RANGKA BIDANG

IDEALISASI
Persamaan perpindahan dalam
fungsi x dapat ditulis:
y

ui uj

i A,E,L j
ui,Ni uj,Nj

u(x)
x

P P

atau
 Persamaan perpindahan dalam fungsi x dapat ditulis :

u( x ) u 
u j  ui 
x
i
L
Persamaan hubungan gaya dan perpindahan dapat ditulis sebagai berikut :

 u j  ui 
EA
N( x) 
L

 ui  u j 
EA
x0 N a   N 0  Ni 
L

  ui  u j 
xL EA
N a  NL  Nj 
L
Persamaan hubungan gaya dan perpindahan menurut Hooke :

EA
P 
L
Jika gaya dan perpindahan pada ujung batang dinyatakan sebagai f dan
d, maka hubungan antara gaya dan perpindahan di masing-masing ujung
dalam sumbu lokal adalah sbb :

 EA EA 
 fi   L 
    EA L  di 
 f j   EA   d

  j
 L L 

 fi  EA  1  1  di 
     
 f j  L  1 1  d j 
 Dengan cara yang sama
Sebuah elemen rangka dengan panjang L, modulus elastisitas E , da luas penampang A
, diletakkan sejajar dengan sumbu lokal. Gaya nodal elemen dalam sistem sumbu lokal adalah f x1 danf x2
bekerja dalam arah x , terlihat dalam gambar. Terdapat masing-masing peralihan u1 dan u2
, peralihan2 ini sering disebut derajat kebebasan ( degree of freedom)

Di bawah ini :

1 EA
2
f x1 , u1 x
f x2 , u 2
L

Gambar rangka sepanjang sumbu lokal x

Persamaan kekakuan elemen dalam sistem koordinat lokal :

 f x1  EA  1  1 u1 
     
 x2  L  1 1  u2 
f
 Secara simbolik :

 f n lokal  k lokal un lokal

TINJAU SATU ELEMENT TRUSS

dU
k
1


 AE
k
L

Dimana
A : Luas penampang batang
E : Modulus elastisitas bahan
L : Panjang batang
Q : perubahan panjang total

atau
Jika kita tinjau dalam arah sumbu lokal, maka kita dapat
tulis

Matriks perpindahan

Matriks kekakuan
Jika kita tinjau dalam arah sumbu lokal, maka kita dapat tulis

Persamaan diatas sama dengan persamaan sebelumnya

=
Koordinat lokal adalah xy dan koordinat global adalah XY
Untuk setiap elemen memiliki empat derajat kebebasan , yaitu arah

U1 ,V1 ,U 2 , dan V2
Taransformasi dari sistem lokal ke global sebagai berikut :

u1  U 1 cos   V1 sin 
u 2  U 2 cos   V2 sin 
 f Y 2 , V2
f X 2, u 2
f X 2 , UY2
y x

1
 X

f X 1, U 1

f X 1, u1 f Y 1, V1
Gambar 2.2 sistem koordinat lokal dan global
Jika kita menggunakan simbul-simbul :

C  cos 
S  sin 
Persamaan di atas dapat ditulis sebagai berikut :
U 1 
V 
 1
u C S 0 0  1 
    U 
 2 lokal 
u 0 0 C S  2 
V2 
global

atau secara simbolik :

un lokal  T un global

 dimana :

T  adalah matrik transformasi

.
Hubungan gaya nodal koordinat lokal dan global dengan menggunakan
matrik transformasi :

 f n lokal  T  f n global
kemudian hubungan antara gaya nodal global dengan peralihan nodal global
adalah ;

 f n global  k globalun global

Matriks kekakuan elemen dalam sistem koordinat global adalah :

 C 2 CS  C 2  CS 
 2
EA  CS S  CS  S 
2

[k ] global T  k lokal T  
T

L  C 2  CS C 2 CS 
 2 
 CS  S CS S 
2

Dengan demikian persamaan kekakuan elemen dalam sistem

koordinat global adalah :

 f X1   C 2 CS  C 2  CS  U 1 
f  
 2  
 Y1  EA  
  1 
2
 CS S CS S V
  L  C 2  CS C 2 CS  U 2 
 f X2   2 
 f Y2   CS  S CS S  V2 
2
 Matrik kekakuan elemen ini memiliki pola yang mudah diingat, yaitu :

EA  T0  T0 
k global   
L  T0 T0 
C 2 CS 
dimana : T0  2
CS S 
Dimana :
E adalah modulus elastisitas
A adalah luas penampang
L adalah panjang batang
  = adalah derajat kebebasan (dk) dalam sistem
u n global kooardinat global
 f n global = gaya nodal elemen batang dalam sistem koordinat
global
k global = matrik kekakuan elemen dalam sistem koordinat global
TEGANGAN BATANG

Pada kasus uniaksial persamaan tegangan dapat ditulis

Dengan merubah regangan konstan menjadi deformasi per satuan panjang

Dalam bentuk vektor dapat ditulis

Dari pembahasan sebelumnya deformasi dalam sumbu lokal dan sumbu global
ditentukan

 c s 0 0
  1 1
E
 q
L 0 0 c s 
PERSAMAAN GAYA DALAM AKSIAL
Jika kita sudah mengetahui peralihan nodal untuk elemen rangka baik
diketahui maupun dihitung, gaya dalam aksial adalah konstan sepanjang
elemen, dan dapat diperoleh secara langsung.
U1 
V 
EA  1
N C S C S  
L U 2 

 2
V 
Koordinat titik nodal

Titik nodal pembatas elemen

Kekakuan elemen

Kekakuan elemen 1 (k1)  = 0

KEKAKUAN STRUKTUR
Karena simpul 1, 4 sendi dan 2 rol, maka dof yang tersisa adalah 3, 5
dan 6 Sehingga persamaan menjadi
Menghitung tegangan
Dengan menggunakan cara yang sama kita peroleh

Menghitung reaksi
Tabel Cosinus, sinus, panjang, dan luas penampang tiap-tiap elemen

 C S C2 S2 CS L(m) A2 )
(m
Elemen
1-4 30o 0.866 0.5 0.75 0.25 0.433 3.464 0.015
2-4 0 1 0 1 0 0 3 0.020
3-4 -45o 0.707 -0.707 0.5 0.5 -0.5 4.243 0.030

Persamaan kekakuan elemen :

Elemen 1-4

 f X1   0.650 0.375  0.650  0.375 U 1 

f   0.375  
 Y1  6 kN  0.217  0 .375  0 .217   V1 
   10  
f
 X2  
m  0.650  0.375 0.650 
0.375 U 4 
 f Y2    
  0.375  0 .217 0.375 0.217   V4 
 FY3,V3

3 3
RX3 FX3,U3
RY3 E=2x108kN/m2

3m FY4,V4
FY2,V2

2 4 100 kN
2 FX3,U3 4
RX2 FX4,U4
RY2 FY1,V1
1.732m -200 kN
1 1
RX1 3m
FX1,U1
RY1
 Elemen 2-4

 f X2   1.333 0  1.333 0 U 2 
f   0   
 21  kN  0 0 0  V2 
   10 6
 
 f X2  m  1.333 0 1.333 0 U 4 
 f Y2   
 0 0 0 0  V4 

Elemen 3-4
 f X3   0.707  0.707  0.707 0.707  U 3 
f   0.707 0.707  
 Y3  kN  0.707  0 .707   V3 
   10
6
 
f
 X2  
m  0.707 0.707 
0.707  0.707 U 4 
 f Y2    
 0.707  0.707  0 .707 0.707   V4 
 Persamaan kekakuan struktur diperoleh dari gabungan persamaan
kekakuan elemen :

 FX 1   0.650 0.375 0 0 0 0  0.650  0.375 U 1 

F 
 Y1 
 0.375 0.217
 0 0 0 0  0.375  0.217  V1 
 FX 2   0 0 1.333 0 0 0  1.333 0  U 2 
    
 Y2 
F 6 kN  0 0 0 0 0 0 0 0   V2 
   10  
 FX 3  m  0 0 0 0 0.707  0.707  0.707 0.707  U 3 
 
 FY3   0 0 0 0  0.707 0.707 0.707  0.707  V3 
   0.650  0.375  1.333   
 FX 4  0  0.707 0.707 2.690  0.332 U 4 
 
 FY   0.650  0.217 0 0.707  0.707  0.332 0.924  V4 
 4 0

Dengan mempertimbangkan kondisi batas :

U1  V1  U 2  V2  U 3  V3  0
Persamaan kekakuan struktur dengan urutan d.k. nol dibawah ini :

 FX 4  100kN   2.690  0.332  0.650  0.375  1.333 0  0.707 0.707   U 4 

F  200kN 
 4
Y 
 0.332
 0.924  0.375  0.217 0 0 0.707  0.707  V4 
 FX1  RX1   0.650  0.375 0.650 0.375 0 0 0 0  U1  0 
    
 Y1F  R  kN   0.375  0.217 0.375 0.217 0 0 0 0   V1  0 

Y1 6
  10  
 F X  R X  L   0.333 0 0 0 1.333 0 0 0  U 2  0
2 2
 
 FY2  RY2   0 0 0 0 0 0 0 0  V2  0 
   0.707  
 FX 3  RX 3  0.707 0 0 0 0 0.707  0.707 U 3  0
 
 FY  RY   0.707 0  707 0.707   V3  0 
 3 3   0.707 0 0 0

solusi persamaan di atas adalah :

 100kN  6 kN  2.690  0.332 U 4 

   10    
 200kN  m  0.332 0.924  V4 
relasi Invers memberikan nilai peralihan nodal :

U 4  6 kN 0.389 0.140  100kN   0.011  3

   10     10 m
 4
V m 0.140 1.133  200kN   0.213

Gaya dalam elemen :

kN  0.011  3
N14  0.866.10
6
0.866 0.5  10 m  83.869kN
m  0.213

kN  0.011  3
N 2 4  1.333.10 6
1 0 10 m  14.568kN
m  0.213
6 kN  0.011  3
N 3 4  1.414.10 0.707 0.707  10 m  223.54kN
m  0.213
Reaksi perletakan :

 R X1    0.650  0.375  72.633 

R    0.375
 1Y
  0.217  41.935 
 

R X 2 
 
6 kN  1.333 0   0.011  3 
  14.568 

   10   10 m   kN
R
 Y2  m  0 0   0.213  0 
RX 3   0.707 0.707   158.065
     

 RY3   0.707  0.707 
 158.065 
 Contoh 2
FY2,V2 FY3,V3

2 3 FX2,U2 3
500kN 2 FX3,U

E=2x106kN/m2
FY1,V1
FY4,V4

1 RX4 4 FX1,U1 4 FX4,U

1

RY1 RY4
 Tabel Cosinus, sinus, panjang, dan luas penampang tiap-tiap elemen

C S CS L(m) A

Elemen
 C 2 S 2 (m 2 )

1-2 0 oo0 1 0 1 0 6 0.02

2-3 90 1 0 1 0 0 8 0.03
3-4  95 o 0 -1 0 1 0 6 0.02
1-3 36.87 o0.8 0.6 0.64 0.36 0.48 10 0.04
2-4 323.13 o 0.8 -0.6 0.64 0.36 -0.48 10 0.08
 Persamaan kekakuan elemen :
Elemen 1-2
 f X1  0 0 0 0  U1 
f  0 0.667  
 Y1  4 kN  0  0.667  V1 
   10  
 fX2  m 0 0 0 0  U 2 
 fY2   
0  0.667 0 0.667   V2 
Elemen 2-3
 fX2   0.75 0  0.75 0 U 2 
f 
 Y2 
 0
4 kN  0 0 0 V2 
   10  
 fX3  m  0.75 0 0.75 0 U 3 
 fY3   
   0 0 0 0  V3 
Elemen 3-4
 fX3  0 0 0 0  U 3 
f 
 Y3 
0 0.667
4 kN  0  0.667  V3 
   10  
 fX4  m 0 0 0 0  U 4 
 fY4   
0  0.667 0 0.667  V4 
Elemen 1-3
 f X1   0.512 0.384  0.512  0.384 U1 
f 
 Y 

4 kN  0.384 0.288  0.384  0.288  
 V1 
   10  
f
 3X m  0.512  0.384 0.512 0.384  U 3 
  
 fY3   0.384  0.288 0.384 0.288  V3 
Elemen 2-4
 fX2   1.024  0.768  1.024 0.768  U 2 
f 
 Y2 

4 kN  0.768 0.576 0.768  0.576 V2 
   10  
 fX4  m   1.024 0.768 1.024  0.768 U 4 
 fY4   
 0.768  0.576  0.768 0.576  V4 
 Persamaan kekakuan struktur diperoleh dari gabungan persamaan
kekakuan elemen :

 FX 1   0.512 0.384 0 0  0.512  0.384 0 0  U1 

F 
 1
Y
 0.384 0.955
 0  0.667  0.384  0.288 0 0   V1 
FX 2   0 0 1.774  0.768  0.750 0  1.024 0.768  U 2 
    
 Y2  4 kN  0
F  0.667  0.768 1.243 0 0 0.768  0.576 V2 
   10  
 FX 3  m  0.512  0.384  0.750 0 1.262 0.384 0 0  U 3 
 
 FY3   0.384  0.288 0 0 0.384 0.955 0  0.667 V3 
   0   
FX 4  0  1.024 0.768 0 0 1.024  0.768 U 4 
 
 FY   0  0.576  0.667  0.768 1.243  V4 
 4 0 0.768 0
 Dengan memperhatikan kondisi batas :

U1  V1  U4  V4  0

 FX 2  0   1.774  0.768  0.750 0 0 0  1.024 0.768   U 2 

 F 0 
 Y2 
 0.768
 1.243 0 0 0  0.667 0.768  0.576  V2 
FX 3  500kN   0.750 0 1.262 0.384  0.512  0.384 0 0  U 3 
    
 Y3 F  0  4 kN  0 0 0.384 0.955  0.384  0.288 0  0.667  V3 
   10  
 FX1  RX1  m 0 0  0.512  0.384 0.512 0.384 0 0  U1  0 
 
 FY2  RY1   0  0.667  0.384  0.288 0.384 0.955 0 0   V1  0 
    1.024  

 X4 X4 
F R 0.768 0 0 0 0 1.024  0.768 U 4  0
 
 FY  RY   0.768  0.576  0.667  0.768 1.243  V4  0 
 4 4  0 0 0
 Solusi persamaan di atas adalah :

 0   1.774  0.768  0.750 0  U 2 

 0   0.768 1.243  V 
  kN  0 0   2
   10 4
 
 500 kN  m   0.750 0 1. 262 0.384  U 3 
 0    
 0 0 0 .384 0. 955  V3 

Relasi invers memberikan peralihan nodal sbb:

U 2   1.263 0.781 0.856  0.344  0   0.428 

V   0.781 1.287    0   0.264 
 2 4 m  0.529 0 .213     1
   10  
  10 m
U 3  kN  0.856 0.529 1.482  0.596 500kN   0.741 
 V3   
  0.344  0.213  0 ,596 1.287   0   0.298
 Gaya dalam elemen :

kN 0.428 1
N1 2  0.667.10
4
0 1 10 m  176.258kN
m 0.264
 0.428 
 0.264 
kN   1
N 2 3  0.57.104 1 0 1 0  10 m  235.011kN
m  0.741 
 0.298

kN  0.741  1
N3 4  0.667.10 4
0 1 10 m  198.742kN
m  0.298

kN  0.741  1
N1 3  0.8.10 4
0.8 0.6  0.29810 m  331.236kN
m  
kN 0.428 1
N24  1.6.10 4
 0.8 0.6 0.26410 m  293.764kN
m  
 Reaksi perletakan :

 RX 1   0 0  0.512  0.384  0.428   264.989

R   0   0.264    375 
 Y1  kN   0.667  0.384  0 .288    1  
   10 4
 10 m   kN
 RX 4  m  1.024 0.768 0 0   0.741    235.011
 RY4   
 0.768  0. 576 0  0. 667   0.298  375 
Contoh Kasus

Elemen Cos2 Sin2 Cos θ∙ Sin

θ Cos θ Sin θ L (m)
θ θ θ
1-5, 5-3 37 4/5 3/5 16/25 9/25 12/25 5
2-5, 5-4 -37 4/5 -3/5 16/25 9/25 -12/25 5
2-3 0 1 0 1 0 0 8
1-2, 4-3 90 0 1 0 1 0 6
Persamaan Kekakuan Elemen

Persamaan Umum
 Fx1   C2 CS C 2 CS  U1 
 Fy   2  V 
 1  EA  CS S2 CS S   1
K    
Fx
 2 L  C 2
CS C2 CS  U 2 
 Fy2   2   V2 
 CS S 2
CS S 

Elemen 1 Elemen 2
Elemen 1 Elemen 2
 Persamaan Kekakuan Elemen 1-5 dan
5-3
elemen 1  5
 16 12 16 12 
 Fx1   25 25 25 25 U 
1
 Fy   12 9 12 9   
  EA  25 25 25 25   V1 
K   1
  
 Fx5  5  16 25 12 25 16 25 12 25  U 5 
 Fy5   12   V5 
9 12 9
 25 25 25 25 

elemen 5  3
 16 12 16 12 
 Fx5   25 25 25 25 U 
5
 Fy   12 9 12 9   
  EA  25 25 25 25   V5 
K   5
Fx 5  16 12 16 12  U 3 
 3   25 25 25 25   
 Fy3   12   V3 
9 12 9
 25 25 25 25 
 Persamaan Kekakuan Elemen 2-5 dan
5-4
elemen 2  5
 16 12 16 12 
 Fx2   25 25 25 25  U 
2
 Fy   12 9 12 9   
  EA  25 25 25 25   V2 
K   2
  
 Fx5  5  16 25 12 25 16 25 12 25 U 5 
 Fy5   12   V5 
9 12 9
 25 25 25 25 

elemen 5  4
 16 12 16 12 
 Fx5   25 25 25 25  U 
5
 Fy   12 9 12 9   
  EA  25 25 25 25   V5 
K   5
  
 Fx4  5  16 25 12 25 16 25 12 25 U 4 
 Fy4   12   V4 
9 12 9
 25 25 25 25 
Persamaan Kekakuan Elemen 2-3

elemen 2  3
 Fx2  1 0 1 0  U 2 
 Fy   0   V2 
 2  EA  0 0 0
K    
 Fx3  5  1 0 1 0  U 3 
 Fy3   
0 0 0 0   V3 
Persamaan Kekakuan Elemen 1-2 dan
4-3
elemen 1  2
 Fx1  0 0 0 0  U1 
 Fy   0 1  V1 
 1  EA 0 1
K    
 2  5 0 0
Fx 0 0  U 2 
 Fy2   
0 1 0 1   V2 

elemen 4  3
 Fx4  0 0 0 0  U 4 
 Fy   0 1  V4 
 4  EA 0 1
K    
 Fx3  5 0 0 0 0  U 3 
 Fy3   
0 1 0 1   V3 
 Persamaan Kekakuan
Gabungan
Dalam hal ini, U = V = U = V =0
1 1 4 4

 Fx2   0.253 0.096 0.125 0 0.128 0.096  U 2 

 Fy   0.096 0.239 0 0 0.096 0.072  V 
 2    2 
 Fx3  EA  0.125 0 0.253 0.096 0.128 0.096 U 3 
K     
Fy
 3 L  0 0 0.096 0.239 0.096 0.072   V3 
 Fx5   0.128 0.096 0.128 0.096 0.512 0  U 5 
    
 Fy5   0.096 0.072 0.096 0.072 0 0.288   V5 
 Relasi Invers
U 2  11.149 2.636 7.845 1.855 3.906 0.906   0 
V   2.636 5.549 1.855 0.439 0 1.017  0 
  2   
U 3  1  7.845 1.855 11.149 2.636 3.906 0.906  500
    
V
 3 EA  1.855 0.439 2.636 5.549 0 1.017  0 
U 5   3.906 0 3.906 0 3.906 0  0 
    
 V5   0.906 1.017 0.906 1.017 0 4.585   0 

U 2   0.001961 
 V   0.000464 
 2  
U 3   0.002787 
   
V
 3  0.000659 
U 5   0.000977 
   
 5  
V 0.000227 
Gaya Dalam pada Masing- Masing Elemen

U1 
V 
EA  1
N  C S C S  U 
L  2
 V2 
 Gaya Dalam pada Masing- Masing
Elemen

2 x106 1  0.001961
N12  0 1    154.667 kN (tarik )
6 0.000464

 0.001961 
 0.000464 
2 x106 1
N 2 3   1 0 1 0  
  206.5 kN (tarik )
8  0.002787 
0.000659

2 x106 1  0.002787 
N 4 3   
0 1   219.667kN (tekan)
6 0.000659

2 x106 1 0.000977 
N15  0.8 0.6    367.12 kN (tarik )
5 0.000227 
 Gaya Dalam pada Masing- Masing
Elemen

 0.001961
0.000464 
2 x106 1
N 2 5   0.8 0.6 0.8 0.6  
  258 kN (tekan)
5 0.000977 
0.000227 

 0.000977 
 0.000227 
2 x106 1
N 5 3   0.8 0.6 0.8 0.6  
  366.56 kN (tarik )
5  0.002787 
0.000659

2 x106 1 0.000977 
N 5 4   0.8 0.6    258.16 kN (tekan)
5 0.000227 
Keseimbangan di Tiap Titik Simpul
Fx  0
 N 23  N53 cos 37  500  0
206.5  (366.56  0.798)  500  0.98  0  OK

Fy  0
 N53 sin 37  N 43  0
(366.67  0.602)  219.667  1  0  OK

Fx  0
N 23  N 25 cos 37  0
206.5  (258  0.798)  0.45  0  OK

Fy  0
N 25 sin 37  N 21  0
(258  0.602)  154.667  0.6  0  OK
Keseimbangan di Tiap Titik Simpul

Fx  0
N53 cos 37  N 25 cos 37  N5 4 cos 37  N15 cos 37  0
(366.56  0.798)  (258  0.798)  (258.16  0.798)  (367.12  0.798)  0.57  0  OK

Fy  0
N53 sin 37  N 25 sin 37  N54 sin 37  N15 sin 37  0
(366.56  0.602)  (258  0.602)  (258.16  0.602)  (367.12  0.602)  0.24  0  OK
Keseimbangan di Tiap Titik Simpul
Fx  0
Rx1  N15 cos 37  0
Rx1  N15 cos 37
Rx1  293.195 kN

Fy  0
Ry1  N1 2  N15 sin 37  0
Ry1  N1 2  N15 sin 37
Ry1  375.605 kN

Fx  0
Rx4  N 5 4 cos 37  0
Rx4  N 5 4 cos 37
Rx4  206.176 kN

Fy  0
Ry4  N 5 4 sin 37  0
Ry4  N 5 4 sin 37
Ry4  155.365 kN
 Soal.3
Rangka Batang
Koordinat Titik Nodal
Elemen Dari Nodal Ke Nodal
1 1 2
2 2 3
3 3 4
4 4 6
5 5 6
6 1 5
7 2 5
8 2 6
9 3 5
10 3 6
 Kekakuan Elemen
Rumus:  c2 cs  c 2  cs 
 2
EA  cs s 2
 cs  s 
[k ] 
L  c 2  cs c 2 cs 
 2 
  cs  s 2
cs s 

Keterangan:
c = cosinus
cs = (cos).(sin)
S = sinus

Dengan sudut yang digunakan adalah besarnya sumbu lokal terhadap

global yaitu θ
 Kekakuan Elemen
Elemen Nodal θ cos sin cos^2/L sin^2/L (Cos)(sin)/L L A

1 1-2 0.000 1.000 0.000 0.250 0.000 0.000 4.000 1.000

2 2-3 0.000 1.000 0.000 0.250 0.000 0.000 4.000 1.000
3 3-4 0.000 1.000 0.000 0.250 0.000 0.000 4.000 1.000
4 4-6 143.130 -0.800 0.600 0.128 0.072 -0.096 5.000 1.000
5 5-6 0.000 1.000 0.000 0.250 0.000 0.000 4.000 1.000
6 1-5 36.870 0.800 0.600 0.128 0.072 0.096 5.000 1.000
7 2-5 90.000 0.000 1.000 0.000 0.333 0.000 3.000 1.000
8 2-6 36.870 0.800 0.600 0.128 0.072 0.096 5.000 1.000
9 3-5 143.130 -0.800 0.600 0.128 0.072 -0.096 5.000 1.000
10 3-6 90.000 0.000 1.000 0.000 0.333 0.000 3.000 1.000
Kekakuan Elemen 1
 f X1  1 0 1 0  U1 
  0  
 fY1  2 106  0 0 0   V1 
   
 f X2  4  1 0 1 0  U 2 
f   
0 0 0 0   V2 
 Y2 
 f X1   0.25 0 0.25 0  U1 
   0  
 1
f 0 0 0   V1 
   2 x10 
Y 6
 
 f X2   0.25 0 0.25 0  U 2 
f   
 0 0 0 0   V2 
 Y2 
Kekakuan Elemen 2
 fX 2  1 0 1 0  U 2 
f  0  
 Y 2  2 10
6
 0 0 0   V2 
 f   
 X3  4  1 0 1 0  U 3 
 fY    
 3 0 0 0 0   V3 

 fX 2  1 0 1 0  U 2 
f  0  
 Y 2  2 10
6
 0 0 0   V2 
 f   
 X3  4  1 0 1 0  U 3 
 fY   
 3 0 0 0 0   V3 
Kekakuan Elemen 3
 fX 3  1 0 1 0  U 3 
f  0  
 Y 3  2 10
6
 0 0 0   V3 
f   
 X4  4  1 0 1 0  U 4 
 fY    
 4 0 0 0 0   V4 

 fX 3   0.25 0 0.25 0  U 3 
f   0  
 Y3  0 0 0   V3 
 f   2 10 
6
 
 X4   0.25 
0 0.25 0 U 4 
 fY   
 4  0 0 0 0   V4 
 Kekakuan Elemen 4
 f X4   0.639 0.48 0.639 0.48  U 4 
   0.48  V 
 fY4  2  106  0.36 0.48 0.36   4 
 
 f X6  5  0.639 0.48 0.639 0.48  U 6 
f    
 0.48 0.36 0.48 0.36   V6 
 Y6 

 f X4   0.128 0.096 0.128 0.096  U 4 

   0.096 0.072 0.096 0.072   V 
 fY4  6    4
   2 10  
f
 X6   0.128 0.096 0.128  0.096  U 6 
f    
 0.096 0.072  0.096 0.072   V6 
 Y6 
 Kekakuan Elemen 5
 fX5  1 0 1 0  U 5 
f  0   
 Y5  2  10 6
 0 0 0   V5 
   
 fX 6  4  1 0 1 0  U 6 
 fY6    
  0 0 0 0   V6 

 fX 5   0.25 0 0.25 0  U 5 
f   0  
 Y5  0 0 0   V5 
  2 10 
6
  
 fX 6   0.25 0 0.25 
0 U 6 
 fY6    
   0 0 0 0   V6 
 Kekakuan Elemen 6
 fX1   0.639 0.48 0.639 0.48 U1 
f   0.48  
 Y 1  2 10
6
 0.36 0.48 0.36   V1 
f 
 X5  5  0.639 0.48 0.639 0.48  U 5 
 fY    
 5  0.48 0.36 0.48 0.36   V5 

 fX1   0.128 0.096 0.128 0.096  U1 

f   0.096 0.072 0.096 0.072   
 Y1  6    V1 
 f   2 10  
 X5   
0.128 0.096 0.128 0.096 U 5 
 fY    
 5  0.096 0.072 0.096 0.072   V5 
Kekakuan Elemen 7

 f X2  0 0 0 0  U 2 
  0 1  
 fY2  2 106  0 1  V2 
   
 f X5  4 0 0 0 0  U 5 
f    
 Y5  0 1 0 1   V5 

 f X2  0 0 0 0  U 2 
  0 0.333  
 2
f Y 6  0 0.333  V2 
   2  10  
 f X5  0 0 0 0  U 5 
f   
0 0.333 0 0.333   V5 
 Y5 
 Kekakuan Elemen 8
 f X2   0.639 0.48 0.639 0.48  U 2 
   0.48  V 
 fY2  2 106  0.36 0.48 0.36   2 
 
 f X6  5  0.639 0.48 0.639 0.48  U 6 
f    
 Y6   0.48 0.36 0.48 0.36   V6 

 f X2   0.128 0.096 0.128 0.096 U 2 

   0.096 0.072 0.096 0.072   V 
 fY2  6    2
   2 10  
f
 X6    0.128  0.096 0.128 0.096  U 6 
f    
 0.096 0.072 0.096 0.072   V6 
 6Y
 Kekakuan Elemen 9
 f X3   0.639 0.48 0.639 0.48  U 3 
   0.48 0.36  
 fY3  2  106  0.48 0.36   V3 
 
 f X5  5  0.639 0.48 0.639 0.48  U 5 
f    
 0.48 0.36 0.48 0.36   V5 
 Y5 

 f X3   0.128 0.096 0.128 0.096  U 3 

   0.096 0.072 0.096 0.072   
 3
f Y 6    V3 
   2 10  
f
 X5   0.128 0.096 0.128 0.096  U 5 
f    
 0.096 0.072 0.096 0.072   V5 
 Y5 
 Kekakuan Elemen 10
 fX 3  0 0 0 0  U 3 
f  0 1  
 Y 3  2  106  0 1  V3 
   
 fX 6  3 0 0 0 0  U 6 
 fY6    
  0 1 0 1   V6 

 fX 3  0 0 0 0  U 3 
f  0 0.333  
 Y3  6  0 0.333  V3 
   2  10  
f
 X6  0 0 0 0  U 6 
 fY6    
  0 0.333 0 0.333   V6 
 Kekakuan Struktur
Kekakuan struktur diperoleh dengan
menjumlah seluruh matriks-matriks elemen
yang memiliki baris dan kolom matriks yang
sama.
Sehingga akan dihasilkan kekakuan
struktur sbb:
 Persamaan kekakuan struktur diperoleh dari
gabungan persamaan kekakuan elemen :
 FX1 
   0.378 0.096 0.25 0 0 0 0 0 0.128 0.096 0 0  U1 
 FY1   0.096 V 
F   0.072 0 0 0 0 0 0 0.096 0.072 0 0   1
 X2   0.25 0 0.628 0.096 0.25 0 0 0 0 0 0.128 0.096 U 2 
 FY     
 2  0 0 0.096 0.405 0 0 0 0 0 0.333 0.096 0.072   V2 
 FX 3   0 0 0.25 0 0.628 0.096 0.25 0 0.128 0.096 0 0  U 3 
     
 FY3   0 0 0 0 0.096 0.405 0 0 0.096 0.072 0 0.333  V3 
   2 x10
6
 0  
 FX 4  0 0 0 0.25 0 0.378 0.096 0 0 0.128 0.096  U 4 
 
F   0 0 0 0 0 0 0.096 0.072 0 0 0.096 0.072   V4 
 Y4   0.128  
 FX  0.096 0 0 0.128 0.096 0 0 0.506 0 0.25 0  U 5 
 
 5  0.096 0.072 0 0.333 0.096 0.072 0 0 0 0.477 0 0  V 
 FY5     5
   0 0 0.128 0.096 0 0 0.128 0.096 0.25 0 0.506 0  U 6 
 FX 6   0 0.096 0.072 0.333 0.096 0.477  V 
F 
0 0 0.096 0 0 0  6
 Y6 
 Dengan memperhatikan kondisi batas :

U1  V1  U4  V4  0
Persamaan kekakuan struktur dengan urutan d.k. nol dibawah ini :
 FX 2 
   0.628 0.096 0.25 0 0 0 0.128 0.096 0.25 0 0 0   U2 
 2
F  0.096  V 
0 
Y
F   0.405 0 0 0 0.333 0.096 0.072 0 0 0  2 
 X3   0.25 0 0.628 0.096 0.128 0.096 0 0 0 0 0.25 0   U3 
 FY     
 3  0 0 0.096 0.405 0.096 0.072 0 0.333 0 0 0 0   V 3 
 FX 5   0 0 0.128 0.096 0.506 0 0.25 0 0.128 0.096 0 0   U5 
     
 FY5  6 0 0.333 0.096 0.072 0 0.477 0 0 0.096 0.072 0 0   V5 
   2 x10   
 FX 6  0.128 0.096 0 0 0.25 0 0.506 0 0 0 0.128 0.096   U 
  6
F   0.096 0.072 0 0.333 0 0 0 0.477 0 0 0.096 0.096   V6 
 Y6   0.25  
 FX  0 0 0 0.128 0.096 0 0 0.378 0.096 0 0   1 
U  0
 
 1  0 0 0 0 0.096 0.072 0 0 0.096 0.072 0 0  V  0 
 FY1     1 
   0 0 0.25 0 0 0 0.128 0.096 0 0 0.378 0.096  U 4  0 
F
 4 V  0 
X
 0 0 0 0 0 0 0.096 0.072 0 0 0.096 0.072   4 
F 
 Y4 
 Solusi persamaan di atas adalah :
 0   0.628 0.096 0.25 0 0 0 0.128 0.096  U 2 
 0   0.096 0.405 0 0 0 0.333 0.096 0.072  V 
     2
 0   0.25 0 0.628 0.096 0.128 0.096 0 0  U 3 
     
 0  6  0 0 0.096 0.405 0.096 0.072 0 0.333   V3 
  =2x10  0  
 50  0 0.128 0.096 0.506 0 0.25 0  U 5 
 
500   0 0.333 0.096 0.072 0 0.477 0 0   V5 
   0.128 0.096  
 100  0 0 0.25 0 0.506 0  U 5 
 
500   0.096 0.072 0.333 0.477  V 
  0 0 0 0  6

Relasi invers memberikan peralihan nodal sbb:

U 2   2.5974 -0.8674 1.4026 0.9104 0.5628 -0.7504 0.7705 1.0274   0   -89.6 
V  -0.8674 12.8226 -0.9104 7.6114 -0.7684 10.2838 1.8337 7.0746   0  -8457.4
 2   
U 3   1.4026 -0.9104 2.5974 0.8674 0.7705 -1.0274 0.5628 0.7504   0   156.3 
      
 V3  -6  0.9104 7.6114 0.8674 12.8226 -1.8337 7.0746 0.7684 10.2838  0  -8510.6
  =2x10   = 2x10-6  
 0.5628 1.6420 -1.2829   50 
U 5  
-0.7684 0.7705 -1.8337 3.3304 -0.9683
  1123.3 
 V5  -0.7504 10.2838 -1.0274 7.0746 -0.9683 10.5503 1.2829 6.3401  500  -8268.5
   0.7705    
U 5  1.8337 0.5628 0.7684 1.6420 1.2829 3.3304 0.9683   100   -874.6 
 
V   1.0274 6.3401 10.5503 500  
 6 7.0746 0.7504 10.2838 -1.2829 6.3401 -8284.2
Persamaan Gaya Dalam Aksial
Jika sudah mengetahui peralihan nodal untuk
elemen rangka baik diketahui maupun dihitung,
gaya dalam aksial adalah konstan sepanjang
elemen, dan dapat diperoleh secara langsung.

U i 
V 
 i 
Ni j 
EA
 C S C S  
L U j 

V j 

Maka,
 0 
 
2 x106 x1  0 
N1 2   1 0 1 0  2 x10 6  
4   89, 6 

 8457, 4 

 22, 4kN
 89, 6 
 8457, 4 
2 x106 x1  
N 2 3   1 0 1 0  
4  156, 3 

 8510, 6 

 61, 475kN
  156,3 
8510, 6 
6  
6
2 x10 x1
N 3 4   1 0 1 0  2 x10  
4  0 
 0 
 39, 075kN
 0 
 0 
2 x106 x1  
N 46   0,8 0, 6 0,8 0, 6  
5  874, 6 
8284, 2 
 854,168kN
  1123,3 
 8268,5 
6
2 x10 x1  
N 56   1 0 1 0   
4  874, 6 
8284, 2 
 499, 475kN
 0 
 0 
6
2 x10 x1  
N15    0,8  0, 6 0,8 0, 6  
5  1123,3 
8268,5
 812, 492kN
  89, 6 
8457, 4 
6
2 x10 x1  
N 2 5   0 1 0 1  
3  1123,3 
 8268,5 
 62,9667 kN
 89, 6 
8457, 4 
6
2 x10 x1  
N 26   0,8 0, 6 0,8 0, 6   
5  874, 6 
 8284, 2 
 104.816kN
  156,3 
 8510, 6 
6
2 x10 x1  
N 3 5   0,8 0, 6 0,8 0, 6   
5  1123,3 
 8268,5 
 125, 668kN
 156,3 
 8510, 6 
6
2 x10 x1  
N 3 6   0 1 0 1  
3  874, 6 
 8284, 2 
 75, 4667 kN
  -89.6 
Reaksi perletakan : -8457.4 
 
 RX 1   0.25 0 0 0 0.125 0.096 0 0   156.3 
    
 RY1  6  0 0 0 0 0.096 0.072 0 0  -8510.6 
   2x10 2x10-6  
 RX 4   0 0 0.25 0 0 0 0.128 0.096   1123.3 
R    -8268.5 
 0 0 0 0 0 0 0.096 0.072 
 Y4   
 -874.6 
-8284.2 
 
 672.3986 
 487.5000 
 
  
  722.3986  Sehingga didapatkan:
 512.5000 
Rx1 = 672,3986 kN
Ry1 = 487,5 kN
Rx4 = -722,3986 kN
Ry4 = 512,5 kN
 Kontrol Gaya

V  0 H  0
500   500   487.5  512.5  0 100   50    722.3986   672.3986  0
1000  1000  0 50  50  0
0  0  OK 0  0  OK
ANALISA STRUKTUR RANGKA
BATANG DENGAN METODE
MATRIKS

KELOMPOK 2:
1.FIRDAUSI HANDAYANI
2.FITRIYANI
3.GIOVANO MARTLAND
4.INDAH PRASETYA RINI
Soal
Soal
 Koordinat Titik Nodal
Elemen Dari Nodal Ke Nodal
1-2 1 1 2
2-3 2 2 3
3-4 3 3 4
4-6 4 4 6
5-6 5 5 6
1-5 6 1 5
2-5 7 2 5
2-6 8 2 6
3-5 9 3 5
3-6 10 5 6
 Kekakuan Elemen
Rumus:  c2 cs  c 2  cs 
 2
EA  cs s 2
 cs  s 
k
L  c 2  cs c 2 cs 
 2 
  cs  s 2
cs s 

Keterangan:
c = cosinus
cs = cos x sin
S = sinus

Dengan sudut yang digunakan adalah besarnya sumbu lokal terhadap

global yaitu θ
 Kekakuan Elemen

Elemen Nodal θ cos sin cos^2/L sin^2/L cossin/L L A

1 1-2 0.000 1.000 0.000 0.250 0.000 0.000 4.000 1.000

2 2-3 0.000 1.000 0.000 0.250 0.000 0.000 4.000 1.000
3 3-4 0.000 1.000 0.000 0.250 0.000 0.000 4.000 1.000
4 4-6 143.130 -0.800 0.600 0.128 0.072 -0.096 5.000 1.000
5 5-6 0.000 1.000 0.000 0.250 0.000 0.000 4.000 1.000
6 1-5 36.870 0.800 0.600 0.128 0.072 0.096 5.000 1.000
7 2-5 90.000 0.000 1.000 0.000 0.333 0.000 3.000 1.000
8 2-6 36.870 0.800 0.600 0.128 0.072 0.096 5.000 1.000
9 3-5 143.130 -0.800 0.600 0.128 0.072 -0.096 5.000 1.000
10 3-6 90.000 0.000 1.000 0.000 0.333 0.000 3.000 1.000
Kekakuan Elemen 1
 f X1  1 0 1 0  U1 
  0  
 fY1  2 106  0 0 0   V1 
   
 f X2  4  1 0 1 0  U 2 
f   
0 0 0 0   V2 
 Y2 
 f X1   0.25 0 0.25 0  U1 
   0  
 1
f 0 0 0   V1 
   2 x10 
Y 6
 
 f X2   0.25 0 0.25 0  U 2 
f   
 0 0 0 0   V2 
 Y2 
Kekakuan Elemen 2
 fX 2  1 0 1 0  U 2 
f  0  
 Y 2  2 10
6
 0 0 0   V2 
 f   
 X3  4  1 0 1 0  U 3 
 fY    
 3 0 0 0 0   V3 

 fX 2  1 0 1 0  U 2 
f  0  
 Y 2  2 10
6
 0 0 0   V2 
 f   
 X3  4  1 0 1 0  U 3 
 fY   
 3 0 0 0 0   V3 
Kekakuan Elemen 3
 fX 3  1 0 1 0  U 3 
f  0  
 Y 3  2 10
6
 0 0 0   V3 
f   
 X4  4  1 0 1 0  U 4 
 fY    
 4 0 0 0 0   V4 

 fX 3   0.25 0 0.25 0  U 3 
f   0  
 Y3  0 0 0   V3 
 f   2 10 
6
 
 X4   0.25 
0 0.25 0 U 4 
 fY   
 4  0 0 0 0   V4 
 Kekakuan Elemen 4
 f X4   0.639 0.48 0.639 0.48  U 4 
   0.48  V 
 fY4  2 106  0.36  0.48 0.36   4 
 
 f X6  5  0.639 0.48 0.639 0.48  U 6 
f    
  0.48 0.36 0.48 0.36   V6 
 Y6 

 f X4   0.128 0.096 0.128 0.096  U 4 

   0.096 0.072 0.096 0.072   V 
 fY4  6    4
   2 10  
f
 X6   0.128 0.096 0.128  0.096  U 6 
f    
 0.096 0.072  0.096 0.072   V6 
 Y6 
 Kekakuan Elemen 5
 fX5  1 0 1 0  U 5 
f  0   
 Y5  2  10 6
 0 0 0   V5 
   
 fX 6  4  1 0 1 0  U 6 
 fY6    
  0 0 0 0   V6 

 fX 5   0.25 0 0.25 0  U 5 
f   0  
 Y5  0 0 0   V5 
  2 10 
6
  
 fX 6   0.25 0 0.25 
0 U 6 
 fY6    
   0 0 0 0   V6 
 Kekakuan Elemen 6
 fX1   0.639 0.48 0.639 0.48 U1 
f   0.48  
 Y 1  2 10
6
 0.36  0.48 0.36   V1 
f 
 X5  5  0.639 0.48 0.639 0.48  U 5 
 fY    
 5   0.48 0.36 0.48 0.36   V5 

 fX1   0.128 0.096 0.128 0.096  U1 

f   0.096 0.072 0.096 0.072   
 Y1  6    V1 
 f   2 10  
 X5   
0.128 0.096 0.128 0.096 U 5 
 fY    
 5  0.096 0.072 0.096 0.072   V5 
Kekakuan Elemen 7
 f X2  0 0 0 0  U 2 
  0 1   
 fY2  2 106  0 1  V2 
   
 f X5  4 0 0 0 0  U 5 
f   
0 1 0 1   V5 
 Y5 

 f X2  0 0 0 0  U 2 
  0 0.333  
 2
f Y 6  0 0.333  V2 
   2  10  
 f X5  0 0 0 0  U 5 
f   
0 0.333 0 0.333   V5 
 Y5 
 Kekakuan Elemen 8
 f X2   0.639 0.48 0.639 0.48  U 2 
   0.48  V 
 fY2  2 106  0.36 0.48 0.36   2 
 
 f X6  5  0.639 0.48 0.639 0.48  U 6 
f    
 Y6   0.48 0.36 0.48 0.36   V6 

 f X2   0.128 0.096 0.128 0.096 U 2 

   0.096 0.072 0.096 0.072   V 
 fY2  6    2
   2 10  
f
 X6    0.128  0.096 0.128 0.096  U 6 
f    
 0.096 0.072 0.096 0.072   V6 
 6Y
 Kekakuan Elemen 9
 f X3   0.639 0.48 0.639 0.48 U 3 
   0.48  
 fY3  2 106  0.36  0.48 0.36   V3 
 
 f X5  5  0.639 0.48 0.639 0.48  U 5 
f    
  0.48 0.36 0.48 0.36   V5 
 Y5 

 f X3   0.128 0.096 0.128 0.096  U 3 

   0.096 0.072 0.096 0.072   
 3
f Y 6    V3 
   2 10  
f
 X5   0.128 0.096 0.128 0.096  U 5 
f    
 0.096 0.072 0.096 0.072   V5 
 Y5 
 Kekakuan Elemen 10
 fX 3  0 0 0 0  U 3 
f  0 1  
 Y 3  2 106  0 1  V3 
   
 fX 6  3 0 0 0 0  U 6 
 fY6    
  0 1 0 1   V6 

 fX 3  0 0 0 0  U 3 
f  0 0.333  
 Y3  6  0 0.333  V3 
   2  10  
f
 X6 0 0 0 0  U 6 
 fY6    
  0 0.333 0 0.333   V6 
 Kekakuan Struktur
Kekakuan struktur diperoleh dengan
menjumlah seluruh matriks-matriks elemen
yang memiliki baris dan kolom matriks yang
sama.
Contoh: cell dengan matriks baris u1 dan
kolom u1 akan menghasilkan matriks
kekakuan
= 0,25 (kekakuan elemen 1) + 0,128
(kekakuan elemen 6) = 0,378;
Sehingga akan dihasilkan kekakuan struktur
 Persamaan kekakuan struktur diperoleh dari
gabungan persamaan kekakuan elemen :
 FX1 
   0.378 0.096 0.25 0 0 0 0 0 0.128 0.096 0 0  U1 
 FY1   0.096 0.072 V 
F   0 0 0 0 0 0 0.096 0.072 0 0   1
 X2   0.25 0 0.628 0.096 0.25 0 0 0 0 0 0.128 0.096  U 2 
 FY     
 2  0 0 0.096 0.405 0 0 0 0 0 0.333 0.096 0.072   V2 
 FX 3   0 0 0.25 0 0.628 0.096 0.25 0 0.128 0.096 0 0  U 3 
     
 FY3   0 0 0 0 0.096 0.405 0 0 0.096 0.072 0 0.333  V3 
   2 x10
6
 0  
 FX 4  0 0 0 0.25 0 0.378 0.096 0 0 0.128 0.096  U 4 
 
F   0 0 0 0 0 0 0.096 0.072 0 0 0.096 0.072   V4 
 Y4   0.128 0.096  
 FX  0 0 0.128 0.096 0 0 0.506 0 0.25 0  U 5 
 
 5  0.096 0.072 0 0.333 0.096 0.072 0 0 0 0.477 0 0  V 
 FY5     5
   0 0 0.128 0.096 0 0 0.128 0.096 0.25 0 0.506 0  U 6 
 FX 6   0 0.096 0.072 0.333 0.096 0.096 0.477  V 
F 
0 0 0 0 0  6
 Y6 
 Dengan memperhatikan kondisi batas :

U1  V1  U4  V4  0
Persamaan kekakuan struktur dengan urutan d.k. nol dibawah ini :

 FX 2 
   0.628 0.096 0.25 0 0 0 0.128 0.096 0.25 0 0 0   U2 
 2
F  0.096  V 
0 
Y
F   0.405 0 0 0 0.333 0.096 0.072 0 0 0  2 
 X3   0.25 0 0.628 0.096 0.128 0.096 0 0 0 0 0.25 0   U3 
 FY     
 3  0 0 0.096 0.405 0.096 0.072 0 0.333 0 0 0 0   V3 
 FX 5   0 0 0.128 0.096 0.506 0 0.25 0 0.128 0.096 0 0   U5 
     
 FY5  6 0 0.333 0.096 0.072 0 0.477 0 0 0.096 0.072 0 0   5 
V
   2 x10   
 FX 6  0.128 0.096 0 0 0.25 0 0.506 0 0 0 0.128 0.096   U 
  6
F   0.096 0.072 0 0.333 0 0 0 0.477 0 0 0.096 0.096   V6 
 Y6   0.25  
 FX  0 0 0 0.128 0.096 0 0 0.378 0.096 0 0   1 
U  0
 
 1  0 0 0 0 0.096 0.072 0 0 0.096 0.072 0 0  V  0 
 FY1     1 
   0 0 0.25 0 0 0 0.128 0.096 0 0 0.378 0.096  U 4  0 
F
 4 V  0 
X
 0 0 0 0 0 0 0.096 0.072 0 0 0.096 0.072   4 
F 
 Y4 
Solusi persamaan di atas adalah :
 0   0.628 0.096 0.25 0 0 0 0.128 0.096  U 2 
 0   0.096 0.405 0 0 0 0.333 0.096 0.072  V 
    2
 0   0.25 0 0.628 0.096 0.128 0.096 0 0  U 3 
     
 0  6  0 0 0.096 0.405 0.096 0.072 0 0.333   V3 
  =2x10  0  
 50  0 0.128 0.096 0.506 0 0.25 0  U 5 
 
500   0 0.333 0.096 0.072 0 0.477 0 0   V5 
   0.128 0.096  
 100  0 0 0.25 0 0.506 0  U 5 
 
500   0.096 0.072 0.333 0.477  V 
  0 0 0 0  6

Relasi invers memberikan peralihan nodal sbb:

 0   2.5974 -0.8674 1.4026 0.9104 0.5628 -0.7504 0.7705 1.0274  U 2   -89.6 

 0 
 
-0.8674
 12.8226 -0.9104 7.6114 -0.7684 10.2838 1.8337 7.0746   V2  -8457.4
 0   1.4026 -0.9104 2.5974 0.8674 0.7705 -1.0274 0.5628 0.7504  U 3   156.3 
       
 0  6  0.9104 7.6114 0.8674 12.8226 -1.8337 7.0746 0.7684 10.2838  V3  -8510.6
  =2x10  0.5628  =  
 50  -0.7684 0.7705 -1.8337 3.3304 -0.9683 1.6420 -1.2829  U 5   1123.3 
 
500  -0.7504 10.2838 -1.0274 7.0746 -0.9683 10.5503 1.2829 6.3401   V5  -8268.5
   0.7705    
 100  1.8337 0.5628 0.7684 1.6420 1.2829 3.3304 0.9683  U 5   -874.6 
 
500   1.0274 6.3401 10.5503  V6  -8284.2
  7.0746 0.7504 10.2838 -1.2829 6.3401
Persamaan Gaya Dalam Aksial

Jika sudah mengetahui peralihan nodal

untuk elemen rangka baik diketahui maupun
dihitung, gaya dalam aksial adalah konstan
sepanjang elemen, dan dapat diperoleh
secara langsung. U i 
V 
 i 
Ni j 
EA
 C S C S  
L U j 
 V
  j

• Maka,
 0 
 
2 x10 6 x1  0 
N1 2   1 0 1 0  
4   89 , 6 

 8457,4 
  89,6 
 8457,4
N 2 3 
2 x10 6 x1
 1 0 1 0  

4  156 ,3 

 8510,6 
 156,3 
 8510,6
2 x10 6 x1  
N 3 4   1 0 1 0  
4  0 

 0 

  0 
 0 
N 46 
2 x106 x1
0,8  0,6  0,8 0,6 

5   874,6 
 8284,2
 1123,3 
  8268,5 
N 56 
2 x106 x1
 1 0 1 0 

4   874, 6 
 8284,2
 0 
 0 
N15 
2 x10 6 x1
 0,8  0,6 0,8 0,6 

5  1123,3 
 8268,5
  89,6 
 8457,4
N 2 5 
2 x106 x1
0  1 0 1 

3  1123,3 
  8268,5 
   89,6 
 8457,4
 
6
N 26 
2 x10 x1
 0,8  0,6 0,8 0,6 
5   874,6 
 8284,2
 156,3 
 8510,6
2 x106 x1  
N 3 5  0,8  0,6  0,8 0,6 
5  1123,3 
  8268,5
 156,3 
 8510,6
N 3 6 
2 x10 6 x1
0  1 0 1 

3   874,6 
 8284,2
Reaksi perletakan :
 -89.6 
-8457.4 
 
 RX1   0.25 0 0 0 0.125 0.096 0 0   156.3   672.3986 
       487.5000 
 RY1   0 0 0 0 0.096 0.072 0 0  -8510.6   
     
 RX 2   0 0 0.25 0 0 0 0.128 0.096   1123.3  722.3986 
 R   0 0 0 0 0 0 0.096

0.072  -8268.5  512.5000 
 Y2   
 -874.6 
-8284.2 
 

V  0
500   500   487.5  512.5  0
H  0
1000  1000  0 100   50    722.3986   672.3986  0
0  0  OK 50  50  0
0  0  OK