SUMBANGAN TAMADUN ISLAM KEPADA

DUNIA
MELALUI PENTERJEMAHAN SEMULA KE
DALAM BAHASA EROPAH DAN LATIN
 PENGENALAN
• Dalam masa peperangan Salib, telah wujud hubungan
kebudayaan dan tamadun antara pihak Kristian dan
Muslimin secara langsung dan tidak langsung
• Kehadiran orang-orang Kristian Eropah di negeri-
century depicting Socrates (Soqrāt) in

negeri Islam menyebabkan mereka banyak

An Arabic manuscript from the 13th

memperolehi pengetahuan melalui interaksi dengan

orang-orang Islam.
discussion with his pupils.

• Secara langsung mereka dapat melihat ketinggian

tamadun Islam dalam bidang perubatan, pertanian,
pendidikan, senibina, ketenteraan dsb.
 PENGENALAN
• Orang-orang Eropah yang menetap di negeri-negeri Islam mengambil
unsur-unsur tamadun Islam dan membawanya pulang ke tempat masing-
masing.
• Semenjak mengenali kecemerlangan tamadun Islam pada lingkungan abad
ke 11 Masihi, semakin tinggi hasrat untuk menyerapkannya dalam
kehidupan seharian
• Golongan cendekiawan mereka sependapat bahawa cara terbaik untuk
membawa masuk ilmu pengetahuan ialah melalui penterjemahan.
INSTITUSI PENTERJEMAHAN
• Sebahagian besar usaha penterjemahan dilakukan oleh cendekiawan di
Universiti Islam di Sepanyol, Sicily dan di Timur
• Buku-buku diterjemahkan dari bahasa Arab ke bahasa Latin dan bahasa
Eropah yang lain
• Usaha ini berterusan sehingga akhir abad 13M.
INSTITUSI PENTERJEMAHAN
• Penubuhan Institusi Penterjemahan yang juga berfungsi sebagai institusi
akademik:
– Institusi Penterjemahan di Toledo
• Ibrahim Ibnu Daud (1190M) seorang Yahudi
• Herman (1272M) warganegara Jerman
• Gerard (1187M) dari Itali
• Dominic Gondsalinos (1150M)
INSTITUSI PENTERJEMAHAN
– Institusi Penterjemahan di Palermo, Sicily
• Kaiser Friedrich II amat menggalakkan usaha penterjemahan.
Beliau mengirim ilmuan untuk mencari buku ke perpustakaan di
Timur Islam untuk diterjemahkan ke bahasa Latin dan Eropah lain.
• Buku yang menarik perhatian beliau ialah karya Ibnu Rusyd yang
diterjemahkan oleh Michael Scott (1235M) untuk disebarkan ke
pusat pengetahuan Eropah.
• Pada mulanya para sarjana Eropah tertarik kepada ilmu falsafah sahaja,
tidak lama kemudian, mereka turut berminat dengan ilmu pengetahuan
sains. Penterjemahan mula aktif dijalankan ke atas ilmu-ilmu seperti:
– Kimia
– Matematik
– Astronomi
– Botani
– Perubatan
 PENTERJEMAHAN KARYA SARJANA ISLAM

• Diantara karya-karya yang telah diterjemahkan:

– “Al Madhkal ila-Ilm Hayat al Aflak”
• Karya: Al Farghani
• Diterjemah ke dalam bahasa Latin oleh Yohannes Hispalensis dan
Gerard (1135M)
– “Al Tarikh Al Jalali”
• Karya Umar Al Khayyam
• Diterjemah ke dalam bahasa Eropah dan Latin
PENTERJEMAHAN KARYA SARJANA ISLAM

– “Al Hisabuljibru walmuqabalah”

• Karya Muhammad Musa Al Khawarizmi (780-850M)
– Terkenal dengan kepakaran dalam bidang
Matematik dan Astronomi.
– Mencipta istilah logaritma dalam hubungan
antara nombor-nombor, membentuk sistem
nombor yang digunakan di Eropah pada
penghujung abad ke-16
– Dilantik menjadi ketua Baitul Hikmah di
Baghdad pada zaman Khalifah Al Makmun

• Karyanya telah diterjemahkan ke dalam bahasa

Latin dan Eropah
PENTERJEMAHAN KARYA SARJANA ISLAM

– “Enseklopedia” –mengenai perubatan

• Karya Al Razi (865-925M)
• Diterjemah secara meluas di Eropah.
• Dijadikan rujukan utama selama 10 abad.
• Karyanya yang lain tentang penyakit cacar telah diterjemahkan dan
diterbitkan pertama kali pada abad ke 10M; dan diulang cetak
sebanyak 40 kali di antara tahun 1498-1866M
• Banyak mempengaruhi bidang perubatan di Eropah
PENTERJEMAHAN KARYA SARJANA ISLAM

– “Al Qanun Fit Tib” (The Law in Medicine)

• Karya Ibnu Sina(980-1178M)
– Terkenal sebagai seorang doktor yang telah memulakan
kerjayanya semasa berumur 16 tahun. Orang pertama
mengenali tentang domain daripada psikologi dan telah
mengendalikan 15 jenis penyakit dan menghuraikan 760 bentuk
penyakit yang dikenali sebagai Tuberculosis dan sebagainya.
• Sumbangan besar kepada para doktor di Eropah
• Semua buku karya beliau, termasuk Al Qanun fit tib diterjemah ke
dalam bahasa Latin oleh Gerard de Gremone.
• Karya ini digunakan oleh orang-orang Eropah sebagai panduan
utama dalam bidang perubatan sehingga zaman Renaissance selama
8 abad
PENTERJEMAHAN KARYA SARJANA ISLAM

– “Al Jami’li mufradat Al Adwiya wal Aghdhiya (Kamus Perubatan

Makanan)
• Karya dari Ibnu Al Bitar
– Terkenal dalam bidang Biologi dan Perubatan.
– Menggunakan kaedah klinikal dan ujikaji
– Meninggal dunia pada 1248M
• Telah diterjemahkan ke dalam bahasa Perancis pada 1881.
– “De Scientia Stellarum”
• Karya Battani
• Diterjemahkan ke dalam bahasa Latin oleh Lalande
PENTERJEMAHAN KARYA SARJANA ISLAM

– Ibn Haytham
• Terkenal sebagai seorang doktor di bidang optik, ahli matematik,
astronomi dan pertanian. Beliau sangat berpengaruh di kalangan
ahli-ahli ilmuan Eropah
• Sains dan Eksperimental beliau diciplak oleh Roger bacon dalam
karyanya yang bertajuk “Opus Majus”
• Karya Ibn Haytham boleh dikatakan sebagai perintis metod
pengajaran sains moden di Eropah
 KESIMPULAN
• Para ilmuan Barat banyak menggunakan istilah-istilah Arab dan Islam di
pusat pengajian tinggi di Barat.
• Ini kerana kebanyakan sarjananya adalah bekas pelajar dari sarjana Islam
pada masa dahulu.
• Kebanyakan istilah telah dikekalkan sebagai istilah saintifik Barat sehingga
kini.
• Ternyatalah bahawa prinsip Islam yang memerintahkan ummahnya
mencari ilmu pengetahuan dan menyebarkannya telah berhasil dan
membawa berkat.
• Keberhasilan tersebut telah memberi manfaat kepada masyarakat Islam
dan sehingga membawa kemampuan kepada negara-negara Eropah.