Anda di halaman 1dari 22

FISIOLOGI SIKLUS MENSTRUASI

NORMAL
Dr. dr. Herlambang, Sp.OG (K) FM
Fakultas Kedokteran
Universitas Jambi
Pendahuluan
 Organ reproduksi : Ovarium, tuba faloppi, uterus,
vagina
 Ovarium >> ovum
 ovarium janin >> sel germinativum >> ovum
primordial >> migrasi ke korteks ovarium >> oosit
dipertahankan pada fase profase >> pubertas >>
ovum matang
 FSH dan LH >> perkembangan oosit
 Satu ovum setiap siklus bulanan
 Pubertas >> faktor hormonal
Sistem hormon wanita
 Hormon pelepas Gonadotropin (GnRH)
>>> di lepaskan oleh Hipotalamus
>>> melalui sistem porta hipotalamus-
hipofisis ant.
 FSH dan LH
>>> dihasilkan oleh Hipofisis anterior
 Estrogen dan progesteron
>>> dihasilkan oleh Ovarium
Hubungan Hipotalamus-Hipofisis-
Ovarium
Fungsi hormon
 GnRH
 FSH
 LH
 Estrogen
 Progesteron
1. Hypothalamic >> GnRH
 Pelepasan GnRH >> Gonadotropin realesing
hormon
 GnRH  merangsang hipofisis Ant >> Sekresi
FSH & LH
2. Hipofisis Ant >> Gonadotropin : LH & FSH
 Merupakan hormon glikoprotein, menyerupai TSH
& hCG
 LH  Ovulasi  memicu korpus luteum
 sintesis progesteron
 FSH  pematangan folikel  sintesis estrogen
3. Estrogen
 Uterus >> proliferasi stroma endometrium
 Tuba fallopi
 Payudara >> perkembangan jaringan stroma,
pertumbuhan sistem duktus, deposit lemak
 Alat kelamin luar >> ukuran dan deposit
lemak
 Tulang/rangka >> proses osteoblastik &
penggabungan epifise lebih awal
 Kulit >> tekstur kulit yang halus & lembut
4. Progesteron
 Uterus >> fase sekretorik pada siklus
endometrium >> penebalan endometrium
 Tuba fallopi >> perubahan sekretorik
 Payudara >> perkembangan lobulus &
alveoli serta proliferasi sel >> persiapan
sekresi air susu bumil
Siklus ovarium bulanan

Fase folikuler
 Ovum primordial dikellilingi selapis sel2
granulosa >> folikel primordial
 Peningkatan FSH Folikel primordial
>> folikel primer >> folikel vesikuler >>
folikel matang >> ovulasi >> corpus luteum
 Ovulasi >> ukuran folikel 15 mm
 Pada salah satu folikel yang perkembangannya
Sel granulosanya menghasilkan estrogen
dalam jumlah besar bekerja sama dg FSH untuk
memacu reseptor LH>> umpan balik + >>
reseptor LH lebih sensitif
 Estrogen >> umpan balik negatif pada
hipotalamus >> menekan sekresi FSH sehingga
menghambat pertumbuhan folikel lain
 Ovulasi
• LH meningkat pesat 6-8x >> lonjakan LH
• Teka ekterna menghasilkan enzim
proteolitik
• Sesaat sebelum ovulasi folikel
membengkak karena berisi cairan
• Cairan keluar melalui stigma dan keluar
ovum yang dikelilingi sel granulosa >>
korona radiata
 Fase Luteal
- Sel granulosa dan teka interna >> sel lutein
>>berwarna kuning (lipid) >> corpus luteum
- LH >> perkembangan corpus luteum >>
menghasilkan progesteron >> proliferasi
endometrium ( siklus endometrium )
- Selama 7- 8 hari corpus luteum membesar >>
mengalami involusi menjadi corpus albicans
- Pada kehamilan >> HcG dihasilkan plasenta untuk
mempertahankan corpus luteum
Siklus ovarium
Siklus endometrium bulanan
1. Fase Proliferatif (Follicular, estrogenic)
• Sel epitel stratum basale  migrasi  melapisi
stroma >> efek estrogen
• Disertai regenerasi dari pembuluh darah &
proliferasi sel stroma
• Peningkatan ketebalan 3- 4 mm
• Endomatrium  mitosis  epitel, glandula &
stroma
• Arteri spiralis  regenerasi  stratum
fungsional  stroma
• Dipengaruhi estrogen
2. Fase Sekretori (Luteal, Progestasional)
• Dipengaruhi progesteron
• Perkembangan sekretorik
• Glandula berkelok-kelok; lumen dilatasi,
sakulasi  berisi glikogen ,lipid
• Ketebalan endometrium  5 – 6 mm
• Arteri spiralis  elongasi dan konvolusi
• Hari ke 21 siklus menstruasi
• Mempersiapkan endometrium mengandung
cadangan nutrisi untuk implantasi ovum.
3. Fase Menstruasi (Menses)

• Menurunnya sekresi progesteron dan


estrogen secara mendadak >> involusi corpus
luteum

• Spasme arteri spiralis   suplai darah

• Nekrotik  ruptur pembuluh darah perifer

• 3-4 hari  seluruh lapisan fungsionalis 


nekrosis dan lepas.
Daur Menstruasi
TERIMAKASIH

Anda mungkin juga menyukai