BAB 3

NUTRISI
DISEDIAKAN OLEH:
KAMARUZAMAN BIN ABD SAMAD
 BIDANG PEMBELAJARAN

• KELAS MAKANAN

HASIL PEMBELAJARAN

• Menghuraikan dan berkomunikasi

mengenai kelas makanan.

• Menguji kehadiran kanji, glukosa,

protein dan lemak dalam makanan.
 Apakah fungsi diet harian anda?
3.1 KELAS MAKANAN • Membekalkan tenaga
• Memberi nutrient untuk memelihara kesihatan

Makanan terbahagi kepada 7 kelas makanan:

 Sebatian organik Fungsi
Karbohidrat
Unsur karbon, oksigen dan Membekalkan tenaga
hidrogen
Contoh

Kanji, glikogen, dan selulosa

Kanji Selulosa

Makanan simpanan dalam Glikogen

Membentuk dinding sel tumbuhan
tumbuhan
Makanan simpanan dalam
haiwan
Maramus
Kegendutan (Obes)
 Protein

Sebatian organik Fungsi Unit asas

Karbon, hidrogen, oksigen • Pertumbuhan

dan nitrogen Asid amino
• Pembaikan tisu-tisu
• Menggantikan sel-sel yang mati
• Sintesis enzim, hormon dan
antibodi
Kwashiorkor
 Lemak

Sebatian organik Fungsi

Karbon, hydrogen dan oksigen • Sumber dan simpanan tenaga

Terbentuk darpada gliserol
dan asid lemak
yang tinggi
• Melindungi organ badan
• Pengangkut vitamin A, D, E dan K
• Penebat haba untuk mengawal
suhu badan
Kegendutan (Obes)
 Vitamin
Sebatian organik
Fungsi
Tidak membekalkan tenaga
dan diperlukan dalam Kelas vitamin
kuantiti yang sedikit • Mengekalkan kesihatan yang baik
Sambungan …
Bahan bukan organik
Mineral
Fungsi
Tidak membekalkan tenaga
• Mengawal atur proses
Diperlukan dalam kuantiti badan.
yang sedikit • Mengekalkan kesihatan
Rabun Malam
Beri-beri
Skurvi
 Rikets
SIMPTOM RIKETS

Tulang
melengkong
Sendi
menonjol

Kaki bengkok
(Lutut menonjol)
Goiter
 Pelawas

Apakah itu pelawas?

Fungsi

Bahan yang tidak dapat diuraikan oleh

sistem pencernaan • Meransang peristalsis dan
memudahkan pencernaan
• Mengelak sembelit
Terdiri daripada selulosa (terdapat dalam
dinding sel tumbuhan)
 Air

Komponen

Fungsi
Hidrogen dan oksigen

• Pelarut bahan kimia

• Medium pengangkutan nutrient
dan oksigen ke dalam sel
• Mengangkut hasil perkumuhan
(urea dan garam mineral)
• Mengawal atur suhu badan
 Jom jalankan Aktiviti 3.1 :
Menguji kehadiran kanji, glukosa, protein dan lemak
Ms 51 dan 52
Latihan Formatif 3.1 (Rujuk Buku Teks Sains KSSM Ting. 2 : ms 52)
 BIDANG PEMBELAJARAN

• KEPENTINGAN GIZI SEIMBANG

HASIL PEMBELAJARAN

• Menghuraikan dan berkomunikasi

mengenai gizi seimbang.

• Menganggar kalori makanan yang

diambil dalam setiap hidangan dan
merancang satu gizi seimbang.

• Membuat kajian dan mewajarkan kepentingan

gizi seimbang, senaman dan gaya hidup yang
sihat dalam mengekalkan kesihatan badan
3.2 KEPENTINGAN GIZI SEIMBANG

Apakah yang dimaksudkan gizi seimbang?

Pemakanan yang mengandungi semua kelas makanan yang
diperlukan oleh tubuh badan dalam kuantiti yang betul
Piramid Makanan

Saiz badan Umur
• Orang bersaiz badan lebih • Kanak-kanak dan remaja
besar, kuantiti makanan memerlukan karbohidrat dan
lebih banyak berbanding protein lebih banyak untuk
orang bersaiz kecil tumbesaran dan aktif
berbanding orang dewasa
Pekerjaan
• Petani, buruh dan nelayan
memerlukan lebih banyak
tenaga. Keperluan gizi lebih
tinggi berbading orang bekerja
di pejabat

FaktorYang Mempengaruhi Keperluan Kalori

Iklim
• Orang yang tinggal
Jantina dalam negara beriklim
• Lelaki berotot dan sejuk memerlukan
Keadaan kesihatan
melakukan aktiviti lebih karbohidrat dan lemak
• Orang sakit memerlukan sajian
berat memerlukan lebih tinggi untuk
makanan seperti vitamin dan mineral
kuantiti makanan lebih mengekalkan suhu badan
untuk meningkatkan kesihatannya
banyak daripada berbanding beriklim
perempuan panas
 Nilai Kalori Makanan

Karbohidrat, lemak dan protein menghasilkan kuantiti tenaga

yang berbeza apabila dibakar.

Nilai kalori / Nilai tenaga

Jumlah tenaga yang dibebaskan apabila 1 gram makanan dibakar
dengan lengkap di dalam badan

Unit = kalori (cal) / joule (J)

Merancang Gizi Seimbang
 Penyataan masalah Kepentingan Mengekalkan Kesihatan

Pada tahun 2016, pesakit kencing manis

(17.5%), tekanan darah tinggi (30%), paras
kolestrol tinggi (47%), obesity (17%) dan
berat berlebihan (40%)
Latihan Formatif 3.2 (Rujuk Buku Teks Sains KSSM Ting. 2 : ms 59)
 BIDANG PEMBELAJARAN

SISTEM PENCERNAAN MANUSIA

HASIL PEMBELAJARAN

• Menghuraikan dan berkomunikasi

mengenai pencernaan
 UJI MINDA 1

• Apakah yang anda ketahui tentang pencernaan makanan?

 UJI MINDA 2

• Mengapakah makanan yang dimakan harus dicerna?

 Apakah itu proses pencernaan makanan? 3.3 SISTEM PENCERNAAN MANUSIA
Proses penguraian makanan yang kompleks dan besar
kepada molekul-rnolekul yang lebih kecil, ringkas dan
boleh larut supaya dapat diserap ke dala sel-sel badan.

Fizikal Kimia

Proses pemecahan Proses penguraian makanan

makanan kepada cebisan daripada molekul komplek
kecil di dalam mulut : gigi, kepada lebih ringkas dengan
lidah dan air liur bantuan enzim

Melibatkan peristalsis
Persamaan Dan Perbezaan Pencernaan Fizikal Dan
Pencernaan Kimia
Struktur Sistem Pencernaan
Manusia
 Pencernaan Pencernaan
Karbohidrat Protein

Kanji Amilase Maltosa Protein Protease Polipeptida

Kelenjar air liur Perut

dan pankrease

Polipeptida Protease Dipeptida

Maltosa Maltase Glukosa
Pankrease
Usus kecil

Pencernaan
Lemak Dipeptida Protease Asid amino

Usus kecil
Lemak Lipase Asid lemak + gliserol

Pankrease

Tindakan Enzim Pencernaan

 Jom jalankan Aktiviti 3.7 :
Mengkaji tindakan enzim di dalam air liur terhadap kanji
Ms 64 & 65
Latihan Formatif 3.3 (Rujuk Buku Teks Sains KSSM Ting. 2 : ms 65)
 BIDANG PEMBELAJARAN

PROSES PENYERAPAN DAN PENGANGKUTAN

HASIL PENCERNAAN SERTA PENYAHTINJAAN

HASIL PEMBELAJARAN

• Menjalankan eksperimen bagi menerangkan

proses penyerapan hasil pencernaan

• Menghubungkaitkan fungsi sistem pencernaan,

sistem peredaran darah dan sistem respirasi.

• Menghuraikan dan berkomunikasi

mengenai penyahtinjaan.
Dinding usus kecil dipenuhi 3.4 PROSES PENYERAPAN DAN PENGANGKUTAN HASIL
berjuta-juta unjuran halus
disebut vilus
PENCERNAAN SERTA PENYAHTINJAAN

Meningkatkan luas permukaan

untuk proses penyerapan
makanan
 Jom jalankan Eksperimen 3.1 :
Mengkaji penyerapan glukosa melalui tiub Visking
Ms 67
 Proses Pengangkutan Hasil Pencernaan

Makanan yang dicerna akan dserap Makanan yang tidak dicerna dan tidak Penyahtinjaan
ke dalam vilus melalui proses diserap seperti serat, sisa rembesan, sel
asimilasi mati & air akan bergerak ke usus besar

Apakah itu asimilasi?

Air dan garam mineral diserap semula
Proses pengagihan hasil akhir pencernaan
bagi kegunaan sel-sel badan

Hasil akhir : Tinja

Glukosa : Menghasilkan tenaga : respirasi • Tinja disimpan di dalam rektum
• Disingkirkan melalui dubur melalui
proses penyahtinjaan
Asid amino: Membentuk komponen sel

Asid lemak dan gliserol : Membentuk lemak

Latihan Formatif 3.4 (Rujuk Buku Teks Sains KSSM Ting. 2 : ms 69
 Pencernaan Roti Majerin
Komponen dalam roti ialah karbohidrat (kanji ) dan lemak

Perut Duodenum
Mulut • Jus hempedu mengelmusi
• Gigi menghancurkan roti majerin Bolus bercampur dengan
Esofagus asid hidroklorik dan enzim majerin kepada titisan kecil.
menjadi cebisan halus bersama air liur Lipase menguraikan marjerin
membentuk bolus
(peristalsis) protease tetapi tiada proses
pencernaan berlaku kepada asid lemak dan gliserol
• Roti + Amilase  maltosa • Amilase menguraikan kanji pada
• Marjerin : tiada pencernaan roti kepada maltosa

Usus besar
• Makanan yang tidak dicerna disimpan Usus kecil
• Makanan yang
di dalam rektum dan keluar melalui • Maltase menukarkan maltosa
tidak dicerna
dubur sebagai tinja (penyahtinjaan) (roti) kepada glukosa
• Penyerapan air
• Glukosa, asid lemak dan gliserol
diserap melalui vilus
 Penulisan Laporan Amali

• Tulis sebuah laporan amali daripada eksperimen mengkaji penyerapan glukosa

melalui tiub visking mengikut format berikut
1. Penyataan masalah
2. Hipotesis
3. Tujuan
4. Pemboleh ubah
1. Dimanipulasikan
2. Bergerak balas
3. Dimalarkan
5. bahan dan radas
6. Prosedur
7. Pemerhatian dan keputusan
8. Soalan
9. Kesimpulan