Pangangalap ng

Impormasyon at
Pagbuo ng
Bibliyograpiya
(Aralin 4)
“Mahalaga ang pangangalap ng angkop
na bibliyograpiya o talasanggunian
upang ang sulating pananaliksik
ay maging malaman at may basehan.”
Alam Mo Ba?
Alam Mo Ba?
Alam Mo Ba?
Alam Mo Ba?
Bibliyograpiya
 ng
Pansamantal
ang
Bibliyograp
1. Maghanda ng mga index card na
pare-pareho ang laki. Karaniwang 3 x 5
pulgada ang ginagamit ng iba.

2. Isulat sa mga index card na ito ang

mahahalagang impormasyon ng iyong
sanggunian. Ang ganitong paghahanda ay
makakatulong para sa paggawa ng pinal
na bibliyograpiya.
3. Isaayos ang mga index card nang
paalpabeto ayon sa may-akda ng iyong
sanggunian. Maaari itong ilagay sa isang
kahon, folder, o sobre.
 May iba’t ibang paraan sa pagsulat ng
bibliyograpiya. Ang ilan sa mga ito ay ang
sumusunod:

 APA o American Psychological

Association
 MLA o Modern Language
Association
 Chicago Manual of Style
 Sa panahon ngayon, marami ang
mapagkukunan ng mga tala o datos sa
pananaliksik. Nariyan ang silid-aklatan na
naglalaman ng maraming aklat, peryodikal, at iba
pang babasahin. Nariyan din ang internet kung
saan makakita tayo ng napakaraming
impormasyon, bagama’t tulad ng mga paalala sa
mga pahina 144 at 145 ng Aralin 2, dapat maging
maingat sa pagpili ng impormasyon.
 Maging ang social media
networking site ay maaaring pagkunan ng
impormasyon. Nararapat na maging
maparaan at matapat ang isang
mananaliksik, ito ang dalawang
pagpapahalagang kailangang bigyang-
halaga at isaloob ng isang mahusay na
mananaliksik.
Ilang Konsiderasyon sa
Pagkuha at Paggawa ng
mga Tala
Ang kasanayang magsaayos ng mga talang
nakalap mula sa mga natukoy na
sanggunian ay isang mahalagang kasanayan
ng isang mahusay na mananaliksik. Sa
kasanayang ito nakasalalay ang dami at
halaga ng datos na makakalap. Isa sa mga
paraan ng pagsasaayos ng mga tala ay ang
paggamit ng notecard o indexcard.
Sa panahon ngayon ng teknolohiya ay
maraming paraan ang puwedeng
makatulong sa atin sa pagsasaayos ng tala,
pero hindi maikakaila na para sa
nakararami ay epektibo pa rin ang paggamit
ng notecard o index card. May ilan lamang
konsiderasyon na dapat isaalang-alang sa
paggamit ng notecard, ito ay ang mga
sumusunod:
1. Gumamit ng isang card para sa isang kaisipan o
ideya. Isa-isahin ang mga datos o impormasyong
nakuha sa kahit saang sanggunian, isulat ang mga ito sa
magkakaibang notecard. Sa ganitong paraan ay hindi ka
na mahihirapan sa pamimili ng gagamitin mong
notecard sa oras na kailangan mo ng isang ideya.
2. Tiyaking may pamagat at pahina ng aklat na
pinagkuhanan ng tala.
3. Mas magiging maayos kung isa lang ang sukat ng
notecard o index card na gagamitin. Maraming sukat ng
notecard o index card, karaniwang ginagamit ang 3 x 5,
ang 5 x 8, at 4 x 6 para sa mga tala.
4. Upang madaling matukoy ang sanggunian ilagay ang
datos ng sanggunian sa notecard. Sa kanang itaas na
bahagi ng notecard ay isulat ang awtor at pamagat ng
sanggunian (aklat, dyornal, website, etc), sa gitna ang
pamagat ng tala at sa itaas na kaliwang bahagi ang
pahina na pinagkunan ng tala.
 Baisa-Julian, Ailene et al
Pinagyamang Pluma 8

p.287
Iba’t ibang Paraan
ng Pagpapahayag
5. Maaari ding gumamit ng code upang tukuyin ang
sanggunian. Ang sistemang ito ay gumagamit ng titik at
numero upang maging code sa notecard.
 Ang titik A ay
tumutukoy sa
unang sanggunian Baisa-Julian, Ailene et al
Pinagyamang Pluma 8
at ang bilang 8 ay
tumutukoy kung
pang-ilang tala o
ideya sa
sanggunian.
A8
p.287 May Akda
Iba’t ibang Paraan
ng Pagpapahayag
Paksa
6. Tiyakin ang uri ng talang gagamitin. Ang uri ng tala
ay magiging batayan ng isang maayos at sistematikong
pagsasaayos ng tala. Ang nasa kabilang pahina ay
naglalahad ng iba’t ibang uri ng tala:
≡Direktang Sipi≡
≡Direktang Sipi≡
≡Buod ng Tala≡
≡PRESI≡
≡Sipi ng Sipi≡
≡Hawig o Paraphrase≡
≡Salin/Sariling Salin≡
≡Salin/Sariling Salin≡
≡Salin/Sariling Salin≡
Pagsula
t
Bibliyograpiy
ng Pinal na

a
Pagkatapos mong mangalap ng mga impormasyon para sa
iyong pananaliksik at isulat ang pansamantalang
bibiliyograpiya sa mga notecard o index card, ngayon ay
isusulat mo na ang pinal na biblyograpiya. Sa puntong ito,
natanggal mo na ang mga sangguniang hindi mo na
gagamitin at naidagdag mo na rin ang ilan pang gagamitin
mo. Aayusin na lamang sa paraang paalpabeto ang panglan
ng mga may-akda ng sangguniang ginamit. Matatagpuan
ang bibliyograpiya sa hulihang bahagi ng sulating
pananaliksik.
Narito ang mga impormasyong isinasama sa
bibliyograpiya kung ang sanggunian ay aklat:

• Tala tungkol sa may-akda

• Tala tungkol sa pamagat
• Tala tungkol sa publikasyon
• Tala tungkol sa taon ng publikasyon
 CHICAGO
• Ihanay ang tatlong pangkat ng
impormasyon (may-akda, pamagat, at
tala ng publikasyon).
• Unahin ang apelyido ng may-akda.
• Isulat nang buo ang pamagat ng aklat
maging ang subtitle.
• Paghiwalayin ng tuldok ang tatlong
pangkat ng impormasyon.
• Paghiwalayin ng tutuldok ang lugar
ng publikasyon at publisher
• Paghiwalayin ng kuwit ang publisher
at taon ng publikasyon.
• Naka-italicize ang pamagat ng aklat.
• Ginagamitan ito ng hanging
indention.
APA
• Ihanay ang tatlong pangkat ng
impormasyon (may-akda, pamagat at
tala ng publikasyon).
• Unahin ang apelyido at sundan ng
initia;s ng may akda.
• Isulat ang taon ng publikasyon sa loob
ng parenthesis.
• Isulat nang buo ang pamagat ng aklat
maging ang subtitle.
• Paghiwalayin ng tuldok ang tatlong
pangkat ng impormasyon.
• Naka-italicize ang pamagat ng aklat.
• Ginagamitan ito ng hanging indention.
 Kung isa lamang ang may akda…

CHICAGO APA

Dayag, Alma M. Lakbay ng

Dayag, A.M. (2014) Lakbay ng
Lahing
Lahing Pilipino 3. Quezon
Pilipino 3.Queszon City:
City. Phoenix Publishing
Phoenix Publishing House,
House.
2014
 Kung dalawa ang may-akda…
CHICAGO APA
Julian, Ailene B. at Nestor S. Lontoc. Julian, A. B. & N.S. Lontoc (2015)
Lakbay ng Lahing Pilipino 4. Lakbay ng Lahing Pilipino 4.
Quezon City: Phoenix Publishing Quezon City: Phoenix Publishing
House, 2015 House.
Pansinin na sa pagsulat ng ikalawang Pansinin na sa pagsulat ng ikalawang
pangalan ay isinulat nang buo at pangalan ay nauuna na ang initials
nauuna na ang pangalan kaysa sa ng pangalan kaysa sa apelyido.
apelyido.
 Kung higit sa dalawa ang may-akda…
CHICAGO
Dayag, Alma M., Ailene Baisa-Julian,
Mary Grace del Rosario, at Nestor
S. Lontoc. Pinagyamang Pluma 9.
Quezon City: Phoenix Publishing
House, 2015.
Pansinin na sa pagsulat ng ikalawang
pangalan ay isinulat nang buo at
nauuna na ang pangalan kaysa sa
apelyido.
APA
Julian, A. B. & Lontoc N.S. (2015)
Lakbay ng Lahing Pilipino 4.
Quezon City: Phoenix Publishing
House.
Pansinin na sa pagsulat ng ikalawang
pangalan ay nauuna na ang initials
ng pangalan kaysa sa apelyido.
Kung hindi nabanggit ang may-akda o
anonymous ang nakalagay sa title page, ang
pamagat na lamang ng aklat ang isinusulat sa
bibliyograpiya. Ang pamagat ang ginagamit sa
alpabetisasyon.
 CHICAGO APA
The Plight of Filipino The Plight of Filipino
Teachers. Cavite City: Teachers (1998)
Grayson Publishing Cavite City: Grayson
House, 1998. Publishing House
 PERYODIKAL
- tumutukoy ito sa anumang
publikasyon na lumalabas nang
regular.
Narito ang mga impormasyong isinasama sa
bibliyograpiya kung ang sanggunian ay
peryodikal:
• Tala tungkol sa may-akda
• Tala tungkol sa pamagat ng artikulo
• Tala tungkol sa publikasyon na
kinabibilangan ng:
 Pangalan ng peryodika
 Bilang ng bolyum
 Bilang ng isyu
 Petsa
 Mga pahina ng buong
artikulo
 CHICAGO
• Ihanay ang tatlong pangkat
ng impormasyon (may-akda,
pamagat, at tala ng
publikasyon).
• Unahin ang apelyido ng may-
akda.
• Paghiwalayin ng tuldok ang
tatlong pangkat ng
impormasyon.
• Ilagay sa panipi ang
pamagat ng artikulo.
• Naka-italicize ang pamagat
ng peryodikal.
• Nakaparentesis ang taon at
petsa. Inilalagay rin ang
tomo o volume at bilang ng
isyu. Kung minsan hindi
nakalagay ang tomo at
bilang.
APA
• Ihanay ang tatlong pangkat ng
impormasyon (may-akda, pamagat,
at tala ng publikasyon).
• Unahin ang apelyido at sundan
ng initials ng may-akda.
• Isulat ang taon ng publikasyon
sa loob ng parentesis.
• Isulat ng buo ang pamagat.
• Paghiwalayin ng tuldok ang
tatlong pangkat ng impormasyon.
• Naka-italicize ang pamagat ng
peryodikal.
• Inilalagay rin ng tomo o volume
at bilang ng isyu at
paghihiwalayin ito ng kuwit.
• Ginagamitan ng hanging
indention.
JOURNAL – Ito ang peryodikal
na lumalabas sa akademikong
komunidad.
 CHICAGO APA
Del Rosario, Mary Del Rosario, M.G.
Grace G. “Wikang (2010) Wikang
Filipino.” EJ Filipino. EJ
Forum 4 (Agosto Forum 4, 1-16
2010): 1-16
MAGASIN – Ito ang peryodikal
para sa publiko.
 CHICAGO APA
Bennet, Dahhl D. Bennet, D.D. (2012,
“Coming Clean” October) Coming
Working Mom, clean. Working
October 2012, Mom, 107.
107
Ilagay na lamang ang buong
petsa ng publikasyon sa
halip na tomo at bilang.

– Ito ang
peryodikal na araw-araw
lumalabas.
 CHICAGO APA

Beigas, Leifbilly.
Beigas, L (2015, October 19)
“Publiko kinokondisyon na
Publiko kinokondisyon na
sa disqualification ni
sa disqualification ni
Poe?” Bandera, October 19
Poe?.Bandera, p.2
2015.
Narito ang mga impormasyong
isinasama sa bibliyograpiya
kung ang sanggunian ay
reference:
• Pamagat ng artikulo o
reference
• Bilang ng edisyon o taon ng
publikasyon
 DI NAKALATHALANG SANGGUNIAN
Narito ang mga impormasyong isinasama sa bibliyograpiya kung
ang sanggunian ay di nakalathala:

• May-akda
• Pamagat
• Anyo ng manuskrito
• Tala tungkol sa pinagmulan at lokasyon ng sanggunian
• Petsa ng pagkakasulat
 MANUSKRITO
CHICAGO APA
Del Rosario, Adrian Del Rosario, A.D. (2008)
Paolo. “Harmful Harmful
Effects of Computer Effects of Computer
Games to Teenage Games to Teenage
Students.” Di Students (Di-
nakalimbag na nakalimbag na
manuskrito. Nasa pag- manuskrito0 De La
 DI LIMBAG NA BATIS

Makikita sa kabilang pahina ng inyong aklat ang

mga impormasyong isinasama sa bibliyograpiya
kung ang sanggunian ay di nakalimbag na batis:
 PELIKULA

• Manunulat, direktor, o prodyuser

• Pamagat
• Pangunahing artista
• Kompanyang nag-prodyus
• Taon ng pagpapalabas
 PELIKULA
CHICAGO APA
Quintos, Rory B., Quintos, R. B. (direktor).
direktor. Anak. (2000).
Kasama sina Vilma Anak (pelikula).
Santos at Claudine Philippines: Star
Baretto. Star Cinema, Cinema.
2000.
PROGRAMA SA TELEBISYON AT RADYO
• Pamagat ng segment, serye o
programa
• Prodyuser, direktor, manunulat, o
artista
• Broadcasting corporation
 PROGRAMA SA TELEBISYON AT RADYO
CHICAGO APA
Soho, Jessica. “Matinik Soho, J. (Writer), &
na Bulilit.” Collado, A.
Kapuso Mo, Jessica (Direktot). (October
Soho. Jessica Soho, 18,2015) Mathinik na
tagapagpadaloy ng bulilit. Kapuso Mo,
programa. GMA&, Jessica Soho. Quezon
October 18,2015. City: GMA
 WEB SITE
• Pamagat ng segment, serye o
programa
• Prodyuser, direktor, manunulat, o
artista
• Broadcasting corporation
 WEB SITE

CHICAGO APA
Clinton, Jerome W. “The Clinton, J.W. (2014,
Tragedy of December 5). The
Sohrab and Rostan.” tragedy of Sohrab and
December 5, 2014, Rostam. Galing sa
galing sa http://www.heritageinstitut
http://www.heritageinst e.com/zoroastrianism/sha
itute.com/zoroastrianis hnameh/
 BLOG
• May –akda (kung hindi nakalagay ang
pangalan ng may akda maaaring
screen name lamang ang ilagay)
• Petsa ng publikasyon
• Pamagat ng artikulo (Pansining hindi
naka-italicize)
• Pinanggalingang URL
 BLOG
CHICAGO APA
Kahayon, Lisa. “Masbate Kahayon, L. (2015,
Travel October 14).
Diary.” Scenestealer Masbate travel diary.
(blog). October 14, Scenestealer. galing
2015, http://www. sa
Lissakahayon.com/. http://www.lissakahay
on.com/