1

Kasaysayan at
Pag-unlad ng Wikang
Filipino
2
Panahon ng mga Katutubo
Alibata o baybayin ang tawag sa
katutubong paraan ng pagsulat
Binubuo ito ng labimpitong (17) titik:
tatlong (3) patinig at labing-apat (14) na
katinig
3
Alibata
4
Ang mga katinig ay binibigkas na may kasamang
tunog ng patinig na /a/. Kung nais basahin o
bigkasin ang mga katinig na kasama ang tunog
na /e/ o /i/, nilalagyan ang titik ng tuldok sa
itaas. Samantala, kung ang tunog ng /o/ o /u/
ang nais isama sa pagbasa ng mga katinig, tuldok
sa ibaba nito ang inilalagay.
5
Samantala, kung ang nais kaltasin ay ang
anumang tunog ng patinig na kasama ng katinig
sa hulihan ng isang salita, ginagamitan ito ng
panandang kruz (+) bilang hudyat sa pagkakaltas
ng huling tunog.


6
Gumagamit ng dalawang pahilis na guhit // sa
hulihan ng pangungusap bilang hudyat ng
pagtatapos nito.


7
Panahon ng mga Kastila
Maraming pagbabago ang naganap at isa na rito
ang sistema ng ating pagsulat.
Ang dating alibata ay napalitan ng Alpabetong
Romano na binubuo naman ng 20 titik, limang (5)
patinig at labinlimang (15) katinig.
a, e, i, o, u b, k, d, g, h, l, m, n, ng, p, r, s, t, w, y
8
Pagpapalaganap ng Kristiyanismo ang isa
sa naging layunin ng pananakop ng mga
Kastila.
Ngunit nagkaroon ng suliranin hinggil sa
komunikasyon.
Nagtatag ang Hari ng Espanya ng mga
paaralang magtuturo ng wikang Kastila sa
mga Pilipino ngunit ito ay tinutulan ng mga
prayle.



9
Ang mga misyonerong Kastila mismo ang nag-
aral ng mga wikang katutubo.
1. Mas madaling matutuhan ang wika ng isang
rehiyon kaysa ituro ito sa lahat ang Espanyol.
2. Higit na magiging kapani-paniwala at mabisa
kung ang isang banyaga ay nagsasalita ng
katutubong wika.
Ang mga prayley nagsulat ng mga diksyunaryo
at aklat-panggramatika, katekismo at mga
kumpesyonal para sa mabilis na pagkatuto nila
ng katutubong wika

10
Naging usapin ang tungkol sa wikang panturong
gagamitin sa mga Pilipino.
Inatas ng Hari na ipagamit ang wikang katutubo
sa pagtuturo ng pananampalataya subalit hindi
naman ito nasunod.
Gobernador Tello turuan ang mga Indio ng
wikang Espanyol
Carlos I at Felipe II kailangang maging
bilinggwal ang mga Pilipino
Carlo I ituro ang doktrinang Kristiyana sa
pamamagitan ng wikang Kastila

11
Noong Marso 2, 1634, muling inulit ni Haring
Felipe II ang utos tungkol sa pagtuturo ng
wikang Kastila sa lahat ng katutubo
Hindi naging matagumpay ang mga kautusang
nabanggit kung kaya si Carlos II ay naglagda ng
isang dekrito na inuulit ang mga probisyon sa
mga nabanggit na batas. Nagtakda rin siya ng
parusa para sa mga hindi susunod dito.
Noong Disyembre 29, 1792, nilagdaan ni Carlos
IV ang isa pang dekrito na nag-uutos na gamitin
ang wikang Kastila sa mga paaralang itatatag sa
lahat ng mga pamayanan ng Indio.
12
Panahon ng Propaganda
Sa panahong ito, marami na ring mga Pilipino ang
naging matindi ang damdaming nasyonalismo.
Nagtungo sila sa ibang bansa upang kumuha ng mga
karunungan.
Dr. Jose Rizal, Graciano Lopez-Jaena, Antonio Luna,
Marcelo H. del Pilar
Sa panahong ito ay maraming akdang naisulat sa wikang
Tagalog. Pawang mga akdang nagsasaad ng pagiging
makabayan, masisidhing damdamin laban sa mga
Kastila ang pangunahing paksa ng kanilang mga isinulat.
13
Panahon ng mga Amerikano
Nagsimula na naman ang pakikibaka ng mga
Pilipino nang dumating ang mga Amerikano sa
pamumuno ni Almirante Dewey
Ginamit nilang instrumento ang edukasyon na
sistema ng publikong paaralan at pamumuhay na
demokratiko
Mga gurong sundalo na tinatawag na Thomasites
ang mga naging guro noon.
14
William Cameron Forbes naniniwala ang mga
kawal Amerikano na mahalagang maipalaganap
agad sa kapuluan ang wikang Ingles upang
madaling magkaunawaan ang mga Pilipino at
Amerikano
Nagtatag ng lupon si Mc Kinley na
pinamumunuan ni Schurman na ang layunin ay
alamin ang pangangailangan ng mga Pilipino
1. Isang pambayang paaralan ang kailangan ng mga
Pilipino
2. Mas pinili ng mga lider-Pilipino na gamitin
bilang wikang panturo ang Ingles
15
Jorge Bocobo naniniwalang ang lahat ng
sabjek sa primaryang baitang, kahit na ang Ingles
ay dapat ituro sa pamamagitan ng diyalektong
lokal
N.M Saleeby, isang Amerikanong Superintende
kahit na napakahusay ang maaaring pagtuturo
sa wikang Ingles ay hindi pa rin ito magiging
wikang panlahat dahil ang mga Pilipino ay may
kani-kaniyang wikang bernakular na
nananatiling ginagamit sa kanilang mga tahanan
at sa iba pang pang-araw-araw na gawain
16
Bise Gobernador Heneral George Butte
naniniwalang epektibong gamitin ang mga
wikang bernakular sa pagtuturo sa mga Pilipino
Labag man sa iniutos ni Mc Kinley na gamiting
wikang panturo ang mga wikang bernakular sa
mga paaralan ay nanatili pa rin ang Ingles na
wikang panturo at pantulong naman ang wikang
rehiyonal
17
Panahon ng Hapones
Sa pagnanais na burahin ang anumang
impluwensiya ng mga Amerikano, ipinagamit
nila ang katutubong wika partikular ang wikang
Tagalog sa pagsulat ng mga akdang
pampanitikan.
Ito ang panahong namayagpag ang panitikang
Tagalog.
Ipinatupad nila ang Order Militar Blg. 13 na nag-
uutos na gawing opisyal na wika ang Tagalog at
wikang Hapon
18
Panahon nga Malasariling
Pamahalaan
Saligang Batas noong 1935, Seksyon 3, Artikulo
XIV Ang Kongreso ay gagawa ng mga
hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay
ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga
umiiral na katutubong wika.
Dahil sa probisyong ito, itinatag ni Pangulong
Quezon ang Surian ng Wikang Pambansa na
ngayon ay Sentro ng Wikang Filipino upang
mamuno sa pag-aaral sa pagpili ng wikang
pambansa.
19






Manuel Luis Molina Quezon
20
Nilikha ng Batasang Pambansa ang Batas Komonwelth
Blg. 184 opisyal na paglikha ng Surian ng Wikang
Pambansa noong ika-13 ng Nobyembre 1936
Ang tungkulin nito ay magsagawa ng pananaliksik, gabay at
alituntunin na magiging batayan sa pagpili ng wikang
pambansa ng Pilipinas
Si Jaime C. de Veyra ang naging tagapangulo ng komite
Napili nila ang Tagalog bilang batayan ng wikang
tatawaging Wikang Pambansa
Ipinalabas noong 1937 ng Pang. Quezon ang Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 134 nag-aatas na Tagalog ang
batayan ng wikang gagamitin sa pagbubuo ng wikang
pambansa

21
Ilang dahilan kung bakit Tagalog ang napiling batayang
wika :
1. Mas marami ang nakapagsasalita at nakauunuwa ng
Tagalog kumpara sa ibang wika
2. Mas madaling matutuhan ang Tagalog kumpara sa ibang
wikain sapagkat sa wikang ito, kung ano ang bigkas ay
siyang sulat
3. Tagalog ang ginagamit sa Maynila at ang Maynila ang
sentro ng kalakalan sa Pilipinas
4. Ang wikang Tagalo ay may hostorikal na basehan sapagkat
ito ang wikang ginamit sa himagsikan na pinamunuan ni
Andres Bonifacio
5. May mga aklat na panggramatika at diksyunaryo ang
wikang Tagalog
22
Dahil sa pagsusumikap ni Pang. Quezon na
magkaroon tayo ng wikang pagkakakilanlan,
hinirang siyang Ama ng Wikang Pambansa
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 noong Abril
1940 nagpapahintulot sa pagpapalimbag at
paglalathala ng Talatinigang Tagalog-Ingles at
Balarila sa Wikang Pambansa.
Pinasimulan ang pagtuturo ng wikang pambansa
sa mga paaralan pampubliko at pampribado sa
buong bansa
23
Pinagtibay ng Batas Komonwelth Blg. 570 na ang
Pambansang Wika ay magiging isa na sa mga wikang
opisyal ng Pilipinas simula sa Hulyo 4, 1940
Nilagdaan ni Pang. Ramon Magsaysay ang Proklamasyon
Blg. 12 noong Marso 26, 1954 na nagpapahayag ng
pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa ay
magaganap mula sa ika-29 ng Marso hanggang ika-4 ng
Abril bilang pagbibigay-kahalagahan sa kaarawan ni
Balagtas (Abril 2)
Nilagdaan ni Pang. Magsaysay ang Proklamasyon Blg. 186
noong Setyembre 23, 1955 na nag-uutos sa paglilipat ng
petsa ng Linggo ng Wika mula ika-13 hanggang 19 ng
Agosto bilang pagbibigay ng kahalagahan sa kaarawan ni
Pang. Quezon (Agosto 19)




24
Noong Pebrero, 1956, nilagdaan ni Gregorio
Hernandez, Direktor ng Paaralang Bayan ang
Sirkular 21 na nag-uutos na ituro at awitin ang
Pambansang Awit sa mga paaralan
Nagpalabas si Kalihim Jose E. Romero ng
Kagawaran ng Edukasyon ng Kautusang
Pangkagawaran Blg. 7 noong Agosto 13, 1959 na
nagsasaad na kailanmat tutukuyin ang Wikang
Pambansa, ang salitang Pilipino ang gagamitin
Nilagdaan ni Pang. Ferdinand Marcos ang
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 na
nagtatadhana ng pagsasa-Pilipino ng mga pangalan
ng gusali, edipisyo at tanggapan ng pamahalaan
noong Oktubre 24, 1967


25
Marso 27, 1968, nilagdaan ni Rafael Salas, Kalihim
Tagapagpaganap, ang Memorandum Sirkular Blg. 96 na
nag-aatas ng paggamit ng wikang Pilipino sa mga opisyal na
komunikasyon sa mga transaksyonng pamahalaan
Memorandum Sirkular Blg. 488 noong Hulyo 29, 1972 na
humihiling sa lahat ng tanggapan ng pamahalaan na
magdaos ng Linggo ng Wika
Saligang Batas ng 1973, Artikulo XV, Seksyon 2 at 3
Ang Batasang Pambansa ay magsasagawa ng mga hakbang
tungo sa pagpapaunlad at pormal na paggamit ng
pambansang wikang Pilipino at hanggat hindi binabago ang
batas, ang Ingles at Pilipino ang mananatiling mga wikang
opisyal ng Pilipinas
26
Hunyo 21, 1978, nilagdaan ng Ministro ng
Edukasyon at Kultura, Juan Manuel ang
Kautusang Pangministri Blg. 22 na nag-uutos na
isama ang Pilipino sa lahat ng kurikulum na
pandalubhasang antas
Nabagong muli ag Konstitusyon nang sumiklab
ang Edsa I noong Pebrero 25, 1986 at nahirang
na pangulo ng bansa si Gng. Corazon c. Aquino
Saligang Batas ng 1987, Artikulo XIV, nasasaad
tungkol sa wika:
27
Sek.6. Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino
Sek.7. Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at
pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino
at hanggat walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles
Sek.8. Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa
Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga pangunahing
wikang panrehiyon, Arabic at Espanyol
Sek.9. Dapat magtatag ang Kongreso ng isang komisyon
ng wikang pambansa na binubuo ng mga kinatawan ng
ibat ibang mga rehiyon at mga disiplina na magsasagawa,
mag-uugnay at magtataguyod ng mga pananaliksik sa
Filipino at iba pang mga wika para sa kanilang
pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanatili