Teknikat e puns shkencore

UNIVERSITETI SHTETROR I TETOVS FAKULTETI FILOLOGJIK NIVELI MASTER GJUHSI ANGLEZE PROF. DR. ARBR ELIKU

1. Rndsia e prpilimit t nj punimi t mir masteri

Dshmi intelektuale-shkencore

Mundsi m t mira avancimi

...

2. Strukturimi i punimit
Strukturimi i mir premis pr nj punim t mir

Zhvillimi i m shum drafteve t strukturimit,

pavarsisht kohs q mund t marr Ndrthurja tekstore e nj punimi prbhet nga:

Hyrja Pjesa kryesore e punimit Kreu prmbylls

Me rndsi: Strukturimi i punimit duhet t prshtatet me tematikn e punimit, pra me temn e zgjedhur pr shtjellim

2.1 Hyrja
N hyrje shtjellohet n pika t shkurtra ideja e punimit, pra,

lexuesi t ket nj prfytyrim, se far pret nga hartuesi i punimit. N punim duhet t kihen parasysh 4 pika kye:

Hyrja duhet t na informoj pr iden kryesore t autorit, e cila n kt rast paraqet formulimin preciz t nj problemi shkencor. (Informativiteti) Pastaj duhet t formulohet qllimi i punimit, i cili nuk sht identik me iden kryesore t punimit. Qllimi i punimit na informon se far dshiron t arrij autori me punimin, t jap nj prgjigje dhe zgjidhje pr problemin, t zhvilloj nj teori, etj. (intencioni) T jap sfondin metodologjik Prezantimi n vija t shkurtra i strukturimit t punimit Vllimi i hyrjes nuk duhet t jet m i madh se 10-20% nga vllimi i gjith punimit Meq hyrja ka funksionin, q pjesn kryesore t punimit ta prgatis prmbajtsisht, rekomandohet q ajo t shkruhet n fund, pasi t dihet me saktsi se far sht trajtuar n pjesn kryesore t punimit

2.2. Pjesa kryesore (brthama) e punimit

Brthama e punimit paraqet hulumtimin baz t punimit dhe ajo duhet t

jet e kuptueshme edhe pa hyrjen dhe prfundimin. N parim, brthama e punimit duhet t prfshij deri n 4/5 e faqeve t shkruara t punimit tuaj Strukturimi i brendshm konkret varet shum nga hipotezat e ngrituara, mirpo, n parim, vlen q teksti duhet t jet i strukturuar n mnyr lineare, dtth., fillimisht parashtrohet problemi, respektivisht jepet renditja historike: shkurtimisht referohet mbi gjendjen e hulumtimit, pastaj formulohet tezat, n vazhdim pason paraqitja dhe analiza e t dhnave konkrete shkencore, dhe n fund prezantohen rezultatet Nj ndihmes pr lexuesin do t paraqiste, nse do t jepen udhzime t rregullta n rrafshin-meta, pra nse do t jepen informacione eksplicite pr at, se far sht arritur n kapitullin e lexuar dhe far do t sjell kapitulli n vazhdim dhe gjra t ngjashme. Pr orientimin prmbajtsor vlen rregulla: Shkruani gjithka q mendoni se sht e rndsishme pr punimin tuaj dhe vetm at q sht e rndsishme. Gjithsesi se nj tipas cilsie e tezave t masterit paraqet fakti, nse autorit i ka shkuar ndoresh ti shmang informacionet e panevojshme Prandaj: Koncentrohuni vetm n iden baz t punimit.

2.3 Prfundimi
Hyrja dhe prfundimi s bashku e prbjn kornizn, e cila e

prfshin brthamn e punimit Prfundimi duhet t korrenspondoj shum me hyrjen: Si e prezanton hyrja prmbajtjen e brthams s punimit, prfundimi i prmbledh rezultatet e tij, intepretimi i t dhnave hulumtuese i prket ekskluzivisht brthams s tekstit, prfundimi pra nuk na jep vlersimin e punimit, por i prmbledh edhe njher rezultatet, t arriturat e punimit Lexuesi, edhe po t mos e ket lexuar punimin n trsi, ai duhet t jet n gjendje ta kuptoj iden e tij kryesore vetm nga prfundimi Edhe prfundimi, njjt si hyrja, nuk guxon t jet m shum se 10-20% nga pjes e prgjithshme e punimit

2.4 Aspekti teknik i punimit

do punim duhet t jet edhe teknikisht mir i

prgatitur Obligative jan: ballina, prmbajtja dhe bibliografia Periferike: Lista e shkurtimeve, shtojca, regjistri i autorve, etj. Krejt n prfundim, prfundimi duhet t jet rezistent ndaj plagjiateve, me rast atij i shtohet nj deklarat, ku autori i tij deklaron se e ka punuar vet punimin dhe nuk ka marr askund pjes t gatshme, q jan n autorsi t dikujt tjetri

3. Strukturimi formal 3.1 Prgjithsime

Prgatitja e nj layot-i t mir teknikisht, paraqet

makijazhin e domosdoshm t punimit Pr nj layot t mir duhet pasur parasysh kto parametra:

T zgjidhet nj font i caktuar (Times New roman, Arial, etj.) dhe t vazhdohet vetm me njrn form T mos teprohet me theksimet n tekst: bold, kursiv, nnvizimet T shmangen ngjyrosjet, animacionet, etj. Jo gjithka q mund t gjeni n kompjuter, ta shfrytzoni pr hartimin e nj punimi masteri

3.1.1 Formatimi baz

Fonti i zakonshm: Times New Roman ose Arial Madhsia e shkronjave: 12 Punkt pr tekstin kryesor, 10

Punkt pr funsotat dhe sqarimet tjera n fund t tekstit, fonti 11 mund t prdoret pr citimet m t gjata. Titujt e kapitujve dhe nnkapitujve duhet t shkruhen me bold, me rast ato nuk guxojn t jen m shum se 16 Punkt Largsia mes rreshtave: 1,5 teksti kryesor; 1.0 n fusnota dhe sqarimet e tjera n fund t tekstit Formatimi i faqes: A4, largsia lart, ansh dhe posht 2,5 cm do faqe duhet t prmbaj numrin prkats, prve ballins, prmbajtjes, fjals s falnderimit

3.1.2 Ballina
Ballina duhet ti prmbaj kto informata: Universiteti, Fakulteti, Programi studimor Titulli i punimit Tutulli, emri dhe mbiemri i mentorit Emri dhe mbiemri i kandidatit Vendi dhe data e prfundimit t punimit

3.1.3 Prmbajtja e punimit

Pas ballins s punimit, pason nj flet e zbrazur,

pastaj mund t shkruhet nj dedikim, apo fjal falnderimi, prsri flet e zbrazt dhe pastaj vjen Prmbajtja e punimit Prmbajtja jep nj vshtrim t qart t krerve dhe nnkrerve t punimit, duke dhn numrin e sakt ku fillon donjri ve e ve Bni nj formatim t thjesht t prmbajtjes, mos eksperimentoni me fonte t ndryshme shkrimore apo me animacione t tepruara

3.1.4 Strukturimi i kapitujve t punimit

Pjesn kryesore e punimit mund t prbhet edhe nga m

shum kapituj Kapitujt mund t prmbajn edhe m shum nnkapituj, t strukturuar n prputhje me iden baz t punimit, por edhe nnkapitujt mund t prmbajn nnkapituj t tjer, varsisht prej specifiks s punimit, t cilt nga njri-tjetri duhet t ken nj largsi t caktuar: si rregull minale vlen, q pr faqe nuk duhet t filloj m shum se nj kapitull i ri Strukturimi: kapitulli 1, 2, 3, ... Nnkapitujt 1.1, 1.2, 1.3, 2.1, 2.2, 2.3

3.1.5 Ortografia dhe lekturimi

Punimi duhet ti plotsoje standardet e nj gjuhe: rregullat e

drejtshkrimit Gabimet ortografike gjithashtu jan thyerje t rregullave t drejtshkrimit Gjat hartimit t punimit n kompjuter, duhet pasur kujdes me prdorimin e hapsirave t zbrazta space. Disa rregulla themelore:

Midis fjalve gjithmon duhet t ket nga nj hapsir t zbrazt (space) Para nj shenje piksimi (pik, presje, dypika, pik uditse, pikpyetje) nuk ka space, pas shenjave t piksimimit gjithmon lihet nj hapsir e zbrazt Para nj kllape hapse gjithmon lihet nj hapsir e zbrazt, pastaj jo, para nj kllape mbyllse nuk ka kurr nj hapsir t zbrazt, kurse pas saj gjithmon lihet nj space Pas shkurtesave t fjalve metakomunikuese shumgjymtyrshe nuk ka space midis tyre (dtth, psh,) Emrat e shkurtuar dhe titujt trajtohen njsohej sikur t ishin shkruar n trajtn e tyre t plot, dtth, midis tyre gjithmon ka nj space (Prof. Dr. , Eichinger, A.). Vetm se kjo nuk vlen edhe pr inicialet, kto shkruhen pa space (A..)

3.2. Citimet
Asnj punim nuk mund t lind vetiu; jo gjithka q

shkruajm, mund ta kemi menduar vet Q ta prpunosh pronn intelektuale-shpirtrore t tjetrit, nuk sht aspak jolegjitime Prkundrazi, gjithmon duhet t mbshtetemi n burime, dhe n shkenc gjithmon vlen parimi baz: burimet duhet kushtimisht t jen t verifikueshme

3.2.1 Citimi i drejt dhe i sakt

N thelb ka tre mundsi pr t karakterizuar se po

prfitohet nga tekstet e huaja:

M e thjeshta sht citimi fjal pr fjal (1:1): nj nocion, nj formulim, nj pasazh rimerret pa asnj far ndryshimi nga nj tekst tjetr dhe inkorporohet n tekstin personal Mundsia e dyt sht citimi indirekt. Me kt rast, pjest e tekstit t huaj nuk jepen fjal pr fjal, por vetm bhet referimi prmbajtsor, ose thjesht thn, riformulohet. Dhe e treta, sht e mjaftueshme edhe vetm nse i referohemi nj burimi t caktuar

3.2.1.1 Formatimi korrekt i citimeve

Citimet e shkurtra (fjalt, frazat e shkurtra, fjalia) futen n tekst n

thonjza (fjala, fraza, fjalia) Citimet e gjata, dtth, citimet e tilla, q prmbajn m shum fjali, diferencohen pak nga teksti kryesor. Fonti mund t jet 11 pik, gjithashtu largsia mes rreshtave mund t rrudhet n 1, por nuk sht e domosdoshme. Diferencimi dhe reduktimi, pra, jan fakultative, por, nse e bri njrn, ather kushtimisht duhet ta bni edhe tjetrn. T gjitha citimet fjal pr fjal duhet t rimerren pa asnj far ndryshimi, madje edhe gabimet e mundshme brenda tyre, nuk guxojn t korrigjohen, por t rimerren ashtu si jan. N kt rast futet n kllapa katrore nj [sic!], prfshir edhe pik uditsen (!), pr t sqaruar, se gabimi gjuhsor i prket tekstit origjinal. Gjithashtu edhe theksimet tipografike n tekstin e huaj, duhet t rimerren ashtu si jan, duke shtuar n kllapat katrore [theksimet n origjinal]

Ndryshimet q lejohen gjat citimit

Vetm katr ndryshime lejohen gjat citimit:

E para, teksti n origjinal mund t shkurtohet; (teksti origjinal [...] teksti origjinal), natyrisht se pjest e hequra t tekstit nuk guxojn ta cenojn domethnien e tekstit n origjinal; Ndryshimi i dyt i lejuar sht prshtatja sintaksore e citatit n kontekstin e puns individuale. Kshtu, psh., nse nj fraz, e cila n tekstin origjinal qndron n fillim t fjalis dhe me kt rast sht shkruar me shkronj t madhe, e inkorporojm n tekstin individual, ather lejohet yvendsimi i shkronjs s madhe me t vogl, por edhe prshtatja n rasn e caktuar, nse fraza n tekstin ton ndrlidhet me ndonj folje tjetr. Edhe me kt rast duhet pasur parasysh q mos cenohet domethnia e origjinalit. Ndryshimi i tret sht i pastr tipografik: Nse n tekst jan t prdorura thonjzat (teksti), ndryshohen t njjtat n (teksti), ngaq vet citati qndron midis thonjzave. Dhe s fundmi, sht e mundur, q njsit n tekstin e cituar, t cilat jan n veanti domethnse pr argumentimin individual, t potencohet tipografikisht. Ather n t dhnat burimore jepet nj udhzim prkats n kllapa katrore me inicialet ([potencimet jan nga un, A..].

Citimet nga gjuht e huaja

Citimet nga gjuhn e huaja zakonisht shkruhen n

origjinal, pr aq sa mund t mendohet se jan t kuptueshme pr lexuesit (anglisht, gjermanisht, frngjisht); prndryshe duhet t prkthehen (me t dhnat bibliografike). Nse autori i prkthen vet ato, ather sht e domosdoshme q ai ta njoftoj lexuesin pr kt n kllapa katorore [prkthimi nga un] Nj rast i veant i prkthimit fjalprfjal paraqet citimi i trthort, pra nga dora e dyt. Me kt rast, si burim jepet teksti n origjinal i shoqruar me shnimin cituar sipas:

Parafrazimi dhe referimi

Parafrazimi paraqet citimin e nj mendimi t huaj me

fjalt tona. Me kt rast, duhet pasur kujdes fillimin dhe fundin e parafrazimit, q t shmangen spekulimet e mundshme, si dhe prshtatjen e kohve dhe mnyrave t foljes n gjuhn e prpilimit t punimit. Forma m e dobt e citimit sht referimi i prgjithshm lidhur me literaturn e prdorur. Ekziston rreziku q burimet t keqprdoren dhe t shtrembrohet domethnia e tyre. Prandaj, burimi duhet t jepet n mnyr konsekuente, q t jet i verifikueshm. Dy jan format e etabluara t citimit me kt rast:
Ose me an t nj fusnote jepen t dhnat e plota bibliografike Ose jepet si burim nj titull i shkurtr i veprs dhe emri i autorit n kllapa katrore n rrjedhn e tekstit. E rndsishme sht ktu q t zgjidhet njra form, kurse n bibliografi me patjetr t jepet burimi i plot.

Shnimet dhe fusnotat

Shnimet e kan funksionin pr t na dhn

informacione shtes, pr t cilat autori mendon se i nevojiten lexuesit, mirpo q nuk i prkasin linjs kryesore t tekstit. Nj mundsi pr ti plasuar shnimet n tekstin shkencor jan fusnotat, endnotes jan nj relikt nga koha e makinave t shkrimit.

Bibliografia
Mnyra e citimit e burimeve: Mbiemri, emri i autorit (viti

i botimit): Titulli i veprs, shtpia botuese, vendi i botimit. Shembull: eliku, Arbr (2009): Herstellung von Textkohrenz im Deutschen und im Albanischen. Peter Lang Frankfurt am Main, Bern, Berlin, Bruxelles, Oxford, New York, Wien. Botimi i punimit n ndonj revist, ather shtes jepet emri i revists, e dhna jepet prmes parafjals n, pastaj emri i revists, redaksia e botimit dhe n fund t dhnat e faqeve: eliku, Arbr (2009): Herstellung von Textkohrenz im Deutschen und im Albanischen durch Pronomina. N: Dituria Nr. 6. Zeitschrift fr germanistische Sprachund Literaturwissenschaft. Hg.: Prof. Dr. Jrg Ricke, Dr. Brikena Kadzadej, Jrgen Rhling in Zusammenarbeit mit Sarah Stefan, Robert Schindenwolf. S.59-68.

Literatura e domosdoshme
Eco, Umberto (2007): Si shkruhet nj punim

diplome. Tiran: Dituria Shamiq, Midhat (2006): Si shkruhet vepra shkencore. Shkup, Prishtin, Tiran.