Anatomi Histologi
Anatomi Histologi
Bagian Anatomi-Histologi
Fakultas Kedokteran Universitas Airlangga
Surabaya
© 2004
Anatomi I
Pendahuluan :
• Plant anatomy
• Zoological anatomy
• Human anatomy
• Comparative anatomy
• Topografi
• Antropologi
• Embryology
• Experimental anatomy teratology
• Clinical anatomy
a. Groos anatomy alat :
* Pinset anatomis
* Scalpel
* Gunting
* Loupe
b. Microscopis Anatomy alat :
* Light Microscope histology
* Electron Microscope histology
* Slide Preparat
Adalah : posisi dimana tubuh berdiri tegak pandangan ke
depan dan telapak tangan menghadap ke depan
Linea mediana
Ventral (anterior) lawannya dorsal (posterior)
Medial lawannya lateral
Superior (cranial) lawannya inferior (caudal)
Superficial lawannya profundus
Proximal lawannya distal
Truncus dan extremitas
Untuk extremitas superior medial sama dengan ulnar
Lateral sama dengan radial
Untuk extremitas inferior medial sama dengan tibial
Lateral sama dengan fibular
• Flexi lawannya extensi otot syaraf
• Abduksi lawannya adduksi
• Rotasi Endo rotasi lawannya exorotasi
• Pronasi
• Supinasi
1. Regio-regio (daerah)
a. extremitas inferior
b. extremitas superior
c. thorax situs thoracis
d. abdomen situs abdominis
e. pelvis situs pelvicus
f. regio facei dan cervicalis
g. sistim syaraf pusat
2. Sistemik :
a. Systema Musculo skeletal
(apparatus locomotorius)
b. Systema respiratorius
c. Systema circulatorius
d. Systema digestivus
e. Systema uropoetica
f. Systema genetalia
g. Systema nervosum
Extremitas Inferior
I. Regio Femoris Ventralis :
a. Struktur Superficial :
* V. saphena magna
* N. cutaneous : N. cutaneous femoris lateralis;
medius; medialis
N. ilioinguinalis; N. iliohypogastricus; N. genito
femoralis
* Lnn subinguinalis superficialis: tractus horizontalis;
tractus verticalis
* fascialata tractus iliotibialis
b. Trigonum femoralis batas :
• Lig. inguinalis
• Tepi lateral m. adductus longus
• Tepi m. sartorius
Dasarnya : m. pectineus; M. iliopsoas
Isi :
A. Femoralis :
• A. circumflexa ileum superficialis
• A. epigastricus superficialis
• A. pudendalis externa
• A. profunda femoris :
A. Profunda Femoris :
• A. circumflexa femoris lateralis :
• R. ascendens
• R. descendens
A. Circumflexa femoris medialis :
• A. genu descendens berjalan bersama-sama n. saphenus:
menembus membrana vasto adductorius.
N. Femoralis N. saphenus
c. Canalis adductoria hunteri : batas : lateral: M. Vastus
medialis
medial : m. adductor longus : m. adductor magnus. Ditutup
oleh membrana vasto adductoria. Canalis ini dilewati oleh
vasa femoralis.
d. Lacuna vasorum
e. Lacuna musculorum
f. Anulus femoralis
g. otot-otot r. femoralis ventralis : M. quadriceps femoris m.
sartorius; m. ilipsoas; m. pectineus; m. gracilis m. aductor
longus brevis; magnus.
II. Regio Glutea :
A. Innervasi kulit :
N. Clunium superior; medius; inferior; n. iliohypogastricus
B. otot-otot glutei :
• M. gluteus maximus diinervasi oleh n. gluteus; inferior
m. gluteus medius; minimus; m.t. fascialata diinervasi oleh
n. glutea; superior
C. otot-otot rotator lateral :
• M. pyriformis
• M. obturator internus
• M. gemellus superior
• M. gemellus inferior
• M. quadratus femoris
• M. obturator externus
D. Pembuluh darah dan Syraf
• Incisura ischiadica major; spina ischiadica. Incisura
ischiadica minor; lig. sacro tuberosum; lig.
sakrospinosumterbentuk foramen ischiadica major yang
karena adanya m. pyriformis foramen supra pyriformis
yang dilalui oleh v. a.n. gluteus superior.
• m. plantaris
profundus : m. tibialis posterior, m. digitorum longus; m.
flexor hallucis longus
Pembuluh darah :
a. Tibialis posterior
Syaraf n. tibialis
Struktur khusus :
- lig. transversa cruris; lig. cruciatum cruris
- Peroneal retinaculum
- Flexor retinaculum (lig. laciniatum)
VI. Regio Pedis
Dibagi menjadi :
a. Dorsum pedis
b. Planta pedis
a. Dorsum pedis : otot intrinsik yaitu m. extensor digitorum
brevis yang diinervasi oleh n. peroneus profundus
pembuluh darah : a. dorsalis pedis cabangnya : a.tarsalis
lateralis, a. tarsalis medialis, a. arcuata, a. metatarsalis
perforans dan a. metatarsalis dorsalis.
syaraf : n. cutaneus dorsipedis medialis, n. cutaneus
dorsipedis intermedius dan n. cutaneus dorsi pedis lateralis
yang berasal dari n. suralis.
b. Planta Pedis
• Aponeurosis plantaris.
Otot-otot planta pedis :
Lapisan 1 :
M. Abductor hallucis
M. Flexor digitorum brevis
M. Abductor digiti minimi
Lapisan 2 :
M. Quadratus plantae
M. Lumbricalis
Lapisan 3 :
M. Flexor hallucis brevis
M. Adductus hallucis
M. Flexor digiti minimi brevis
Lapisan 4:
M. Interossei plantaris dan dorsal
• Pembuluh darah :
• A. tibialis posterioir
• A. plantaris latralis bersama-sama a. metatarsalis
perforans membentuk arcus plantaris a. metatarsalis
plantaris
• A. plantaris medialis
Syaraf pada planta pedis :
a. n. plantaris lateralis untuk m. abduktor digiti minimi, m.
flexor accessorius, m. flexor digitorum brevis; m.
interossei, m. flexor digiti minimi brevis, m. adductor
hallucis.
b. N. plantaris medialis untuk : m. abductor hallucis, m. flexor
hallucis brevis, m. lumbricalis.
EXTREMITAS SUPERIOR
I. Mamma :
• Melekat pada m. pectoralis major; m. serratus anterior
dan m. obliqus abdominis externus
• Terletak antara costa 2-6
• Ca sering pada kwadrant lateral atas
• Komposisi : terdiri dari massa kelenjar; dan jaringan
lemak
• Papilla mamma terletak pada I.C.S. IV
• Areola mamma terdiri dari kelenjar keringat; gld. sebacea
didapatkan tubercle saat kehamilan
Peredaran darah :
- dari cabang-cabang a. mamaria interna
- dari cabang-cabang a.axillaris terutama a.thoracalis
lateralis.