BMM 3163

GENRE KESUSASTERAAN BAHASA MELAYU

TUTORIAL 2:
PENDEKATAN PEMAHAMAN TEKS

Disediakan Oleh:
1. Lalitha Hasokar
2. Ranjini Valauthan
 Pendekatan
Pemahanan
Teks

[2] Kaedah
[1] Kaedah [3] Kaedah [4] Kedah
Mengalami
Struktural Berfokus Global
Menghayat
[1] Kaedah
Struktural
 [a] Konsep Kaedah
Struktural
Berasaskan kepada teori
strukturalisme melihat sesebuah
karya sastera itu sebagai suatu
struktur.
Unsur yang membentuk struktur
saling berkait dan membentuk
kesatuan yang lengkap dan
bermakna.
 Bagi karya sastera, dinilai berdasarkan
unsur fizikal seperti watak, latar,
teknik dan sebagainya yang
membangunkan karya sastera itu.
Kaedah struktural memerlukan
pengajaran mengikut struktur karya
dari sudut tema, plot, watak, latar,
bahasa dan sebagainya.
Kaedah ini perlu bagi
memperkenalkan aspek struktur yang
dikaji kepada murid.
 Plot

Tema & Watak &

persoalan perwatakan

Struktur
Karya

Gaya bahasa Latar

Sudut
pandangan
[b] Ciri-ciri Kaedah Struktural
Perhubungan antara struktur
kesusasteraan seperti tema, plot,
watak perwatakan, latar, teknik,
gaya, sudut pandangan dan
sebagainya yang membentuk
keseluruhan karya.
Menggunakan pendekatan
induktif.
 Unsur-unsur struktur
diperkenalkan terlebih dahulu
sebelum pengajaran dimulakan
dan kemudian setiap unsur itu
akan dijelaskan dengan terperinci.
Pembelajaran banyak dipandu
oleh guru.
Alat bantu mengajar tidak begitu
dipentingkan.
 [c] Langkah Pengajaran
Kaedah Struktural
Rangkuman
Pengenalan Pemahaman /
dan
informasi menganalisis
penyimpulan
tentang informasi
hasil analisis
struktur struktur untuk
untuk
instrinsik pembentukan
memperoleh
karya sastera. konsep.
gambaran.
 [ii] Tema & Persoalan

Persoalan utama atau persoalan

Tema pokok atau idea utama yang
terkandung dalam sesebuah
cereka yang menjadi inti bagi
keseluruhan cerita.

Aspek yang menyokong tema

sesuatu cereka.
Persoalan sampingan yang
Persoalan melengkapkan cerita.
Persoalan-persoalan yang
sentiasa berkait dengan
persoalan utama atau temanya.
 [iii] Plot
Jalinan berkenaan
Jalinan cerita atau berkembang
peristiwa dalam berdasarkan
sesebuah cereka. hukum sebab dan
akibat.

Terbahagi kepada
Dijalin secara
dua iaitu binaan
kronologi dan
plot dan teknik
tidak kronologi.
plot.
Peringkat Binaan Plot
Permulaan (Eksposisi)

Perkembangan

Perumitan

Puncak / Klimaks

Peleraian
 [iv] Watak & Perwatakan

Perwatakan pula
bermaksud
Watak bermaksud
gambaran tentang
pelaku dalam
sifat-sifat watak itu
sesebuah cereka.
secara luaran atau
dalaman.
 Jenis-jenis watak
Watak utama

Watak penting dalam cerita dan muncul dalam

sebahagian besar cerita.

Watak sampingan

Watak pembantu & kemunculannya tidak sekerap

watak utama.

Watak protagonis

Watak utama & penting & selalunya mempunyai lebih

banyak sifat baik.

Watak antagonis

Penentang kepada watak utama & selalunya

mempunyai sifat yang tidak baik.
 Tempat

Masa Masyarakat

Latar
 [v] Latar
Semua keterangan ataiu gambaran
yang berkaitan dengan tempat,
masa atau suasana.

Latar menjelaskan sesuatu cerita

berdasarkan tempat peristiwa itu
berlaku.

Latar juga menjelaskan sama ada

masanya singkat atau lama.

Latar juga menjelaskan latar

belakang masyarakat dari segi
agama, kepercayaan, kebudayaan.
 KAEDAH
MENGALAMI DAN
MENGHAYATI
 [1] KAEDAH MENGALAMI MENGHAYATI
Merupakan kaedah yang menekankan
pengalaman murid dan sejauh manakah
mereka dapat menghayati pengalaman
penulisan melalui teks yang dibaca.

Berasaskan kepada anggapan setiap individu

mempunyai pengalaman tersendiri dalam
hidup dan bahan sastera merupakan rakaman
pengalaman manusia yang diolah dalam bentuk
cerita atau drama.
 Goodman (1962) mengatakan bahawa kaedah ini
penting untuk mengkaji suatu karya melalui
penelitian terhadap karya dan melalui itu kita
dapat menemui struktur yang menarik perhatian
kita.

Struktur yang dimaksudkan ialah interaksi

pembaca dengan karya tersebut. Misalnya
pengalaman sastera mengikut pembaca secara
individu dan juga pandangan hidup yang
sudah tersedia wujud pada pembaca sebelum
menghadapi karya tersebut.
 Menekankan aspek penikmatan iaitu aspek
sastera itu haruslah dirasai dan dihayati
sepenuhnya.

Kamarudin Hj.Husin (1988:45-46), kaedah ini

tidak mementingkan objektif tertentu tetapi
lebih menumpukan kepada analisis
pengalaman.

Dalam pengajaran, soalan-soalan yang

dikemukakan untuk memahami suatu unsur
sastera haruslah bersifat mengcungkil
pengalaman murid.
 Teknik Pengajaran Kaedah Mengalami
Menghayati :
Guru boleh meminta murid simulasikan
sendiri jalan cerita bahan sastera yang
dikaji mengikut kefahaman mereka sendiri.
Menggunakan bahan bantu mengajar yang
menghiburkan imiginasi murid.
Mengadakan perbincangan mengenai jalan
cerita yang dikaji.
Membina empati dalam kalangan murid
 Ciri-Ciri Kaedah
Mengalami Menghayati

1. Haruslah berasaskan kepada matlamat

penghayatan atau penikmatan terhadap
karya sastera.
2. Murid perlu menyelami isi karya dengan
mendalam dengan melakukan pembacaan
yang rapi.
3. Pengajaran pembelajaran bersifat
induktif berpandu.
4. Pengajaran pembelajaran memerlukan
penglibata secara meluas
5. Guru seboleh mungkin cuba menghidupkan
kembali isi karya di dalam kelas.

6. Guru digalakkan menggunakan bahan bantu

mengajar yang sesuai untuk memenuhi
penghayatan terhadap karya.

7. Aktiviti yang meransang murid membuat

renungan dan penganalisisan terhadap karya
sangat digalakkan
 RUJUKAN :
Dr. Khairuddin bin Mohamad, Dr. Wan Zaliha
bint Wan Othman dan Amanah bint Mohd.
Noor (2014). Genre Kesusasteraan Melayu
dalam Bahasa Melayu. Selangor : Penerbitan
Multmedia Sdn. Bhd.
http://retbasa.blogspot.com/2010/08/pendek
atan-memahami-teks-kaedah-global.html
http://mofa1190.blogspot.com/2012/12/kesu
sasteraan-dalam-bahasa-melayu.html
http://galaksiilmu89.blogspot.com/2012/11/
bmm3116-kaedah-untuk-kesusasteraan.html