Nm , gde je: 375 tu 375 1

GD 2 = 0, 0125 kgm2 - moment inercije spojnice sa elastinim vencem veliine 10-262 koja je predviena za obrtni moment pri trajnom optereenju Ttr = 70 Nm i najvei obrtni moment pri kratkotrajnom optrereenju Tkr = 200 Nm ( T. 3.4, ME II, strana 72.); tu = 1 - vreme ukljuivanja elektromotora (usvojeno).
7.3 Obrtni moment potreban za ubrzanje mase zupanika 1: G1 D12 n1 4,52 0, 0782 1500 T z1 = = = 0, 71 Nm , gde je: 375 tu 375 1

G1 6,12 d12 b = 6,12 1,109 6 = 4,52 kg - teina zupanika 1

d1 = 110,95 mm = 1,109 dm - prenik kinematske krunice b1 = 60 mm = 6 dm - irina zupanika 1

D1 = d12 0,11092 = = 0, 078 m - prenik momenta inercije 2 2

7.4 Obrtni moment potreban za ubrzanje vratila I Moe se kao relativno mali zanemariti. 7.5 Ukupan obrtni moment elektromotora potreban za ukljuivanje ( TEMuk )

T1 + T s1 + T z1 50,928 + 0, 05 + 0, 71 = = 52, 74 Nm s L 0,985 0,995 s = 0,985 - usvajamo stepen iskorienja elastine spojnice; TEMuk =

L = 0,995 - usvajamo stepen iskorienja para kotrljajnih leaja na vratilu I.

7.6 Potrebna snaga EM pri ukljuivanju: PEMuk = TEMuk 1 = 52, 74 157 = 8, 28 kW Usvajamo elektromotor koji pri ukljuivanju uz maksimalno preoptereenje od 50% i vremenu od 1 minuta predaje potrebnu snagu. P 8, 28 PEM = EMuk = = 5,52 kW 1,5 1,5

Datum 30.04.2012

Profesor Aleksandar Vukobrat

Ocena

kola
Tehnika kola Inija

Uenik Nemanja Dubaki

Odeljenje M41

Usvaja se niskonaponski zatvoreni elektromotor sa kaveznim rotorom ZK 160 M-4 sa PEM=11 kW, izlazni (priljuni) prenik vratila elektromotora D=42 mm, ulazni prenik vratila I ds=25 mm. Usvojena spojnica s elastinim vencem 10-262 omoguuje zavrno bruenje otvora 20- 38 mm. Kako je prikljuni prenik vratila elektromotora van ovog opsega, biramo sledeu raspoloivu elastinu spojnicu iz tabele, a to je spojnica sa elastinim vencem 10-312. Ova spojnica omoguuje zavrno bruenje otvora 25- 50 mm, to nam odgovara. Prema tome, treba propisati zavrno buenje na 25H7, odnosno 42H7.
8. TEHNIKI OPIS

Reduktor je jednostepeni, sa kuitem od elinog liva i cilindrinim zupanicima sa evolventnim kosim zupcima. Pogonska maina reduktora je elektromotor, radna maina je laka industrijska dizalica. Podmazivanje zupanika i leajeva vri se potapanjem, a kao sredstvo za podmazivanje koristi se mineralno ulje. Sva vratila su uleitena na kotrljajnim leajevima, koji se za vreme rada podmazuju prskanjem ulja. Leajevi su velike nosivosti i veka trajanja i predstavljaju pouzdano i ekonomino reenje.

Datum 27.04.2012

Profesor Aleksandar Vukobrat

Ocena