Anatomija i klasifikacija

Haris Huseinagi
Uvod
Zubi su smjeteni u gornjem i donjem luku
Zubi gornjeg luka su maksilarni zubi
Zubi donjeg luka su mandubularni zubi
Mandibula je pokretna
Maksila je stacionirana
Kvadranti

Srednja linija je vidljivi dio sagitalne ravni

Jednaki dijelovi svakog luka, podijeljenog srednjom linijom nazivaju se kvadranti
Postoje 4 kvandanta:
Maksilarni desni
Maksilarni lijevi
Mandibularni desni
Mandibularni lijevi
Kvadranti

Gledajui oralnu upljinu sprijeda, anatomski

pravci su obrnuti
Desna strana usta pacijenta je na lijevoj strani
za posmatraa,
Lijeva strana usta pacijenta je na desnoj strani
za posmatraa
Okluzija

Nain na koji mandibularni zubi ostvaruju kontakt sa maksilarnim zubima naziva

se okluzija
Mastikacija oznaava proces ugriza i vakanja
D L

Srednja sagitalna ravan

Klasifikacija

Heterodont denticija kod ljudi sastoji se od razliitih tipova ili klasa zubi sa
razliitim funkcijama u procesu vakanja
Homodont svi zubi imaju usti oblik I tip
Diphyodont oznaava dva odvojena seta zuba
Monophyodont samo jedan set zuba
Polyphyodont vie od dva seta zuba
Klasifikacija - periodi

Decidualni
Permanentni
Mijeani period denticije
Klasifikacija decidualna denticija

Zubi primarne denticije

Dobili su ime prema decidualnom drveu koje gubi lie u jesen
Nastaju od estog mjeseca do druge godine ivota
Ukupno ih ima 20
Ostali nazivi (neprikladni struno) su: mlijeni zubi, zubi bebe, privremeni zubi
Klasifikacija permanentna denticija

Zubi sekundarne, adultne denticije

Nastaju od druge do dvadeset prve godine ivota (6-21)
Ukupno ih ima 32
Klasifikacija permanentna denticija - incisor

Svaki kvadrant ima 8 zuba razliitog tipa i funkcije:

1. Incisor (2)
dva zuba u svakom kvadrantu najblia centralnoj liniji
Nazivaju se centralni i lateralni incisor
Svaki luk ima 4 permanentna incisora, ukupno 8 incisora

Funkcija: Ujed, rezanje, incizija

Klasifikacija permanentna denticija - caninus

Trei zub u svakom kvadrantu od centralne linije

Funkcija u vakanju je rezanje otkidanje
Imaju i naziv cuspid
Svaki luk ima dva permanentna caninusa, ukupno 8
Klasifikacija permanentna denticija - molar

Molari su esti, sedmi i osmi zub od srednje linije

Oznaavaju se kao prvi, drugi i trei molar
Imaju i nazive molar od 6 godina, 12 godina, i molar mudrosti
U svakom luku ih je 6, ukupno 12
Klasifikacija permanentna denticija

Svaki luk ima 16 permanentnih zuba

Permanentna denticija podrazumijeva 32 zuba
Klasifikacija decidualna denticija

Svaki kvadrant posjeduje:

Incisori (2)
Canini (1)
Molari (2)

Po kvadrantu 5 decidualnih zuba, 10 po luku, ukupno 20

U poreenju sa permanentnim, decidualna denticija ima isti broj incisora i canina,

a nema premolare
Period denticije

ovjek ima dvije vrste denticije i tri perioda denticije

Primarna denticija
zavrava erupcijom prvog permanentnog zuba prvog mandibularnog
molara
Mijeani period denticije
Zavrava ok 12 te godine eksfolijacijom poslednjeg decidualnog zuba,
normalno drugog maksilarnog molara
Permanentna denticija prisutni samo permanentni zubi, poinje od 12 te
godine ivota
 6 MJESECI 6 GODINA 12 GODINA

primarna mijeana permanentna

Erupcija decidualnog Erupcija permanentnog Exfolijacija decidualnog

mandibularnog centralnog mandibularnog prvog drugog maksilarnog molara
incisora molara
Resorpcija je proces u kojem decidualni zubi bivaju eksfolirani
Dentalna formula

Dentalna formula se odnosi na denticiju jedne strane usta, gornjeg I donjeg

kvadranta
Mnoi se sa 2 da bi se odnosila na sve zube

Dentalna formula permanentnih zuba

Dentalna formula permanentnih zuba

Sistem numerisanja

Slui kao skraenica

A. Univerzalni sistem numeracije
B. Palmerov metod
C. FDI sistem
Sistem numerisanja
A. Univerzalni sistem numeracije
Brojevi od 1 do 32 za permanentne, I 1d-20d za decidualne zube

Permanentni zubi
Svaki zub ima svoj specifini broj. Gornji desni trei molar je #1, gornji desni drugi
molar je #2, do gornjeg lijevog treeg molara #16.
Donji trei lijevi molar je #17, do donjeg desnog treeg molara koji je #32

Primjer: Permanentni lijevi maksilarni caninus je #11

Sistem numerisanja
A. Univerzalni sistem numeracije
Decidualni zubi
Na isti nain kao I permanentni zubi sa malim d kao sufiksom
Decidualni gornji desni sekundarni molar je #1d

Najee koriteni sistem za decidualne zube koristi velika slova od A do T

Maksilarni desni decidualni drugi molar je A, a drugi mandubularni desni
decidualni molar je T
Sistem numerisanja
Najee koriteni sistem za decidualne zube koristi velika slova od A do T
Maksilarni desni decidualni drugi molar je A, a drugi mandubularni desni
decidualni molar je T
Sistem numerisanja Palmer
Jednostavan simbol (slovo) za svaki od etiri kvadranta
Pored slova ide I bro, od 1 do 8, od permanentnog centralnog incisora do treeg
molara
Od A do E se oznaavaju decidualnu denticiju, praeni oznakom kvadranta
Sistem numerisanja
 Sistem numerisanja FDI
Binomijalni sistem (permanentni I decidualni)
Prva dva broja oznaavaju kvadrant i da li je zub permanentni ili decidualni
 Sistem numerisanja FDI
Drugi broj oznaava svaki zub u kvadrantu, kao kod Palmer klasifikacije (1-8) ili (1-5)

Primjer: 18
1 znai zub je lociran kao permanentni u desnom maksilrarnom kvadrantu
8 znai da je zub osmi od srednje linije, znai trei molar
Dentalna anatomija
A. Dentalne strukture:
1. Anatomska kruna
2. Klinika kruna
3. Anatomski korijen
4. Kliniki korijen
5. Enamel
6. Dentin
7. Cementum
8. Cervikalna linija
9. Dentino enamelska veza (junction) DEJ
10. Pulpa
11. Kavitet pulpe
a. Kanal pulpe
b. Komora pulpe
c. Rogovi pulpe
Dentalna anatomija
1. Podravajue strukture
1. Procesus alveolaris
2. Alveolus
3. Ligamentum periodontale
4. Gingiva
 Enamel

Anatomska kruna Dentoenamelski spoj

Dentin
Klinika kruna
Ivica gingive Rog pulpe
Cervikalna linija Komora pulpe

Gingiva

Kliniki korijen Cementum

Anatomski korijen Kanal pulpe

Periodontalni ligament

Alveolarna kost
Dentalna nomenklatura
A. Prednji zub
B. Stranji zub
C. Povrine zuba
1. Prednji
a. Mesialno
b. Distalno
c. Labialno
d. Lingualno
e. Incisalni rub
2. Stranji
a. Mesialno, distalno, lingualno
b. Buccalno
c. Occlusalno
3. Korijeni
4. Proksimalno
Dentalna nomenklatura
C. Povrine zuba
3. Korijeni
4. Proksimalno
Dentalna nomenklatura
D. Linija ugla
1. Linija ili ugao koji se formira na spoju dvije krune
2. Ime dobija kombinacijom imena te dvije povrine
3. Za svaki zub ima 8 linijskih uglova

1. Linijski uglovi prednjih zuba 1. Linijski uglovi stranjih zuba

Mesiolabialni Labioincisalni Mesiobuccalni Buccoocclusalni
Mesiolingualni Linguoincisalni Mesiolingualni Linguoocclusalni
Distolabijalni Mesioincisalni Distobuccalni Mesioocclusalni
Distolingualni Distoincisalni Distolingualni Distoocclusalni
Linguoincisalni Labioincisalni

Mesioincisalni Distoincisalni

Mesiolingualni Distolingualni

Mesiolabialni Distolabialni

Lingualno Distalno

Mesialno Labialno
Linguoocclusalno Distoocclusalno

Buccoocclusalno
Mesioocclusalno
Distolingualno

Mesiolingualno Disto buccalno

Mesio buccalno

Lingualno Distalno

Mesialno Buccalno
Dentalna nomenklatura
E. Ugao take
1. Taka spoja tri povrine krune

1. Ugao take prednjih zuba 1. Ugao take stranjih zuba

Mesiolabioincisalni Mesio bucco occlusalno
Mesiolinguoincisalni Mesio linguo occlusalno
Distolabioincisalni Disto bucco occlusalno
Distolinguoincisalni Disto linguo occlusalno
Mesiolabioincisalno Distolabioincisalno

Mesiolinguoincisalno
Distolinguoincisalno

Lingualno Distalno

Mesialno Labialno
Mesiolinguoocclusalno Distolinguoocclusalno

Mesiobuccoocclusalno Distobuccoocclusalno

Lingualno Distalno

Mesialno Buccalno
Dentalna nomenklatura
F. Treine krune I korijena
1. Kruna
Povrine kruna se dijele na arteficijalne treine horizontalno I vertikalno
Imenuju se prema lokaciji povrine
Primjer: Mesialna povrina krune prednjeg zuba ima labijalnu, srednju I lingualnu treinu nakon vertikalne
podjele. Nakon horizontalne podjele ima incisalnu, srednju I cervikalnu treinu

1. Korijen
Korijeni se dijele samo na horizontalne treine
Cervikalna, srednja I apikalna treina
Definicija ostalih struktura
A. Elevacije krune
1. Cuspis
2. Tubercul
3. Cingulum
4. Greben
1. Marginalni
2. Triangularni
3. Transverzni
4. Kosi
5. Greben cuspisa
6. Inclinirana ravan
5. Mamelon
Definicija ostalih struktura
B. Depresije krune
1. Fossae
2. Razvojni primarni lijeb
3. Suplementalni sekundarni lijeb
4. Jama
C. Ostale strukture
1. Kontaktna zona
2. Lobus