Introduo - Definio
Lipdios ou lpidos engloba todas as substncias gordurosas existentes no reino animal e vegetal (do grego lipos = gordura). Exemplos comuns so os leos e as gorduras vegetais e animais, que tem grande importncia na alimentao e na constituio das clulas vivas.
Lipdios
Introduo - Definio
Caracterizam-se por serem substncias untuosas ao tato, por deixarem mancha translcida no papel (mancha de gordura), por serem insolveis em gua e solveis nos solventes orgnicos, tais como ter, clorofrmio, benzeno e outros
Lipdios
Introduo - Definio
Do ponto de vista qumico, os lipdios so steres formados de cidos graxos superiores com lcoois os mais variados. Modernamente chama-se lipdios, todas as substncias (apolares e fracamente polares) que so extradas de tecidos animais e vegetais, em presena de solventes orgnicos, tais como ter, clorofrmio, benzeno, etc.
Lipdios
DEFINIO
Substncias caracterizadas pela sua baixa solubilidade em gua e alta solubilidade em solventes orgnicos. Suas propriedades fsicas refletem a natureza hidrofbica das suas estruturas qumicas.
CLASSIFICAO
LIPDIOS
Vitaminas lipossolveis Compostos poliprenis Ceramidas Esfingolipdeos Outros terpenos
cidos Graxos
Esterides
Ceras
Fosfatidatas
Fosfatidiletanolamina
Fosfatidilserina Fosfolipdeos
Fosfatidilcolina
Outros Fosfolipdeos
Outros glicolipdeos
Glicolipdeos
NECESSIDADES DE LIPDIOS Cada grama de gordura 9 kcal Fonte de cidos graxos essenciais Maior reserva energtica
FUNES
Reserva de energia e combustvel celular Membranas celulares (fosfolipdios e glicolipdios) Isolamento e proteo de rgos
Impermeabilizante (ceras)
Isolante trmico Hormonal (esterides) Anti-oxidante (Vitaminas A e E) Digestiva (sais biliares)
Fonte de combustvel; Funes na Dieta Suprimento de nutrientes essenciais; Saciedade e palatabilidade alimentar. Fonte energtica; Funes no organismo Isolamento trmico; Proteo de rgos vitais; Impulso de transmisso nervosa; Metabolismo celular;
CIDOS GRAXOS
So cidos caboxlicos de cadeia longa, saturados ou insaturados que possuem nmero par de carbonos uma vez que so sintetizados a partir da acetil CoA
FUNES
Os cidos graxos so as biomolculas mais calricas, apesar de os carboidratos serem bem mais eficazes na produo de energia. O metabolismo energtico dos lipdios acontece, portanto, secundariamente ao dos carboidratos (Tornando os lipdios que contm cidos graxos principalmente os triglicerdeos as principais biomolculas de reserva energtica.
Todos os cidos graxos saturados so sintetizados no organismo a partir da acetil-CoA, entretanto os cidos graxos poli-insaturados so exclusivos dos vegetais, sendo que o cido linolico e o linolnico so considerados essenciais aos seres humanos por serem precurssores dos eicosanides e serem responsveis pela fluidez da membrana. O cido araquidnico torna-se essencial quando h a carncia diettica do cido linolico, que utilizado em sua sntese.
Os lipdios com cidos graxos em sua composio so saponificveis, pois reagem com bases formando sabes. So as biomolculas mais energticas, fornecendo acetil-coA para o Ciclo de Krebs 1) Glicerdeos compostos por 1 a 3 molculas de cidos graxos estereficado ao glicerol, formando mono, di ou tri-acil-gliceris (mono, di ou triglicerdeos). 2) Ceras cidos graxos de 16 a 30C e lcool monohidroxilco de 18 a 30C. 3) Fosfolipdeos cidos graxos + fosfato 4) Esfingolipdeos cido graxo + esfingosina 5) Glicolipdeos cido graxo + glicerol + acar
Os lipdios que no contm cidos graxos no so saponificveis. As vitaminas lipossolveis e o colesterol so os principais representantes destes lipdios que no energticos porm desempenham funes fundamentais no metabolismo. 1) Terpenos possuem unidades isoprenides como unidades
bsicas. As vitaminas E e K so os representantes mais importantes, alm de vrios leos aromticos de vegetais.
TRIACILGLICERIS So steres formados por uma molcula de glicerol que um lcool, ligado a trs molculas de cidos graxos. Nos humanos so armazenados nos adipcitos, clulas que compe o tecido adiposo. Funo Reserva de energia
Os leos so lquidos a temperatura ambiente e so compostos por triacilgliceris contendo uma grande proporo de cido graxo mono e/ou poliinsaturado. As gorduras so slidas na temperatura ambiente, e so compostas por triacilgliceris contendo uma grande proporo de cido graxo saturado ou insaturado com duplas ligaes trans.
leos e Gorduras
FSFOLPIDES Compe a bicamada de todas as membranas biolgicas. Atuam como agentes emulsificantes e esto presentes na bile, e fazem parte da monocamada externa das lipoprotenas.
ESTERIS Principal esterol de origem animal, cujo metabolismo bastante relevante do ponto de vista nutricional = COLESTEROL
COLESTEROL
Fgado
Importante para a vida: Estrutura do corpo humano (clulas) Crescimento Reproduo Produo de vit D
LDL em nveis elevados pode aderir parede das artrias dificultando a passagem do sangue e entupir as artrias e causando a aterosclerose. HDL o colesterol que ajuda remover o LDL-C do organismo. Seu excesso protege as artrias do corao mas sua falta tambm ruim para o organismo.
BOCA - Lipase lingual pouca ao ESTMAGO - lipase gstrica inibida pelo pH cido DUODENO sais biliares + ao das lipases pancretica e intestinal onde efetivamente inicia-se a digesto de lipdios.
LIPOPROTENAS
As lipoprotenas so complexos macromoleculares sintetizados no fgado e no intestino delgado, que transportam o colesterol e os triglicerdeos atravs da corrente sangnea. So classificadas segundo caractersticas fsico-qumicas. Lipoprotenas de Alta Densidade HDL Lipoprotenas de Baixa Densidade - LDL Lipoprotenas de Muito Baixa Densidade - VLDL Quilomcrons
O transporte de lipdeos exgenos feito pelos quilomcrons, e corresponde ao transporte de lipdeos da dieta que foram absorvidos no intestino delgado e sero encaminhados ao panculo adiposo (gorduras) e ao fgado (colesterol, que s atinge o fgado quando os remanescentes de quilomcrons so degradados).
FONTES DE LIPDEOS