KESAN POSITIF

INTERAKSI ANTARA
TAMADUN
DISEDIAKAN OLEH
AILIN WONG
STELLA TING WEN GING
WONG CHIEW YIEN
NGU KIAN TECK
AZIMIN BIN ZUIKIFLI
MOHD. ZABIDI BIN MOHD ALI
FLOYID BIN JANIAN

MAKSUD INTERAKSI
Menurut Kamus Dewan edisi ketiga,
interaksi bermaksud tindakan atau
perhubungan aktif antara satu
sama lain.
Interaksi juga bermaksud tindak
balas antara dua atau beberapa
pihak.

PENGENALAN
Interaksi antara tamadun boleh berlaku di peringkat nilai, idea,
institusi dan insan. Interaksi terjadi kerana sikap saling
hormat menghormati antara tamadun serta sikap toleransi
yang tinggi antara sesebuah tamadun.
Sifat terbuka sesebuah tamadun memberi peluang kepada
berlakunya percambahan pemikiran dan budaya serta
memperkayakan lagi tamadun tersebut dalam pelbagai aspek.
Interaksi antara tamadun yang berlaku di sepanjang sejarah
telah membawa impak positif dan negatif.

Rangka Tajuk

Islam
dan
China
Islam
dan
Melay
u

China
dan
Jepun

Islam,
Yahudi
,
Kristia
n

Interak
si
Antara
Tamad
un
China
Melay
u dan
India

dan
Melay
u

India
dan
China

Kesan Positif :
(Islam, China)

 Interaksi antara orang Arab dengan Negara

China telah berlaku sejak abad ke-3 Masihi
apabila ada utusan Parsi dihantar ke
istana kerajan Wei.

Hubungan Tanah Arab dan China

menjadi semakin rancak dalam abad
ke-8 Masihi.

Pedagang Arab dan Parsi telah mendirikan masjid

di Guangzhou dan Guanzhou.

 Antara tokoh muslim tempatan China ialah Wang

Daiyu (1550 1658), Ma Zhu (1640 1711), Liu Zhi
(1660 1730) dan Ma Dexin (1794 1874).
Tulisan dan penterjemahan telah menyumbang
kepada perkembangan Islam di China.
Yusuf Ma Dexin, penerjemah Alquran ke
bahasa Cina

Interaksi
ini
menyebabkan
perkahwinan
campur
antara
pedagang-pedagang
ini
dengan
wanita-wanita tempatan.
Hasil daripada interaksi ini wujud
penyebaran agama Islam di
negara
China
yang
akhirnya
mewujudkan
komuniti
Islam
tempatan Cina.

Tamadun China telah berjaya

memperkembangkan bidang
Sains dan Teknologi mereka ke
Asia Barat.
Mempelajari mengenai
kompas, teknologi
percetakan, teknologi bahan
letupan dan pembuatan
kertas.
Turut berlaku dalam teknologi
logam dan pembuatan
tembikar.

 Tamadun China pula mendapat pelbagai ilmu

pengetahuan baharu seperti perubatan,
astronomi dan farmasi dari Tamadun
Islam.
Agama Islam telah diharmonikan dengan
ajaran konfusius menyebabkan ia dapat
diterima oleh masyarakat China.
Interaksi ini turut menemukan seni bina
Arab-Islam dengan seni bina China
contohnya pembinaan masjid di China.

Masjid Fengtaizhen, Beijing

Masjid Nanxiaopo, Beijing

Masjid Niujie
Beijing

Kesan Positif :
(Islam, Melayu)

 Hubungan antara tamadun Islam dengan tamadun Melayu telah

meninggalkan kesan yang amat ketara melalui perdagangan.
Kesan positif yang penting ialah tersebarnya agama Islam di
Kepulauan Melayu serta munculnya kerajaan-kerajaan Islam
tempatan di Pasai, Melaka, Acheh, Johor-Riau, Brunei, Pattani,
Sulu, Banten, Demak, Tuban dan Mataram.
Tamadun Islam telah mengubah pandangan hidup orang-orang
Melayu.
Ia juga turut membawa tulisan Jawi yang berperanan penting
dalam perkembangan ilmu pengetahuan di Kepulauan Melayu.
Pengaruhnya
dari
segi
perundangan,
kesusasteraan,
kesenian,material seperti pakaian, makanan dan istilah-istilah
Arab yang digunakan dalam bahasa Melayu.

 Kesan terhadap akidah iaitu masyarakat Melayu telah

meninggalkan kepercayaan Hindu - Buddha dan
menganut agama Islam
Dari
segi
pendidikan,
perkembangan
ilmu
pengetahuan dan pandangan semesta ternyata
agama Islam telah membawa perubahan kepada
tamadun Melayu.
Semua golongan tanpa mengira kedudukan sosial
berpeluang untuk mendapatkan dan mempelajari
ilmu pengetahuan.
Munculnya golongan intelektual, terutamanya alim
ulama yang telah menghasilkan tulisan mereka yang
berbentuk keagamaan yang disampaikan dalam bentuk
persuratan yang dinamakan sastera kitab.

Kesan Positif :
( India , China)

Agama Buddha disebarkan ke Negara China

melalui interaksi.

Astronomi India turut diperkembangankan di

Negara China oleh ahli-ahli astronomi India

Terdapat kemahiran membuat gula daripada

tebu dari India telah diperkembangkan kepada
orang-orang China.
Antaranya India menerima teknologi
pembuatan kertas, bahan letupan,
percetakan, penggunaan kompas dari
tamadun China.

Sambungan.
oUsaha-usaha penterjemahan
buku-buku
astronomi India telah
diterjemahkan ke
dalam bahasa Cina.
o Perbendaharan kata bahasa Pali
dan
Sanskrit turut mempengaruhi
kesusasteraan China.

Bahasa
Sanskrit

Bahasa
Pali

Kesan Positif :
(Islam, Yahudi,
Kristian)

 Semasa pemerintahan Nabi Muhammad

s.a.w, perlembagaan Madinah yang digubal
oleh Rasulullah sendiri telah memberi
perlindungan dan hak-hak tertentu
kepada penganut Yahudi dan Kristian.
Membolehkan mereka tinggal
secara
aman
dan
selamat
masyarakat Islam di Madinah.

bersama
dengan

Perlembagaan Madinah menjadi blueprint

untuk pentadbiran masyarakat majmuk
dalam tamadun Islam.

Sambungan
Di bawah pemerintahan Abbasiyah, tokoh-tokoh
intelektual
Yahudi
dan
Kristian
telah
menyumbang kepada usaha besar untuk
menterjemah khazanah ilmu dari tamadun lain.
Cth: Aktiviti penterjemahan karya-karya agung
falsafah dan perubatan Yunani ke dalam
bahasa Arab oleh sarjana Kristian yang mahir
berbahasa Yunani dan Arab serta mempunyai
pengetahuan tentang bidang-bidang ilmu yang
terlibat.

Sambunga
n
Di Andalusia pula telah muncul ramai penulis
dan pemikir Kristian dan Yahudi dalam pelbagai
bidang ilmu yang menulis dalam bahasa Arab
seperti ahli perubatan dan falsafah Yahudi
terkenal, Maimonides.

Gambar
Maimonides

Kesan Positif :
(Melayu , India)

I. Adat resam dan Hiburan

Soal kehamilan dan kelahiran serta upacara
peminangan dan perkahwinan.
: Amalan-amalan seperti wanita hamil membawa
pisau bagi melindunginya daripada semangat
jahat
pada prinsipnya mempunyai persamaan dengan
amalan orang Hindu melindungi diri daripad
sihir
dan hantu-hantu yang jahat. (Amran, 1995 :
136)
II. Tarian dan muzik
Ronggeng, Boria, Wayang Kulit dan Mak Yong.

Tarian Mak Yong

Tarian Ronggeng

Tarian Boria

III. Bahasa
Percampuran bahasa Sanskrit dan Tamil dalam
bahasa Melayu.
A) Pinjaman daripada Sanskrit.
1. Dari segi fonologi, aspirasi /h/ dalam sanskrit
digugurkan dan dipindahkan tempat.
Cth : Bhumi Bumi
Bheda Benda
2. Vokal /a/ dalam suku kata pertama diganti
dengan e pepet.
Cth : Nagaram Negara
Panajaram Penjara

3. Vokal e pepet disisipkan di tempat

gugus konsonan
Cth : Putrah Putera
Sastram Sastera
4. Konsonan sengau / nasal disisipkan
antara vocal
Cth : Akasah Angkasa
Upama Umpama

B) Pinjaman daripada Bahasa Tamil.

1. Ciri-ciri penyesuaian juga berlaku ke
atas kata pinjaman Tamil iaitu konsonan
retrofleks, ciri kepanjangan vokal dan
penggandaan konsonan dihilangkan.
Cth: Kendii Kendi
Kappal Kapal
2. Vokal /a/ digantikan dengan e pepet
Cth: Kadai Kedai
Mampalam Mempelam

3. Konsonan /v/ digantikan dengan /b/ atau /w/

Cth : Vagai Bagai
Kaval Kawal
4. Vokal /u/ diganti dengan /o/
Cth : Mutal Modal
Kulam Kolam
5. Vokal panjang di hujung perkataan digantikan
dengan bunyi tekak atau glotis
Cth : Ayyaa Ayah
Akkaa Kakak

Sambungan
IV.Kesenian
1. Seni tari
2. Seni bina
Cth : masjid india, semua kubah ke atas
merujuk kepada tuhan yang esa.
V. Kesusasteraan
1. Wayang kulit
2. Cerita
Cth: Hikayat Seri Rama, Pandawa Lima
dsb

Sambungan
VI. Perkahwinan
Pedagang India merupakan golongan pedangan
yang utama pada zaman kesultanan Melayu
Melaka.
Cth : Tun Ali, seorang Tamil Muslim yang telah
berkahwin dengan anak Sri Nara Diraja pada
zaman Sultan Muhammad Syah telah dilantik
menjadi Sri Nara Diraja menggantikan datuknya,
yang
seterusnya
melahirkan
pembesarpembesar dan pemerintahan Melaka dari
keturunan Melayu Tamil.

Sambungan
VII. Unsur Mitos dan lagenda
Setiap unsur dan mitos membawa maksud
penting dalam menggambarkan kebesaran,
kemuliaan, martabat serta menunjukkan kuasa
raja yang istimewa.
Cth : Unsur mitos pengembaraan Raja suran ke
dalam laut serta hubungannya dengan legenda
puteri naga menunjukkan unsur bahawa unsur
mitos
tersebut
dalam
sejarah
Melayu
menegaskan hak kekuasaan yang sah kepada
Sang Sapurba dan diwarisi oleh Raja-raja
Melaka.

Kesan Positif :
( China , Jepun)

 Kesan interaksi tamadun China ke atas Jepun dapat dilihat

dalam aspek binaan.
Contoh: Bandar Nara telah dibina mengikut corak dan plan
pembinaan Bandar Changan iaitu bandar pemerintahan
dalam Dinasti Sui.
Sumbangan yang penting ialah dari segi agama dan tulisan.
Agama Buddha dari China telah dikembangkan dalam
Tamadun Jepun. Ajaran-ajaran Buddha ini telah diasimilasikan
dengan agama asal orang-orang Jepun iaitu agama Shinto.
Walaupun asimilasi ini berlaku tetapi ia tidak mengubah
identiti ajaran Buddha.

 Kuil-kuil Buddha telah didirikan di Jepun.

Agama
Buddha
telah
mencapai
zaman
kemuncak semasa zaman Nara dan Heian.
Tulisan China telah menjadi asas kepada
pembentukan tulisan Jepun iaitu Hiragana
(kiri) dan Katakana (kanan).

Pengaruh tulisan China telah memainkan

peranan kepada perkembangan intelektual
dan kesusasteraan dalam Tamadun Jepun.
Di samping dua kesan positif yang penting ini,
Tamadun China turut meninggalkan pengaruhnya
ke atas upacara-upacara tertentu di Jepun,
contohnya upacara minum teh, seni taman,
serta struktur pembinaan bandar.
Ajaran falsafah Konfusianisme dari China turut
diasimilasikan dalam Tamadun Jepun.
Ajaran Kofusianisme yang memberi penekanan
kepada institusi keluarga telah memantapkan lagi
institusi keluarga Jepun.

Sambungan
Manakala konsep mandat dari syurga telah
memperkukuhkan lagi kedudukan Maharaja Jepun
yang dipercayai berasal dari keturunan Dewi
Amaterasu.

Interaksi antara Tamadun China dengan Jepun telah

berlaku secara aman dan asimilasi Tamadun
China
dalam
Tamadun
Jepun
telah
memperkukuhkan identiti Tamadun Jepun.

Kesan Positif :
( China , Melayu )

Perdagangan

Fenomena perdagangan sebagai faktor

interaksi
tamadun
dapat
dibuktikan
menerusi penulisan sejarah pada zaman
dinasti Song seperti buku Zhu Fan
Zhi(Perihal Negeri-negeri Asing) tulisan
oleh Zhao Ru Shi yang menerangkan ciri
saling beruntung dan saling melengkapi di
dalam hubungan perdagangan di antara
negeri China dengan negeri-negeri di alam
Melayu.

Barang yang dieksport ke negeri China,

menurut catatan itu, adalah hasil
mahsul Alam Melayu seperti gading,
cula badak, mutiara, gaharu, cendana,
cengkih, buah pala, lada dll.

Manakala yang dibawa masuk dari

negeri China ialah sutera, alatan
perabut, porselin, seramik serta lain-lain

Kesimpulan
Mendapat perlindungan, keamanan, dan kestabilan
Penyebaran agama berkembang, tetapi tidak mengubah
cara pemikiran beragama
Mengembangkan perdagangan dan ekonomi
Kemajuan dalam teknologi , kebudayaan dan kebendaan
Bantuan aspek falsafah dan agama, kesusasteraan,
kesenian, pertanian, dan penggunaan logam.
Perkembangan bahasa dan tulisan.

Rujukan
Ahmad Zaki Abd. Latiff, Azam Hamzah, Azhar Mad Aros. 2009. Tamadun Islam dan
Tamadun Asia (TITAS). Shah Alam, Selangor. Oxford Fajar Sdn. Bhd
Tamadun Islam dan Tamadun Melayu. Kuala Lumpur. Penerbit Universiti Malaya.
Mohd. Liki Hamid(ed.). 2002. Pengajian Tamadun Islam Sejarah, Pencapaian dan
Masa Depannya. Bentong, Pahang. PTS Publication & Distributor Sdn. Bhd.
Mohd. Liki Hamid. 2003. Pengajian Tamadun Islam. Bentong, Pahang. PTS Publication
& Distributor Sdn. Bhd.
Dr. Mohd. Rosdi Mahmud. 2011. Tamadun Islam dan Tamadun Asia. Alor Setar,
Kedah. Pustaka Darussalam.
Sazelin Arif, Ahmad Ridzwan Mohd Noor, Nooraini Sulaiman, Mahadi Abu hassan dan
Ali Hafizar Mohamad Rawi. 2007. Tamadun Islam dan Tamadun Asia. Shah Alam,
Selangor. McGraw-Hill (Malaysia) Sdn. Bhd.
http://www.slideshare.net/IfHim/interaksi-antara-tamadun
http://www.cheme.utm.my/cheme/images/Undergraduate/SUBJECT/ULT1022/Kuliah
%203A%20Interaksi%20Antara%20Tamadun.pdf
http://caripopo.com/IDA152.html
http://treebuilder.blogspot.com/2010/12/kepentingan-wujudnya-interaksi-positif.html
http://titasawesome.blogspot.com/2012/03/kesan-interaksi-antara-tamadun.html
http://az-ctu551.blogspot.com/2012/05/interaksi-antara-tamadun-positif.html

Sekian, Terima Kasih