Bab 2 Tamadun Islam
Bab 2 Tamadun Islam
TAMADUN ISLAM
1
2.0 PENGENALAN
ISLAM – MERUPAKAN RISALAH ILAHI YANG DIBAWAKAN
OLEH SEMUA NABI DAN RASUL SEJAK NABI ADAM
SEHINGGALAH NABI MUHAMMAD S.A.W.
DEFINISI ISLAM:
i. SUDUT BAHASA : TUNDUK, PATUH, MENYERAH DIRI DAN
SEJAHTERA.
ii. ISTILAH : TAAT KEPADA ALLAH S.W.T DENGAN SEPENUH
HATI TANPA RAGU SERTA TUNDUK DAN PATUH KEPADA
SEGALA PERINTAHNYA.
• Beriman kepada Tuhan Yang • Allah SWT adalah Pencipta, • Dalam Islam, manusia adalah
Esa (Allah SWT) adalah asas Penguasa dan Pemilik mutlak makhluk yang diberi
Tamadun Islam. alam ini (al-Maidah (5:17)) tanggungjawab (mukallaf).
• Percaya, tunduk dan patuh • Manusia hanyalah pemegang • Kedudukannya lebih tinggi
dalam segala perintah-Nya amanah dalam menguruskan daripada makhluk lain.
dan meninggalkan segala alam ini berdasarkan • Tanggungjawab meliputi
larangan-Nya ketetapan hukum dan prinsip • Hubungan dengan Allah
Allah SWT. • Hubungan dengan manusia
• Hubungan dengan alam
semesta
• Kemuliaan manusia diukur
melalui ketakwaan kepada
Allah SWT dan bukan yang
lain.
3
2.2 KONSEP TAMADUN ISLAM
4
Konsep Tamadun Islam
Perspektif Barat Perspektif Islam
J.K. Fiebleman: Ibn Khaldun:
-“tamadun ialah kepandaian masyarakat -Istilah ‘umran” dan ‘hadharah’
mengeksploitasi material”. - dalam kitab al-Muqaddimah – umran
diterjemahkan sebagai perbandaran dan
Arnold Toynbee: tamadun.
-“ suatu sistem masyarakat yang - Umran merangkumi semua aspek
membantu manusia menambah hasil kemajuan (kebendaan & kerohanian) yg
pengeluaran atau produktiviti dan dicapai manusia / bangsa.
mempunyai empat unsur iaitu bahan
ekonomi, sistem politik, pengetahuan Muhammad Farid Wajdi:
dan seni”. -Dlm kitab al-Madaniyyah wal Islam,
Syeikh Muhammad Abduh:
-Dlm kitab al-Islam wal Nasraniyyah
wal Ilm wal Madaniyyah,
-Mereka berdua menggunakan
perkataan madaniyyah menggantikan
5
umran.
Konsep Tamadun Islam (sambungan)
Iman
Benar
Adil kepada
dansaksama
dan Amanah
Allah
8
IMAN KEPADA ALLAH S.W.T
• HAKIKAT HIDUP BERTAMADUN – PENYEMPURNAAN
TUGAS MANUSIA SEBAGAI HAMBA
9
BENAR DAN AMANAH
• SESUATU YANG BERPANDU AJARAN ALLAH S.W.T.
SURAH AL-BAQARAH AYAT 14
• KEBENARAN ITU DARI TUHANMU, MAKA JANGANLAH KAMU MENJADI SEORANG
DARIPADA MEREKA YANG RAGU-RAGU
10
MATLAMAT TAMADUN ISLAM
Hidup adalah
Memperolehi amanah. Laksanakan
kebahagian hidup amar makruf nahi
dunia dan akhirat mungkar (tugas
khalifah)
11
JALAN KEARAH MATLAMAT
TAMADUN ISLAM
Hubungan
Hubunganmanusia
Hubungan manusiadengan
manusia dengan
dengan
manusia
Allah
alam
12
• HUBUNGAN MANUSIA DENGAN ALLAH – MELAKSANAKAN
IBADAT KHUSUS SPERTI SOLAT PUASA…..
• HUBUNGAN MANUSIA DENGAN MANUSIA – SALING
HORMAT DAN BERBUAT BAIK. AMNUSIA ASALNYA SATU
KETURUNAN (ADAM DAN HAWA)
• - MANUSIA BERBAGAI BANGSA BERTUJUAN UNTUK ALING
KENAL MENGENAL DAN BANTU KEARAH KEBAIKAN
• -UKURAN KEMULIAN DIKALANGA MANUSIA MENURUT
ALLAH IALAH SIAPA YANG PALING BERTAKWA
• HUBUNGAN MANUSIA DENGAN ALAM – TIDAK MELAKUKAN
KEROSAN. ALAM ADALAH AMANAH KEPADA MANUSIA
13
ADIL DAN SAKSAMA
ADIL MELETAKKAN SESUATU PADA
TEMPATNYA. SETIAP MANUSIA AKAN
DIPERTANGGUNGJAWAB ATAS SEGALA
PERBUATANNYA. HADI RIWAYAT IBN UMAR
KETAHUILAH BAHAWA SETIAP KAMU ADALAH PEMIMPIN.
MASING-MASING KAMU AKAN DIPERTANGGUNGJAWABKAN
TERHADAP APA YANG KAMU PIMPIN
14
2.3 SUMBER TAMADUN ISLAM
1) AL-QURAN 2) HADIS / SUNNAH
KALAM (PERKATAAN) • PERKATAAN, PERBUATAN
ALLAH SWT DAN SIFAT
BERSIFAT MUKJIZAT KEPERIBADIAN NABI
MUHAMMAD SAW
TERKANDUNG SYARIAT
ISLAM MERANGKUMI • PENGAKUAN &
PENGIKTIRAFAN NABI
KONSEP KETUHANAN,
PERUNDANGAN, AKHLAK, MUHAMMAD SAW
TERGADAP SESUATU
ILMU PENGETAHUAN,
PERKARA
PERSOALAN-PERSOALAN
GHAIB DAN LAIN-LAIN • PENTAFSIR AL-QURAN
15
SUMBER TI….
a. ASPEK KEPERCAYAAN
- PERKARA ASAS YANG WAJIB DIIMANI DAN DIYAKINI OLEH
SETIAP INDIVIDU MUSLIM
- TERDAPAT 6 ASPEK KEPERCAYAAN:
i. BERIMAN KEPADA ALLAH S.W.T.
ii. BERIMAN KEPADA MALAIKAT
iii. BERIMAN KEPADA RASUL
iv. BERIMAN KEPADA KITAB
v. BERIMAN KEPADA HARI AKHIRAT
vi. BERIMAN KEPADA QADA’ & QADAR
18
ASAS TI….
B. ASPEK KAEDAH
- MERUJUK KEPADA KAEDAH PELAKSANAAN AKIDAH DAN
BAGAIMANA IA DAPAT MEMAINKAN PERANAN DALAM
MEMBENTUK DAN MEMBANGUNKAN TAMADUN ISLAM.
• Akidah asas pegangan • Menolak semua yang tidak • Islam menuntut umatnya
penting manusia. bersesuaian dengan memiliki sifat toleransi
• Melalui akidah, manusia realiti. tetapi berlandaskan
yang berbeza secara • Menolak pertentangan syariat Islam.
fitrahnya dapat disatukan antara akal dengan wahyu.
kerana percaya hanya • Bersikap terbuka dengan
kepada Allah SWT dan penemuan baru.
berdasarkan sumber yang
satu – al-Quran dan
sunnah.
19
2. SYARIAH
- MERUJUK KEPADA UNDANG-UNDANG, ATURAN-
ATURAN DAN KETETAPAN-KETETAPAN ALLAH SWT.
- KEISTIMEWAAN SYARIAH ISLAM
Mencari
Menyeluruh keredhaan Kekal
Allah
20
ASAS TI ….
21
Menjaga
Agama
Menjaga
maruah/ Menjaga
nyawa
keturunan
Menjaga Menjaga
harta akal
22
ASAS TI ….
3. AKHLAK
- AKHLAK DALAM ISLAM – SIKAP ROHANIAH YANG
MEMULIAKAN TINGKAH LAKU MANUSIA TERHADAP
ALLAH SWT, TERHADAP MANUSIA DAN TERHADAP
MAKHLUK LAIN.
- PRINSIPNYA BERSIFAT UNIVERSAL, TERPERINCI DAN
TIDAK BOLEH DIUBAHSUAI HANYA UNTUK MEMENUHI
KEHENDAK MANUSIA
23
ASAS TI ….
• DEFINISI
- AKHLAK (PERKATAAN ARAB), DARI PERKATAAN KHULUQ YANG
BERMAKSUD BUDI PEKERTI, TINGKAH LAKU DAN TABIAT.
- IMAM GHAZALI – AKHLAK ADALAH SIFAT YANG TERTANAM
DALAM JIWA SESEORANG DAN DARINYA TERBENTUK
PERBUATAN DENGAN MUDAH TANPA MEMERLUKAN
PERTIMBANGAN FIKIRAN TERLEBIH DAHULU.
- 2 JENIS AKHLAK:
I. AKHLAK YANG BAIK (MAHMUDAH)
II. AKHLAK TIDAK BAIK (MAZMUMAH)
Tetap tidak
Ketuhanan Keagamaan berubah
25
2.5KELAHIRAN & PERKEMBANGAN
TAMADUN ISLAM
1) FAKTOR KELAHIRAN
- FAKTOR UTAMA IALAH KELAHIRAN AGAMA ISLAM.
26
FAKTOR-FAKTOR KECEMERLANGAN
TAMADUN ISLAM
Keyakinan
Kedudukan Prasarana
kpd ajaran
strategik sempurna
islam
Pemerintah
Tentera
bijak dan keterbukaan
kuat
takwa
Sumber
Keadilan
ekonomi
menyeluruh
banyak
Pecambahan
Politik stabil
ilmu
27
SAMBUNGAN
3) FAKTOR KEMEROSOTAN
- PEMERINTAH YG LEMAH
- PENYELEWENGAN DAN KERUNTUHAN AKHLAK
- KEKURANGAN SUMBER EKONOMI
- KEGIATAN KEILMUAN YG TIDAK BERKEMBANG
- ANCAMAN MUSUH LUAR
- BENCANA ALAM
28
PEMERINTAHAN DAN
KEKUASAAN ISLAM
Zaman Tempoh Catatan
Nabi Muhammad 610 – 623 M -Pemurnian akidah masyarakat Arab.
(s.a.w) -Revolusi moral dan budaya.
- Era Mekah
Nabi Muhammad 623 – 633 M -Tertubuh Kerajaan Islam Pertama.
(s.a.w) -Kesatuan Muslim & Bukan Muslim dlm
- Era Madinah Perlembagaan Pertama Bertulis (Piagam
Madinah).
-Pembinaan masjid yg pelbagai fungsi.
-Pertanian kurma.
33
- DAULAH UMYYAH DIJATUHKAN OLEH BANI ABBASIYAH
(750M)
- ERA B.ABBASIYAH KEMUNCAK T.I. ISLAM SAMPAI KE
SELURUH AFRIKA UTARA, ANDALUSIA, INDIA UTARA
ANATOLIA(TURKI)- MENINGKATNYA ILMU
PENGETAHUAN, LAHIR ILMUAN ISLAM SEPERTI IBN
SINA (TOKOH FALS, SAINS, PEUBATN),IBN HAITAM
(FIZIK, MATEMATIK), AL GHAZALI( FALSAFAH &TASAUF)
34
- 736 TAHUN, ISLAM BERTAPAK DI BUMI EROPAH (SEPANYOL) HINGGA
TAHUN 1492M, S.MUHAMMAD II, DILUCUTKAN TAKHTA OLH
TENTERA KRISTIAN.
- D.UTHMANIYAH TURKI SEKITAR 1300M & MCAPAI KEMUNCAKNYA
APB S. MUHAMAD II BERJAYA MGUASAI CONSTANTINOPLE THN 1453.
- KRJ UTHMANIAH BERJAYA MELEBARKAN EMPAYAR KE EROPAH
TIMUR (BOSNIA,SERBIA, CROATIA,BULGARIA,AUSTRIA,HUNGRY,
MACEDONIA),TIMUR LAUT MEDITERRANEAN, PESISIR LAUT MERAH,
LAUT HITAM,WIL AFRIKA UTARA SERTA TELUK PARSI
35
- KURUN KE 18, UT. TURKI MULA MENJADI LEMAH & SDIKIT DEMI SEDIKIT
WILAYAHNYA DI EROPAH TIMUR & UTARA AFRIKA TRLEPAS DR
PENGUASAAN MRK KPD KUASA EROPAH /KERAJAAN ISLAM YG LAIN.
- BERDIRI TEGUH SELAMA 637 THN, AKHIRNYA RUNTUH APB SULTAN
TERAKHIR (SULTAN ABDUL HAMID) DIGULINGKAN DR
PEMERINTAHANNYA OLH KUMP BELIA TURKI/ THE YOUNG TURKS
PIMPINAN JENERAL MUSTAFFA KAMAL YG SETERUSNYA DILANTIK MENJADI
PRESIDEN TURKI SEUMUR HIDUP.BERAKHIRLAH SISTEM KHILAFAH DLM
ISLAM SEKALIGUS ERA T.ISLAM MULAI MALAP.NEG2 ISLAM MULAI DIJAJAH
OLEH BARAT SATU PERSATU &MENJADI NEG MUNDUR & TDK BERWIBAWA.
36
2.8 SUMBANGAN TAMADUN ISLAM
• TAMADUN BARU YG BERJAYA MERUBAH SEJARAH
PERADABAN DUNIA DAN MENINGGALKAN KESAN2
YG BERPANJANGAN.
• MERUBAH SOSIO-BUDAYA MASYARAKAT ARAB PRA-
ISLAM.
• MERUBAH GEO-POLITIK DUNIA SEBELUMNYA YG
DIDOMINASI OLEH KERAJAAN ROM DAN PARSI.
• PENDUDUK TANAH ARAB MULTI-ETNIK DISATUKAN
DGN IKATAN AKIDAH DAN PERSAUDARAN ISLAM.
• MEMBANTU MENGALIRKAN KEMAJUAN DAN
KEMODENAN TAMADUN BARAT. 37
IMPAK TAMADUN ISLAM
38
SUMBANGAN TAMADUN ISLAM DALAM PELBAGAI
BIDANG:
SAINS DAN
TEKNOLOGI:
Sains Sosial dan
• ASTRONOM Kemanusiaan:
Geografi,
I, Sejarah,
• FIZIK, Ekonomi,
• BIOLOGI, Politik,
• MATEMATIK Pendidikan,
, Kesusasteraan,
• PERUBATAN Kesenian
, Falsafah.
• SENIBINA, 39
• KEJURUTER
PENCAPAIAN SARJANA ISLAM DALAM
PELBAGAI BIDANG:
• YAHYA AL-BARMAKI – INDUSTRI KERTAS DI BAGHDAD
(800M)
43
2.9 JIHAD DALAM ISLAM
• DEFINISI;
- SETIAP USAHA YG MEMERLUKAN PENGORBANAN TENAGA,
PEMIKIRAN DAN SEGALA KEUPAYAAN UNTUK
MENEGAKKAN KEBENARAN DAN MEMARTABATKAN
ISLAM.
- SKOP YG LUAS MELIPUTI SEMUA ASPEK KEHIDUPAN
MANUSIA.
- JENIS-JENIS JIHAD.
44
2.10 KESIMPULAN
45