WYCIECZKI DO AFRYKI POUDNIOWEJ

Piesza wycieczka na Gr Stoow

Relacja z piciodniowej pieszej wycieczki na samym kocu Afryki. Wspaniae widoki i tysice gatunkw unikalnej rolinnoci pozostan na zawsze w naszej pamici. Gra Stoowa, jedna z najbardziej znanych atrakcji turystycznych wiata, zapewnia miastu Kapsztad wspaniae pooenie. Nazwana bya jako "Stary, Siwy Ojciec Kapsztadu", bo prawdopodobnie bez Gry Stoowej, miasto nigdy nie powstao by wanie w tym miejscu. Gra Stoowa jest 6 razy starsza ni Himalaje, powstaa pod powierzchni morza okoo 600 milionw lat temu. Pod wpywem ruchw tektonicznych podnioso si dno morza, co tumaczy pochodzenie tego ogromnego bloku piaskowca. Widziana przez marynarzy z odlegoci 200 km, uatwiaa nawigacj do "Tawerny Mrz", oferujcej schronienie, pitn wod i wiee produkty z zawsze zielonych ogrodw i plantacji. Pierwszy marynarz ktry zobaczy Gr Stoow z pokadu holenderskiego statku dosta w nagrod dzbanek wina i 10 guldenw eby kupi wicej wina. Nie do uwierzenia, ale na szczyt Gry Stoowej wiedzie prawie 500 szlakw, od bardzo atwych a skoczywszy na niebezpiecznych wspinaczkach. Wielu turystw ponioso mier, nawet jeli wybrali atwiejsz tras. Dlatego wskazane jest wychodzenie w grupie, jako e gra lubi pata figla i poruszanie si utartymi ciekami, wielu turystw spado w d w czasie szukania skrtw. Bardzo wane jest eby mie ze sob wod i ciep odzie. Kiedy tylko chmura nakryje wysze partie gry, temperatura zaczyna szybko spada, nawet latem. Wtedy powiniene niezwocznie zawrci. W peni naadowany telefon komrkowy te jest wskazany. Dlatego ju na pocztku XX wieku planowano budow kolejki linowej, z powodu wojen i problemw ekonomicznych budow ukoczono dopiero w roku 1929. W sierpniu 2011 ogoszono pobicie rekordu, na szczyt Gry Stoowej wyjecha kolejk linow 21 milionowy turysta. Stoki Gry Stoowej porasta rolinno zwana tutaj fynbos liczca a 1500 gatunkw (wicej ni wszystkich gatunkw rolin na Wyspach Brytyjskich), w tym 50 endemicznych lub zagroonych wyginiciem. Czyli, warto jest dobrze si rozglda, to co znajduje si pod twoimi stopami jest mao znane bardziej interesujce jak skaliste krajobrazy. Wiele gatunkw fynbosu sprowadzili do Europy XVIII wieczni kolekcjonerzy i podrnicy, jako kwiaty doniczkowe
1

WYCIECZKI DO AFRYKI POUDNIOWEJ

Jednym z najbardziej znanych jest pelargonia, po raz pierwszy przywieziona do Europy w 1690 roku, obecnie znana przez wszystkich rolina doniczkowa. Wycieczka do RPA bdzie naszym zdaniem udana jeli poznamy bogactwo tutejszej przyrody, dlatego postanowilimy zwiedzi ca Peninsul na piechot. Wybralimy szlak pieszy Hoerikwaggo Trail biegncy z Przyldka Dobrej Nadziei na sam szczyt Gry Stoowej.

Trasa tego 75 kilometrowego szlaku pieszego przecina gry, lasy, plae. Trasa podzielona jest na pi etapw i jest strasznie mczca, z wyjtkiem dnia drugiego na trasie z Redhill do Slangkop, uwaanego za atwy. Musielimy i z plecakami po grzystym terenie ale na szczcie wieczorem moglimy wykpa si w ciepej wodzie i spalimy w wygodnych kach. Przewodnicy nasi mieli due dowiadczenie, przekazali nam wiele unikalnych informacji, jakich nie znajdziecie w ksikach. Pieszy szlak Hoerikwaggo jest jedynym sposobem na zwiedzenie sekcji Orange Kloof. Rosncy tam niewielki las to tylko pozostao po masywnych drzewach porastajcych kiedy te tereny. Osadnicy europejscy wycieli wikszo tych

potnych drzew w pocztkach XVIII wieku. Nic dziwnego e zarzd parku tak zawzicie pilnuje tego miejsca, wydajc pozwolenia na zwiedzanie tylko dla 12 osb dziennie. eby zachowa mi atmosfer, Orange Kloof Tented Camp ma kuchni i jadalni zrobion na wzr tree house. Stojca na drewnianych palach jadalnia zapewnia wspaniay widok na gry i jest ciepa i przytulna zim. Przy dobrej pogodzie rozsuwana jest jedna e cian dla lepszego widoku. Najlepsz tutaj tras trekkingow jest Disa Gorge, nazwa pochodzi od czerwonych disa (symbol Gry Stoowej) kiedy rosncych po tej stronie gry. Niegdy byy one bardzo tanie i powszechne, obecnie musisz mie wiele szczcia eby zobaczy te pikne kwiaty. Miejsca gdzie kwitnie red disa trzymane s w tajemnicy. Trasa Hoerikwaggo Trail biegnie wzdu Disa Gorge do samego stou, na d moesz powrci kolejk albo zej po Platteklip Gorge. Co 10 do 15 lat samoistnie powstaj tutaj poary (bez podpalaczy). Na czarnym popiele wyrastaj wtedy kwiaty flame-red fire lily (Cyrtanthus ventricosus). Przypomina mi to krokusa wyrastajcego w biaym niegu, flame-red fire lily wyrasta z czarnego popiou.
2

WYCIECZKI DO AFRYKI POUDNIOWEJ

Plemi Himba, ludzie z odlegej epoki

Relacja z wycieczki do zaktkw Namibii z minionych epok i spotkanie z autentycznymi plemionami Himba. Z przewodnikiem znajcym lokalne zwyczaje udalimy si do wioski ludu Himba. Po odwiedzeniu wodospadw Epupa, przy granicy z Angol pojechalimy na poudnie, widokow tras C43 do Okangwati. Odkrylimy e lepiej jest jecha szybciej t gruntow tras, wtedy nierwnoci drogi staway si mniej uciliwe. Naleao jednak zachowa ostrono, czsto najedalimy na uskok w korytach wyschych rzek, gdzie atwo byo straci panowanie nad kierownic. W Okangwati zrobilimy zakupy w niewielkim sklepie spoywczym. Przy drodze kobiety sprzedaj chleb i buki. Nie ma tutaj stacji benzynowej ale mona zapyta lokalesw i kupi paliwo od drobnego handlarza w cenie wyszej o dwa dolary ni obowizujca cena. Tutaj przestay pracowa nasze telefony komrkowe, nastpne miejsce, z ktrego mona byo zadzwoni byo Sesfontein. Z Okangwati dojechalimy do gorcych rde Otjijandjasemo. Mczyni Himba czsto kpi si w miejscu gdzie wrzca woda wypywa spod ziemi. Gorcy strumie pynie do jeziorka, gdzie poi si krowy. Wzdu strumyka rosn znane w Polsce kaktusy hoodia, uywane do produkcji lekw zmniejszajcych apetyt. Od tego miejsca nasza wycieczka po Namibii staje si bardziej uciliwa. Wznosimy tuman kurzu delikatnego jak mka, ktry pokrywa gruba warstwa nasze twarze, wciska si w oczy, w usta. Po piciodniowej jedzie nasze nosy zaczynaj krwawi, pomimo uywania kremu przeciwsonecznego spalona skra piecze. Znajdujemy si w budzcym zachwyt surowym piknem regionie Kaokoveld, w pnocno-zachodniej czci Namibii, w niezmienionym zaktku Afryki. Absolutny dziki busz drzew mopane, gboka cisza i magiczny nastrj ziemi bezlitonie spieczonej pracymi promieniami soca, sprawiaj wraenie kompletnej izolacji od reszty wiata. Na noc zatrzymalimy si na kempingu w Kamanjab prowadzonym przez lokaln ludno jako projekt pomocy. Nastpnego ranka pojawi si na kempingu przewodnik wywodzcy si z ludu Himba. Opowiedzia nam najpierw histori swojego ycia. Okazao si e tylko okoo 14 tysicy Himbw wychowanych jest zgodnie z tradycjami jako ywe skanseny. Trafi oni do grupy skazanych na
3

WYCIECZKI DO AFRYKI POUDNIOWEJ

monotonn egzystencj w prymitywnym wiecie pasterzy tylko w celu zachowania tradycji i promowania turystyki. Pozostali musz chodzi do szk i prowadz bardziej cywilizowane ycie. Nauczylimy si te kilku podstawowych zwrotw, i tak w jzyku Himba "dzie dobry" to morro, "jak si masz?" peribi, na co odpowiada si "naa" (takie ok, dobrze si mam). Cao powitania to typowy afrykaski trzykrotny ucisk doni, podczas ktrego wymawia si formuk: morro-peribi-naa. Tutejsze dzieci nie s dobrze wychowane, przyzwyczajone do turystw, prosz o sodycze. Jednak nie moglimy ama przepisw i nasze dary pozostawilimy w chacie krlowej. To koczownicze plemi, liczce dzisiaj nie wicej ni 30 tysicy osb, stanowi jedn z gwnych atrakcji Namibii, bo nie wiele jest w Afryce tak fascynujcych grup etnicznych. Stao si ju zwyczajem, e turyci przywo drobne prezenty, dlatego eby by dobrze przyjtym zakupilimy kasz kukurydzian, cukier i papierosy. Due wraenie zrobiy na nas kobiety, lece w cieniu akacji za domostwami. Chtnie pozoway z nami do zdj i potem chciay zobaczy si na ekranie aparatu fotograficznego. Ich cae ciaa, cznie z wosami pokryte s grub warstw rudej ochry zmieszanej z tuszczem. Nigdy nie zmywaj swojej dekoracji, nigdy si nie kpi. Jedna z kobiet pokazaa nam, jak si Himby myj. Wody nie uywaj, tylko okadzaj si nad dymem z ogniska, do ktrego dorzucaj pachnce zioa. Rwnie zamiast prania wol odwiea ubrania przy pomocy dymu. Ciekawe, e mimo takich metod wcale tak bardzo nie mierdz. Wosy spltane w grube warkocze pokryte ochr. Ciaa pikne, prawie posgowe, ledwie przysonite w pasie kilkoma kawakami zwierzcej skry. Liczne ozdoby w postaci rzemieni, bransolet, naszyjnikw, spinek, koralikw i misternie nabijanych elaznych wiekw. Wszystko to wykonane wasnorcznie ze skr, muszli, koci zwierzcych, nasion i owocw. Twarze dumne o silnych rysach, wydaje si niewiarygodne, to jest realne ycie, czujemy si jakby czas cofn si 2000 lat. Kobiety, za porednictwem przewodnika pytaj si skd przyjechalimy, ile mamy dzieci? Przed odjazdem zatrzymalimy si przy straganie z pamitkami zrobionymi przez kobiety Himba. Najbardziej znane s chyba rcznie wykonane lalki. Plemi pomimo dugotrwaego wpywu turystycznego biznesu, nie zatracio swojej godnoci i przywizania do tradycyjnego stylu ycia i tradycyjnych wartoci chyba tylko dziki staraniom rzdu. Z wioski Himba pojechalimy na safari w Parku Narodowym Etosha.

WYCIECZKI DO AFRYKI POUDNIOWEJ

Relacja z safari w Parku Krugera

Park Krugera w Republice Poudniowej Afryki ma saw najlepszego rezerwatu w Afryce. Safari w Krugerze byo bez wtpienia przygod naszego ycia. Zobaczylimy wiele dzikich zwierzt w ich naturalnym rodowisku. Park Krugera jest najbardziej znanym rezerwatem w Afryce, dlatego przy planowaniu wycieczki by na pierwszy na licie atrakcji do zwiedzenia. Z lotniska w Johannesburgu odebra nas lokalny przewodnik i z nim pojechalimy prosto do Krugera. Pierwszym zaskoczeniem byo to, e szosy w RPA s dobre, nie ma w nich dziur tak jak w Polsce. Po drodze minlimy kilka wiosek murzyskich, nie kojarzcych si jednak z naszymi oczekiwaniami. Byy to walce si chaty zbudowane z ocynkowanej blachy. Po piciu godzinach jazdy wjechalimy do Parku Krugera bram Crocodile Bridge Gate w poudniowo wschodniej czci rezerwatu. Zaraz po miniciu bramy spotkalimy samotnego sonia, erujcego na pokych krzewach. Pierwszy dzie w parku by dla nas peen niespodzianek. Zachwyceni bylimy caym otoczeniem. Na widok zwierzt krzyczelimy i cieszylimy si jak dzieci. Udao nam si nawet podjecha do lww jedzcych kudu. Nieodcznymi towarzyszami tej uczty byy hieny i spy. Typowy scenariusz jaki znamy z filmw przyrodniczych o Afryce. Na noc zatrzymalimy si na kempingu Crocodile Bridge w niewielkim obozie pooonym na samym brzegu parku - jak nazwa wskazuje - nad rzek Crocodile. Po drugiej stronie rzeki widoczne s pola uprawne. Na kempingu jest may sklep gdzie mona kupi co do picia albo ld na safari. W drugiej czci sklepu mona zakupi hamburgery albo kanapki. Nasz przewodnik by dobrze przygotowany do tego wieczoru. Szybko rozpali ogie na tradycyjnego afrykaskiego grilla zwanego w Afryce Poudniowej "Braai". Na ruszta wrzuci lokalne kiebaski zwane "Boerewors" i kawaki baraniny. Kiebaski smakoway znakomicie, chocia miay cakowicie inny smak ni te znane nam z Polski. Zamiast czosnku i pieprzu dodawane byy jakie zioowe przyprawy o bardzo charakterystycznym zapachu. Spotykany jest te "Boerewors" z dodatkiem chili albo sera. Przy piwie Castle Lager przewodnik opowiada nam nieprawdopodobne historie z Parku Krugera. Najlepiej pamitam opowieci o soniach. Przykadowo, kiedy w Parku Krugera nadchodzi susza i zaczyna brakowa soczystych lici i trawy, sonie zaczynaj spoglda na drug stron ogrodzenia, z plantacjami
5

WYCIECZKI DO AFRYKI POUDNIOWEJ

kukurydzy i trzciny cukrowej. Jedyn przeszkod na drodze do smakowitego jedzenia jest wysoki pot pod napiciem. Nie zajo soniom dugo eby odkry e ko soniowa nie jest dobrym przewodnikiem prdu. Dlatego dwa, albo trzy samce podnosz pot swoimi kami i cign do tyu a druty zostan przerwane. Wtedy mog spokojnie wyj na plantacj trzciny i je do syta. Najgorsze jest to e czyni przy tym bardzo duo zniszcze. Na dzie wracaj spokojnie do parku i dziwi si, dlaczego ludzie s tacy nerwowi? Po co tyle zamieszania o jak tam sodk trzcin. Nastpnego dnia obudzilimy si dopiero po godzinie 8.00. Soce grzao ju dosy mocno i upa stawa si nie do zniesienia. Wyjechalimy na poranne, ale bardzo spnione safari. O tej porze zwierzta kocz ju niadanie i zaczynaj rozglda si za cienist kryjwk. Klimatyzacja nie pomagaa bo cay czas mielimy otwarte okna i nie jechalimy szybo. Zmczeni podr prawie wjechalimy na sonia, ktry nagle wyszed na drog. Sonie szczeglnie samotne samce mog by niebezpieczne i zoliwe, przykadowo ten zamiast przej przez drog nagle skierowa si na samochd. Musielimy szybko wycofa. Cae szczcie, e skrci z powrotem do buszu. Caa sytuacja uwiadomia nam eby zachowywa wicej ostronoci. Dalsze safari umilay nam yrafy, zebry, ktre nie zwracay na nas uwagi. Kemping Crocodile Bridge synie z duej rnorodnoci rolinnoci przycigajcej wiele zwierzt. Spotykane s tutaj bawoy, nosoroce, gepardy i nawet trudne do spotkania likaony. Jechalimy drog S28 (Nhlowa Road) uwaan za najlepsz tras do obserwacji zwierzt w caym Krugerze w poszukiwaniu wielkich kotw. Wystpuje tutaj wiele antylop stanowicych poywienie dla drapienikw. W miar jazdy w kierunku pnocnym, rolinno stawaa si nisza czynic otoczenie bardziej pasujce gepardom. Te najszybsze zwierzta wiata lubi polowa na otwartych przestrzeniach, nie znosz kolczastego buszu. Po przejechaniu okoo 12 km minlimy Mac Waterhole (oczko wodne). Po nastpnych 10 km zobaczylimy Nhlanganzwani Dam. Dwa kilometry dalej zatrzymalimy si przy kryjwce Ntandanyathi Hide ze widokiem na oczko wodne otoczone drzewami. Dugo siedzielimy tam i obserwowalimy hipopotamy i podchodzce do wody zwierzta. Z tego miejsca pojechalimy drog S137 do Duke Waterhole gdzie udao nam si zobaczy hieny. Po nastpnych 8 km dojechalimy do skrzyowania z drog S130, skrcilimy w lewo i jechalimy okoo 10 km. W gstym buszu zobaczylimy biae nosoroce. Zdobycz
6

WYCIECZKI DO AFRYKI POUDNIOWEJ

dnia byo zobaczenie lamparta. Przed poudniem wrcilimy na kemping, okoo godziny 15.00 ponowny wyjazd na bezkrwawe polowanie w Parku Krugera.

Wycieczka do Parku Lww w Johannesburgu

Przy okazji pobytu w Johannesburgu w RPA polecam odwiedzenie Parku Lww. Mona tam zobaczy bardzo rzadko wystpujce na wolnoci biae lwy. Istnienie biaych lww byo legend do 1975 roku. Tradycyjna legenda afrykaska powtarzana z pokolenia na pokolenie mwi biay lew jest dzieckiem Boga Soca i zosta zesany na Ziemi w gwiedzie dla ochrony caej rasy ludzkiej. Nasuwa si pytanie, jeli by wysany eby broni ludzi, dlaczego ludzie je zabijaj? Legenda przez dugi czas bya tylko legend, nikt nie widzia biaego lwa do 1975 roku, kiedy to stranik parku Timbavati natkn si na trzy biae lwitka. Znalezisko to miao miao tym wiksze znaczenie e lwitka znaleziono w Timbavati co w jzyku Shangaan znaczy miejsce gdzie gwiezdne lwy przybyy na Ziemi. W czasie mojego dwudniowego pobytu w Johannesburgu, pierwsz atrakcj jak pragnem zwiedzi by Park Lww syncy z pokanej grupy biaych lww. Tym bardziej e jeli miejsce to odwiedzili i byli zadowoleni Chris Daughtry, Shakira, Timbaland, Paul Walker i Natalie Portman, mnie te powinno si spodoba. To nie wane e Born Free i wiatowe Stowarzyszenie Ochrony Zwierzt (WSPA) odradzaj odwiedzania Lion Parku. S zdania, e przyzwyczajanie lww do ludzi moe skrci ich ycie i prowadzi do konfliktu pomidzy lwem i czowiekiem. Waciciele Parku Lww tumacz, e pienidze, ktre paci si za bilety wstpu id na ochron naturalnego rodowiska, jednak negatywny wpyw na rehabilitacj lww znacznie przewysza szkody. atwiej powiedzie ni zrobi, Johannesburg to bardzo due miasto, transport publiczny praktycznie tutaj nie funkcjonuje. Nie zdecydowaem si na wypoyczenie samochodu e wzgldu na lewostronny ruch i wysokie ceny w wypoyczalniach samochodw. Na szczcie w internecie znalazem lokalne biuro podry prowadzone przez Polaka. Oni odebrali mnie z lotniska, zawieli do hotelu, po kpieli i krtkim odpoczynku bylimy gotowi na zwiedzanie Lion Park. Jeli wolisz pojecha tam wypoyczonym samochodem, podaj wsprzdne GPS S25.59.663 E027, 55.847
7

WYCIECZKI DO AFRYKI POUDNIOWEJ

Informatory turystyczne mwi e Park Lww zaoony zosta listopadzie 1966 roku przez cyrk Chipperfields. Od samego pocztku inwestycja okazaa si to ogromnym sukcesem, gwnie dziki pooeniu w centrum prowincji Gauteng, w pobliu Johannesburga i Pretorii. Wszystkie lwy czuj si tam jak u siebie w domu, panuje tutaj przecie klimat w jakim yj na wolnoci. Dlatego Park Lww nie moemy uwaa za zoo, rezerwatem te chyba nie jest. Podzielony na dwie czci, pierwsza to rolinoercy z zebrami, yrafami i wikszo gatunkw antylop niegdy yjcych na tych terenach. Druga cz to kilka ogrodzonych wysokim potem stanowisk z lwami, likaonami i gepardami. W centralnej czci, zaraz obok miejsca gdzie robione s zdjcia z modymi lwami mona zobaczy sympatyczne surykatki. Nasze safari po Lion Park rozpoczo si zwiedzaniem najwikszej czci z yjcymi ta antylopami, yrafami i strusiami. Nie chcielimy marnowa tutaj czasu, przyjechalimy tutaj eby podziwia biae lwy. Pomimo e lwy byy wychowane przez ludzi, robiono z nimi zdjcia, karmiono z rki, cay czas maj wrodzony instynkt drapienika. Problemem jest e nie rozumiej strategii polowania, na wolnoci zginy by z godu. Mog by niebezpieczne dla zwiedzajcych, dlatego niedozwolone jest otwieranie okien w samochodach dla lepszych zdj. Przewodnik powiedzia nam e biay lew to nie albinos. Posiadaj one gen recesywny, czyli ukryty element informacji genetycznej lub genotypu. Biay kolor lww przeniesiony bdzie do pokolenia nastpnego i w tym nastpnym pokoleniu ujawni si, gdy jego partnerem bdzie identyczny gen recesywny. Recesywny gen nie ujawni si gdy jego partnerem bdzie gen dominujcy. Nie do uwierzenia e znany czarownik Zuluski Credo Mutwa nie tylko przewidzia w latach 60 tych e mityczne biae lwy pojawi si na Ziemi, ale wskaza te miejsce gdzie to nastpi. Kiedy w 1975 roku stranik parku natkn si na lwitka, byo to w odlegoci tylko 47m od przewidzianego miejsca. W Hollywood kr pogoski o krcenia filmu o Lindzie Tucker, synnej dziaaczce na rzecz ochrony biaych lww. W czasie jej pobytu w Parku Narodowym Krugera wydarzyo si co trudnego do wytumaczenia. Podczas nocnego safari, samochody zostay okrone przez stado rozwcieczonych lww. Uczestnicy safari byli pewni e bd zabici, nagle w buszu pojawia si stara kobieta niosca na plecach dziecko. Podesza powoli i wesza na jeden z samochodw. Jej obecno uspokoia lwy. Linda Tucker dowiedziaa si pniej e bya to Maria Khosa, znana lokalna szamanka uwaana za obroc lww.
8

WYCIECZKI DO AFRYKI POUDNIOWEJ

Zanim ukae si wspomniany film, polecam obejrzenie filmu White Lion nakrconego w Republice Poudniowej Afryki. Bray w nim udzia wanie lwy z Lion Parku.

Jednodniowe wycieczki z Durbanu

Durban nazywany czsto miastem riksz i rekinw od dawna jest najpopularniejszym orodkiem wypoczynkowym w Republice Poudniowej Afryki. Rnorodno kulturowa i religijna sprawia e miasto jest uwaane jest za jedno z najciekawszych w tym zaktku wiata. Jest wiele do zobaczenia i zrobienia w Durbanie, jest to przecie najpopularniejszy orodek turystyczny w RPA dziki plaom i tropikalnemu klimatowi. Moesz odwiedzi Amphiteatre Garden czyli kompleks basenw, ogrodw, trawnikw i fontann, Victoria Embankment syncy z kilku ciekawych zabytkw, jak Da Gama Clock, zegar ufundowany przez rzd Portugalii dla uczczenia 400 rocznicy ldowania Vasco da Gamy. Nieco bardziej na zachd znajduje si pomnik Dicka Kinga, ktry w 1842 roku pokona konno w 10 dni 1000 km, aby sprowadzi posiki dla oblonego przez Burw Durbanu. Marine Parade haaliwy i zatoczony cig basenw, fontann, salonw gier, budek maej gastronomii, luksusowych hoteli i apartamentw. W tym wanie miejscu jest najwicej atrakcji turystycznych miasta. Zwiedzimy tutaj Golden Mile, czyli pla dugoci 6 km lec pomidzy ujciem rzeki Umgeni i gwnym portem. Jest to doskonae miejsce do kpieli w oceanie, opalania, surfowania i innych form czynnego odpoczynku. Chcesz zobaczy wicej? Odwied may ale bogaty kulturowo kraj Lesotho. Wyjedziesz wczenie rano z ttnicego yciem Durbanu. Pocztkowy odcinek autostrady N2 jest niezbyt ciekawy, szczeglnie kiedy przejeda si przez wielkie i raczej przygnbiajce Pinetown. Kiedy jednak w tyle zostan ju jego satelickie miasta Hillcrest i New Germany, krajobraz zdecydowanie si poprawia. Wkrtce pojawia si Pietermaritzburg, zaoony przez angielskich osadnikw, o czym przypominaj na przedmieciach parkany z biaych sztachet, precyzyjnie przystrzyone trawniki, alejki wyoone czerwon ceg i starannie przycite krzewy azalii. Miasto pretenduje do miana jednego z najlepiej zachowanych
9

WYCIECZKI DO AFRYKI POUDNIOWEJ

wiktoriaskich osiedli na wiecie. O zasadnoci tych roszcze mona si przekona podczas spaceru po starwce, ktry najlepiej jest rozpocz od bogato zdobionego ratusza (najwiksza budowla z czerwonej cegy na pkuli poudniowej). Przed nami daleka droga, nie moemy zatrzyma si choby na chwil w Pietermaritzburgu. Odwiedzimy tylko Queen Elizabeth Park. To wietne miejsce na spacer po ogrodach zamieszkiwanych przez zebry, impale, buszboki i wiele odmian mniejszych ssakw. Przy okazji odwiedzimy Douglas Mitchell Centre, aby obejrze kolekcj zagroonych wyginiciem sagowcw. Wkrtce jestemy w Grach Smoczych i przesiadamy si do samochodw 4X4. Jedziemy przez granic RPA (wic nie zapomnij paszportu i wizy!) malowniczym Sani Pass do granicy w Lesotho. Odcinek pomidzy przejciami granicznymi RPA i Lesotho ma dugo 9 km, wspina si ostro na wysoko 2873 m. n. p. m. Lesotho to malekie grskie krlestwo wygldajce jak sen poszukiwacza przygd. Poszarpane grzbiety, gbokie doliny, huczce rzeki, wodospady, wioski zbudowane z muu i trawy z ktrych pasterze strzeg swych stad. Odwiedzimy tutaj wiosk Sotho i spotkamy si z mieszkacami Po tym szczeglnym spotkaniu czas na lunch w Sani Top Chalet i rozpoczynamy podr powrotn przez wzgrza KwaZulu-Natal, zatrzymujemy si przy wspaniaym 110metrowym Howick Waterfall. Rwnie w cigu dnia moesz z Durbanu odwiedzi rezerwat Hluhluwe-Imfolozi na pnocnym wybrzeu prowincji KwaZuluNatal. Hluhluwe zaoony w 1897 roku, jako drugi po Phongolo rezerwat w Afryce i Imfolozi dawniej byy oddzielnymi parkami. Podjto jednak decyzj o ich poczeniu korytarzem przebiegajcym przez pastwowe tereny. Obecnie cakowity obszar rezerwatu wynosi ponad 1000 km kwadratowych. Hluhluwe-Imfolozi zasyn sukcesami w ratowaniu nosoroca biaego. Kiedy na pocztku lat 30. XX wieku okazao si e populacja nosorocw zmalaa do zaledwie 150 sztuk, rozpoczto wdraanie specjalnego programu rozmnaania. W jego wyniku liczba zwierzt wzrosa do 1000 sztuk, a dalsze 4 tysice trafio do parkw i rezerwatw na caym wiecie. Obecnie prowadzi si podobne dziaania, aby uratowa od zagady nosoroca czarnego. Rezerwat zamieszkuje w sumie 81 gatunkw ssakw, z czego kilka wikszych przywrcono stosunkowo niedawno. Wrd nich znajduje si liczna grupa soni, yraf i gucw i endemicznych niali grzywiastych. Mona tutaj napotka lwy, lamparty, gepardy, hieny i likaony.

10