Anda di halaman 1dari 44

GLNDULAS

Derivados epiteliais
cujas clulas elaboram
uma secreo
Glndulas Glndulas Excrinas
Endcrinas Drenagem directa na
Drenagem directa no superfcie do epitlio
sangue ou linfa secretor

Separadas da Drenagem por canais


superfcie epitelial e excretores
sem canais
excretores
Glndulas Endcrinas
Tecidos especializados em produzir e
libertar para a corrente sangunea ou
linftica as HORMONAS

Local de produo
Glndula
Local de aco
Clulas em geral
Orgos-alvo
Mecanismos regulados por
hormonas
Permeabilidade das membranas
Sistemas enzimticos especficos
Transcrio gnica

A libertao hormonal desencadeada


por alterao na concentrao de uma
substncia circulante (estmulo)
GLNDULAS ENDCRINAS
Glndula Pineal - mesencfalo
Hipfise- sela turca
Tiride- face anterior do pescoo
Paratirides - idem
Pncreas-Ilhus de Langerhans regio
peri-umbilical

Supra-renais - flancos
Ovrio- fossas ilacas / Testculo- bolsas escrotais
Hipotlamo
As secrees hipotalmicas actuam na Adeno-
hipfise
FACTORES LIBERTADORES
FACTORES INIBIDORES DA LIBERTAO

Ligao vascular directa entre hipotlamo e hipfise

As secrees hipotalmicas so produzidas em clulas neuro-


secretoras especializadas

CONTROLE POR FEED-BACK (excepto GH e Prolactina), VIA


HORMONAL
Hipotlamo
O hipotlamo exerce controle nervoso sobre a
neurohipfise e medula supra-renal

ADH e OCITOCINA so:


Produzidas nos ncleos supra-ptico e para
ventricular do hipotlamo

Armazenadas na neurohipfise

Controle nervoso directo da libertao


hormonal
Hipotlamo
TRH - hormona libertadora da tireotropina TSH
CRF - factor libertador da corticotropina ACTH
GRHhormona libertadora das gnadotropinas FSH e LH
GHRF factor libertador da hormona de crescimento
GHRIH- hormona inibidora da libertao da GH
PIF- factor inibidor da libertao da prolactina
PRF- factor libertador da prolactina
MIF- factor inibidor da libertao da MSH
MRF- factor libertador da MSH
Hipfise anterior ou Adeno-hipfise

TSH- Hormona estimulante da tiride


ACTH- Hormona adreno-corticotrpica
FSH- Hormona estimulante do folculo
LH- Hormona luteinizante
GH- Hormona de crescimento
MSH- Hormona estimulante do melancito
PROLACTINA
Hipfise posterior ou Neurohipfise

ADH Hormona anti-diurtica


Ocitocina
O HIPOTLAMO REGULA CONTINUAMENTE QUASE
TODO O SISTEMA ENDCRINO
Adeno-hipfise
Clulas cromfilas 72,85%
Basfilas
TSH, FSH, LH, MSH
Acidfilas
GH, Prolactina

Clulas cromfobas 20, 28%


ACTH

TODAS AS HORMONAS DA ADENOHIPFISE SO PROTEINAS


Adeno-hipfise

TSH Hormona estimulante da Tiride ou


Tireotropina

Aumenta tamanho
Aumenta funo

Crescimento do tecido
Produo T3 e T4

Mecanismo de FEED-BACK NEGATIVO


ADENOHIPFISE

FSH hormona estimulante do folculo


Crescimento folicular na mulher
Espermatognese no homem

LH hormona luteinizante
Ovulao na mulher
Controla produo testicular de testosterona
Adeno-hipfise
GH hormona de crescimento ou somatotropina
Acelera crescimento, aumentando o tamanho dos orgos e
promovendo o crescimento sseo

Aumenta sntese proteica


Aumento aminocidos
Associao de aco c/ insulina

Mobiliza lpidos
Aumenta transporte cidos gordos
Aumenta hidrlise triglicridos

Aumenta glicemia
Reduz captao glicose pelas clulas musculares e cardacas
Diminui oxidao glicose

Aumenta crescimento sseo


Adeno-hipfise
Prolactina

Desenvolvimento glndula mamria

Estimula sntese do leite

Libertao controlada pelo PIF (factor inibidor da


Prolactina)
Adeno-hipfise
ACTH- hormona adrenocorticotrpica
Regula crescimento e funo das zonas fascicular e reticular
do crtex supra-renal
FEED-BACK NEGATIVO

MSH hormona estimulante do melancito


Estimulao melancitos epidrmicos levando ao
escurecimento da pele
Aces extra-pigmentares- SNC
Melhoria acuidade visual
Neurohipfise
Armazena ADH (Vasopressina) e OCITOCINA
Libertao por impulsos hipotalmicos
ADH: hormona anti-diurtica
Aumenta reabsoro de gua nos TCD e TC do rim
Aumenta concentrao e diminui volume urinrio
Altas concentraes levam a constrio arteriolar e consequente
subida de TA
A velocidade de libertao depende da concentrao plasmtica e
do volume sanguneo

OCITOCINA
Aumenta contraces uterinas no parto
Promove libertao de leite pelas clulas glandulares
mamrias
Contraco clulas Mio-epiteliais ps estmulo da suco
TIRIDE
2 Lobos
1 Istmo
2 cpsulas de tecido
conjuntivo
Externa : FSCIA
CERVICAL
Interna : GLNDULA
Tiride histologia
FOLCULOS
1 camada de clulas cbicas
COLIDE
Produto de armazenamento do epitlio
secretor
ESTROMA
Septos de tecido fibroso, vasos
sanguneos e linfticos , clulas C
Aumenta de tamanho:
Puberdade
Gravidez
Ciclo menstrual
Stress fisiolgico

Produtos de secreo :
T3 (triiodotironina)
T4 (tetraiodotironina ou tiroxina)
Calcitonina (tireocalcitonina)
SNTESE DAS HORMONAS TIROIDEIAS
T3 e T4
TSH = Hormona estimulante da Tiride
Captao IODO
Iodeto de Na+, Iodeto de K+
TRANSPORTE ACTIVO (BOMBA TIROIDEIA)
Oxidao IODO (activao) e combinao com Tirosina

Iodo + Tirosina = MIT (monoiodotirosina)


Iodo + MIT = DIT ( diiodotirosina)

MIT + DIT = T3 (triiodotirosina)


DIT + DIT = T4 (tetraiodotirosina ou tiroxina)

TIREOGLOBULINA : PROTEINA TRANSPORTADORA DAS


HORMONAS TIROIDEIAS. PRINCIPAL SUBSTNCIA DO COLIDE
Aco Hormonas
Tiroideias
CRESCIMENTO/ DIFERENCIAO/
METABOLISMO OXIDATIVO
Regula velocidade do metabolismo basal
Aco permissiva secreo e funo GH
Desenvolvimento normal SNC
Aumento catabolismo glucdico
Aumento catabolismo colesterol
Aumento mobilizao cidos gordos
calcitonina
Produzida nas clulas parafoliculares
C do estroma

Diminui a calcmia:
Diminui reabsoro ssea, fixando Ca+
nos ossos
Diminui libertao de Ca+ para corrente
sangunea
Glndulas Paratiroideias
4 glndulas ovais
(6x4mm)
Regio posterior da
Tiride

Clulas principais
H. paratiroideia- PTH
Clulas oxiflicas
Funo desconhecida
PTH - Parathormona

AUMENTA A CALCMIA:
Aumenta reabsoro ssea
Aumenta reabsoro renal
Aumenta absoro intestinal

A PTH tem aco oposta da calcitonina,


que diminui a calcmia
Importncia do Clcio
Formao ssea

Coagulao

Permeabilidade membrana celular

Excitabilidade neuro-muscular
GLNDULAS SUPRA-RENAIS
CRTEX
Glomerular
Mineralocorticides
Fascicular
Glicocorticides
Reticular
Androgneos e
Estrogneos

MEDULA
Catecolaminas
GLNDULAS SUPRA-RENAIS
- CORTEX
Mineralocorticides ALDOSTERONA
Na+, K+ urinrios

Glicocorticides CORTISOL
Anti-inflamatrio
Anti-alrgico
Influencia metabolismo glucdico, lipdico e proteico
Stress emocional

RITMO CIRCADIANO
GLNDULAS SUPRA-RENAIS
- MEDULA
Catecolaminas SNsimptico (TERMINAES NERVOSAS
PR-GANGLIONARES)

ADRENALINA
NORADRENALINA

EFEITOS CARDIO-VASCULARES
EFEITO CRONOTRPICO +, EFEITO INOTRPICO +,
VASOCONSTRIO PELE E ABDMEN, VASODILATAO
MUSCULO ESQUELTICO
EFEITOS METABLICOS
GLICOGENLISE, NEOGLICOGNESE, MOBILIZAO
CIDOS GORDOS
PNCREAS ENDCRINO
Ilhus de Langerhans

Clulas ALFA
GLUCAGINA
Clulas BETA
INSULINA
Clulas DELTA
SOMATOSTATINA
PNCREAS ENDCRINO
Ilhus de Langerhans
Insulina reduz glicemia
Aumenta utilizao glicose
Diminui produo glicose
Aumenta reserva cidos gordos
Diminui mobilizao e oxidao cidos gordos
Aumenta formao protenas
Diminui AMP cclico
Aumenta sntese glicognio

Glucagina aumenta glicemia


Neoglicognese
Glicogenlise
Liplise
Placenta
GCH- Gnadotropina corinica humana
Presente desde implantao ovo
Aumenta sobretudo aps 9 semana gestao
Mantm intacto corpo amarelo
LPH- Lactognio placentar humano
Presente desde 5 semana gestao
Produo leite
Estrogneos
Aumentam toda a gestao, mas sobretudo entes do nascimento
Aumenta musculatura uterina, mamas, alargamento vaginal e dos orgos
genitais externos
Progesterona
Diminui contractilidade uterina durante gestao
Aumenta tamanho mamrio
Nutrio decdua uterina
Glndula Pineal
Localiza-se no Mesencfalo, por cima dos
corpos quadrigmeos
Liga-se parede posterior do 3 ventrculo
cerebral

Produz MELATONINA
Efeito inibidor sobre gnadas
Se aumentada : retarda desenvolvimento sexual
Se diminuda : puberdade precoce

*Influencia actividade Hipotlamo e Adeno-hipfise


Mecanismos de aco hormonal
Protenas, pptidos e derivados de
aminocidos
Mediador AMP cclico-35monofosfato de
adenosina cclica- maioria das hormonas
Receptores nucleares especficos-h.tiroideias
Entrada na clula e ?insulina, prolactina, GH
Esterides
Hormona + receptor citoplasmtico
h.sexuais e do crtex supra-renal
Migrao nuclear
Transmisso gnica ----- sntese proteica
GLNDULAS EXCRINAS

Uni ou multicelulares

Septos de tecido conjuntivo separando


lbulos

Rico aporte vascular

Alto ndice metablico


Classificaes
N de componentes

Gl. Simples
Drenagem para um canal excretor

Gl. Compostas
Drenagem para vrios canais excretores
Canal excretor ramificado
Classificaes
Formato da Glndula

Gl. Acinares
Agregados celulares compactos

Gl. Alveolares
Clulas em arranjo de tipo sacular
Classificaes
Mtodo de sada da secreo

Gl. Holcrinas
Desintegrao total da clula
Gl. Apcrinas
Desintegrao parcial da clula
Gl. Mercrinas ou Epcrinas
Apenas sai o produto de secreo
Classificaes
Tipo de secreo

Gl. Mucosas

Gl. Serosas

Gl. Mistas

Anda mungkin juga menyukai