Jelajahi eBook
Kategori
Jelajahi Buku audio
Kategori
Jelajahi Majalah
Kategori
Jelajahi Dokumen
Kategori
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
Kalkulus2-Unpad
Z=f(x,y)
b
x
yk
xk
(x k , yk )
i 1 i 1
n
n 0) diperoleh limit
2. Jika n (|P|
lim f ( xk , yk ) Ak
jumlah Riemann.
n
i 1 i 1
Kalkulus2-Unpad
i 1 i 1
Jika
lim
P 0
f ( x , y ) A
k
k 1
f ( x, y)dA
R
atau
lim
P 0
f ( x , y )A
k
k 1
f ( x, y )dx dy lim f ( x , y )x y
P 0
09/30/15
ANIMASI
k 1
Kalkulus2-Unpad
k
4
f ( x, y)dA
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
z= f(x,y)
A(y)
a
A(y)
c
d
a
A( y ) f ( x, y ) dx
b
x
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
f ( x, y) d A A( y) dy
R
c
d
f ( x, y ) dx dy
d b
f ( x, y ) dx dy
c a
Maka
f ( x, y) dA
R
09/30/15
d b
f ( x, y ) dx dy
c a
Kalkulus2-Unpad
z= f(x,y)
A(x)
A(x)
a
d
c
A( x) f ( x, y ) dy
b
x
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
f ( x, y) d A A( x) dx
R
f ( x, y ) dy dx
b d
f ( x, y ) dy dx
a c
Maka
b d
f ( x, y) dA f ( x, y) dy dx
R
09/30/15
a c
Kalkulus2-Unpad
Contoh
2
2
3
x y y dx
3
0
0
6
y
4
R
6
09/30/15
0 0
x 2 2 y 2 dA
128
4 x dx
3
0
2
4
128
x3
x
3
3
Kalkulus2-Unpad
0
10
Contoh
2. Hitung integral lipat dua berikut
R sin x y dA
ini :
dimana R = {(x,y) | 0 x /2, 0 y
/2}
Jawab:
/2 /2
sin x y dA sin x y dy dx
cos( x y )
0
6
/2
R
/2
09/30/15
0 0
/2
/2
dx
0
cos y cos y dx
2
0
/2
/2
sin y 0 sin y
2 0
sin sin sin 2
2
2
Kalkulus2-Unpad
11
Latihan
1. Hitung
1 1
a. xy e
1 2
x2 y 2
dy dx
0 0
0 0
2 1
b.
xy
c.
y
dy dx
2
x 1
dy dx
0 1
f x, y dx dy
2.
untuk
a. f ( x) x 2 y 2 , R [0,1] [0,1]
b. f ( x) ( x 2 y ) 2 , R [1, 2] [0, 2]
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
12
k f x, y dA k f x, y dA
R
2.
f x, y g x, y dA f x, y dA g x, y dA
R
3. Jika R R1 R2
maka
f x, y dA f x, y dA f x, y dA
R
R1
R2
f x, y dA g x, y dA
R
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
13
DD
Definisikan
Maka
f ( x, y ), jika ( x, y ) D
g ( x, y )
0, jika ( x, y ) R D
f ( x, y )dA g ( x, y )dA
D
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
14
1. Jenis 1 ( x konstan )
D ( x, y ) | a x b , g 1 ( x ) y g 2 ( x )
2. Daerah jenis 2 ( y konstan )
D ( x, y ) | , h1 ( y ) x h2 ( y ) , c y d
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
15
Jenis 1 D ( x, y ) | a x b , g 1 ( x ) y g 2 ( x )
f ( x, y)dA f ( x, y) dy dx
D
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
a p( x)
16
Jenis 2 D ( x, y ) | , h1 ( y ) x h2 ( y ) , c y d
D
c
s (y)
r (y)
y
d s( y)
f ( x, y)dA
D
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
f ( x, y ) dx dy
c r( y)
17
Aturan Integrasi
Urutan pengintegralan dalam integral lipat dua
tergantung dari bentuk D (daerah integrasi).
Dalam perhitungannya, kadangkala kita perlu merubah
urutan pengintegralan. Hal ini dapat disebabkan
dengan perubahan urutan pengintegralan akan
memudahkan dalam proses integrasinya.
Oleh karena itu, langkah pertama kita harus dapat
menggambarkan daerah integrasi,
integrasi selanjutnya kita
dapat merubah urutan integrasi dengan mengacu pada
sketsa daerah integrasi yang sama.
ANIMASI
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
18
Contoh
1. Hitung
R = {(x,y)| 0 x y2, 0 y 1}
y
x = y2
1
x
2
1 y
2 y e dA 2 y e x dx dy
x
0 0
1
2y e
0
2
x y
dy
2 y e 1 dy
0
y2
y2
e y
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
1
0
e 11 e 2
19
Contoh
Atau dibalik urutan pengintegralannya, yaitu:
R = {(x,y)| 0 x 1, x y 1}
y
x = y2
2 y e x dA
1 1
2 y e dy dx
x
e y
x
2 1
x
dx
e x xe x dy
0
e xe e
x
1
0
2e e (1 1) e 2
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
20
4 2
2.
y2
dy dx
Jawab:
Daerah integrasinya
R ( x, y ) |0 x 4, y 2
2
y
y = x/2
x=2y
2
x
D ( x, y ) |0 x 2 y , 0 y 2
y
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
21
Sehingga
4 2
e
0
2 2y
y2
dy dx
e dx dy
y2
0 0
e x 0 dy
2y
y2
2 y e dy
y2
ey
09/30/15
2
0
e4 1
Kalkulus2-Unpad
22
Latiha
n 3 3y
A
1. x e y
4 2
dx dy
5. e dxdy
1 y
2.
y cos x dy dx
1 1
y2
dy dx
0 x
7.
4 x2
x y dy dx
6.
cos x
2 1
4.
sin x
3.
x3
y sin x dy dx
cos( x 2 ) dx dy
0 y/2
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
23
B
1.Hitung integral berikut
a. f ( x, y )dydx
0 0
09/30/15
1 y
b.
f ( x, y )dxdy
0 y
Kalkulus2-Unpad
24
x2 y2
d A ; D (( x, y ) | x 2 y 2 4
P(r,)
x r cos
y r sin
09/30/15
=0
(sumbu polar)
Kalkulus2-Unpad
x2 y2 r 2
y
tan 1
25
f ( x, y) dA ?
D
Ak
Ak
=
r=b
rk-1
rk
Ak = rk2 - rk-12
= (rk2 - rk-12)
= (rk + rk-1) (rk - rk-1)
Sumbu Polar
= r r
Jika |P| 0, maka dA = r dr d (|P| panjang diagonal Ak)
r=a
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
26
f ( x, y) dA f (r cos , r sin ) r dr d
Dk
Dp
Contoh:
1. Hitung e
x2 y2
d A ; D (( x, y ) | x 2 y 2 4
2. Hitung
Kalkulus2-Unpad
27
1. e
x2 y 2
d A ; D (( x, y ) | x 2 y 2 4
D (r , ) | 0 r 2, 0 2
Sehingga
x2 y 2
2 2
dA
09/30/15
r2
r dr d
1 r2
e
2
r
2
1 4 1
e
2
2
Kalkulus2-Unpad
e 4 1
28
ANIMASI
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
29
2.
y dA
D ( r, ) | 1 r 2 , 0
2
Sehingga
y dA
/2 2
r sin r dr d
0
/2
1 3 2
sin d
r
3 1
1
8 1
3
/2
D
r
1
2
sin d
7
7
/2
cos 0
3
3
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
30
Latihan
1 1 x 2
1. Hitung
4 x 2 y 2 dy dx
2
1 1 y
2. Hitung
sin( x 2 y 2 ) dx dy
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
31
=
r=2()
D
=
r=1()
r=a
Sumbu Polar
Sumbu Polar
(1)
09/30/15
=1(r)
(2)
Kalkulus2-Unpad
32
D
1
Jadi, (x 1)2 + y2 = 1
x2 2x + 1 + y2 = 1
x2 + y2 = 2x
r2 = 2r cos
r2 2r cos =0
r (r 2 cos )=0
r = 0 atau r = 2 cos
Untuk batas (dari gambar) = /2 = /2
Sehingga,
09/30/15
D ( r, ) | 0 r 2 cos ,
2
2
Kalkulus2-Unpad
33
=/4
x=1 x=2
y = 0 y 2x x2
D
1
y2 2x x2
x2 2x y 2 0
( x 1) 2 y 2 1
r = sec
09/30/15
D ( r , ) | sec r 2 cos , 0 .
4
Kalkulus2-Unpad
34
Conto
h
2
1. Hitung
2 x x2
1
x y
2
dydx
x=1 x=2
2
y
2
x
x
y=0
y2 2x x2
x2 2x y2 0
( x 1) 2 y 2 1
D ( r, ) | 0 , sec r 2 cos .
4
D
1
09/30/15
x
Kalkulus2-Unpad
35
Sehingga,
2
2 x x2
x y
2
dy dx
/4
/ 4 2cos
2 cos sec d
sec
1
.r dr d
r
/4
r d
2cos
sec
/4
0
2sin ln sec tan
4
4 4
2.
2 ln
2
09/30/15
2 1 ln 1
Kalkulus2-Unpad
2 ln
2 1
36
ANIMASI
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
37
Latihan
1. Hitung r dr d
S
2
1 1 y
2. Hitung
3. Hitung
sin( x 2 y 2 )dxdy
lingkaran
09/30/15
x 2 y 2 4 antara y = 0 dan y = x.
Kalkulus2-Unpad
38
G
Gi
Si
k
F
Ri
Ri
Si~ Ti = Ri sec i
Si = luas Gi dan Ri = luas Ri = xiyi
Ti = luas bidang singgung yang
terletak diatas Ri
i = sudut antara Ri dan Ti
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
39
F k F k cos k
r
dengan F f x i f y j k
1
f f 1
2
x
2
y
1
f x2 f y2 1
f x2 f y2 1
Jadi Si
f x2 f y2 1 Ri
09/30/15
f x2 f y2 1 dA
Kalkulus2-Unpad
40
Conto
hHitung luas permukaan G : z = x
x2+y2=4
Jawab.
z=4
S ( r, ) 0 r 2,0 2
f ( x, y ) x 2 y 2 f x 2 x ; f y 2 y
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
41
dS 4 x 4 y 1 dA
2
09/30/15
4r 1 r dr d
2
f x2 f y2 1 r dr d
1
(4r 2 1)3/ 2
12
1
(173/ 2 1)
12
2
0
2
0
d 0
1
(4r 2 1)1/ 2 d (4r 2 1) d
8
1
(17)3/ 2 1 d
12
(173/ 2 1)
6
Kalkulus2-Unpad
42
Latihan
1. Hitung luas permukaan G : z = x2 + y2 dibawah bidang z =4
2
z
y
2. Hitung luas permukaan G :
yang tepat berada
09/30/15
Kalkulus2-Unpad
43