Leidraad voor kosten-batenanalyses voor ICT

projecten

DI Seminar Ministerie van Justitie

16 februari 2009
Inhoud

• Doel leidraad

• Inhoud leidraad

• Wanneer een KBA uitvoeren?

• Varianten van de KBA

• De te volgen stappen

• Voorbeeld toepassing van de leidraad

• Wat kunnen we met de leidraad?

2
Doel leidraad

Toevoegde waarde ten opzichte van de OEI-leidraad

 Deze leidraad is toegankelijker voor projecteigenaren zonder kennis van de kosten-
batenanalyse (de OEI-leidraad verondersteld meer basiskennis van de lezer)
 Deze leidraad gaat in het bijzonder in op onderwerpen waar de opsteller van de kosten-
batenanalyse tegenaan loopt bij het maken van een kosten-batenanalyse voor een ICT
project. De OEI leidraad is in het bijzonder geschreven voor infrastructurele projecten, al is
deze overigens wel prima bruikbaar op andere beleidsterreinen

 Het maakt in principe voor het eindresultaat niet uit of een kosten-batenanalyse volgens
deze leidraad wordt opgesteld of volgens de OEI-leidraad. De stappen in het proces en de
uitkomsten zijn hetzelfde.

3
Inhoud leidraad

Hoofdstukken:
 Wat is het doel van deze leidraad?
Projecteigenaren
 Hoe maak je een kosten-batenanalyse?
 Hoe kunnen effecten en baten voor uw project worden bepaald?
 Welke methoden en technieken zijn behulpzaam? Uitvoerders KBA

 Technische bijlage (checklists, kengetallen)

4
Wanneer een KBA gebruiken?

CHECKLIST: WANNEER IS HET WEL/NIET INTERESSANT OM EEN

VOLLEDIGE KOSTEN-BATENANALYSE OP TE STELLEN?

Is het ICT project voldoende volwassen?

Zijn de bestuurlijke en technische

projectbeoordeling niet negatief?

Wegen de kosten op tegen de

investeringskosten van het ICT project?

Zijn er belangrijke risico’s / onzekerheden

verbonden aan het ICT project?

Volledige kosten- In andere gevallen

batenanalyse

Kwalitatieve
kosten-
5 batenanalyse
Varianten van een kosten-batenanalyse

RANGE AAN VARIANTEN VAN DE KOSTEN-BATENANALYSE

Kwantitatieve
kosten-
batenanalyse

Investerings
beslissing
NIEUWE INZICHTEN

Tussen-
varianten

Projectop-
timalisatie

Kwalitatieve
kosten-
batenanalyse

INSPANNINGEN VOOR HET MAKEN VAN DE KOSTEN-BATENANALYSE

6
De te volgen stappen

STAPPEN KOSTEN-BATENANALYSE LEESWIJZER

1 Probleemanalyse §2.2

2 Definitie projectalternatief §2.3

3 Definitie nulalternatief §2.4

4 Bepalen kosten §2.5

5 Bepalen effecten §2.6 / H3

6 Bepalen baten §2.7 / H3

7 Opstellen overzicht kosten en baten §2.8

8 Varianten- en risicoanalyse §2.9

7
 Bepalen effecten en baten

STAPPENPLAN BEPALEN
HULPMIDDEL RESULTAAT
EFFECTEN EN BATEN

Is er al een eigen inschatting van

1 Eerste inzicht in de effecten
de effecten?

Is er zicht op de vraag naar de

2 §3.2 Vraag- en concurrentieanalyse Inzicht in gebruik
diensten?

Zijn hierin alle effecten Checklist algemene effecten en

3 §5.1.2 Effecten zijn geïdentificeerd
meegenomen? sectorspecifieke effecten

Is de hoogte van de effecten §3.3 / Inzicht in de methode voor het

4 Methoden voor bepalen effecten
duidelijk ? §4.1 bepalen van de effecten

Indien het niet mogelijk is om zelf

5 §5.2 Kengetallenboek Effecten zijn gekwantificeerd
effecten te bepalen (tijd, geld)

Zijn alle effecten om te zetten Baten zijn (indien mogelijk)

6 §3.3.3 Kwantificeren baten
naar baten? gekwantificeerd
8
Voorbeeld Basisregistratie Ondergrond (BRON)

• Het ministerie van VROM onderzoekt of het wenselijk is om een basisregistratie ondergrond
(BRON) aan te wijzen.

• In deze basisregistratie wordt zowel de geologische als de bodemkundige ordening van de

ondergrond opgenomen.

• Op dit moment wordt al veel informatie over de ondergrond bijgehouden in de registraties

DINO (door TNO) en BIS (door Alterra).

• Het is de vraag in hoeverre het voor de maatschappij van belang is om deze registraties
samen uit te laten groeien tot een basisregistratie ondergrond van Nederland.

9
 Huidige gebruik bodeminformatie

Gebruik
bodeminformatie

Definitief Beheerfase /
Oriëntatiefase Fase
ontwerp Monitoring
Voorontwerpfase Realisatiefase

Gebruik gegevens DINO /BIS

Aanvullende eigen verkenningen

10
 Huidige en toekomstige gebruik bodeminformatie (met BRON)

Gebruik Invloed Geen invloed

bodeminformatie BRON BRON

Definitief Beheerfase /
Oriëntatiefase Fase
ontwerp Monitoring
Voorontwerpfase Realisatiefase

Gebruik gegevens DINO /BIS (nulalternatief )

Gebruik gegevens BRON (projectalternatief )
Aanvullende eigen verkenningen (nulalternatief )
Aanvullende eigen verkenningen (projectalternatief )

11
 Effect: verbetering efficiency oriëntatiefase

 Wat levert dit voor voordel op per keer?

Gebruik Invloed Geen invloed
bodeminformatie BRON BRON  Minder zoektijd: tijdwinst 1 uur per
project
 Hoe vaak gebeurt dit?
 42.500 projecten per jaar

 Hoe waarderen we dit?

Definitief Beheerfase /  € 40 per uur

Oriëntatiefase Fase
ontwerp Monitoring
Voorontwerpfase Realisatiefase  Wat betekent dit per jaar?

Gebruik gegevens DINO /BIS (nulalternatief )

 € 1,7 mln. per jaar
Gebruik gegevens BRON (projectalternatief )
 Waar komt dit terecht?
 gebruikers van de BRON

12
 Effect: vermindering eigen verkenningen oriëntatiefase

 Wat levert dit voor voordel op per keer?

Gebruik Invloed Geen invloed
bodeminformatie BRON BRON Minder boringen nodig

 Hoe vaak gebeurt dit?

Afhankelijk van de kans dat er al een
boring is (dekking)
 Hoe waarderen we dit?

Oriëntatiefase
Definitief Beheerfase /
Fase Prijs per boring: € 2.700
ontwerp Monitoring
Voorontwerpfase Realisatiefase
 Wat betekent dit per jaar?
Aanvullende eigen verkenningen (nulalternatief )
Aanvullende eigen verkenningen (projectalternatief ) € 0,1 - 0,6 mln. per jaar

 Waar komt dit terecht?

gebruikers van de BRON

13
Wat kunnen we met de leidraad?

 Instrument voor selectie “beste projecten”

 Optimaliseren van het projectvoorstel

 Inzicht in meerwaarde van het project t.o.v. alternatieven

 Inzicht in meerkosten t.o.v. de autonome ontwikkeling

 Relatie tussen business case en kosten & baten voor de maatschappij

 Verdeling van kosten en baten over relevante partijen

14
Neem voor meer informatie of voor vragen contact op met:

Walter Hulsker

Telefoon: 010 - 453 87 74

E-mail: walter.hulsker@ecorys.com

ECORYS

Watermanweg 44

3067 GG Rotterdam

www.ecorys.com

15