Linear
Terapan
(SATS4122)
Tutorial ke 4
INVERS UMUM
MATRIKS
1
Kompetensi
Mahasiswa mampu :
menjelaskan konsep dan macam-macam
2
1. Sifat - sifat invers umum
Gnxm invers umum dari matriks Amxn, jika
AGA=A
Catatan: G tidak tunggal, biasanya ditulis G= A– (tidak baku)
Matriks Hermite Hh :
1. H Matriks segitiga atas
2. diag (H) = (hii) Ɛ {0, 1}
3. Suatu baris mempunyai elemen diagonal 0, setiap elemen
dalam baris tsb adalah 0
4. Suatu baris mempunyai elemen diagonal 1, setiap elemen
kolom yg memuat 1 tsb adalah 0.
5. H H = H (sifat idempoten).
3
Contoh ...
1. Dapat ditunjukkan A A– A = A
æ1 0 ö
0÷
æ 1 0 - 1 1ö÷ çç ÷
çç ÷ çç0 1 0÷
÷
÷
A = ç 0 2 2 2÷
ç ÷ A = çç
- 2
÷
çç ÷
÷ çç0 0 0÷
÷
÷
çè- 1 4 5 3ø÷
÷ çç ÷
÷
çè0 0 0÷
ø
4
Sifat invers umum ... (ljt)
H = matriks Hermite, O = matriks nol:
a) A matriks bujur sangkar, An :
Bn, |B|≠0 dan BA = H B = A– (buktikan!)
i. A A+A = A
ii. A+ A A+ = A+
iii. A A+ dan A+A, keduanya simetri.
Sifat-sifat A+:
1) A+ tunggal
2) A tipe (mxn) A+ tipe (nxm)
3) r (A+)= r (A)
4) A simetri A+ simetri
5) (A+)+ = A
6) AA+, A+A, I - AA+, I - A+A, simetri–idempoten
7) Dst. (hal. 5.6 s/d 5.7)
6
– –
3. Mencari invers umum (A dan A ) r
b) Bentuk diagonal
c) Algoritma
7
(a) A– dengan PAQ=C atau PA=C ...
8
…contoh
PA = C;
æ 1 0 - 1 1ö÷ æ1 0 0÷ ö
çç ÷ çç ÷
A = çç 0 2 2 2÷ ÷ , P = çç0 1 0÷ ÷
çç ÷
÷ çç ÷
÷
çè- 1 4 5 3ø÷ ÷ - 2 1÷ ÷
èç1 ø
æ1 0 0÷ öæ 1 0 - 1 1÷ö æ1 0 - 1 1ö÷
çç ÷ çç ÷ çç ÷ æT2´ 2 ö
R2´ 2 ÷
PA = çç0 1 0÷ ÷ çç 0 2 2 ÷
÷ ç ÷
2÷= ç0 2 2 2÷= çç
÷ ÷
çç ÷
÷ çç ÷ çç ÷ çè01´ 2 01´ 2 ÷
÷
÷ ÷ ÷ ø
çè1 - 2 1÷øèç- 1 4 5 3÷ø èç0 0 0 0ø÷
æ1 0ö÷ 1 çæ2 0ö÷
T=ç ç - 1
÷® T = ç ÷
çè0 2ø÷ ÷ 2 çè0 1ø÷
÷
æ1 0 0ö÷ æ1 0 0ö÷
çç ÷ æ 1 0 0÷ çç
ö ÷
æT - 1 ö çç0 1 0÷÷ ç ÷ çç0 1 0÷÷
0÷ ÷ çç ÷ ÷
A = ççç
-
÷
÷P = çç 2
÷
÷ çç0 1 0÷ = çç 2
÷
çè 0 ÷
0ø çç0 0 ÷
0÷ç ÷
÷
÷ çç0 0 0÷÷
÷
çç ÷ ÷
÷çè1 - 2 1ø ççç ÷
÷
çè0 0 0ø÷ è0 0 0ø÷
9
(b) A– dengan bentuk diagonal ...
P, Q non singular, bentuk kanonik A, PAQ = C :
æDr X ö æD- 1 X ÷
ö
PAQ = C = ç ç ÷
÷ -
® A = Q ççç r ÷P
÷
çè Y Z ø
÷ çè Y ÷
÷
Zø
untuk sebarang matriks X, Y, dan Z.
Contoh:
æ1 0 1 - 1÷ ö
æ 1 0 - 1 1÷ ö æ1 0 0÷ ö çç ÷
çç ÷ çç ÷ çç0 1 - 1 - 1÷ ÷
÷
A = çç 0 2 2 2÷ ÷ , P= çç0 1 0÷
÷, Q = çç ÷
çç ÷
÷ çç ÷
÷ çç0 0 1 0÷
÷
÷
çè- 1 4 5 3÷
÷
ø
÷
èç1 - 2 1÷
ø çç ÷
÷
çè0 0 0 1÷
ø
æ1 0 ö
0÷
æ1 0 0 0÷ ö çç ÷
æDr X ö÷ çç ÷
÷ æD- 1
çç0 2 0 0÷ ® A = Q çç r
ö
X÷ çç0 - 1 2 0÷
÷
÷
PAQ = çç ÷= -
÷
÷P = çç ÷
çè Y Z ø÷
÷ çç ÷
÷
÷
ççè Y Z÷
ø çç0 0 0÷
÷
÷
çè0 0 0 0÷
ø çç ÷
÷
çè0 0 0÷
ø
10
(c) A– dengan algoritma ...
P, Q non singular, bentuk kanonik A, PAQ = C,
i. A+ = L’(K’AL’)-1K’
ii. A+ = A’(AA’) –A(A’A)– A’
iii. A+ = A’(AA’) –1A(A’A)–1 A’
Contoh:
æ 1 0 - 1 1ö÷
ç ÷
æ 1 0ö÷
ç ÷æ1 0 - 1 1ö÷
ç çç
A = çç 0 2 2 2÷÷
÷= K L= ÷ç
çç 0 2÷
÷çç ÷
çç ÷ ç ÷
÷è0 1 1 1ø÷
÷
çè- 1 4 5 3ø÷
÷ èç- 1 4ø÷
æ5 ö
2 - 1÷
çç ÷
æ 1 - 2ö÷ æ10 2ö÷ çç 1 1 1 ÷
÷
ç - 1 1 ç 1 ÷
¢ ¢
K AL = 6ç ÷
÷ ® ( K AL ) =
¢ ¢ ç ÷
÷
+
, A = ç
ç ÷
÷
çè- 2 10 ø÷ ç
36 è 2 1ø÷ 18 ç- 4 - 1 2 ÷
ç ÷
çç ÷
÷
çè 6 3 0÷ø
12
***