leqcia #5

Tema:
I nawili
sakuTrebis uflebis SeZena da
dakargva

1
 sakuTrebis uflebis SeZena romis samarTlis mixedviT:

romis samarTali sakuTrebis uflebis SeZenis xerxebs hyofda imisda mixedviT,

efuZneboda isini bunebiT Tu civilur samarTals.
• bunebiTi samarTali – tradicia (gadacema) da misakuTreba.
• civiluri samarTali – mancipacia (sasamarTlo wesiT daTmoba) da SeZeniTi
xandazmuloba.
Semdgomi (iustinianes) periodSi sakuTrebis uflebis SeZenis xerxebi:
• nawarmoebi – gadacema, sakuTrebis uflebis gadacema sasamarTlo
gadawyvetilebiT, memkvidreoba.
• Tavdapirveli – (1) upatrono nivTebis SeZena da axlad warmoSobili
sakuTreba (nayofi, SeZena gadamuSavebis gziT, axlad warmoSobili miwis
nakveTis SeZena, ganZis aRmoCena) da (2) SeZena iseTi nivTebisa,
romelic ukve imyofeboda vinmes sakuTrebaSi (SeZena SeerTebis da
xandazmulobis meSveobiT).
 sakuTrebis uflebis SeZena romanuli da germanuli
samarTlis mixedviT:
moZrav nivTebze sakuTrebis uflebis gadacemis mixedviT gamoyofen
Semdeg sistemebs:
• tradiciisa da konsensualuri sistemebi
• abstraqtuli da kauzaluri sistemebi.
• konsensualuri – sistemis mixedviT moZrav nivTebze sakuTrebis
uflebis gadacemisaTvis sakmarisia mxareTa Soris xelSekrulebis
dadeba da sakuTrebis ufleba SemZenze gadasulad iTvleba
xelSekrulebis dadebis momentidan.
• tradiciis – sistemis mixedviT moZrav nivTebze sakuTrebis uflebis
gadacemisaTvis garda mxareTa Soris dadebuli xelSekrulebisa,
aucilebelia nivTis SemZenis mflobelobaSi gadacema. sakuTrebis
ufleba SemZenze gadasulad CaiTvleba ara xelSekrulebis dadebis
momentidan, aramed nivTis SemZenis mflobelobaSi gadacemis
momentidan.
 abstraqtuli da kauzaluri sistemebis mixedviT sakuTrebis uflebis
gadacemis klasifikaciis safuZvlia, is Tu raoden damokidebulia
sakuTrebis uflebis gadacemis samarTlebrivi Sedegi mxareTa Soris
dadebuli xelSekrulebis namdvilobisagan anu gadadis Tu ara
sakuTrebis ufleba TviT valdebulebiT-samarTlebrivi xelSekrulebis
ZaliT, Tu sakuTrebis uflebis gadacema gamijnulia mis safuZvlad
dadebuli valdebulebiT-samarTlebrivi xelSekrulebisagan?
• kauzaluri – sistemis mixedviT xelSekrulebas TavisTavad gadaaqvs
sakuTrebis ufleba yovelgvari sxva samarTlebrivi aqtisa Tu
dadgenili formalobis gareSe. (mag: nasyidoba, Cuqeba, gacvla,
sesxi). amasTanave, am xelSekrulebaTa Tavidanve baTiloba an
Semdgomi baTiloba yvela SemTxvevaSi Sedegad iwvevs imas, rom
sakuTrebis ufleba Tavidanve ver gadadis SemZenze da iTvleba, rom
SemZeni arasdros ar yofila mesakuTre.
• abstraqtuli – sistemis mixedviT sakuTrebis gadacemis ufleba
xorcieldeba specialuri samarTlebrivi aqtis (garigebis) meSveobiT,
roemlic gamijnulia valdebulebiT-samarTlebrivi garigebisagan. anu
arsebobs valdebulebiT-samarTlebrivi xelSekruleba mxareTa Soris
SeTanxmeba sakuTrebis gadacemis Taobaze da calke,
damoukideblad arsebobs meore garigeba (aqti) amave mxareTa Soris
uSualod nivTis gadacemis Taobaze. valdebulebiT-samarTlebrivi
xelSekrulebis baTiloba araviTar SemTxvevaSi ar iwvevs gadacemis
garigebis (aqtis) baTilobas da SemZeni mainc iTvleba mesakuTred,
da misgan nivTis gamoTxova unda moxdes ara garigebis baTilobis
gamo, aramed usafuZvlod gamdidrebis wesebis ZaliT. anu am
SemTxvevaSi, valdebulebiT-samarTlebrivi xelSekrulebis
baTilobisas, SemZeni kvlav rCeba mesakuTred da am periodSi
uflebamosilia gaasxvisos nivTi, rodesac kauzaluri sistemis dros,
SemZeni ar iqneba uflebamosili nivTis gasxvisebaze.
• franguli – samarTlis sistema konsesualuri da kauzaluri gadacemis
sistemis mimdevaria. anu am dros SemZemze nivTis daRupvis riski
gadadis ara gadacemis momentidan, aramed mxareTa SeTanxmebi
momentidan, radagn SemZeni nivTis mesakuTred iTvleba mxareTa
SeTanxmebis momentidan (konsesualuri).
am sistemis dadebiTi mxare mdgomareobs imaSi – rom sakuTrebis uflebis
gadacema moZrav nivTebze gamartivebulia (SeTanxmebisTanave
iTvleba SemZeni mesakuTred), xolo uaryofiT mxared ki iTvleba, is rom
nivTis SemTxveviTi daRupvis riski SemZenze gadadis ukve
SeTanxmebisTanave anu iqamde sanam mas nivTi gadaecema. es
principi moqmedebs mxolod individualurad gansazRvrul nivTebze, xolo
gvarovnuli niSniT gansazRvruli nivTebi (Saqari, xorbali, sawvavi da
sxva) gamonakliss warmoadgenen am SemTxveveidan da maTze
sakuTreba gadacemulad iTvleba maTi SemZenze gadacemis
momentidan, radgan winaswar ar aris cnobili SemZenisTvis Tu romel
konkretul saqonelzea saubari.
• tradiciisa da abstraqtuli sakuTrebis gadacemis sistema -
germanuli samarTlis sistema - sakuTrebis uflebis gadacema iyofa
ori tipis garigebebad – mavaldebulebeli da gankargviTi
garigebebad (sanivTo SeTanxmeba).
• mavaldebulebeli anu valdebulebiT-samarTlebrivi garigebiT
(nasyidoba, Cuqeba, gacvla) gansxvavebiT franguli samarTlis
sistemisgan, romelic ukve warmoSobs sakuTrebis uflebas,
germanuli samarTlis mixedviT, valdebulebiT-samarTlebrivi
garigebiT xdeba xelSekrulebis mxaris mier valdebulebis sagnis
Sesrulebis Sepireba anu am dros adgili ar aqvs sakuTrebis uflebis
warmoSobas, gasxvisebas, Secvlas an Sewyvetas. am samarTlebriv
Sedegs (warmoSoba, Secvla, gasxviseba an Sewyveta) adgili aqvs
mxold gankargviTi garigebebis ZaliT, romelsac “sanivTo
SeTanxmebas” uwodeben.
“sanivTo SeTanxmebis” – Sinaarsi mdgomareobs SemdegSi, rom
masSi xdeba nebis gamovlena, erTis mxriv gamsxviseblis mxridan,
gadasces sakuTrebis ufleba gansazRvrul nivTze da meores mxriv,
nebis gamovlena SemZenis mxridan, miiRos nivTze sakuTrebis
ufleba. germanuli kodeqsis mixedviT Semdegnairadaa
Camoyalibebuli: - “moZrav nivTze sakuTrebis uflebis
gadacemisaTvis saWiroa, mesakuTrem gadasces nivTi SemZens
maT Soris gadacemis Taobaze dadebuli SeTanxmebis
Sesasruleblad”.
“mokle xelis gadacemis” principi – am principiT moZravi nivTebis
SemZenis mflobelobaSi gadacema ar aris aucilebeli, es is
SemTxvevaa, rodesac mflobeli ukve flobs nivTs (Txovebis an
sesxebis safuZvelze) – “Tu SemZeni ukve flobs nivTs, maSin
sakmarisia mxolod sanivTo SeTanxmeba”.
sakuTrebis uflebis gadacemis e.w. “Sualeduri” (tradiciisa da
kauzaluri sistema) principi holandiuri samarTlis magaliTze –
holandiuri samoqalaqo kodeqsis mixedviT - “qonebaze sakuTrebis
uflebis gadacemisaTvis saWiroa misi gadacema “namdvili
garigebis” safuZvelze, romelic dadebulia im pirebis mier, vinc
uflebamosilia am qonebis gankargvaze”.
holandiur samarTalSi “namdvili garigebis” konstruqcias ixilaven
rogorc ori elementisagan Semdgars:
1. sanivTo SeTanxmeba (“holandiuri sanivTo SeTanxmeba”) da
2. gansazRvruli damatebiTi formalobebi, romlebic gansxvavdeba
gadasacemi qonebis saxis mixedviT. damatebiT formalobad,
Cveulebriv, warmogvidgeba nivTis mflobelobaSi gadacema.
• holandiis “sanivTo SeTanxmebis” cneba msgavsia germanulis
gankargviTi “sanivTo SeTanxmebis” cnebisa, radgan holandiuri
“sanivTo SeTanxmeba” warmoadgens SeTanxmebas, romelSic
gamsxvisebeli avlens sakuTrebis uflebis gadacemis nebas
gansazRvrul qonebaze, xolo SemZeni avlens nebas am qonebis
sakuTrebis uflebiT miRebaze.
germanuli samarTlisagan gansxvavebiT, holandiuri samarTlis
mixedviT, sakuTrebis ufleba qonebaze gadadis mxolod namdvili
garigebis da ara nivTis gadacemis (valdebulebiT-samarTlebrivi
germanulSi) safuZvelze (kauzaluri sistema). (germanulSi
sakuTreba mxolod gadacemis Semdeg gadadis).
anu holandiuri sistemiT sakuTrebis gadacema ori nawilisagan
(namdvili SeTanxmeba da nivTis mflobelobaSi gadacema)
Sedgeba da germanulisgan gansxvavebiT namdvili garigebis
safuZvelze iTvleba sakuTrebis uflebis SeZena da ara nivTis
gadacemiT.
 sakuTrebis SeZena da dakargva

• sakuTrebis SeZena uZrav

nivTebze
• sakuTrebis SeZena moZrav
nivTebze
 sakuTrebis SeZena uZrav
nivTebze

• garigebis werilobiTi forma

• sajaro reestrSi registracia

sakuTrebis SeZena uZrav
nivTebze
 sanam moxdeba sajaro reestrSi registracia, gamyidveli rCeba
uZravi qonebis mesakuTred.
ramdenadaa daculi am periodSi garigebis dadebidan -
registraciamde SemZeni daculi imisgan, rom gamyidveli ar
gaasxvisebs nivTs?
qarTuli kanonmdeblobiT es sakiTxi mowesrigebuli ar aris.
germanulis mixedviT, ki garkveuli formaluri winapirobebis
arsebobisas (mag. nebis gamovlena (gancxadebis Setana) miwis
registraciis mwarmoebeli uwyebis winaSe an nebis gamovlenis
damowmeba sanotaro wesiT) mxareebi valdebulni (SeboWilni)
arian TavianTi SeTanxmebiT da calmxrivi uari aRar daiSveba.
Tumca zogadi wesis Tanaxmad, gamsxvisebelsa da SemZens Soris
dadebul sanivTo SeTanxmebaze, yovel mxares SeuZlia ganacxados
uari yovelgvari safuZvlis miTiTebis gareSe.
 Tumca unda avRniSnoT, rom zemoT xsenebul problemas, Tu
ramdenadaa daculi SemZeni registraciamde, rom jer kidev
mesakuTre (gamyidveli) ar gaasxvisebs nivTs, icavs “sajaro
reestris Sesaxeb” saqarTvelos kanonis me-12 muxli, uZrav
nivTze uflebis winaswari registracia.
მუხლი 12. უძრავ ნივთზე უფლების წინასწარი
რეგისტრაცია
1. უძრავ ნივთზე უფლების რეგისტრაციის
უზრუნველსაყოფად შეიძლება ამ კანონით დადგენილი
წესით ამ უფლების წინასწარი რეგისტრაცია უძრავ
ნივთებზე უფლებათა რეესტრში.
2. უძრავ ნივთზე უფლების წინასწარი რეგისტრაცია
გამორიცხავს ამ ნივთზე რაიმე სხვა უფლების
რეგისტრაციას, თუ მხარეთა შეთანხმებით სხვა რამ არ
არის გათვალისწინებული.
 winaswari registracia warmoadgens sajaro reestrSi registrirebul
aRniSvnas. igi emsaxureba uZravi qonebis gasxvisebisas mxareTa Soris
valdebulebiT-samarTlebriv urTierTobidan gamomdinare kreditoris
(am SemTxvevaSi myidveli) kuTvnili moTxovnis uflebis uzrunvelyofas,
romelic gamoixateba kreditoris (myidvelis) sasargelod uZrav qonebaze
sanivTo-samarTlebrivi uflebrivi cvlilebebis ganxorcielebaSi.
winaswari registraciis mizania kerZo moTxovnaTa sanivTo uzrunvelyofa
im SemTxvevaSi, roca sakiTxi dgeba uZrav nivTze uflebis rigiTobis,
gauqmebis Tu Secvlis Sesaxeb. anu vinc valdebulebiTi xelSekrulebiT
sanivTo uflebaze moTxovnas SeiZens, igi imiT iqneba daculi, Tuki
sajaro reestrSi moaxdens am moTxovnis registracias. vidre es
moxdebodes, manamde misi uflebrivi mdgomareoba naklebadaa
uzrunvelyofili da aramyaria, misma partniorma SeiZleba Tavisi
valdebulebis sawinaaRmdegod, sanivTo ufleba gadasces sxvas anda
sxvis sasargeblod datvirTos.
aseT viTarebaSi moTxovnis mflobels (meijares, damqiravebels) sxva
araferi darCenia, Tu ara moiTxovos zianis anazRaureba.
amitomacaa, rom xelSekrulebis dadebidan misi sajaro reestrSi
registraciamde arsebuli mdgomareobis dacva xdeba moTxovnis
winaswar sajaro reestrSi registraciiT. gansakuTrebuli gamoyeneba
moTxovnis registracias aqvs nasyidobis urTierTobebSi. igi
saukeTeso saSualebaa myidvelis interesebis dasacavad.
igi zRudavs gamyidvelis (mesakuTre) uflebamosilebas, valdebulebis
sawinaaRmdegod SemdgomSi gankargos uZravi qoneba da aZlevs
kreditors (myidvels) SesaZleblobas, SeiZinos sanivTo ufleba
gamsxviseblis mxridan valdebulebis sawinaaRmdego gankargvis
miuxedavad. aRniSnuli miiRweva imiT, rom gankargvebi, romlebic
ewinaaRmdegeba uzrunvelyofil valdebulebiT-samarTlebrivi
moTxovnis uflebis Sinaars, winaswari registraciis mqone kreditoris
mimarT samarTlebrivi Zalis armqonea.
 sajaro reestrSi Cawerili moTxovnis sawinaaRmdego gankargis
SemTxvevas miekuTvneba obieqtis nasyidobis SemTxvevaSi, misi
gaqiraveba an ijariT gacema.
uflebamosili piri daculi iqneba am moqmedebaTagan da aRniSnuli
gankargvebic baTili iqneba. xolo rac Seexeba damqiravebelsa da
moijaresa, maTi uflebebi zianis anazRaurebiT Semoifargleba
mxolod.

3. უძრავ ნივთზე უფლების წინასწარი რეგისტრაცია

უქმდება:
ა) იმ უფლების რეგისტრაციით, რომლის
უზრუნველსაყოფადაც მოხდა წინასწარი რეგისტრაცია;
ბ) ვადის გასვლით, თუ ვადა დადგენილი იყო;
გ) მხარეთა წერილობითი შეთანხმების საფუძველზე.
 uZrav nivTebze sakuTrebis
mitoveba
• uflebamosili piris gancxadeba
• da am gancxadebis registracia sajaro
reestrSi
• mitovebul uZrav nivTze sakuTrebis
uflebas iZens saxelmwifo.
მუხლი 185. შემძენის ინტერესების დაცვა
 +
შემძენის ინტერესებიდან გამომდინარე, გამსხვისებელი
ითვლება მესაკუთრედ, თუ იგი ასეთად არის რეგისტრირებული
საჯარო რეესტრში, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა შემძენმა
იცოდა, რომ გამსხვისებელი არ იყო
მესაკუთრე .  (არაკონსტიტუციურად იქნა ცნობილი 185-ე
მუხლის ის ნორმატიული შინაარსი, რომლის თანახმადაც,
„გამსხვისებელი ითვლება მესაკუთრედ, თუ იგი ასეთად არის
რეგისტრირებული საჯარო რეესტრში“, იმ შემთხვევაში,
როდესაც რეესტრის ჩანაწერის წინააღმდეგ შეტანილია
საჩივარი და ეს ფაქტი შემძენისათვის
ცნობილია) - საქართველოს საკონსტიტუციო
სასამართლოს 2017 წლის 17 ოქტომბრის გადაწყვეტილება
№3/4/550 – ვებგვერდი, 26.10.2017წ.
 sakuTrebis SeZena moZrav nivTebze
მუხლი 186. მოძრავ ნივთზე საკუთრების შეძენის საფუძვლები
1. მოძრავ ნივთზე საკუთრების გადასაცემად აუცილებელია, რომ
მესაკუთრემ ნამდვილი უფლების საფუძველზე (კანონიერი
მფლობელია ანუ მესაკუთრეა ანუ უფლებამოსილია
გასხვისებაზე) გადასცეს შემძენს ნივთი.
qarTulma kanonmdebelma gaiziara sakuTrebis uflebis gadacemis e.w.
Sualeduri (holandiis msgavsad, tradiciis da kauzaluri) sistema.
მოძრავ ნივთზე sakuTrebis uflebis gadacemis winapirobebia:
• mxareTa Soris dadebuli erTis mxriv, “sanivTo SeTanxmeba” da
meores mxriv, sanivTo SeTanxmebis valdebulebiT-samarTlebrivi
safuZveli (causa) anu valdebulebiT-samarTlebrivi garigeba, romelsac
efuZneba SeTanxmeba da
• nivTis SemZenis mflobelobaSi gadacema.
“sanivTo SeTanxmeba”– am SeTanxmebis dros xorcieldeba nebis
gamovlena gamsxviseblis mxridan, romelic mimarTulia nivTze
sakuTrebis uflebis gadacemisken da nebis gamovlena SemZenis
mxridan, romelic mimarTulia nivTze sakuTrebis uflebis
miRebisaken.
“sanivTo SeTanxmeba”– yovelTvis gansazRvrul nivTs exeba anu
individualuri niSniT gansazRvruli.
nivTis gadacemad iTvleba:
(1)SemZenisTvis nivTis Cabareba pirdapir (faqtobriv)
mflobelobaSi;
(2)arapirdapiri mflobelobis gadacema xelSekrulebiT, romlis
drosac wina mesakuTre SeiZleba darCes pirdapir mflobelad;
(3) mesakuTris mier SemZenisaTvis mesame pirisagan
mflobelobis moTxovnis uflebis miniWeba (muxli 186 (2)).
 nivTis Cabareba pirdapir mflobelobaSi

es is SemTxvevaa, rodesac mxareTa SeTanxmebisa da nivTis

gadacemis momentebi erTmaneTs emTxveva.
rogorc wesi, nivTi gadaecema uSualod SemZens mflobelobaSi.
Tumca SesaZlebelia, rom nivTi SeiZleba gadaeces ara Tavad
SemZens,
aramed mesame pirs pirdapir mflobelobaSi
(vinc mis sasargeblod flobs nivTs - mpyrobeli).
 arapirdapiri mflobelobis gadacema
xelSekrulebiT
arapirdapiri mflobelobis gadacema xelSekrulebiT, romlis drosac
wina mesakuTre SeiZleba darCes pirdapir mflobelad;
• anu Tu moZrav nivTze sakuTrebis uflebis gadacemisas mxareebs
surT, rom gamsxvisebelma droebiT SeinarCunos nivTze Tavisi
mflobeloba, isini SeiZleba SeTanxmdnen SemZenze arapirdapiri
mflobelobis dadgenaze ise, rom gamsxvisebeli darCeba nivTis
pirdapir mflobelad. anu mxareTa Soris warmoSobili
arapirdapiri mflobelobiTi urTierToba gvevlineba rogorc nivTze
pirdapiri mflobelobis gadacemis, magram ara “sanivTo
SeTanxmebis” Semcvleli.
magaliTad - nasyidobis xel-biT mxareebi SeTanxmdnen, rom
myidveli mesakuTre gaxdeba xel-bis dadebis momentidan,
magram gayiduli nivTi garkveuli periodis ganmavlobaSi darCeba
gamyidvelis mflobelobaSi. (myidvelma iyida garaJi mezoblisgan
da mezobelma sTxova erTi Tvis vada garaJis dasaclelad ).
• winaswari “sanivTo SeTanxmeba” da arapirdapiri mflobelobiTi
urTierToba imdenad gansazRvruli unda iyos, rom “sanivTo
SeTanxmebis” meSveobiT SemdgomSi yovelgvari Ziebis gareSec
SeiZlebodes imis dadgena, Tu romeli calkeuli sagani unda
gadavides SemZenis sakuTrebaSi.
 mesakuTris mier SemZenisaTvis mesame pirisagan
mflobelobis moTxovnis uflebis miniWeba

Tu mesakuTres ufleba aqvs moiTxovos Tavisi nivTi, romelsac sxva

flobs, maSin mas SeuZlia gaasxvisos es nivTi ise, rom SemZens
gadasces ara nivTi, aramed misces am nivTis moTxonis ufleba.
magaliTad - mesakuTrem gayida gaqiravebuli an gaTxovebuli
nivTi da am dros axal mesakuTres aqvs am gaqiravebuli an
gaTxovebuli nivTis moTxovnis ufleba.
qarTuli samoqalaqo kodeqsi samwuxarod ar cnobs “mokle xelis
wess”, romelic iTvaliswinebs iseT SemTxvevebs, rodesac
SemZeni nivTis gasxvisebis momentSi Tavad ukve flobs
gasxvisebul nivTs.
 SemZenisaTvis mesame pirisagan nivTis mflobelobaSi
gadmocemis moTxovnis uflebis daTmobis gziT sakuTrebis
uflebis gadacemisaTvis aucilebelia Semdegi winapirobebis
arseboba:
1. moZravi nivTi unda imyofebodes mesame piris pirdapir
mflobelobaSi (safuZveli gamsxvisebelsa da mesame pirs Soris
am dros SeiZleba iyos qiravnoba, Txoveba giravnoba da sxva).
2. mxareTa Soris unda daidos sanivTo SeTanxmeba nivTze
sakuTrebis uflebis gadacemis Sesaxeb mis safuZvlad arsebul
valdebulebiT-samarTlebriv garigebasTan erTad.
3. sanivTo SeTanxmebasTan erTad mxareTa Soris unda daidos
moTxovnis daTmobis xelSekruleba (199-e muxlis gagebiT,
mogvianebiT viswavliT).
 avxsnaT, Tu ras gulisxmobs germanuli kodeqsiT
gaTvaliswinebuli
“mokle xelis principi”:
• “mokle xelis” wesiT gadacemis dros SemZeni ukve flobs nivTs
(Txovebis xelSekrulebis dros nivTi ukve aris monaTxovris
pirdapir mflobelobaSi) da monaTxovre yidulobs nivTs
gamnaTxovreblisagan da amdenad nivTis SemZenis pirdapir
mflobelobaSi gadacema gamoricxulia, radgan is ukve imyofeba
SemZenTan. sakuTrebis uflebis gadasvlisaTvis sakmarisia
sanivTo SeTanxmeba mis safuZvlad arsebul valdebulebiT-
samarTlebriv garigebasTan erTad.
 keTilsindisieri SemZeni
moZrav nivTebze sakuTrebis uflebis gadacemis erT-erTi
winapirobaa gamsxviseblis uflebamosileba gadacemaze, anu
aseTi piri mxolod mesakuTrea. cxadia, arauflebamosili
piris mier gasxviseba baTilobas eqvemdebareba, magram 187-e
muxliT dgindeba gamonaklisi:
მუხლი 187. კეთილსინდისიერი შემძენი
1. შემძენი ხდება ნივთის მესაკუთრე მაშინაც, როცა
გამსხვისებელი არ იყო ნივთის მესაკუთრე, მაგრამ
შემძენი ამ ფაქტის მიმართ კეთილსინდისიერია.
კეთილსინდისიერად არ ჩაითვლება შემძენი, თუ მან
იცოდა ან უნდა სცოდნოდა, რომ გამსხვისებელი არ იყო
მესაკუთრე. კეთილსინდისიერების ფაქტი უნდა
არსებობდეს ნივთის გადაცემამდე.
 rodesac gamsxvisebeli ar aris nivTis mesakuTre, magram SemZeni
keTilsindisieria am faqtis mimarT
anu keTilsindisieri SeZenis winapirobebs ganekuTvneba:
1. mxareTa (arauflebamosili gamsxvisebeli da keTilsindisieri SemZeni)
Soris dadebuli sanivTo SeTanxmeba mis safuZvlad arsebul
valdebulebiT-samarTlebriv garigebasTan erTad;
2. SemZenis mxridan keTilsindisiereba.
SemZenis mxridan ndoba imisa, rom gamsxvisebeli nivTis mesakuTrea,
gamarTlebulia mxolod im SemTxvevaSi, rodesac SemZenma ar icoda
da mas arc unda scodnoda, rom gamsxvisebeli sinamdvileSi mesakuTre
ar aris. anu keTilsindisier SeZenas gamoricxavs ara marto SemZenis
mier utyuari codna im faqtisa, rom gamsxvisebeli sinamdvileSi ar aris
nivTis mesakuTre, aramed am faqtis arcodna, Tu igi gamowveulia
SemZenis mxridan uxeSi gaufrTxileblobiT (mag, SemZenma icis rom
gamsxvisebeli zogadad qurdobs da yuradReba ar miaqcia am faqts).
keTilsindisierebis faqti nivTis gadacemamde unda arsebobdes,
anu SemZenis keTilsindisierebaze gavlenas ver moaxdens is
garemoeba, rom SemZenma masze nivTis gadacemis Semdeg
Seityo, rom nivTis gamsxvisebeli ar iyo mesakuTre.
SemZenis mxridan ndoba imisa, rom gamsxvisebeli nivTis
mesakuTrea, ar aris erTaderTi gamamarTlebeli garemoeba
SemZenis keTilsindisierad cnobisaTvis.
SemZenis mier arauflebamosili pirisgan sakuTrebis miReba
gaumarTlebelia aseve im SemTxvevebSi, rodesac namdvilma
mesakuTrem nivTze mflobeloba dakarga Tavisi nebis
sawinaaRmdegod. aseTi SemTxvevebia, rodesac mesakuTres
nivTi mohpares an dakarga, agreTve muqara, iZuleba, Tumca
nebis sawinaaRmdegod ar miiCneva mfobelobidan gasulad
Secdomis, motyuebis, baTili garigebis SemTxvevebSi.
2. კეთილსინდისიერი შემძენი ვერ გახდება ნივთის
მესაკუთრე, თუ ეს ნივთი მესაკუთრემ დაკარგა, მას
მოჰპარეს, ან მისი ნების წინააღმდეგ სხვაგვარად
გავიდა მისი მფლობელობიდან, ანდა შემძენმა ის
უსასყიდლოდ მიიღო. ეს შეზღუდვები არ მოქმედებს
ფულის, ფასიანი ქაღალდებისა და აუქციონზე
გასხვისებული ნივთების მიმართ.
aseve SemZeni ar imsaxurebs kanonis mxridan dacvas, rodesac
man miRebul nivTSi sazRauri ar gadaixada (anu usasyidlod
miiRo, aCuqes).
Tumca es norma iTvaliswinebs calkeuli sagnebis mimarT
keTilsindisier SeZenas miuxedavad imisa, rom isini mesakuTris
nebis sawinaaRmdegod gavida mflobelobidan. aseT sagnebs
miekuTvneba: fuli, fasiani qaRaldebi da auqcionze gasxvisebuli
nivTebi. (samoqalaqo brunvis stabilurobis uzrunvelsayofad)
• rodesac SemZenma icoda an unda scodnoda, rom
gamsxvisebeli ar iyo mesakuTre.
• rodesac SemZenis mier SeZenili nivTebi mesakuTris
xelidan misi nebis sawinaaRmdegod (dakarga, mohpares
an sxva) gavida anda SemZenma es nivTebi usasyidlod
miiRo (Tumca am dros, SeiZleba SemZenma ar icoda an
arc ki SeeZlo scodnoda rom gamsxvisebeli ar iyo
mesakuTre).
• es SezRudvebi ar moqmedebs fulis, fasiani qaRaldebisa da
auqcionze gasxvisebuli nivTebis mimarT.
 pirobadebuli sakuTreba
gansxvavebiT nasyidobis sayofacxovrebo gamoyenebisagan, romlis
drosac myidveli, rogorc wesi, dauyonebliv ixdis nayidi saqonlis fass,
komerciul urTierTobebSi xSirad es ase ar xdeba.
magaliTad – didi sawarmoebi, romlebic mimwodeblebisagan
makompleqtebel produqcias iReben, dauyonebliv ar ixdian am
produqciis safasurs. mwarmoeblebi iZulebulni arian jer miawodon
produqcia myidvels, fasis gadaxdas ki daelodnon. winaaRmdeg
SemTxvevaSi konkurenti sawarmoebi igives gaakeTeben. produqciis
winaswari miwodeba safasuris gadaxdis gareSe mimwodeblisaTvis
sariskoa, radgan arsebobs myidvelis mier fasis gadauxdelobis
safrTxe, romlis Tavidan asacileblad saWiroa uzrunvelyofis
Sesabamisi saSualebani, rogoricaa ipoTeka, giravnoba, magram
eseni nasyidobis masobrivi garigebebisaTvis gamousadegaria.
მუხლი 188. პირობადებული საკუთრება
1. თუ გამსხვისებელმა პირობად დათქვა საკუთრების
გადასვლა შემძენზე მხოლოდ ნივთის საფასურის
გადახდის შემდეგ, ივარაუდება, რომ საკუთრება გადავა
შემძენზე საფასურის სრულად გადახდის შემდეგ. თუ
შემძენი გააჭიანურებს საფასურის გადახდას, ხოლო
გამსხვისებელი უარს იტყვის ხელშეკრულებაზე, უკვე
ორმხრივად განხორციელებული შესრულება მხარეებმა
უნდა დააბრუნონ.
 am mizans emsaxureba pirobadebuli sakuTreba.
• pirobadebuli sakuTreba mxolod moZravi nivTebis mimarT
gamoiyeneba da iTvaliswinebs moZrav nivTebze sakuTrebis uflebis
gadasvlis dadgenili wesidan gamonakliss. ramdenadac 186 (1)_e
muxlis Tanaxmad, moZrav nivTze sakuTrebis gadasacemad,
aucilebelia, rom mesakuTrem namdvili uflebis safuZvelze gadasces
SemZens nivTi, pirobadebuli sakuTrebis dros ki gamyidveli
nasyidobis xelSekrulebis (namdvili uflebis) safuZvelze gadascems
SemZens nivTs, magram sakuTrebis uflebis gadacemis gareSe.
amrigad, marTalia nivTi gadadis SemZenis mflobelobaSi, magram
mesakuTred kvlav gamyidveli rCeba.
• pirobadebuli sakuTreba ar gamoiyeneba uZravi nivTebis mimarT,
radgan uZrav nivTebze sakuTrebis ufleba am uflebis sajaro reestrSi
registraciis gziT warmoiSoba da ara nivTis gadacemis Sedegad.
 marTalia pirobadebuli sakuTreba sanivTo samarTlis instituts
warmoadgens, magram misi warmoSobisaTvis aucilebelia
mxareebis mier valdebulebiT-samarTlebrivi xelSekrulebis
dadeba.
pirobadebuli sakuTreba ar warmoiSoba kanonis safuZvelze, arc
nebis calmxrivad gamovlenis Sedegad, magaliTad – Tuki
gamyidveli Seatyobinebs myidvels pirobadebuli sakuTrebis
gamoyenebis survilis Sesaxeb. mas safuZvlad udevs mxareTa
SeTanxmeba.
• pirobadebuli sakuTrebis warmoSobis valdebulebiT-
samarTlebriv safuZvels warmoadgens nasyidoba gadaxdis
ganvadebiT (505-508-e muxlebi), romliTac gamyidveli iRebs
valdebulebas gadasces nivTi myidvels fasis gadaxdamde, xolo
fasis gadaxda myidvelis mier xdeba nawil-nawil drois
gansazRvrul SualedebSi.
მუხლი 505. ცნება
განვადებით ნასყიდობისას გამყიდველი ვალდებულია
გადასცეს ნივთი მყიდველს ფასის გადახდამდე. ნივთის
ფასის გადახდა მყიდველის მიერ ხდება ნაწილ-ნაწილ
დროის განსაზღვრულ შუალედებში.
Tumca nasyidoba gadaxdis ganvadebiT, avtomaturad ar afuZnebs
pirobadebul sakuTrebas. mxareebma SeiZleba dadon nasyidobis
xelSekruleba gadaxdis ganvadebiT 505-e muxlis mixedviT, magram
es ar iwvevs pirobadebuli sakuTrebis warmoSobas.
505-e muxlis safuZvelze gamyidveli gadascems myidvels sakuTrebis
uflebas gayidul nivTze, vinaidan 505-e muxli 477 (1) muxlis
(nasyidobis xelSekrulebis) erT konkretul gamovlinebas
warmoadgens.
მუხლი 477. ცნება. შინაარსი
1. ნასყიდობის ხელშეკრულებით გამყიდველი მოვალეა გადასცეს
მყიდველს საკუთრების უფლება ქონებაზე, მასთან დაკავშირებული
საბუთები და მიაწოდოს საქონელი.
amitom, pirobadebuli sakuTrebis warmoSobisaTvis sakmarisi ar aris
ganvadebiT nasyidobis xelSekrulebis dadeba: aucilebelia
xelSekrulebaSi imis aRniSvna, rom gamyidveli gayidul nivTze
sakuTrebis uflebas itovebs myidvelis mier fasis srulad gadaxdamde.
mxolod aseTi SeTanxmebis Sedegad warmoiSoba pirobadebuli
sakuTreba 188-e muxlis mixedviT.
Cveulebriv, am pirobadebuli sakuTrebis Sesaxeb Canawers
gamyidvelebi (produqciis mimwodebelni) standrtul pirobebSi
akeTeben.
Tumca pirobadebuli sakuTreba dadebuli nasyidobis xelSekrulebis
Semadgeneli nawilia, pirobiTi gamyidvelis valdebulebebi
gansxvavdeba Cveulebrivi gamyidvelis valdebulebisagan.
kerZod, pirobiTi gamyidveli valdebulia gadasces nivTi, magram ara
sakuTreba, maSin roca Cveulebrivi gamyidveli gadascems nivTsac
da masze sakuTrebasac.
Tavis mxrivApirobiTi myidveli ver xdeba mesakuTre, miuxedavad imisa,
rom nivTi mis mflobelobaSi gadavida.
amrigad, piroba exeba sakuTrebis warmoSobas da ara nasyidobis
namdvilobas. nasyidobis xelSekruleba upirobod namdvilia. pirobiTi
gamyidveli rCeba mesakuTred, magram sakuTrebis dakargva
damokidebulia myidvelis mier fasis srulad gadaxdaze.
rogor fiqrobT ra moxdeba im SemTxvevaSi, roca gamyidveli, romelic
pirobadebuli sakuTrebis xelSekrulebiTaa SeboWili gaasxvisebs nivTs?
(SemZeni keTilsindisieria am dros, man ar icis am pirobadebuli
sakuTrebis Sesaxeb da gamyidvelic mesakuTrea am etapze).
am dros axal SemZenze gadava myidvelis pirobadebuli sakuTrebiT
datvirTuli sakuTreba, romelsac axali SemZeni faqtobrivad verc
gamoiyenebs, radgan fasis srulad gadaxdis SemTxvevaSi sakuTreba
avtomaturad gadava myidvelze (Tavdapirvel myidvelze), romlis
mflobelobaSic nivTi isedac imyofeba.
 ra moxdeba Tu pirobadebuli sakuTrebis dros, myidveli (pirobadebuli
mesakuTre), romelic jer ar iTvleba mesakuTred gaasxvisebs nivTs.
aq ori SemTxveva unda ganvixiloT:
• pirveli – roca myidvels (pirobadebuli mesakuTre) gasxvisebis
uflebamosileba Tavad gamyidvelisgan aqvs miniWebuli da
xelSekrulebaSive devs da
• meore – roca myidveli (pirobadebuli mesakuTre) sargeblobs mflobelis
sakuTrebis prezumfciiT da nivTs asxvisebs keTilsindisier axal
SemZenze.
ra Sedegi dgeba?
• pirvel SemTxvevaSi – roca myidveli (pirobadebuli mesakuTre)
gamyidvelis nebarTviT yidis nivTs, rogorc wesi, uzrunvelyofis mizniT
gamyidveli (jer kidev mesakuTre) axali SemZenisgan iRebs nivTis
safasuris moTxovnis uflebas anu axali SemZeni iqamde ver gaxdeba
mesakuTre, sanam fass srulad ar dafaravs.
• meore SemTxvevaSi – roca myidveli (pirobadebuli mesakuTre)
gamyidvelis nebarTvis gareSe gaasxvisebs nivTs, es iqneba
arauflebamosili piris mier gasxviseba, magram axali SemZeni
CaiTvleba keTilsindisier SemZenad da igi SeiZens sakuTrebas 187-e
muxlis mixedviT.
orive SemTxvevaSi pirobadebuli sakuTreba wydeba:
SeZenili nivTis gasxvisebiT sakuTreba gadadis axal SemZenze, rac iwvevs
pirobadebul sakuTrebis Sewyvetas.
pirobadebuli sakuTreba wydeba:
• an kanonidan gamomdinare – nivTis safasuris gadaxda
• an mxareTa SeTanxmebiT – nasyidobis sagnis gasxviseba myidveli
mier.
pirobadebul sakuTrebis Sewyveta iwvevs:
• an sruli sakuTrebis gadasvlas myidvelze
• an sakuTrebis dabrunebas gamyidvelTan
• an sakuTrebis gadasvlas mesame pirze, Tuki moxdeba nivTis
gasxviseba xelmeored.
 pirobis Seusruleblobis Sedegebi
თუ შემძენი გააჭიანურებს საფასურის გადახდას, ხოლო
გამსხვისებელი უარს იტყვის ხელშეკრულებაზე, უკვე
ორმხრივად განხორციელებული შესრულება მხარეებმა
უნდა დააბრუნონ.
SemZenis mier valdebulebis Seusrulebloba gamoixateba gadaxdis
gaWianurebaSi, ris safuZvelzec gamyidvels aqvs ufleba uari
Tqvas xelSekrulebaze da Sedegi aris mxareTa restitucia: yoveli
mxare valdebulia daubrunos erTmaneTs is, rac xelSekrulebiT
miiRes.
Tu ziani dadga, ormxrivi restitucia ar gamoricxavs zianis
anazRaurebis moTxovnis gamoyenebas.

marTalia gamyidvels aqvs xelSekrulebidan gasvlis ufleba, magram

ra xdeba im SemTxvevaSi, roca misi moTxovna myidvelis
mimarT xandazmulia?
iwvevs Tu ara moTxovnis xandazmuloba xelSekrulebaze uaris Tqmis
uflebis Sewyvetas?
unda vivaraudoT, rom Tu moTxovna xandazmulia, maSin gamyidveli
verc xelSekrulebidan gasvlis uflebas ver gamoiyenebs, radgan es
ufleba swored moTxovnis ganxorcielebis erT-erTi mniSvnelovani
instrumentia.
Tu moTxovna xandazmulia, SeuZlia Tu ara gamyidvels vindikaciis
gamoyeneba da myidvelisagan nivTis dabrunebis moTxovna?
gamyidvels xandazmuli moTxovnis SemTxvevaSi arc vindikaciis
gamoyenebis ufleba aqvs.
aseT viTarebaSi – anu moTxovnis xandazmulobisas:
myidvels aqvs flobis ufleba, magram is ver xdeba mesakuTre, Tuki ar
gadaixdis safasurs, xolo gamyidveli rCeba mesakuTred, magram ver
moiTxovs nivTis dabrunebas, radgan misi moTxovna xandazmulia.
2. პირველ ნაწილში აღნიშნული პირობა შესრულებულად
ითვლება მაშინაც, თუ გამსხვისებელი ნებისმიერი სხვა
გზით, ვიდრე საფასურის გადახდაა, დაკმაყოფილდება, ან
თუ შემძენი მიუთითებს მოთხოვნის ხანდაზმულობაზე.
safasuri gadaxdilad CaiTvleba da SemZeni mesakuTre gaxdeba, Tu
gamyidveli nebismieri sxva gziT dakmayofildeba, magaliTad – Tu
gamyidveli safasuris sanacvlod miiRebs sxva Sesrulebas – nivTs,
gaweul samsaxurs.
daTqmuli piroba Sesrulebulad CaiTvleba aseve, Tu gamyidvelma
gauSva moTxovnis xandazmulobis vada (xandazmulobis vadis
gaSvebis SemTxvevaSi sakuTrebis ufleba SemZenze gadasulad
iTvleba, Tumca wina slaidSi Cven avRwereT realuri suraTi
(slaidis bolo nawili).
 sakuTrebis gadacema fasiani qaRaldebiT

Tu SemZenze sakuTrebis gadasvlisTvis nivTis gadacemis sanacvlod

aucilebelia fasiani qaRaldis gadacema, sakuTreba gadasulad
iTvleba im momentidan, roca gamsxvisebeli SemZens gadascems
fasian qaRalds (nivTis gadacema aucilebeli ar aris)
magaliTad - pirs SeuZlia saqoneli, romelic sasaqonlo sawyobisaTvis
aqvs mibarebuli, gaasxvisos ise, rom saqoneli ki ar gadasces
SemZens, aramed sasawyobo mowmoba. SemZeni sasaqonlo
sawyobSi mibarebuli qonebis mesakuTre gaxdeba aseTi
mowmobis gadacemiT. es mowmoba ki mesame pirs SeiZleba
gadaeces indosamentis meSveobiT.
indosamenti – fasiani qaRaldis sxva pirisaTvis gadacemis
damadasturebeli warweraa mis meore gverdze.
მუხლი 189. საკუთრების გადაცემა ფასიანი ქაღალდების
მეშვეობით
თუ შემძენზე საკუთრების გადასვლისთვის ნივთის გადაცემის
სანაცვლოდ აუცილებელია ფასიანი ქაღალდის გადაცემა ,
საკუთრება გადასულად ითვლება იმ მომენტიდან,
როცა გამსხვისებელი შემძენს გადასცემს ფასიან
ქაღალდს.
 magram aucileblad unda avRniSnoT is faqti, rom Tavad fasian
qaRaldebze sakuTrebis gadacema moZrav nivTebze sakuTrebis
gadacemisaTvis dadgenili wesiT xorcieldeba anu sakuTreba
gadacemulad iTvleba aseTi fasiani qaRaldebis SemZenisTvis
gadacemis momentidan.
fasiani qaRaldebi sami tipisaa:
• sawarmdgenlo;
• saordero (Tamasuqi, Ceki);
• piradi fasiani qaRaldebi.
 upatrono nivTi
მუხლი 190. საკუთრების შეძენა უპატრონო მოძრავ
ნივთზე
1. თუ პირი მფლობელობაში იღებს უპატრონო მოძრავ
ნივთს, იგი იძენს საკუთრებას ნივთზე, თუკი მისი
მითვისება კანონით არ არის აკრძალული, ან თუ
მითვისებით არ არის დარღვეული იმ პირის უფლებები,
რომელსაც ამ ნივთის მითვისების უფლება ჰქონდა.
2. მოძრავი ნივთი უპატრონოდ ითვლება, თუკი უწინდელი
მესაკუთრე საკუთრებაზე უარის თქმის მიზნით ნივთის
მფლობელობას მიატოვებს.
upatrono nivTi
 napovari
napovari - SeiZleba iyos mxolod dakarguli nivTebi. dakargulad
miiCneva mesakuTris mflobelobidan gasuli, Tumca ara
upatronod gamxdari nivTebi.
mpovnelad – miiCneva piri, vinc dakargul nivTs mflobelobaSi
iRebs.
მუხლი 191. ნაპოვარი
1. დაკარგული ნივთის მპოვნელმა დაუყოვნებლივ უნდა
განუცხადოს ამის შესახებ ნივთის დამკარგავს,
მესაკუთრეს, უფლებამოსილ პირს, ან, თუ მათი ვინაობა
უცნობია, _ პოლიციას ან სხვა ადგილობრივ ორგანოს, და
გადასცეს ეს ნივთი.
uflebamosil pirad – miiCneva is, visac aqvs mflobelobisa da
Sesabamisad nivTis ukan dabrunebis moTxovnis ufleba
(damqiravebeli, monaTxovre da sxva)
 napovari
gancxadebis gakeTebidan erTi wlis gasvlis Semdeg mpovneli iZens
sakuTrebas am nivTze, Tuki am periodSi misTvis cnobili ar
gaxda mesakuTre an ukve ar iyo gacxadebuli policiaSi nivTis
dakargvis Sesaxeb.
sakuTrebis uflebis mopovebasTan erTad qarwyldeba yvela sxva
ufleba am nivTze (qiravnoba, naTxovroba).
• Tu uflebamosili piri (dakarguli nivTis mesakuTre) ibrunebs
nivTs, mpovnels SeuZlia mosTxovos mas jildo (sapovneli)
nivTis Rirebulebis xuT procentamde (aseve SeuZlia
moiTxovos nivTi Senaxvis xarjebis anazRaureba).
• Tu mpovneli uars ganacxadebs sakuTrebaze, kompetentur
organos SeuZlia erTi wlis Semdeg nivTi auqcionze gayidos da
mogeba miiRos, an Tu napovni nivTi dabali Rirebulebisaa,
usasyidlod gaasxvisos an gaanadguros igi.
• Tu napovnia cxovelebi, malfuWebadi an iseTi nivTebi, romelTa
Senaxvac did xarjebs moiTxovs, maSin erTwliani vada ar
gamoiyeneba da maSin mesakuTres ubrundeba maTi
gasxvisebiT miRebuli Tanxa.
Tu mesakuTre ar gamoCndeba, maSin Tanxa mpovnels
gadaecema.
Tu mpovneli am Tanxis miRebaze uars ityvis, maSin darCeba
saTanado organos.
 ganZi
• ganZi aris damaluli, Cafluli (miwaSi, xis fuRuroSi,
kedelSi) Zvirfasi qoneba (Zvirfasi liTonebi, fuli), romelsac
ar hyavs mesakuTre
• ganZi sanaxevrod nawildeba mis aRmomCensa da im
mesakuTreze, romlis nivTSic ipoves es ganZi
• ganZi yvela damaluli qoneba ki ar aris, aramed mxolod
iseTi, romlis mesakuTris dadgena SeuZlebelia.

მუხლი 192. განძი

თუ აღმოჩენილია საგანი, რომელიც ისე დიდხანს იყო
დაფლული, რომ შეუძლებელია მისი მესაკუთრის
დადგენა (განძი), მაშინ საკუთრება სანახევროდ გადადის
აღმომჩენზე და იმ მესაკუთრეზე, რომლის ნივთშიც იქნა
განძი ნაპოვნი.
mierTeba, Serwyma, gadamuSaveba 193-197
muxlebi.
kanoni iTvaliswinebs Semdeg SemTxvevebs:
• moZravi nivTebis mierTebas uZrav nivTTan (miwis
nakveTTan);
• moZravi nivTebis erTmaneTTan mierTebas.
• moZravi nivTebis erTmaneTTan iseT SeerTebas, rom maTi
gayofa SeuZlebelia anda SesaZlebelia didi danaxarjebiT.
samive zemo aRniSnul SemTxvevebSi saxezea faqtiuri gankargva
da ara garigebis safuZvelze gankargva.
ganvixiloT samive SemTxveva cal-calke.
 sakuTrebis SeZena miwis nakveTis arsebiT
Semadgenel nawilze (193-e muxli)
• Tu moZravi nivTi isea miwis nakveTTan dakavSirebuli, rom igi
am nakveTis arsebiTi Semadgeneli nawili gaxda, maSin miwis
nakveTis mesakuTre imavdroulad xdeba am nivTis
mesakuTrec.
• zogadi wesis mixedviT, Tu moZravi nivTi uZravi nivTis arsebiTi
Semadgeneli nawili gaxda, maSin moZravi nivTis mesakuTre
kargavs sakuTrebis uflebas masze da igi gadadis uZravi nivTis
mesakuTreze.
• magaliTi (1) - im aguriT (moZravi nivTi), romelic TevzaZis
sakuTreba iyo, aSenda gociriZis orsarTuliani saxli (uravi nivTi).
e.i. moZravi nivTi gaxda uZravi nivTis arsebiTi Semadgeneli
nawili.
am SemTxvevaSi gociriZe kanonis ZaliT xdeba aguris mesakuTrec,
miuxedavad imisa, hqonda Tu ara mas TevzaZesTan amis
Taobaze SeTanxmeba
magaliTi (2) - miwis nakveTis mesakuTre jRamaZem moparuli
samSeneblo masalebiT Tavis nakveTze aaSena saxli. rodesac
sawyobma gaigo rom jRamaZes misgan moparuli masalebiT
hqonda saxli aSenebuli, moiTxova masalebis ukan dabruneba.
misi moTxovna masalebis ukan dabrunebaze ar unda
dakmayofildes, vinaidan samSeneblo masalebi ukve gaxda sxva
uZravi nivTis (miwis nakveTis) arsebiTi Semadgeneli nawili da
Sesabamisad mesakuTrec am masalebisa gaxda jRamaZe.
es ar niSnavs, rom sawyobs ar SeuZlia jRamaZisgan moiTxovos
zianis anazRaureba
 TanasakuTreba moZravi nivTebis Serwymis Sedegad
warmoSobil nivTze (muxli 194)

• Tu moZravi nivTebis erTmaneTTan SerwymiT warmoiSva axali

nivTi, maSin adrindeli mesakuTreebi xdebian axali nivTis
TanamesakuTreni TavianTi wilis Sesabamisad.
• wili ganisazRvreba im Rirebulebis Sesabamisad, romelic nivTebs
maTi SeerTebis dros hqondaT.
• Tu moZravi nivTebi ise arian erTmaneTTan dakavSirebuli,
rom isini axali erTiani nivTis arsebiT Semadgenel nawilebad
iqcnen, maSin adrindeli mesakuTreebi xdebian axali nivTis
TanamesakuTreni TavianTi wilis Sesabamisad.
• wili ganisazRvreba im Rirebulebis Sesabamisad, romelic nivTebs
maTi SeerTebis dros hqondaT.
 magaliTi (1)
papavam da beraZem gadawyvites maT sakuTrebaSi arsebuli
saTadarigo nawilebisgan aewyoT avtomanqana “niva”. Zara,
saqare minebi da saburavebi iyo papavas sakuTreba, xolo
Zrava, savarZlebi, torpedo da sxva nawilebi ki beraZis
sakuTreba. manqanis awyobis Semdeg es nivTebi manqanis
Semadgeneli nawilebi gaxda da papava da beraZe gaxdnen
TanamesakuTreni.
maTi wili TanasakuTrebaSi ganisazRvreba im Rirebulebis
Sesabamisad, romelic saTadarigo nawilebs hqondaT
manqanis awyobis dros.
 TanasakuTreba moZravi nivTebis Serwymis Sedegad
warmoSobil nivTze (muxli 194)
• Tu erT-erTi nivTi, damkvidrebuli Sexedulebis mixedviT,
miCneulia mTavar nivTad, maSin misi mesakuTre
moipovebs sakuTrebas sakuTvnebelzedac.
anu am dros nivTebis dakavSireba an Serwyma ise xdeba, rom
erT-erTi nivTi moipovebs mTavari nivTis statuss, xolo meore
– sakuTvneblis statuss.
aseT viTarebaSi mTavari nivTis mesakuTre moipovebs
sakuTrebis uflebas sakuTvnebelzedac.
TanasakuTreba masalis gadamuSavebis Sedegad Seqmnil
axal moZrav nivTze (muxli 195)
• Tu masalis gadamuSavebis anda gadakeTebis Sedegad iqmneba
axali moZravi nivTi, maSin mwarmoebeli da masalis mesakuTre
axali nivTis TanamesakuTreni xdebian
• wili ganisazRvreba masalis Rirebulebisa da warmoebis xarjebis
proporciulad, Tu SeTanxmebiT sxva ram ar aris dadgenili,
magaliTad:
erTi piris masaliT meore pirma daamzada karada. am
TanasakuTrebaSi TiToeulis wili ganisazRvreba masalis
Rirebulebisa da warmoebis xarjebis proporciulad,
Tumca SeiZleba sxvanairi SeTanxmebac anu TanamesakuTreebi
SeiZleba SeTanxmdnen wilis sxvanairad ganawilebaze.
Tu mwarmoebelma arakeTilsindisierad (TviTneburad)
gamoiyena sxvisi masala an nivTi axali nivTis dasamzadeblad
an gadasakeTeblad, maSin masalis mesakuTres axal nivTTan
erTad SeuZlia moiTxovos zianis anazRaurebac.
magaliTad:
Tu mesakuTrem sxva pirs Sesanaxad miabara raime masala,
magram am ukansknelma gamoiyena es masala axali nivTis
dasamzadeblad, maSin TanasakuTreba ar warmoiSoba da
masalis mesakuTres SeuZlia moiTxovos es nivTi da zianis
anazRaureba.
 uflebaTa gaqarwyleba (196-e muxli)
• Tu sakuTreba gadadis 194-195-e muxlebis Tanaxmad, maSin
mocemul nivTze arsebuli yvela sxva ufleba qarwyldeba.
magaliTad - Tu masala, romlis gadamuSavebis an gadakeTebis
Sedegad Seiqmna axali nivTi, qiravnobis uflebiT iyo datvirTuli,
axal niTze qiravnobis ufleba aRar iarsebebs.
marTalia 193-195 muxlebis mixedviT gadasul sakuTrebaze, yvela
sxva ufleba qarwyldeba, magram kanoni icavs moZravi nivTebis
mesakuTreTa da mogiravneTa interesebs (giravnoba
gamonaklisia, anu grZeldeba, amas giravnobaSi viswavliT).
sk-is 197-e muxli adgens valdebulebiT-samarTlebrivi moTxovnis
uflebas im pirebs Soris, romelTagan erT-erTma dakarga Tavisi
ufleba, xolo meorem SeiZina es ufleba.
 axali mesakuTrisgan zianis anazRaurebis
moTxovna 197-e muxli
• piri, romelic 193-195-e muxlebis mixediT kargas Tavis
sakuTrebas, an sxvagvarad irRveva misi ufleba, SeuZlia zianis
anazRaureba mosTxovos im pirs, vinc mesakuTre gaxda (mag:
aSenda saxli sawyobidan moparuli aguriT)
• pirvandeli mdgomareobis aRdgenis moTxovna dauSvebelia.

magaliTad - jRamaZe, romelmac samSeneblo masalebis sawyobSi

moparuli masalebiT aaSena sacxovrebeli saxli, valdebulia
sawyobs moTxovnisTanave aunazRauros miyenebuli ziani.
197-e muxliT gaTvaliswinebuli zianis anazRaurebis moTxovna
anu kompensacia unda ganvasxvavoT im SemTxvevisagan,
rodesac sakuTrebadakarguli piri xelSekrulebis safuZvelze iyo
valdebuli Seesrulebina moqmedeba, romelic misi sakuTrebis
dakargvas gamoiwvevda.
magaliTad:
nardobis xelSekrulebiT samSeneblo firma “mSenebeli”
valdebuli iyo Tavisi masaliT aeSenebina Sps “maspinZlis”
sastumro, rac man kidevac gaakeTa.
samuSao Sesrulebis Semdeg “mSenebels” ufleba aqvs
mosTxovos “maspinZels” Sesrulebuli samuSaoebis
anazRaureba nardobis xelSekrulebidan gamomdinare da ara
197-e muxlis safuZvelze.
197-e muxliT gaTvaliswinebuli zianis anazRaurebis valdebuleba
mxolod fulad kompensacias gulisxmobs da pirvandeli
mdgomareobis aRdgena dauSvebelia.
es imiT aixsneba, rom safrTxe ar Seeqmnas nivTebis
SekavSirebisa da Serwymis Sedegad Seqmnil axal nivTs, mis
sameurneo Rirebulebasa da daniSnulebas.
197-e muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebuli moTxovna anu
sakuTrebadakargul mesakuTres zianis anazRaurebis
moTxovna ar warmoeSoba, roca axali mesakuTre sasyidliani
xelSekrulebiT SeiZens am nivTs mesame pirisagan.
am dros moZravi nivTis mesakuTris interesebis dacva
arauflebamosili piris mier nivTis gankargvis momwesrigebeli
187-e muxliT unda ganxorcieldes.
 literatura
• besarion zoiZe “qarTuli sanivTo samarTali” gv: 136-205;
• samoqalaqo kodeqsis komentari, wigni meore; gv: 118-146
• zurab WeWelaSvili “sanivTo samarTali” gv: 167-196; 242-
348
• lado Wanturia “uZravi nivTebis sakuTreba”, meore
gamocema, gv: 168-180; 300-307
• lado Wanturia “kreditis uzrunvelyofis samarTali”, gv.166-
181.
• samoqalaqo kodesi: muxlebi 183 - 197.
• Tamar SoTaZe “sanivTo samarTali”, gv: 158-187.