 Pengukuran volume urine berguna untuk

menafsirkan hasil pemeriksaan kwantitatif

atau semi kwantitatif suatu zat dalam urine
dan untuk menentukan kelainan dalam
keseimbangan cairan badan.
 Pengukuran volume urine yang dikerjakan
bersama dengan berat jenis urine
bermanfaat untuk menentukan gangguan
faal ginjal.
 Yang diperiksa adalah volume, warna,
kejernihan, berat jenis, bau dan pH urine.
 Tujuan : Untuk mengetahui bau urine.
 Prinsip : Urine dibau dengan panca indra
hidung.
 Alat dan Bahan : Beaker glass Sampel urine
 Prosedur :
1. Masukkan sampel urine kedalam beaker glass.
2. Dekatkan ke hidung dan kibaskan tangan ke
arah hidung.

Nilai Normal : Tidak menusuk dan tidak tajam.

 Tujuan : Untuk mengetahui derajat keasaman / pH urine.
 Prinsip : Berdasarkan perubahan warna pada pH strip, maka
warna yang terjadi dibandingkan secara visual pada standar
warna pH strip.
 Alat dan Bahan : Beaker glass Pinset pH strip Sampel urine
 Prosedur :
1. Masukkan sampel urine kedalam beaker glass.
2. Ambil pH strip dengan pinset.
3. Celupkan pada sampel urine selama 30 detik, tiriskan.
4. Bandingkan perubahan warna dengan standar warna pH strip.

Nilai Normal :
Urine sewaktu : 4,6 – 8
Urine 24 jam : ± 6,2
 Tujuan : Untuk mengetahui volume urine.
 Prinsip : Volume urine diukur dengan gelas ukur dan hasil dibaca
setinggi miniskus bawah.
 Alat dan Bahan : Beaker glass Sampel urine Gelas ukur
 Prosedur :
1. Masukkan urine kedalam gelas ukur secara perlahan agar tidak
berbusa.
2. Baca volume urine setinggi miniskus bawah.

Nilai Normal :
Urine sewaktu : tidak ada nilai normalnya.
Urine 24 jam :
› Urine dewasa : 800 – 1300 ml
› Anak usia 6 – 12 tahun : ± setengah volume urine orang dewasa
› Anak usia 0 – 6 tahun : ± seperempat volume urine orang dewasa
 Tujuan : Untuk mengetahui berat jenis urine.
 Prinsip : Berat jenis urine dilihat pada tangkai urinometer dan
dibaca pada miniskus bawah.
 Alat dan Bahan : Beaker glass, Gelas ukur, Sampel urine,
Urinometer, Termometer
 Prosedur :
1. Masukkan urine kedalam gelas ukur sebanyak ± 40 – 50 ml.
2. Masukkan urinometer, kemudian dilepas sambil diputar supaya
bebas terapung dan tidak menempel pada dinding gelas ukur.
3. Baca hasil pada tangkai urinometer setinggi miniskus bawah.

Nilai Normal :
- Urine sewaktu : 1003 – 1030
- Urine 24 jam : 1016 – 1022
- Urine pagi : 1015 -1025
 Tujuan : Untuk mengetahui warna urine.
 Prinsip : Warna urine diuji pada penebalan 7-10 cm,
dengan cahaya terang dan latar belakang putih pada
sikap serong.
 Alat dan Bahan : Beaker glass, Tabung reaksi, Sampel
urine, Latar belakang putih
 Prosedur :
1. Masukkan urine 3/4 tabung penuh ke dalam tabung
reaksi.
2. Miringkan tabung reaksi hingga membentuk sudut 60°.
3. Warna urine diuji pada penebalan 7-10 cm dengan
cahaya terang dan latar belakang putih.

Nilai Normal : kuning muda – kuning tua

 Tujuan : Untuk mengetahui kejernihan urine.
 Prinsip : Kejernihan urine diuji pada keseluruhan tabung
dengan cahaya pantul tanpa latar belakang putih pada
sikap serong.
 Alat dan Bahan : Beaker glass Sampel urine Tabung reaksi
 Prosedur :
1. Masukkan urine 3/4 tabung penuh ke dalam tabung
reaksi.
2. Miringkan tabung reaksi hingga membentuk sudut 60°.
3. Kejernihan urine diuji pada keseluruhan tabung dengan
cahaya pantul tanpa latar belakang putih pada sikap
serong.

Nilai Normal : Jernih