baaLa ]Cor

taahoranao AaZmaao pa~a

tau paNa koTlaI BaaoLaI Co taahora dIkrI! tanao Ao vaatanauM Aaecaya- qaaya Co ko sa[da vaIsa varsanaI qavaa AavaI paNa hJu
sauQaI kovaI baaLakao JovaI vaataao kro Co. SauM tau AovauM maanao Co ko JovaI rItao ]MmarnaI saaqao baaLaknaa SarIrnaao ivakasa qaaya Co,
taovaI J rItao taonaa magaJnaao paNa ivakasa qataao Jaya Co? Aa maanyataa KaaoTI Anao vaastaivaktaaqaI dur Co. Jao SaarIirk
ivakasanaI saaqao saaqao maanaisak ivakasa paNa qataao rhotaao haota taao AapaNaa samaaJnaao rMga J kao[ Judao haota. tanao duinayaamaaM
JoTlaI mausaIbataao Jaovaa maLao Co, taomaaMqaI maaoTaBaaganaI Ao karNasar Co ko laaokaonaa SarIr taao pauKta qa[ Jaya Co paNa
taomanaI maanaisak halata baaLakao JovaI J rhI Jaya Co. Jao magaJnaI saaqao saaqao SarIr paNa baaLak JovauM J rho taao taao
barabar, karNako baaLaknauM magaJ Apairpakva haoya Co taonaI saaqao saaqao taonaI SaarIirk Sai>ta Anao AiQakarnauM xao~a paNa
GaNauM saIimata haoya Co, AoTlaa maaTo tao vaQaaro Kauna-KarabaanauM karNa naqaI banatauM. paNa Jra ivacaar kr ko SarIrmaaM yauvaana
vayanaa maaNasanaI Sai>ta AavaI Jaya Anao Aonao AapaNao pauKta samaPnao baQaa AiQakarao paNa saaoMpaI d[Ao, parMtauM taonauM magaJ
baaLak JovauM J Apairpakva rho taao taonauM pairNaama SauM AavaSao? AoJ Jo taoM FRANKENSTIENnaa ipa>carmaaM JaoyauMu.
AomaaM Aok frk htaao ko taonao drok vyai>ta paagala samaJtaa htaa.

SarIr Anao magaJ

Apairpakva magaJ Qaravanaar vyai>tanao kao[ paagala naqaI samaJtauM. taonao samaJdar samaJvaamaaM Aavao Co. Aa samaJNanao
AaQaaro taonao maaoTI maaoTI JvaabadarIAao saaoMpaI dovaamaaM Aavao Co Anao jyaaro taonaaqaI baalaIsa hrktaao qaaya Co tyaaro AapaNao
AkLaa[ J[Ao CIAo. Aa AkLaamaNa ko Jo AapaNaa manamaaM pa`qama caInagaarI haoya Co. taomaaMqaI taonaao ivaraoQa paoda qaaya Co ,
ivaraoQa saMGaYa-nauM sva#pa QaarNa kro Co, saMGaYa- vaQaInao zGaDao banaI Jaya Co. tao yauvaana SarIrmaaMnauM baaLak na taao paaotaanauM sqaana
CaoDvaa [cCo Co ko naa paaotaanaI rIta badlavaa. rItanao badlavaI hikktamaaM taonaa paaotaanaa kMT/alo amaaM J naqaI haotaI. Jao
AapaNao taonao Aovaa AiQakar AapaI raKyaa haoya ko Jonao AapaNao sarLataaqaI paaCa naa la[ Saktaa hao[Ao taao AapaNaI
laacaarI ivaYa banaInao AapaNaI nasao nasamaaM vyaapta qa[ Jaya Co. AapaNao manamaaM Anao manamaaM GauMTataa rhIAo CIAo parMtau kM[
krI Saktaa naqaI. Jao taonaI sarKaamaNaImaaM AapaNaa paasao paNa Sai>ta haoya taao paCI bannao Sai>taAao Tkraya Co JonaaqaI
samaaJmaaM Jhnnamanaa AMgaara BaDkI ]Zo Co. Aa Aaga J AagaLa J[nao ivaevavyaapaI yauwnauM sva#pa QaarNa krI lao Co. Aa
raoJbaraoJnaa laDa[ zGaDa, Aa maaqaafaoD, Aa Kauna Karabaa Aa JMgalaIpaNauM Anao baba-iryatanaa doKaava, Aa baQauM SauM Co!
Ao mauLanaI DaLaIAao Co ko JomaaM SarIr yauvaana qa[ Jaya Co paNa magaJ ko bauiw ApairpakvanaI Aapairpakva J rhI Jaya Co.
Jao baaLaknao yaaogya paaoYaNa maLaI Jaya taao AonauM SarIr AapaaoAapaao ivaksavaa laagao Co. AapaNaI Baula Ao Co ko AapaNao AovauM
samaPAo CIAo ko SarIrnaI saaqao saaqao taonaI maanaisak pairpakvataa AapaaoAapa Aavao Co. Aa KaaoTI maanyataa Co. maanaisak
pairpakvataa paoda krvaa maaTo Kauba mahonatanaI J#r haoya Co. Aonaa maaTo taalaIma Anao ]CornaI Kaasa vyavasqaa krvaanaI
J#r paDo Co. taahora dIkrI, Aa J karNasar huM tanao vaarMvaar khotaao rhuM CuM. kyaarok AovauM paNa AnauMBavauM CuM ko maa#M Aama
tanao vaarMvaar khovauM naa paNa gamao. taoma CtaaM Aa vaata J AovaI Co ko huM vaarMvaar khotaao J rhISa.

baaLaknaao ]Cor:

tau JavaodmaIyaaMnaa(Allaah taonao drok mauSkolaIAaoqaI saurixata raKao) SaarIrIk paaoYaNa tarf Jo pa`maaNao Qyaana Aapao Co, Ao
pa`maaNao taonaa maanaisak ivakasa maaTo kM[ naqaI krtaI. tau vaQaaromaaM vaQaaro AovauM krSao ko AsaMskarI baaLakao saaqao rmavaa nahIM
Jvaa do. Karaba AadtaaovaaLaa baaLakaonaI saaobatamaaM rmavaa nahIM do, tao ZIk Co, AonaaqaI AonaamaaM Karaba Aadtaao nahI paDo.
parMtau SauM tau AovauM samaJo Co ko Jo baaLakmaaM Karaba Aadta naa paDo taonaamaaM saarI Aadtaao AapaaoAapa paDI Jaya Co? maa#M
maanavau Co ko tau taara maaoM@o Ao vaatanaao Balao svaIkar naa kro, parMtau taara AMtarmanamaaM taao Ao J ivacaar Jagao Co ko baaLaknao
Jao Karaba vaataaoqaI saurixata raKavaamaaM Aavao taao taonaa mana Anao magaJnaao ivakasa pa`kRita ko fItarta pa`maaNao J qataao JSao
Anao tao Ao pa`maaNao ivaevaBarnaI KaubaIAao Anao Balaa[Aaonaao sva#pa banaI JSao. Aa maanyataa KaaoTI Co. pa`kRitanaa ivaYayamaaM
huM salaImamaIyaaMnaa pa~amaaM (salaImako naama Katautanaao sa<armaao pa~a)ivastaarqaI laKaI cau>yaao CuM. kdaca taoM Aa pa~a Jaoyaao paNa
haoya, parMtau AomaaM vaata fIlaaosaaofIkla ko taatvaIk htaI AoTlao kdaca tau saarI rItao samaP naa SakI haoya. taoqaI tau Aa vaatanao
Aok baIJa $iYTkaoNaqaI samaJ. taoM baaLakaonao Jaoyaa Co?(JavaodmaIyaaMnaI taao Aok Aok ik`yaa Anao ATkcaaLaa taarI AaMKamaaM
Anao idlamaaM Cpaa[ gayaa hSao). tau yaad kr ko jyaaro tao (Jnma paCI) baharnaa pairbaLaaonaI AsarqaI mau>ta htaao tyaaro
taonaI pa`kRita ko fItarta SauM htaI? saaOqaI pa`qama taao Ao ko tad\dna AbauQa ko JahIla htaao.

baaLaknaI pa`kRita ko taonaI fItarta:

taonao &aana htauM taao AoTlauM J ko JoTlauM da.ta.bakrInaa baccaanao haovauM Jao[Ao, BauKa laagaI taao duQa paIQauM Anao sau[ gayaa. duQa
maLavaamaaM Jra vaar laagaI taao laagyaa BaoMkDao taaNavaa. AonaaqaI Jra AagaLa vaQyaa Anao haqa paga hlaavavaanaI Sai>ta AavaI
taao bakrInaa baccaa JoTlauM paNa &aana naa r(uM. bakrInauM baccauM BauKaqaI marI r(uM haoya Anao taonaI paasao laIlaa marcaanaao @galaao
haoya taao paNa taonaI SauM maJala ko tao taonaI tarf AaMKa }McaI krInao paNa JuAo. parMtau maaNasanaa baccaanaI Ao halata Co ko marcauM
haqamaaM AavyauM ko saIQauM maao@amaaM, maIZanaao gaaMgaDao maLyaao taao tao maaoM@amaaM, maaTI, raKa, caunaao, kaolasaao Jo kM[ paNa haqamaaM
AavyauM tao saIQauM maao@amaaM. tanao yaad Co maIyaaM saahoba jyaaro saI>kao gaLaI gayaa, tyaaro tao paaotao Anao AapaNao koTlaI mausaIbatamaaM
mauka[ gayaa htaa! kyaaroya taoM bakrInaa baccaanao isa>kao gaLataaM Jaoyaao Co? jyaaro tao Jrak GauMTNaIyao caalavaa laagao Co tyaaro
vaQaaro mauSkolaI Sa# qa[ Jaya Co. AagamaaM haqa naaKaI dIQaao, tyaaMqaI bacaavyaa taao paaNaInaa TbamaaM J[nao paD\yaa Ao taao Aoma
khao ko Allaahnao taomanaI PMdgaI Anao AapaNaI AaMKaaonaI ZMDk maMJru htaI taao raNaInaI naJr paDI ga[ nahIM taao..... (naa
baoTa! ga[ vaata Saa maaTo PBa ]par laavauM, Allaah drok maabaapanao AavaI AaftaaoqaI saurixata raKao) AonaaqaI qaaoDa
AagaLa vaQyaa caalavaanauM, frvaanauM daoDvaanauM SaIKyauM, taao vaQaaro mauSkolaIAao AavaI. kyaarok paaotao ]parqaI paD\yaa kyaarok
saaqaIdarnao Qa>kao maarInao paaDI dIQaao. Jo vastau haqamaaM AavaI taonao ]paaDInao foMkI. Aa vastau taaoDI Anao paolaI vastau faoDI. Jo
vastaunao baIJanaa haqamaaM Jao[ taonao J[nao CInavaI, Jao taoNao AapavaanaI naa khI taao kao[nao bacaku Bayau -M, kao[nao naaKaaorIyaa
Bayaa-. paaDaoSaInaa baaLaknaI taao AaMKa fuTtaaM fuTtaaM rhI ga[. taaoDvauM, faoDvauM, CInavavauM, zpaTvauM Ao haoya Co baaLaknaI
pa`kRita ko fItarta. Jonao tao ka[naI paasaoqaI SaIKataao naqaI paNa taonaa AMdrqaI Aapaao Aapa paoda qaaya Co. maanaisak rItao
Jao[Ao taao baaLak Kauba [Yaa-Lau haoya Co. tau drok pa~amaaM laKao Co ko Javaod, ibacaarI taonaI naanaI bahonanao AaKaao idvasa
maartaao J rho Co, taao taonauM karNa paNa Aa [Yaa-naI Baavanaa J Co. naanaI bahonanaa JnmaqaI paholaaM droknauM vhala
JavaodmaIyaaM maaTo J htauM, AomaaM kao[ baIJao BaagaIdar na htaao. naanaI bahona AavaI taao taonao paaotaanaa rajyamaaM BaagaIdar
samaP laIQaI. hvao tao drok samayao tao baIcaarInao Aa rajyamaaMqaI ka@vaanaI icaMtaamaaM laagaolaa rho Co. karNa ko baaLak droknaa
QyaananauM Aokmaa~a kon$ banavaa maaMgao Co. tao svakon$I (SELF CENTERED) rhovaa maaMgao Co. hvao naanaI bahona
Jra maaoTI qa[ ga[, taao tau JaoSao ko tao maaoTaBaagao ibamaar r(a krSao. tanao Kabar Co ko AovauM Saa karNao qaSao? tao Javaodnaao
maukabalaao Sai>taqaI taao nahIM krI Sako AoTlao tao kmaJaor Anao ibamaar rhInao baQaanauM Qyaana paaotaanaI tarf KaoMcaSao. Ao J
svakon$I rhovaanaI laagaNaI. taahora dIkrI! Aa Co maaNasanaa baaLaknaao nakSaao. Jonao baharnaa pairbaLaaoqaI saurixata
raKaInao, paaotaanaI rItao paDvaa AaKaDvaa CuTao maukI dovaao Jao[Ao. tau kho Co ko tau Ao vaatanaI Kauba kaLaP raKao Co ko
JavaodmaIMyaa Karaba saMskarvaaLaa CaokraAaonaI saaqao naa rmao JonaaqaI taonaamaaM paNa Karaba Aadtaao naa paDo. huM khuM Cu M ko tau
Aonaao ]Cor qarmaaosanaI AMdr raKaInao kro taao paNa Ao Aadtaao AavaSao J Jonaao ]llaoKa ]par krvaamaaM Aavyaao Co! Aa
Aadtaao paNa kM[ AaoCI Karaba Co? hvao tau ivacaar ko Jao baaLakaonao (taara khovaa pa`maaNaonaI) Karaba AadtaaoqaI bacaavaI
paNa laovaamaaM Aavao Anao tao ]par vaNa-vavaamaaM AavaolaI svakon$I maanaisaktaa la[nao yauvaana qa[ Jaya taao samaaJmaaM Aavaa
yauvaana kovaa pa`karnaa vyai>ta banaSao? huM naqaI maanataao ko Aomanaa maaTo gaunaogaar (CRIMINAL) isavaaya kao[ baIJao
Sabd hao[ Sako Co! Anao dIkrI! Aa Ao laaokao Co Jo AapaNaa samaaJmaaM maaoTa pa`maaNamaaM Co. Aa Ao navayauvaanaao Co (paCI
tao pau#Ya haoya ko s~aI) ko ]MmarqaI taomanaa SarIr taao maaoTa qa[ gayaa Co, paNa taomanaI AMdrnaI maanaisaktaa(MIND)
baaLakaonaI J Co. AamaaMqaI J koTlaak sa<aanaI KaurSaIAao ]par Aa#@ qa[ Jaya Co, koTlaak maJhbaI ko Qaaima-k hao_a
]par, taao koTlaak vaopaarnaI baJaraonao saMBaaLaI lao Co, taao koTlaak AaOQaaoigak kon$aonao saMBaaLaI lao Co, taao koTlaak baMQaarNa
banaavavaavaaLaa banaI Jaya Co, taao koTlaak JvaavaaLaanaI KaalaI Jgyaa saMBaaLavaavaaLaa. Aa laaokaonao J duinayaa kulaIna Anao
AadSa- samaJvaa laagao Co. jyaaro hkIktamaaM taao taoAao AparIpakva ko baaLakbauiw haoya Co. pauKta SarIrmaaM pauKta
magaJ(MATURE MIND) Kauba AaoCa Jaovaa maLao Co.
tau khoSao ko Amao baaLakaonao AomanaI halata ]par naqaI CaoDtaa. taomanao iSaxaNa paNa AapaIAo CIAo. parMtau Jra ivacaar kr
ko AapaNao taomanao koLavaNaI kovaa pa`karnaI AapaIAo CIAo? saamaanya rItao AovauM samaJvaamaaM Aavao Co ko baaLaknaI koLavaNaI Ao
samayao Sa# qaaya Co jyaaro AapaNao taonao skulamaaM maaoklaIAo CIAo. parMtau Aa KaaoTuM Co. Ao Aayau sauQaImaaM taao baaLak GaNauM baQauM
SaIKaI cau>yauM haoya Co. taoM Ao vaata naaoMQaI Co ko JavaodmaIyaaM Ao J BaaYaa baaolao Co Jo tamaara GarmaaM baaolavaamaaM Aavao Co. taoM
>yaaroya JavaodmaIyaaMnao Ao BaaYaa baaolataaM SaIKavaaD\yauM naqaI CtaaM. AoNao tamaarI baaolaI ko BaaYaanao vagar SaIKavao SaIKaI laIQaI
Co. taao SauM tamao Aoma samaJao Cao ko Jo samayao tao tamaarI BaaYaanao vagar SaIKavao caupacaapa SaIKaI r(ao htaao tao samayao baIJuM kM[
nahIM SaIKyaao haoya? tao caupacaapa Ao tamaama vaataaonao SaIKaI r(ao htaao Jo tamaara tyaaM rata idvasa qataI rho Co. Aa htaI Ao

koLavaNaI Jo tao skula Jaya tao paholaaM taoNao maoLavaI laIQaI htaI Anao Aa koLavaNaInaI saaOqaI maaoTI Asar Jo kayaao - ]par paDo Co

taonao iSaYTacaar, saMskar Anao parspar vyavahar ko kaola krar kho Co. pa`aNaIAaomaaM iSaYTacaarnaa maUlyaao (MORAL
LAW) naqaI haotaa. Aa ivaSaoYataa maa~a maaNasanao J pa`apta Co. parMtau dIkrI Jra ivacaar ko Aa AaTlaI maaoTI
ivaSaoYataanaao AaQaar SauM Co? Ao koLavaNaI ko Jo baaLak caupacaapa GarnaI AMdr J pa`apta krI lao Co (JovauM ko maoM paholaaM paNa Aok
pa~amaaM tanao laKyauM htauM). Aok JOnanaa baaLaknao gaaostanaa ivacaar maa~aqaI ]baka AavaI Jaya Co Anao mausalamaana baaLak
maanaa duQanaI Joma causao Co. AapaNaa GaraomaaM Aok kIDInao paNa vagar karNao maarvaanao gaunaao samaJvaamaaM Aavao Co jyaaro
pa`acaIna Jmaanaanaa Zgaaonaa baaLakao kao[paNa Jatanaa hIcakIcaaT vagar maaNasanaao Pva la[ laotaa. Aa Co maULaBaUta
koLavaNaI ko Jonao pa`apta kyaa- paCI baaLak skulamaaM Jaya Co. Aa skulaaomaaM koLavaNaI kyaa pa`karnaI maLao Co taonaao AMdaJao
lagaavaIAo tao paholaaM tau Jra taara paaClaa pa~anao yaad kr JomaaM taoM laKyauM htauM ko JavaodmaIMyaanaa KaaoraknaI AoTlaI kaLaP
raKavaamaaM AavataI htaI, CtaaM Aonaa SarIrmaaM laaohI Anao Sai>ta banataI naqaI. maoM Aonaa JvaabamaaM laKyauM htauM ko tau Aonaa
KaaorakmaaM taao drok vastau Aapao Co paNa Aonaao Kyaala paNa raKyaao Co ko tao Kaaorak paoTmaaM pahaoMcaInao paacana qaaya Co Anao
SarIrnao paaoYaNa paNa Aapao Co ko nahIM. Jao Ao SarIrnao paaoYaNa naqaI AapatauM taao tao fayadanaI JgyaaAo ]laTuM naukSaana kro Co.
Aa pairisqaita AapaNaa iSaxaNanaI paNa Co. AapaNaI iSaxaNa saMsqaaAaomaaM baaLakaonaa magaJmaaM GaNaI baQaI maaihtaI
INFORMATION ZuMsaI dovaamaaM Aavao Co parMtau Ao vaatanauM kao[ Qyaana naqaI raKavaamaaM AavatauM ko baaLak Aa
maaihtaInao paaotaanaa vyai>tatva ko caair~anaao Baaga banaavavaanao laayak paNa Co ko nahI. AapaNaI iSaxaNa pawita vyai>tatva
KaIlavavaanauM ko caair~a GaDtarnauM kama naqaI krtaI, maa~a maaihtaI paurI paaDo Co. AaqaI, AapaNaa navayauvaanaaonaao nakSaao kM[k
Aavaao haoya Co: ]Mmar pa`maaNao kdavar ivaksaIta SarIr, AomaaM maanaisaktaa baaLaknaI Anao paIZ ]par maaihtaInaao paTarao.
hvao Ao vaata spaYT Co ko AavaI maanaisaktaanaao yauvaana paaotaanaa Qana, Sai>ta Anao AiQakaraonaao baaLaknaI Joma ]payaaoga
krSao, AovaI J rItao maaihtaInaa Aa BaMDarnaao paNa ]payaaoga krSao Jo skulaao Anao kaolaoJaomaaM taonaI paIZ ]par laadI dovaamaaM
AavaI Co. hvao Aa navayauvaananauM paRqqakrNa krao taao taomanaI vaRiwnaa Aavaa fLa doKaaSao.

AapaNaa yauvaanaao:

(1) ]Mmarnaa ihsaabaqaI pauKta haoya Co taoqaI AapaNaa ivacaar pa`maaNao Anao kayadosar rItao drok pa`karnaI JvaabadarIAao
svaIkarvaanao yaaogya.
(2) maanaisaktaanaa ihsaabaqaI Jao[Ao taao tao baaLak haoya Co, Anao Jo JvaabadarInaa naamaqaI paNa AJaNa haoya Co.
(3) iSaxaNanaa ihsaabaqaI Jao[Ao taao sTosananaao kulaI ko Jo Aovaa saamaananao ]paaDInao la[ Jaya Co JomaaM taonauM paaotaanauM kM[
naqaI, taomaaM taonaao Baaga AoTlaao J Co ko Jo Aa saamaananaI hmaalaI paoTo maLaSao.
(4) taonaI maanyataaAao Anao ivacaarsarNaI Ao Co Jo AoNao paaotaanaa GarmaaM AQa-Jaga`ta iSaSauAvasqaamaaM maoLavyaa htaa, Anao
JonaI pauiYTmaaM taonaI paasao kao[ dlaIla ko sanad naqaI. Aa maanyataaAao fayadakark haovaanaI JgyaaAo naukSaanakark haoya Co
AoTlaa maaTo ko Aa maanyataaAao naa taao taonaa AMtarmanamaaMqaI ]tpanna qayaolaI haoya Co ko naa taao taoNao paaotaanaI baui wqaI
cakasaolaI haoya Co. tao AJaNapaNao taonaaqaI JaoDayaolaao rho Co. AonaI samaxa AovaI dlaIla ko Pvananaa Aovaa takaJa Aavao Co
Jonaa ]par Ao maanyataaAao KarI naqaI ]tartaI. taoqaI tao Aa maanyataaAaonaa AaMcaLaanao fT d[nao ]taarI foMko Co. tyaar baad
taonaa manamaaM Ao maanyataa pa`tyao nafrta ko baLavaanaa Baava ]tpanna qa[ Jaya Co. Jao taonaamaaM AoTlaI ihMmata naa haoya ko Aa
baLavaanaI Jahorata KaullaoAama krI do taao taonauM mana maunaafIkta ko dMBanaI AagamaaM satata saLagatauM rho Co. Jonaa ivanaasakarI
pairNaamaao GaNaa dur sauQaI Aavao Co.

maataanaI JvaabadarI:

hvao taoM samaP laIQauM taahora! Aok baaLaknaI maataa ]par kovaI kovaI JvaabadarIAao haoya Co. parMtau Aa JvaabadarIAaoo Ao
maataaAao SauM samaP Sako ko JomaNao paaotaanaa baaLaknaa paaoYaNa maaTo duQanaa paavaDrnaao Dbbaao maMgaavaI laIQaao haoya, saacavaNaI
maaTo Aok gamaar Aayaa raKaI laIQaI haoya Anao iSaxaNa maaTo nasa-rI skulamaaM maaoklaI Aapyaao haoya, Anao paaotao >labaaomaaM,
paaTI-AaomaaM, saholaIAaomaaM, AaoTlaa pairsadao ko isanaomaa, TIvaImaaM samaya pasaar krvaanauM Sa# krI dIQauM haoya Anao khotaI
haoya ko SauM k#M falatau samaya J pasaar naqaI qataao ko paCI AaQauinak fosana pa`maaNao samaaJ klyaaNanaa kama Sa# krI dIQaa
haoya ko samaaJmaaM iSaYTacaarnaa maUlyaaonaa patana ivaSao lao>car zaDvaanauM caalauM krI dIQauM haoya. Aok inaYZavaana maataa maaTo taao
baaLaknaa paalanapaaoYaNa, ]Cor Anao koLavaNaInauM kama J AoTlauM baQauM haoya Co ko taonao baIJa kamaao maaTo navarasa J naqaI
haotaI. paiva~a kuAa-nao jyaaro k(uM ko pa`akRitak kaya-ivaBaaJnanaa AaQaaro PvananaI J#iryaatanaa saaQanaao paura paaDvaanaI
JvaabadarI pau#YanaI Co Anao taonaI frJ Co ko tao JuAo ko taonaI patnaInaI drok J#iryaata paurI qa[ rhI Co ko nahIM. Allaaho
AavauM AoTlaa maaTo naqaI k(uM ko tao s~aInao Aaiqa-k rItao ApaMga ko pau#YanaI Aaiqa-k gaulaama banaavavaa maaMgataao htaao. AoNao

AoTlaa maaTo Aa k(uM htauM ko tao JaNataao htaao ko Aok inaYZavaana maataanao raoP kmaavavaanaI navarasa J nahI maLao. taoqaI
dIkrI! taaro drraoJ Ao JaovauM paDSao ko Jo zDpaqaI baaLaknaa SarIrnaao ivakasa qa[ r(ao Co Anao taonauM kd Anao SarIrnaI vaRiw
qa[ rhI Co,Ao zDpaqaI taonauM magaJ paNa ivaksaIta MATURE qa[ r(uM Co ko nahIM. Anao Jao AovauM naqaI qa[ r(uM taao
samaP laao ko Aa baaLak paaotaanaa maaTo mausaIbata Anao samaaJ maaTo nauksaanadoh saaibata qaSao. yaad raKa! maaNasanaa
baaLakmaaM AsaMKya AavaDtaao ko sauYaupta Sai>taAao haoya Co Anao taonaI paUNa-taanaI kao[ saImaa naqaI haotaI. Jao AapaNao AaKaI
]Mmar taonaao ivakasa krtaa rhIAo taao paNa tao AagaLa Anao AagaLa ivaksataI J Jaya Co. hvao tau ivacaar ko Jo baaLaknaI
Sai>taAao dbaayaolaI J rhI Jaya ko AivaksaIta rhI Jaya taao taonaaqaI maaNasaa[nao taonaa ivakasanaa karNao Jo fayadao qavaanaao
htaao tao na qavaaqaI koTlauM maaoTuM nauksaana qaSao.

Apairpakva maanaisaktaa:

hvao tau Ao pauCSao ko Ao kovaI rItao Kabar paDo ko flaaNaa vyai>tanaI maanaisaktaa Apairpakva rhI ga[ Co? Aavaa laaokaonao
AaoLaKavaa vaQaaro mauSkola naqaI.
(1) jyaaro tamao kao[ vyai>tanao JuAao ko Ao kao[ pa`aoblaomanao AovaI rItao hla krI r(ao Co JovaI rItao baaLak hla kro Co, taao
samaJao ko taonaa pauKta SarIrmaaM baaLaknauM magaJ Co. Jao tamao Aa $iYTkaoNaqaI JaoSaao taao tamanao Ao vaata samaJa[ JSao ko Jonao
tamao pauKta s~aI ko pau#Ya samaJtaa htaa tao vaastaivaktaamaaM baaLak Co. Aa baaLakao J samaaJnaI maaoTaBaaganaI mauSkolaIAaonaa
karNa haoya Co.
(2) Jao tamao kao[ s~aI ko pau#Yanao JuAao ko Jonao ]Mmarnaa kao[ paDava ]par Aovaao saMtaaoYa qa[ Jaya ko AoNao GaNauM &aana mao LavaI
laIQauM Co, hvao vaQaaro &aana maoLavavaanaI J#r naqaI. taao samaP laao ko tao magaJ ko bauiwnaa ihsaabao baaLak Co. drok baaLak
AovauM samaJo Co ko taonao baQauM AavaDo Co ko tao sava-&aanaI Co.
(3) baaLak kayada ko inayamanao JaNataao naqaI, Anao naa Aonaa paabaMd rhovaanauM pasaMd kro Co. kayadanaao Aqa- Adalatanaa

kayadanaa Aqa-maaM nahIM, paNa Aonaao Aqa- Co: Ao isawaMta ko drok kaya-nauM Aok caao>ksa pairNaama paoda qaaya Co. Aa isawaMta
ko inayamanaI JaNakrI Anao taonaa ]par ivaevaasa. Jonao dInanaI pairBaaYaamaaM kanaunao makafata ko vaLatarnaao inayama kho Co Anao
AMga`oPmaaM kho Co WHAT FOLLOWS WHAT. duinayaamaaM saacaa pairNaama sauQaI pahaoMcavaanaI Aa J Aok

maa~a pawita Co. Jonao saadI BaaYaamaaM saayaMTIfIk ko vaO&aainak pawita kho Co. baaLak Aa pawitaqaI AJaNa haoya Co. taonao
Kabar J naqaI haotaI ko Ao Jo kM{ krI r(ao Co Aonaa parINaama SauM AavaSao, Anao Ao J karNa Co ko taonaI vaataaomaaM naa taaik-k
saatatya, LOGICAL SEQUENCE haoya Co Anao naa taonaa kamaaomaaM maoLa ko taalamaola. Aa J vastau jyaaro tamao
kao[ vayaskmaaM JuAao taao samaP laao ko taonaI maa~a (AJaNataaM J) ]Mmar vaQaI ga[ Co bauiwtaao tyaaM naI tyaaM J Co.
(4) maaNasanaI AaoLaKa Ao AapavaamaaM Aavao Co ko tao RATIONAL ANIMAL Co. RATIONAL naao Aqaqaaya RATIO Qaravanaar, Anao RATIO naao Aqa- Co pa`maaNa Anao saMtaulana. taoqaI maaNasanaI Ao Kaaisayata Co ko taonaI
drok vaata pa`maaNasar, vyaaJbaI Anao drok kaya-maaM saMtaulana haoya. baaLak pa`maaNa Anao saMtaulananao JaNataao naqaI. taoqaI tamao Jo
maaoTa pau#Ya ko s~aInao JuAao ko taonaa PvanamaaM pa`maaNa Anao saMtaulana naqaI haotauM taao samaP laao ko tao maanaisak pairisqaita
pa`maaNao baaLak Co.
(5) koTlaak laaokaonao tamao Jaoyaa hSao ko tamao taomanaaqaI kao[ vaata krao taao taoAao bao ~aNa imainaT sauQaI taao Aonao Aokdma
QyaanaqaI saaMBaLaSao, paNa tao paCI taonaaqaI kMTaLaInao Aama taoma Jaovaa laagaSao, taomanaI Aokdma [cCa hSao ko Aa vaata kyaaro
paurI qaaya, Anao kao[ baIP rsapa`d vaata Sa#. Aa AoTlaa maaTo nahIM ko bao ~aNa imainaT paCI Ao vaata rsapa`d ko taomanao
fayadakark naqaI rhotaI, vaata taao AoTlaI J rsapa`d ko fayadakark htaI parMtau taoAao kao[ Aok J vaata ]par taomanauM Qyaana
kon$Ita J naqaI raKaI Saktaa. Aa laaokaonao tamao JaoSaao ko taoAao kao[ kaya-nao pauNa-taa sauQaI naqaI pahaoMcaaDtaa. AaJo Aok kama
Sa# kyau-M Anao AomaaM Aovaa maSagaula qa[ gayaa ko JaovaavaaLaanao laagaSao ko Aa taao kama pau#M kyaa- vagar Jmavaa paNa nahIM ]Zo.
paNa bao caar idvasa paCI JaoyauM ko tao Aa kamanao CaoDInao kao[ baIJa J kamanaI paaCLa laagaolaa Co. AavaI rItao taomanauM AaKauM
Pvana vyaitata qa[ Jaya Co. nakamauM Anao inaYfLa. taomanaa Juda Juda kayaao-nao JuAao taao, Astavyasta. kao[ ADQauM pau#M qayauM,
kao[ paaoNauM parMtau saMpauNa- AokpaNa nahIM. laayakata AovaI ko Jo kama Sa# kyauM- taomaaM taomanaI AavaDta doKaavaa laagaI, parMtau
svaBaava Aovaao ko kao[ kaya- pau#M naa kyau-M. samaP laao ko Aa vaDIla Aokdma baaLak Co. AoTlaa maaTo ko baaLakao kao[ Aok
kama ]par vaQaaro samaya vaLagaolaa rhI naqaI Saktaa. hmaNaaM Aa vaata qataI htaInao qaaoDIvaarmaaM baIP vaata. hmaNaaM Aa
rmata Sa# krInao hvao baIP. Jao SarIrnaI saaqao saaqao bauiwmaaM pauKtataa naa Aavao taao AonaI AavaI rIta AaKauM Pvana rhoSao.
AhIMyaaM AoTlauM Ao paNa samaP laao ko Ao J#rI naqaI ko kao[ vyai>tanaI drok KaubaIAao Apairpakva rhI ga[ haoya, AovauM

paNa hao[ Sako Co ko magaJnaI Aok AavaDtamaaM pauKtataa AavaI ga[ haoya Anao baIP Apairpakva rhI ga[ haoya, Aavaa
pa`karnaa laaokao vaQaaro mauSkolaIAao saJo- Co. laaokao taomanaI pairpakva AavaDtanao QyaanamaaM raKaInao pauKta maanaisaktaanaao vyai>ta
samaP lao Co Anao jyaaro Pvananaa baIJa xao~aaomaaM taomanaI Apairpakva maanaisaktaanauM dSa-na qaaya Co tyaaro laaokaonao Ao samaJ
naqaI paDtaI ko Aonao SauM kho.
(6) tamao baaLakaonao Jaoyaa hSao ko jyaaro taomanaao maaTInaao GaaoDao tauTI gayaao taao rDI rDInao baohala qa[ gayaa, Anao kao[ Ao
fuggaao laavaInao Aapyaao taao KauSaIqaI ]CLavaa laagyaa. Aomanaa KauSaI Anao gamanaa maaipayaa Kauba naanaa haoya Co. Aa J
pairisqaita Aovaa vaDIlaaonaI haoya Co JomanaI maanaisaktaa AivaksaIta rhI ga[ haoya Co. Jra JoTlaI pa`itakuLa vaata qa[ ga[
ko qavaanaao vahoma qayaao taao paNa AoTlaa ]dasa qa[nao baosaI gayaa ko JaNao taomanaI duinayaa lauTa[ ga[ haoya, paaotao paNa duKaI
qa[nao baoZa Co Anao baIJa laaokaonao paNa duKaI kro Co. Jra Jra vaata ]par rDvaa laagao Co Anao jyaaro kao[ AanaMdnaa
samaacaar saaMBaLao Co taao ]CLavaa laagao Co, Anao Jao tamao taomanaI saaqao AavaI baalaIsa hrktaaonao naqaI AnauSartaa taao taomanao
tamaara ivaYao AovaI frIyaad haoya Co ko Aomanao taao AmaarI KauSaI KamaataI J naqaI.
(7) baaLakaonaI Ao laaxaiNaktaa haoya Co ko tao paaotaanaao badlaao laovaamaaM nyaayaqaI vata-taa naqaI. Jra kao[naa ]par gaussaao
Aavyaao taao paurI taakataqaI taonaa ]par humalaao krI dIQaao. AoTlao taomanaa maaTo gaunaao Anao taonaI saJamaaM kao[ pa`maaNa naqaI
haotauM, saJanaao hotau taomanaa maaTo maa~a taomanaao badlaao laovaanaI Baavanaa haoya Co Anao Jo maaoTa laaokaomaaM AavaI Baavanaa haoya
Co taomanaI maanaisaktaa AparIpakva haoya Co. taomanaamaaM nyaaya (AoTlao gaunaao Anao taonaI saJamaaM pa`maaNamaapa)nauM Baana naqaI
haotauM. AoTlao jyaaro taomanaa haqamaaM sa<aa AavaI Jaya Co tyaaro Jo vyai>ta taomanaI kao[ vaatanaao Jra paNa ivaraoQa kro taao taonao
kcaDI naaKavaamaaM paaotaanaI paurI Sai>tanaao ]payaaoga krI naaKao Co. AomaaM nyaayanaI Baavanaa kama naqaI krtaI, badlaanaI
Baavanaa kama krtaI haoya Co. Aavaa laaokao ivaraoQaIAaonaI tabaahI ]par KauSa Anao taomaaM gava- AnauBavao Co. JovaI rItao baaLak
taonaa ivaraoQaInao dbaavaInao paaotaanaI Jatanao ivaJotaa gaNao Co.
(8) baaLaknaI Ao paNa Aok laaxaiNaktaa haoya Co ko taonaI paasao dsa vastauAao haoya, parMtau kao[ baIJa baaLak paasao Aok vastau
paNa AovaI Co Jo AonaI paasao naqaI, taao tao paaotaanaI dsa vastauAao ]par kyaaroya saMtauYZ nahIM qaaya. Aonaa paura pa`yatnaao hSao ko
tao baaLaknaI paolaI Aok vastau paNa taonaI paasao AavaI Jaya Aqavaa AaoCamaaM AaoCI taonaa JovaI J vastau taonao maLaI Jaya. Jo
vayaskaonaI maanaisaktaa AparIpakva haoya Co, taomanaI paNa AavaI J halata haoya Co. JoTlauM taomanaI paasao haoya Co taonaaqaI
taoAao >yaaroya saMtauYT naqaI haotaa. satata Ao vastauAao maoLavavaanaI hvasa haoya Co Jo taomanaI paasao naqaI haotaI, paCI Balao
taomanao taonaI KaroKar J#rta haoya ko naa haoya. Anao AapaNaa JmaanaamaaM Aavaa AparIpakva vayaskaonaI bahumataI haovaanaa
karNao ivadoSaI vastauAaonaa saaodagar Aavaa vayask baaLakaonaao Kauba fayadao ]Zavao Co. Jahorata ko
ADVERTISEMENTnaao Aqa- J Ao Co ko Aa baaLakaonao JNaavavaamaaM Aavao ko tamaarI paasao Aa paNa naqaI Anao
paolauM paNa naqaI. AomaaM baJarnaI garmaInauM rhsya Co, AaJkala bahu AaoCI vastauAao AovaI haoya Co ko Jonao J#iryaata maaTo
KarIdvaamaaM AavataI haoya Co. vaQaaro pa`maaNamaaM Ao vastauAao J KarIdvaamaaM Aavao Co Jonaa maaTo Jahorata ko iva&aapanaqaI
ABaavanaao Aovaao Baava paoda krI dovaamaaM Aavao Co ko tamaarI paasao Aa vastauAao naqaI. taahora! tau paaotaanaa saMbaMQaIAaonaa
Garaonao paaotaanaI naJr saamao laavaInao Jao ko taomaNao taomanaa GaraomaaM AovaI koTlaI vastauAao raKaolaI Co Jo taomaNao Aok paNa vaKata
]payaaogamaaM naa laIQaI haoya, Ao taomanaa kbaaTao Anao KaanaaAaomaaM AovaI rItao raKaI maukvaamaaM AavaI haoya Co JovaI rItao
JavaodmaIMyaaMAo bauTaonaa KaalaI KaaoKaamaaM rMgabaorMgaI SaISaIAao Anao rkabaInaa TukDa, laaoKaMDnaa kaT Kaayaolaa SaLaIyaa,
saIgaroTnaa KaalaI KaaoKaa, maaornauM paIMCuM, slaoT, paonasaIla, caaoknaa TukDa, kagaLanaI ktarNa Anao saurJmauKaInauM saukayaolauM fula
Aokdma saacavaInao raKaolaa Co Anao Ao Aa KaaoKaanao >yaaM mau>yaao Co tao vaata paNa BaulaI cau>yaao haoya Co Anao AavaI vaQaaro
vastauAao AokZI krvaamaaM vyasta rho Co.
Aa Co TuMkmaaM baaLamaanasanaI laaxaiNaktaaAao. Jo laaokaonaI ]MmarnaI saaqao saaqao magaJ ko bauiwnaao ivakasa naqaI qataao
taomanaamaaM AavaI J laaxaiNaktaaAao rholaI haoya Co. JovauM ko huM paholaaM laKaI cau>yaao CuM, Aa laaxaiNaktaaAao taomanaa maaTo Anao
samaaJ maaTo mauSaIbatanauM karNa banao Co. parMtau saaOqaI maaoTI mauSkolaI Ao Co ko vayask qayaa paCI Aa rItamaaM forfar krvaao
ASa>ya nahIM taao AGa#M taao J#r haoya Co. karNa ko AapaNanao Kaud AJaNataaM AavaI baoJvaabadarIvaaLauM Pvana PvavaamaaM
maJa Aavao Co. AoTlao J AapaNao baaLapaNanaa Pvananao maanavaInaa Pvananaao saaOqaI EaoYZ samayagaaLaao gaNaIAo CIAo Anao Aa
sauMdr idvasaao frI paaCa Aavao taovaI manamaaM Aarzu haoya Co.

Gar:

maanavaInaI saacaI koLavaNaI baaLapaNamaaM J qa[ Sako Co, Anao taonaa maaTo EaoYZ koLavaNaI kon$ baaLaknauM Gar Co. Jo Garaom aaM
Aa $iYTkaoNaqaI baaLakaonaI koLavaNaInaao Kyaala raKavaamaaM Aavao Co, tyaaMnaa baaLakao Sa#AataqaI J Aatmaivaevaasa,

JvaabadarI, hmaddI-, pa`oma, samaJNa, ihMmata Anao ]dartaa JovaI laaxaiNaktaaAao la[nao ivakisata qaaya Co. Jo GaraomaaM
koLavaNaI barabar naqaI haotaI tyaaM baaLakaonao Sa#AataqaI J baharnaa AaQaaraonaa AadtaI banaavaI dovaamaaM Aavao Co, JonaaqaI
taonaa manamaaM Aatmaivaevaasanaao gauNa ]tpanna naqaI qa[ Saktaao Aqavaa taonao vaatavaatamaaM QamakavaInao Aovaao baIkNa krI
naaKavaamaaM Aavao Co ko taonaamaaM ihMmata Anao satyainaYZanaa gauNaao ivakisata naqaI qa[ Saktaa. kyaaMk Aonao maataanaao laaDkao
banaavaI dovaamaaM Aavao Co, JonaaqaI tao pau#satvanaa gauNaaoqaI vaMicata rhI Jaya Co. Anao kyaaMk Ao ipataanaao vhalaao banaI Jaya Co
taao Pvananaa sauMdr Anao naaJuk laagaNaIAaonaa zrNaa sauka[ Jaya Co. kyaaMk AovaI vaataao krInao ko taara ipataanaI naaokrI
CuTI JSao ko Aa makana vaocaa[ JSao taao AapaNao SauM krSauM? Aama, taonao baaLapaNaqaI J paOsaanaao gaulaama banaavaI dovaamaaM Aavao
Co. kyaaMk taonaI drok maagaNaIAaonao paurI krInao taonaa manamaaM Ao maanyataanao _@ krI dovaamaaM Aavao Co ko BaaOitak J#iryaataaonauM
pau# qa[ JvauM Ao J maa~a Pvananaao Qyaoya Co, Anao Aonaa isavaaya Pvananaao baIJao kao[ Qyaoya naqaI! kyaaMk taonaa manamaaM Ao
vaata naaKaInao ko taara ipataa saaOqaI saara Anao taa#M Gar saaOqaI EaYZ Co, taonaa $iYTkaoNanao kuLa, doSa Anao kaomanaa saMkiucata
vatau-LaaomaaM JkDI dovaamaaM Aavao Co. Anao kyaaMk Aonao Ao JNaavaInao ko duinayaamaaM kM[paNa saa#M naqaI taonao maanavataanaa
BaivaYyaqaI inaraSa Anao PvananaI KaamaIAao JaovaavaaLaao banaavaI dovaamaaM Aavao Co. kyaaMk Aonao Dgalao Anao pagalao Aama kr,
Aama naa krnaao paabaMd banaavaInao hrtauM frtauM maSaIna banaavaI dovaamaaM Aavao Co. Anao kyaaMk Aonao Aokdma CuTao maukInao taonaa
manamaaMqaI kayada ko inayamaaonaao Aadr dur krI dovaamaaM Aavao Co. kyaaMk Aonao gaMda Anao Apaiva~a vaataavarNamaaM raKaInao
sauMdrtaanaI pa`SaMsaa krvaanaI kaomaLa laagaNaIAaonao naYT krI dovaamaaM Aavao Co. Anao kyaaMk AovauM khInao ko baIJa baaLakao saaqao
rmavaaqaI taonaa kpaDa Karaba qa[ JSao taonaa manamaaM baIJa laaokaoqaI nafrta Anao svapa`saMsaanaI BaavanaanauM baIJ vaavaI dovaamaaM
Aavao Co. kyaaMk Aonaa kanamaaM Ao naaKaInao ko paUva-JaonaI, vaDIlaaonaI ko bauJgu aao-naI Baulaao ka@vaI Jao[Ao nahIM, taonao AaMQaLaa
AnauMkrNanaao AadtaI Anao maaNasamaaMqaI GaoTMu banaavaI dovaamaaM Aavao Co, Jo vagar ivacaaro kao[paNa maanyataa, Aasqaa ko
ivacaarsarNaInao Anausartaao Jaya Co. Anao kyaaMk Aonao Aoma khInao ko inaNa-yaao maaTo maa~a paaotaanaI AMtar Aatmaanao J
Anausarao, taonao sanaatana maUlyaao Anao vahInaa ATla isawaMtaaoqaI paNa baoparvaa ko svataM~a krI dovaamaaM Aavao Co.
AanaaqaI taoM Jao[ laIQauM hSao taahora! ko maanavataanaI sqaapanaamaaM GarnauM koTlauM mahtva haoya Co. Jo pa`karnauM Gar hSao tao
pa`karnaI kaoma ko doSa banaSao. AonaaqaI tau samaP lao ko maataanaI JvaabadarIAao SauM Co. Aama maataa kaoma ko doSa banaavao Co.
AaJ karNa Co ko ArbaI BaaYaanaao Sabd ]mmata(doSa, kaoma) ]mmaunaqaI naIkLyaao Co, Jonaao Aqa- maataa qaaya Co.
Jnmanaa AaQaaro baaLak Aokdma AbauQa ko JahIla haoya Co, maataa Aonao &aana Aapao Co. tao mauk haoy a Co, maataa Aonao BaaYaa
Aapao Co. tao Aokdma baoJvaabadar haoya Co, maataa Aonao JvaabadarIAaonauM Baana kravao Co. taonaI samaxa maa~a paaotaanaao fayadao
haoya Co, maataa Aonao Baa[ bahonaaoqaI pa`oma krvaanauM Anao baIJaAaoqaI hmaddI- krvaanauM SaIKavao Co. tao drok vastaunaa Baaga
JuAo Co, maataa taonao samaga`nauM dSa-na SaIKavao Co. Aqaa-ta Jnmanaa AaQaaro baaLak maa~a gauMdolaI maaTI haoya Co, maataa taonao Jo
pa`karnaa sva#pamaaM [cCo tao pa`maaNao taonao @aLaI Sako Co.
dIkrI! Aa Co taarI JvaabadarIAao, Ao JvaabadarIAao ko Jo svyaM maanavataa tarfqaI taara maaqao Aavao Co. Kauda tanao Aa
JvaabadarIAao paurI krvaanaI Sai>ta Aapao, Anao tau gava-qaI khI Sako ko maoM maanavaJatanaI Aa ivaSaaLa maodnaImaaM Aok Aovaa
vyai>tanaao ]maorao kyaao- Co Jonaa ]par maanavataanao gava- qaSao.
Anao AovauM krvauM tyaaM sauQaI ASakya Co jyaaM sauQaI tau paiva~a kuAa-na paasaoqaI maaga-dSa-na nahIM lao, karNa ko maanavataanaI
sqaapanaa maa~a taonaa saucavaolaa sva#pamaaM J qa[ Sako Co.
Allaamaa P.Ao.parvaoz saahobanaa paustak taahora ko naama Katautanaao AaZmaao pa~a, baccaaMkI tarbaIyatanaao
gauJrataI Baavaanauvaad
Baavaanauvaadk: ihdayataullaaKaana ibaharI, saurta.