KUPTIMI DHE LLOJET E

VEPRIMTARISE OPERATIVE
Veprimet operative kryhen me qllim q t prgatiten dhe krijohen kushtet pr
zhvillimin e veprimeve hetimore.
Punt operative shpeshher kryhen n mnyr sekrete nga organet e punve
t brendshme.
Me rastin e mbledhjes dhe verifikimit t t dhnave zbatohen metoda taktike t
mbshtetura n ligj.
Fillimi i veprimtaris operative nuk varet nga krkesa formale e prokurorit, por
fillohet nga vet nisma e organeve t punve t brendshme.
Kshtu, policia merr njohuri pr indiciet prmes vzhgimit dhe me pun tjetr
operative ose me kallzimet penale t qytetarve.

Veprimtaria operative konsiston:
1.N marrjen e masave pr zbulimin e veprave penale,
2.N marrjen e masave pr gjetjen e kryesve t veprave penale dhe kapjen e
tyre,
3.Mbledhjen e provave materiale.

Kto masa jan t prshtatshme pr t zbuluar lidhjen n mes t kryesve, t
cilt n t shumtn e rasteve nuk mund t zbulohen me an t hetimit.
Kto masa mundsojn edhe zbulimin e veprave tjera q mund ti ket kryer I
dyshimti apo personat tjer.

Veprimtaria operative mund t filloj:
1.Nga krysi potencial ose i njohur dhe
2.Nga vepra penale dhe t shkohet drejt kryesit.

N t dy rastet zbatohet kontrolli kriminalistik.
Kontrolli kriminalistik sht sistem i masave operative taktike nga t cilat
informohet shrbimi i policis pr dukuri t ndryshme t rrezikshme- prita,
patrullimi, racia, mbikqyrja e rrugve, shesheve, stacioneve, vendkalimeve
kufitare etj.
Per kontroll eshte karakteristike dyshimi i pergjithshem ne pikepamje te rrethit te
caktuar ose te personit qe ne ate mes te kete mundur te ndodh vepra penale
ose personi i caktuar te mund ta kryej vepren penale.

Pastaj bhet prpunimi kriminalistik,
Perpunimi k. esht sistem i masave operative taktike i cili prfshin trsin
e masave
operative taktike t drejtuara kah zbulimi I nj vepre penale te caktuar dhe i
kryesit
t saj.
Prpunimi kriminalistik bhet kur ekziston dyshimi i bazuar pr nj vepr penale
apo kryes.
Prpunimi kriminalistik prfundon me ushtrimin e kallzimit penal ose me
ardhjen n prfundim se nuk ekziston vepra penale. Por gjithnj duhet ln
mundsi pr prpunim eventual shtes.
MENYRAT SI BEHET INFORMIMI PER
PERGATITJEN OSE EKZISTIMIN E VEPRES
PENALE
Informimi pr ekzistimin e veprs penale sht njra nga detyrat e
rndsishme operative t organeve t punve t brendshme.

Akti i freskt n praktik sht mnyr e rrall e informimit pr veprn
penale. Me kt shprehje duhet kuptuar veprn penale q sht zbuluar n
momentin e kryerjes ose menjher pas kryerjes.

N kuptimin e taktiks s zbulimit veprat penale mund t ndahen n dy
grupe:
1.Veprat pasojat e t cilave jan t dukshme- kufoma,
2.Veprat pasojat e t cilave nuk duken- spiunazhi, ryshfeti etj.

Mnyrat m t shpeshta t informimit pr ekzistimin e veprs penale jan:
1. Informimi me an t veprimtaris informative kriminalistike,
2. kallzimet penale t qytetarve.
3. Kallzimet penale t shrbimeve t inspekcionit e shrbimeve tjera,
4. Kallzimet e dshmitarve,
5. Kallzimet anonime dhe me pseudonim,
6. T prfolurit publik,
7. Vetkallzimi,
8. Mjetet e informimit publik.
MENYRA E INFORMIMIT PER EKZISTIMIN APO
PERGATITJEN E VEPRES PENALE ME ANE TE
VEPRIMTARISE INFORMATIVE KRIMINALISTIKE
mnyra per informimin ekzistimit t veprs penale ose prgatitjes s saj
nepermjet punes se policise bhet me vzhgim t prgjithshm dhe t
posacm.

1.Vzhgimi i prgjithshm sht vzhgim q ka t bj me kontrollimin n
kufi, stacionet e autobusit, trenit, aeroporte, hotele, banja, agjenci turistike,
banesa etj.

2.Vhgimi i posam ose i planifikuar prfshin angazhimin e planifikuar t
disa qytetarve n cilsi t informatorit, n mnyr q t mblidhen ose
verifikohen t dhna pr veprat penale apo persona t caktuar q jan kryes
potencial t veprave penale.

INFORMANTET
Informant sht do person q jep t dhna prkitazi me ngjarjet dhe
personat.
Informantt duhet krkuar nga t gjitha shtresat shoqrore.

Ekzistojn:
1. Informant pr raste t veanta- pr nj vepr penale ose person,
2.Informant t prhershm- pr m shum vepra penale dhe kryes. Ofron
informata n mnyr t vazhduar,
3.Informati qytetar pa t meta,
4.Informat i afrt me rrethin kriminal etj.
Informantt jan persona t besueshm t cilt ndihmojn shum n luftimin
e kriminalitetit.
Informanti shfrytzohet n dy faza t veprimtaris operative: gjat kontrollimit
kriminalistik dhe gjat prpunimit kriminalisti.
Pr kta persona n popull prdoret shprehja spiun.


MENYRAT E INFORMIMIT PER EKZISTIMIN E VEPRES PENALE ME
ANE TE KALLEZIMIT
Ndjekja penale si rregull fillohet n baz t kallzimit penal t ushtruar nga
ana e policis, qytetart apo autoritetet tjera.

Organet e specializuara pr luftimin e krimit i kan t gjitha mundsit pr t
marr njohurit e duhura lidhur me krimin. Ato kan njerz t kualifikuar pr
t zbuluar veprimtarin kriminale t fsheht, kan personel t mjaftueshm t
prgatitur e t gatshm pr tu gjendur menjher n vendin e ngjarjes dhe I
kan t gjitha mjetet pr ti ndjekur dhe kapur fajtort.

sht e natyrshme q njoftimi pr veprn penale t vij edhe nga t tjert,
ata q i kallzojn veprat penale.

Njoftimi pr veprn penale mund t vij edhe nga npunsit publik, mjekt
dhe nga qytetari.

KALLZIMI NGA SHERBIMI I INSPEKTORIATIT
DHE REVIZIONIT
Policia bashkpunon me nj numr t madh shrbimesh si: inspektorati i tregut,
inspektoratet devizor, inspektoratet e puns, inspektort e ndrtimtaris,
inspektort financiar etj., pastaj shrbimet e zjarrfiksve, kujdestaris etj.

N kto shrbime punojn npuns publik. Ata kryejn shrbime publike pr
qytetart, por edhe kan obligim t tregojn veprat penale pr t cilat
msojn gjat ushtrimit t detyrave t tyre.
Psh, nj revizor ka pr obligim t tregoj pr nj falsifikim q e ka par vet, por
jo nj q ka dgjuar nga t tjert.

Zyrtart publik kan detyr t tregojn veprn penale edhe kur nuk dihet kryesi.
Kallzimi i till duhet t bhet me shkrim dhe i paraqitet policis ose prokurorit
publik.
Kallzimi duhet t prmbaj prshkrimin e faktit dhe burimin e provs.

Ai q e merr kallzimin duhet t verifikoj nse jan plotsuar krkesat ligjore t
kallzimit, si jan prshkrimi i veprs dhe t dhnat e kryesit kur ato dihen.

Detyrn e kallzimit t veprave penale e kan edhe gjykatat dhe organet e
administrats shtetrore.

KALLEZIMI I TE DEMTUARIT DHE
DESHMITAREVE
Kallzimi i t dmtuarit sht mnyr mjaft e shpesht e informimit pr
ekzistimin e veprs penale.
Si do qoft, n praktik jo rrall ndodhin edhe kallzime t rrejshme.
I dmtuari merret n pyetje sipas rregullave e metodave taktike t marrjes n
pyetje t dshmitarit.
N rastet m t shumta t veprave penale me t cilat atakohet pasuria
private ose t drejtat personale t qytetarit, vet kta persona paraqiten si t
dmtuar- si burim m I shpesht i marrjes s njohurive pr veprn penale.
Deklaratat e dshmitarve prfaqsojn njrin nga burimet m t shpeshta
t informimit pr veprn penale.
do person q ka njohuri pr veprn penale duhet ta paraqes at. Kallzimi
sht i obliguar ather kur moskallzimi paraqet vepr penale.
Kallzimi nga qytetart sht nj reagim i tyre ndaj kriminalitetit, akt i
ndrgjegjshm q synon t luftohet kriminaliteti.
KALLEZIMET ANONIME DHE
ME PSEUDONIME
Si rregull kallzimet anonime nuk prdoren. Prjashtim paraqesin rastet kur
dokumenti anonim prbn prov materiale.
I till sht dokumenti anonim q prbn kanosje.
Pr ekzistimin e veprave penale dhe t kryesve t tyre mund t jepen
informime edhe prmes kallzimeve anonime apo me pseudonime.
Kallzimi anonim nuk sht i nnshkruar, kurse ai me pseudonim e ka
nnshkrimin fals.
Do t ishte gabim po qe se drgesa anonime hedhet posht pr shkak se
nuk dihet autori i saj. Nj hedhje e till do t thot mbetje pa nj mjet
ndihms shum t rndsishm.
Edhe pse drgesat e rreme nuk jan dukuri e rrall, prvoja ka treguar se
prmbajtjet e kallzimeve anonime, n disa raste jan t vrteta. Kallzimi
anonim mund t jet shkak pr ndrmarrje t masave taktike operative. Ajo
nuk sht kurrfar dshmie.
Kallzimet anonime kan rndesin e tyre pikrisht pr shkak t
prmbajtjes e jo pr shkak t anonimitetit t tyre.
TE PERFOLURIT PUBLIK
Me t prfolur n kriminalistik nnkuptohet prhapja e lajmeve pr ndonj vepr
penale apo disa persona si kryes t saj, por nuk dihet se a jan t vrteta apo jo.

Mund t flitet vetm pr at se sht kryer nj vepr penale pa u prmendur
fajtori.

T prfolurit mund t ket baz t vrtet ose mund t jet I trilluar.

Kur prmbajtja e saj paraqet vepr penale duhet t arrihet deri te burimi i t
prfolurit

Kur nj lajm kalon nga nj person n tjetrin ai zakonisht ndryshon, ashtu q deri
sa arrin n polici ai mund t mos i ngjasoj fare t vrtets.

Pasi sht dgjuar n kt mnyr pr nj vepr penale duhet t mblidhen t
dhnat, provat dhe faktet pr t konstatuar se sa sht i vrtet t prfolurit e till.

VETEKALLEZIMI
N kto raste personat q tregojn veprn penale e paraqesin veten si kryes t
saj.
Vetkallzimi sht rast m i rrall i t informuarit lidhur me kryerjen e veprs
penale.
Vetkallzimi mund t jet i vrtet dhe i rrejshm
Jan t mundshme situata kur vetkallzimi sht i vrtet.
Sido qoft t dhnat e vetkallzuesit duhet kontrolluar me kujdes dhe duhet
mbledhur prova pr vrtetsin e tyre.
Pas pyetjes s vetkallzuesit shtrohet e nevojshme t bhet kqyrja e
vendit t ngjarjes dhe t kryhen veprimet tjera hetimore. Ai pyetet si
dshmitari.
Kshtu, kallzuesi duhet q n vendin e ngjarjes t prshkruaj prsri veprn
penale, ku bhen krahasimet me situatn e vendit t ngjarjes.
Kryesi do t bj vetkallzim t vrtet nse veprn e ka kryer n gjendje t
tronditjes s thell psikike, sht penduar, gjendet akoma nn ndikimin psikik
t veprs etj.
Vetkallzimin e rrem e bjn edhe personat e shndosh edhe t smurit
psikik, pr veprn penale q nuk ekziston apo t ciln e ka kryer dikush
tjetr.

MENYRA E INFORMIMIT PER EKZIS-TIMIN
E VEPRES PENALE NGA MJETET E
INFORMIMIT PUBLIK
Ndodh q pr ekzistimin e nj vepre penale t merret njoftimi nga gazetat.

Kshtu, n gazeta shpeshher gjenden t dhna q udhzojn n aktivitete
kriminale. Kshtu, shtypi, radioja, TV etj., mund t japin informacione pr gjendje
t vshtira afariste t nj ndrmarrje q ka punuar me shum profit. Kto jan
indikacione pr ekzistim t mundshm t veprimeve t cilsuara si kriminalitet
ekonomik.

Mjetet e informimit publik sot kan nj rol shum t madh. Ato zhvillojn aktivitetin
e tyre gjat 24 orve.

Mjetet elektronike prcjellin informacionet e tyre brenda sekondash n gjith bot

S kndejmi, kto mjete duhet shfrytzuar maksimalisht.

VEPRIMTARIA INFORMATIVE DHE POLICIA
Askush nuk mund t prcaktoj datn e lindjes s spiunazhit. Kjo dshmon se
bhet fjal pr nj fenomen shum t hershm.
Gjat rrjedhave historike spiunazhi dhe spiunt zun vendin e tyre n aparatin
shtetror.
Arritjet e mdha teknologjike dhe vnia e tyre pr qllime spiunazhi, prfitimet e
jashtzakonshme ekonomike, teknologjike, njerzore bn q shekulli XX t
konsiderohet shekulli i spiunazhit.

Kur fliete pr spiunazhin zakonisht flitet pr agjent dhe bashkpuntor, rolin
dhe t bmat e tyre, por harrohet t flitet pr at dor q krijoi agjentin.
Gjithnj duhet ditur se pas spiunve gjenden agjentt.
Krahas shrbimeve informative sht mir t flitet edhe pr shrbimet e
njohura policore, si:
FBI- Byroja Federale e Hetimeve. sht organ kryesor i kundrzbulimit n
SHBA.
Misioni kryesor i saj sht ndjekja, kontrolli dhe parandalimi i veprimtaris s
spiunazhit q mund t zhvillohet nga qytetart amerikan ose zbulimet e huaja
Ajo sht pjes e shrbimeve sekrete amerikane q s bashku me CIA
prbjn t trn.
Dallimi sht se FBI funksionon brenda territorit t SHBA, kurse CIA vepron
jasht shtetit.
KGB- q sht e njohur pr veprimtarin e saj n Rusin e para disa viteve,
Shrbimi i spiunazhit japonez.
TRIADAT ose mafia kineze etj.