Arte gtica

O mundo do gtico

Termo que deriva de godo, foi utilizado no renacemento para referirse de xeito pexorativo arte da Baixa Idade Media Nace no norte de Francia no sculo XII, e ten na arquitectura o seu gran medio de expresin, tendo seu servicio a escultura e a pintura. Percorre un longo camio xunto romnico que culmina en Chartres coa primeira catedral plenamente gtica. A catedral gtica reflexa o orgullo cvico das cidades, sera impensable sin o contexto urbano, do mesmo xeito que as cidades non se poden concibir sen a burguesa. Todo dentro de un marco econmico mercantilista amparado pola monarqua. O gtico e polo tanto un estilo urbano e monrquico, fronte romnico, imposto polos seores e os monxes en castelos e mosteiros. O auxe das cidades xerou novas necesidades, casas gremiais, lonxas, casas consistoriais, etc. O gtico vai a manterse no tempo ata ben entrado o renacemento sculo XVI

Localizacin

Santa Mara de Oseira

NOMBRE:Mosterio de Oseira ARQUITECTO: Descoecido CRONOLOXA: S. XII,XIII LOCALIZACIN: Cea (Ourense) ESTILO: Cisterciense MATERIALES: Pedra (granito) traballada en sillares A maiora dos edificios cistercienses son basicamente romnicos, pero incorporan, en bastantes casos e como novidade, a bveda de crucera sinxela e tamn frecuentemente o arco apuntado. A arquitectura cisterciense coecida pola sa sobriedade ornamental. Pero non hai que confundir austeridad con rudeza, xa que cando aparecen motivos xeomtricos e vegetales son de gran calidade plstica e vese tras eles a grandes artistas. As igrexas do Cster pintbanse de branco, non empregndose pinturas murales figuradas e as fiestras s podan ter cristais brancos. Iso daba igrexa unha gran luminosidad (malia que no templo cisterciense non dispoa de grandes vents nin se tendeu desmaterializacin do muro, como no gtico)

Santa Mara de Oseira

Cara a 1185 inciase a construcin da igrexa, deudora en numerosos aspectos das fbricas das catedrais de Santiago e Orense. seo compostelana remiten, entre outros datos, a planta da sa cabecera, con xirola dotada de cinco capelas semicirculares separadas por tramos libres.

O emprego de bvedas de cuarto de cann para cubrir o tramo curvo do deambulatorio.

A nova igrexa seguiu tamn os modelos tipolgicos da Orde, ao abovedarse a nave central con bveda de cann, sen empregar triforio e eliminando boa parte da decoracin, concentrada nos capiteis.

Santa Mara de Oseira

Santa Mara de Oseira

Ten planta de cruz latina con tres naves e cruceiro As naves estn separadas por alicerces con columnas embebidas. A bveda da nave central de cann apuntado con faixns. As vents de medio punto brense no arranque da bveda. A cabeceira imitaba de Santiago con xirola e capelas, anda que hoxe estn moi alteradas as orixinais. Sobresae a beleza do presbiterio cunha coleccin de columnas sostendo o muro de pechadura. No sculo XIII constrese un cimborrio con cpula sobre pechinas no crucero.

A Bveda

Arco apuntado ou oxival e posiblemente a gran novidade do gtico. Bveda de Crucera, resultante do cruzamento de arcos apuntados, formando un esqueleto que ir recheo de plementera (material de recheo lixeiro) Os nervios acostuman a prolongarse en baquetns ou columnas pegadas longo dos fustes dos piares. Os muros non soportan da cuberta, de tal xeito que nas paredes podense abrir grandes ventanais. Na fachada ir o rosetn.

Bveda de crucera

Arcos e bvedas de crucera

Bveda Nervada

Modelos de arcos gticos

Arquitectura

Exterior: Obxetivo contrarresta-lo peso das bvedas mediante contrafortes e arcobotantes (arcos externos, en diagonal transmiten os empuxes cara contraforte) Elementos arquitectnicos como o Chapiteis, Pinculos, Gabletes, etc acentan a ascensionalidade do edificio. A fachada est flanqueada por das torres Cabeceira: Amplase. Acrtase o transepto e adquire maior protagonismo o deambulatorio rodeado de capelas radiais

Novos elementos tectnicos

Pinculo

Arcobotantes Bveda de crucera Claristorio

Contrafortes Arcos apuntados

Triforio Piar fasciculado

Arcobotantes

Contrafortes e pinculos

A Catedral Gtica
Gablete Grgola Chapitel

Transepto

Bveda de crucera bsida con deambulatorio Absidiolos

Rosetn

Triforio Arcadas Claristorio Contraforte Arcobotante

Elementos decorativos
Grgolas Rosetn

Elementos decorativos

Gabletes

Doseletes

Elementos decorativos
Chapitel

Alzado interior

Claristorio

Triforio

Arcadas

Saint Denis. 1140-1144

Interior

Planta da catedral de Chartres 1191-1220

Conserva o prtico romnico de triple portada condiciona a estructura. Cabeceira extraordinariamente desenvolvida (macrocefalia). Transepto de tres naves Dobre deambulatorio, articulado en base a sete tramos radiais desiguais. As bvedas de crucera van a concentrar os empuxes en puntos moi concretos, piares fasciculados (Baquetns Columnias que rodean o piar)

Comentar planta

8 4

2
1

7 9
6

Catedral de Chartres 1191-1220

Fachada occidental, conserva o Prtico real romnico Sobre el triforio de grandes dimensins, coroado por un enorme rosetn. Duas grandes torres que se levan trescentos anos, a da dereita remata en chapitel romnico, e a da esquerda responde gtico flamxero do sculo XVI. A fachada e o resultado dos novos sistemas constructivos que liberan muro da sa funcin de soporte, horadados por xigantescas fiestras presididas por fermosas vidrieiras.

Interior de Chartres

Tres pisos, renuncia tribuna sobre as naves laterais, conserva o triforio practicado no espesor da nave central. A supresin da tribuna leva implcito o desenvolvemento de arcobotantes no exterior como contrarresto. Aparece a bveda de crucera cuatripartita, dividida en catro plementos que cubren espacios rectangulares. Soporte nico, piar acantoado (en Chartres alterna o seu nucleo central ven poligonal ou cilndrico) coas sas correspondentes catro columnas adosadas, cilndricas ou poligonais

Elementos decorativos

Oxiva: Arco formado por dous arcos de circunferencia que se cortan nun ngulo agudo. Tetralbulos: Catro lbulos dispostos de xeito radial. Tracera: Decoracin arquitectnica feita sobre pedra calada. En especial a que decora as oxivas

Notre Dame. Pars. S. XII-XIII

Interior catedral de Notre-Dame Pars

Arco perpiao

Arco formeiro

Catedral de Reims. 1211-1311

Sainte Chapelle. S. XIII

Segunda metade do S.XIII e XIV desenvlvese o gtico radiante. Paso da obsesin pola altura ao alixeiramento vertical. Redcese os espesores das paredes, amplindose as vidrieiras e potencindose a tracera e as vidrieiras. Zcalo sobre o que se abren ventanais

Sainte Chapelle. S. XIII

Gtico clsico en Espaa

Se trata dunha importacin directa traida polos mestres franceses A catedral de Len ser a mellor adaptacin do gtico francs na pennsula Ata mediados do sculo XV non se dan as condicins histricas para que nacese un gtico xenuino en Espaa.

Catedral de Len S XIII (1255-1302)

Catedral de Len S XIII

Mestre Enrique, xa traballara na Catedral de Burgos, orixe francs e coecedor de Amiens, Reims e Chartres. Fachada inspirada en Chartres, duas torres rematadas en pinculos e separadas do corpo principal. Triple arcada de gran profundidade na parte inferior, na superior, arcos decorados con tracera, sobre eles un rosetn que ir coroado por un gablete

Pranta catedral de Len

Semellante a Reims ainda que a nave principal soio conta con seis tramos. Macrocefalia acentuada Corpo principal de tres naves. Transepto tamn de tres naves. Abside que prolonga o transepto en dous tramos rectos. Deambulatoirocon cinco capelas radiais de forma trapezoidal.

Interior

Bovdas de crucera de nervios que se convrten en baquetns e chegan ao chan. Grande altura de columnas e pilares crea efecto de verticalidade. Alzado que atende triple divisin gtica

A vidreira

O muro romnico deixa paso a un muro pantalla, que ser cuberto por ricas vidreiras. A sa funcin ser a de iluminar e cerrar o edificio pero engadindo o papel mstico da luz na simboloxa cristiana. Ocupar o lugar que con anterioridade desempeou a pintura mural no mundo Romnico. Fases: Previo boceto do pintor, farase unha composicin con centos de pezas unidas entre si por barras de chumbo en forma de H, o autor solo pintar detalles como cabelos, ollos

Vidreiras da Catedral de Len

Catedral de Burgos 1222-1260

Fachada que segue o modelo de Reims. Perde a decoracin escultrica nas sas portadas. Os chapiteis calados que rematan as torres son do sculo XV, trazados por Xoan de Colonia.

Planta Catedral de Burgos

Planta de tres naves Transepto de nave nica que sobresae. Deambulatorio con cinco capelas hexagonais.

Exterior Catedral de Burgos

Engadidos posteriores dificultan a visin dos elementos gticos

Interior Catedral de Burgos

Catedral de Toledo. S. XIII

Pranta catedral de Toledo

Interior Toledo

As grandes catedrais gticas de Europa

Alemaa: a culminacin do impulso vertical Inglaterra: horizontalidade e decoracin Italia: antesala do renacemento

Catedral de Colonia. Alemania. S. XIII

Corpo central moi estreito. Torres laterais de Colonia contan con ua maior cantidade de tracera do mundo gtico. O cumio dos chapiteis acada os 156 metros

Catedral de Miln. Italia. S. XIV-XV

Esquema de proporcin tringular fronte tradicional cadrado. Cinco naves, cental de oito tramos moi anchos. Interior con arcadas e ventanais. Lixeireza no exterior, abundancia de pinaculos Fachada rematada no sculo XIX

Catedral de Wells. Gran Bretaa. S. XII

Wells

Bvedas

Catedral de Sevilla

King's College Chapel(Cambridge)

O GTICO LEVANTINO

CARACTERSTICAS:

Maior sobriedade decorativa Predominio do muro Reduccin dos ventanais Atrofia dos elementos areos (Arcobotantes) Prantas de saln (Hallenkirchen) Piares poligonais Grosos muros e capelas entre os contrafortes

Santa Mara do Mar S.XIV

Grandes superficies lisas. Ausencia de arcobotantes Das lias de imposta, acentan a horizontalidade. Pese s torres octogonais Discreta decoracin escultrica Contrafortes que flanquean rosetn

Santa Mara del Mar

Piares sin moldura nen ornamentacin.

Santa Mara del Mar. 1328-1384

Planta de saln. Naves de altura semellante. Non ten transepto. Capelas no seu permetro que enchen os espacios entre contrafortes. Deambulatorio que prolonga as naves laterais. Presbiterio definido por oito piares idnticos s da nave central.

ARQUITECTURA CIVIL
CARACTERSTICAS:
Puxanza econmica da burguesa Decadencia militar dos castelos Construccin de residencias palaciegas Repertorio decorativo goticista (pinculos traceras, gabletes, doseletes, chapiteis...) Recarga ornamental Tipoloxas:
Concellos Lonxas Palacios

Exemplos:
Concello de Lovaina, Bruselas Lonxa de Valencia

Concellos

Concello de Bruselas. S. XV

Concello de Lovaina. S. XV

Lonxa da seda. Valencia.. 1482-1498

Consulado del Mar. S. XVI Sala de Contratacin. S. XIV. Lonja

Consulado, tres plantas: Primeira con fiestras cuadrangulares. Segunda con vents rectangulares de tracera flamxera. Terceira con galera de fiestras, tres lias de imposta que lle confiren horizontalidade, rota por contrafortes e pinculos.

Lonxa da seda. Valencia.. 1482-1498

Consulado del Mar. S. XVI Sala de Contratacin. S. XIV. Lonja

Sala de contratacin: Porta monuemntal flanqueada por grandes fiestras con elementos flamxeros.diferentes molduras integran o conxunto, dentro dos rectngulos que acollen alguns relevos escultricos.

Lonxa de Valencia. Sala de contratacin

Planta de saln. Efecto de amplitude e de altura, debido separacin dos piares e pola ausencia de obstculos no plano horizontal Fustes helicoidais, que parecen continuar nas fermosas bvedas de crucera.

ESCULTURA GTICA

Caractersticas da escultura gtica

CARACTERSTICAS ESCULTURA:

Liberacin do marco arquitectnico

Mais movemento Interrelacin xestual Multiplicacin dos puntos de vista Maior volumetra Maior naturalismo Realismo xestual Ritmo e elegancia dos plegues

Cambios iconogrficos

Importancia do tema mariano Humanizacin de Cristo Pantocrator sustituido por Xuicio Final ou Cristo resucitado

Novas solucins formais

Liberacin do marco arquitectnico

Interrelacin Xestual Traballo meticuloso nos panos

Movemento

Portada de Chartres . SXII

Estautas-columnas que apreciamos indicios de redondez plstica. Vida incipiente nos rostros. Xestos que nos estn a indicar certo movemento Vestimentas con pregamentos rectilineos moi pouco profundos

Anunciacin de Reims

Transicin entre o romnico e o mundo gtico. Comenza a liberacin do marco arquitectnico O anxo sorr e insina movemento a partir da xesticulacin dos brazos. Os trazos de Mara carecen de expresin, vestiduras de modelaxe superficial e pregamentos rectos e angulosos sublian a verticalidade.

A visitacin de Reims

Postura clsica do contrapposto. As sas cabezas estn inclinadas e as sas mans xesticulan. Os rostros son expresivos e ben diferenciados. As vestimentas de profundos pregamentos adivian os corpos baixo as roupas. Ambas imaxes comparten espacio e relacionanse entre si.

Comentario Visitacin e anunciacin Reims

FICHA TCNICA: A imaxe mstranos catro esculturas adheridas a un muro, concretamente s xambas dereitas da portada oeste da catedral da cidade francesa de Reims. Realizadas por mestres diferentes, cuxos nomes descoecemos, entre 1230 e 1260. Estas famosas esculturas mostran as caractersticas do estilo gtico. ANLISE DA OBRA: Trtanse de esculturas exentas realizadas en pedra anda que adheridas ao marco arquitectnico que determina a sa visin frontal. Realmente atopmonos ante dous grupos, cada un formado por das esculturas, que representan das escenas diferentes, anda que relacionadas entre si, do Evangelio de San Lucas (1, 26-38): a Anunciacin do arcnxel San Gabriel Virxe Mara e a Visitacin que fai Mara sa prima Isabel con posterioridade. Tras coecer a travs do devandito arcnxel que tamn a sa curm, malia a sa avanzada idade, est esperando un fillo, o futuro profeta Juan "o Bautista". A primeira escena est formada polo anxo, de aspecto xuvenil e riseiro, que vira a cabeza cara a Mara en sinal de sado mentres coa man esquerda reclle os plegues da capa do seu lado dereito. Mara recibe a noticia coa cabeza lixeiramente inclinada en sinal de aceptacin da mensaxe divina. Pola sa banda o outro grupo, posterior ao primeiro, mostra a Mara inclinando lixeiramente a cara sa dereita onde se atopa Isabel, levantando ambas as sas mans en sinal de sado. Realizadas en pedra, estas esculturas conservan restos do seu policroma orixinal. COMENTARIO: O primeiro que podemos observar unha clara diferenza na forma de representar as esculturas en ambos grupos . No grupo da Anunciacin observamos o anxo vestido con tnica e manto representado cun canon estilizado, o corpo lixeiramente curvado e a cabeza inclinada cara a Mara mostrando un rostro de ollos abultados e amplo sorriso nun intento por parte do escultor de dotar de expresividade escultura e que recorda ao arcaismo grego. As mesmo, coa man esquerda recolle a esquina dereita da sa capa creando un efecto de dinamismo e riqueza nos pliegues caracterstico da escultura deste periodo. Pola sa banda, a escultura de Mara represntaa como unha moza cuxo rostro denota atencin e aceptacin da mensaxe que est recibindo. Maior inexpresividad no rostro as como a marcada verticalidad tanto no corpo como nos pliegues contrastan co maior movemento e expresividade do anxo o que fai pensar en que ambas esculturas sexan obras de dous mestres diferentes.

Comentario Visitacin e anunciacin Reims

Doutra banda, a escena da Visitacin mostra das figuras femininas togadas sendo a da nosa esquerda de trazos mis ancins que a da dereita como corresponde narracin evanxlica que fala da avanzada idade de Isabel. Ambas esculturas mostran nas sas proporcins, vestidos (recordan tcnica dos panos mollados, Ara Pacis?), e actitudes, unha clara influencia clsica romana de tal xeito que ambas figuras achganse mis representacin de das matronas romanas que tradicional destas figuras bblicas. Este feito marca unha clara diferenza do resto da decoracin da catedral e sen dbida dbese a un mestre que estudou con detalle as Obras da antigidade romana. Tanto no anxo como nas esculturas da Visitacin obsrvase o contrapposto(Policleto), postura que fai descansar o peso do corpo nunha perna liberando outra, nun intento de romper o hieratismo e simetra caracterstico da escultura romnica anterior. As mesmo, a representacin das figuras establecendo un dilogo rompe co concepto de estatua-columna romnico, no que as esculturas se xustapoan sen existir relacin algunha entre as mesmas.

CONCLUSIN: Malia as diferenzas existentes entre as catro esculturas analizadas, obra de autores diferentes, con todo, podemos observar como comn en ambos grupos o avance cara ao naturalismo, a expresividade, a comunicacin entre as esculturas, a independencia da mesma do marco arquitectnico as como a volta ao mundo clsico como referente. Para rematar, o sorriso do anxo de Reims todo un manifesto dunha concepcin mis optimista e amable da Relixin e a Redencin a travs de Xess afastndose do terror milenarista que impregnou gran parte da escultura romnica. A Anunciacin e a Visitacin de Reims son dous grandes conxuntos escultricos situados na fachada do cruceiro da catedral de Reims. Digo dous conxuntos escultricos porque nesta imaxe podemos apreciar a evolucin nas figuras, dende as figuras da esquerda Anunciacin ata a fase clsica do gtico (a Visitacin), que son as das figuras da dereita. Anda que pertenzan sensibilidades diferentes, nos dous grupos escultricos podemos ver que se trata de figuras exentas, xa que se liberan da sa condicin de soporte arquitectnico.

Uta de Naumburg. S.XIII

Trtase de doantes. Figuras de tamao natural. Figuras ainda que idealizadas de grande vitalidade. Enorme elegancia e beleza, levanta o pescozo do manto como signo de autonoma fronte seu esposo.

NICOLA PISANO

Plpito del Batipsterio. Pisa. S. XIII

Nicola Pisano. SXIII

Recurre s formas da Antigidade clsica. Tratamento das vestimentas, pregamentos que amosan as formas do corpo trasladando verosimilitude. En Italia a arquitectura sempre estivo desligada da arquitectura

Claus Sluter. Pozo de Moiss. Dijon. S. XIV.

Sensibilidade realista Representa a seis persoas con expresins faciais diferentes. Detalles realistas na anatoma e nos pregamentos. Rasgos clsicos Gran monumentalidade, enormes e poderosos corpos das figuras. Transicin cara a escenas cargadas de dramatismo.

Claus Sluter

Figuras policromadas.

Prtico do Sarmental. 1240

Sarmental

Traballo feito por escultores franceses. Escultores vinculados a Reims e a Amiens (Cristo). Cristo rodeado dos evanxelistas, na primeira arquivolta anxos e serafins adorando creador. No lintel os apstolos. Xambas con zcolo sobre a que van unha galera de arcos cegos e a superior con persoaxes bblicos. Parteluz bispo Mauricio. Sulia a importancia de das figuras; o bispo e xesucristo.

Porta do Sarmental

Arredor de cristo os apstoles e o reto de persoaxes ter que adaptarse marco arquitectnico. Figuras rixidas pero con humanizacin gtica, relcionndose entre si. Rostros diferenciados, vestimentas que acentan os seus pregamentos, favorecen a corporeidade. Os apostolos por exemplo conversan entre eles. Figuras que se afastan da abstraccin romnica, pero o esquema compositivo vai a ser o mesmo, Cristo no centro como figura superior. Cristo msi comunicativo e accesible pero todava bendice cunha man e sostendo o libro na outra.

Disposicin de las figuras en las arquivoltas

PORTADA GTICA. Sarmental. Cat. Burgos. S. XIII

Virxe branca de Toledo. SXIII

Actitude humanizada existe comunicacin entre a virxe e o neno. Fronte a concepcin romnica da Virxe sedente, severa e esttica. Novo modelo que busca a harmiona das proporcins, e conserva o equilibrio gracias curva gtica Pregamentos mis profundos e realistas. Dozura no rostro da virxe

Jan Van Eyck

O pintor naceu e educouse na poca de apoxeo do gtico internacional, estilo pictrico moi elegante e refinado, cheo de colorido, con predominio da lia curva e sinuosa; trtase dunha arte de Corte, no que predomina a arte dos miniaturistas, o Libro de Horas. Considrase os dous irmns Van Eyck foron os autores da transicin entre o gtico internacional e a pintura flamenca. O dieiro abundaba e o afn de ostentacin tamn, polo que exista un clima propicio aos encargos artsticos fose no mbito que fose. De feito, non se conservan datos sobre obras encargadas a Jan van Eyck por parte dos seus patronos, o conde de Holanda e o duque de Borgoa. Todas as obras catalogadas eran encargos de comerciantes, altos funcionarios e clrigos a ttulo particular. As sas caractersticas sern as escenas de interior minuciosamente descritas, cun impecable coecemento da perspectiva e da luz Tratamento das figuras mediante o estudo dos ropajes e o retrato Paisaxes de extremado naturalismo, cuxa lia levar ata o horizonte.

Libro das Horas

O Estilo Flamenco
As caractersticas do estilo flamenco son: - Innovacin tcnica. A pintura ao leo permite pintar superficies moi lisas e os cadros gaan en cor, luz e xogos de trasparencias, ademais dun traballo lento que d lugar ao virtuosismo. - Desenvolvemento da pintura sobre tboa - Minuciosidad e gusto polo detalle. As obras concbense para ser contempladas de cerca, e por iso recranse detalles. - Introducin do retrato a travs da imaxe do donante - Valoracin da luz - Interese pola reproducin dos obxectos da vida coti, como as escenas burguesas en interiores, con mobles, cadros e diversos obxectos. - Amor paisaxe, que se aprecia nas luces do horizonte ou nos brillos das augas. - Naturalismo e realismo. Un enfoque prximo leva aos pintores a unha representacin veraz da realidade, captando todos os detalles. - Creacin dun espazo pictrico, como consecuencia do realismo e o naturalismo con que se realizan as obras

Jan Van Eyck

Van Eyck considerado como o mellor representante desta escola de primitivos flamencos e, durante moito tempo pensouse que fora el quen inventou a tcnica da pintura ao leo. Hoxe crese mis ben que a perfeccionou, de maneira que a sa pincelada, de secado mis lento, permitalle representar con maior exactitude as figuras dos seus cadros. Esta pequena obra unha sntese de todas as caractersticas da escola: minuciosidade, interese pola cor, naturalismo e estudo da perspectiva. Finalmente, a colocacin do espello no fondo da escena supn unha verdadeira innovacin no mundo da pintura, moitos opinan que esta obra influu decisivamente noutros cadros que empregan o mesmo recurso, como ocorre nas Meninas de Velzquez.

O Matrimonio Arnolfini
Autor: Jan Van Eyck Data: 1434 Museo: National Gallery de Londres Caractersticas: 81,9 x 59,9 cm. Material: Oleo sobre tabla Estilo: Pintura Flamenca

O Matrimonio Arnolfini

Nesta pintura atpanse presentes todas as caractersticas do que ser a pintura flamenca: Estudo detallado do ambiente mediante a acumulacin de suts observacins illadas, tanto nos obxectos como de roupaxes. Representacin mediante un detallismo minucioso que se leva ata o estudo pormenorizado do rostro. Esta minuciosidade leva creacin dun espazo pictrico veraz, no que a luz penetra suavemente desde as fiestras e vai ligando todos os espazos, creando unha sensacin atmosfrica que consegue, sa vez, profundidade mediante a degradacin.

O Matrimonio Arnolfini
Datado

en 1434, representa ao rico mercador Giovanni Arnolfini e sa esposa Jeanne Cenami, que se estableceron e prosperaron na cidade de Bruxas. un dos primeiros retratos de tema non haxiogrfico que se conservan, e vez unha informativa escena costumbrista esposo bend sa muller, que lle ofrece a sa man dereita, mentres apoia a esquerda no seu ventre. Pusea dos personaxes resulta teatral e cerimoniosa, prcticamente hiertica.

O Matrimonio Arnolfini
Simbolismo:
A

representacin dos esposos, antagnica, e revela os diferentes papeis que cumpre cada cal no matrimonio.

El

severo, bend ou, quiz, xura en calquera caso, ostenta o poder moral da casa (potestas) e sostn con autoridade a man da sa esposa.
agacha a cabeza en actitude sumisa e pousa a sa man esquerda no seu abultado ventre, sinal inequvoco do seu embarazo (ficticio), smbolo da culminacin como muller. mesmas roupas reforzan esta mensaxe,visten pesadas tnicas que revelan a sa alta posicin socioeconmica, o tabardo del escuro e sobrio (anda que os remates de pel de marta resultaban particularmente caros), e ela loce un ampuloso vestido, de cores vivas e alegres, con puos de armio (complementados cun colar, varios aneis e un cinto brocado, todo de ouro).

Ela

As

O Matrimonio Arnolfini
Os objectos:
Aparecen

recompilados obxectos de moitos pases de Europa: Rusia, Turqua, Italia, Inglaterra, Francia. Sen dbida, Arnolfini, rico mercador, trab amizade ou negocios con empresarios de toda Europa.
As

laranxas, importadas do sur, eran un luxo no norte de Europa, e aqu aluden quiz orixe mediterrneo dos retratados. Coecidas como mazs de Adn, representaban ademais a froita prohibida do edn, en alusin ao pecado mortal da luxuria. Os instintos pecaminosos da humanidade se santifican mediante o ritual do matrimonio cristin.
A

cama ten relacin, sobre todo na realeza e a nobreza, coa continuidade do linaje e do apelido. Representa o lugar onde se nace e onde se morre. Os tecidos vermellos simbolizan a paixn ademais de proporcionar un poderoso contrate cromtico co verde da indumentaria feminina
A

alfombra que hai xunto cama moi luxosa e cara, procedente de Anatolia, outra mostra da sa fortuna e posicin

O Matrimonio Arnolfini
Os objectos:

Os zocos no chan, eles van descalzos, representan o vnculo con o chan sagrado do fogar e tamn son sinal de que se estaba celebrando unha cerimonia relixiosa. A posicin prominente dos zapatos tamn relevante: os de Giovanna, vermellos, estn preto da cama; os do seu marido, mis prximos ao mundo exterior. Naquel tempo crase que pisar o chan descalzo aseguraba a fertilidad. Os rosarios eran un presente habitual do noivo sa futura esposa. O cristal signo de pureza, e o rosario suxire a virtude da noiva e a sa obrigacin de ser devota.

O espello un dos mellores exemplos da minuciosidad microscpica conseguida por van Eyck (mide 5,5 centmetros e cada unha das escenas da paixn que lle rodean mide 1,5 centmetros), e enlaza co seguinte asunto. En torno ao espello mstranse 10 das 14 estacins do Va Crucis (as paradas do camio de Cristo ata a sa morte no Glgota). A sa presenza recorda o sacrificio que teen que soportar os esposos. a primeira vez que se usan como recurso pictrico, a idea tivo moito xito e foi moi imitada como veremos. A lmpada s ten unha vela, que simboliza a chama do amor, era costume flamenco acender unha vela o primeiro da da voda. Pero tamn recorda a candea que loce sempre no sagrario da igrexa, a permanente presenza de Cristo.
Giovanna leva un elegante vestido verde (a cor da fertilidad), propio dun cadro de voda. Non est embarazada, a sa postura limtase a delatar o ventre, que entn se tia por unha das partes mis fermosas do corpo. A sa esaxerada curvatura do ventre suxire a sa fertilidade e desexada preez que nunca resultou.

El Matrimonio Arnolfini

O Matrimonio Arnolfini
Os objectos:
No cabezal da cama vese a talla dunha muller cun dragn aos ps. probable que sexa Santa Margarida, patroa dos alumbramentos, cuxo atributo o dragn; pero pola escobilla que hai beira podera ser Santa Marta, patroa do fogar, que comparte idntico atributo. O can pon unha nota de graza e desenfado. O detallismo do pelo toda unha proeza tcnica. Nos retratos, os cans adoitan simbolizar, como aqu, a fidelidade e o amor terrenal. O nico que faltara o sacerdote e a testemua, necesarios en todas as vodas, pero ambos personaxes aparecen reflectidos no espello, xunto parella: un clrigo e o propio pintor, que acta como testemua, e que, coa sa firma, non s reclama a autora do cadro, senn que testifica a celebracin do sacramento

A VIRXE DO CHANCELER ROLIN

Autor: Jan Van Eyck Data: 1435 Museo: Museo Nacional del Louvre Caractersticas: 66 x 62 cm. Material: Oleo sobre tabla Estilo: Pintura Flamenca

Nas sas obras Van Eyck tende ao naturalismo e ao realismo mediante a recreacin da natureza que rodea a imaxe. Consegue que as sas figuras sexan solemnes e monumentales e que en cada unha delas elabrese un retrato definido. O espazo vn representado polo tratamento da luz, que d un valor atmosfrico e unificador composicin recrendose na valoracin dos obxectos, a paisaxe e os interiores.

A VIRXE DO CHANCELER ROLIN

Chanceler Rolin

Cocese esta obra por dous nomes: a Virxe de Autun, porque estaba na catedral de Autun. Virxe do Chanceler Rolin, porque este o personaxe que aparece rezando ante Mara. Rolin era natural de Autun e pnsase que encargou a obra para doala catedral da sa cidade, igual que fixo cando fundou o hospital de Beaune e pediu a Rogier van der Weyden o polptico do Xuzo Final. O chanceler Rolin foi o personaxe mis importante, sen dbida, da Corte de Borgoa. Diplomtico, poltico, intrigante, era de berce baixo; ascendeu durante a sa vida ata ser nomeado canciller O seu poder foi tremendo as como a sa riqueza, anda que a sa fama era psima e atribuanselle todo tipo de iniquidades e inmoralidades.

A VIRXE DO CHANCELER ROLIN

O froito desta fama persoal esta Virxe, que anda hoxe non se sabe si era un monumento mis ao seu orgullo ou un intento de borrar a sa mala fama cunha obra piadosa. Rolin est retratado por Van Eyck nada menos que de igual a igual coa propia Virxe Mara. Nin sequera estn nunha igrexa, senn nunha loggia dun castelo, aberto a unha marabillosa paisaxe. Dicimos que o canciller est rezando ante Mara, pero nada indica o seu fervor relixioso, ags que se atopa arrodillado. A sa mirada a dunha profunda satisfaccin de si mesmo, e fixa os ollos no Neno, case desafiante. Esta igualdade, esta proximidade promiscua coas figuras divinas, eran escandalosas para a poca, e resulta obvio que o canciller estase facendo un monumento a si mesmo, mis que rendendo homenaxe Virxe.

A VIRXE DO CHANCELER ROLIN

A VIRXE DO CHANCELER ROLIN

Doutra banda, o tipo da Virxe propio de Van Eyck, cun anxo corondoa, mostrando ao Neno na actitude de Mara como trono de Deus. Nos capiteis das columnas podemos recoecer diversas escenas do Antigo Testamento: Adn e Eva expulsados do Paraso, Can e Abel, a Borracheira de No. Respecto fermosa paisaxe do fondo, algns recoeceron certos edificios, crendo que se trataba da cidade de Bruxas, Lieja, Utrecht, Lyon, Maastricht, Gnova. Non ningunha delas e son todas vez. Van Eyck visitou todos estes lugares en misins secretas para o duque Felipe o Bo e realiza a cidade ideal a partir dos seus recordos de todas elas.

Duccio e Simone Martini

A pintura gtica, en xeral, est influenciada pola esttica bizantina, que nos representa especies irreais, figuras en posicin , en actitude forzada, figuras de siluetas e de cores planas. Esta corrente bizantina ter a sa continuacin na escola da cidade de Siena que recolle esta herdanza e dara lugar a unha pintura delicada e elegante, da que temos como principais representantes a Duccio, Simone Martini...

Cimabue

Un autor que empeza a liberarse do bizantinismo ser Cimabue,as sas figuras sern mis dinmicas, e ata, parecen dotadas de certa carga sobrenatural, facendo desaparecer o carcter preciosista desta pintura. As sas persoaxes reflexan sentimentos novos como a dulcura, s veces dramatismo, cristo humano, coa cabeza caida

Giotto de Bondone

Giotto, o autntico innovador da pintura gtica italiana ser discpulo de Cimabue. En Italia a esttica gtica nunca tivo excesivo xito (recordar que s a catedral de Miln autnticamente gtica).

As influencias en Italia proveen da cultura bizantina xunto coa a clsica e a dos mosaicos paleocristianos, que na Idade Media seguen sendo un referente importante,que fai que os artistas italianos utilicen unha linguaxe artstica distinto do gtico europeo. A gran revolucin da pintura gtica italiana consistir en abandonar os convencionalismos gticos (fondos dourados...) para ir a unha pintura preocupada pola representacin do espazo e do ambiente, unha pintura que intenta alcanzar a terceira dimensin que mis tarde e a travs da perspectiva nos introduciremos de cheo no renacemento.

O principal representante e artfice destes cambios ser Giotto

Capela Scrovegni. Padua (Italia)

Coecida tamn como a Capela da Area,por atoparse cerca do anfiteatro romano, o promotor da obra foi Enrico Scrovegni, unha das grandes fortunas de Padua, quen fixo construr a capela, de carcter funerario, como un medio de expiar os seus pecados,xa que a sa fortuna fora amasada en boa parte,coa prctica da usura (o propio Enrico aparece na escena do Xuzo Final ofrecendo a Cristo a maqueta da construcin).

Capela Scrovegni. Padua (Italia)

A obra presenta unha perfecta adecuacin entre as pinturas e o marco arquitectnico o que levou a pensar que Giotto poida ser o autor do proxecto arquitectnico e non s da decoracin pictrica. As pinturas ao fresco ocupan completamente as paredes interiores do edificio cun amplo ciclo dedicado Virxe e outro vida de Cristo (desde a sa infancia ata a Ascensin e a Pentecosts pasando polas escenas da Paixn, con episodios tomados dos Apcrifos, como o Soo de S.Xoaqun ou O Abrazo ante a Porta Dourada). Todo iso compltase cun monumental Xuzo Final situado, como tradicional, no muro occidental. En total son corenta e das composicins nas que se descobre o mellor de Giotto e o porqu da sa transcendencia na historia da pintura.

Giotto de Bondone
NOME:Choro por Cristo morto AUTOR:Giotto CRONOLOXA: Sculo XIV LOCALIZACIN: Capela Scrovegni. Padua (Italia) ESTILO: Gtico MATERIAIS: Pintura ao fresco

Giotto de Bondone

Choro sobre Cristo morto: A Lamentacin sobre o corpo de Cristo non se menciona na Biblia, un tema de orixe bizantino Giotto, que foi quen popularizou o tema, suscita unha composicin monumental na que as masas das figuras distribense armoniosamente pola escena. O compoente trxico aparece reflectido nos rostros e actitudes dos personaxes cada un dos cales representa un diferente estado emocional ante a morte de Cristo. Giotto inspirouse, como demostra Panofsky, nun sarcfago romano coa traxedia de Meleagro

Giotto de Bondone

Giotto de Bondone

Giotto domina completamente a linguaxe dos xestos, as mans das sas figuras son mis elocuentes que as palabras. A preocupacin de Giotto pola Tridimensionalidad da escena plsmase na introducin da paisaxe (esquemtica), nos escorzos dos querubins voladores e na monumentalidad escultrica das figuras cos seus volumes resaltados polo forte claroscuro das tnicas. Son caractersticos de Giotto os ollos, negros ou castieiros e rasgados que dotan de intensa emocin s sas figuras. Os rostros ovoides. As escenas son tridimensionales grazas utilizacin da paisaxe de fondo, a disposicin das figuras en diferentes planos, uso de recursos que suxiren profundidade como son as figuras de costas en primeiro plano. As sas figuras vestidas con amplas tnicas, destacan pola sa corporeidade, fruto da observacin de modelos reais, con un certo monumentalismo.son figuras macizas, escultricas fronte a gracilidade sienesa
Os xestos xogan un papel fundamental na caracterizacin psicolxica dos personaxes

Giotto de Bondone
CLASIFICACIN NOME: O bico de Judas AUTOR: Giotto CRONOLOXA: Sculo XIV(1303-1305) LOCALIZACIN: Capela Scrovegni. Padua (Italia) ESTILO: Gtico MATERIAIS: Pintura ao fresco

Giotto de Bondone

O bico de Xudas era a escena que centraba o rexistro inferior do muro sur da capela Scrovegni.Sabedor da importancia do acontecemento, Giotto deulle un lugar destacado na capela. A traizn de Xudas ocorre no primeiro trmino da composicin. O resto dos personaxes reflicten a confusin e o dramatismo da escena. O ncleo argumental destaca pola tensin que reflicten os protagonistas: Xudas rodea co seu manto, de plasticidad e modelado de incrible tratamento, e achgase a Jess para delatalo co seu bico, mentres este permanece esttico. As das figuras mranse fixamente, convertndose este feito no que mis claramente ilustra o contido do episodio. esquerda, presntase Pedro cortndolle a orella a Malco, mentres que fariseos e soldados coas sas armas comezan o enfrontamento ao fondo e dereita.No Bico de Judas, Giotto organiza a emocin de toda a escena en torno imaxe central, onde se atopan o traidor e o traizoado. Os rostros teen gran importancia, xa que a travs da expresin facial dos personaxes expresa a emocin humana O dinamismo que presentan estes grupos, moi dependentes na sa composicin da tradicin gtica,contrasta vivamente co momento contido de diante. Estas accins non son mis que un reflexo do dramatismo e tensin argumental do primeiro trmino

Giotto de Bondone

Giotto de Bondone

Paisaxe de fondo xa non temos fondos dourados Estudio anatmico dos persoaxes Interese pola luz qu epersegue un efecto espacial. Manifestacin do estado de nimo dos protagonistas mediante xestos ou expresins. As figuras perden a estilizacin bizantina e adquiren naturalidade, humanizacin das escenas relixiosas O volume das figuras e a sa expresividade son un paso cara o mundo do renacemento. Ainda que manten elementos propios da escola sienesa como os ollos amendoados ou o pan de ouro nas aurolas das figuras