DI INDONESIA
Ns. Maryana, M.Kep
AVIAN FLU
PANDEMI INFLUENZA
Influenza A Pandemic
ENZA
VIRUS INFLU
UDAH
VIRUS RNA M
BERMUTASI
Subtype: H, Hemagglutinin;
N, Neuraminidase
Netherlands, etc
H7N7
H1N1
1968 1977
H5N1
H9N2 H5N1
1997
1999 2003
2004
H5N1
PANDEMI
PERIODE
PANDEMI
FASE
.6.
PERIODE PASCAPANDEMI
kembali ke periode intrapandemi
DATA KEMATIAN
(Case Fatality Rate = CFR)
CHINA
THAILAND
VIETNAM
INDONESIA
CFR 85,7%
CFR 66,7%
CFR 45,2%
CFR 77,8% (81 org, 63
meninggal smp akhir Januari 2007)
2003
2004
2005
2006
2007
Total
Azerbaijan
8/5
8/5
Cambodia
4/4
2/2
6/6
1/1
8/5
13/8
22/14
Djibouti
1/0
1/0
Egypt
18/10
4/3
22/13
Indonesia
20/13
55/45
6/5
81/63
Iraq
3/2
3/2
Thailand
17/12
5/2
3/3
25/17
Turkey
12/4
12/4
3/3
29/20
61/19
93/42
Laos
1/0
1/0
Nigeria
1/1
1/1
4/4
46/32
98/43
115/79
12/9
275/161
China
Vietnam
Total
SIAPKAH KITA
BAGAIMANA
KITA
BELAJAR
DARI KASUS
YANG SUDAH
TERJADI
KEPADATAN PENDUDUK
LAMPUNG
JATIM
BALI
ALERT
STAGE 6 : Pandemic
- ? All country almost simultaneously
- ? Global spread in less than 3 months
- ? Surge capacity for antiviral and vaccine do not exitst
- ? Heath delivery system failure
(FASE GLOBAL PANDEMI-WHO)
PERIODE INTERPANDEMI
FASE.1.
PERIODE INTERPANDEMI
FASE.2.
tidak ada subtipe virus influenza baru
dideteksi pada manusia, tetapi suatu
subtipe virus influenza bersirkulasi pada
binatang memiliki suatu risiko penyakit pada
penyakit pada manusia. (Di Indonesia bulan
Agustus 2003 ketika virus subtipe H5N1 dideteksi
pd unggas).
INFEKSI PD BINATANG DGN RISIKO
PENULARAN TINGGI PD MANUSIA
PERIODE PANDEMIK
KAPAN .....?
DIMANA MULAINYA.............?
BEGITU DAPAT DIBUKTIKAN PENULARAN ANTAR
MANUSIA PENANGGULANGAN ANCAMAN KORBAN
MASAL HARUS DIMULAI
Periode Pandemi
Fase Interpandemi
KLB AI"
Waspada Pandemi
Subtype baru influenza pada
man "
4
Bukti penularan antar manusia
( kelompok kecil)
5
Peningkatan penularan h2h
semakin meluas
Pandemi
1 th 6 bl : 28 Juni 2005
Infeksi manusia yg
Tertular binatang tapi
Blm ada H2H Trans
..th.bl? Kasus pd manusia,
.th.bl? Perluasan
Epidemi di
Indonesia
???
3 Bulan kemudian
Pandemi
16 Apr 05
Khusus
Terdeteksinya awal penularan antar manusia
Teridentifikasinya seluruh kebutuhan tindakan
penanggulangan
Terlaksananya tindakan penanggulangan
Tertanggulanginya awal penularan antar manusia
6 STRATEGI NASIONAL
1.
2.
3.
4.
5.
6.
in nature
Unggas
terinfeksi
IE
S1:
PENGENDALIAN WABAH,
PENCEGAHAN INFEKSI
Infected
birds
BARU
PADA UNGGAS
:K
INFORMASI PUBLIK
S
ap
ad i
rh g
te n g
n ti
ga iko
un ris
nd k
rli po
Pe m
2: lo
ke
TRANSPARANSI
Manusia
&
s
s
u i
n
s
a
a ks
il
k
e
v
n nfe
r
e
u
i
m
S
n
:
je lia
a
3
S
an nda
: M ge
5 n
S Pe
KLB
AVIAN INFLUENZA
MEDICAL HEALTH
SERVICES
PUBLIC HEALTH
SERVICES
CASE FINDING
Susun SST
Bentuk Tim Terpadu
Pelaksanaan aktif SST
Desinfo ke Providers
Sosialisasi ke masy (EWS)
CASE HOLDING
Lokalisir sumber penularan
Penanganan Contact Person
Peningkatan Mekanisme Rujukan
Pengambilan spesimen
Health Promotion
& Specific Protection
Kesiapan RS Rujukan
Kesiapan Tim Terpadu
Penyediaan sarana prasaran
dan tenaga
Penyusunan Protap Klinik
Penyusunan Protap Rujukan
Isolasi penderita
Pengobatan antivirus pada kontak erat
Profilaksis terbatas
Karantina wajib bagi kontak erat & yg di
profilaksis
Luar area karantina pengawasan a.l di
terminal, pelabuhan dan pos lintas batas
Komunikai risiko dan promosi kesehatan
Depopulasi unggas/hewan, biosekurity
2.
3.
SINYAL PANDEMI
INFLUENZA
SINYAL KLINIS
SINYAL EPIDEMIOLOGIS
SINYAL VIROLOGIS
SINYAL EPIDEMIOLOGIS
Sinyal I :
SINYAL VIROLOGIS
SINYAL KLINIS
TAHAP PENANGANAN
PELAPORAN EPIDEMIOLOGIS
PENANGGULANGAN EPISENTER
1. Profilaksis antiviral di area episenter
2. Pengendalian perbatasan area
penanggulangan & intervensi non
farmasi.
3. Surveilance di area penanggulangan
episenter dan daerah penyangga
INVESTIGASI TANDA
EPIDEMIOLOGIS
1.
2.
2.
3.
4.
VERIFIKASI
1.
2.
Kegiatan Penanggulangan
EPISENTER
FASE 6
RUMAH SAKIT
ISOLASI
Infected birds
in nature
KARANTINA
Unggas terinfeksi
Manusia
PENANGGULANGAN EPISENTER
1.
2.
3.
TAHAP PENANGANAN
PELAPORAN EPIDEMIOLOGIS
PENANGGULANGAN EPISENTER
1. Profilaksis antiviral di area episenter
2. Pengendalian perbatasan area
penanggulangan & intervensi non
farmasi.
3. Surveilance di area penanggulangan
episenter dan daerah penyangga
VAKSIN
Isolasi
Karantina
Pengendalian infeksi
Masyarakat
Karantina kelompok
Upaya meningkatkan
pembatasan sosial
Pengendalian infeksi
PRINSIP KARANTINA
PRINSIP KARANTINA
KARANTINA
4 (empat ) kunci pokok tindakan karantina
Semua orang di
dalam Area Karantina
tidak boleh keluar
selama masa
karantina
SASARAN KARANTINA
Bandara
Oleh KKP
Diterapkan begitu
ditemukan kasus
konfirmasi dan
sifatnya sukarela
Terminal
Karantina rumah
Diluar area
karantina
dilakukan
pengawasan
selektif di
Pelabuhan,
Bandara, PLBD,
Terminal tanpa
menimbulkan
kepanikan
Terminal
Karantina Area
Pelabuhan
Oleh KKP
Karantina
Barang
PENANGANAN JENAZAH
Apabila selama karantina, terdapat
kasus meninggal - baik yang
konfirm maupun suspek Influenza dilakukan tindakan-tindakan sesuai
SOP.
Bila meninggal karena sebab lain
dilakukan penanganan biasa.
PEMAKAMAN
Bila pemakaman tidak bisa dilakukan di dalam
area karantina oleh berbagai sebab, maka:
1.
2.
3.
Surat izin
Surat izin ini bertujuan untuk sebagai suatu
legalitas untuk segala aktivitas yang tidak
mungkin dilaksanakan selama dilakukan
tindakan ini (seperti izin untuk tidak masuk
sekolah, izin untuk tidak bekerja, izin untuk
menunda penyelesaian pekerjaan)
Digunakan bila ybs bersekolah / bekerja di
luar daerah karantina
PENGENDALIAN INFEKSI
Kebersihan
tangan
Etiket batuk
Masker
Pembersihan dan desinfeksi
KOMUNIKASI RISIKO
mengapa upaya
pengendalian sangat diperlukan
Memberikan
Tersedia
Negara tertular
Provinsi/kabupaten
Ijin import
Keamanan
Bea cukai
Gudang obat
Transportasi
Lokasi Desa
tertular
Keamanan
Gudang obat
Transportasi
Bagaimana
pendistribusiannya
Siapa yg
mendistribusikan
PENANGGULANGAN EPISENTER
BERHASIL (MODEL MATEMATIKA)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
KESIAGAAN
RUMAH SAKIT
1. Penanganan pasien yang masuk
kerumah sakit
dalam jumlah besar pada waktu
bersamaan
2. Penanganan bila kejadian terjadi
di rumah sakit
MENYIAGAKAN R.S
ORGANISASI
FASILITAS
KOMUNIKASI
PELAYANAN
MEDIK
PENDATAAN
ORGANISASI
PERATURAN PRESIDEN RI no
7 tahun 2006
SK Menkes RI no 1643/
Menkes/ SK/XII/2005
ORGANISASI DI RUMAH
SAKIT ???
DITENTUKAN OLEH
DIREKTUR R.S
FASILITAS RUMAH
SAKIT
MENERIMA SEJUMLAH
PASIEN FB DALAM
WAKTU BERSAMAAN
ADAKAH
TERSEDIA
TEMPAT
TIDUR
BRANKAR
VELBED
ADAKAH
Area untuk
Korban masal
PENERANGAN
AC, BLOWER,
VENTILATOR
OKSIGEN, SUCTION,
BED SIDE MONITOR,
APAKAH TERSEDIA
APD DLM JUMLAH
BESAR
DILATIHKAN/ DISIMULASIKAN
KELENGKAPAN FASILITAS
SIAPKAH
FAS DIAGNOSTIK
RUANG TUNGGU Lt.1
RADIOLOGI
LABORATORIUM
APOTE
K
Bahan linen
ALAT MEDIK
JUMLAH DAN
JENIS
KOMUNIKASI
1.
2.
3.
PELAPORAN
INFORMASI UTK MASYARAKAT,
MEDIA MASA
KOORDINASI LINTAS SEKTOR
RUJUKAN
DENGAN RISTI
DAFTAR
TRIAGE
IGD
POLI
SUSPEK FB
TIDAK
RAWAT INAP
YA
RAWAT ISOLASI
PROTAP PELAYANAN
PROSEDUR DIAGNOSTIK
PROSEDUR PELAYANAN RISIKO TINGGI
PROSEDUR PERLINDUNGAN DIRI
PROSEDUR RUJUKAN
PROSEDUR PEMBIAYAAN
PROSEDUR PENGENDALIAN INFEKSI
PROSEDUR PENANGANAN LIMBAH
DLL
2.
3.
4.
5.
PENDATAAN YG DIPERLUKAN
DATA
PANDEMI
INFLUENZA
???
AVIAN INLUENZA
(FLU BURUNG)
SEASONAL INFLUENZA
/ MUSIM FLU
SWINE INFLUENZA.
FLU BABI/ FLU MEXICO
SIAPKAH KITA
BAGAIMANA
KITA
BELAJAR
DARI KASUS
YANG SUDAH
TERJADI