Penghargaan

Jutaan terima kasih kepada ibu bapa

saya kerana telah banyak membantu
saya mencari bahan-bahan untuk
menyiapkan buku skrap ini.

Ucapan terima kasih juga kepada cikgu

Adeline Eddie kerana telah mengajar
saya matapelajaran sejarah dan
membimbing saya untuk menghasilkan
buku skrap ini.

Akhir sekali, terima kasih kepada yang

terlibat dalam menghasilkan buku
skrap.

Sekian, dan Terima Kasih.

1
 Pengenalan

Penjajahan dan campur tangan British di negara kita telah

menimbulkan rasa tidak puas hati dalam kalangan pemimpin

tempatan. Pejuang kita telah memimpin rakyat berjuang dengan

gigih untuk mempertahankan kedaulatan tanah air. Sebagai rakyat

kita perlu menghargai pengorbanan mereka. Pemimpin-pemimpin

temptan telah berkorban demi bangsa dan negara. Semangat

perjuangan dan keberanian mereka sewajarnya dihargai dan

dicontohi.
2
 Sebab Penentangan
• Rajah menunjukkan Sebab penentangan tokoh-tokoh tempatan

3
 Dol Said

•Menentang British bagi mempertahankan kedaulatan Naning.

•Menentang pelaksanaan undang-undang British dan bayaran

cukai.

•Pada tahun 1831, Dol Said berjaya mangalahkan British

dangan menggunakan taktik perang gerila dan mendapat
bantuan pembesar dari daerah Seri Menanti, Sungai Ujong,
Johol dan Muar.

•Pada tahun 1832, British bertindak menawan pusat

pentadbiran Naning dan membakar rumah penduduk.

•British terpaksa membelanjakan £100 ribu untuk mengalahkan

Dol Said .

•British hanya dapat menewaskan Dol Said dalam serangan

yang ketiga.

•Pada tahun 1832, Dol Said telah ditewaskan dan tinggal dalam
buangan di Melaka.

4
 Rentap

•Menentang James Brooke kerana menganggap orang

Iban sabagai lanun dan telah menghapuskan petempatan
mereka.

•James Brooke telah mendirikan kubu di Nanga Skrang

untuk mangawasi pergerakan orang Iban.

•Pada tahun 1853 ,Rentap menyerang kubu James Brooke

di Nanga Skrang dan mancapai kejayaan.

•Rentap membina kubu pertahanan di Bukit Sadok. Ramai

pahlawan Iban yang menyokongnya.

•Pertempuran yang sengit berlaku antara Rentap dan

James Brooke di Bukit Sadok.

•Rentap telah berundur ke Sungai Entabai dan tidak dapat

dikesan selepas itu.

5
 Sharif Masahor
•Menentang James Brooke yang meluaskan kuasa ke
atas wilayah Sarikei dan mengambil alih kuasa
pentadbiran.

•Pada tahun 1855, Sharif Masahor telah menyerang

Mukah. Beliau berjaya mengusir keluar pembesar
tempatan yang manyokong James Brooke.

•Sharif Masahor bersama-sama dengan Datu Patinggi

Abdul Ghapur dan Temenggung Hashim telah
mengadakan kerjasama untuk menyerang Kuching.

•Shafir Masahor tidak dapat mengalahkan pasukan

tentera Charles Brooke, anak saudara James Brooke
dan berundur ke Mukah.

•Pada tahun 1861, Shafir Masahor ditewaskan dan

dibuang negeri ke Singapura.

•Setelah dibebaskan, Sharif Masahor menuju ke

Selangor untuk menbantu Raja Mahadi dalam perang
saudara yang dikenali sabagai Perang Klang.

6
 Dato Maharajalela
•Menentang British kerana British memperkenalkan sistem cukai
baharu dan campur tangan dalam adat resam orang Melayu.

•Sultan Abdullah, Dato’Maharaja Lela dan pembesar–pembesar

lain telah mangambil keputusan untuk untuk membunuh J.W.W.
Birch.

•Dato’Maharaja Lela dan Seputum telah mambunuh J.W.W.

Brich.

•Dato’Maharaja Lela telah ditangkap dan dijatuhkan hukuman

gantung pada tahun 1877.

7
 Yamtuan Antah
•Menentang British kerana tidak bersetuju dengan perjanjian
antara British dengan Dato’Kelana Sungai Ujong.

•Yamtuan Antah Juga tidak bersetuju dengan tindakan British

menyokong tindakan Dato’Kelana yang mengisytiharkan Terachi
sebagai wilayahnya.

•Yamtuan Antah telah menawan Paroi dan membina kubu

pertahanan.

•Pihak British mengalahkan pasukan Yamtuan Antah.

•Yamtuan Antah terpaksa berundur Bukit Putus.

•Yamtuan Antah dan British telah mengadakan rundingan

perdamaian.

•Yamtuan Antah telah diiktiraf sebagai Yamtuan Besar Seri

Menanti.

8
 Dato’ Bahaman
•Menentang British disebabkan kehilangan hak mengutip cukai
dan dilucutkan gelaran sebagai pembesar.

•Pada tahun 1891,Dato’Bahaman menyerang Balai Polis Lubuk

Terua dan menawan kembali Lubuk Terua dengan bantuan Tok
Gajah dan anaknya Mat Kilau.

•Pada tahun 1894,Dato’Bahaman menawan Kuala Tembeling

dan Jeram Ampai. Walaupun bagaimanapun British telah
bertindak menawan semula Jeram Ampai.

•Dato’Bahaman terpaksa berundur ke Kelantan dan mendapat

perlindungan di Chiengmai, Thailand.

9
 Tok Janggut
•Tok Janggut menentang British disebabkan cukai dan peraturan
tanah baharu yang membebankan.

•Pada tahun 1915, Tok Janggut telah melancarkan serangan ke

atas Pasir Puteh.

•Pihak British bertindak menyerang Tok Janggut yang berkubu di

Kampung Saring.

•Tok Janggut terkorban dalam pertempuran itu.

10
 Mat Salleh
•Menentang Syarikat Borneo Utara British (SBUB) kerana kehilangan
kawasan pengaruh.

•Mat Salleh membantah cukai yang dikenakan serta peraturan

baharu yang membebankan.

•Pada tahun 1897, Mat Salleh telah mendirikan Kubu di Ranau dan
menyerang Pulau Gaya dan Ambong.

•Mat salleh telah ditewaskan di Tambunan dan dikatakan telah

terkorban.

11
 Antanom
•Menentang (SBUB) kerana kehilangan kuasa dan pengaruh,
menentang pembayaran cukai yang dikenakan, menjadikan
orang Murut sebagai buruh paksa dan manceroboh kawasan
hutan orang Murut untuk mambina jalan.

•Antanom telah manyatukan orang Murut untuk menentang

SBUB.

•Pada tahun 1915, Antanom telah menyerang Pensiangan dan

membina kubu di Sungai Selangit.

•Terkorban dalam Pertempuran di Sungai Selangit.

12
 Haji Abdul Rahman Limbang
•Menentang British kerana penguatkuasaan undang-undang
binatang buas, peraturan tanah baharu dan pas kebenaran
untuk menjalankan aktiviti pertanian.

•Pada tahun 1922, Haji Abdul Rahman Limbong bertindak

sebagai peguam untuk membela petani di Kuala Telemong yang
ditangkap kerana menentang peraturan baharu. Mereka telah
membersihkan tanah tanpa mangambil pas kebenaran.

•Pihak British juga telah mangancam akan mangambil tindakan

undang-undang ke atas mereka yang enggan mambayar cukai.

•Ancaman British untuk magambil tindakan undang-undang

menyebabkan para petani telah manduduki balai polis dan
bangunan kerajaan di Kuala Berang.

•Pihak British telah melancarkan serangan dan Haji Abdul

Rahman Limbong telah ditangkap.

•Beliau dijatuhi hukuman buang negeri ke Mekah.

13
 Raja Mahadi

• Raja Mahadi menentang campur tangan British dalam

pentadbiran Klang dan perusahaan bijih timah.

•Beliau juga tidak berpuas hati dengan perlantikan Tengku Kudin

sebagai Yam Tuan Selangor oleh British.

•Tengku Kudin & Raja Abdullah telah bekerjasama untuk

menentang Raja Mahadi.

•Raja Mahadi telah mengambil tindakan untuk menyerang Yap

Ah Loy di Kuala Lumpur kerana telah bekerjasama dengan
Tengku Kudin.

•Beliau telah dapat dikalahan dan dihantar ke Johor.

•Beliau telah meninggal dunia disana.

14
 Datu Tating

•Dilahirkan di bawah Kesultanan Sulu dan latar belakang

ibunya menunjukkan hubungan rapat dengan pihak kerajaan.

•Beliau merupakan wira sabahan yang tidak senang dengan

kehadiran British di Borneo dan Kepulauan Sulu.

•Kehadiran beliau di Pulau Balambangan mengubah hidup

rakyat di sana apabila beliau berjaya membekalkan jumlah
pekerja yang mencukupi untuk membina benteng dan
gudang.

•Tetapi, apabila John Robert muncul dan mengacukan senjata

dihadapan pengikutnya, kemarahan beliau terhadap British
pun bermula. Tindakan John Robert seolah-olah tidak
menghormati bangsanya.Hal ini berlaku semasa perbincangan
mengenai pembayaran gaji, kontrak gudang, pembersihan
hutan dan pembinaan kubu.

•Datu Tating berjaya mengumpul sebanyak 300 orang mistik

dan suku Iranun untuk menyerbu British di Pulau Balambangan
dan beliau berjaya mengalahkan British

15
 Mat Kilau
•Imam Rasu atau Tok Gajah adalah ayah kepada Mat Kilau

•Ibu Mat Kilau adalah Teh Mahda iaitu anak kepada Tok Kaut,
Burau.

•Mat Kilau dilahirkan sekitar tahun 1865/1866 di Kampung

Kedondong Pulau Tawar Jerantut Pahang.

•Mat Kilau menentang dasar pungutan cukai yang menindas

dan keangkuhan pihak British.

•Mat Kilau, Dato Bahaman dan Tok Janggut bersekutu

memulakan pemberontakkan ke atas pihak British.

•Sultan yang pada masa itu hanya mementingkan darjat dan

talian persahabatan dengan pihak British sanggup
mengkhianati bangsa dan rakyatnya sendiri bagi
mematahkan pemberontakkan di Semantan.

16
 Rosli Dhoby

•Menuntut kemerdekaan Sarawak daripada British. mati di

tali gantung pada 2 Februari, 1950.

•Beliau didapati bersalah menikam sampai mati Gabenor

British kedua Sarawak Sir Duncan Stewart dengan
menggunakan pisau beracun di Sibu pada 3 Disember, 1949.

•Menganggotai Gerakan Pemuda Melayu Sarawak (GPMS)

yang ditubuhkan bagi menentang British.

•Dihukum tali gantung pada 2 Februari, 1950 oleh British.

17
 Pak Sako
• Pak Sako atau nama sebenarnya Ishak Haji Muhammad
merupakan seorang penulis novel.

•Meletakkan jawatan sebagai Majistret Kelas III kerana tidak

suka bekerjasama dengan British.

•Menyebarkan semangat nasionalisme dalam kalangan orang

melayu melalui penulisan novel.

•Menulis novel yang menunjukkan kebencian terhadap British.

18
 S.A.Ganapathy
• Pemimpin yang membela nasib dan kebajikan pekerja estet
dengan menuntut upah yang adil serta mengisytiharkan 1 Mei
sebagai Hari Pekerja.

•Beliau menggunakan akhbar untuk membela nasib pekerja-

pekerja estet.

•Pada tahun 1947 beliau telah dilantik menjadi presiden Persatuan

Kesatuan Pekerja Se-Malaya.

•British telah menangkapnya atas tuduhan memiliki senjata api

dan dijatuhi hukuman mati.

19
 Lily Eberwein

•Merupakan tokoh pendidikan dan politik di Sarawak.

•Dilantik sebagai Guru Besar Permaisuri Malay girl School dan beliau
menggunakan peluang ini bagi memastikan anak perempuan
mendapat pendidikan.

•Menubuhkan Satok English School pada tahun 1950, dan

mengambil pelajar daripada berbilang kaum.

•Dianugerahkan Tokoh Guru Kebangsaan pada tahun 1977 atas

jasa beliau terhsap masyarakat Melayu Sarawak.

20
 Wira Merdeka

Kebijaksanaan dan kehebatan tokoh-tokoh kemerdekaan

telah berjaya memerdekakan negara kita. Oleh itu, kita harus
berasa bangga dan menghargai pengorbanan mereka.

Masyarakat Malaysia menyanjung tinggi usaha dan

pengorbanan para pemimpin negara ketika itu bagi
mencapai kemerdekaan dalam suasana harmoni dan tanpa
pertumpahan darah.

Menurut aktivis sosial dan pengkaji sejarah, Abdul Rahim

Ahmad, sebenarnya orang Melayu yang dipimpin pahlawan
mereka telah melancarkan perang patriotik terhadap
penjajah Inggeris pada kurun ke-18 lagi.

21
Wira Merdeka

22
Wira Merdeka

23
Wira Merdeka

24
Wira Merdeka

25
Wira Merdeka

26
Wira Merdeka

27
Wira Merdeka

28
Wira Merdeka

29
 Lampiran
Lampiran 1 Keratan Akhbar Sarawak

Lampiran 2 Sharif Masahor

30
 Lampiran
Lampiran 3 Anthanom

Lampiran 4 Mat Salleh

31
 Lampiran
Lampiran 5 Rentap

Lampiran 6 Tokoh di Tanah Melayu

32
 Lampiran
Lampiran 7 Tokoh-Tokoh Kemerdekaan

33
 Lampiran
Lampiran 8 Kawasan Penentangan

Lampiran 9 kawasan penentangan Mat Salleh

34
 Lampiran
Lampiran 10 Kawasan penentangan Dato Maharajalela

Lampiran 11 Kawasan Penentangan Tok janggut

35
36
Lampiran

37