A

W
A
H
U
LUL

Pre U Bawah Dedika

Luluhawa meliputi pemecahan batua

secara kimia, mekanikal dan biologi
Merupakan satu proses insitu iaitu
tidak ada proses pengangkutan ke
tempat lain.
Pemecahan struktur batuan melalui
pendedahan di atmosfera dinamaka
luluhawa.
Agen luluhawa:
air hujan, sinaran matahari, fros da
mekanikal.

Jenis luluhawa
Luluhawa Kimia
Luluhawa Mekanikal
Luluhawa Biologi

Luluhawa Kimia

sas kepada proses gondolan

atuan yang terdedah kepada air dan
udara lama kelamaan mengalami
penghausan dan menjadi batuan reg
uluhawa kimia terhadap batuan
Dilakukan melalui kaedah
Pengkarbonan, pengoksidaan dan
Pembasuhan.

Kaedah Pengkarbonan

hujan yang mengandungi

ian terlarut bertindak sebaga
d karbonat lemah. Pada batua
pur, ia melarut kalsium karbon
njadi kalsium bikarbonat yang
ih larut.

Kaedah Pengoksidaan

ndak balas oksigen daripada

ara atau air dengan galian
ng terdapat di dalam batuan.
ndakan pengoksidaan
enyebabkan ferum lebih muda
rkarat membentuk ferum
sida.

Kaedah Pembasuhan

yang menyerap ke dalam batu

n mengembang dan
enggangkan rekahan dalam
uan. Misalnya batuan mika, ku
felsfar akan bertukar kepada
lin atau tanah liat melalui
ses hidrolisis.

Luluhawa Mekanika

Juga dikenali sebagai luluhawa fizika

Agen luluhawa mekanikal:
hujan, fros, matahari dan angin
Luluhawa mekanikal melemahkan da
memecahkan batuan melalui kaeda
perubahan suhu, tindakan hujan da
tindakan fros.

Perubahan Suhu

uan yang panas akan mengemba

nakala batuan akan menguncup
a waktu sejuk. Proses pengulang
as dan sejuk menghasilkan tekan
regangan di sebelah dalam yang
irnya memecahkan batuan.

Tindakan Hujan

kawasan tropika lembap, hujan

mainkan peranan penting sebag
en luluhawa mekanikal. Hujan ya
at akan menghanyutjan puin bat
ng lemah meninggalkan menara
nah.

Tindakan Fros

wasan tanah tinggi pergunungan, ai

terperangkap di dalam batuan akan
beku pada musim sejuk. Pembekuan
ebabkan isipadu air bertambah
nyak 10% dan memberi tekanan
dap retakan, rekahan atau sendi ba
ulangan proses beku dan cair
ebabkan batuan terlerai sebagai ba
s yang didapati di kaki bukit.

Luluhawa Biologi

Merujuk kepada luluhawa organik.

Pemecahan batuan disebabkan
tindakan tumbuhan dan haiwan.
Tindakan luluhawa biologi berlalu
dengan cara :

-tindakan akar tumbuhan yang memasuki

rekahan pada batuan.
-binatang yang membuat sarang di dalam tan
spt: arnab, tikus dan memerang.

Kesan luluhawa
Terhadap
Pembentukan
landskap

luhawa kimia akan menghasilkan bentuk

uka bumi pandang darat kars.
pa bumi yang terdapat di kawasan ini
lah: gua-gua batu kapur, stalaktit, stalag
ang kalsit dan sungai bawah tanah.
mbentukan tanah liat di kawasan tropik
mbap membuktikan keberkesanan prose
luhawa.
rdapat juga lapisan regolit yang tebal.

Kesan luluhawa
Kepada aktiviti manusia

ktur pembinaan cepat menjadi lemah

ekah kesan tindakan akar yang masuk ce
uan.
un bukit yang tidak dijaga menjadi saran
pat tinggal binatang yang mengorek
mukaan cerun menjadikan cerun tidak st
viti perlombongan bijih besi menyebabk
dskap sekitarnya berubah menjadi gond

-tamat-

A
W
A
H
U
LUL

Jenis luluhawa
Luluhawa Kimia
Luluhawa Mekanikal
Luluhawa Biologi

Luluhawa Kimia
Kaedah Pengkarbonan
Kaedah Pengoksidaan
Kaedah Pembasuhan

Luluhawa Mekanikal
Perubahan Suhu
Tindakan Hujan
Tindakan Fros

Luluhawa Biologi
Luluhawa Organik

Kesan luluhawa
Terhadap
Pembentukan
landskap

6.3 Luluhawa
Organik/Biologi

Pengenalan
Berlaku disebabkan oleh bendabenda hidup sama ada tumbuhtumbuhan @ haiwan.
Berlaku secara kimia @ secara
fizikal.

Proses Dalam Luluhawa

Organik/Biologi
3 proses iaitu :-

tindakan asid bakteria(luluhawa

kimia)
akar tumbuh-tumbuhan &
tindakan haiwan.(luluhawa)
aktiviti manusia

Tindakan Asid Bakteria (Luluhawa

Kimia)
akar pokok yg menyerap air &
mengeluarkan asid organik yg boleh
mereputkan batuan (cth : lumut & kulat)
pereputan akar,sisa dahan,batang & daun
akan menghasilkan asid humik.
haiwan spt teritip yg mengelurkan sejenis
asid akan bertindak dgn batuan di pinggir
pantai.

Akar Tumbuh-tumbuhan &Tindakan Haiwan

(Luluhawa Fizikal)

Akar yg menjalar ke dalam

rekahan,membesar & menghasilkan
tekanan yg kuat,akan merekahkan
lagi batuan.
Haiwan spt arnab.biawak,cacing
tanah & tikus yg menggali lubang
dlmtanah menolong menguraikan
tanah tersebut.

Aktiviti Manusia

Penebangan pokok,aktiviti
pembalakan,perlombongan,pembinaa
n jalan raya akan memecahkan
batuan secara mekanikal.
Aktiviti menyiram air,menyembur
racun,membubuh baja kimia
mengalakkan lagi proses luluhawa
kimia berlaku.

Faktor yg Mempengaruhi Luluhawa

Kekerasan batuan
Komposisi kimia batuan
Warna batuan
Rekahan batuan
Iklim
Kejerapan air
Bentuk muka bumi
Biotik
Tumbuh-tumbuhan
Tindakan manusia
Masa

Pengaruh Luluhawa Terhadap Manusia

KESAN POSITIF
a)Bahan yg regolit membentuk pelbagai jenis tanih
b)Tanih subur akibat pereputan tumbuh-tumbuhan.
c)Struktur batuan yg lemah memudahkan kegiatan
perlombongan
d)Tanah liat putih/kaolin/lempung sesuai utk industri
bahan tembikar,pasu&ubin
e)Bentuk muka bumi spt gua,stalagmit,stalaktit,tiang
kalsit,sungai bawah tanah terhasil akibat pandang
darat karst akibat luluhawa kawasan batu kapur.

 KESAN NEGATIF
a)Kawasan bercerun yg
regolit,berkemungkinan mengalami
pergerakan jisim.
b)Sebahagian mineral tersingkir dari tanih
disebabkan batuan regolit mengalami
proses larut resap yg tinggi.
c)Tanih laterit yg kurang subur terbentuk
dari oksida besi &aluminium yg kurang
larut

TAMAT

PERGERAKAN JISIM
MAKSUD
JENIS-JENIS PERGERAKAN JISIM
ALIRAN PERLAHAN
KESOTAN TANIH
KESOTAN TALUS
KESOTAN BATU
KESOTAN BATU GLASIER
GELANGSAR TANAH
ALIRAN CEPAT
ALIRAN TANAH
GELANGSAR
GELONGSOR/GELUNCURAN TANIH
ROBOHAN
RUNTUHAN
FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI PERGERAKAN JISIM
LANGKAH-LANGKAH MENGURANGKAN PERGERAKAN JISIM
RUMUSAN

MAKSUD
Proses pergerakan litupan bahan tempasal (tempat asal)
berupa bahan regolit yang mengalami pergerakan ke
bawah cerun secara besar-besaran disebabkan oleh
pengaruh tarikan graviti dan tanpa bantuan mana-mana
agen hakisan seperti air mengalir, ais yang bergerak,
ombak atau angin.
Proses penggondolan bentuk muka bumi.
Berlaku secara tiba-tiba (cepat) atau dalam tempoh masa
yang lama.
Biasanya berlaku di kawasan cerun bukit
Melibatkan pergerakan tanih yang terlalu terluluhawa
iaitu bahan regolit yang longgar dan terurai yang
menuruni cerun akibat tarikan daya graviti.

ALIRAN
CEPAT

ALIRAN
PERLAHAN

KESOTAN TANIH
KESOTAN TALUS
KESOTAN BATU
KESOTAN BATU
GLASIER
GELANGSAR
TANAH

JENIS
PERGERAKA
N JISIM

ALIRAN TANAH
GELANGSAR
GELONGSORAN/
GELUNCURAN TANIH
ROBOHAN
RUNTUHAN

KESOTAN TANIH
Pergerakan tanih yang menuruni cerun secara
perlahan
Disebabkan kecerunan bukit atau cerun yang
semakin landai (2-4)
Daya tarikan graviti menjadi lemah
Kehadiran air hujan yang turun tanpa henti
untuk tempoh yang lama meresap ke
permukaan tanih sehingga mencapai tahap
tepu dan seterusnya melonggarkan lapisan
tanih
Kandungan air yang tepu bertindak sebagai
bahan pelincir
Kesan pergerakan-bukti-bukti dapat dilihat
berdasarkan pokok,tiang,telefon,tiang
lampu,dan sebagainya yang condong ke arah
kaki bukit.

KESOTAN TALUS
Proses pergerakan puin kasar yang menuruni cerun yang
sederhana curam
Talus- puin yang lebih kasar seperti batu kelikir,serpihan
batu , dan batu tongkol
Serpihan batu runtuh berkumpul di kaki gunung dikenali
sebagai kon talus

KESOTAN BATU
Melibatkan pergerakan batu
tongkol seperti granit , batuan
syal , dan lain-lain bersaiz besar
Berlaku amat perlahan

KESOTAN BATU GLASIER

Melibatkan pergerakan
bahan kasar bersama
sedikit tanah atau
lumpur
Pergerakan ini di bantu
oleh pencairan salji yang
bertindak sebagai
pelincir pada awal
musim panas

GELANGSAR TANAH
Pergerakan jisim
tanah yang menuruni
cerun dengan lambat
dan berlaku di
kawasan yang
bermusim
Melibatkan bahan
tanah dan batu tongkol
di cerun landai di
kawasan beriklim sejuk

ALIRAN TANAH
Pergerakan tanah yang tepu dengan air
Lapisan regolit terdiri daripada tanih , lumpur ,
kelodak yang tebal menuruni cerun bukit akibat
tarikan graviti yang kuat disebabkan kecerunan
yang curam iaitu pada sudut 5-40
Aliran lumpur berlaku terhadap semua jenis iklim
Lebih dominan di kawasan kering
Terdapat bahan terluluhawa yang banyak
dibantu oleh kejadian hujan lebat dalam tempoh
yang lama
Meresap kedalam liang-liang regolit yang tebal
sehingga mencapai takat tepu
Air hujan bertindak sebagai bahan pelembap
Menambah bahan regolit dan bertindak sebagai
bahan pelincir untuk regolit yang bergerak
menuruni cerun dalam bentuk banjir lumpur
Contohnya-kejadian banjir lumpur di Pos Dipang ,
Perak dan Kuala Sentul Maran,Pahang.

GELANGSARAN
Berlaku di cerun kawasan
tundra
Akibat pengaruh beku cair
melalui tindakan ibun
Lapisan tanih dan batuan
menjadi tepu dengan air
yang membeku sehingga
melonggarkan batuan
akibat resapan air di celahcelah rekahan
apabila pencairan salji
berlaku lapisan atas akan
cair dan lapisan bawah
masih membeku dan
memudahkan pergerakan

GELONGSORAN/GELUNCURAN TANIH
Pergerakan regolit tanih dan bongkah batuan dalam isipadu
yang besar secara cepat dan tiba-tiba di kawasan cerun
curam dan hampir tegak
Gelonsoran tanah terjadi disebabkan hujan yang turun
dengan lebat dan meresapi tanih hingga menjadi tepu dan
lapisan ini menjadi tidak stabil
Daya tarikan graviti kuat akibat cerun curam menyebabkan
tanah jatuh menuruni cerun secara cepat, besar-besaran dan
mendadak.

ROBOHAN
Merupakan geluncuran yang
melibatkan bongkah batuan di
cerun curam yang cekung di cerun
gunung atau bukit
Berlaku apabila lapisan batuan
yang lebih berat terletak di atas
lapisan batuan yang lebih lembut
Bebanan batuan yang berat di
atasnya menyebabkan lapisan
batuan lembut di bawahnya
runtuh dan seterusnya mendorong
lapisan batuan keras dan berat di
atasnya turut menuruni cerun
tersebut.

RUNTUHAN
Berlaku di kawasan yang sangat curam
Bersudut melebihi 40 dan tegaknya 90
Contohnya-di tebing tinggi , cerun bukit kesan
tarahan , dan pemotongan bukit akibat aktiviti
manusia seperti pembinaan jalan raya , pembinaan
petempatan di lereng bukit , dan lain-lain.
Berlaku dalam jangka masa yang sangat cepat
kerana tarikan graviti yang kuat
Contoh runtuhan- tragedi runtuhan Kondominium
Highland Tower , dijalan susur KM38 Genting Sempah
Lebuhraya Karak-Kuala Lumpur.

FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI

PERGERAKAN JISIM

Kecerunan yang kurang menyebabkan daya tarikan graviti kurang

Kecerunan yang bersudut 5- 40 menyebabkan daya tarikan graviti yang kuat

Bahan regolit yang kurang menyebabkan kejadian pergerakan jisim berlaku dalam skala yang kecil

Bahan regolit yang banyak dan tebal menyebabkan pergerakan jisim berlaku dalam skala yang besar

Hujan lebat yang berpanjangan menambahkan berat bahan regolit diatas cerun dan menambahkan lagi tarikan
graviti

Gegaran tektonik dikawasan tropika lembab seperti pulau-pulau di indonesia,papua- Irian Jaya,Filipina yang tidak
stabil dari segi tektonik yang melibatkan gegaran gempa bumi dan letusan gunung berapi mengalakan berlakunya
pergerakan jisim

Tindakan manusia-aktiviti pembalakan,pertanian tanpa teres di kawasan cerun,pembajakan tanpa kontur,aktiviti

pertanian pindah oleh orang asli,perlombongan kuari dan pecah batu,petempatan dan pembinaan jalan raya.

Haiwan-haiwan yang meragut rumput dan kesan pijakan tapak kaki binatang.

LANGKAH-LANGKAH
MENGURANGKAN PERGERAKAN JISIM
Menanam pokok , rumput dan tumbuhan
tutup bumi
Pasang paip bagi saluran air
Penggunaan konkrit sistem berbentuk
hexagon yang di susun bertingkat-tingkat
Menyimen cerun yang curam dan di lengkapi
saluran air
Bina perparitan mengikut teres atau kontur
Kempen kesedaran dan pendidikan alam
sekitar

RUMUSAN
A. 4 JENIS PERGERAKAN JISIM
.KESOTAN TANIH
.GELONGSORAN TANAH
.ALIRAN LUMPUR
. KESOTAN TANIH-pergerakan lapisan tanah menuruni cerun secara perlahan-lahan
. GELONGSORAN TANAH-pergerakan tanih dan batuan secara besar-besaran dan tiba-tiba menuruni
cerun yang curam
. ALIRAN LUMPUR-terjadi apabila lumpur yang terbentuk di tempat tinggi bergerak dengan lajunya
menuruni cerun yang curam
B. AKTIVITI MANUSIA YANG MEMPENGARUHI PERGERAKAN JISIM
. Kegiatan pertanian
. Kegiatan pembalakan
. Kegiatan perlombongan
. Kegiatan pemotongan cerun
C. LANGKAH MENGURANGKAN GERAKAN JISIM
. Mengawal kegiatan pembalakan
. Menanam tanaman tutup bumi
. Bina longkang dan parit
. Meneres cerun
. Menyimen permukaan cerun