Anda di halaman 1dari 9

UNIVERSIDAD CATLICA BOLIVIANA SAN PABLO

UNIDAD ACADMICA REGIONAL COCHABAMBA


Facultad De Enfermera Elizabeth Seton
Carrera Lic. En Enfermera

Estudiantes:
Rutty
Rodrguez
Selena
Aquino
Andrea
Dvila
IMARAYKUTA DIARREAYOJ POR QUE TENEMOS
DIARREA?
KANCHEJ
Tenemos diarrea cuando las
Kay diarrea tian maykajchus bacterias, los hongos los
Khuritus parsitos entran a nuestros
chunchulasninchejman intestinos junto con los
yaykun mikhunawan khuska, alimentos, y producen
irritachinkutaj. infecciones.
Mikhunasqa, Los alimentos cuando
noqanchej mana onqosqas estamos sanos los
kaspaqa, yawarninchejman aprovechamos
chayanku ukhunchejta normalmente para ser
kausachinanpaj; fuertes y para que nuestro
khurusraykutaj jawaman cuerpo se alimente; pero
wich`unchej yakuta jina, cuando hay infeccin son
wakinkutistaj yawarniyojta, botados rpidamente y en
chanta qhoayoj ima, forma casi liquida, a veces
manataj alimentosta con sangre y con moco.
aprovechanchejchu.
MAYK`AJTAJ DIARREAYOJ CUANDO TENEMOS DIARREA?
KANCHEJ 1. Cuando comemos alimentos
1.Mayk`ajchus ch`ichi sucios, con tierra donde se
mikhunasta mikhunchej hayan asentado moscas.
jallp`ayojta manchay ch`uspis
tiaykojtinku. 2. En caso
de las guaguas de pecho,
2. Chuchojkuna wawas cuando la madre no se lava bien
mamantaj mana sumajtachu los pechos, o la mamadera sin
mayllanku uusninta nitaj hacerla hervir.
mamaderata t`impuchinchu. 3. Cuando
tomamos agua sucia.
3. Mayk`ajchus mikhunchej
frutata ismusqata. 4. Cuando comemos fruta
4. Mayk`ajchus mikhunchej podrida.
jallch asqa mikhunasta. 5. Cuando
5. comemos comidas guardadas.
Mayk`ajchus ujyanchej ch`ichi
yakuta manchay 6. Cuando las guaguas
6. Mayk`ajchus wawas ujyanku toman leche de vaca no hervida.
mana t`impusqa waka lecheta.
7. Mayk`ajchus 7. Cuando las guaguas
wawas ujyanku leche en polvota toman leche en polvo muy
ch`ichi yakupi ruasqata. diluida con agua sucia.
MAYNATATAJ SIENTENCHEJ QUE SENTIMOS CUANDO TENEMOS
DIARREAWAN. DIARREA
1. Wisa nanay 1. Dolor de estomago.

2. Ancha ch`akikuna 2. Mucha sed.

3. 3. Pocas ganas de
comer.
Ma mikhunapaj ganas kanchu
4.
Debilidad.
4. Ukhunchej liwisqa
5. Vmitos.
5.
Trasbokayukunchej 6. Calentura o escalofros.

6. K`ajay manchaj chiri-chiri 7. Ojos hundidos.

7. awisninchej ukhupi 8. Boca


seca (phasku)
8. Wisa q`owi,
chayrayku wawas anchata 9. Las guaguas lloran mucho (k`ewisqa
waqanku nanay)
9. Ch`aki simi (phasku)
IMAYNA DIARREAS TIAM CLASES DE DIARREAS
Kaykuna kanku iskay laya: Hay dos clases de diarrea:
1. Sinchis.- Ajna sutin imaraykuchus 1. Aguda.- Se llama as porque la
kay diarrea pisi diaslla kan jamuntaj diarrea dura pocos das y puede
infeccin rayku manchayri
mikhusqanchej mana walejchu ser por infecciones o por mala
kajtin. Infeccin rayku kajtinqa, alimentacin. Cuando es por
niyta munan ch`unchulaman juch infeccin quiere decir que al
uy khuritus yaykusqanta: bacterias intestino han entrado microbios,
nisqa, parasitus chanta hongos ima. que pueden ser: bacterias,
2.Cronicas nisqa.- Ajna parsitos u hongos.
sutin, mayk`ajchus diarrea mana 2. Cronicas.- Se llama as cuando
th`ainchu unaypi. Manchay
iskaymanta kimsa semana kama. la diarrea dura varias semanas;
Atin jamuita mikhuna mana walej puede ser por: mala
kansqanrayku, infeccin rayku, alimentacin, por infecciones, o
manchay ch`unchulapi khurus porque en el intestino estn
kausasqanku rayku: Qasawi viviendo parsitos como el
khurujina, manchay k`uika jina. scaris o la tenia.
Unaya diarrea kajtin, onqosqijpata Cuando la diarrea dura varias
aycha qaran ch`akimanta semanas el enfermo tiene su piel
k`usuykapun. Jina kajtintaj usqayta seca, se arruga, entonces es
suerota churana, glucosadu necesario colocar suero
nisqata, manchay ringerta.
glucosado o ringer.
IMAYNATATAJ COMO CURAMOS LA
Q`ECHALERATA DIARREA
JAMPINCHEJ Para personas mayores:
Machurunaspaj: 1. No comer papa,
1. Mana papa laguas, llajwa, y no
mikhunachu , lawasta, tomar chicha por lo
aychata, llajwata, nitaj menos durante dos das.
aqhata ujyanachu
p`unchayllatapis.
2.
2. Tomar mucha agua
Ashkha yaku t`impusqata hervida, ya sea con t o
ujyana teniyojta manchay canela.
canelayojtapis. 3.
3. Ashkha arroz Comer mucho arroz
chayasqaya mikhuna , cocido y cualquier
ancha q`omer verdura bien cocida.
chayasqatawan. 4.
4. Arroz yakuta Tomar agua de arroz.
tomananku.
Chuchojkuna wawaspaj Para guaguas de pecho o
manchay mamaderayojpaj mamadera:

1. Uj rima tikray kachimanta + REHIDRATACION ORAL


pusaj rima tikray azucarmanta Receta para rehidratacin
+ uj litro llimphu yaku. Achayta
kuyuchina tian uchiquitamanta + 1 cucharaditade sal
qona wawaman + 8 cucharaditasde azcar en
2. Tey yakuta tomananku, arroz + 1 litrode agua limpia.
yakuta, canela yakuta, manchay Mezclar todo eso y dar al nio
palto luru t`impusqata. ( sapa de a poco
da sojta tazas qona) 2. Se debe dar; agua de t o
3. agua de arroz agua de canela,
Mikhunanaku sumaj arroz seis tazas diarias con cucharita.
chayasqata.
4. Q`epan 3. La
p`unchayta tumpaman tumpa guagua puede comer arroz bien
leche ujyay atinku, arroz cocido.
yakuwan chajrusqata manchay 4. El segundo da
maizenawan, manchay poco a poco puede empezar a
mandiocawanpis. tomar leche pero siempre
mezclada con agua de arroz o
maicena o mandioca.
onqosqaman Aparte de la
qosqamanta, alimentacin especial
atinchej wawaman que debe tener el
qoyta kay jampista: enfermo con diarrea
se puede usar los
1.Enterosediv,
siguientes
khuskan sobreta
medicamentos en el
p`unchaypi iskay
nio:
kutita, manchaypi uj
sobreta sapa dia 1. Enterosediv
chayaspa kinsa sobre dos veces al
kama. da o un sobre cada
da, durante tres

das.
IMATAJ RUANA AMA DIARREA QUE DEBEMOS HACER PARA
KANANPAJ EVITAR LA DIARREA
1. Ama qasi yaku tomanachu, 1. No tomar agua cruda, porque
imaraykuchus khurusniyoj muchas veces tienen microbios
chaytaj diarreachiwanchej. que provocan la diarrea,
Chayraykutaj yaku ujyanapajqa entonces siempre es mejor hacer
t`impuchinapuni. hervir el agua para tomar.
2. Mikhunasninchejta sumaj 2. Hacer cocer bien nuestros
chayachina. alimentos.
3. Mamas chuchoj wawitasniyoj 3. Las mams que dan pecho a
allinta mayllakunanku yaku sus hijos deben lavarse el pecho
t`impusqawan uusninkuta. con agua hervida.
4. Mamaderata qonapaj 4. Hay q hacer hervir la
aupajta sumaj t`impuchina. mamadera para darle a la
5. Mana qonachu jallch`asqa guagua.
mikhunasta nitaj ch`uspista 5. No dar comidas guardadas, no
saqenachu mikhuna patapi dejar que las moscas estn sobre
kanankuta. la comida.
6. Makisninchejta 6. Siempre lavarse las manos
mayllakunapuni manaraj antes de preparar los alimentos,
khunasta ruasaspa chanta especialmente despus de tocar
ch`ichista t`ojpiytawan. algo sucio.

Anda mungkin juga menyukai