Departemen Biokimia
Fakultas Kedokteran
Universitas Abulyatama
VITAMIN
Suatu senyawa organik yang dibutuhkan dalam jumlah kecil untuk mendukung
metabolisme tubuh
Tidak dapat disintesis oleh tubuh (manusia maupun sebagian besar hewan)
suplay dari makanan (vegetables)
vitamin A, vision
vitamin D, calcium and phosphate metabolism;
vitamin E, antioxidant;
Vitamin K, blood clotting
VITAMIN LARUT AIR
Vitamin B kompleks dan vitamin Cfungsi kofaktor enzim
Defisiensi:
Vitamin B kompleks jarang terjadi karena terkandung dalam makanan
Diet nabati: vitamin A terutama sebagai β karoten pada pigmen yang kuning
PRO VITAMIN A
Pro-Vitamin A = carotenoids
Retinoid = retinol = retinaldehyde = retinoic acid hanya didapatkan pada makanan
dari hewan; carotenoids didapatkan pada makanan dari tumbuhan
Mengukur kadar vitamin A dalam makanan: equivalent dengan jumlah retinol per
mikrogram (6 μg β-carotene ~1 μg retinol)
Vit. A transport and metabolism
Remnants of chylomicrons →
liver→ esterification (if the
concentration exceeds 100 mg,
esters are stored ).
Dry Skin
5. Reproduction.
Vit. A maintains sperm count and sperm motility
in males. In females, deficiency is associated with
infertility and spontaneous abortion.
Etretinate Acitretin
1. Infants and children are more susceptible than adults to vitamin A toxicity.
2. Vitamin A is a teratogen and high doses (more than 10000 μg retinol) may
produce birth defects, even with exposure for 1week in early pregnancy.
4. Daily dose should not exceed 2500 μg during pregnancy or better replaced by
cartenoids (their conversion to Vit. A in the body is tightly regulated, thus
carotenes do not produce vitamin A toxicity).
Signs and Symptoms of Vitamin A toxicity
Photolysis
Inactive form
FUNGSI VITAMIN D
Metabolisme vitamin D tergantung pada konsentrasi kalsium dan fosfat palsma
Fungsi utama vitamin D : mengontrol homeostasis kalsium:
Meningkatkan absorpsi kalsium di intestinal
Menurunkan ekskresi kalsium
Memobilisasi bone mineral
Terlibat dalam:
Sekresi insulin
Sintesis dan sekresi parathyroid and thyroid hormones
Menghambat produksi interleukin yang diaktivasi oleh sel T dan sel B
Differensiasi monocyte precursor cells proliferasi
GANGGUAN REGULASI VITAMIN D
Defisiensi vitamin D:
pada anak-anak: Ricketsia (gangguan proses penulangan / osifikasi sehingga
tulang melengkung kaki berbentuk X atau O)
pada dewasa: osteomalacia (tulang rapuh, kadar Ca darah menurun sehingga
terjadi perubahan ratio Ca / P karena ekskresi kalsium lebih besar dari ekskresi
fosfat
Hipervitaminosis D:
pemberian vitamin D dalam jumlah besar pada umumnya tidak berbahaya, tetapi
juga tidak menguntungkan:
pada bayi kalsifikasi jaringan-jaringan lunak seperti paru-paru dan ginjal
hiperkalsemia
Pada dewasa kerapuhan tulang dan batu ginjal
VITAMIN D
Sumber vitamin D:
hati ikan, susu, telur
penambahan vitamin D dari luar pada diet
penyinaran makanan yang mengandung provitamin D
Pada manusia, penyinaran kulit oleh sinar UV menghasilkan vitamin D
Keunikan vitamin D:
makanan yang mengandung vitamin D hanya sedikit jenisnya
dapat dibentuk sendiri oleh tubuh, yaitu dengan penyinaran UV (dari lampu
atau matahari) pada kulit
Kebutuhan vitamin D:
Anak-anak: 400 – 800 IU/hr (1 IU = aktivitas 0,025 μg kristal murni vitamin
D3)
VITAMIN E
Adsorbtion from the small intestine.
Its absorption is dependent on the presence of lipids in the
diet.
Associated with plasma lipoproteins → liver uptake through
receptors for apolipoprotein E.
a-tocopherol is bind to a-tocopherol transport protein (a-TTP)
→ transported to the target organs (the excess is stored in
adipocytes, in muscle, liver).
b-, g- a d-tocopherols are transferred into the bile and
degraded.
VITAMIN E AS ANTIOXIDANT
Stops free radical reactions (peroxyl radicals ROO , oxygen radicals HO,
lipoperoxid radicals LOO). Chroman ring with OH group → uptake
radicals.
Interaction and synergism between
antioxidant systems operating in the
lipid phase (membranes) and the PUFA-H = polyunsaturated fatty acid
PUFA-OO = peroxyl radical of polyunsaturated
aqueous phase (cytosol) fatty acid
PUFA-OOH = hydroxyperoxy polyunsaturated
Free radical fatty acid
chain reaction PUFA-OH = hydroxy polyunsaturated fatty acid
VITAMIN E AS ENZYME COFACTOR
a-tocopherol quinon generated by oxidation of a-
tocopherol can acts as a cofactor of mitochondrial
unsaturated fatty acids .
http://health.allrefer.com/health/nutrition.html
VITAMIN K
Vitamin K is a group of lipophilic, hydrophobic vitamins.
Vitamin K1
Vitamin K1 (phylloquinon) – plant origin
Vitamin K2 (menaquinon) – normally
produced by bacteria in the large
intestine Vitamin K2
K1 a K2 are used differently in the body
K1 – used mainly for blood clothing
K2 – important in non-coagulation actions
- as in metabolism and bone
mineralization, in cell growth, metabolism
of blood vessel walls cells.
http://health.allrefer.com/health/nutrition.html
VITAMIN B-C OMPLEK YANG PENTING DAN TERDAPAT
DALAM MAKANAN
Vitamin yang larut dalam lemak merupakan zat nonpolar dan molekul
hidrpfobik