KAEDAH PENILAIAN BAHASA

MELALUI PEMERHATIAN
 Pemerhatian
• Melibatkan pengumpulan maklumat dengan kaedah
memerhati dan merekod apa yang dilakukan oleh murid-
murid.

• Penilaian melalui kaedah ini dilakukan secara berterusan

mengikut jangka waktu yang ditentukan bagi membantu guru
mendapat maklum balas tentang keberkesanan P&P.

• Aspek yang diperhatikan menyeluruh meliputi aspek,

kognitif,afektif dan psikomotor yang melibatkan juga faktor-faktor
bahan dan
persekitaran.
 CIRI-CIRI
• Pemerhatian secara berterusan dan mengikut jangka masa
waktu yang diperlukan atau ditentukan bagi membantu guru
dalam mendapatkan maklumbalas tentang keberkesanan P&P.
• Meliputi aspek kognitif , afaktif dan psikomotor.
• Boleh guna senarai semak, rekod anekdot, dan rekod profile.
• Pemerhatian berlaku antara guru, dan antara pelajar dengan
pelajar.
• Pemerhatian juga dibuat oleh guru terhadap keberkesanan
bahan dan komunikasi pelajar dengan bahan dan pelbagai
situasi persekitaran.
 Jenis-jenis Pemerhatian
• i. Proses

• Melibatkan hasil kerja

• Instrumen yang digunakan: senarai semak dan skema
pemarkahan.

• ii. Sistematik

• Memerlukan guru menetapkan terlebih dahulu tingkah

laku yang ingin diperhati sebelum menjalankan
pemerhatian.
• Contoh: Mengira kekerapan dan tempoh sesuatu tingkah
laku itu berlaku.
 Aspek Penilaian

• sikap
• amalan
• amali
• kemahiran manipulative
• kemahiran social
• kemahiran belajar
• kemahiran kinestetik
• kemahiran literasi computer
• kemahiran mereka cipta
 Strategi Pelaksanaan
STRATEGI
PELAKSANAAN
VI. Refleksi tentang pengalaman bahan I. Secara berterusan mengikut
dikategorikan sebagai pemerhatian. keperluan yangbtelah
dikenalpasti/ dirancang.

V. Maklum balas II. Menggunakan senarai

diperolehi daripada guru semak.
dan pelajar.

IV. Jangka masa III. Tindakkan susulan

pemerhatian hendaklah terhadap hasil
sesuai dengan kaedah dan pemerhatian
keperluan
Merekod Penilaian Pemerhatian
Merekod penilaian pemerhatian
Rekod pemerhatian harus menggambarkan perubahan tingkahlaku secara tersusun:
a) Pendekatan, kaedah individu atau berkumpulan
Semasa menjalankan pemerhatian dan hasil pendekatan atau pengubahsuaian cara
pelaksanaan perlu direkod dengan jelas
b) Menjalankan Tugasan
Cara individu mengendalikan tugasannya dan setiap hasil yang diperoleh dihurai
dengan tepat.
c) Cara merekodkan dapatan dan rumusan
Dapatan dan rumusan hendaklah direkod mengikut urutan yang betul.
d) Tindakan Susulan
Rekod pemerhatian hendaklah juga jelaskan tindakkan susulan yang akan dicapai.
PENILAIAN MELALUI PEMERHATIAN

Penilaian melalui kaedah ini dilakukan secara

berterusan mengikut jangka waktu
yang ditentukan bagi membantu guru mendapat
maklum balas tentang
keberkesanan P&P. Aspek yang diperhatikan
menyeluruh meliputi aspek
kognitif,afektif dan psikomotor yang melibatkan
juga faktor-faktor bahan dan
persekitaran.
 JENIS PEMERHATIAN
Jenis Pemerhatian

Berdasarkan tujuan dan aspek yang hendak dinilai:

1. Memerhati sesuatu tanpa membuat tafsiran dan tanggapan.
2. Memerhati apa yang telah dirancang secara ‘open ended’.
3. Memerhati untuk jangka pendek dan uangk panjang.

Strategi Pemerhatian
 Strategi Pemerhatian
1. Berterusan mengikut keperluan yang dirancang.

2. Kaedah pemerhatian boleh dilakukan secara global dan

analitikal berdasarkan objektif yang ditentukan oleh guru
.
3. Guru boleh menggunakan instrumen seperti senarai semak,
rekod anekdot, rubrik yang merangkumi aspek kognitif,
afektif,psikomotor, bahan dan persekitaran.

4. Menjalankan tindakan susulan terhadap hasil pemerhatian

yang dijalankan.
 Pelaksanaan Proses Pemerhatian

Beberapa perkara perlu diambil kira dalam

melaksanakan proses pemerhatian.
Antaranya ialah:

a. Kualiti Pemerhatian

b. Bentuk Perancangan

c. Jenis-jenis Pemerhatian
 Fungsi Pemerhatian

1. Melihat perkembangan individu atau

kumpulan dalam sesuatu proses pembelajaran.

2. Dilakukan oleh pelajar untuk melihat tahap

pencapaian sendiri atau rakan sebaya dalam
sesuatu pembelajaran.

3. Dilaksanakan oleh pelajar untuk menjalankan

sesuatu tugasan seperti projek.
 Fungsi Pemerhatian

1. Melihat perkembangan individu atau kumpulan dalam

sesuatu proses pembelajaran

2. Dilakukan oleh pelajar untuk melihat tahap

pencapaian sendiri atau rakan sebaya dalam sesuatu
pembelajaran.

3. Dilaksanakan oleh pelajar untuk menjalankan sesuatu

tugasan seperti projek.
 RUMUSAN

Perlu diingatkan bahawa pemerhatian memang

mudah dilaksanakan tetapi untuk menjamin
kesahihan dapatannya agak sukar. Penilaian cara
ini biasanya dipengaruhi oleh beberapa faktor
seperti daya pengamatan penilai, pengetahuan
serta pengalaman sebenar penilai tentang
bidang yang berkenaan, dan sikap bias serta
prasangka penilai.
Contoh Instumen Portfolio
 Instrumen Penilaian Portofolio
• Kompetensi Dasar : 2 1 Memahami konsep variasi
dan kombinasi keterampilan permainan bola kecil

• Alokasi Waktu : 1 Semester

• Nama Peserta Didik : _________________

• Kelas : VIII/1
 Instrumen Penilaian Portofolio
• MATAPELAJARAN:
……………………………………………………...........................
• TUGASAN/ PROJEK:
…………………………………………………………………………
• SKALA PENCAPAIAN:

SangatLemah 1 Lemah 2 Sederhana 3

Baik 4 SangatBaik 5
 Skala
Bil KriteriaPenilaian Catatan
1 2 3 4 5

1 StrukturdanOrganisasi

2 Strategipengurusan

3 Variasiisi yang sesuai

4 Strukturayatdangayabahasa

5 Bahan-bahanlampiran
 PERINGKAT PERANCANGAN

PENILAIAN PENGUASAAN TERHADAP TUGASAN PORTFOLIO

1. Adakahperbincangnadibuatuntukmenentukan topic/tajukdanskop?

2. Adakahobjektifpembinaan portfolio jelasdantepat?

3. Adakahstrategimengumpulmaklumatatau data dipelbagaikan?

4. Adakahjadualrefleksidimasukkankedalamkontrakpelaksanaankerja?

5. Adakahdraflangkah-langkahpembinaanportfolio dibuat?

6. Adakahpendedahankepadapelbagaipenilaiain portfolio mencukupi?

PERINGKAT PERKEMBANGAN

1. Adakahbimbinganperludiberisecaraberterusan?

2. Adakahsemuaaktiviti-aktiviti yang merentasisemuaaspekpenilaiaandijalankan?

3. Adakahhasilaktivitididokumentasikan?

4. Adakahmaklumatataubukti-buktididapatidari lain-lain aktivitipembelajaran?

5. Adakahcatatanmengenaiaktiviti-aktivitidisalindalam computer ataudisimpan di dalam

portfolio?

6. Adakahanalisismaklumatdibuatdenganmenggunakansegalabahanataubuktiterkumpul
mengikutkeperluan?
7. Adakahpenilaiankendiridibuatbagitiap-tiapperingkat?

8. Adakahsusunanmaklumat/data/buktipembelajarandisusunsecaraurutanataulogik?

9. Adakahdokumentasilengkapdimasukkankedalam computer?

PERINGKAT PENILAIAN

1. Adakahkriteria-kriteriatertentuditetapkanuntukpenilaian portfolio?

2. Adakahpenilaianmemberatkan proses?

3. AdakahpenilaiandibuatdenganmenggunakanPetaPembelajaranPelajar?

4. Adakahhasilataubukti portfolio dinilai?

5,.Adakahaspek-aspeksahsiahjugadinilai?

PERINGKAT PENUTUP

1. Adakah proses danhasilmengikutobjektif?

2. Adakah portfolio dihasilkandalamjangkamasamengikutkontrakpelaksanaankerja?

3. Adakah idea baruwujuddaripenghasilan portfolio tersebut?

 INSTRUMEN PENILAIAN MELALUI
PORTFOLIO
• Nama :
……………………………………………………………
• Tahun : …………………………………..
•
• Arahan : Tandakan (/) pada skor yang
berkenaan
 1. PERINGKAT PERANCANGAN

Bil Aspek Ya Tidak

1 Adakah perbincangan dibuat untuk menentukan topik / tajuk?

2 Adakah objektif pembinaan portfolio jelas dan tepat?

3 Adakah strategi mengumpul maklumat atau data dipelbagaikan?

4 Adakah jadual refleksi dimasukkan ke dalam kontrak pelaksanaan kerja?

5 Adakah draf langkah-langkah pembinaan portfolio dibuat?

6 Adakah pendedahan kepada pelbagai penilaian portfolio mencukupi?

 2. PERINGKAT PERKEMBANGAN

Bil Aspek Ya Tidak

1 Adakah bimbingan perlu diberi secara berterusan?

2 Adakah semua aktiviti-aktiviti yang merentasi semua aspek penilaian dijalankan?

3 Adakah hasil aktiviti didokumentasikan?

4 Adakah maklumat atau bukti-bukti didapati dari lain-lain aktiviti pembelajaran?

5 Adakah catatan mengenai aktiviti-aktiviti disalin dalam komputer atau disimpan di dalam portfolio?

6 Adakah analisis maklumat dibuat dengan menggunakan segala bahan atau bukti terkumpul mengikut
keperluan?

7 Adakah penilaian kendiri dibuat bagi tiap-tiap peringkat?

8 Adakah susunan maklumat / bukti pembelajaran disusun secara urutan dan logik?

9 Adakah dokumentasi lengkap dimasukkan ke dalam komputer?

 2. PERINGKAT PENILAIAN

Bil Aspek Ya Tidak

1 Adakah kriteria-kriteria tertentu ditetapkan untuk penilaian portfolio?

2 Adakah penilaian memberatkan proses?

3 Adakah penilaian dibuat dengan menggunakan Peta Pembelajaran Pelajar?

4 Adakah hasil atau bukti portfolio dinilai?

5 Adakah aspek-aspek sahsiah juga dinilai?

Contoh Instumen Pemerhatian
 INSTRUMEN PENILAIAN
PEMERHATIAN BAHASA MELAYU
A) BorangRekodAnekdot
• Namamurid :
• Umur :
• TempatPemerhatian :
• Tarikh :
• MasaPemerhatian :
• FokusPemerhatian :
CATATAN

ULASAN
 INSTRUMEN PENILAIAN MELALUI
PEMERHATIAN
• Nama :
……………………………………………………………

• Tahun : …………………………………..

• Arahan : Tandakan (/) pada skor yang

berkenaan.
Bil Kriteria Tingkah Laku YA TIDAK
Selalu menepati masa dalam apa jua aktiviti kumpulan yang dijadualkan

Bersikap proaktif (memulakan kerja tanpa diarah)

Suka berkongsi maklumata dengan rakan sekumpulan

Menyumbang idea yang bernas kepada kumpulan

Bersedia mendengar pendapat ahli lain dalam kumpulan

Mematuhi / akur dengan segala peraturan yang ditetapkan oleh kumpulan

Menunggun giliran untuk menyampaikan idea atau pendapat

Berbudi bahasa dan menunjukkan tingkah laku yang sopan kepada ahli
kumpulan

Membantu menyelesaikan masalah kumpulan

Mengambil kira pendapat orang lain dalam kumpulan

Melaksanakan tugasan / aktiviti yang tekah ditetapkan oleh kumpulan

Menyempurnakan tugasan yang diberi oleh kumpulan tepat pada waktunya