BINCANGKAN

PENGURUSAN BAITULMAL
PADA ZAMAN KHULAFA’
AL – RASYIDIN.
 PENGENALAN
 Baitulmal ialah sebuah institusi kewangan yang berperanan
menyelenggara segala sumber pendapatan dan perbelanjaan
negara.
 Baitulmal telah diwujudkan pada zaman Nabi Muhammad
S.A.W tetapi tidak begitu penting.
 baginda tidak suka menyimpan barang – barang amanah kerana
tidak mahu menimbulkan masalah.
 Semua hasil pendapatan akan diagihkan segera oleh Nabi
Muhammad S.A.W kepada yang lebih berhak.
 Selepas kewafatan baginda, institusi baitulmal masih diteruskan
oleh para sahabat pada zaman pemerintahan Khulafa’ al –
Rasyidin.
 ISI 1 : Pengurusan baitulmal zaman Khalifah
Abu Bakar as - Siddiq
 Institusi baitulmal telah wujud pada zaman Khalifah Abu Bakar dan
beliau dilantik sebagai pemegang kunci baitulmal.
 Pengurusan baitulmal pada ketika itu agak terhad dan tidak
menyeluruh.
 Pengurusan baitulmal dapat dilihat apabila beliau menyerahkan sebidang
tanah Rasulullah kepada baitulmal kerana Fatimah menyatakan baginda
tidak melakukan pindah milik kepadanya sebelum wafat.
 Khalifah Abu Bakar telah berjaya melaksanakn ekspedisi ketenteraan
terhadap Parsi dan berjaya mendapat kutipan jizyah dan zakat lalu
disimpan di baitulmal.
 Harta beliau juga diserahkan kepada baitulmal sebanyak 8000 dirham
ketika hampir meninggal dunia.
 Tegasnya, walaupun peranan baitulmal pada zaman Khalifah Abu Bakar
masih samar tetapi tetap memberi banyak sumbangan terhadap negara.
 ISI 2 : Pengurusan baitulmal zaman Kha.
Umar al - Khattab
 Pngurusan baitulmal pada zaman Khalifah Umar menjadi lebih
sistematik dengan menyediakan buku kira – kira negara untuk
mengetahui pengaliran wang masuk dan keluar.
 Kota Madinah dijadikan pusat pentadbiran baitulmal yang
kemudiannya di tubuhkan di setiap cawangan.
 Pegawai – pegawai akan dilantik secara khusus dan
bertanggungjawab kepada Baitumal peringkat pusat.
 Beliau juga memastikan tidak ada kemasukan sesuatu ke dalam
atau pengeluaran baitulmal sekiranya bertentangan dengan syarak.
 Pernah mengambil bahan makanan spt gandum, mentega dan kurma
dari stok simpanan baitulmal untuk diberikan kepada wanita dan
anak – anaknya yang kelaparan.
 Memberi golongan tentera islam elaun atau gaji daripada baitulmal.
 ISI 3 : Pengurusan baitulmal zaman Kha. Uthman b
Affan
 Khalifah Uthman juga turut menggunakan baitulmal dan memastikan
pengurusan harta negara menjadi lebih teratur.
 Pendapatan negara semakin meningkat dan telah digunakan utk
kepentingan serta kebajikan spt membina jalan, jambatan dan
kelengkapan tentera.
 Mula menghadapi masalah apabila beliau dituduh menaikkan kadar
cukai yg dikenakan terhadap rakyat.
 Beliau juga tidak mengagihkan harta rampasan perang kerana harta itu
diperuntukkan utk keperluan negara.
 Semua ini adalah tuduhan orientalis Barat semata – mata di mana Kha.
Uthman tidak akan berbuat demikian kerana beliau seorang yg
dermawan..
 Kha. Uthman sanggup menyerahkan perdagangannya kpd kaum keluarga
dan wakil utk menguruskan harta tersebut dan menjadikan rumahnya
sbg baitulmal sebelum kerajaan Islam menubuhkan Baitumal yg sebenar.
 ISI 4 : Pengurusan Baitulmal zaman Kha. Ali Abi
Talib

 Khalifah Ali juga meneruskan sistem baitulmal dan

menguruskan dengan jujur dan amanah serta tidak
menggunakan harta baitulmal.
 Beliau hidup dalam keadaan sederhana, menerima gaji
sama spt Khalifah Abu Bakar dan Kha. Umar, dan
tidak pernah menyimpan harta sepanjang kehidupannya.
 Ketika berperang dgn Muawiyah, Kha. Ali tidak
menggunakan harta baitulmal bagi mempertahankan diri
spt Muawiyah yg menggunakan wang dan hadiah utk
mendapat sokongan.
 Malah