OS RECEPTORES SENSORIAIS Os receptores sensoriais son estruturas formadas por clulas nerviosas, especializadas en captar estmulos e transformalos en impulsos

nerviosos. Tipos de receptores segundo o estmulo que reciben : - MECANORRECEPTORES : cambios de presin - TERMORRECEPTORES : cambios de temperatura - QUIMIORRECEPTORES : substancias qumicas - FOTORRECEPTORES : sensibles luz. - NOCICEPTORES : presins internas, son responsables da dor. Tipos de receptores segundo a sa localizacin : - INTERNOS (interorreceptores) : informan sobre o estado e funcionamento de rganos internos. - EXTERNOS (exterorreceptores) : captan estmulos exteriores, estn na superficie do noso corpo. O SENTIDO DA VISTA O ollo o rgano que permite o sentido da vista. Trtase dun globo esfrico que contn lquidos (humor acuoso e vtreo) que lle dan forma ao ollo. Est formado por : RGANOS ANEXOS (protexen o ollo e permiten o seu movemento) : cellas, plpebras, pestanas, aparello lacrimal e msculos dos ollos GLOBO OCULAR : ten 3 capas : esclertica, coroide e retina. FUNCIONAMENTO DO OLLO A luz entra pola crnea, atravesa a pupila (que regula a intensidade da luz), cruza o cristalino (que enfoca segundo a distancia) e incide sobre a retina formando unha imaxe invertida sobre a mesma. A retina (que fotosensible) transforma a imaxe en impulsos nerviosos que sae a travs do nervio ptico ata o cerebro. A nosa visin binocular (enfoque dos dous ollos). ENFERMIDADES DOS OLLOS : - hipermetropa : a imaxe enfocada frmase detrs da retina, o globo ocular mis curto, non se ve ben de cerca. - miopa : o globo ocular mis alongado. Non se ve ben de lonxe. - astigmatismo : incorrecta curvatura da crnea. - cataratas : na crnea hai zonas mis opacas, non son transparentes. - glaucoma : a presin intraocular moi alta e produce cegueira. - conxuntivite : inflamacin do tecido conxuntivo. HIXIENE DOS OLLOS : lavar, boa luz, distancias adecuadas, evitar ler en movemento, revisins mdicas O SENTIDO DO ODO os odos son os rganos da audicin e do equilibrio. Distnguense 3 partes : ODO EXTERNO : - Pavilln da orella (repregamentos cartilaxinosos) - conduto auditivo externo (con glndulas que producen o cerume) ODO MEDIO : -cadea de osios (martelo, bigornia e estribo que conectan o tmpano co odo interno) ODO INTERNO : - a trompa de Eustaquio (comunica o odo coa farinxe e equilibra a presin a ambos lados do tmpano) - canais semicirculares (sentido del equilibrio) - cclea ou caracol (sentido auditivo) FUNCIONAMENTO DO ODO - AUDICIN : os sons reclleos o pavilln auditivo que os transmite ao tmpano a travs do conducto auditivo facendoo vibrar. O tmpano transmite esa vibracin a travs da cadea de osios ata os lquidos do caracol onde se atopan os mecanorreceptores sensibles que converten o estmulo en impulsos nerviosos polo nervio auditivo ata o cerebro. - EQUILIBRIO : cando nos movemos mvese o lquido que enche os canais semicirculares. Este movemento captado por unhas clulas ciliadas que informan ao cerebro e ao cerebelo, a travs do impulso nervioso. ENFERMIDADES DO ODO : - otitis : inflamacin do odo medio. - sndrome de Meniere : afeccin do odo interno. Afecta ao equilibrio e a audicin. HIXIENE DO ODO : limpar con auga e xabn, evitar msica moi alta, non introducir obxectos. O SENTIDO DO TACTO Os receptores do tacto estn na pel. A pel ten 2 capas :

- EPIDERME : a capa exterior, formada por tecido epitelial e clulas mortas, que teen queratina que impermeabilizan a pel. - DERME : a capa interior, formada por tecido conxuntivo, que proporciona elasticidade a pel. Na derme desenvlvense os pelos onde estn as terminacins nerviosas libres de dor e onde atopamos os corpsculos tctiles. Son cuatro : - de Meissner (que detectan contacto) - de Vater-Pacini (detectan presin) - de Krause (detectan fro) - de Rufini (detectan calor). ENFERMIDADES DA PEL : - urticaria : reaccins alrgxica que producen manchas, ronchas, etc. - psoriase : descamacin da pel. O SENTIDO DO OLFACTO O sentido do olfacto est no epitelio da mucosa nasal denominada pituitaria. Nela hai 2 rexins : - PITUITARIA VERMELLA (na parte inferiror) : contn abundantes capilares sanguneos para quentar o aire que inspiramos. - PITUITARIA AMARELA (na parte superior) : contn os receptores olfactivos que forman o bulbo olfactivo. ENFERMIDADES DAS FOSAS NASAIS : - Rinite : inflamacin da mucosa nasal. O SENTIDO DO GUSTO Os receptores do gusto atpanse nas papilas gustativas da lingua, do padal, da farinxe e da larinxe. As papilas detectan catro tipos de sabores : doce, salgado, cido e amargo. O APARELLO LOCOMOTOR O aparello locomotor o encargado de realizar as respostas motrices elaboradas polo sistema nervioso, ademis de ser o soporte interno do organismo e favorecer os movementos. Est formado polo sistema esqueltico e polo sistema muscular : - SISTEMA ESQUELTICO (parte pasiva) : o responsable de soster o corpo, protexer os rganos vitais, servir de insercin aos msculos e fabricar as clulas sanguneas na mdula sea. Est formado polo esqueleto (ca beza, tronco e extremidades) que un conxunto de sos con articulacins e ligamentos que permiten a sa unin. - SISTEMA MUSCULAR (parte activa) : produce os movementos, mantn a postura e permite a mmica. Est formado polos msculos e os tendns. OS SOS Os sos son rganos vivos formados por clulas, que se nutren e medran. Estn compostos por colxeno, sales de calcio e fsforo. Todo esto forma o tecido seo que pode ser esponxoso (parte interna) e compacto (parte externa). Os sos segundo a sa forma poden clasificarse en : - sos planos (omoplata, cranio) - sos curtos (vrtebras) sos longos (tibia, fmur, mero) A zona central do so chmase difise (dentro ten a medula sea amrela) e os dous extremos chmanse epfise. Externamente estn recubertos dun tecido chamado periostio. Ao nacer o esqueleto de cartilaxe, despois a cartilaxe transfrmase en so nun proceso chamado osificacin. Este proceso termina arredor dos 16 anos nas mulleres e 18 nos homes. ARTICULACINS Os sos nense uns a outros por medio das articulacins. Poden ser de tres tipos : - INMVILES : non se permite un desprazamento entre un so e outro. Tamn se chaman suturas. - SEMIMBILES : unen fortemente os sos por medio de ligamentos e tendns anda que se permite un certo desprazamento entre os sos. Entre vrtebra e vertebra estn os discos invertebrais. - MVILES : permiten unha gran variedade de movementos entre os sos que as forman. Os sos nense por medio de ligamentos e entre ambos hai un cartilaxe articular. Ademis entre os sos hai unha bolsas de lquido sinovial que acta como lubricante. OS MSCULOS Os msculos estn formados por clulas alongadas denominadas fibras musculares. Os msculos son

capaces de contraerse e relaxarse, aumentando e disminuindo a sa lonxitude e provocando movementos. Existen tres tipos de msculos : - MSCULOS LISOS : de contraccin lenta e involuntaria e est formados por fibras musculares lisas (tubo dixestivo, vasos sanguneos). - MSCULOS CARDACOS : de contraccin rpida e involuntaria e estn formados por fibras musculares estriadas (miocardio). - MSCULOS ESQUELTICOS : de contraccin rpida e voluntaria e realizan o movemento do esqueleto xunto ao sistema esqueltico. Est formado por fibras musculares estriadas e cada unha rodase dun ha fina capa de tecidos conxuntivos denominado endomisio. Estas fibras agrpanse formando feixes musculares que estn envoltos por un tecido chamado perimisio. Estes feixes agrpanse para formar os msculos e estn envoltos por un tecido chamado epimisio. Estas fibras prolnganse nos extremos dos msculos formando os tendns, que unen os msculos cos sos. CLASIFICACIN DOS MSCULOS POLA FORMA : - anulares (esfnter) planos (pectoral) - fusiformes (bceps) - orbiculares (ollo) CLASIFICACIN DOS MSCULOS POLA FUNCIN : - Flexores e extensores (bceps e trceps) - abdutores e adutores (afastan ou achegan unha extremidade ao eixe corporal) - pronadores e supinadores (xiran unha extremidade) - elevadores e depresores (levantan ou baixan partes do cuerpo) - esfnteres e dilatadores (cerran ou abren orificios) MOVEMENTOS Os movementos prodcense pola accin combinada entre os msculos e os sos. Os msculos insrtanse nos sos por medio de tendns, cando o msculo se contrae tira do so sobre o que est anclado e mveo. Como os sos estn en contacto por medio da articulacin, e esta fai de punto de apoio producese o movemento. Os msculos realizan os movementos por pancas. No corpo podemos encontrar tres tipos de pancas segundo sexa o seu punto de potencia (P- punto onde se aplica a forza), o seu punto de resistencia (R- lugar onde aparece a forza que queremos vencer) e o seu punto de apoio (A- lugar onde nos apoiamos para realizar o movemento). Hai tres tipos de pancas: - PANCA DE PRIMEIRO XNERO : o punto de apoio est no centro (pescozo) - PANCA DE SEGUNDO XNERO : o punto de apoio est nun extremo e a potencia no outro (tobillo) - PANCA DE TERCEIRO XNERO : o punto de apoio est no extremo e a potencia no centro (brazo). AS LESINS DO APARELLO LOCOMOTOR : - fracturas - distensins e escordaduras luxacins contracturas musculares. HBITOS SALUDABLES : - facer exercicio fsico (quecemento) - alimentacin equilibrada - calzado adecuado - ter unha postura adecuada - espaldas rectas ao levantar peso non cargar excesivo peso nas espaldas